59.
DURYEA
Rus Richter; Waterval
van noten met spetters
REXENA
MAIZEMA DURYEA
BUISMAN
„Cijfers over Lexington-
sigaret aanvechtbaar
HEERLIJK
MET AARDBEIEN
tijdelijk 2 pakken
voor
9
DONDERDAG 7 JUNI 1962
Sehuuk-vruag 253
De wedstrijd om hel Russische
kampioenschap voor tientallen 1961/
'62 heeft menige briljante combinatie
opgeleverd. Dat het niet allemaal even
onnavolgbaar hoeft te zijn, bewijst dit
eindspelletje uit een partij Cholmow
(Spartak)Gipslis (Daugawa), dat er
zeer remiseachtig uitzag, totdat wit in
onderstaande stelling een winstmoge
lijkheid zag. Ziet u hoe ook wit aan
zet dit doen moet?
Uum-vraag 252
Wit wint in de volgende zetten:
36—31, 27x36; 49—44, 38x40; 35x44,
16x27; 42—38, 32x43; 33—23, 22x33;
29x49, 20x29; 47—42, 36x38; 49—43,
38x40; 45x3, 13x24: 15—10, 5x14; 3x2.
Bridge
Gezien West's volgbod in ruiten,
taxeerde Wim den Tonkelaar de West
speler op tenminste ruitenaas, troefaas
en klaverheer! Oost mag dus niet de
kans krijgen vroegtijdig aan slag te
komen, want dan wordt klaveren na-
gespeeld en Zuid verliest in iedere
kleur een slag.
Dit alles overwegende, nam Zuid in
(slag 1 de enige, juiste beslissing! Hij
legde onmiddellijk hartenaas en speel-
ide troef na. West won met schoppen
de kaartverdeling er zó
B 10
C 8 7 3 2
O H 10 6
A V 7
Musiekminnend Wenen verbijsterd
FAE Gesellschaft der Musikfreunde in Wien bestaat 150 jaar en deze ge-
beurtenis wordt in de Wiener Festwochen uitgebreid herdacht. Inder
daad is deze Vereniging van Muziekvrienden een heel belangrijke in
stelling in Wenen geworden. „Hausherr der Musikstadt Wien", zo noemt
men haar, omdat zij in haar eigen huis, de Musikverein aan de Dumba-
straat, vele concerten geeft én herbergt.
Zü heeft haar op
richting te danken
pelüke verschuiving,
die in het einde van
de 18e en begin 19c
eeuw overal plaats
had, nl. de burgerü
neemt de cultuur-
dragende functie
van de adel over.
üe adel, verarmd en
gedecimeerd in de
Napoleontische tijd.
kon er toen geen
eigen huisorkes
ten en huiscom-
zijn voor de com
ponist. De welge
stelde. ontwikkelde
burger gaat nu ook
aan muziek doen.
speelt zelf, vormt
eigen kwartetten,
vormt orkesten, no
digt musici uit. F.n
zo komt in 1812 tot
stand de uitvoering
(door deze burgers-
dilettanten) van
Handels „Timotheus
oder die Gewalt der
Musik" in de Win-
terreitschule, die
met toestemming
keiz
Dc tegenpartij stond nu schaakmat!
Weliswaar speelde West harten na en
kon Oost aan slag klaveren te
rugspelen, maar het was nu te iaat.
Zuid nam met klaveraas, ging met
troef naar tafel, troefde een harten,
stak weer over met troef en gooide
op de twee vrije harten zijn verlie
zende klaveren af. Zo werd het spel
op fraaie wijze gemaakt!
;t mooie van dit spel is, dat de
winst geheel afhangt van de wijze,
waarop de le slag wordt behandeld.
Speelt Zuid in de dummy een kleine
harten, dan wint Oost. speelt klaveren
na en Zuid gaat één down!
JACK DIAMOND
Kruiswoord-puzzel
Hor. 1. deel van Italië. 10. gesloten, j
11. ontgonnen land, 12. rijksgrona
;(afk.), 14. voegwoord, 16. voorzetsel,
17. telwoord, 19. verstandig (bargoens),
21. adellijke titel in Engeland (afk.),
22. teken, 24. de opperste rand van een
dak, 26. koppelriem voor jagershon
den, 28. zaadkorrel van een vrucht,
31. zuiver. 33. nachtgewaad, 35. tel
woord, 37. twijg, 39. voorzetsel, 40.
bedorven, 42. hoepel, 44. gebogen, 45.
bekend Nederl. dichter.
