n
Staupecid
Gaat ons Nederlandse
klimaat veranderen?
Sinds bouw van muur 15
Westberlijners ontvoerd
De groei van wortels
Duitse regeringscoalitie
in ernstige crisis
I
/ft een. éumfce
•was?
NIEUWSUITSLUITING
Het lid van de Tweede Kamer mr. F. J. Kranenburg (soc.) heeft de
minister van defensie schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding van
de uitsluiting van de officiële militaire nieuwsvoorziening door de com
mandant strijdkrachten in Nieuw-Guinea van de correspondent van „Uni
ted Press International". Hij vraagt of dit waar is en zo ja, of deze uit
sluiting aanleiding vindt in het nieuws van dit persbureau, waarvan de
inhoud dan wel de verwerving niet overeenkomstig de inzichten van be
doelde commandant was. Voorts wil de heer Kranenburg weten of de
beoordeling van nieuws of nieuwsgaring en het bijzetten van kracht aan
dit oordeel door sancties naar het inzicht van de minister in overeen
stemming is met de internationaal erkende normen van vrijheid van
pers en nieuwsgaring. Het Kamerlid acht de getroffen maatregel onno
dig, nu het officiële nieuws toch door andere kanalen wereldkundig
wordt gemaakt, en vraagt ten slotte of de maatregel aan een tijdslimiet
is gebonden.
E.E.G. LOONENQUETES
en
De regering heeft geen bezwaar tegen het houden van een 4e loonenquête
welke zal moeten plaats hebben in 1963. De raad van ministers van de EEG
heeft hiertoe op 14 mei jongstleden besloten. Wel had de Nederlandse verte
genwoordiger tijdens het voorafgaand ambtelijk overleg bezwaar gemaakt tegen
het reeds thans vaststellen van een reglement voor deze enquête.
Dit blijkt uit het schriftelijk antwoord van de minister van sociale zaken en
volksgezondheid, dr. G. M. J. Veldkamp, mede gegeven namens zijn ambtgenoot
van economische zaken op vragen van het lid der Tweede Kamer, de heer
Nederhorst (P.v.d.A.). Binnenkort zal het 3e onderzoek dat 13 bedrijfstakken
omvat worden gehouden. Daarmee zal een reeks van 3 onderzoekingen over
de jaren 1959 t m 1961 in de industriële sector van het bedrijfsleven van de
E.E.G. zijn afgesloten. De enquêtes hebben betrekking op de hoogte der lonen,
de kosten van de sociale voorzieningen en de arbeidsduur.
De 4e loonenquête zal de eerste zijn van een nieuwe serie. Minister Veld
kamp is van oordeel dat dit een gerede aanleiding vormt zich te bezinnen op
de inrichting van het onderzoek en de samenhang daarvan met andere statis
tische onderzoekingen op dit gebied zoals de loonstructuur-enquête en de
lopende nationale loonenquètes. Hij vestigt er aandacht op dat de Benelux-
landen over het aspect van de samenhang tussen deze onderzoekingen een nota
hebben gericht tot het statistische bureau van de E.E.G.
't Zouden atoomexplosies zijn
INHALEN VERZUIMDE UREN
15
r»5*? Het Tweede Kamerlid Aantjes (A.R.P.) heeft de staatssecretaris van sociale
Kott. zaken en volksgezondheid schriftelijk gevraagd te overwegen voor de bouw
nijverheid een ruimer periode dan van 1 november 1962 tot 16 januari 1963 te
Ber- stellen voor het inhalen van de verzuimde uren op 24 en 31 december.
ARBEIDSTIJD BIJ HORECA
Verschenen is de nota naar aanleiding van het eindverslag over het wets-
g. ontwerp tot wijziging van de arbeidswet 1919. Hierin wordt met name gespro-
biêl- ken over de regeling van de arbeids- en rusttijden in het Horecabedrijf.
Staatssecretaris B. Roolvink (sociale zaken en volksgezondheid) deelt hierin,
jt mede namens zijn ambtgenoot van algemene zaken, mede dat het duidelijk is
1 dat er moeilijk bezwaar kan bestaan tegen het overlaten van de regeling van
arbeids- en rusttijden aan een bedrijfsschap, indien dit de bevoegdheid daartoe
bezit.
