„Der Schwierige" - beste van het beste Haags Gemeentemuseum: eeuw geleden begon het Raclio-Australië wekt opzien Haarlems Orgelconcours: défilé der deelnemers Van oudheidkamer tot befaamde verzameling NIEUWE LEIDSCHE COURANT 7 DINSDAG 3 JULI 1962 Naamgeving nieuwe schepen marine De Koningin heeft aan een aantal schepen die voor de Koninklijke Marine worden gebouwd, de volgende namen toegekend: 1. Een lnschietboot. de naam: Van Boch- cve, naar wijlen luitenant ter zee der le klasse P. D. van Bochove, in leven hoofd van het inschietbedrijf: 2. Een tanker, de naam: Poolster, naar het voornaamste voorraadschip der vroe gere gouvernementsmarine: 3. Vier fregatten, onderscheidenlijk onder naam: Van Speijk, Van Galen. Van Nes, I^jerk Hiddea De historische namen vermeldt onder 3. zijn al vaker toegekend aan Hr. Ms. schepen. Tot een nader te bepalen datum wordt de naam „Van Speijk" gevoerd door Hr. Ms. Wachtschip (ex. kanonneer boot) Plores, welk schip daarna zijn oude naam herkrijgt. Indonesische propaganda (Van onze parlementsredactie) Opzien wekte in Den Haag een be richt dat het AVRO-radiojournaal gis teravond uitzond en waaruit blijkt dat de Australische zender voor Indo nesië onverholen sympathie betuigt met de Indonesische acties om Nieuw- Guinea van Nederland los te krijgen. De AVRO-correspondent liet aan de hand van illustraties uit het Australisch programma horen, hoe men Hollandi* betitelt met de Indonesische benaming Kota Baroe. en hoe in de nieuwsuitzen dingen de Nieuw-Guineraad de benaming krijgt van „de wat zich noemt Papoea- „Indonesische overwinningsberlchten worden bijna juichend omgeroepen. De uit Nieuw-Guinea afkomstige berichten van het gouvernementsvoorlichtingsbu reau worden gelanceerd op een vlakke toon met bijna waarschuwend er achter aan, dat het bericht uit Nederlandse koker komt. „Als bij de plaat „Strangers shore" de omroeper van Radio Australië zegt: „Daar bedoelen ze zeker de Neder landers op Irian Barat mee, want die hebben daar niets te maken", dan mag dat misschien wel een geslaagd grapje heten, pijnlijker wordt het echter als men de Indonesische vrijwilligers een goede strijd toewenst. En al wordt er niet bij gezegd, waar, er is toch maar weinig fantasie nodig om dat te kunnen raden", aldus de AVRO-correspondent. Men doet het voorkomen, alsof Indo nesië zich uitstrekt van Sabang tot Me- rauke in Nieuw-Guinea. Het valt te be twijfelen, of de leiding van de Austra lische Radio dit allemaal weet, maar als Indonesische propaganda werkt het doel treffender dan aUe 44 Indonesische radio stations bij elkaar, aldus de AVRO-i respondent Hij deelde mee, dat de Aus tralische ziender zeer krachtig Nieuw-Guinea veel beter doorkomt dan de eigen Nieuwguinese zenders. In Den Haag, waar men van tuatie tot nu toe onkundig was heeft dit bericht nogal opzien gewekt. Vanmorgen werd overwogenof in verband hiermee stappen zullen worden ondernomen bi) de Australische regering. UTS'ers stalen examenopgaven Op de Uitgebreid Technische School tc Hengelo (O) is dezer dagen een fraude bij de eindexamens aan het licht geko men. Als gevolg hiervan zijn zes leerlin gen van school verwijderd. Uit een onderzoek van de Hengelose recherche is gebleken, dat drie U.T.S.