ANDORRA VAN FRISCH
1
LP H
te t
Q Q E
Postpakketten
militairen
Vervelende verzameling gemeenplaatsen
Yan Otterloo groots
in Bartók-vertolk ing
Ned. bezoek aan Parijs
met 40 pet gezakt
1 PAK
<SRATIS
Premie aow in toekomst
naar verdubbeling?
NZHVM heeft een goed |ncrv bij jubileum
jaar achter de rug
Onovertroffen
dictatuur'
DONDERDAG 21 JUNI 1962
Schaak-vraag 258
Dit nogal gecompliceerde probleem
het thema eist niet minder! is
i io Kauko Virtanen. Het won een
(deelde eerste en tweede prijs in
j rt BABY-tornooi 1959.
r~
m
-
%G\ A
b
f g b
Wit: Kg7, De7, Te2 en Te6. Lb7 en
I |h4, Pf3 en Pel, pi e4, g2, g6 en h3.
I Zwart: K£4, Dgl, Ta7, Ld5 en Lh2,
»e3 en Pe5, pi c7 en f5.
Opgave: wit speelt en geeft mat
D twee zetten.
Dam-vraag 257
De stand in het miniatuurtje van
l. A. Polman was:
Zwart: 4, 10, 14. 23. 25; 39.
Wit: 15, 24, 34, 35, 43.
Wit sleept de winst uit het vuur
loor 2420, 39x48 (gedwongen);
«WO ivl? (a
10x9, 4
1x29!!
Bridge
De oplossing van het vorige tegen-
pelprobleem is aldus: Oost moet in
üag 3 direct nemen met hartenaas
m klaveren naspelen! Heeft Zuid een
lerde klaveren, zo wordt hij nu ge-
prceerd deze met de kostbare harten-
rrouw te troeven, waarna Oost altijd
log troefboer maakt!
Ziehier de kaartverdeling na de 3a
lag van dit interessante praktijkspel:
is grappig om te zien, hoe Oost's
irtenboer kan promoveren, wanneer
slag 4 klaveren wordt nagespeeld,
uid hoeft natuurlijk niet te troeven,
taar dan verliest hij een 2e slag in
klaveren! In ieder geval wordt met
g lit tegenspel verhinderd, dat Zuid
- (en overslag maakt; een belangrijke
jaak in een parenwedstrijd!
JACK DIAMOND
Dambord-puzzel
Woorden invullen die horizontaal
lowel als verticaal dezelfde betekenis
lebben: 1. soort eetbare vis (Ind.); 2.
Uaneet; 3. kleine inham; 4. meisjes-
laam; 5. zilt vocht; 6. breedvoerig; 7.
kermoeid; 8. jongensnaam; 9- nobele;
10. onderrichten.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. trema, 5. Assen, 9.
I pelodie, 11. Ob, 13. liter, 14. eg, 15.
I look, 17. ende, 19. nep," 20. som, 22.
I Ier, 23. reep, 24. adel, 25. Ate, 26. aan,
I 18. sek, 30. ring, 32. ster, 33. kg, 34.
I ivaal, 37. re, 38. Poeldijk, 40. lorre,
11. akant
Vertikaal: 1. toorn, 2. Em, 3. melk,
f. Ali, 5. adé, 6. sire, 7 Se, 8. neger,
|0. Otto, 12. boertig, 14 edeleer, 16.
•peen, 18. noest, 20. Spa, 21. man, 25.
frkel, 27. aval, 29. kreet 31. Goor,
2. slijk, 35. vee, 36. Ada, 38 pr, 39. ka.
De gouverneur van Nederlands Nleuw-
Winea heeft besloten de bepalingen
tor geschenkzendmgen aan Nederland-
t militairen te verruimen. Tot nog toe
baden deze slechts tot een bedrag van
i 25 vrij van rechten worden ingevoerd,
aans is de invoer van dergelijke pak-
f.ten viij als ze van buiten Nieuw-Gui-
ta afkomstig zijn en bestemd zijn voor
ïrsoonlijk gebruik van de geadresseer-
Het hoogste gewicht is tien kilogram.
Paketten voor leden van de Konink-
tse Marine moeten verzonden worden
J-a Amsterdam, Centraal Station, voor
p Koninklijke Landmachten de Kon ink-
pke Luchtmacht is het verzendadres:
[»po 5500, Utrecht-station. Gcschenk-
pdingen'moeten voorzien worden van
f'Uedig ingevulde douancverklaricaen
p het volledig ingevulde douanestrook-
|t. Het opschrift moet luiden: Militair
pchenkpakiket??. Gezinsleden in Nieuw
biiinea van militairen vallen niet onder
k nieuwe regeling.
heeft op een ondubbelzinnige en
niet mis te verstane wijze zijn stem
verheven tegen het anti-semitisme.