Staatssecretaris Roolvink zegt dat het hem echter niet gebleken is, dat het
I. de betrokken deel van het bedrijfsleven behoefte gevoeld op dit terrein zelf werk
zaam te zijn. „Het feit dat het hier een zeer lastige materie betreft, waarover
Aan- tuss enbelanghebbenden moeilijk overeenstemming is te verkrijgen, zal hieraan
niet vreemd zijn", zo wordt in de nota opgemerkt.
Zuid-V ietnamese oorlogsbuit,
uitgestald op het dek van een
Amerikaans amfibie-vaartuig
in de buurt van Saigon. De vlag
gen en wapens werden door
communistische guerilla-strij-
ders achtergelaten, nadat hun
geheime bivak overvallen was.
De invallers vluchtten met ach
terlating van twintig doden en
achttien gevangenen.
Traangasduel
Aan de sectorgrens door Berlijn is vrij
dagavond een traangasduel geleverd, zo
meldt de Westberlijnse politie. Oostduit
se grenswachten wierpen twintig traan-
gasbommen naar een luidsprekerwagen
die nieuws uitzond naar een groep Oost-
berlijnse arbeiders, werkzaam aan de
grens versterkingen. De Westberlijnse po
litie wierp 26 traangasbommen terug. De
Oostduitse bewakers trokken zich daar
op terug.
iee„. Demonstraties bij
"2 Frans bezoek van
Adenauer
I
Dr. Konrad Adenauer, heeft op de
vijfde dag van zijn bezoek aan Frank-
rijk het programma bekort en liet een
>lks- bezoek aan de kathedraal van Beauvais
a'» vervallen. Hij ging van Rouaan recht
streeks naar Bordeaux.
In Rouaan werd het Duitse gezelschap
ond- door kleine groepen toeschouwers bij
de kathedraal en het stadhuis vriende-
s i: lijk begroet maar elders werd „weg met
de Duitsers'* geroepen en gedemon
streerd met borden waarop stond: „geen
ene- verbond met onze beulen".
i Adenauer werd vergezeld door de
rardf Franse minister van staat voor Alge>
de
Hei-
lading tot ontploffing te brengen boven
Johnston Island wegens ongunstig
opnieuw 24 uur uitgesteld.
zaken Louis Joxe.
Door Oostduitse grensivachten
Een groep van bijna 900 per-| Hij deelde mee, dat tussen 1945 en
sonen die sinds 1945 in Oostduitse 1949 door communistische agenten
meer dan 600 personen zijn ontvoerd,
gevangenissen hebben gezeten na
uit West-Berlijn ontvoerd te zijn,
heeft bij monde van een woord
voerder op een persconferentie
medegedeeld dat sinds de com
munisten hun muur hebben ge
bouwd op zijn minst 15 West
berlijners zijn ontvoerd.
„Het is te vrezen, dat het aantal
zelfs hoger is", zei de woordvoer
der, dr. Rainer Hildebrandt.
Drink
«11 do enige
echte
voor mensen die kwaliteit verlangen I
942) Schijnbaar eenvoudige dingen
blijken altijd toch weer buiten
gewoon ingewikkeld te zijn. Wanneer
we u vertellen, dat de hoofdwortel
van een plant in het algemeen naar
beneden groeit, zult u wellicht ver
veeld en geërgerd de schouders op
halen, want een dergelijke waarheid
behoeft werkelijk niet in de krant
te worden afgedrukt. Zouden we aan
dit ervaringsfeit de vraag koppelen,
hoe het komt dat wortels naar be
neden groeien, dan zal de één ant
woorden dat de zwaartekracht hier
voor verantwoordelijk is en de
deskundige zal ons kunnen vertellen
dat wortels meestal positief-geotro-
pisch zijn, dat wil zeggen, dat zU
in de richting van
de zwaartekracht
groeien. Wat ons
aan begrip omtrent
het verschijnsel ont
breekt, Is dan ver-
oombinatie van
woorden, die het
raadsel evenmin kan
ophelderen.
We moeten ons in ieder geval niet
voorstellen dat een wortel door de
zwaarte van zijn eigen gewicht in de
richting van de zwaartekracht groeit,
dus b\j wijze van spreken naar het
middelpunt van de aarde valt. Want
een wortel die men op kwik liet
drijven bleek zijn top eveneens in
het veel zwaardere kwik te dringen.
