Prol. dr. R. van Dijk
ter aarde besteld
De bezoekdames
Vrouwencomité maakt de
ton vol voor bibliotheek
Johannesevangelie heeft
eschatologie
een eigen
Een woord voor vandaag
Grote voorzichtigheid hij
streven naar eenlieid
IDE WIJKPREDIKANT
1
ANDERZIJDS
HERENIGING EISEN?
Ds. J. Overduin schrijft in .be
lijden en Beleren", het gerefor
meerd weekblad, in zijn derde ar
tikel over het streven van de acht
tien wat er volgens hem gebeu
ren moet.
Ds. Overduin schrijft:
Het i* begrijpelijk dat de acht-
tien, die els Hervormden en Gere-
formeerden op verschillend gebied
met elkander samenwerkten en tot
8rote blijdschap elkander herken
en als broeders in Christus, op een
gegeven moment met ontsteltenis
elkander de vraag stelden: ..Maar
waarom moeten wij nu kerkelijk ge-
aan vele colle
en Chr. Gerei
Ibesturen en ac
ties samenwerkte en met wie ik mij
zo verbonden gevoel in Christus,
dan zou ik ook a s. zondag al met
hen een kanselruil wensen,
Maar in die ontmoeting ligt niet
het hele kerkvraagatuk en heeft
er geen ontmoeting plaatsgevonden
van de hele Herv., de hele Geref.
en de hele Chr. Gerei kerk. Daar
zit meer aan vast zoals wij reeds
in een vorig artikel uiteenzetten.
De Gerei Bonders klagen wel. dat
wii ons meer tot de z.g. midden-
orthodoxie aangetrokken voelen dan
tot de Bonders, maar dan vergeten
zij o.a vier dingen: a) dat wij
geen wit-zwart keuze kunnen doen
tussen midden-orthodoxen en Gerr.
formeerde Bonders; b) dat wij over
het algemeen bij de ..midden-ortho
doxen" een betere Bijbelse vroom-
heid vinden wat betreft hun roa-
pingsbewustxijn ten aanzien van oe
wereld dan in de dikwijls egocen
trische vroomheid van de Bonders;
ei dat zij zelf zich van ons afwen
den. omdat zii ons pastoraal èn in
de prediking èn in de sacraments
beleving veel te licht vinden. .Ai-
les gaat maar naar het Avond
maal" en .alles kan er maar op
door", en „iedereen is maar we
dergeboren", en d) dat zij een meer
positieve houding ten aanzien van
de cultuur veel gauwer als wereld-
gelijkvormigheid stempelen. Daar
mee ontken ik natuurlijk niet, dat
er bij ons veel wereldgelijkvor-
migheid is. Hierover zou heel wat
te schrijven zijn. maar dat doen
wij nu niet, omdat we willen wij
zen op enige positieve zaken. Het
zou even verkeerd zijn op een prin
cipiële manier over de eenheid te
schrijven zonder open oog te heb
ben voor de nuchtere feiten, waar
mede wij te doen hebben, als op
een z.g. nuchtere manier met het
kerkvraagstuk bezig te zijn zonder
de klem van het gebod en het ge
bed van Christus om eenheid.
Daarom moeten wij in de situa
tie. waarin we ons bevinden, ons
afvragen: Wat kunnen en moeten
wij. gezien het gebod èn de gebro
ken practiik. nu doen.
Dan vallen wij de achttien bij.
wanneer zij aandringen om elkaar
te zoeken, met elkaar te spre
ken en te bidden, elkaar te leren
kennen, bereid te zijn wederzijdse
caricatuurbeelden op te geven, zo
veel mogelijk samen te werken.
Deze goede dingen vinden wij ook
in de briefwisseling tussen ds. H.
Volten en ds. W. Nijenhuls. Aan
het einde van de 5e brief van
Nijenhuis vraagt hij zich af welke
positieve stappen in dit stadium
van de geschiedenis der kerken,
waarin wij ons nu bevinden, ge
daan kunnen worden. Ik laat ze
hier volgen met enig kommentaar.
Ie. „Vorming van Gereformeerd-
Hervormde predikanteneonventen.
Uit een isolement der predikanten
kan niets goeds voortkomen. In
dien de theologen nauwelijks een
Kwone omgangsvorm kennen, wat
nnen wij dan van de gemeente
leden verwachten?" Ik zou hieraan
toe willen voegen: Niet een con
vent van Herv. en Geref. predikan
ten. maar ook van Lutherse, Chr.
Geref. Gemeente. Vrijgemaakte
Geref., Vrij Evangelischen enz. Als
wij verantwoordelijkheid voor el-
kander hebben dan elkaar vast
houden. met elkander spreken en
voor elkander bidden.