- ers in de nacht van 24 op 25 mei schoolgebouw zijn binnengedrongen enkele reserve-sleutels hebben ont vreemd. Kort voordat in de afgelopen week het schriftelijk eindexamen be gon. verschafte het drietal zich toe gang tot de school: ze vonden de amenopgaven en schreven er van wat ze wilden weten. Waarschijnlijk zou het bedrog nooit aan het licht zijn gekomen, als de drie leerlingen niet enkele vrienden deelge noot hadden gemaakt. De opvallend goede examenresultaten van totaal leerlingen waren de oorzaak, dat de fraude aan het licht kwam.Het politie onderzoek in deze zaak is nog in volle Lagere resultaten bij Albert Heijn Aandeelhouders van Albert Heijn N.V. tc Zaandam hebben dezer dagen de jaar stukken onveranderd goedgekeurd het dividend vastgesteld op twaalf pro cent, waarvan desgewenst tien procent in aandelen. Van verscheidene zijden was er lof „voor het dynamisch be leid in de leiding, waardoor het cern een sterke groei vertoont". President-commissaris prof. mi M. Verrijn Stuart deelde desgevraagd mee. dat de resultaten over het eerste halfjaar iets lager zijn dan in dezelf de periode van 1961. Desondanks is een bevredigend resultaat waarschijnlijk. Het ligt niet in de bedoeling binnen kort met een emissie te komen. In de toekomst is kapitaalvergroting wel dig, doch op welke manier, wordt nog bestudeerd. De huidige liquiditeit maakt deze zaak nog niet urgent. Evenmi bestuur voornemens nu of in de naaste toekomst de uitgifte van klantenobli gaties te hervatten. Dit systeem, aldus werd medegedeeld, is welisw succesvol geweest, doch bij voortgang vreesde men een scheeftrekken verhouding tussen eigen en vreemd vermogen. Veel hoger winst Havenwerken De Koninklijke Nederlandsche AliJ. van Havenwerken boekte in 1961 (1960) f 9,68 (5,63) miljoen winst op aange nomen werken en deelnemingen, nihil (f 2 min.) vrijgekomen uit reserve wer ken in uitvoering, f 2,33 (2,11) min. algemene kosten en na voorzieningen I 6,22 (4,31) min. winst. Reeds voorge steld is 17 (12) <-c contant dividend en 12'i Te in aandelen. De revaluatie wai een slag voor de omzet en heeft de con currentiekracht plotseling aangetast en 1 de overwinning der gevolgen zal lan- gcr duren dan men aanvankelijk had gedacht Lof voor Wiener Burgtheater Zo toneel de kunst mag heten mensen tot aanschijn te roepen, zo is het Wiener Burgtheater gis teravond in de Kon. Schouwburg met de opvoering van Hugo von Hofmanns Hals „Der Schwierige" Hofmannsthals „Der Schwierige" opvoering kan waarlijk als een klas siek voorbeeld gelden van wat to neelspelen is. Niet, dat een Nederlands publiek bepaald interesse zal hebben voor de hier ten tonele gevoerde personages. Daar- staan zij én naar milieu én naar tijdsgewricht te ver van ons af. maar in stinctmatig voelde men. dat de menser de hoog-adelijke kringen van hel stervende Oostenrijks-Hongaarse keizer rijk zó geweest moesten zijn. Een op zich zelf staande en in zichzelf gekeerde co terie. die na 1918 nog enige tijd in er rond Wenen moet hebben rondgelopen, zoals een -kip, die men de kop heeft gedraaid ook nog even rondloopt. Zij koesteren hun standsverschillen, hun ge- woontetjes, hun conversatietoon en hun ..gevoeligheden" als kostbare kleinodiën. Een onderworpen bediendenka9te let derdanig op hun wenken en voorkomt Moeilijk mens Hans Karl Bilhl (uiteraard een graaD ls als „Der Schwierige" het prototype van deze stand, en zoals Von Hofmanns thai het na de eerste wereldoorlog tekende ook de belichaming van een heel (voor bij) tijdperk. Hij is een moeilijk mens tn deze zin. dat hij zoveel distantie van de buitenwereld heeft genomen, dat hij ziln gevoelens niet kan uiten. Hij is hyper gevoelig, zeer discreet, zelfs op het schuwe af. In liefdesaffaires weet hij zijn mannetje te