De worteltop buigt dus niet passief
door, maar gedraagt zich actief, d.w.z.
gaat eigener beweging en niet door
zijn zwaarte! in de richting van de
zwaartekracht. Wortels ontmoeten op
hun weg door de donkere aarde im
mers vaak hindernissen; daar groeien
zij omheen en zetten, zodra de kans
zich voordoet, hun weg in de richting
van de zwaartekracht voort.
Proeven hebben uitgewezen dat de
gevoeligheid voor deze richting zich
in de worteltop bevindt, en aangezien
de plant over zenuwen, noch tast-
lichaampjes, noch over evenwichts
organen beschikt, meende Haber-
landt de gevoeligheid voor de zwaar-
TOCH IS
HET ZO!
tekracht ontdekt te hebben In vrij
bewegelijke zetmeelkorreltjes die zich
in het kapje van de wortelspits be
vinden. In een honderd tot tweedui
zend cellen van het wortelkapje
bevinden zich dergelijke zetmeel-
korrels, die als kleine kogeltjes rond-
rollen zodra de worteltop van lig
ging verandert. Wanneer men nu
aanneemt dat de cellen gevoelig zijn
voor de wisselende druk die deze
zetmeelkorreltjes al naar gelang de
stand die de top inneemt uitoefe
nen, dan zou door middel hiervan
uitmuntende oriëntering in de rich
ting van de zwaartekracht mogelijk
zyn. Proeven met gedroogde uien die
men liet kiemen, schenen deze theorie
te bevestigen, want
de wortels bleken
zich niet te kunnen
oriënteren omdat zij
geen zetmeelkorrels
bevatten. Toen na
enige dagen weer
zetmeelkorrels wa-
ren ontwikkeld, zet
ten de wortels hun
gewone groei voort.
Ook experimenten met andere plan
ten schenen de zetmeelkorrel-theorie
te bevestigen.
Maar nu de ontnuchtering: sommige
organismen groeien in de richting van
de zwaartekracht zonder dat zij in
het bezit zijn van zetmeelkorrels!
Daarom nemen vele zoölogen aan dat
bepaalde groeistoffen in de richting
van de zwaartekracht worden ge
transporteerd en daardoor grotere
groei in de zwaartekracht-richting
bewerkstelligen.
Hoe dit in z'n werk gaat? We zei
den immers al dat het meest een
voudige en wat schijnt er nu een
voudiger dan een wortel die gewoon
naar beneden groeit? dikwijls zo
moeilijk en onverklaarbaar blijkt!
Als voorbeeld zouden we eveneens
kunnen noemen het alom erkende feit,
dat planten geen gevoel hebben. Want
dan beginnen de moeilijkheden pas
Nadruk verboden.
MENDE (VRIJE DEMOCRATEN):
Bonn: verklaringen
verkiezingsstunt
De Westduitse regeringscoalitie
van christen-democraten en vrije
democraten is volgens een verkla
ring voor de pers van de voorzit
ter van de vrije democraten,
Erich Mende, in een ernstige cri
sis geraakt. Een voorgenomen ge
sprek van de coalitiegenoten,
woensdag op hef bureau van de
bondskanselier in Bonn, zal moe
ten uitwijzen of voortzetting van
de coalitie nog zin heeft. Het hui
dige klimaat was echter voor sa
menwerking in de regering onver-
dragelijk. De F.D.P. hoopte ech
ter dat nog niet alle mogelijk
heden om de toestand te verbe
teren uitgeput zijn.
t er tussen de C.D.U. en de S.D.P.-
fracties in Bonn over een coalitie gespro
ken zou worden noemde hij uit de lucht
igegrepen. Volgens Duhüs is het veel
waarschijnlijker, dat de leiding van de
F.D.P. de aandacht wil afleiden van
contacten die er tussen leidende functio
narissen van de liberale partij en van
de socialisten in Noordrijnland-West-
falen hebben plaatsgevonden.
