CAMERA
INRUIL
ACRE
RENNIES
Toerisme-specialisten uit
hele wereld in hoofdstad
BOH
Werkgevers: revaluatie
is niet nodig geweest
Adenauer tot voorzitter
van partij herkozen
vvScience-fiction" lectuur
ht em fcofifce Ky,
Fundamentele ontdekkingen
(Van een onzer verslaggevers)
De secretaris-generaal van ver
keer en waterstaat, mr. Gieben,
heeft gistermiddag in het Konink
lijk Instituut voor de tropen in
Amsterdam namens de minister
het 64ste congres geopend van de
Alliance Internationale de Tou
risme (AIT). Aan dit congres,
dat tot en met 8 juni duurt,
nemen honderd toeristische spe
cialisten uit veertig landen deel.
Het AIT is de overkoepelende orga
nisatie voor alle nationale toeristenbon
den in de gehele wereld. Het is de twee
de maal dat dit congres in Nederland
wordt gehouden (op uitnodiging van de
ANWB)
Op bet programma staan een aantal
werkvergaderingen waarin de leden van
de diverse werkgroepen van de AIT
verslag zullen uitbrengen over douane-
eangelegenheden, kamperen en cara
ring en andere vormen van openlucht
recreatie, verkeer sa angelegenheden
technische problemen.
In zijn openingsrede memoreerde
Gieben dait sinds het in 1949 in Den
Haag gehouden congres juist op het ge
bied van verkeer en toerisme veel is
Wie kan u
verhinderen
om deze krant
een goede krant
te vinden
Wat dat betreft
beslist u immers
geheel zelf
Velen denken
er over als u.
Dat weet u.
De chr. krant
neemt een positie
in die ver boven
vroeger ligt.
Elke dag werken we
er hard aan om dit
zo te houden en
nog te verstevigen.
U hebt daar recht op.
Zet u graag iemand
op deze bon
Dan verdient u ter
loops „Dat zit zo".
(in envelop of op kaart
geplakt verzenden aan het
U kunt noteren als niei
Datum van ingang
BETALING PER
WEEK/MAAND/KW ARTAAL/GIRO
(Doorhalen wat niet van toepassing is)
Zelf was ik al abonnee. Voor het
aanbrengen van bovenstaande nieuwe
abonnee heb ik dus recht op
DAT ZIT ZO
Schrijf hier uw eigen naam en adres
veranderd. Er is alle reden, aldus mr.
Gieben om met voldoening op de ont
wikkeling van het toerisme en het toe
ristenverkeer terug te zien. De AIT
staat echter voor nieuwe reusachtige
taken, die alleen kunnen worden vol
bracht als de nationale clubs zo hecht
mogelijk samenwerken.
Sprekend over een van die taken
de oplossing van het vakantiespreidings-
probleem zei spreker dat men zal
moeten blijven zoeken naar de ..steen
der wijzen". Een lonender exploitatie,
meer rust, betere service, wellicht la
gere prijzen en zeker minder teleurstel
ling zouden de gelukkige gevolgen zijn
van een voor allen aanvaardbare sprei
ding der zomervakanties, aldus mr.
Gieben die voorts opmerkte dat het in
stellen van de vrije zaterdag de week
einden zodanig verlengt dat er zelfs
buiten het vakantieseizoen al sprake is
van een aanzienlijke mate van interna
tionaal toerisme.
Service
De voorzitter van de AIT, de Belgi
sche advocaat Eric Legrand, zei o.m.
dat in de toekomst toeristen in geheel
Europa dezelfde service moeten krijgen
lie van de club in hun eigen land.
Dit idee heeft reeds geleid tot d
voering van een AIT-carnet, maa
kan nog meer worden gedaan. Hij
X ook aandacht voor het sociaal
toerisme. De heer Legrand maakte ten
slotte bekend dat de oud-directeur
de ANWB, de heer H. J. van Balen,
door de AIT tot ere-lid is benoemd.