2e. Het beleggen van ontmoetin-
8en tussen kerkeraden in eenzelfde
orp of stadsdeel. Eerst oriënte
rend en informatief, later dieper
op dc zaken ingaand. Hierbij te
ken ik aan, dat deze ontmoetingen
alleen zin en betekenis hebben,
wanneer het niet gaat om het de
bat. om het gelijk-hebben, om ker
kelijke zelfrechtvaardiging, maar
allereerst om een gemeenschappe
lijk buigen voor Gods Woord. We
hebben niets voor elkaar te verde
digen. maar wij moeten allen on
der de macht van de waarheid
Gods komen. Vanuit het éènzijn in
Christus openhartig de verschillen
bespreken. Beslissend is: in welke
geest en op welk niveau.
3e. „Organisatie van gemengde
Bijbelkringen". De H. Schrift is
per slot van rekening bron der
prediking en enige regel des ge-
4. „Vorming van gesprekskringen
rond maandbladen als Wending en
Horizon". Het gaat om de toerus
ting van de „leken" tot dienstbe
toon in de wereld. Ik geloof ech-
len noemen) voor het eenvoudige
kerklid te zwaar zijn. Om met oor
deel des onderscheids de rtof, die
onderstelt
op meer dan één gebie
5e „Uitbouw en stimulering van
gemeenschappelijk Jeugdwerk in
evangelisatonsche richting zoals
b.v. Jeugd en Evangelie nastreeft".
6e Gemeenschappelijke evangeli
satie-acties".
het kerkelijk-sociale werk (gezins
zorg. bejaardenzorg, medisch-pae-
dagogisch werk. enz.)"
8e. „Meerdere samenwerking in
het vormingswerk, sociologisch on
derzoek op landelijk niveau". Wij
wijzen hier alleen een zeer alge
mene richting aan.
9e. „Meer samenwerking bij de
uitvoering van bijzondere pastora
le opdrachten, b.v. voor ziekenhui
zen. studenten, industrie enz.
10e. „Gezamenlijke kerkbouw".
11e. Incidentele gezamenlijke
kerkdiensten naar de richtlijnen
van onze Generale Synode.
U ziet, er ziin zeer vele moge
lijkheden om elkaar te leren ken
nen, samen te werken en te bid
den. Er zou al zo ontzaggelijk veel
gewonnen zijn, indien wij, ondanks
de zichtbare gescheidenheid, met
elkander echt als broeders en zus
ters in Christus omgingen, elkan
der hartelijk liefhadden, ons niet
verblijdden in elkanders ongerech
tigheden en zonden om die met
leedvermaak en met een zekere
wellust uit te stallen maar ons te
verblijden in de waarheid.
Ds. Nijenhuis heeft niet gespro
ken over de chr. school en aller-
lei chr. organisaties. om zijn
standpunt te verklaren. Vergeet
echter niet. dat de chr. organisa
ties, waarin leden van allerlei ker
ken samenwerken, dikwijls een
bron van wereldse machtstrijd zijn
Seweest. Pas op. dat die hervorm
en niet de meerderheid krijgen
of dat die gereformeerden weer al
les te zeggen hebben. Houdt ze in
de gaten. Ze willen de macht in
handen hebben bij benoemingen,
bestuursfuncties enz.
Deze ellende is menigmaal voor
gekomen, en nog, omdat men niet
vanuit het evangelie van Christus
door de H. Geest met elkander
werkte maar vanuit eigen kerkelij
ke machtspositie en uit angst te
weinig invloed te hebben. Alsof
geestelijke invloed een zaak is van
ae helft plus één.
Maar daarnaast moeten wij ook
eerlijk stellen, dat de chr. organi
saties heel dikwijls hebben mee
gewerkt aan de beoefening van de
gemeenschap der heiligen, aan een
ondermijning van een werelds ker-
kisme. Ook op interkerkelijk ge
bied geldt de vermaning van Pau-
lus. dat wij niet uitsluitend op het
onze moeten letten maar ook op
hetgeen'van een ander is, en dat
wij niet ons eigen belang maar de
zaak van Christus moeten zoeken.
In deze weg kan God iets, Ja veel
laten groeien om in de toekomst
te komen tot een eenheid met alle
ware Christen gelovigen.
Theol. schooldag Chr. Geref. Kerken Beroepingsiverk
Apeldoorn trok
veel bezoek
NED. HERV. KERK
Beroepen te Middelburg «wijkgem. 3):
L. de Vrijer te Eibergen; te Bennekom: i
H. S. J. Kalf te Bonnebroek.
Bedankt voor Krimpen aan de Lek:
J. A. de Bruijn te Ernst.
(Van een onzer verslaggevers)
Zoals ieder jaar hebben die
christelijke gereformeerde ker
ken haar Theologische schooldag
gehouden. Woensdag waren weer
een paar duizend mensen naar
Apeldoorn gekomen om het fes
tijn mee te maken. De Grote
kerk was nauwelijks in staat de
menigte te bergen. Imposant
klonk de zang van de beginpsalm
„Dat Bazans hemelhoge berg",
door zovelen aangeheven.