De voorzitter van de S.P.D., Ollen-
hauer, verzekerde daarentegen gister
avond in Duisburg, dat de S.P.D. zich aan
niemand heeft gebonden. De partij is be
reid een deel van de regeringsverant
woordelijkheid in Noordrijnland-West-
falen op zich te nemen. Hoe de coalitie
zal zijn is voor de S.P.D. geen kwestie
van principe.
Beschuldiging
Thomas Dehler, afgevaardigde van de
vrije democraten en vice-voorzitter var
de Bondsdag, pleitte op een persconfe
rentie in Keulen voor een voortbestaan
van de F.D.P.C.D.U.-coalitie.
(Van een onzer redacteuren)
Juist in deze vakantietijd, nu heel
Nederland meit verhevigde belang
stelling naar de weerberichten van
het KNMI uitzietom telkens we
j blijven in dit opzicht alt ij d hoop-
I uol mismoedig trieste berichten
te moeten incasseren, komen er al
lerlei vragen bij de leek op. Van een
lente is niet of nauwelijks sprake
geweest en de mooie dagen hebben
het tot nu toe, met uitzondering van
een tiental in juni, laten afweten. In
de afgelopen week leek een climax
te z{jn bereikt: kranteberichten als
„de kachel nog even aanhouden" en
„zeldzaam koud" staarden ons ge
niepig aan. En dat in juli... Eén
dagblad meende „ter compensatie"
een enorme paraplu op zyn voorpa
gina te moeten afdrukken met de
mededeling: Méér kunnen wij er,
helaas, ook niet aan doen.
Als vanzelf komen er dan die vra
gen. Sommigen beweren dat we in
Nederland een heel ander klimaat
gaan krijgen met zomerse winters en
winterse zomers. Anderen weten de
oorzaak ook al de atoombomexplo
sies krijgen de schuld. Is daar iets
Om met het eerste te beginnen zou
een tegenvraag kunnen worden ge
steld, namelijk: Hebben velen niet
een TE optimistische kijk op ons Ne
derlandse weertype? Nietwaar als
er vakantieplannen worden gesmeed
die een twee drieweeks verblijf aan
de Nederlandse kust, dan wel in bos
en hei beogen, dan is een wezenlijk
onderdeel van de voorpret dat we
daar bijvoorbeeld onze kinderen heer
lijk in de zonneschijn zien dollen en
onszelf, glimlachend schouwende naar
dit aardige tafereel, behaaglijk op een
schaduwrijk plekje in een „luie stoel'
zien uitgestrekt. Kortom een op zijn
minst qpigszins gebruinde thuiskomst
is doorgaans in onze verwachtingen
Commentaar van
een „weerman"
Wat is er torh met ons weer
ann de hand? Het lijkt wel of
elke zomer ongunstiger wordt:
de lijst van kille vakanties wordt
al langer. Behoeven we straks
geen zomerkleren meer te kopen,
met andere woordengaan mooie
zomers tot het verleden beho
ren? Als dat zo is, hoe komt dat
dan? En als dal niet zo is, hoe
kèn het dun? Atoombomexplo-
Deze vragen kwamen de afge
lopen week bij ons op en aan
gezien zij wellicht ook de uwe
zijn, hebben wij ons tot één der
„weermannen" van het K.N.M.I.
in De Bilt gewend om daar eens
iets naders over te vernemen.
Weermannen plegen graag ano
niem te blijven; vandaar, dat n
de naam van onze zegsman dit
maal niet «iet vermeld. Wij ge
ven zijn „verhaal", een gepopu
lariseerd facetje van de ingewik
kelde wetenschap die weerkunde
heet, hierbij weer.
Dit bij voorbaat: verwacht er
geen optimistische weersverwach
tingen in. Wat dat betreft blijft
u even wijs of onwetend als
tevoren. En dit tot troost: pessi
mistische verwachtingen leest u
evenmin. Het gaat alleen maar
om wat leringe
andere gedragslijn te volgen dan die te voorbarig
is vastgesteld in het coalitieverdrag. Hier- gen.