Geen EEG-akkoord
over hulp aan
geassocieerden
De EEG-ministerraad is er gisteren
a een hele dag van moeizaam onder
handelen niet in geslaagd overeenstem
ming te bereiken over een nieuw fonds
financiële hulp aan de geassocieerde
reese gebieden voor de komende vyf
Het gevolg hiervan is, dat zij de minis
teriële vertegenwoordigers van deze
voormalig Franse gebieden in Afrika,
met wie zij op 20 en 21 juni in Brussel
over een nieuwe associatie-overeenkomst
zouden spreken, zullen moeten vragen
die conferentie uit te stellen tot 4 en
De Nederlandse minister van finan
cien, prof J. Zijlstra, verklaarde na
afloop, dat het toch geen verloren dag
was geweest. Er is bijzonder openhartig
gesproken en daardoor zijn de grenzen
het mogelijke duidelijker geworden
de zaak als geheel helderder. Wel
betreurde minister Zijlstra dat er niet
meer van zijn collega's aanwezig waren
geweest, dan was men wellicht nader tot
elkaar gekomen. Hij hoopte dan ook dat
bij de voortzetting van het onderlinge
EEG-gesprek over de associatie op 20
juni meer ministers van financiën aan
wezig zouden zijn.
Heksenproces in
Duitsland
In Bamberg is gisteren een proces
begonnen tegen de 26-jarige Johann Vo
gel uit Mailach, die op de Tweede Pink
sterdag van 1960 de woning van de 66-
jarige Elisabeth Hahn in brand stak
omdat zij in zijn ogen een heks was.
De vrouw, die inmiddels overleden is,
kon destijds haar huis nog bijtijds ver
laten, maar zij verloor al haar bezit
tingen. Uit getuigenverklaringen bleek
dat er in Mailach meer mensen aan hek
sen geloofden. Vogel verklaarde dat hy
alleen had willen bereiken dat de vrouw
het dorp zou verlaten, omdat hy haar
verantwoordeiyk achtte voor zyn ziek-
Wéér zo'n aanval van
brandend
maagzuur
En het
genoegelijbe avondje
was al
hij voorbaat vergald.
Geen nood - wpnt er waren Rennies ïn
huis. Die helpen iedereen en... dadelijk hoe
hevig de zuurbrand ook oplaait Bovendien
nooit zorg om glaasjes water of zo. Rennies
kunt U onopvallend innemen, gewoon laten
smelten op de tong, zonder water of wat ook.
Rennies bij de hand is een veilige voorzorg,
waarmee U Uzèlf en ook anderen pijn en
narigheid bespaart.
tegen brandend maagzuur
Knappstein tot
ambassadeur in
V.S. benoemd
Karl Heinrich Knappstein, de 56-jarige
leider van de Westduitse waarnemers-
delegatie bü de Verenigde Naties, zal
ambassadeur van West-Dultsland
Washington worden.
Volgens de Westduitse minister vi
buitenlandse zaken, Sehroeder, heeft de
Amerikaanse regering de benoeming van
Knappstein reeds goedgekeurd. Minister
Sehroeder heeft te kennen gegeven, dat
Knappstein ..binnen afzienbare tijd" zyn
nieuwe ambt zal aanvaarden. Wanneer
precies zei Sehroeder evenwel niet.
De tegenwoordige Westduitse ambas
sadeur in Washington, Wilhelm Grewe,
heeft volgens berichten uit Washington
reeds geruime tijd het vertrouwen var
de Amerikaanse president verloren. Eni
ge weken geleden verluidde reeds, dat de
Amerikaanse president aan de regering
in Bonn de wens te kennen gegeven had,
dat Grewe zou worden vervangen. Gre
we heeft zich aan de soepele Amerikaan
se politiek t.a.v. Duitsland niet kunnen
aanpassen en het standpunt van Bon tr
de herenigirtig van Duitsland en de i
lossing van de kwestie-Berlijn dogma
tisch vertolkt.
Geen prikkeldraad...
Havenarbeiders in Melbourne hebben
gisteren geweigerd prikkeldraad voor
Saigon te laden in het Nederlandse
schip Houtman (4116 ton)omdat
vakbondsfunctionaris hun gezegd had,
dat dit prikkeldraad voor concentratie
kampen in Zuid-Vietnam bestemd was.
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken, dat het prik
keldraad onder het Colomboplan heeft
verzonden, zei dat het bestemd is
het beschermen van dorpen tegen
munistische guerrilla-aanvallen.
