BIO
DOP
EEN FIETS
*g
Op het rode eiland groeit niets
en wordt niets vervaardigd
koor NIETS!
«'tuNT u zuN!
R8: schijfremmen voornaamste troef
HELGOLAND IS GEZOND EN WELVAREND
)s H. Holtrop onderzocht
mogelijkheid stichting
van een visserscentrum
Strijd op leven en dood
om distributiekanalen
Meer ruimte
voor Haarlem
NI 1?|
DONDERDAG 21 Jl NI 19<>2
Griin is dat Land
Rot ist die Kant,
Weiss ist der Sand;
Das sind die Farben
von Helgoland.
|IT zijn de kleuren van Helgiland. En van zijn vlag. Zij beelden dus geen
edele eigenschappen uit van het volk, zij hebben ook niet een andere
•mbolische betekenis, maar zij vertegenwoordigen de kleuren van het
bland, van de groene wei, van de rode rotsflanken en van het witte duin-
and. Zij geven dus weer de schoonheid van het eiland en moeten de gas-
en trekken. Overal is die vlaggekleur te vinden. En telkens weer dat
njmpje. Ten slotte verlaat men het eiland, maar niet zonder een Riemer-
:hmid Helgolander, de driedelige en driekleurige fles likeur ingepakt te
ebben, die zó is te schenken, dat de drie kleuren afzonderlijk blijven en
as in de maag tot een verrassende harmonie
Van de drie kleuren van het eiland
rerheerst overigens het rood. Na 2
en vanaf Cuxhaven komt Helgoland
zicht als een rood rotsgevaarte. In
aakachtige verschrikkelijkheid rijst het
op. Steil, zestig meter hoog, grim-
ig, akelig rood. Helgoland is één grote
)ts. De omvang van het eiland is niet
eer dan hoogstens een paar honderd
«tare. Aan de voet van de rots zijn de
en de pieren en woont ook het
ootste deel van de bewoners, die uit
00 zielen bestaat. Boven op de rots. op
Et rotsplateau woont het andere deel.
ra komt daar langs trappen of per lift.
jen is nog veel van het groen var
vlag te vinden. Hoewel, ook tenge-
ge van de bombardementen na de
irlog. die eigenlijk één groot kraterveld
a het plateau gemaakt hebben, het
)en maar een schaarse kans gehouden
eft om nog de rode rots te bedekken
DIE DUNE
,P EEN kleine twee kilometer afstand
zuidoostelijk van het eiland bevindt
ch die Düne, 60 hectare groot, ongeveer
groot dus als een flinke Hollandse
rderij. Dit is een afzonderlijk eiland,
ir het was nog een deel van Helgoland
ruim 1700. Al lang was de zee bezig
iweest deze witte zandvlakte
5 af te knijpen. Maar toen bezweek
dijk of de „woal", zoals deze
)rd-fries werd genoemd en dreef het
ings verder weg. Deze Düne is ii
Ner de eigenlijke badgelegenheid
[clgoland. Onophoudelijk brengen boot-
de gasten heen en weer. Er staan en-
Ie bungalows en verder wordt er op
schaal gekampeerd. Het is jammer,
it de stormramp van februari van dit
i gedeelte van deze Düne heeft
gescheurd. Maar men tracht
e winnen. In elk geval bereidt
elgoland zich voor om ook deze
500.000 gasten te ontvangen. Een
oot aantal voor een kleine ruimte. Er
oet echter mee gerekend worden, dat
eg de meesten alleen n
gje komen van Hamburg en andere
aatsen langs de Noordzee. Ze bezoeken
Helgoland, ze drinken er wat en z<
weer naar huis. Ze hebben Helgo-
nd bezocht. Helgoland, het eiland var
Duitsers, het vermaarde Helgoland,
heilige land van de oude Friezen.