De vrije democraten, aldus Mende, in was overeengekomen dat West-Duits
zijn niet bereid om de huidige strijd land door directe besprekingen
over de opvolging van Adenauer tus-1 Sowjetunle
twee derde van de zonneschijn verlo
ren. Weten we eigenlijk wel dat het
aantal vrijwel (let goed op dit woord
je) onbewolkte dagen in ons land ge
middeld maar ongeveer 35 per jaar
is en totaal wolkenloze dagen nóg
zeldzamer zijn? In winter en zomer
sèmen, wel te verstaan. Met deze
wetenschap gewapend kan iedere va
kantieganger in spe nu wel zo onge-
veer uitmaken hoe weinig zonnige en|8e. wetmatigheid en
kansen hij heeft. ?rd<! de opeenvolging
Wijst dus enerzijds dit facet in de
richting dat we voorzichtig moeten
zijn met over een veranderend kli
maat te spreken, er zijn anderzijds
factoren te noemen die zodanige ver
anderingen zonder meer als feit stel
len. Maar nogmaals
zijn gevol.gtrekkin-
ler op klimatologische gronden
hebben aangeraden Rusland binnen te
vallen omdat het daar een zachte win
ter zou worden, wat een kapitale
„misser" bleek te zijn.
De theorie van Baur kreeg evenwel
de doodsteek na een statistisch onder
zoek dat het KNMI enkele jaren gele
den instelde, waarbij een reeks van
110 zomers in het geding was en wel
van 1849 tot 1959. Er bleek uit, dat van
enige wetmatigheid en van enige volg-
hebben plaatsgehad sinds de bouw de Cj).U. op hun rug te laten uit-
van de muur zijn gisteren bekend ge- vechten,
maakt. Bijna al deze ontvoeringen heb-1
ben plaats gehad langs de grenzen van Mende meent dat de linkse vleugel der
West-Berlijn, waar Oostduitse bewa
kers Westberlij'ners arresteerden, die
zicht te dicht bij hun grensversterkin-
gen waagden.
christen-democraten onder leiding
bondsdag-afgevaardigde Hans Katzer naar
een coalitie met de sociaal-democraten
streeft. Tussen de fracties van beide par
tijen werd hierover reeds gesproken,
achter de rug van Adenauer en diens
mede-voorzitter Dufhüs om.
(Na de bondsdaigverkiezingen van sep
tember vorig jaar gingen de christen
democraten na langdurige onderhande-
Een voormalige korporaal van de
Oostduitse volkspolitie, Rudi Thurow,
deelde mede, dat in het begin van
dit jaar manschappen van zijn een
heid tweemaal West-Berlijn zijn bin
nengedrongen met een auto, die voor
zien was van valse nummerplaten
teneinde een andere vopo te arres
teren, die naar West-Berlijn was ge
vlucht. Zij hebben hem niet gekre
gen. Thurow is later naar het westen
gevlucht.
Publiciteit
Hildebrandt verklaarde dat bijzonder
heden over sommige ontvoeringen niet In politieke kringen in Bonn was men
konden worden bekend gemaakt „om van mening, dat de soep niet zo heet
veiligheidsreden" en omdat ze nog wor- wordt gegeten als zij wordt opgediend,
den onderzocht. Veel van de scherpe verklaringen van
De groep van ex-gevangenen 6telt zich Mende kunnen worden gezien in het licht
ten doel, publiciteit te geven
Kernexplosie in
V.S.wolk van
4000 meter
Op het proefterrein
JHPSRSi rNevada is
coalitie met de vrije demo-1 gisteren op ruim 200 meter onder de
tan, maar Mende zelf nam geen grond een thermonucleaire ontploffing
Adenauers kabinet aan. Van de 'e-weeggebracht. De explosieve kracht
499 zetels met stemrecht in de Bonds
dag bezetten de christen-democraten ei
242, de vrije democraten 67 en de sociaal
democraten.)
„Stunt"
Een Westberlijnse groep met overeen- kiezingsmanoeuvTes".
komstige doeleinden, de vrije juristen,
heeft bekend gemaakt dat gedurende de
eerste zes maanden van dit jaar drie
personen in Oost-Duitsland om politieke
redenen ter dood zijn veroordeeld.
In totaal 160 personen hebben lang
durige gevangenisstaffen gekregen. Zes
van hen werden tot levenslang veroor
deeld, ook om politieke redenen.
De groep van ex-gevangenen deelde
mede, dat 142 personen door Westberlijn-
rechtbanken zijn veroordeeld tot in
totaal 518 jaar gevangenisstraf wegens
medeplichtigheid aan communistische
ontvoeringen.