Adenauer: hulp
aan Oostzone als
rdwijnt
muur ve
de partijbijeenkomst van de Chris
tendemocraten in Dortmund heeft bonds
kanselier Adenauer verklaard, dat „wan-
het Oosten iets van ons verlangt,
luur in Berlijn minstens buiten wer
king gesteld moet worden". Adenauer
deelde mee, dat het kabinet in Bonn
het Oostduitse verzoek om een krediet
2,4 miljard mark van West-Duits-
land in beraad zal nemen. De regering
echter van mening dat een dergelijk
krediet minstens concessies voor de in
woners van Oost- en West-Berlijn moet
opleveren en vrij verkeer tussen de beide
stadsdelen mogelijk moet maken.
Oe Tliant hoopvol
over Kongo
De waarnemend secretaris-generaal
an de VN, Oe Thant, heeft op zijn
persconferentie het overleg tussen het
het hoofd van de centrale Kongolese re
gering Adoela, en president Tsjomibe van
Katanga, waarbij de VN hun goede
diensten verlenen, een bemoedigend te
ken voor de ontwikkeling van de toe
stand in Kongo genoemd.
In antwoord op de vraag, wat de VN
denken te doen tegen de huurlingen die
opnieuw Katanga binnenstromen, ver
klaarde Oe Thant dat de volkerenorga
nisatie zich in een paradoxale toestand
bevindt.
De meerderheid van de landen die het
werk van de VN in Kongo steunen, is
tegen een nieuwe militaire operatie van
de VN gekant, terwijl de staten die plei
ten voor een dergelijk optreden, weige
ren ook maar iets hiertoe bij te dragen.
Bondskanselier Adenauer is
gisteren voor de zevende keer
voor een periode van twee jaar
tot voorzitter van de partij ge
kozen op het congres dat de
C.D.U. in Dortmund houdt. Hij
kreeg 391 van de 461 steimmen.
Twee jaar geleden kreeg Ade
nauer 427 van de 441 stemmen.
Er waren deze keer 46 onthou
dingen en negentien tegenstem
men, terwijl vijf stemmen on
geldig werden verklaard.
De leider van de C.D.U.-fractie,
'Von Brentano, heeft op het con
gres de sociaal-democratische oppo
sitie verantwoordelijk gesteld voor
de jongste oneenigheden tussen Bonn
en de westelijke geallieerden. De
houding van de socialisten had vol
gens Von Brentano ook in Rus
land „gevaarlijke verwachtingen"
gewekt. Bovendien was de onder
handelingspositie van het Westen
geschaad.
Wat betreft een eventuele regerings
wisseling na het heengaan van Adenau
er verklaarde Von Bretano dat de
C.D.U. niet zou instemmen met een
grote coalitie" met de sociaal-demo-
(Van onze soc.-econ. redactie)
De regering is er niet in ge
slaagd om het bedrijfsleven er
van te overtuigen dat er van een
dusdanige fundamentele oneven
wichtigheid kon worden gespro
ken, dat een opwaardering van
de gulden op zichzelf nodig was.
Dit zegt het Verbond van Neder-
landsche Werkgevers in zijn van
daag verschenen jaarverslag
over 1961. Als hoofdbezwaar te
gen de maatregel wordt aange
voerd, dat zij bij de buitenlandse
afnemers tot een soort van ver-
trouwensschok heeft geleid, die
twijfel doet ontstaan aan de sta
biliteit van onze munt in het al
gemeen.
Ook als de regering wel had kunnen
aantonen dat er sprake was van een
fundamentele onevenwichtigheid in die
zin, dat uit alle relevante gegevens
bleek dat de prijs van onze gulden op
de internationale valutamarkt een ver
valste prijs was, dan nog was revalua
tie niet de enige mogelijkheid, aldus
het verbond. Een te lage waardering
van een nationale valuta betekent na
melijk hetzelfde als de constatering dal
ons kosten- en prijspeil kunstmatig te
laag zon zijn gehouden. Het verbond
vraagt zich af of in zulke gevallen ccn
noodzakelijk geachte aanpassing niet be
ter tot stand kan komen door een ge
leidelijke optrekking van het kosten- et
„Dat zit zo" - 'n boek
boordevol met ongelooflijk
handige wenken is niet
in de winkel te koop.
grijsniveau aan de internationale
houdingen.
Over de feitelijke schade die de in
dustrie door de valutamaatregel is toe
gebracht, weet het verbond niet veel te
zeggen. Toegegeven wordt dat de ver-
krapping van de nationale concurrentie
positie, die het igevolg was van de re
valuatie, op zichzelf tot enige ontspan
ning heeft geleid in de totale bestedin
gen en daarmede op de arbeidsmarkt.