staan, zolang het een spel blijft, maar zodra hijzelf onder schot komt. trekt hij zich terug als een slak in zijn huis en beklimt hij de ivoren toren van de allerindividueelste intimi teit. Von Hofmannsthal weet op een dra matisch grandioze wijze deze „Schwie rige" te omgeven met een keur differente mensen: dommen. robuusten. liohfczinnigen. ijdelen. Slechts de lieftal lige Helene Altenwijl is een verwante 'ziel. Zij krijgen elkaar dan ook. Tot in details Ernst Lotihar heeft dit stuk een tot )n alle details verzorgde en authentieke re gie weten mee te geven. Geheel i geest van de tijd. Het was een tijd, dat de mensen nog de tijd hadden en ook Lothar heeft ziah niet gehaast De prach tige décors van Otto Niedermoser deden dit adelijke Oostenrijk van 40 jaren volkomen herleven en de kostuums Emi Kniepert zaten deze mensen, die zich volkomen k l'époque gedroegen, als gegoten. Der Schwierige De rollen waren tot ln de onbeduidend- e toe verzorgd. Men zou de medespe lenden graag allen bij namen noemen. kortheidshalve zal ik slechts viertal volstaan. Daar is allereerst Robert Lindner als Der Schwierige zelf - zo prachtige creatie als men slechts zelden op ons toneel tegenkomt (naar kwaliteit te vergelijken met de Arme Bitos van Paul Steenbergen). Dan de oude gravin Crescence van Adrienne Gessner. Op en top zo'n slimme bered derende oude dame. Voorts van Boy Go- bert een werkelijke briljante Pruisiecne baron Von Neuhoff men kan zich stellen hoe een Oostenrijks publiek zit te gniffelen om zo'n opgeblazen „frechen. sdhneidigen Preiss" en tot slot, hom mage aan de eenvoud de prachtige oude dienaar Lukas van Richard Eybner. Franz Joseph zelf zou goed goudgeld Ook het ei ivordt merkartikel Over enige tijd zullen in de Neder landse winkels merkeieren met volledige garantie voor versheid en goede coi stante kwaliteit worden aangeboden De laatste tijd neemt de verkoop kleinverpakking van 6, 10 en 12 stuks toe. Deze bedraagt nu 25 procent van he totaal. Op de kwaliteit heeft de klein verpakking geen invloed; het zijn de zelfde als die los worden verkocht. Reeds enige jaren zijn enkele organi saties bezig met voorbereidingen voor de verkoop van eieren onder merk. hebben neergeteld voor zo'n juweel vin zijn geweest, dan nog zou het Wiener ;n Kammerdicner. Burgtheater met glans en glorie zijn gaan Het toneel van het Holland Festival ls strijken met de erepalm, want dit was dit jaar niet van een bijzonder niveau het beste van het beste, geweest, maar al zou dit wél bet geval I Ev. Grolle. Gisteravond werd de jaarlijkse Haar lemse orgelmaand begonnen met een or gelconcert, gegeven door de vier deel nemers aan het Internationale Impro visatieconcours, dat vanavond in de grote- of Sint- Bavokerk zal worden gehouden. De deelnemers zijn Bernard Bartelink te Amsterdam, die de bet vorige jaar verworven wlsselprijs zal moeten ver dedigen tegen de 25-jarige Yves Dever- nay uit Tourcolng (Nrd-Frankrijk), de Engelsman Peter Herford uit St. Alban. (geen onbekende ln Haarlem, hi) nam In 1959 reeds deel aan het concours) die op korte termijn moest invallen voor de ziek geworden Oostenrijkse organist Augustlnus Kopfrelter, en Konrad Schuba uit Konstanz aan See. Dit concert, waanin de deelnemers gele genheid krijgen hun muzikale kunnen aan de hand van de orgelliteratuur te demonstreren, bereikte over t algemeen niet de hoogte, die men voor een mani festatie op nternationaai niveau zou mogen verwachten. Er werd nogal vlug en luidruchtig gespeeld op