Dit is uiteraard toe te juichen en
harte te onderschrijven. Niet
echter is te begrijpen, waarom hij
zijn ideeën onder deze pest de mens
heid in een toneelvorm moest gie
ten, althans in deze toneelvorm die
„Andorra" heet.
In dit stuk voert Frlsch nl. een nlenw
soort toneel ln: het toneel der modellen.
Hij laat hierin geen levensechte, bestaan
bare mensen optreden: ook niet zonder
meer ideeën (zoals bijv. de allegorieën in
de moraliteiten) maar meer een meng-
produkt van beide; van echte mensen
ener. en allegorieën anderzijds, hetgeen
leidt tot een nieuw soort toneelfiguur;
het model. Geen mensen spelen erin,
maar mensen die model staan voor be
paalde geestelijke stromingen, geestelijke
situaties, geestelijke beslissingen; kortom
modellen van geestelijke grootheden, alias
Ideeën. i
Dat deze depersonaliserende toneel
vorm in hoge mate bedacht en gecon
strueerd aandoet, behoeft geen betoog.
Frisoh zal niettemin wel enige bewon
deraars winnen, want er zijn altijd men
sen die alevel op iets nieuws uit zijn.
Nieuw is zijn beschouwingswijze eenter
geenszins, want Indertijd werd Plato
reeds om een soortgelijke visie door Arls-
toteles h faire genomen. Hoe dit ook zij:
allen, die op het toneel graag „mensen"
zien, en geen ideeën (of waan-ideeën zo
men wil) die benen hebben gekregen,
hebben gisteravond in de Kon. Schouw
burg op hun stoelen zitten te draaien,
met het horloge ln de hand al de twaalf
taferelen aftellende, waaruit dit stuk be-
TpRISCH laat !n een monotone herhaling
alle bekende antisemitische ge
meenplaatsen afdraaien, deze lelijke anti
semitische gemeenplaatsen onderwijl be
strijdende met edele a n t isemitische
gemeenplaatsen. Gemeenplaatsen bestrijdt
men echter niet gemeenplaatsen, die
vernietigt men alleen door er zijn voeten
aan af te vegen: door ze op een bondige,
effectieve wijze te ontmaskeren als dom,
kortzichtig geroddel en er verder geen
woord aan vuil te maken.
Met de methode Frlsch wordt met
anders bereikt dan een even welwil
lend (wijl intellectueel) saai en geest
dodend heen en weer gepraat. Met als
enig resultaat een eindeloos geboom
over een schljnproblématiek, dat een
nuchter mens hoofdpijn bezorgt. Een
luis slaat men dood; men praat hem
nooit de wereld uit.
Z"1 ELUKKIG, dat ook bij Frisch het le-
ven van tijd tot tijd boven de leer
gaat. Zo werd de jonge Andri (een mag
nifieke rol van Hans Croiset) werkelijk
een levend, beklagenswaardig mens. Deze
Andri gaat in de kléine gemeenschap die
„Andorra" heet (heeft niets te maken met
het gelijknamige landje) door voor Jood.
Dat komt, omdat zijn vader (de onderwij
zer van Andorra) hem niet als zijn na
tuurlijke zoon heeft durven erkennen,
maar hem heeft laten doorgaan voor een
Joods kind door hem z.g. gered uit het
land der „zwarten", die Jodenhaters zijn.
Protest tegen het
antisemitisme
De „zwarten" komen Andorra overvallen
en nu wil de onderwijzer Andri de waar
heid van zijn afkomst niet langer geheim,
houden. De jongen is echter zijn leven
lang zo aan de discriminerende houding
der Andorra-lieden gewend, dat hij nu
ook voor Jood wil blijven doorgaan.
In Andorra komt een „Jodenschouwer"
der zwarten om de An dorrezen op semtfc-
tische „smetten" te keuren. De Joden-
schouwer vergist zich en hij ziet Andri
voor Jood aan, hoewel deze het niet is.
Andri wordt ter dood gebracht De
Andorrezen gaan „vrij-uit": voor de
zwarten zijn zij geen Joden en Andri heb
ben zij niet ter dood gebracht, dat heb
ben de zwarten gedaan. Hetgeen zij ach
teraf natuurlijk afkeuren.
De enige werkelijke dramatische oplos
sing van het stuk heeft Frisch over hef
hoofd gezien. Deze zou erin bestaan heb
ben dat de Jodenschouwer zich n i e 1
vergist zou hebben en Andri voor An-
dorrces had verklaard. Dan had Andri
de Andorrezen hun lafhartige, bekrompen
houding in het gezicht kunnen slingeren
en dan zou dit stuk niet zijn afgelopen
zoals een langdradig gesprek verloopt
met een welwillend schoonvegen
eigen straatje.