Maar andere factoren hebben intussen
zodanig in de richting van verscherping
van de arbeidsschaarste gewerkt, aldus
het verbond, dat het netto-resultaat van
de revaluatie wat dit betreft vrijwel
niet te meten lijkt.
Volgens het jaarverslag is de valuta
maatregel door het bedrijfsleven, inzon
derheid door de industrie, met gemeng
de gevoelens ontvangen. ,,In het alge
meen kunnen wij stellen", aldus het
verbond, „dat in de tijd die volgde op
de revaluatie duidelijk is gebleken dat
het bedrijfsleven geporteerd is voo
systeem van vaste wisselkoersen, v
aan niet dient te worden getornd als
niet kan worden aangetoond, dat ei
geen andere uitweg is."
Het jaarverslag geeft blijk van ge
matigd optimisme over de conjuncture
le ontwikkeling, al zijn de afzetmoge
lijkheden iets verminderd. Wanneer de
industrie armslag wordt gelaten om zich
aan de gewijzigde conjuncturele
handelspolitieke verhoudingen aan
passen en wanneer haar geen al te
strak keurslijf van overheidsmaatrege
len wordt opgedrongen, zal de thans
aangebroken periode wel eens kunnen
blijken te zijn een tijd van consolidatie
van hetgeen in de vorige jaren is opge
bouwd, aldus het verbond, dat in
verband aandringt op een niet al
stringent prijsbeleid.
Samenwerking
VS belangrijk
Zwaarddansers in
plaats van Glenn
(Van
correspondente)
Nu vaststaat dat de Amerikaanse
astronaut John Glenn niet naar de vyfde
NAVO-taptoe, die op 9 juli In Arnhem
wordt geopend zal kunnen komen, heeft
het bestuur besloten dertien Turkse
aarddansers uit te nodigen, die flitsend
snel op de muziek van een slangeflult
drum een aantal fluitdansen zullen
uitvoeren. Op een gisteren gehouden
persconferentie zei het bestuur te ver
wachten dat deze Turkse bydrage aan
het programma zeker zo sterk de aan
dacht zal trekken als vorig jaar het op
treden van de Janitchar.
Op het programma komen in de afde-
ng van de buitenlandse korpsen o.a,
:>or het muziekkorps van de Belgische
zeemacht, de kapel van de 2nd East
Anglian Regiment uit Engeland, een
Griekse kapel en het visitekaartje van de
Italiaanse luchtmacht, een band van
honderd muzikanten.
Ruim zeshonderd musici werken mee
aan deze vijfde NAVO-taptoe, daarbij in
begrepen de Hollandse militaire muzikan
ten. Kapitein H. F. W. van Diepenbeek
heeft opnieuw de muzikale leiding van
de show. Op zaterdag 7 juli, twee dagen
voor de Arnhemse première, krijgt Am
sterdam weer de eer van de jaarlijkse
generale repetitie in het Olympisch sta
dion. Dit jaar mogen alle dienstplichtige
militairen die in en bij Arnhem zijn
gelegerd, de taptoe voor twee kwartjes
De dochter die gisteren in het gezin
van prins Albert van Belgie en prinses
Paola is geboren, krygt de namen Astrid,
Josephine-Charlotte, Fabrizia, Elizabeth
Paola, Marie, zo is te Brussel vernomen.
Volgens een hoffunctionaris zal het
prinsesje over ongeveer twee weken
worden gedoopt, als meter zal haar
tante de erfgroothertogin Josephine-
Charlotte van Luxemburg optreden. Haar
peter zal een oudere broer van prinses
Paola, Prins Fabricio Ruffo, zijn.
craten. De 65 mandaten die Willy Brandt
de vorming van een nieuwe rege
ring denkt nodig te hebben zou hij niet
de C.D.U. fractie kunnen vinden
j meende Von Brentano,
De verwachting van vele waarnemers
dat op het congres sterke aandrang
op Adenauer zou worden uitgeoefend
om af te treden is niet bewaarheid.