Vert. 2. jongensnaam, 3. uitgestorven
vogelsoort, 4. Europeaan, 5. railroad
(afk.), 6. los omhulsel, 7. praalziek, 8.
dorpje in N.Brabant, 9. opening, ge
schoten in een muur, 13. kleur, 15.
vreemde munt, 18. inwendig lichaams
deel, 20. vloeibaar beestevoer, 23.
klinknageltje. 25. hoenderachtige vogel,
27. opschik, 29. denkbeeldige inhouds
maat, 30. stijf, houterig persoon, 32.
kneep, 34. houten bakje, 36. oude lap,
38. nieuw (Gr.), 41. meisjesnaam, 43.
rivier in Italië.
Het succes van
deze uitvoering werd
aanleiding tot het
stichten van een
vereniging „Gesell
schaft der Musik
freunde des Oster-
reichischen Kaise.-
staates". waarvan
aartshertog Rudolf
het beschermheer
schap op zich nam.
Het doel was het
uitvoeren van klas
sieke werken door
eigen krachten, het
oprichten van een
openbare muziek
bibliotheek en van
een conservatorium
in een eigen te bou-
Beethoven werd
twee jaar later al
benoemd tot erelid
en zijn werken lava-
men er gereeeld tot
uitvoering. Ook
komt men in deze
eerste tijd al de naam vf
gen. die Ln 1818 als dank
oing van honderd gulden zijn 6e symfonie
aan de Gesellschaft opdroeg. Zo werden
er openbare „Musikfesle" gegeven, ver
der alleen voor leden toegankelijke „Ge-
sellschaftskonzete", door dilettanten ge
speeld en gedirigeerd, die de kern vor
men van de latere ontwikkeling. Ook het
conservatorium en een zangschool komt
n 1817 lot stand
Beroep
psmusici
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
1. anker, 2. nader, 3. garen, 4 brood,
5. reden, 6 ruïne, 7. kabel, 8. steel. 9.
Assen, 10. smeer. 11. baron. 12. kraag,
13. kraam.
AARON-RUBEN-AMRAM
Westduitslands werkloosheid Is in
mei me: 26 000 tot 109 403 gedaald of nog
geen half procent van de werkende be-
Vtlking, Het aantal vacatures is 612.164.
de loop van de tijd konden de
ülettanten de muziekuitvoeringen niet
•teer aan: de muziek werd te moeilijk en
ei publiek ging hogere eisen stellen aan
de weergave. De beroepsmusici namen 't
«verk van de dilettanten over, die wel
het organiseren van de concerten in eigen
aand hielden. In deze tijd, ongeveer 1850.
nam Joseph Hellmesberger als artistiek
directeur en leider van het conservato
rium, het roer in handen. Hij en zijn
opvolger Johann Herbeck zetten de ba-
icens voor de nieuwe ontwikkeling uit.
De verenigingsconcerten werden voort
aan door beroepsmusici gegeven, uit de
zang- en koorschool werd opgericht de
.Singverein der Gesellschaft der Musik-
(reunde' (1858), die nog steeds bestaat.
üc programma's werden herzien door
werken van de toen moderne romantische
oeweging erin op te nemen. Het eigen
nu nog bestaande gebouw kwam tot
stand, toen keizer Frans Joseph de ver
eniging een stuk grond schonk. In 1872
werd Johannes Brahms artistiek diree-
ur. en uit het conservatorium kwamen
ocroemde leerlingen voort als de dirigent
Arthur Nikïsch. de componisten Hugo
Wolf en Gustav Mahler.
Belangrijkste
Zo groeide de Gesellscnaft der Musik-
cunde tot de belangrijkste concert! n-
telling in Wenen: na Brahms werden
Hans Richter, die de eerste onverkorle
uivoering van Bach's Hohc Messe en
Iatthiius-Passion leidde, in 1904 werd
Franz Schalk, die er Mahler zijn Vijfde
Symfonie liet dirigeren, en in 1921 werd
Wilhelm Furtwangler artistiek directeur.