het. dank zij grondige henirvtonatie, sinds het von ge jaar beslist beter klinkende Mütfter- orgel. Schuba's interpretatie van Bach'i Preludium en Fuga in Es-dur (de grote Franse ouverture en Tripelfuga) die de zgn. ..Orgelmis" omramen. kreeg niet d* plechtige grootse zegging, die deze „representatiemuziek" behoeft. Peter Herfoird wist in enkele variaties op „More Paiartamo" van Sweelimck de men taliteit van diit Studentenlied vaak goed te treffen in fclaviecimbelachtig spel, maar de Fuga in C-dur van Bach kreeg nnet de zangerige, bijna romantische sfeer, drie deze Fuga tod één vai schoonste uit Bach's orgelliteratuur maakt. Het spel van Bantelinok, zowel r het Preludium in F en in de variaties over „Wo Goto zum Haus nicht gibt sein Gunst" van Sweelinck. waarin het eerst op dit concert de solostemmen van het orgel te horen waren, als in Albert de Klerk's Rieer care („Hommage a Sweelinck") maakte, rustig en eer dig gespeeld, de meeste indruk Yve» Devemay had geen gelukkige greep ge daan. de Trioooneite in C-dur van Bach te kiezen, hij speelde naga'l onritmisch en snel; zij.n kracht ligt zeker mee de eigentijdse muziek, te horen aan misschien niet al te exacte, maar wel bewogen vertolking van de „Litanie»" van Jehan Alain, een stuk, dat op het Bavoongel een onverwachte actualiteit Wat deze introductie van de deelne mers echter tot een boeiende aangelegen heid maakt, is het feit. dat de keuze var de werken uit de orgelliteratuur en d» interpretatie hiervan ad een aanwijzing inhoudt hoe zij ongeveer hun improvi satie (die ook vanavond door de radio is te beluisteren!) zullen uitwerken de uitersten te noemen: Bartelinck ..Sweelmckiaans" goed van voren, vernay speels modern, maar daar over morgen meert Willem Talsma Soblen is nog in Londen Volgens een bulletin van het Hil- lington ziekenhuis ln Londen, waar de 62-jarige psychiater-spion dr. Robert Soblen na zijn zelfmoordpoging In het rllegtulg, dat hem naar de V.S. zou te rugbrengen. Is opgenomen, ls de toestand dr. Soblen zozeer verbeterd, dat het thans niet waarschijnlijk meer wordt ge acht. dat een operatie noodzakelijk zal zijn. Andere zegslieden deeldbn mede. dat Soblen buiten gevaar is. maar nog te zwak om door te reizen naar New York. Onmiddellijk toegediende bloedtrans fusies schijnen hem weer een zekere mate van levenskracht te hebben gege- Aanvankelijk vreesden de doktoren, dat Soblen. dde niet alleen zijn polsen heeft doorgesneden maar zich ook een in het onderlijf heeft gestoken, zijn milt had doorboord. waardoor het buitengewoon moeilijk zou zijn geweest sm in leven te houden. Zodra de doktoren van mening zijn. jf hy weer kan reizen, zal hij zUn sis naar New York moeten vervolgen Het mes. waarmede Soblen zijn po ging tot zelfmoord heeft gedaan, had hij na het diner in het vliegtuig ver borgen onder die deken, waarin hij was gewikkeld. Britse autoriteiten hadden eerder ver klaard dat Soblen toestemming zou krijgen in Engeland te blijven. Militair verongelukt door slippende auto Een slippende auto. die het rijwielpad van de weg Grave naar Nijmegen op schoot, heeft daar twee militairen op een bromfiets gegrepen. Een van hen, de 45-Jarige sergeant-majoor instructeur D. W. A Eltrlnig uit Amersfoort, kwam hierbij om het leven, zijn duo-passaigier, de 43-jarige sergeant-majoor A. E. Kraak, werd gewond. De twintigjarige G. PaWl uit Wehr is met zijn motor tegen een boom gebotst ln Sust er zeel. Hij is kort daarop over leden. Het werk van de twee Haagse architecten