Dr. Soblen vraagt
politiek asyl
in Engeland
Dr. Robert Soblen, de 61-jarige Ame
rikaanse psychiater, die na zijn vlucht
uit Amerika waar hij wegens spionage
voor de Russen tot levenslange gevan
genisstraf was veroordeeld in Israël
werd gearresteerd en vandaar per
vliegtuig naar Engeland werd gebracht
op doorreis naar de Verenigde Staten
heeft politiek asyl in Engeland ge
vraagd.
Zoals bekend trachtte Soblen zich In
het vliegtuig van het leven te beroven.
Daarom werd hij na aankomst op Lon-!
don-Airport direct naar een ziekenhuis
vervoerd. Vrijdag echter oordeelden de
medici dat er geen bezwaren bestonden
hem verder te laten reizen. In afwach
ting daarvan werd hij overgebracht
naar de gevangenis van Brixton in Lon
den. waar in de regel personen worden
opgesloten, die geen vergunning heb
ben gekregen om aan land te gaan. Zij
verblijven daar dan tot hun wettelijke
status is opgehelderd.
Soblen werd op een brancard uit het
ziekenhuis naar een ambulance-auto ge
dragen. Een rode deken was bijna ge
heel over zijn gezicht getrokken. Drie
Engelse agenten in burger weken niet
van zijn zijde.
Het Londens hooggerechtshof heeft
intussen besloten Soblen op verzoek van
zijn advocaten op 17 juli a s. te horen.
Voor die datum kan hij niet buiten En
geland worden gebracht. Soblen betwist
nl. de wettigheid van zijn detentie :n
Engeland. Zijn advocaten zijn nu bezig
een z.g. habeas corpus-proces aanhan
gig te maken. Een dergelijk proces zou
de aanwezigheid van Soblen vereisen in
de rechtszaal voor een onderzoek naar
de rechtmatigheid van zijn hechtenis.
Op deze wijze wil men zijn uitgeleiding
naar. Amerika stagneren.
ten minste gelijk aan 100.000 ton
tnt. Het is vermoedelijk de sterkste
kernontploffing die ooit in Amerika is
veroorzaakt. Men wil de mogelijkheden
leren kennen van het gebruik van nu
cleaire springstoffen bij het verzetten
De ontploffing sloeg een enorme kra
ter. Een grote hoeveelheid aarde en
gesteente werd de lucht in geslingerd.
Het merendeel viel spoedig terug op
de aarde, maar de kleine deeltjes
vormden een wolk van naar schatting
4000 meter hoogte, die in noordelijke
de verkiezingen die in Noordrfjn- richting afdreef. Men neemt aan dat
laaid-Westfalen voor de deur staan. 195 procent van de radioactiviteit in de
Waarnemend C.D.U.-voorzitter Duhiis, grond is gebleven of in de hoeveelheid
noemde de uitlatingen van Mende „ver-1 aarde en het gesteente die spoedig op
aarde zijn teruggevallen.
B.igr
Duitse hereniging klimaat in Nederland spreekt, dan
komen. Thans licht het: veronderstelt hij onmiddellijk een
norm: een gemiddeld weertype in Ne
derland, dat normaal zou moeten wor
den geacht.
Maar wat is deze norm nu precies
en hoe wordt
weerbeschouwing
tuur van zoveel graden „onder
maal" gesproken wordt, dan bedoelt
het KNMI daarmee: zoveel graden
onder de gemiddelde temperatuur in
de overeenkomstige perioden der ja
ren 1931 tot 1960. Waarom nu juist die
afgelopen 30 jaren en niet, pak weg,
de jaren 1880 tot 1910? Omdat weer
kundigen, simpel gezegd, de ervaring
hebben opgedaan dat in bepaalde tijd
vakken die zich over enkele tientallen
jaren uitstrekken inderdaad van elkaar
afwijkende gemiddelde temperaturen
kunnen voorkomen, waardoor dus van
klimaatverandering kan worden ge
sproken.
Men neemt dus het meest recente
tndvak als uit»angSDunt in de hoop,
dat men de thans geldende norm zo
veel mogeiijk benadert. Maar het kan
best zijn, dat de wérkelijke norm bij
wijze van spreken uit het tijdvak 1944
tot 1974 zou moeten worden afgeleid.