Maar ja, Frisch kwam tot dramatiek
(d.i. tot het handelen van échte mensen)
niet toe. omdat hij het in zijn hoofd had
gezet .modellen" voor het voetlicht te
brengen. Juist op het moment dat zijn
stuk inderdaad een drama had kunnen
worden was hij eindelijk uitgepraat.
De langademige regie van Han Bentz
van den Berg (met de afschuwelijke juke
box-intermezzo's) deed aan deze verto
ning ook geen goed: zij werd er slechts
langdradiger door.
Ev. Grolle
recensie willen inleiden. Het pro
gramma dat hij voor het eerste con
cert van het Residentie-Orkest in
het Holland Festival 1962 samen
stelde, muntte uit door veelzijdig
heid en smaakvolle ophouw. Een
programma, dat voor het publiek
wellicht minder aantrekkelijke as
pecten bezat (vandaar de vele lege
plaatsen), doch dat nu werkelijk
eens de platgetreden paden had ver
iaent
Vrijwel vergeten is de Nederlandse
componist Pieter Hellendaal (1721—1799)
en hij deelt hiermede ten onrechte het
lot van meerdere van zijn tijdgenoten.
Hij was in zijn tijd een belangrijk man,
die vooraanstaande functies bekledde in
Leiden en na zijn 40e jaar in Engeland.
Men kan hem niet als veelschrijver be
titelen, doch uit zijn oeuvre spreekt vak
manschap en kennis van zaken. Zo ook
in het Concerto grosso no. 1 waaruit
geen persoonlijke stijl spreekt, doch dat
men kan kenmerken als typisch product
van de 18e eeuw. Vlekkeloos was de in-
terpretatie door het Residentie Orkest
■niet het waren de 6trUkers die nog wel
eens een steekje of juister gezegd een
streekje lieten vallen.
In kleine bezetting speelde men de be
geleiding van het zangspel „Bastien und
Bastienne" van de 12-jarige Mozart.
Willem van Otterloo heeft op voorbeel
dige wijze dit opus aan het wonderkind
weergegeven, een ideale Mozart!
Door politieke moeilijkheden
Het bezoek van Nederlandse toeris
ten naar Parijs in het raam van de
vijf- en zevendaagse reizen van de
Franse spoorwegen is met ongeveer
40% gezakt. Dit wordt toegeschreven
aan de O.A.S.-dreigingen, die Parijs
stempelen als een onrustige stad. De
directeur van de Franse toeristenser
vice in Nederland, de heer L. G. Fran-
cillon, meent evenwel dat Parijs haar
moeilijkheden achter de rug heeft.
Tijdens een persexcursie naar de licht
stad, die onder meer ten doel had deze
herstelde rust aan te tonen, werd men
weer geconfronteerd met een staking
van de elektriciteitsbedrijven en de me
tro, die zeer ernstige moeilijkheden voor
de Parijzenaars en ongemakken voor de
toeristen met zich bracht Niet alleen
kon men het elektrische scheerapparaat
rustig in de koffer laten, maar ook de
metro was taboe voor de duizenden toe
risten. Parijs was vleugellam en dat heeft
men hier kunnen merken. Verkeersop
stoppingen, die zelden zo groot zijn ge
weest, brachten een ware chaos in de
stad. De verkeerslichten werkten niet
Parijs kan haar politie momenteel niet
missen om het verkeer te regelen.
Taxi's zijn de vervoermiddelen ge
worden. Maar men moet niet denken
dat men snel op de plaats van bestem
ming is. Parijse taxi-chauffeurs mo
gen dan de naam hebben ware ver-
keersartlesten te zijn, ook zij zagen
geen kans de opstoppingen te doorbre
ken. Het wachtgeld was dan ook vaaK
hoger dan de kilometerprijs wanneer
men op de plaats van bestemming af
rekende aan een geïrriteerde en be
zwete taxichauffeur.
Niettemin blijven de toeristen naar Pa
rijs stromen,
Nederland voert de meeste toeristen
aan in het raam van de door de F.T.S.
samengestelde reizen.
Men is in Parijs gesteld op de Neder
landers, die hier de naam hebben minder
veeleisend te zijn dan de andere Europese
toeristen.
Voor de bezetting van de vocale par
tijen zocht men het op internationaal ni
veau: Ilse Hollweg (sopraan). Richard
Holm (tenor) en Heinz Rehfuss (bas).
Met klem potesteren we tegen het feit,
dat deze covalisten zongen met de par
tij in de hand! Qua voordracht was er
tóch meer van te maken geweest als
men niet op het blad stond te tjiren.