S. Schamhart en J. F. Heijligers zal in de komende da gen in het middelpunt van inter nationale belangstelling staan: het door hen gebouwde gedeelte van het Gemeentemuseum, dat woens dagmiddag door prinses Beatrix zal worden geopend. Tf/OENSDAG zal het Gemeentemuseum van Den Haag een van de hoog- 'V tepunten beleven sinds de tijd, dat honderd jaar geleden de basis ervoor werd gelegd. Niet alleen wordt onder zeer grote binnen- en buitenlandse belangstelling het eeuwfeest gevierd, doch tevens zal de beangrijke uit breiding van het door Berlage gebouwde complex officieel door prinses Beatrix worden geopend. Daardoor krijgt dit museum een plaats op de eerste rij der musea. Niet alleen de unieke verzamelingen van het museum hebben een wereldnaam, doch ook het gebouw zelf is architectonisch van groot belang. Op 9 mei 1919 nam het gemeente bestuur het besluit het huidige museum te laten bouwen in park Zorgvliet Als architect werd dr. H. P. Berlage aan gewezen. Daarmee begon een samen spel van de directeur, dr. H. E. van Gelder en architect, dat leidde tot het huidige gebouw. Toch konden door de economische crisis van de jaren dertig niet alle plannen worden verwezenlijkt. Het gebouw, dat in 1935 kon worden geopend, was een van de laatste werken van dq beroemde architect Berlage en was karakteristiek voor het werk van deze bouwmeester. Daarom hadden de architecten die tot taak kregen het mu seum met een nieuwe vleugel uit te breiden, namelijk de heren S. Scham hart en J. F. Heijligers. geen gemakke lijke taak. Toch zijn zij er op uitnemen de wijze in geslaagd, het nieuwe ep- deelte architectonisch aan het oude te koppelen, zonder dat er veel storenae elementen optreden. Bijna 500 interna tionale museumexperts zullen woensdag en daarop volgende dagen deze nieuw bouw aan een. kritisch onderzoek onder werpen. Zij zullen dan wel tot de con clusie komen, dat dit niet ver van hun eigen wensen af ligt. Voordat het nieuwe gebouw voor het Gemeentemuseum in 1935 werd geopend, had het al een rijke geschiedenis achter 60 „Stommeling!" snauwt hij tegen Biesheuvel. Die geeft geen weerwoord, al flitst hem de gedachte door het hoofd, dat de sergeant dan net zo goed een ezel is. Maar het heeft geen zin, daar een bek gevecht over te beginnen. Belangrijker is de vraag, hoe ze uit dit lastig en gevaarlijk parket kunnen Hoe hij eruit raken kan. Want Ariën begrijpt uit stekend, dat het voor hem het meest gevaarlijk Het gevecht geeft voor allemaal gelijke kansen op wond en dood; gevangenneming betekent voor de soldaten krijgsgevangenschap en later weer vrijheid, maar voor een verrader zal er van latere vrijheid geen sprake zijn. Hij kijkt om zich heen. De sergeant geeft bevelen en de manschappen ma ken zich gereed voor het gevecht. Ze stellen zich op, zo goed dat gaat, om de verwachte aanval het hoofd te bieden. Een paar leggen hun musket aan maar de regen heeft de lonten nat gemaakt en er is geen schijn van kans een schot te lossen. Dat kunnen die kerels in de molen wél! De musketiers laten hun vuurwapens vallen en grijpen naar hun degen. Er zijn meer met degen gewapenden en ze zullen zich verweren zo goed ze kunnen. Maar de vijand dringt niet op; wacht af. Gelijk hééft hij: in een gevecht met de blanke wapens staan de kansen méér gelijk, dan wan neer de Hollanders zich bepalen tot een vuurge vecht vanuit de beschutting van hun onderdak. „Aanvallen!" schreeuwt de Franse sergeant. Hij ziet, dat zijn enigste kans ligt in het forceren van een