Het akelige daarbij is „slechts" dat
de weerkundige geen profeet is ve
len dénken dit ten onrechte van hem
en een en ander alleen achterèf
kan vaststellen.
Uit deze methode om tot een zo goed
mogelijke norm te komen volgt, dat
het begrip „normaal" in weerberich
ten nog niet altijd in de volle
koele zomers niots was te bespeuren.
Wat dat betreft bleek een „betrouw
baarder" methode de statistische
waarschijnlijkheidsgraad van het kruis
of munt gooien te zijn en dat was voor
het vermeende verband zonnevlekken-
zii niet weersgesteldheid vernietigend. Zuiver
menselijk gezien zit er dus geen en
kele lijn in het optreden van warme
of koele zomers. En evenmin, naar
mag worden aangenomen, in het optre
den van strenge of zachte winters.
Dan de veel gestelde vraag: Hebben
de recente atoombomexplosies en trou
wens atoombomexplosies in het alge
meen invloed op de weersgesteldheid?
oofd kan heel kernachtig
deze bepaald? Stel, dat NEEN luidA. De veronder,telling dat
weerberiSt ot in een h« het geval lou kunnen rftn 1,
tempera- waarschijnlijk in de wereld gekomen
Welke richting
woórds normaal behoeft te betekenen.
Eveneens volgt hieruit dat een lande
lijk klimaat bepaald niet die constante
grootheid behoeft te zijn, welke leken
geneigd zijn eraan toe te schrijven.
Integendeel juist zekere klimaat
veranderingen over bepaalde tijdvak
ken van jaren behoren tot het norma
le beeld. Daarom kan een weerkundi
ge. strikt genomen, ook weinig of
niets op langere termijn voorspellen.
Met enige redelijke zekerheid vermag
hij het slechts in bepaalde gevallen
over de komende drie tot vijf dagen
denke maar aan de almanakken,
die het zeiIs van dag tot dag (menen
te) weten. Niet altijd met succes, zo
als elk jaar wordt aangetoond.
Maar ook wetenschapsmensen zoals
de Duitse prof. dr. F. Baur, die een
eigen weerkundig instituut in Bad
Homburg bezit, wagen zich hieraan.
Deze hoogleraar heeft voor Centraal
Europa na twee ongunstige zomers nu
een mooie voorspeld, een prognose, die
voor hem en ons helaas (nog?)
niet in vervulling is gegaan. Baur ba
seert zijn voorspellingen op de perio
dieke terugkeer (of periodiciteit) en
de omvang van het aantal zonnevlek
ken, die hij in verband brengt met al
gemene luchtbewegingen. Het is be
grijpelijk dat dit verband gezocht
wordt omdat de zon ten slotte de ener
giebron van alle weersystemen en het
weer in de onderste lagen der atmos
feer is. Men behoeft in dit verband al
toen een kleine tien jaar geleden
Franse wetenschappelijke zijde deze
mogelijkheid nog werd opengelaten.
Inderdaad komen en dat leek aan
deze gedachte steun te geven na
kernexplosies wel eens forse slagre
gens voor die anders niet gevallen
zouden zijn. Om nog niet te spreken
van de orkaankrachten die uit zo'n
explosie voortvloeien. krachten, die
vaak nog verwoestender blijken te
werken dan de ontploffing zélf. Maar
van zo lokale aard dat er in het grote
verband bepaald geen betekenis aan
mag worden gehecm.
Tal van ingewikkelde berekeningen
zijn namelijk door vakmensen ge
maakt om bij benadering te bepalen
hoeveel energie er nodig zou zijn om
een normaal voorkomende depressie te
..voeden" en in stand te houden. De
uitkomsten waren onthullend: een mil
joen zware atoombommen en meer
zouden nodig zijn om hierop van enige
betekenis te kunnen inwerken. De ont
ploffing van een zo en zoveel mega-
tonbom verzinkt eenvoudig in het niet
vergeleken met de totale energie van
bijvoorbeeld een lage drukgebied. Kort
en goed: alle door mensen kunstmatig
opgewekte krachten zijn belachelijk
klein vergeleken met de energieën die
het weergebeuren bepalen.