Prof. J. Hovius, rector van de Theo
logische School, heette onder de aanwe
zigen speciaal welkom de oud-hoogle
raar L. H van der Meiden en J. J.
van der Schuit, die beiden een jubileum
jaar beleven.
Prof. Van der Meiden vierde onlangs
zijn tachtigste verjaardag en hoopt bin
nenkort vijftig jaar in het ambt te
staan. Prof. Van der Schuit zal weldra
tachtig jaar worden en vijfenvijftig
jaar het predikambt vervuld hebben.
Dat laatste geldt voor beide hooglera
ren wel zeer letterlijk. „Wij kunnen
hen niet missen", verklaarde prof. Ho
vius, „ook niet omdat de kerken 's zon
dags nog gaarne van hun diensten ge
bruik maken."
Prof. Hovius gewaagde van een rijk
gezegend jaar voor de Theologische
School.Het onderwijs mocht geregeld
voortgang hebben. De hoogleraar legde
er de nadruk op dat de school het niet
kan stellen zonder de kerken. Want
uit haar midden moeten de jongeren
komen, die gaan studeren, opdat zij
te zijner tijd de kerken in bet ambt
van herder en leraar kunnen dienen.
Daarnaast moeten de gemeenten de
stoffelijke middelen voor het voortbe
staan der Theologische School verschaf
fen. Maar bovenal heeft de school be
hoefte aan het gebed der gemeenten,
en het verheugde prof. Hovius dat de
schooldag daaraan mede accent geeft.
Eerste lustrum
Een overtuigend bewijs van de gene
genheid. die men In de plaatselijke ge
meenten koestert voor de Theologische
School leverde de opbrengst van de bus
jesactie, georganiseerd door het vrou
wencomité dat zich beijvert gelden
bijeen te brengen voor de bibliotheek
der School.
Mevrouw W. van der Zaal-Veerman
overhandigde namens genoemd comité
aan prof. Hovius die ook als biblio
thecaris van de Theologische School
GEREFORMEERDE KERKEN
(Advertentie)
Promotie ds. L. van Hartingsveld
Discussie met
R. Bultmann
AAN de rijksuniversiteit te
Utrecht is vanmiddag ds.
L van Hartingsveld. Hervormd
predikant te Maassluis, gepro
moveerd tot doctor in de theo
logie op een proefschrift in
het Duits geschreven over
„Die Eschatologie des Johannes-
evangeliums". Promotor was
prof. dr. W. C. van Unnik, terwijl
als paranymfen fungeerden ds.
J. van Hartingsveld, Hervormd
predikant in de Noordoostpolder,
Brede basis
Breed is de basis door de promoven
dus gelegd: het eerste deel. de exege
tische grondslag, bevat uiteenzettingen
over tijd en wereld, gericht en opstan
ding. het eeuwige leven. Godsrijk en
Messiasrijk. Jezus' wederkomen. In
het tweede deel wordt een samenvat
tende beschrijving gegeven van de es
chatologie van het Johannesevangelie.
Na het overzicht van de verschillende
eschatologische gebeurtenissen volgt de
conclusie, dat deze evenmin als ln
het Oude Testament ln één systeem
kunnen worden samengevat.
Het Johannesevangelie beeft een
eigen eschatologie, zonder apocalypti
sche trekken, dit in onderscheidlnf. niet
alleen van die van Paulus (wiens ge
dachten niet tn het Johannesevangelie
In dit eschatologische heden Iaat
Bultmann prediking en heilsfeiten sa
menvallen: Pasen, Pinksteren en We
derkomst worden verlegd naar de ge
loofservaring. Bultmann wil niets weten
van zin en doel der wereldgeschiede
nis. Hij stelt alleen belang in zin en
doel van de geschiedenis van de indi
viduele gelovige. Hoogstens wil hij (in
de afsoheidsgeprekki
Verminkt
fungeert een cheque ten bedrage
10.000. Zij liet het daar niet bij
gat voorts een cheque van 16.000
r de bouw van de nieuwe bibliotheek
waaraan thans gewerkt wordt.
Wat haar echter met bijzondere
blijdschap vervulde, was dat zij
mededeling kon doen van nagekomen
stortingen ten bedrage van f 2.000.
Door deze aanvullingen is het be
drag, dat het vrouwencomité gedu
rende de vijf jaren van haar be
staan heeft vergaard, geklommen
tot honderdduizend gulden. Als één
man rees de vergadering op en zong:
„Zijn Naam moet eeuwig eer ont
vangen."