Het mag merkwaardig genoemd wo
i, dat Helgoland pas in 1890 tot het
itse rijk ging behoren. Daarvóór
Engels en weer daarvoor heeft het
Denemarken behoord en is het ook
stuk geweest van Sleeswijk Holstein.
ar Duits is het toch altijd geweest.
nits, met een hoofdletter. Het is op
elgoland geweest, dat Hoffmann von
illersleben het lied van de Duitsers
chtte: Deutschland über alles
elt. Keizer Wilhelm II vertoefde graag
het eiland. Rondom was de zee. Hoog
n het ongenaakbare eiland tuurde hij
einders af. Overal zee. Hier leerde hij
1 droom dromen, dat Duitslands
msf op het water lag!
anders uitgekomen. Al heeft het
poging niet ontbroken om Enge-
nd de oppermacht ter zee te ontnemen,
ilgoland was in twee wereldoorlogen
arinehaven. Vooral als duikbootbasis
d het betekenis. Duitslands schild werd
rbroken en symbolisch kan genoemd
irden de vreselijke aanval van meer
1000 bombardementsvliegtuigen in
ril 1945, vlak vóór het einde van de
'eede wereldoorlog, waarbij een groot
n de bezetting van het eiland
ikwam. De bevolking echter, schuilend
Gezicht op Helgoland. De vroegere
ifweertoren op de achtergrond
''leef ondanks bombardementen
et miljoenen kilo's springstof
ereind en doet nu dienst als
vuurtoren. Het „nieuwe" Helgo
land mag een model van de weder
opbouw van Duitsland worden ge
noemd.
in de bunkers, werd gespaard. Men
spreekt nog steeds vertoornd en min o;
meer bedroefd over zoveel snode godde
loosheid, uitkomend in deze aanval op
een eiland! En geen goed woord blijft ei
over voor de Engelsman als het de bom
bardementen van na de oorlog betreft. In
1947 moest de bevolking weg. Het besluit
was gevallen, dat Helgoland oefenterrein
voor de bommenwerpers zou worden.
Miljoenen kilo's springstoffen werden op
het eiland geworpen. Het rotsgevaarte
daverde en beefde. Maar het bleef. Het
was niet te vernielen.
EÉN GEBOUW
rpOEN KWAMEN de Helgolanders terug.
Eerst illegaal, later kwam er toestem
ming. Er was geen steen op de andere
gelaten. Ja één gebouw op het gehele
eiland had het gehouden. De zogenaam
de FLAK, de afweertoren, door Hitier
gebouwd met het oog op vijandelijke
vliegtuigen, nu in gebruik als vuurtorerr.
De gereformeerde predikant dr.
H. Holtrop uit Scheveningen is
enige tyd op Helgoland geweest
om daar pioniersarbeid te verrich
ten. Men wil op het Duitse eiland,
waar vele Nederlandse vissers ge
durende een bepaalde tijd van het
jaar in de buurt de netten over
boord werpen, een visserscentrum
stichten. Dr. Holtrop heeft zich
gaarne bereid verklaard voor ons
blad Iets te vertellen over zijn er
varingen op Helgoland.
Even stond men versuft. Was er opbouw
mogelijk? Overal in Duitsland begon de
wederopbouw. En Helgoland was im
Duitsland in het klein. Als een soort
model van wederopbouw kan Helgalond
worden getoond. Beneden is alle beschik
bare ruimte benut. Heel smalle strater
en enkel pleintje. Er is een kleir
winkelcentrum. „Beneden" is alles vol
gebouwd, „boven" is men ook groten
deels klaar. Daar staat o.a. ook de kerk
Beneden is het knus, maar wat saai.
Men vindt er het zeeaquarium, een ver
warmd openluchtbad -dat het gehele jaar
geopend is, het Kurhaus en vooral veel
winkeltjes. De „spirituosen" de sigaret-
en verschillende artikelen kunnen
goedkoop worden aangeboden omdat
„zollfrei" zijn. De Helgolander moet
natuurlijk ook aan verdienen. Alles
dan ook niet goedkoop. En wat niet
belasting is, is zelfs duur. Maar ja,
het moet ook worden aangevoerd. Op
Helgoland groeit niets en wordt ook niets
iardigd.
vis is er. schelvis, schol, tong, kreeft
at de daar zo visrijke zee meer heeft.