Drie operazangers die een dergelijk par
tijtje niet uit het hoofd zingen! Een on
begrijpelijke zaak, zelfs de jeugdige Wie
ner Sangerknaben hebben we dit zang
spel zonder partij zaen zingen. Voor ons
was de aardigheid van dit stralende werk
er spoedig af. zo weinige spontaan, zo
weinig overtuigend.
Ilse Holleweg verscheen voor de twee
de maal op het Kurzaal-podium voor de
vertolking van het Concert voor colora
tuur-sopraan en orkest van Reinhold
Glière. Een werk met ontstellende tech
nische moeilijkheden, een vuurproef voor
iedere coloratuur-sopraan. Ilse Hollweg
heeft aan die eis en weten te voldoen,
Willem van Otterloo dirigeerde
gisteravond in het Scheveningse
Kurhaus een bijzonder interes
sant concert van het Residentie-
Orkest.
maar o wat voorzichtig! 't Werd niet meer
dan een knap gezongen vocalise, doch
geen virtuoos geschitter, geen stralende
vocaliteit, geen overbluffende prestatie.
Afwisseling
Afwisseling voldoende in dit program
ma. De finale kwam met Bartóks mees
terwerk uit 1936 n.l. Muziek voor snaar
instrumenten. slagwerk en celesta. We
zouden deze weergave willen vergelijken
met een interpretatie die wij ons her
inneren van Antal Dorati. Ook onder Van
Otterloo kwam er een vertolking tot
stand vol gespannen geladenheid en ex
plosieve kracht, vol van temperament
volle vurigheid, met een fascinerend
kleuren-palet in het derde deel en een
welhaast adembenemende finale, vol
vaart en hartstocht eindigend in een alles
omvattende climax. Voortreffelijk werk
van Van Otterloo en het Residentie-Or
kest, onbetwist het hopgtepunt van deze
avond. Mocht de Kurzaal dan al niet uit
verkocht zijn, de aanwezigen hebben deze
vertolking naar waarde weten te beoor
delen. Van Otterloo werd meerdere ma
len teruggeroepen en een kleurrijke bloe
menmand diende als stoffelijk blijk van
waardering.
Adr. Hager
het moderne wasmiddel
dat hoog
boven alles uitsteekt!
TIJDELIJK
BIJ AANKOOP VAN
2 PAKKEN
Profiteer zo lang de voorraad strelcfc
Dr. Veldkamp over bejaardenzorg:
De last voor de ouden van dagen
neemt nog steeds toe, omdat het
aantal ouden van dagen toeneemt.
Uiteindelijk zal als de overige
omstandigheden gelijk blijven in
Nederland zelfs een verdubbeling
van de ouderdomspremie daarvan
het gevolg kunnen zijn. Dit heeft
de minister van sociale zaken en
volksgezondheid, dr. G. M. J. Veld
kamp, gisteren verklaard op de 46e
zitting van de internationale ar-
beidsconferentie in Genève. in een
rede over de sociale aspecten van
de ouderdom*
Het lijkt de minister gewenst voor
mannen vast te houden aan de thans
vrij algemeen geldende pensioengerech
tigde leeftijd van 65 jaar. HU vindt het
verder noodzakelijk de ouderen ln da
ondernemingen in een regelmatig me
disch onderzoek te betrekken en voor
hen, die kennelijk hun arbeid met steeds
meer moeite verrichten, een meer pas
sende plaats elde-rs in het bedrijf te
zoeken. Hier ligt, aldus minister Veld
kamp, duidelijk een taak voor de be
drijfsgeneeskundige diensten. Ook de
hcrscholina van oudere arbeidskrach
ten is daartoe van het grootste belang.
„Gedacht kan zelfs worden ouderen
die aan hun pensioen toe zijn te werk
te stellen. Hierbij zijn verschillende fi
guren denkbaar. Ik denk hierbij aan
mogelijkheden als: we/ken naast pen
sioen, langer werken en daarna hoger
pensioen, verhoging van de pensioen
gerechtigde leeftijd, gedifferentieerd*
pensionering. al naar gelang van d*
aard van het werk of de veroudering
van de persoon in kwestie."
Voorwaarde voor een gemakkelijke
inschakeling van oudere arbeidskrach
ten is. aldus minister Veldkamp ccn
gunstige economische conjunctuur.
Naarmate de conjunctuur beter is vindt
gemakkelijker inschakeling van oudere
arbeidskrachten plaats. Ook afgezien
van de inschakeling van oudere ar
beidskrachten lijkt een voorspoedige
conjunctuur een voorwaarde om tot een
verbetering van de positie van de oude
ren in onze samenleving te komen.
Juist ook met het oog op dc belangen
van de oudere arbeidskrachten zullen
wij moeten blijven streven in de eerste
plaats naar volledige werkgelegenheid
ea ln de tweede plaats naar bevorde
ring van werkgelegenheid voor ouderen
en het doelbewust ter hand nemen van
de verdere verzorging van ouden van
dagen. De minister sprak de hoop uit
dat de internationale arbeidsconferentie
op dit terrein vruchtbare arbeid mag
verrichten.