Prof. Hovius herinnerde eraan dat
vijf jaar geleden, gehoord de deplora
bele toestand waarin de bibliotheek was
komen te verkeren, vrouwen het initia
tief hadden genomen om met geld bij
stand te verlenen. Men kon dan over
gaan tot aankoop van kostbare werken,
waarvoor de middelen ontbraken.
Bij de viering van dit eerste lustrum
kon prof. Hovius het vrouwencomité
niet beter typeren, naar hij zei, dan
met de woorden uit Spreuken 31, het
hoofdstuk van de ideale vrouw: „Zij
steekt haar handen uit tot de nooddruf-
tigen. Het brood der luiheid eet zij
niet".
Heilszekerheid
Ook verder kreeg men ter samen
komst nog gelegenheid om zijn liefde
voor de school te uiten: er werd niet
minder dan viermaal gecollecteerd!
Uiteraard door de studenten.
In de middagpauze nam menigeen
een kijkje bij de verbouwing en uit
breiding van het schoolgebouw.
Van de sprekers op deze dag noemen
wij ds. C. den Hertog te 's-Gravenha-
ge-West, die begon met de vraag te
stellen of men Paulus wel kende.
Niet de Paulus als de standvastige
held des geloofs. de man met een zeer
uitzonderlijke bekering, maar de Paulus
van het ,ik jaag er naar of ik het
>k grijpen mocht."
Ds. Den Hertog meende dat het goed
as om ln deze tijd van geestelijke
verslapping Paulus te leren kennen als
de man, die niet prat ging op zijn be
keerde staat maar als de man van het
„nog niet."
Want flat er vandaag zo weinig heils
zekerheid is, geloofde ds. Den Hertog
te moeten toeschrijven aan het feit dat
er zo weinig gejaagd wordt of men het
ook grijpen mocht.
Hij adviseerde zijn gehoor: vergeet
w bekering, maar ook uw onbekeer-
lijkheid. Vergeet de zekerheid van uw
verkiezing, maar ook de twijfel of ge
wel uitverkoren zijt, en jaag er naar
of ge het ook grijpen mocht. Want langs
die weg wil de Heilige Geest heilsze
kerheid geven.
Druk op r.k. kerk
in Hongarije
De Hongaarse regering heeft nieuwe
maatregelen tegen hoogwaardigheids
bekleders van de rooms-katbolieke kerk
genomen.
De communistische autoriteiten heb
ben de apostolische administrator van
het aartsdiocees Kalicsa verboden zijn
aartsbisschop Jozsef Groesz in oktober
Jl-
Bestuursverkiezing
van N.B.G.
Op de algemene vergadering van het
Nederlandsoh Bijbelgenootschap gis
teren in Amsterdam gehouden is door
het aftreden van prof. dr. G. C. Berkou-
wer in de vacature van ondervoorzitter
dr. G P. H. Looher uit Oegstgcest geko
zen. In het hoofdbestuur werden mevr.
E. E. van Eeghen—geb. jkvr. Van Pan-
huya te Heemstede en mevr. H. J. C. van
Veen-Van der Mandele te Driebergen
benoemd. Herkozen werden ds. F. E.
Huizirvga te Hengelo en prof. dr. N. H.
Ridderbos te Amsterdam.
In de sector provinciale vertegen-
woordigert werden ds. J. Prins te Gro
ningen en mevr. J. E. Kakebeeke-Mos-
selmans te Middelburg gekozen. Ds. J.
Hovius te Dordrecht en mr. P. F. Oos
terhof te Assen werden herkozen.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Leeuwarden «tweede pred.-
L): A. W. Drechsler te Vlissingen en
j. P. Geels te Haarlem-C.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepbaar: de heren W. Suyker «Ko
ningin Juiianastraat 2>, Bergambacht en
C. Harinek, Valckeslotlaan 91), Goes.
Proces tegen Spaanse
aalmoezeniers
Officieuze berichten van achter de ge
sloten deuren van een militair tribunaal
in Madrid meldden gisteren dat de open
bare aanklager twintig jaar gevangenis
straf heeft geëist tegen een rooms-katho-
lieke aalmoezenier, die wordt beschuldigd
van samenwerking met verboden linkse
groeperingen tijdens de stakingsgolf mm
de laatste maanden.
Er is geen officiële bevestiging vai
berichten te krijgen.
In dezelfde berichten wordt gezegd dat
de verdediger vrijspraak heeft gevraagd
voor majoor José Bailos, waarvan men
aanneemt dat hij de eerste priester is dit
terechtstaat in verband met de arbeids
onrust.
Volgens officieuze zegslieden zou Bailos
hebben bekend lid te zijn van een orga
nisatie die met de linkse groeperingen in
contact stond. Men verwacht dat hij niet
alleen uit het leger zal worden verwij
derd, maar ook van het priesterschap zal
worden ontheven.