De beroemdste internationale dirigenten
en solisten traden er regelmatig op:
Bruno Walter. Otto Klemperer. Felix
von Weingartner, Pablo Casals. Walter
Gieseking enz., enz. Men leest in de pro-
gramma's een 9tuk Europese muziekge
schiedenis af en onder de lijst van ere
leden staan de grootste componisten en
kunstenaars.
In de politieke stormen, die ln onze
eeuw over Oostenrijk trokken, bleef
de Gesellschaft als een hecht bolwerk
staan. Na 1945 namen twee figuren de
(Advertentie)
stramheid en Pijnen
vallen van U al met Krnschen.
Want Kruiehen't iet minerale
louten jagen de oniuiferheid
uit Uw bloed
en daarmee ook de oorzaak van Uw lij
den en pijn. Het klinkt haast ongelofelijk
maar duizenden Rheumatieklijders in
binnen- en buitenland kunnen U enthou
siast bevestigen, hoe wèl ze zich bevinden
met de kleine dosis Kruschen iedere dag.
Svjatoslav Richter was een van de
sensaties van de Wiener Fest-
woehen. Deze Russische pianist is
ook werkelijk een fenomeen. Hier
staat hij te praten inet de Rus
sische violist David Oistrach (niet
de rug naar de toeschouwer).
reorganisatie van het conceribedrijf tei
hand. n.l. dr. Alexander Hrynlschah
(president) en prof. Rudolf Gamsjager
(algemeen secretaris) en door hun grote
energie werd de Gesellschaft weei
grote bloei gebracht. In 1949 kwam Her-
hert van Karajan er als artistiek dlrei
leur. die de concerten enorm uitbouwd
en deze zeer omstreden kunstenaar kan
men eigenlijk wel de muziekdictatoi
van Wenen noemen: heerser over d<
Weense Staatsoper. dirigent van d«
Wiener Philharmoniker, artistiek direc
teur van de Gesellschaft der Musik
freunde. Hij dirigeerde de opening var
de Wiener Festwoche i nhet Theater an
der Wien, hij dirigeerde het openings
concert van de jubilerende Gesellschaft
der Musikfreunde. waarop Rruckners
Negende Symfonie en diens Te Deum
gegeven werd.
Een keur van gast-orkesten, van diri
genten en solisten zijn voor dit jubi
leumfeest uitgenodigd, waaronder het
Amsterdamse Concertgebouworkest, dat
dezer dagen al is aangekomen en met
vreugde begroet is.
Echte Wener
Wij beluisterden in de grote zaal van
do Musikverein (1704 zit- en 300 staan
plaatsen) het Philharmonia Orchestra
of London onder Josef Krips. een echte
ner. die uit de Wiener Sfinger Kna-
i. is voortgekomen. Stampvol was het
deze met veel goud versierde con
cert ruim te. die akoestisch uitnemend
klinkt en in bouw wat op de grote zaal
van het Concertgebouw in Amsterdam
lijkt Krips liet het Engelse orkest voor
treffelijk spelen in Brahms' Tragische
Ouverture enin diens Tweede Symfonie.
De klank van het ensemble is slank en
helder, de koperblazers vallen door hun
sonoriteit en door hun soepelheid op en
ln het begeleiden van dc solist, di^
Russische cellist Ustislav Rostropovitsj.
he-eikte het orkest het fluisterendstr
pianissimo! Want deze formidabele vir
tuoos speelde Schumann's Cello concert
ln de verfijndste klankschakeringen en
lil de meest eigenzinnige rubati. Zo'n
volstrekt willekeurig spel valt moeilijk
te begeleiden, maar Krips en het orkest
bereikten hier het onmogelijke.
Naar het optreden van de Russische
pianist Svatoslav Richter, «He zich hier
voor het eerst liet horen en in ons land
nog nooit gespeeld heeft, was iedereen
•zeer benieuwd. Er kon geen plaats meer
bü in de grote concertzaal: men stond
en zat biina boven op elkaar.