doorbraak in de richting vanwaar ze gekomen zijn. Dat betekent wel de mislukking van de on derneming tegen Gorcum, maar die lijkt toch mislukt. Was de kolonel er met de hoofdmacht Maar die is er niet en hij is ook nergens te bespeu ren. Is té langzaam opgerukt. „Aanvallen!" De sergeant geeft zelf het voor beeld: zo snel het water hem dat toelaat, rent hij op de Hollanders af. die de weg bezetten. Zijn mannen volgen hem. Vanuit de molen slaan de ko gels in hun troep twee, drie soldaten storten neer. Ariën ziet het het beneemt hem de wei nige moed, die hij nog had. Nee, doorbreken en zo de veiligheid vinden lukt niet. Wat dan? Hij kijkt rond waar is een uitweg? En dan eens klaps ziet hij! Het is een gewaagd stuk dat hij Afgewende ondergang door H. TE MERWE doen gaat maar er is geen andere mogelijkheid. Daar ligt de schouw, waarmee de Hollanders naai de dijk gekomen zijn niemand is er bij. Nie mand let erop: het vechten is verwoed en alge meen. De verrader waadt met haastige, grote stap pen naar het vaartuigje- Heeft hij dat eenmaal, dan kan hij de wetering op roeien in de richting van Leerbroek. Roeien gaat sneller dan lopen zó kan hij ontkomen. Móet hij ontkomen, 't Bootje schommelt, als hij gejaagd instapt, zich bukt naar de vaarboom... Maar als hij zich opricht om de sliet in het water te plompen en haastig weg te bo men, treft hem een force stoot. Hij wankelt, h'oudt zich met moeite overeind. Een tweede stoot gooit hem achterover op de bodem van de boot een soldaat zet hem de knie op de borst. „Schurk!" zegt een bekende stem. Hij schrikt fel; hij herkent de stem en nu ook het gezicht. De soldaat is Hans Berkel. „Laat me begint Ariën een vraag. Een sme kende vraag. Hij krijgt de kans niet, ze af te maken. „Jij was gids ik heb het duidelijk gezien." grauwt Hans. „Gids, dat is verrader. En met ver raders weten we weg!" Dat is de dreiging met het lot, waar Ariën doods benauwd voor is geweest, dadelijk' toen de molen begon te leven. De angst geeft hem kracht; wan hopige kracht. Met een uiterste inspanning pro beert hij Berkel van zich af te werpen Hans heeft de grootste moeite de onderliggende man on der te houden. Hij roept om hulp één van zijn makkers hoort die roep en komt. Dan is het uit met de tegenstand van de gevangene hij wordt stevig gebonden en de schouw die hem naar de vrijheid had moeten brengen, brengt hem naar de molen Het gevecht op dc dijk is nog niet geëindigd. Allebei de partijen hebben versterking gekregen de Fransen het eerst en aanvankelijk het meest Maar de Hollanders hebben weten stand te houden tot uit de vesting een paar bataljons hen te hulp zijn gekomen; de Hollanders hebben het voordeel van betere terreinkennis en rrveer gewendheid aan het water na een felle strijd van enkele uren heeft de Franse kolonel bevel moeten geven tol de aftocht- De Staatsen achtervolgen de aftrekkende vij and een eindweegs meer om zeker te zijn van zijn uiteindelijke aftocht, dan om hem zoveel mogelijk afbreuk te doen. Trouwens; daartoe zijn ze in te gering aantal en het is bovendien ongera den, zich te ver van de vesting te verwijderen. Maarschalk Wirtz heeft order gegeven, de aansiag op Gorcum te verhinderen die opdracht heb ben ze volvoerd. Ze laten een flinke bezetting ach ter in cn om de molen, zodat de weg die hiervan daan naar de stad leidt, sterker bewaakt is dan ze was de rest van de troepen trekt zich op Gorcum terug. De Fransen koelen hun gramme moed op de dorpen, die ze doorkomen: in Meerkerk en