De Helgolander vist zelf niet. Anderen
doen het en met succes. De Helgolander
•indt, dat het vissen toch niet loont.
Hij i
i zijn winkeltje, hij draagt
de koffers, hij haalt de niense
boten, die immers bijna allen op de rede
moeten blijven. Hij vaart de gasten over
naar de Düne. Hij verhuurt verder zijn
huis en maakt aoede prijzen voor dit
alles.
Helgoland is welvarend De mensen
zien er ook welvarend uit. Toonbeelden
van gezondheid. De lucht op Helgoland
maakt een zieke gezond. Heerlijk is het
vooral op het boveneiland. Trouwens, ook
op de Düne. Maar op het boveneiland
kan de gast genieten. Van de zeelucht, van
het uitzicht, van de vogels, de velerlei
vogels, die er vertoeven en waarvan er
vele komen om te broeden of om op de
trek naar zuidelijke gebieden uit te rus
ten. Er bevindt zich de beroemde „Vogel-
warte", waar de uitrustende vogels ge
vangen worden, „geringd" en weer vrij
gelaten. Later komen dan de berichten
uit vele delen van de wereld. Het geheim
zinnige trekken van de vogels tracht men
zó te ontraadselen.
GEEN BOOM
TTET TEGENWOORDIGE Helgoland
laat zien in hoe korte tijd een soort
paradijs te scheppen is uit een totale
ruïne. Het is een mooi en interessant
eiland. De gast heeft het er gerieflijk.
De lucht is gezond en de historie spreekt.
Maar waar zijn de plekjes, de hoekjes, de
pleintjes van vroeger? Op het hele eiland
groeit geen boom. Wat had men
ger een prachtige kerk! Daar kerkten de
Helgolanders, daar werd gebeden
zegt men dat God het strand
mocht zegerten! Er kwam een n
kerk voor in de plaats. Pastor Mörchen,
de dominee is er blij mee. Natuurlijk. Het
is een pracht van een kerk. Een model
pastorie wordt er naast gebouwd
zeer gerieflijk „Gemeindehaus"'. De lands-
kerk van Sleeswijk Holstein schonk daar-
voor ook een bedrag van ver
miljoen marken.
Er is geen romantiek en geen sfeer. En
die is niet te verkrijgen door
paalde hoeveelheid goedkope sterke
drank. Het is net alsof het gezang, dat
s avonds opklinkt uit de nieuwe kroeg
jes. eigenlijk vals klinkt. Maar wat
heel Duitsland gezegd kan worden, de
natuur is nog dezelfde
Helgoland heeft de zee. En als
staat het eiland. Het is een r
whisky-rots weliswaar, zoals mijn vriend,
de roomse pastoor zei. die tegelijk n
mij er vertoefde om de enkele roon
bewoner en de komende roomse gast
verzorgen. Het behoeft echter in het ge
heel niet om de drank te zijn, dat het
er best een paar weken uit te houden is.
Ook voor de visserman.
FRIEZEN
/ANDER DE bevolking raakt men snel
thuis. Men spreekt Duits. Helgoland
is Fries. Wij onderscheiden de Westfrie
zen, die in Nederland wonen, waarbij
wij behalve de bewoners van de provin-
Friesland een gedeelte van Holland
rekenen en passant ook Groningen bij
en de Oostfriezen, het gebied
over de grens, met Aurich als middelpunt
de Noordfriezen, die tot in Denemar
wonen. Toen het Groot Friesland vai
de Middeleeuwen, dat zich uitstrekte vai
het Zwin in Vlaanderen tot de Elbe ii
Duitsland, zich niet handhaven kon en di
uitgezwermde Friezen allengs weer naa
het Heitelan terug keerden, schijnen aai
de kust. waarlangs vanzelfsprekend de
terugtocht plaats vond. hier cn dai
enigen van hen te ziin achtergebleven.
In zo'n plukje achtergebleven Friezt
moet dan ook zo zegt men de oo
sprong van Schevenings bevolking gezit
worden.