Wereldwedstrijden
voor Eurovisie
De Eurovisie heeft uitzendrechten
verworven voor een aantal wereld
kampioenschappen, die in de loop van
deze zomer zullen worden betwist. En
kele daarvan komen via Intervisie, om
dat zij achter het Uzeren Gordijn wor
den uitgevochten.
Dat is in de eerste plaats het geval
met de wereldwedstrijden turnen, die
ln juli in Praag worden gehouden,
daarna volgt in augustus de strijd om
de wereldtitels zwemmen In Leipzig en
ten slotte zijn er nog de Europese kam
pioenschappen atletiek in september,
die in Belgrado worden gehouden.
Verder zal de Eurovisie ln september
de wereldkampioenschappen roeien uit
Luzem in beeld brengen en in augus-
tus/september de wereldkampioen
schappen wielrennen.
NA het wat zorgelijke jaarverslag over 1960, waarin de N.Z.H. ter
nauwernood aan verlies ontkwam, geeft het bedrijfsresultaat over het
afgelopen jaar meer reden tot voldoening. Winstsaldo en exploitatieresul
taat kwamen weer op het niveau van vóór 1960. Weliswaar blijft het al
gemeen rendement in de vervoerssector beneden dat van andere takken
van het bedrijfsleven, maar tegen de achtergrond van de weinige bewe
gingsvrijheid die het vervoer in economisch opzicht geniet, kunnen de
bedrijfsuitkomsten van de NZH over 1961 gunstig worden beoordeeld.
Twee factoren hebben een gunstige invloed op de rekening gehad: de per 1
mei ingevoerde tariefsverhoging van 0,35 cent per kilometer op de inter
lokale lijnen en de aanpassing der stadstarieven anderhalve maand later
aan de kant der inkomsten en de uit de reorganisatie voortvloeiende be
sparingen aan de uitgavenkant.
De vervoensopbrenigaten klommen met
acht percent van 13,7 miljoen in I960
naar 14,8 miljoen. Het aantal vervoorde
reizigers bleef stationair, waaruit men
kan afleiden, dat de tarief verhoging bin
nen voor het publiek aanvaardbare gren
zen is gebleven. De exploitatiekosten
stegen met slechts twee percent. Wan
neer men bedenkt hoe zwaar de conse
quentie van de per 1 april ingevoerde
waarderingspremie en van de per 1 juli
van kracht geworden vfjfenveertig-urige
werkweek op het budget drukken, krijgt
men enig idee van de koetendalingen
die het gevolg zijn van de vervanging
van de tram door de bus.
Chauffeurstekort
De grootste zorgen van de directie gin
gen ook in deze verslagperiode uit naar
het personeel. De uitbreiding van het
aantal buslijnen en de arbeidstijdverkor
ting noopten tot een voortdurende ver
groting van het chauffeurskorps. Aan het
eind van het jaar kwam de NZH voor
de dienstuitvoering volgens normale 45-
uren roosters ongeveer tachtig mac te
kort. De woningnood bleef een ernstige
belemmering om in de vacatures te
voorzien. Daarom werd zowel 4c Haar
lem als in Leiden financieel deelgewmen
in de bouw van flatwoningen. In Haar
lem konden reeds 28 van de veertig flats
ln 1961 worden betrokken, de rest volgde
ddt jaar. In Leiden zullen door deze rege
ling twintig flatwoningen voor NZH-
personeel beschikbaar komen.
Door de reorganisatie geraakte ander
zijds een aantal personeelsleden over
compleet. Voorzover de pensionering al
in zicht wa6 werden dezen op wachtgeld
gesteld, de overigen konden hetzij bij
de Nederlandse Spoorwegen, hetzij bin-
50
Een kort hevig gevecht de mannen die de
inundatie willen ongedaan maken, geven htm aan-
vankelijk-geslaagd plan maar niet zó op. Maar ze
zijn in de minderheid, ver in de minderheid. Woe
dend vechten ze en menige slag met hun dorsvle
gels, menige stoot met een riek is raak. Een soldaat
zijgt gewond neer; een tweede bloedt Er zijn
meer bloedende wonden. Aan weerszijden. Verbe-
tener wordt daardoor het vechten, feller de slagen
en stoten.
„Hij is de raddraaier!" De sluiswachter die het
roept, wijst naar Biesheuvel. Een paar soldaten
springen op hem toe Ariën verdedigt zich
woest; in wilde drift slaat hij om zich heen. Hij
slaagt erin, zijn aanvallers te doen deinzen. Maar
hij ziet, dat ze opnieuw op hem indringen: hij be
grijpt, dat hy de ongelijke strijd verliezen gaat.