Een schichtige man met een vreemd
lelijk gezicht rende het podium op. ging
achter de Bechsteinvleugel zitten en
stortte zich in de muziek van Schumann's
g-moll Sonate op. 22. Een razende water
val van noten met vele spetters er naast
trok voorbij. Het was verbijsterend.
Geniaal
Gelukkig kwam er daarna iets meer
discipline in het spel en werkelijk
Richter is een groot kunstenaar, een
groot virtuoos. Zijn techniek is ronduit
verbluffend, zijn aanslag kent de mooi
ste kleuringen, de allerteerste en de al
lerheftigste schakeringen. Maar mentaal
grenst de voordracht aan het mania
kale: het is geniaal, maar overspannen,
op de rand van een zenuwinstorting
Richter put de muziek tot in de onmo
gelijkste spanningen uit. hij brengt
tempoverschillen, rubati aan. die bijna
de muzikale beweging verbreken: harts
tochtelijk tot het uiterste, in alle ge
voelsnuances. verzadigt hij zich aan de
muziek. Naar hem te luisteren, hem te
begrijpen, vergt van de toehoorder een
bijzondere agiliteit. Men wordt meege
sleept in deze storm, men wordt
doodmoe van al deze superspanningen
Maar groots, sensationeel in de goede
zin van het word was het optreden van
Richter wel en Wenen laaide op van
enthousiasme Richter's recital werd he'
gesprek van de dag!
(Zie vervol» op pagina 11)
Academische examens
AMSTERDAM. G.U. G'
pot (Amsterdam
Veldhui.
F N Kwaad (Hoorn)
iten: L Bierenbroods.
i de heer J H M 1
AMSTERDAM. V U. Geslaagd
MAAKT UW GROENTEN ZO LEKKER!
EEN OUD GEHEIM VOOR
EEN JONGE GASTVROUW
p i
Een geheim, dat iedere gastvrouw moet
weten. Om de koffie nog lekkerder, dus
de gezelligheid nog gezelliger te maken:
een schepje BUISMAN op ieder zetsel.
Proef zelf hoe dat dc smaak verrijkt.
En hoor straks de komplimenten
ETHERGOLVEN
Heel Nederland kon
er bij zijn
S~\MDAT het gehele land zo krachtig
achter de actie „Doe wat terug" nmvurKmimivgm,
vnor het jubilerende Leger des Heils f.M Literair prop 2!.?5.
heeft gestaan, heeft de NCRV, die de:i u"'
actie sterk stimuleerde, ook ledereen t!
de gelegenheid gesteld mee te luisteren Sportct 23.10
of te kijken naar de aanbieding van hei —-*00 -
geschenk van ruim acht ton, door de
feestelijke bijeenkomst in Haarlem via
radio en televisie uit te zenden.
De radioluisteraars vooral kregen ran
het mooie en afwisselende concert dat
aan de aanbieding vooraf ging het volle
pond. want zij werden al om acht uur
met de concertzaal in Haarlem verbon
den, de tv-kijkers kwamen pas een uur
later binnen, maar werden gevangen in
de blijde sfeer die de bijeenkomst ken
merkte
Zij zagen ook de opmars van de pro-
vlcievaandels en het binnenbrengen van
de reusachtige kerstpot, waarin kindc-
ren uit alle provincies aardige toepas- nci
v selijke cadeautjes legden: een koek uit de st;
Groningen, een kaas uit Zuid-Holland,
TZzeLtcf
19 'O Ge wijd v
:ndirvgsbljc(
r.lenktng 22.25 Boektoc-
vanavond
Programma voor morgen
Gym v d vrouw
Waters tan.
Schoo.radio VPRO 10.00 In-
uitzich:. U-zuig '.0,05 MorgcnwJJ»
- 20 V d vrouw 11.00 V d
11.15 Hoorn kwj
zakje kolen uit Limburg, tulpen i
X Noord-Holland enz.
Omroepster Tanja Koen werd tilf-
2 stekend bijgestaan door cadet-luitenant Ochtendgym 7 2o Socialistisch
s G. G. Drent je en Johan Bodegraven, die voorpagina. praatf") boo
Z door de dankbare commandant Palstra zikale ochtendpost igi
1 ongeëvenaard" werd genoemd, was Modert* jnuziek
2 opnieuw gast in de huiskamers.