De taal van de Noordfriezen verschilt
vrij sterk van het Fries, zoals dat
land wordt gesproken. Toch is
sterke verwantschap. Vele woorden zijn
dezelfde. Aioeder is ook op Helgoland
ir beneden met de lift bijvoor
beeld) is del. boven is boppe. Er is ir
de aard en in het karakter ook veel over
eenkomst op te merken. Van de Helgo
landers las ik en het werd gezegd dooi
een niet-Helgolander dat de Helgolan
ders intelligent zijn, wat moeilijk op gang
te krijgen (vgl. het .swier to rissen"
onze Friezen gezead wordt) ei
spotziek.
Kerkelijk zijn zij Evangelisch-Luthers
Pastor Mörchen wilde de nadruk leggen
op het evangelische. Hij wilde mij blijk-
ontzien. Luther zei immers tegen-
de gereformeerden, dat ze van een
andere geest waren dan hij. Ik had mij
natuurlijk vriendelijk tegenover hem uit
laten en merkte dus op, dat wii
akkoord gingen met het woord van
Luther: das Wort sie sollen es lassen
steh'n. De lutheraan kon het toen toch
niet laten olijk, maar ernstig gemeend
te zeggen, dat Calvijn dit toch maar met
gedaan had in zijn opvatting van het
id est, daarbij doelende op de verschil
lende avondmaalsopvattingen tussen de
beide kerkhervormers. Calvijn nam de
Schrift immers volgens hem niet letter
lijk. als hij van Jezus' woorden bij het
Avondmaal slechts een symbolische be
tekenis aanneemt. Ik heb nog even ge
tracht het onderscheid aan te tonen tus-
de opvatting van Calvijn cn die var
Zwingli. maar heb van verder debat af
zien. Het bleek mij, dat calvinisten er
inglianen door de lutheraan op één
hoop werden geworpen.
Helgoland, dat als een draakach
tige verschrikking uit zee oprijst,
steil, zestig meter hoog. grimmig
en akelig rood, heeft veel trappen
en een lift om naar de bewoonde
eiland-gedeelten te komen.
PRETTIG CONTACT
prettig contact. Hij doet niets liever dar
in zijn kleine zaaltje van de Duitse See-
mansmission ook de belangen van dt
Hollanders te behartigen. Hij deed reeds
veel voor ons en wij zullen hem i
toekomst ook erg nodig hebben. Het deed
mij goed hem een wederdienst te kunnen
bewijzen door voor hem een dienst
de kerk waar te nemen. Zo was het vi
hem mogelijk de intrede mee te maken
van de nieuwe proost van zijn kerkelijk
ressort. Ik moest daarvoor wel evc
een lutherse talar kruipen, wat nog niet
behoefde te betekenen, dat ik in
lutherse huid kroop. De liturgie, n
maar die was vrij algemeen, al speelde
het altaar daarbij een zekere rol. Maar
verder was de preek gewoon bijbels,
reformeerd. Het was mij mogelijk deze
preekbeurt te vervullen, omdat juist „De
Hoop" met een sierlijke zwaai de haven
Helgoland was binnengevaren. Met
dominee aan boord. Zo kon ik toen
's morgens in de Duitse kerk zijn en
's avonds aan boord van „De Hoop" de
dienst geleid. Voor mijn gevoel vonden
de vissers, die deze dienst bezochten dit
prettiger dan de dienst in de kerk. De
zogenaamde kapel is te donker en heeft
geen sfeer. Op „De Hoop" voelt de
sersman zich thuis. En gezongen dat wij
hebben!
Een visserman moet zich thuis, moet
zich op zijn gemak voelen. Als wij hem
's zondags in de kerk willen hebben,
dan moet hij iets terugvinden van zijn
Hollandse kerksfeer. In elk geval, hij
moet zich onder ons «gevoelen. Het „zaal
tje" in Dieppe is een begrip! Een zaaltje
op Helgoland zou ongetwijfeld de kerk
gang bevorderen.