Dan met een machtige zwaai van zijn vlegel maakt
hij een ruime kring rondom zich vrij en rent
met grote stappen tussen twee soldeniers door de
dijk af. Binnendijks, naar de Lek-oever.
Hij heeft geen tijd om óm te zien; om te kijken,
hoe het zijn makkers vergaat. Hij holt voor zijn
vrijheid! Achter zich hoort hij schreeuwen, hoort
hij hijgen. Zijn vervolgers zijn dicht bij! Een schot
knalt de kogel suist langs hem.
„Niet schieten! Je zou óns raken!"
Dat is een van de mannen, die hem achterna zet.
ten. De vent heeft gelijk! Gelukkig voor Ariën heeft
hij gelijk: er wordt geen volgend schot gelost.
„Sta!"
Jawel, kun je denken! De vluchteling jaagt ver
der, tot bij de waterkant. Daar, zonder een seconde
te aarzelen, neemt hy een wyde sprong. Het water
spat op de vervolgers zien de droppels glinsteren
in het licht van de zomernacht. Ze houden hun
loop in. Ze hebben geen zin, om eveneens in dc
rivier te duiken: laat de kerel ontsnappen, de sluis
Is weer in hun macht en de aanslag op de inun
datie is mislukt. Dat is de hoofdzaak. Een boer
gevangen nemen is minder belangrijk. Bovendien:
werden verscheidene boeren gevangen genomen;
hun vlegels en varken liggen naast hen op de grond.
Ze moeten mee naar de commandant, die zal wel
beslissen wat er met hen gedaan moet worden.
Vooruit! En terwijl de soldaten met hun gevan
genen naar het dorp marcheren, draaien de sluis-
Afgewende
ondergang
door H. TE MERWE
wachters de sluisdeuren alweer dicht. De molen
wieken beginnen langzamer te draaien staan
dra 8tn>l. De watermolenaars hebben hen stilgezet
Ariën Biesheuvel is een eind uit de wal gezwom
men. Hij kijkt naar de dijk, waar hij zoeven nog
stond en vocht Hij ziet schemerig gestalten. Ze
bewegen zich door elkaar; een deel van hen stelt
zich op en trekt af. Natuurlijk de soldaten met hun
gevangenen, die naar Ameide gaan.
Andere gedaanten zijn bezig bij de sluis en de
molens.
„Mislukt", mompelt de zwemmer grimmig. Hij
gooit zich op zijn rug en houdt zich dry vende- Want
de Lek overzwemmen dat is voor hem te ver
Hij overlegt. Terugkeren, al zou dat wezen nadat
ze allemaal verdwenen zijn daar ginds, is niet
geraden. Hy is herkend en je kunt ervan opaan.
dat ze maar al te graag de aanstichter van de on
derneming in handen zullen krijgen. Nee, voor hem
is er geen veiligheid meer achter de waterlinie
Geen veiligheid meer, waar de Hollanders de baas
zijn. Had hij maar een boot!
Hy richt het hoofd op en speurt de oever af. Dat
valt niet mee: het doorbrekende morgenlicht is
nog tc zwak om hem in staat te stellen ver te rien.
Toch moet er wel hier of daar een bootje liggen.
Zyn kleren worden zwaar blyft hij lang in het
water, dan kan hij zich op den duur niet meer drij
vende houden. Dan naar de kant!
Nog steeds op de rug zwemmend, laat hy zich
een eind met de stroom meedrijven. Een heel eind
Tot hij meent, ver genoeg van de ongeluksplek al
te wezen. Weer speurt hij de dyk af. Ja, de molens
liggen een goed stuk achter hem en op de dijk
ziet hy geen sterveling meer.
„Het moet", bromt hij binnensmonds.
Hij verandert van richting: nu zwemt hij niet
langer evenwijdig met de dijk, maar schuin op de
dijk toe- Hy komt aan de oever. Kruipt aan land.
Hel water druipt hem uit de kleren, die kledderig
aan zijn lichaam plakken. Hij let daar met op: hy
heeft belangrijker zorg. Een vaartuig!
Hij loopt de dijkvoet langs. Gemakkelijk gaat dat
niet, want je kunt maar moeilijk lopen op het
steile talud en hij moet zorgen, dat zijn hoofd en
zijn schouders niet boven de dijk uitsteken. Je
kunt nooit weten, of er niet nog naar hem wordt
uitgekeken
Een heel eind heeft hij gelopen dan, als hij
een flauwe bocht in de dijk achter zich heeft, ziet
hij wat bij zoekt. Aan een lang meertouw deint
een roeiboot op het water van de Lek!
Hij palmt hel touw in; het vaartuig komt aan
de kant. Hij klimt erin en maakt het touw los
Legt de riemen in de dollen.