Amei- de plunderden ze en brandschatten. In de na middag-lucht van de vallende avond laaien vlam men op en klinken kreten van vrouwen, van man nenJa, hier zijn de Fransen de sterksten; hier ..overwinnen" ze. Het geeft hun een gevoel van bevredigende wraakzucht, van voldoening over de geroofde buit En als ze van Ameidc de Lekdijk volgend. Vianen bereiken, is de vrees voor een achter hen aankomende vijand geheel geweken. Hier zijn ze veilig, hier zijn ze onbestreden ver overaars. Onbestreden want wat kan een kleine bevolking van burgers beginnen tegen gewapen de troepen, die bovendien in de meerderheid zijnl Vianen moet lijden, moet betalen voor de neder laag, die de koninklijke benden die dag hebben geleden. De nederlaag, die voor de belangrijke vesting aan de waterlinie behoud betekent. (Wordt vervolgd) de rug. Geboren uit particulier Initiatief heeft dit museum een vooraanstaande plaats in de wereld weten te veroveren. In 1851 werd op initiatief van mr. A. de Keth de vereeniging tot beoefening van de geschiedenis der stad 's-Graven- hage" opgericht. De aanwezige notabelen boden enkele historische curiosa aan als grondslag voor de verzameling. Dit .werd bijna op iedere vergadering herhaald Op deze vergaderingen werd ook steeds gesproken over de laatste rustplaats van Jacob Cats, met het gevolg dat men een gedenksteen in de Kloosterkerk plaatste. Enikele jaren na de oprichting, ln 1854. wordt een vergadering gewijd aan de eventuele oprichting van een museum. Tot het gemeentebestuur wordt een re kest om medewerking gericht. Na nog enkele verzoeken doet burgemeester Gevers Deynoot de gemeenteraad het voorstel, twee vertrekken in het oude raadhuis aan de Groenmarkt te bestem men voor de verzameling historische stukken. De gemeenteraad besluit hier toe op 14 januari 1862 Men moet zich echter een ntet al te grote voorstelling maken van dat eerste museum. Het was veel eerder een oudheidkamerwaar van alles te vinden was wat betrekking had op de geschiedenis van Den Haag. De verza melingen van de vereniging, die nog steeds bestaat, doch nu onder de naam Vereniging Die Haghe. worden nog steeds in de afdeling Haagse Historie van het museum tentoongesteld. Op 29 mei 1866 werd opgericht een Vereniging tot het oprichten van een museum voor moderne kunst te 's-Gra- venhage. Ook deze vereniging bestaat nog steeds, doch onder de naam „Ver eeniging van Haagsche Museumvrien den". Deze begon met de aanleg van een verzameling schilderijen van eigen tijdse Nederlandse kunstenaars. Men kwam in contact met de in 1863 opge richte gemeentelijke commissie tot be heer van de historische verzamelingen, met het gevolg dat op 14 maart 1871 werd besloten het huis Korte Beesten markt 9 het huidige Kon. Conserva torium voor Muziek - aan te kopen om er de verzamelingen vnn de stnd zelf en van de beide verenigingen onder te brengen. Historische grond Op 1 september 1871 werd dit gebouw geopend en daardoor had Den Haag het eerste museum. Helaas bleek dit pand door de grote activiteiten reeds ln 1881 te klein te zijn. Men vond In 1884 een nieuwe onderkomen in het historische gebouw Korte Vijverberg 7: de Sebas- tlaansdoelen. In 1905 treedt het Haags Gemeente museum een nieuwe periode van zijn bestaan binnen, doordat dr. H. E. van Gelder wondt benoemd tot archivaris van de gemeente, tevens belast met het be heer van het museum. Van 1912 af tot aan 1941 heeft hij zijn grote gaven uit sluitend aan het museum gewijd. Wan neer men de povere verzameling van