Prinsessen zagen
toneelstuk
De prinsessen Beatrix en Irene zijn
gisteravond aanwezig geweest bij een
opvoering van het toneelstuk „Macbeth"
in de Amsterdamse schouwburg. Dit ko
ningsdrama van Shakespeare werd in
het raam van het Holland Festival ge
bracht door „The old vie company" uit
Engeland.
Tijdens de pauze onderhielden de
prinsessen zich in de koffiekamer met
de in hun gezelschap zijnde personen
onder wie Renee Bradbook—Smith—
Röell. Verder waren er enkele persoon
lijke vrienden en vriendinnen van prin
ses Beatrix en prinses Irene.
De hoofdrollen werden vertolkt door
Robert Eddison als Macbeth en Patricia
Jessel als Lady Macbeth. Oliver Neville
regisseerde het stuk.
Paulus „en die met hem waren" zijn naar Antiochië gereisd
en op de sabbathdag gaan zij daar ter synagoge. De normale
gang van zaken voor mensen die met God willen leven. Op
de dag des Heren Hem loven en prijzen en dankzeggen in i
Zijn Huis, met de gemeente. En in het midden van de ge
meente nemen zij ook hun plaatsen in. Uiterlijk onderscheidt
niets hen van anderen. i
Maar dan gebeurt er feitelijk iets vreemds. „En na de voor
lezing van de wet en de profeten lieten de oversten der
synagoge hun vragen: Mannen broeders, indien gij een woord
ran opwekking voor het volk hebt, spreekt het dan" (Hande-
lingen 13 15).
Hier is een verzoek en een bevel in één zin samengebracht, i
een verzoek en een bevel, waarachter een hoop schuil gaat. j
Indien ge het volk wat hebt te zeggen, doet het dan asje
blieft.
Wie zijn oor goed te luisteren legt weet, dat het verzoek
van de oversten nog doorklinkt tot op de dag van vandaag, i
Indien ge een woord van opwekking hebt, spreekt het dan.
Het verzoek is gericht tot allen, die zich Gods kinderen
mogen noemen, tot hen, die in deze tijd, waarin juist door de
welvaart de geestelijke nood zo ontzettend groot is, een
woord van opwekking bezitten. Een woord voor tijd en j
eeuwigheid. Paulus hoefde zich niet te bedenken. Mogen
wij in deze onze opdracht leren verstaan Here, geef mij
de kracht een woord van opwekking te spreken tot hen,
die gebukt gaan onder moeite en verdriet.
ET
yrnelii
itsteig
*ge
lorstel
Dit alles nu is een verminking van de
eschatologische boodschap van het N.
Testament. Johannes schreef zijn
gelie om de Joden, speciaal die
verstrooiing, te betuigen dat Jezus de
Messias is. Dit dient men in het oog
te houden bij de interpretatie van de
het vierde! eschatologie in dit evangelie.
v£,lu, oM;n,n w.h„rv,ii~a\, in I «vangen® niet van aezein»® auteur zou-l Dit verklaard ook het geheel o(
M.M ErtKtaSirSln «S - "UI"!"?» «««Lr■S'tf'S. vf
£twees', werd hij op 29 oktober 1945 «ei
(idwolde in het ambt bevestigd. In;
en de heer B. O. Elsman, arts te I mogen worden ingedragen)
Maassluis. |J*" d* syschrif.
Lodewijk van Hartingsveld werd
met name het Boek der Openba
ringen. Maar dit betekent nog niet, dat
huis.
halen, in het Vader-
(Van een onzer redacteuren) j
Het dienen van Christus en de
naaste was voor prof. dr. R. van
Dijk, hoogleraar in de sociologie
aan de Vrije Universiteit ten diep
ste de achtergrond, waar van uit
hij zijn wetenschappelijke arbeid
mocht doen. Ds. P. J. O. de
Bruyne, Geref. predikant te Zand-
voort heeft dit gisteren gezegd,
toen het stoffelijk overschot van
prof. Van Dijk, die zaterdagavond
bij een ernstig verkeersongeluk
om het leven kwam, in de Kenne-
mer duinen op de algemene be
graafplaats in Bloemendaal
aarde werd besteld.
Een sobere plechtigheid, die door tal
lozen werd bijgewoond, maar waarbij
het geloofsgetuigenis mocht weerklinken.
Geen sprekers, die de grote verdien
sten van prof. Van Dijk schetsten, noch
van de Vrije Universiteit, noch var
andere stichtingen en instelllr
waarin de overledene een leidend*
belangrijke rol vervulde.