Om ten slotte weer op de weervoor
spelling terug te komen het KNMI
houdt zich maar heel reëel aan het
uitspreken van verwachtingen voor
maximaal 3 tot 5 dagen. Daar zijn ge-
eigende methoden voor, waarvan de
uitkomsten in de praktijk voor 80 tot
85 procent door de feiten worden ge
honoreerd. Hierbij mag evenwel weer
niet vergeten worden dat men zich bij
het opstellen van een weerbericht
noodzakelijkerwijs bedienen moet van
een ruim gekozen terminologie, omdat
immers nooit precies kan worden ge
zegd waar en wanneer zich o.m. pre
cies buien kunnen ontwikkelen. Van
daar dus de termen „hier en daar",
„af en toe", „verspreid optredende
buien" e.d. Het behoeft derhalve geen
nader betoog, dat deze terminologie,
zij het dan ongewild, de kans van
„slagen" van een weerbericht nog
weer aanzienlijk vergroot.
Advertentie
uw HOND ziek?
•••irqdi d» baimattifif «m. U i, J
*ow U toafertut wtHHgl
Prins Bernhard zal
dinsdagmorgen in het
stedelijk museum in Am
sterdam de opening ver
richten van een tentoon
stelling van kleurenfoto's,
gemaakt tijdens het zil
veren huwelijksfeest van
het Koninklijk paar. De
foto's werden gemaakt
door een aantal pers
fotografen, verenigd in
„pool 25".
I De Parijse gemeenteraad
heeft gisteravond beslo
ten Parijs officieel kan
didaat te stellen als toe
komstige hoofdstad van
I Deense archeologen zijn
gisteren begonnen met
het wegpompen van bet
water uit zes vikingsche
pen, die ongeveer dui
zend jaar geleden in de
Roskjilde-fjord bij Ko
penhagen tot zinken zijn
gebracht. Rond de sche
pen is nu een water
dichte muur gebouwd,
waarmee de ongeveer
duizend vierkante meter
grote oppervlakte waar
de schepen liggen, is af
gescheiden. Het bergen
van de schepen, dio zeer
goed bewaard zijn ge
bleven, zal vermoedelijk
laat in de herfst geschie
den.
I De Britse hertog van
Bedford, John Robert
Russel, is gisteren aan
het werk gegaan als
filmacteur. Hij speelt
zichzelf. De film heet The
Iron Maiden. Het is een
comedie, die zich hoofd
zakelijk richt tot Engels
publiek. Volgens de film
producer Peter Rogers is
de hertog een natuur
talent.
I Een röntgenfoto van
Churchills been heeft een
„bevredigend beeld" ge
geven, zo meldt het bul
letin van het Londcnse
ziekenhuis waar de Brit
se oud-premier wordt
verpleegd. Churchills
pols, die eerst wat
regelmatig was, was gis
teren regelmatiger, aldus
het bulletin. Zoals be-
kend wordt de 87-jarige
staatsman in het zieken
huis behandeld voor een
dijbeenbreuk.
I Binnenkort zal worden
begonnen met de restau
ratie van de Martinikerk
in Groningen. Dezer da
gen is de rijksgoedkeu
ring afgekomen. Deze
omvat een bouwsom van
490.000, toereikend voor
twee jaar bouwcapaciteit.
Galvao loopt kans
te worden gevat
De speciale V.N.-commissie voor Por
tugese gebieden heeft gisteravond be
sloten kapitein Henrique Galvao mede
te delen dat hij het risico van arresta
tie loopt, indien hij naar New York
reist om voor de commissie verklarin
gen af te leggen.
Galvao was leider van een groep Por
tugezen, die het Portugese passagiers
schip Santa Maria in de Caraïbische
zee overweldigden om hun verzet tegen
de regering te Lissabon te demonstre-
De speciale commissie, waarin Bulga
rije, Ceylon, Colombia. Cyprus. Guate
mala, Guinea en Nigeria zitting heb
ben. heeft zijn verzoek ingewilligd om
gehoord te worden over de toestanden
in de gebieden onder Portugees bestuur.
Hij woont thans te Rio de Janeiro,
aar hij zich veilig weet voor straffen,
m. wegens zeeroverij, waarvoor hij in
Portugal veroordeeld is.