J De beide uitzendingen ktramen goed
J door en het zal in menige huiskamer
voldoening hebben gegeven dat de ULaT^DixiV
NCRV zo velen de kans bood persoon- V d londbc
lijk aanwezig" te zijn bij dit waarde-
j volle feest van het jubilerende Leger
v des Heils. Zo hebben ook die allen kun-
v nen horen, hoe commandant Palstra zei,
j dat het Leger in al zijn geledingen zich
2 in de afgelopen maanden gedragen voel-
de door de belangstelling en de sym-
s pathie van het Nederlandse volk en
hoe het in de toekomst met nog grotere
i toewijding en ijver zich wil kwijten
j van zijn taak: het brengen van de Blijde
J Boodschap van het Evangelie.
Zing i
30 Vocaal
i Orgelspel. AVROi
12.20 Regerlngsultll
Meded ten behoeve
12.33 Sport cn pro*.
•pkamerkoor: M
ht 14-36 Fluit
;pel. VARA: 16.00 Modem Jazz
:r) 16.33 V d zieken 17.00 Ucht#
Hammondorgel-spel 17 50
Flierefluiter*
Licht-
Kort geding voor Haagse rechter
'radio 10.05 Lichte gra
ork muz (gr) 11 03 V
I At cn plano: Moderne icdcrt
1 leugd 17 15 lvlndci
Nadat gisteren voor de Haagse
rechtbank de importeur van de
Lexington sigaretten, bij monde van
jhr. mr. J. A. Stoop, geëist had. dat
de publikatie van de Consumenten
gids over het teer- cn nicotinege
halte van deze sigareet niet herhaald
zou mogen worden, werd betoogd
dat het lijstje in de gids aanvecht-
Jbr. mr. Stoop zei, dat de Consumen
tenbond op zichzelf een zeer nuttige taak
verricht. Door de veelheid van merken
is de consument zelf niet ln staat op
verantwoorde wijze een beslissing te
nemen ten aanzien van het merk siga
retten dat hij zal kopen. De handelaar
zal een zeer deskundige voorlichting
kunnen geven, doch de vraag is of dat
objectieve voorlichting is, hij heeft
mers belang bij de vertegenwoordigde
merken, aldut de raadsman. De Consu
mentenbond zegt echter geheel onafhan
kelijk te zijn en uitsluitend in het belang
van de consument tewerken. Verwacht
mag dus wonden, dat een dergelijke
gianisatie betrouwbare en onpartijdige
inlichtingen geeft. Hij constateerde, dal
de produ-kten onderling vergelijkbaar
moeten zijn. Door zijn activiteit grijpt
de Consumentenhond rechtstreeks ii
economisch leven van de fabrikanten,
zo zei de heer Stoop.
Aanvechtbaar
Dr. P Emmelot hoofd van de afde
ling biochemie van het „Nederlands
Kankerinstituut" heeft geconstateerd,
dat het lijstje met teer- en nicotinege
halten aanvechtbaar is, zo betoogde de
raadsman. ..Lexington" heeft door
boratona een onderzoek laten instel
len, waarbij onder meer geconstateerd
is, dat de wijze van roken van veel be
tekenis moet worden geacht
Namens gedaagde voerde mr. J. A.
Nagtegaal uit Rotterdam het woord.
Hij constateerde dat de Consumenten
bond buiten het geschil „Lexington-
De Consumentenbond ls allerm:nst
beducht zijn gezicht te verliezen :n deze
kwestie, zoa's de eiser het stelde,
zijn onderzoekingen kunnen de toets der
kritiek ten volle doorstaan", aldus mr
Nagtegaal Pleiter deelde mede. dat over
enige tijd weer een vergelijkend onder
zoek zal worden gedaan omtrent merkcD
sigaretten, doch verklaarde dat er geen
kans bestaat, dat de thans reeds gepu
bliceerde cijfers worden herhaald. Niet
omdat er twijfel omtrent deze cijfers zou
bestaan, doch omdat het belangrijk
wordt geacht van tijd tot tijd een derge
lijk onderzoek in te stellen. Pleiter ken
de niet de methodiek, welke door
„Lexington" is gevolgd, want daar is
geen standaardmethode voor.