„Er zijn geen titels voor de majes-
It van de Heer van leven en dood",
i zei ds. De Bruyne, die te voren ln
het ouderlijk tehuis voor de kinderen
en de naaste familieleden een rouw
dienst had geleid. „Wij willen hier al
leen denken aan Hem, die prof. Van
Dijk heeft opgenomen in Zijn heerlijk
heid. „Wat er zaterdag gebeurd ls is
verschrikkelijk, maar daar boven gaat
de kracht en heerlijkheid Gods uit,
van prof. Van Dijk vele malen in
zijn leven getuigde. Hij wist zich een
dienstknecht van Jezus Christus en
daarom genoot hij reeds tijdens zijn Ie-
ran de Heerlijkheid Gods, waarvan
hij ook in zijn werken getuigde", aldus
ds. De Bruyne, die het slot uit het be
kende boek van prof. dr. Van Dijk
.Vrijheid en gebondenheid van
nens in de samenleving" citeerde.
Reuze ritme, dancing boy?
Swing it out in GENTLEROY
R.k. kerk over komend concilie:
De centrale commissie die het
oecumenisch concilie voorbereidt,
heeft gisteren een verklaring uit
gegeven, waarin gezegd wordt dat
de opvatting van de r.k. kerk over
christelijke eenheid niet dezelfde
is als die van de niet rooms-katho-
lieken. In de verklaring wordt
verder gezegd dat er grote voor
zichtigheid geboden is, opdat
rooms-katholieken bij hun streven
naar christelijke eenheid „niet toe
geven aan ingevingen die pijnlijk
zouden kunnen zijn".
De protestantse idee van „oecume-
nialisme" of universele eenheid is iets
heel anders dan de ware eenheid die
gewenst wordt door Christus.
zou krijgen.
„Op grond van deze opvatting werden
verscheidene pan-chrlstelljke conferen
ties gehouden, aldus dc verklaring. De
rooms-katholicke kerk kon hieraan mm
tuurlijk niet deelnemen".
ln iei
ïer h<
tbben
legen
ad te
stand
oot.
Te
hurch
:hiekc
mens-zijn alleen bestaat in het dienenl e
Christus. Hij die oecumenisch dachtp
samenwerkte, was een trouw SÉT_BM
medelevend lid van zijn kerk." 1 enig
Ds. De Bruyne dankte hierna met delirectri
woorden uit de Morgenzang (Gez. I),L
de talrijke aanwezigen hetC
twaalfde vers uit Psalm 73 zongenr
,,'k Zal dan gedurig bij U zijn."
De oudste zoon sprak hierna een kort
dankwoord.
log zo'
Onder de talrijke aanwezigen zagenjeptemi
we leden van het college van directeu
ren en het college van curatoren
de Vrije Universiteit, alsmede verschil*;
lende hoogleraren, o.w. de rector ma&p
nificus prof. dr. H. Smitskamp,
dr. I. A. Diepenhorst, prof. mr. 'x-.
Verdam, prof. dr. G. Kuiper, prof.
W J. Wieringa, prof. dr. H. R. Wi
gaarden, prof. dr. G- Berkouwer. pre
dr. F. de Roos, prol dr. S. GerbranjjU!erfc
dy, dr. E. Diemer. hoofdredacteur v"*
onze bladen en lector aan de V.U., a
mede vertegenwoordigers
reformeerd Sociologisch Instituut, waai
van prof. Van Dijk directeur was ei
van de Stichting Gereformeerde Social
Arbeid, waarvan de overledene vic<
voorzitter was. Verder vertegenwoordi
gers en bestuursleden van de studf"
ten-corpora. Het ministerie van ma...
schappelijk werk was vertegenwoordigd 5*
r Hr O Hendriks. het Amsterdams»""»1
tergen
r. Mej.
door dr. G. Hendriks, het Amsterdams»
gemeentebestuur door wethouder
Steinmetz.
In dit verband worden de conferen
ties genoemd die voor de oorlog gehou
den werden in Edinburgh, Stockholm
Lausanne en Oxford en dc bijeenkom
sten van de Wereldraad van Kerken d'e
na de oorlog werden gehouden ln Ara
sterdam. Evanston en New Delhi.
Samenwerking
Op initiatief van Rooms-Katlholiek
Archief hebben het apostolaat der
hereniging, het landelijk centrum
voor rooms-katbolieke actie, het Ne
derlands pastoraal instituut en de St.
Willibjordvereniging voorbereidin
gen getroffen om te komen tot een
samenwerking ten aanzien van de
basisvoorlidhting betreffende het ko
mende oecumenisch concilie te Ro
me.
Deze voorlichting bedoelt de vele
rische achtergronden te belichten. De
voorlichting wordt mogelijk gemaakt
door een documentatiedienst, welke tot
stand kon komen door de bijzondere
bereidwilligheid waarmee de K.R.O.
gastvrijheid verleent in haar informa
tie- en documentatiecentrum dat zij ge
durende het concilie te Rome heeft op
gericht. De leiding van dit centrum be
rust bij df. L. Alting von Geusau.