vreemde, slecht gerangschikte en onver zorgde zaken, die hij ln 1905 van zijn voorganger overnam, vergelijkt met het museum dat hij in 1941 in andere han den overgaf, en dat reeds toen in de gehele wereld ten voorbeeld werd ge steld, is hier zeker een woord van dank bare erkentelijkheid en bewondering op rijn plaats. De activiteiten van dr. Van Gelder waren oorzaak, dat de gemeen teraad 9 mei 1919 het besluit nam, het huidige museum door bouwmeester Ber lage in het park Zorgvliet te laiten bou- Strak-s zal een plan dat reeds dr. Ber lage helder voor ogen stond: een complex van zalen voor het houden van congres sen, worden verwezenlijkt, wanneer in de directe nabijheid van het museum het Congresgebouw zal worden gebouwd. Dan zal het museum nog meer in het middelpunt der belangstelling staan. Niet alleen nationaal, doch ook internationaal. Jongen omgekomen bij val uit trein De vijftienjarige scholier P. van Dyk uit Ommen is gistermiddag te Westen holte 'gemeente Zwollerkerspel) uit de trein KampenZwolle gevallen en op slag gedood. l&P&lCCJ' vanavond 2000 Ntws 20.05 Opklaringen, luc dprorr 20.50 Het ABC van Dc Melkweg, lvzing 21.10 I land Festival 1962: 'olleglum Muslcui orgelspel 22 30 Nwa 19.00 Nwa 10.10 Act 20 f" ttViil :962. Sopraan en plano: klaas liede ren 2: .10 Radiophllbarm ork: klaac muziek 22.15 22.25 Boekbespr 22 30 Nw» 2240 "ork en zangsoltit: Wgiif/fc/d vanavond NTS:' 19.31 20.00 Journaal 20.2) ZcndtC de Partij vanoe ar- entalre film 20.55—22.» party et.. beid 20 30 Docur Speelfilm. Programma voor morgen Hilversum I, 102 m. VARA: 7.00 Nwa 7.10 Och tend gym 7 20 Soclaltettech stritd- -htendklanken (gr) 800 lied 7.23 Lichte Oostcnntk Nwa 8 18 CitherklankJ^ 'gr> 8J0 VerkevriwUken 8 35 Muzikalt Koofcpr aatje 9 9 :o Moderne ochtendpost (*r) Gym v d vrouw S (9.35-0 40 Waterstanden VPRO: 10.00 Boekbespr. VARA: 10.20 Jazzmuz 10.40 Mclodleën-exprea 11.10 Klaas gewijde mu. ziek (gr) 12.10 Lichte mm 12 30 Meded ten behoeve van landw cn tuinbouw 12.33 V h platteland 1218 Hammondorgelapcl en zang 13 00 Nws 13.15 Walaork 13.45 Ge sproken portret 14.00 Xame-rmuz 14 45 Volklcdjee» en .dansen 15.00 N« de va kanties vakantie, vraaggesprek 16 10 V d Jeugd 17 00 Wegwijzer, tip» voor va kantie cn lichte muz 17.50 Rcgertngsutta: Nieuw-Guinea, door dra C S I J Lagrr- borg 18 00 Nws en co mm 18 20 Act 18 30 Radio A oOcaunlvexslteltHet klaasoke drama door dr» G J de Voogd. rsum II. 298 m. NCRV700 Nwa Ude rruz (er) 7 30 Lichte gram brood diei .evens, meditatie 8.00 .15 Radiokrant 83» Lichte gram 7.10 Get 7_jo r Nva L,.., 900 V d zieken 9 35 Gram 9.40 V d vrouw 10.10 Gram 10-15 Morgendienst 10.45 Gere- telijkc liederen 11.18 Pianorecital: klaaa f)1" Muziek voor do lunch (gram) .2 )0 Meded ten bghoeve van land- en tuinbouw 12.33 Licht ensemble 1233 Gram eventueel act 13 00 Nws 12.15 Licht en- semble 13.45 Moderne muz (gri l».is Triptiek, een procr voor menaen die vrtl willen zijn 1550 Vocaal ensemble 15 50 Licht, pianospel (gr) ifl.oo V d Jeugd 17.20 Lacht eruemole .7 40 Bcursbcr 17.45 Licht en»emble 1805 Koorzang 18 30 Het wpec- trum. lezingen 18-45 Mandolineklartken (gram) TELEVISIE NTS: :5.30 Eurovisie: Internationaal ten nistoernool {e Wimbledon VARA: 17.00 V d Jeugd NTS: 1726—17.43 International jeugdjournaal 20 00 Journaal en weenrver* NCRV: 20» Memo 20.» Paa geperst 21 0» Rondom het eindexamen, documentaire 2135 Rocmeenae muz. NTS: 8.10 TV-film NCRC: 22» Dagsluiting.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 7