Merkwaardig vond pleiter het echter,
dat het onderzoek, door „Lexington"
gedaan twee maanden later kwam dan
het onderzoek door de Consumenten
bond, waprbij bovendien telkens een
week werkverschil lag tussen de plaatsen
waar het onderzoek werd gedaan. Dit
vond pletter opmerkelijk en hij meende,
dat het de conclusie wettigt, dat er ver
andering ln de samenstelling der sigaret
ten ls gekomen, hetgeen overigens de
Consumentenbond verheugt. Mogelijk
heeft de verandering in dc tabak ook de
cijfers gewijzigd.
Reeds in 1958 heeft de Consumenten
bond een onderzoek doen instellen naai
de kwaliteit der diverse sigarettenmer
ken. waarbij „Lexington" de methodiek
accepteerde. Maar toen kwam deze
ook ve?l gunstiger af. Het onderzoek
aoor de Consumentenbond is door een
uitstekende Nederlands laborator:
verricht en pleiter zag geen reden de
eis van ..Lexington" in te willigen.
Gezien het gevorderde uur besloot de
president van de rechtbank de verdere
behandeling van de zaak aa" «e houden
tot morgenmiddag. Dan zullen onder
meer drie getuigen-desk-undïgen worden
gehoord.
Nederland weet wal
verzekeren i>
De omvang van de levensverzekering
in Nederland stond eind 1960 op dc
vierde plaats van de wereldlijst. He-
totale bedrag was f 39 miljard of 81V.
van het nationale inkomen, tegen 171
in Canada. 142 in de Verenigde Staten
en 102 in Nieuw-Zeeland
DIT EMBLEEM
in de etalage garandeert U,
dat U daar veilig kunt kopen.
Levering met waarborqcertificaat.
39
„Ze willen de dijk doorsteken," zegt grimmig
de man, naast wie hij meestapt.
„Maar wij zyn er ook nog," voegt een ander
Die ander is Ariën Biesheuvel. Hij draagt een
zeis over de schouder. Een onbeschermde zeis
ze is onmiddellijk te gebruiken.
Het vait Teeuw niet eens op, dat de paapse boer
vandaag zich onder zijn dorpsgenoten heeft ge
mengd; dat was in de laatste tijd anders diens ge
woonte niet. Omdat die dorpsgenoten hem ont
weken, hem wantrouwden. Dat schijnt nu anders
ieder die zich verzetten wil tegen de doorsteek,
wordt aanvaard. Tenminste door de felle tegen
standers.
Als de onordelijke troep in de buurt van de dijk
komt, zien de voorsten dat er met het werk reeds
een begin is gemaakt. Soldaten zijn geposteerd
aan de voet van de dijk en op de dijkkruin zie je
de gestalten van de gravers. Ze bukken steken
hun spaden in het dijklichaam richten zich op
gooien in een regelmatige haast de opgespitte
aarde ter zijde.
De troep aarzelt by het zien van de dreigende
wacht van soldaniers. Niet lang. Want een paar
van de meest opgewonden verdedigers van grond
en bedrijf dringen op ze willen de dijk be
klimmen om het werk te beletten. Een kort, heftig
gevecht. Slagen vallen hier en daar wankelt
een boerman terug. Er klinken schrille kreten
van vrouwen: driftige, 'donkere roepen van man
nen. Eén van de soldaten valt een forse stoot
van een sterke vuist heeft hem geveld.
De sergeant, die het bevel over de dekkings-
manschappe-n voert, roept een kort bevel; de
musketten worden aangelegd.
Dan is er opeens een luide, kalme stem. De
stem van iemand, die gewoon is veel mensen toe
te spreken.
..Stil! luisteren!" wordt er geroepen. Het rumoer
neemt af. maar volkomen is de stilte niet.
„De dominee wil iets zeggen!" schreeuwt
iemand. Teeuw ziet, wie daar roept: hy kent de
man niet. Het kan hem ook niet schelen, wie het
is veel meer wil hy weten van wie de eerste
stem was. Kijk, daar klimt een man tot halver-
Afgewende
ondergang
door H TE MERWE
wege de dijkglooiing; de sergeant laat ham ge
worden. Die weet zeker wie hij voor heeft.