VrV»|b»«k K2r' (P*aSc Jatl
koittn) Pietei
haalt de meeste vlekken
uit de meeste stoffen t
Tsjechoslowakije heeft de eerste
stoorzender van het oostblok in dier
gesteld, aldus meldt de Arbeiterzeitu
te Wenen.
De stoorzender staat bij de Oostenriik
Tsjechoslowaakse grens, aldus het bla
Dc zender moet het de T6jechoslowaak
Dit Oostenrijkse programma is
velen de enige mogelijkheid om zich l
de hoogte te stellen van de getoeurtenf
sen in de westelijke wereld, aldus f
Arbeiterzeitung.
H
"welft
riike begrippen uit de leer der li
.i i dingen van het overige N'. Testament.
lO^virtrok1 hii naaT ^riteieSengRoden"1 Geëlimineerd I Van belang Is ook de gespreksituatie.
1950 vertrok hij naar Bertel en Roden- Wanneer Jezus met de Joden twist.
1'Jm.Z, vï, ti^, "tad.n'! D« -**-"• *h-JK p
ïLÏ —?:;r
ting, veld d< dé predik, nltn I tuwtMevengelie geen comment,,, li ™«J «J» ïportle tomen
Hij diende de clasaicale vergadering de gebruikelijk, nn. By zijn inter-1 em hen thuis
Schiedam zeven jaar .U ass.^eeft^ BuUm.nn^^lan^e
s ook tertius-lid
.incla- "ukken van de verkondiging
Stellingen
Zeventien stellingen heeft dr. Van
voor de bê- Hartingsveld aan zijn dissertatie toege-
1J noemen wij de volgen-
j deren. Het enige, dat overblijft, is „de
0 openbaring, die dc mensen voor de be- - --
Bultmann IslUaing ztelt De Openbaarder is ech- voegd. Dr
Bljkena de ondertitel van zijn proef- «er door de Joden gedood". Niet God i de: nrn
schrift treedt ds. Van Hartingsveld bi heeft Hem uit de doden opgewekt (on-1 JV Hetverdient aanbeveling om in
discussie melde bekende Duitse Nieuw- mogelijk volgens Bultmann», dc ge-1bet N.T. het woord Chris;os niet te ver-
Tesla mentions R. Bultmann. wiens, meente heeft Jezus in l.aar geloof uitdien met ChnstusmaarmetMe^as.
ontmythologisertngsprogram voor het de doden doen opstaan. Volgers Bult- X- BJJdekarakteristiek, die grtikd
Nieuwe Testament (tn 1942 gelanceerd) mann deelde Jezus «Die Zichzelf *-'• JÏÏh wi
een grootse poging ls om het N.T. zo-1 niet voor de Messias heeft gehouden» l yan de serten geeft („aüe sectcn wel-
danlg theologisch te interpreteren, dat nog de apocalyptische verstellingenkezeggen dat zij de keirksijn be-
het ook voor de moderne mens a«nne- van het Jodendom. evenals Paulus.denke men, dat de secte alleen maar
inelljk zou zijn. Maar Johannes heeft zich van deze fan- beweren kan de kerk te zijn. omdat de
mciiju zou zijn. tasieën vrijgemaakt kerk. waaruit voortgekomen is en
Bultmann» zoeken naar de blijvende
waarheidskern in d« z.g. myÜiologische
heilsgeschiedenis van het
veel beroering ontketend
Gcestlj
N.T. heeft
—5 veie pen-
beweging gebracht—nu ook die! van dit
van dr. Hartingsveld. Hij beperkt ^zich j van Jo*
echter niet totiM
Alleen het heden
artegen zij zich afzet, niet trotiw
gebleven is aan haar roeping kerk te
JXVÏ Dogmatisch is tegen het boek
van H. Berkhof. Christus de Zin jflB
Li. 1Hj BultmannIGeschiedenis, als bezwaar aan te
discussie met Bult- zelf geldt. Die schrijft alle futuriach-1ren. dat het de geschiedenis eenzijdig
toetsing van diens inzichten eschatologische uitspraken (dia: op de christologisch
slothoofdstuk gewijd aan de toehomrt^ betrekking bebbeod) toe aan preteer!.;
irisch i
sedert Bultmznn ondernomen pogingen een kerkelijke
Alleen de XVII De predikant boude zich
töToplossingvan de vragen, diu aan preoen^eechatologteche lep het heden mair aan de hem m zijn beroepsbrief
de ordo zijn gesteld door andere Bra©-1 betrokken) houdt hij dankbaar over. opgedragen werkzaamheden.