Na de dienst staat de kerkganger niet
weer direct buiten. Hij kan er blijven
en wat napraten. Er wacht hem koffie
en koek en gezelligheid. Dit alles komt
VOLGT RAPPORT
IK KAN natuurlijk niet te veel ingaan
-1 op de vooruitzichten, die er zijn ten
opzichte van een visserscentrum op Hel
goland. Ik heb een rapport in te dienen.
En een hervormd predikant, die na mij
gegaan is. ds. Hoekstra van Noordwük.
heeft dit eveneens te doen. Voorbarige
dingen kan en mag ik dus niet zeg-
Wel meen ik te mogen opmerken,
dat ik blii ben. dat het Dieppe Comité
ndelijk het werk onder de vissers in
de Duitse Bocht wil aanpakken. Al
HAARCRÈME
EEN PRODUKT VAN L'ORÈAL DE PARIS
lang was er sprake van, dat er iets ge
beuren moest. Ds. Heida van Vlaardin-
gen. de vroegere voorzitter van Beth-
saïda, spande zich er steeds voor in. Er
waren natuurlijk moeilijkheden. Eén
daarvan was, dat de kerkeraden van
Urk geen medewerking gaven. Urk had
er de meeste schepen. Urk heeft ver
over de honderd kotters en wat voor
kotters. Met een uitstekende accommo
datie! Maar in Urk bleef men afzijdig
tegenover kerkewerk op Helgoland. Urk
wilde slechts dat de visserman des zon
dags thuis was. Vandaar dat men het
gehele jaar door in Delfzijl, in Breskens
en in Belgische havens Urker vissers
boten kan zien liggen. De bemanning is
per auto of per trein naar het eiland
gegaan om in voorvaderlijke trant
zij het in vele onderscheiden kerken
de zondag te vieren. In de kerk. in
het gezin, in het gezelschap.
Het spreekt vanzelf, dat dit Urker
standpunt gewaardeerd moet worden
en dat het daarom ook moeilijk was
om bij een afwijzende houding van Url.
door te zetten. In de laatste jaren wordt
echter de visserij, in de wateren rondom
Helgoland, ook door Hollanders, steeds
intensiever. Scheveningers, vooral Kat-
wijkers en IJmuidenaren vissen er. En
Den Helder en Texel niet te vergeten
Zo is dan nu de arbeid op Helgoland
als een soort probeersel aangevat. Wat
er uit groeien zal, weet ik niet. Ik ge
loof wel. dat er perspectief is. De zon
dagen. waarop ik er was, waren er toch
ook steeds enige Urkers kotters. Het is
goed. dat op enkele hoogtepunten van
het visserijseizoen, en dat is zo in het
algemeen in mei, juni cn in september-
oktober, naar men mij verzekerde, een
dominee aanwezig is. Hoe dat alles voor
elkaar gebracht moet worden zal later
bezien worden.
TIEN TOT VIJFTIG
\70LLE „zaaltjes" als in Dieppe zijn
er niet te verwachten. Maar op tien
tot vijftig kerkgangers zal wel gerekend
kunnen worden.
Natuurlijk is niet alleen de kerkdienst
belangrijk. Ook het bezoek op de sche
pen. Later eventueel het gesprek in een
zaal. Er ontstond ook deze keer soms
een wonderlijke vertrouwelijkheid tus
sen vissermannen, die het kerkgaan
eigenlijk verleerd waren en de dominee,
die hen op hun schepen bezocht. En ve
len, velen hadden in geen jaren met
dominee gesproken. Ze hadden ge-
n, in oorlogstijd en vredestijd, bij
narine. op de grote vaart, ter vis
serij. „Engelandvaarders" trof ik meer
dan één aan. Ze staan soms wel wat on
wennig tegenover de dingen van God
jan zijn dienst, maar ze stammen
bijna allen nog uit een christelijke om
geving. Ze hebben van hun jeugd nog
wel besef van het belang en de waarde
van de godsdienst. Het is volgens
duidelijk, dat wij deze mannen op n
ten vangen, dat wij moeten leiden
redden.