Adenauer maakte integendeel van de
kennelijk voor hem gunstige stemming
gebruik om duidelijk te maken dat hij
niet reeds volgend jaar, maar pas wan
de campagne voor de verkiezin-
/an 1965 voor de deur staat, zich
terug zal trekken
Zoals algemeen werd verwacht kozen
de afgevaardigden de minister van bin
nenlandse zaken van Noordrijn-West-
falen en voorzitter van de C.D.U. in die
deelstaat, Josef Hermann Dufhues in
gecreëerde functie van mede-
bondsvoorzitter van de partij
Aan het einde van het congres werd
ïn resolutie aangenomen waarin het
reven van de regering naar volledig
Brits lidmaatschap van de EEG wordt
toegejuicht. De bestaande Europese ge
meenschappen moeten door een politie
ke unie vervolledigd worden, aldus de
resolutie.
Tenslotte wordt samenwerking met
de Verenigde Staten een vitaal belang
voor West-Duitsland genoemd.
Nkroemah propageert
samenwerking
President Nkroemah van Ghana
in de openingsrede van een congres
tweehonderd Afrikaanse nationalisten
Accra is gehouden, verklaard dat
de Afrikanen onmiddellijk hun gemeen
schappelijke markt en een gemeen
schappelijke militaire bevelvoering zul
len moeten vormen.
dat spoedig „de kloof die
perialisten trachten te scheppen tussen
de landen van het handvest van C
blanca en die van de conferentie
Monrovia zal moeten worden
Overigens is het nationalisme zoals
Nkroemah dat voorstaat ter conferentie
ook aangevallen.
De ontwikkeling van de tech
niek is de laatste jaren bijna
angstig snel gegaan. De mens is
thans in staat tot dingen die wij
voor vijfentwintig jaar niet mo
gelijk geacht zouden hebben, al
meenden wij toen ook al dat er
veel gepresteerd was. ledereen
vermoedt en vreest misschien
wel dat wij nog niet aan het
eind staan. Deze ontwikkeling
heeft een groot aantal schrijvers
geïnspireerd om zich een toestand
voor te stellen die ligt in het ver
lengde van wat we nu beleven
en deze fantasiewereld te bevol
ken met mensen, en niet alleen
met mensen, maar ook met intel
ligenties, d.i. met verstand be
gaafde wezens die op andere
planeten huizen.
De verhalen die
ze schrijven voi
genre, dat van de
science-fiction:
verbeelding be
rustend op de re
sultaten der we
tenschap. U kunt
zich wel voorstel
len dat schryvers
met een vrucht
bare verbeel
dingskracht de
gekste dingen bij
elkaar kunnen
denken. Toch
streven de seri
euze science-fic-
tion-schrijvers er
niet naar om el
kaar met sterke
verhalen te over
tuigen. Het gaat
hun om de mens. Zij willen mensen
laten leven in een nieuwe wereld
waar wij mogelijk nu pas het begin
van beleven. Zij grijpen vooruit op
de toekomstige ontwikkeling.
De Fransen hebben voor dit gen
re dan ook de toepasselijke naam
roman d'anticipation, roman die
vooruitgrijpt. Het genre is in Ame
rika zeer geliefd en men beweert
zelfs dat professoren him studenten
aanraden zich in deze verhalen te
verdiepen en dat is zo gek nog
niet: wie leiding wil geven aan de
ontwikkeling moet ook geestelijk
voorbereid zijn op de nieuwe si
tuaties die zullen "ontstaan. De
ruimtevaarder Glenn moest een
geheel andere geestesgesteldheid
hebben dan de gemiddelde mens
die een tocht per vliegtuig al een
hele gebeurtenis vindt. De Ameri
kaanse natuurkundige Asimov
schrijft zelf zulke verhalen en goe
de, in hun soort.
Het genre bestaat vooral uit kor
te verhalen, zodat het het best is
maar enkele onderwerpen te noe
men, die er in aan de orde komen.
Wie er zelf kennis mee wil maken
vindt een aantal van de belangrijk
ste verzameld in de Prismareeks
no's 527 en 633, volledige romans de
no's 551 en 140. Uiteraard speelt de
ruimtevaart een grote rol, net ver
keer tussen de planeten is in volle
gang, de atoombom dreigt of is al
afgeworpen, er zijn machines die
de tijd kunnen inhalen of terug
brengen, zodat men of de toekomst
bij zich kan halen of het verre
verleden. Verder opereren er men
selijke of niet-menselijke wezens
van andere planeten. In de verha
len die ik las waren zij beter dan
de aardbewoners.