Op verschillende, voor mij onvergete
lijke manieren ben ik als kind met de
volkswijk geconfronteerd. Dit was de eer
ste ontmoeting daarmee.
ik heb al verteld dat mijn moeder de arbeid der
barmhartigheid gaarne verrichtte. Dat „gaarne"
zat 'm bij haar beslist niet in een zekere geldings
drang. in een romantisch geploeter in anderor
zorg en leed. of in de lust de weldoende dame uit
te hangen. Waren dat haar motieven geweest, zij
zou ijlings opgehouden zijn met een taak, die ver bo
ven haar krachten ging. Want zij was toch al niet
sterk en de bezoeken aan de liidende medemens be
tekenden in wezen een eindeloze kwelling voor
haar. Ze kón ze feitelijk niet aan. Die hoge trap
pen, die barbaarse ellende, die eindeloze reeksen
ziek- en sterfbedden het was haar allemaal veel
te veel. Maar een christin had destijds geen ande
re keus: je moest enkel reed» daarom week op
week je pelgrimstocht volbrengen, omdat je anders
je Heer verloochende.
Niet dat zij er zo maar in het wilde weg op uit
trok Dat deed in die tijd enkel het Heilsleger, als
mede een enkele evangelisatiebeweging van gelijke
strekking, maar om onnaspeurlijke redenen van
dat reddingsarmee gescheiden. De kerk in het
bijzonder nu de Hervormde Kerk had z'n eigen
benaderingswijzen. De wiiken stonden onder dc
heerschappij van predikanten en wijkcolleges. en
die laatsten stelden vast wie al dan niet bezocht
i diende te worden. Ik heb nooit kunnen achterhalen
afkeer een rol; misschien hielpen de wijk
colleges in hei bijzonder gezinnen, die niet voor dia-
konale steun in aanmerking kwamen; misschien
ook ontstonden deze innige connecties louter op de
basis van een toevallige ontmoeting. Wel weet ik
dat al die wijkcolleges er een soort reservoir van
zogenaamde „bezoekdames" op na hielden, en dat
mes toe. Als een soort diakenen honoris causa; J
de meest wezenlijke vertegenwoordigsters der f
meente; als handen en ogen, voeten en oren t
méédragende. méélijdende kerk.
Gewoonlijk werd deze stille groep medewei
aangevoerd door de predikantsvrouw. Ik denk:
keek "s zondags oplettend rond wie haar mans p
ken beluisterden. Zij wikte en woog en als ze
gens een nieuwe kracht zag. droeg ze die by 1
man ter benoeming voor. Vrouwen hebben men
kennis: de domineeskes zorgden heus wel dat li
geen lastposten en geen haaibaaien in hun gele*
ren kregen. Kortsluitingen plachten niet voor te 1
men. tenminste niet zolang de wijk dezelfde pr»
kant behield. Vertrok hij. dan spatte vaak de 1—
uiteen. De zusterkring bleek tegen vacatures e
gen vervelende opvolger-predikanten lang nietje-ja!-
tijd bestand Maar zolang de zaken bij het oude lé
ven voldeed dit systeem prima en het wijkcoll^
kon zich aan meer geestelijke taken wijden.
WÊ sang van za
ken. In 1907 begonnen zich weliswaar in het bui
tenland vrouwspersonen te roeren, die stemrecht en
dergelijke onmogelijke mannelijke voorrechten be
geerden, maar in Nederland dacht men daar nog
niet aan, en zeker allerminst aan een eventuele
vrouw in het ambt. Maar door de opbouw van hun
arbeid erkenden de heren der schepping gelijktij
dig dat zij zelf volmaakt onbekwaam waren om te
doen wat er gedaan moest worden. De diakenen
mochten zich dat soms nog eens inbeelden, de
ouderlingen en de predikanten wisten beter. En
zij stuurden naar de diepste ellende die bezoekda-
Casin
Eén van die predikantsvrouwen ik weet I
meer welke heeft destijds voor deze arbeid tL. JV,
mijn moeder gestrikt. En sindsdien ging ze trof; 11
iedere week opnieuw cén middag de wijk in.
leen, het ging onnoemelijk ver boven haar krac Bn he
Pas nu kan ik haar weer recht voor mijn g«[Luxo
halen, zoals ze dan 's avonds thuis aan tafel
Eten deed ze niet. Ze dronk alleen een glas
waarin ze een of andere geheimzinnige poe
mengde. Men moet ver heen wezen om in Rott an
dam enkel een glas water te gebruiken! En ondfwtoii
wijl vertelde ze Van alles wat ze ge;
de ellende, van de alcohol en vooral
Daarna ging ze naar bed, en het duurde pree «j-
heel etmaal voor ze weer beneden
kón niet meer: die treiterende hoofdpijn<
w reekt
Geop
Jothe<
ipotht