Telkens dacht ik terug aan vroegere
jaren, toen ik als dominee in Batavia
de zogenaamde „verstrooiden"
zocht op Sumatra, diep in Borneo.
Negen dagen reisde ik soms om één
gezin op een H.V.A. onderneming.
325 kilometer ten zuiden van Padang
te bereiken. Maar het bezoek was de
"•waard. Zo moet natuurlijk ook
werk op Helgoland in de eerste
plaats gezien worden. De herder ver
laat zijn negenennegentig schapen en
gaat achter het éne schaap aan, een
verloren schaap of een „verstrooid"
schaap. Van dat werk beleefd de
herder vreugde. En in de hemel is
•reugde. En nu schrijf ik nog even de
Helgolandse vlaggespreuk in 't Noord-
Grön es det Lunn,
Road es de Kant,
jaarvergadering Necobetra:
(Van onze soc.-econ. redactie)
Er is in het bedrijfsleven een strijd
op leven en dood aan de gang om de
distributiekanalen, die zijn ontstaan
als gevolg van de toenemende paral
lellisatie in de detailhandel. De bran
chevervaging, die thans overal merk
baar is, laat ook de ondernemers in
elektrotechnische artikelen niet onbe
roerd. Men is bezig zich sterk te ma
ken tegen de gevolgen daarvan, zo
bleek gisteren op de jaarvergadering
van Necobetra, de bond van christe
lijke ondernemers, die in Utrecht
werd gehouden.
Op die vergadering gaven verschei
dene ondernemers uitdrukking aan
hun bezorgdheid over het feit, dat hoe
langer hoe meer nieuwe distributie
kanalen ontstaan buiten de bonafide
detailhandel om. Fabrieken en impor
teurs leveren graag aan grootwinkel
bedrijven in de levensmiddelensector
Een bekend Zaandams bedrijf voerl
momenteel een reclamecampagne met
duizenden koelkasten als lokartikel.
Voorts ziet men steeds meer fabrieken
rechtstreeks aan de consument leve
ren onder garantie van service.
De bond ls niet van plan de ontwik
kelingen rustig te blijven afwachten
Weliswaar is er een gesprek gaande
met de staatssecretaris van economische
zaken over de toenemende branchever
vaging. maar daarnaast zal men traen
ten maatregelen te nemen in nauwer*
samenwerking met andere organisatie»
van ondernemers. Hoewel het bestuui
met zijn plannen nogal vaag voor rt*
daRkwam. bleek een van de eerste
maatregelen interne bedrijfseconomisch»
voorlichting te zijn.
De leden van de bond zullen binnen
kort worden voorzien van documenta
tiemateriaal over bedrijfseconomische,
financiële en sociale aangelegenheden
Er zullen adviezen worden verstrekt
over de bedrijfsvoering en men zal wo*-
den georiënteerd over de marktsituatie
Wit
det Sunn,
t det wopen
heige Lunn
Kort geding tegen
burgemeester van
Breukelen
Voor de rechtbank in Utrecht dient
volgende week dinsdag een kort geding,
dat door de eigenaar van een recreatie-
bedrijf uit Breukelen, de heer A. Singels,
is aangespannen tegen de burgemeester
van zijn woonplaats, mr. T. T. M. H. Bij-
leveld. De heer Singels eist dat de burge
meester zijn verklaringen herroept, die
hij in een onderhoud met het Algemeen
Nederlandsch Persbureau heeft afgelegd.
Nadat de aandacht erop was gevestigd
moeilijkheden die zouden bestaan tus
sen het bedrijf van de heer Singels en do
burgemeester van Breukelen, had een re
dacteur van het persbureau een interview
met de heer Bijleveld. Tijdens dit onder
houd deelde de burgemeester mee, dat
„de heer Singels iemand is, die wetten
en verordeningen met voeten treedt. Een
man die te vuur en te zwaard bestre
den moet worden, omdat hij een onge
wenste gast in de gemeente ls" De heer
Bijleveld deed een vertiaal over de wij
ze, waarop de heer Singels in het bezit
zou zijn gekomen van de terreinen, die
hij gebruikt voor de aanleg van zijn
jachthaven, restaurant, etc.