In de stille ochtend klinkt het riemgeplas rustig
en regelmatig. De rivier glanst in het milde zomer-
morgenlicht. Langs de mat-blauwe hemel drijft een
witte wolk.
Ariën Biesheuvel zet koers naar de over-oever.
Hoe geruchten zich snel verspreiden en hoe ze in
omvang toenemen! De dag is nog niet voorbij, of
door de hele Waard weet om zo te zeggen iedereen
dat er een poging is gedaan om de sluis bij Ameide
dicht te draaien. Een grote troep boeren heeft er
aan meegedaan er is bloedig gevochten! Het zeggen
is, dat er verscheidene doden zijn gevallen en dal
de aanslag pas is verijdeld, toen een vendel solda
ten de wachters te hulp kwam. Ariën Biesheuvel
je weet wel, die roomse boer van het Pinkeveer
vandaan is de aanstichter en aanvoerder ge
weest. Wat er precies met hem gebeurd is. weet
niemand met zekerheid. Hij moet gevochten hebben
als een leeuw maar dat heeft hem niet gehol
pen Het schijnt, dat hij in de Lek is gesprongen
of gegooid dat kun je uit de verhalen niet wys
worden. In elk geval hebben ze hem niet gevangen
genomen en is hij evenmin op zijn boerderij terug
gekeerd.
Wordt vervolgd)
nen het eigen bedrijf een passende werk
kring vinden. Bij hert bedrijf in zijn ge
heel verdienen nu 1175 mensen hun
brood, togen 1203 in 1960.
Bij de exploitaitie vormen de toenemen
de verkeerseomgesbies een voortdurend
probleem. De Leidse starislijnen onder-
vinden herhaaldelijk vertraging van ver-
keerobstakels in de binnenstad, waar
door een regelmatige exploitatie onmo
gelijk was. Een ander wrijvingsvlak tus
sen vervoersbedrijf en plaatselijke over
heid vormen de halteplaatsen. Op 31
december 1961 bestond het wagenpark
uit 340 autobussen.
De balans toont doft de NZH, wat haar
vermogenspositie betreft, gezond is. Wel
verminderde het tegoed bij de houdster
maatschappij van 12,7 nrlUoen tot 8.7
miljoen, maar dat verschil vindt men
terug ln de gestegen posten. Vaete activa:
6.4 tegen 4.1 miljoen door het gereed
komen van de Leidse garage, outomate-
rieel: 12.1 miljoen, machines, inventaris
sen en dienstmatoriaal (f 560.000), wer
ken en materieel in oonstruktie (nieuw
bouw en bussen in bestelling: 1.4 miljoen
tegen 670.000'. Merkwaardig voor een
vervoerbedrijf zijn de hoge debiteuren-
standen, in totaal bijna twee miljoen.
Dat is een gevolg van de grote verkopen
van overtollig trammaterieel.
De winst, tezamen met het onver
deelde saldo van vorige jaren, be
loopt f 1.222.846,67. Het met bijna
negen ton verbeterde exploitatiere
sultaat bedroeg f 2.934.877,52. Daar
op worden de afschrijvingen, die
thans de twee miljoen overtreffen,
in mindering gebracht. Het is mo
gelijk de aandeelhouders van de
NZH over 1961 weer acht percent
dividend uit te keren, zoals ook over
1960 het geval was. Verleden jaar
kon slechts vijf percent worden uit
gekeerd en dan nog tengevolge van
het vrijkomen van over 1959 gereser
veerde vennootschapsbelasting. We
gens de investeringsaftrek zal over
1961 geen vennootschapsbelasting
over de fiscale winst verschuldigd
zijn.
Zuidafrikaanse ivet:
De internationale commissie van
juristen te Genève heeft vandaag
een verklaring uitgegeven ten aan
zien van de Zuidafrikaanse sabota-
gewet. Deze wet beperkt de burger
lijke vrijheid „tot een graad die door
de scherpste dictatuur, zowel links
als rechts, niet wordt overtroffen",
aldus de commissie.
„Deze maatregel la het hoogtepunt
van een vastbesloten en meedogenloze
poging de leer van apartheid op te leg
gen en Is een beschaafde Jurisprudentie
onwaardig. Onder het mom van het be
strijden van het eommunlsme vermin
dert de wet op drastische wijze bet
recht van vrQe samenkomst, van spre
ken, van persvrijheid en van vrijheid
van beweging".
De commissie la een particuliere nle.tr
politieke organisatie, die gesteund wordt
door 40.000 advocaten en rechters uit
meer dan 60 landen.