^..Onze dominee," zegt iemand dicht bij de jonge
„Jullie dominee?"
„Ja, dominee Grootveld, van Arkel."
Een tweede figuur in stemmig zwart stelt zich
naast de eerste. Dominee Üe Prado. Die moet met
de Bloklanders zijn meegekomen, maar onderweg
heeft Teeuw hem niet opgemerkt.
Wat gaat Grootveld zeggen?
„Mannen en vrouwen, ik begrijp jullie ont
steltenis. Het is hard, je land en je woning, jc
gezin en je bezit bedreigd te zien. Maar deze man
nen volvoerep een bevel van onze wettige over
heid. En dat bevel bedoelt, ons te behoeden voor
de vijand. Voor vreemde overheersing. Met het
water en achter het water zullen wij vechten voor
onze vrijheid. Voor ons geloof!"
„Je kunt niet vechten tegen het oordeel!"
schreeuwt er een.
„Je mèg er niet tegen vechten!" een ander.
Twee. drie boeren proberen opnieuw tussen
de soldaten door te dringen om de gravers te be
reiken en hun het werk onmogelijk te maken. Die
gravers hebben de. arbeid een ogenblik gestaakt
ze kijken van de soldaten naar de dreigende
troep en enkele van hen grijpen hun spaden ste
viger beet. Een spa is in een sterke hand een ge
vaarlijk wapen!
De opdringende mannen komen niet ver. Een
schot klinkt en met een kolfstoot gooit een sol
denier een van de drie dijkbeklimmers het talud
af. Het forse optreden brengt ontsteltenis en
woede. Felle kreten klinken op dreigend ge
grom ligt daar donker onder. Maar de aanvoerder
van de soldeniers laat zich daardoor verstrikken
noch weerhouden. Met een bevelend gebaar be
duidt hij de gravers, voort te gaan met hun werk
ze gehoorzamen. Dan kijkt hij koud en uitda
gend naar de weifelende drom aan dc dijk voet.
Onder wie het dichtst bij de dijk zijn heerst
klaarblijkelijk enige verwarring. Dc omlaag ge
stoten boer is overeind gekomen. Nijdig, wraak
zuchtig ziet hij naar de sergeant, naar diens man
schappen. Toch waagt hij hc tniet, zijn klim te
hervatten. Morrend blijft hij onder zijn makkei-s,
die aarzelen als hij.
Het schot heeft niemand getroffen, was hei
alleen bedoeld om angst aan te jagen, of heeft dc
schutter zijn doel gemist?
„Geen verzet tegen de macht van de recht
matige overheid, mannen en vrouwen," vermaant
dominee De Prado luid, „God bezoekt ons met zijn
oordeien maar wanneer we ons tot Hem be
keren en ons vernederen onder Zijn slaande hand.
is er bij Hem genade en uitredding."
Zijn woorden hebben uitwerking enkele
mannen treden een paar passen terug; de be-
zadigden die meegegaan zijn om zo mogelijk on
herstelbare daden te voorkomen, vinden voor hun
waarschuwing bij wie naast hen staan een minder
onwillig oor.
Teeuw Korevaar wacht. Waarop? Hij weet het
niet. Hij is meegegaan, omdat hij de Claessens zag.
Ook omdat hij dijk en polder wilde behouden zien
Want is het niet zo, dat de inundatie een pogen is
om aan het oordcel te ontkomen? Het oordeel
dat naar het woord van Baltus Muys komen moet
cn dat door dit godvergeten volk verdiend is? In
luidruchtige pret, in drank en dans hebben ze
getracht het oordeel te vergeten. Toen is de oorlog
gekomen en de overwinningen van de vijand. En
toen toen Teeuw is eerlyk genoeg om bij zich
zelf toe te geven, dat er sedert een ommekeer is
gekomen. De kerken zijn voller geworden en de
taveernen leger. Maar was die ommekeer waar
achtige bekering? of was het alleen maar de angst
die zich op een andere manier uitte? Baltus Muys
zou het laatste zeggen, weet hij.
(Wordt vervolgd
de custard van