Voor minder-validen
vijf miljoen gulden
De minister van maatschappelijk werk
mej. dr. Klompé, heeft de Tweede Ka
mer voorgesteld haar begroting voor
1962 met vijf miljoen gulden te verho
gen. Met d:t bedrag wil zc de uitgaven
dekken, die voor het rijk zijn verbonden
aan de tijdelijke bijstandsregeling voor
minder-validen in de periode van 1 juli
1962 - de datum waarop de regeling in
werking treedt - tot het einde van het
jaar. De uitvoering van de regeling is
in handen gelegd van de gemeentebestu
ren, die een subsidie van 60 pet. zullen
krijgen.
Juridische problemen zullen vla de bond
tot een oplossing kunnen worden ge
bracht. Om een en ander te verwezen
lijken zal Necobetra naast de Jurist,
waarover de bond reeds beschikt, ccn
econoom aantrekken. De kosten worden
bestreden uit een verhoging van de con
tributies.
Behalve voorzitter G. J. Smouter uit
Rotterdam. die ln zUn jaarrede de
voor- cn nadelen van economische con
centraties onder dc loupe nam. voerde
ook mr. G. van Muldcn. secretaris van
de Chr. Middenstandsbond het woord
over de branchevervaging. Hij zei dat
een te sterke branchevervaging leidt
tot het hanteren van lokprUzen, die een
oneerlijke concurrentie veroorzaken.
Een dergelijke ontwikkeling houdt het
gevaar in van onordelijk economisch
verkeer. Te ver doorgevoerde branche
vervaging is zijns inziens strijdig met
het algemeen belang.
ELKE DAG - 3 MAANDEN LANG
(t/m 30 juni'62) heeft iedereen die een
meuwe fiets koopt, de kans diefiets(plus
toebehoren) cadeau te krijgen!
DIT ZIJN DE WINNAARS VAN
DE TIENDE WEEK
ZATERDAG 2 JUNI
MAANDAG 4 JUNI
WOENSDAG 6 JUNI
DONDERDAG 7 JUNI
ju»
VRIJDAG 8 JUNI
Dc heer S. M. van Ei|k
Weth. Ventewez 76. Gouda
STAAT U HIER DE VOLGENDE
WEEK BIJ?
(vraag uw fietsenhandelaar inlichtingen)
Minister Toxopeus heeft bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp inge
diend, waarin wordt voorgesteld de
gemeente Haarlem uit te breiden met
een gedeelte van het grondgebied van
de gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude, te weten Zuid-Schalk
wijk en het tot deze gemeente beho
rende gedeelte van de Zuiderpolder.
Zoals bekend, heeft de minister ln de
cember 1960 een voorstel tot toevoeging
van het hele grondgebied van de ge
meente Haarlemmerliede en Spaarn
woude aan de gemeenten Haarlem en
Haarlemmermeer ingetrokken, omdat dt
meerderheid van de Tweede Kamer af
wijzend bleek te staan tegenover de voor
gestelde opheffing van de gemeentt
Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Dt
raad van Haarlemmerliede en Spaarn
woude heeft de minister nu meegedeeld
geen bezwaar te hebben tegen afstand
van Schalkwijk. Door de nieuwe grens
wijziging, die de be wind an an thans
voorstelt, zal ook de grens van de ge-
ite Amsterdam een kleine wijziging
ondergaan.
(Van onze verkeersredacteur)
T~IE VANDAAG geïntrodu
ceerde R 8 wordt Renaulls
nieuwe inzet in het proces
van het massa-automobilisme.