Thomas-school
Herman Felderhof zal vodr de NCRV
de festiviteiten rond het 750-jarig be-
Oost-Du itslaindt bijwonen. Maandag
staan van de Thomas-school in Leipzig
25 juni om tien over acht zal Felder
hof f een reportage van de herdenkings
festiviteiten geven en woensdag 27
juni zal een uitvoering van Bach's
Hohc Messc uitgezondlen worden.
Forum behandelt
werkvakanties
Het televisieforum onder leiding van
prof, mr. dr. I. A. Diepenhorst behan
delt maandag 25 juni het onderwerp:
werkende scholieren in de vak ar» e.
Het programma voor de maandbgavtHid
omvait vorder een gevarieerd optreden
van Hanlie Niekerk en een afleve
ring van Memo.
Laatste akkoorden...
Voor de laatste maal in dirt seizoen
kunnen de kijkers zaterdagavond om
9 uur de „Zaterdagavondakkoorden" op
het scherm zien versohij nen. Aan deze
amusement sui toen ding wenken mee de
Engelse zangeres Vera Lynn, de Ame
rikaanse illusionist Jerry Bergman, de
Belg André Moons met zijn marionetten
en van eigen bodem: Rens van Dorth
en Willy Albertl
Zoals gebruikelijk presenteren Teddy
en Henk Scholten dit programma,
waaraan ook ditmaal leden van het
Nederlands danstheater meewerken.
felcitcf
19,00 Ge var progr
5 Sportpraatje 30.00 Kws 30 05 L'A
oranges, opera (gr). In de pauze:
Hilversum II. 298 m. 19.00 Nws en weer.
ber 19.10 Gewijde mui i gr) 19.30 Radio
krant 19.50 Politieke lezing: CHU 30.00
Operettemuz (gr) 30 30 Licht plarsoapC! (gr)
sa gram 22.00 Kerkorgelconcert
en SOS-ber 32.40 Avondoverdcn.
Nieuwe boeken: bespreking 23 00
irokmuz 22 30 Waarom de Vlamln.
s in het Frans schrijven, lezing
NTS: 20.00 Journaal. AVRO: 20.20 Portret
van SEpantfe 21.0322.25 Met eervol ont.
slag, toneelstuk.
Programma voor morgen
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nws 7.10
Ochtend-gym 7.20 Socialistisch strijdlied
7.23 Lichte ochtendklaDkcn (gr) Om 7.30
Van dc voorpagina, praatje 8.00 Nws 8.18
Muzikale ochtendpost (gr) 9:oo Gym v d
wijding VARA: 10.20 V d vn
kleuters 11.15 Instrumental kwartet: mo
derne muz 11.35 Hammondorgels-pel, AVRO
12.00 .Dlxlelandmuz 12 20 Regeringsuitz: V d
landbouw 12.30 Meded ten behoeve van
land. en tuinbouw i2.33 Sport en progno. e
12.50 Pianospel: lichte muz 13.00 Nws 13.13
Meded, act of gram 13.25 Beur*hrr 13-30
Licht ensemble 14.00 Zangrccltal 14.20
Bockbespr 14.40 Klaas kamerntuz (gr) 15.03
Ga er eens even voor zitten' a. 2Tlng met
ons mee: b Het Vogelkwartlcr. hoorspel.
VARA: 16.00 Moderne Jazzmuz 16JO V d
zieken 17 00 Zang met gitaarbegeleiding
(fr) 17 20 Metropole-ork 17.50 Act 18.00
Nws 18.15 Lichte muz en zang 18 40 Lichte
gram 18.50 De puntjes op dc t, praatje.
11. 298 m. KRO: 7 00 Nws
plant
Jeugd 7.45 Morgengebed
8 15 Lichte gran.
Schoolradio 10.05 Moderne
'ianon-cital (gr): klaas muz
11.00 V d zieken 11.40 Bariton en plano
(gr) Als de ziele luistert, lezing 12.00
Middagklok.noodklok 12 (M Lichte muz
'230 Meded ten behoeve van land- en
tuinbouw 12.33 Pianospel 12.50 Act 1300
Nws 13.15 PIatennleuw6 1320 Dansortc en
zangsolisten 13.45 Lichte gram 14.00 Frarwe
orkestwerken (gr) 15 00 Schoolradio 15»
V d zieken 16.30 Alt en plano 17.00 V d
Jeugd 17 :5 Kinderkoor 17 40 Beurcbertch-
ten 17 45 Lichte gram 18 20 Limburgj
half uur 18 50 Rvgerlngsuitr - Bescherming
Bevolking vraagt uw aandacht.
TELEVISIE
NTSé 19 00 Roeien: -pint wed strijden op
de Bobbaan te Amsterdam 30.00 Journaal
en weeroverz NCRV20 Attentie. feiUgl
die d«- aandacht waard zijn 2105 Nederl
muzlekprogr met Nederl art 1st en 21.45 Li
terair portret 22 05-22.15 Dagsluiting.