De wagen, die een grote toe
komst wordt voorspeld, vol
doet aan de hogere eisen van
snelheid, rijcomfort en ruim
te, welke deze tijd van wel
vaart als het ware heeft opge
drongen. De voornaamste
troef in het systeem van
schijfremmen, waarmee de
auto is uitgerust- Door'schijf
remmen op een standaard-
familiewagen aan te brengen
een unicum in de betref
fende prijs- en cilinderin
houdsklasse heeft het Re
nault-concern ongetwijfeld
pioniersarbeid verricht
De R 8 is in elk opzicht een
nieuw model. Als we hem
klassificerjen moeten, plaatsen
we hem tussen de Fiat 1100
en de Fiat 1300 in, met goede
concurrentiemogelijkheden
tegenover de V 1500. De prijs
is nog niet hekend, maar de
schattingen bewegen zich voor meten elk 56 centimeter, dode hoek) in de voorportie- De voornaamste technische nooit waterbijvulling en antl-
tussen de 6300 en de 6600 gul- wat zes centimeter meer s *en componenten van de wagen vriesmanoeuvres. onafhanke-
den dan bij de Dauphine. Op het as-potttuurt? (motor, voortrein, achterbrug lijke wielophanging rondom
Het grondoppervlak pun de Circuit van Zandvoort hebben dauaulkuiai I b tn ar remmen) zijn in wezen gelijk met schroefverentelcsco-
R 8 is ongeveer gelijk aan dat we ook mogen ervaren dat ter neus van de R 8 heeft een n(jn die, welke voor de nieuwe pische schokbrekers met rub-
van de Dauphine. De wagen beperking van de rijvermoeid- Inhoud van 240 kubieke arci- Floride ,.S" en de Caravclle ber diabolo voor veringspro-
is weliswaar vijf centimeter heid alles wat mogelijk ts nieter Achter de rugleuning worden gebruikt. De motor- aessiviteit en op de voortrein
langer, maar tegelijkertijd werd gedaan aan de ophouw "an de achterzitting toe- karakteristiek werd echter een forsiestabilisator; Lock-
drie centimeter minder breed cn de vulling der zittingen. gankelijk vanuit het interieur aangepast aan het feit. dat de heed schijfremmen op de vier
Desondanks is de elleboog- Lijkt de wagen op het eer- bevindt zich nog een berg- R g njC{ voor de meer sportief wielen, waardoor geen last
hoogte voorin 4.5 centimeter ste gezicht op een creatie van plaats ter grootte van 60 ku- ingestelde rijder is bedoeld van ..fading", minder kans op
breder en achter zelf 7.5 centt- Farina (Fiat, Austin etc.), bij meke decimeter. blokkeren en slippen, een
meter. In de lengterichting nadere bestudering lijkt de De verse lucht wordt aan- rwipruNlcrur i - a langere levensduur van de
gemeten is het interieur ne- neus in het midden een soort gevoerd via een grille in het I oijzonaerne- remvoeringen cn minder ge-
gen centimeter ruimer. „deuk" te hebben gekregen midden van de voorruit. De wicht het verschil is kilo
Cit, zomede de aflopende mo- bedieningsknoppen van deze Vierdeurs 4/5-persoons per wiel bij gelijkwaardige
jju Hbl ontwerpen van het torkap, maken het de bestuur- verwarmings-ventilatie-in- sedanzelfdragende stalen trommelremmen
bijzondere der mogelijk gezichtscontact stallatie zijn op het dashboard carrosserie, watergekoelde De maximum snelheid nnn
met de weg te hebbem Rond- aangebracht en de zich aan 4-cilinder-in-lijn kopklepmo- de R 8 bedraagt 125 km/u; als
is er een voortreffelijk beide zijden bevindende roos- ter met een inhoud van 956 cc benzine-verbruik wordt 1 ov
eventueel ine vertonen op Ultocht. ook al door het ont. ten rijn. wat opbreng! awel cn ren vera,ogen van 4S pk 13/14 opgegeven DoormenH
kunnen plaats nemen, u 134 breken van vent,lat,eruit,e, aU wat richting betreft, regel- (achterin gemonteerd): koel- en olieVerversen slechtsomde
meter breed. De bcule stoelen (een sW met als gevolg een baar. ,g,teem gesloten, waardoor 5000 kilvmite"
interieur
aandacht besteed aan het zit
comfort. De achterbank, waar