Nu staat de schrijver van science
fiction verhalen voor eigenaardige
moeilijkheden als hij zijn doel wil
bereiken, nl. het schilderen van de
toekomstige mens. Hij kan op tech
nisch gebied de huidige stand der
ontwikkeling wel een eind vooruit
snellen met zijn fantasie, maar zijn
mensen krijgt hij niet gemakkelijk
mee. Hij kan ze wel van planeet tot
planeet schieten, maar zijn personen
veranderen daardoor nog niet we
zenlijk. Het valt op dat het alle
maal mensen van deze tijd zijn ge
bleven, bv. een detectiveverhaal
blijft een detectiveverhaal, al ko
men de spelers van de verste ster
ren en wordt de dader gepakt in
een ruimteschip. Als het anders was
zou de lezer van vandaag er ook niet
veel mee weten aan te vangen. Het
zal wel waar zijn dat veel imensen
dit soort verhalen graag lezen, maar
ze zijn veel opper
vlakkiger dan da
traditionele no
vellen en verha
len die in ons ge
wone milieu spe
len. Dat komt
omdat er te veel
aandacht geschon
ken wordt aan de
technische kant
van het verhaal.
DE SCHRIJVER
Dr, J. Wytzes is rector van
het Marnix Gymnasium tc Rot
terdam. Na rijn middelbare op
leiding studeerde hij klassieke
talen aan de V,U. te Amster
dam, waar hy in 1936 ook pro-
moveerde tot doctor dn de let
teren en wijsbegeerte. In 1943
werd hy benoemd tot leraar aan
het Chr. lyceum te Zwolle; in
1946 volgde zyn benoeming tot
rertor van het Geref Gymna
sium te Kampen; in 1948 kwam
hij naar Rotterdam. Dr, Wytzes
heeft verscheidene publikatiee
het licht doen zien.
Het puur mense
lijke komt daar
door in de ver
drukking. Het
moet in de litera
tuur altijd gaan
de
I Het Westduitse parlement
krijgt binnenkort een
wetsvoorstel te verwer
ken dat beoogt de beper
king op het aantal mun
ten dat mag worden ge
slagen op te heffen. Deze
maatregel is noodzakelijk
geworden, omdat er een
veelheid van automaten
in omloop wordt ge
bracht, die zelfs overhem
den leveren. Het aantal
gangbare munten bleek
ontoereikend.
In het beursgebouw in
Milaan hebben zelfs de
kalme speculanten zich
niet kunnen bedwingen.
Er ontplofte namelijk een
bom waarvan men aan
neemt dat die was ge
plaatst door mensen die
ontevreden waren over de
lage koersen. Even na dè
explosie zakten de koer
sen nog verder.
I De filmproducer Zanuck
heeft een eis tot schade
loosstelling ingediend te
gen zijn vroegere vrien
din, Juliette Greco, In de
memoires van de zange
res-filmster zouden na
melijk dingen staan die
voor de producer bepaald
niet prettig zijn. Zanuck
is van mening dat zijn
reputatie ernstig schade
heeft geleden door pu
blicatie.
I In West-Duitsland is het
aantal werklozen kleiner
dan ooit. De vorige maand
is het met 26.000 gedaald
tot ruim 109.000. Het aan
tal werklozen bedraagt
nu nog geen half procent
van de arbeidende bevol
king.
I In Bulgarije is het zo
droog, dat men het ergste
vreest voor de oogst. Om
een ramp te voorkomen,
zijn alle beschikbare ar
beidskrachten opgeroepen
de akkers te bevloeien.
I Acht Tsjechische studen
ten hebben het tijdens de
1 mei-demonstraties zo
bont gemaakt, dat zij van
de universiteit moesten
worden verwijderd. Bij
het standbeeld van een
Tsjechische vrijheidsheld
zouden zij leuzen hebben
geroepen die nu niet be
paald vriendelijk waren
voor de communisten.
I Zuid-Afrlka heeft het
belang ingezien van een
groter aantal blanke im
migranten. Daartoe zullen
er grote campagnes wor
den gevoerd, terwijl er
eveneens grote leningen
zuilen worden verstrekt.
916) Een atoombom bergt in zyn
binnenste niet alleen grote hoeveel
heden energie die in staat is binnen
haar werkingssfeer alle leven te ver
nietigen en alle materie te ontzetten,
maar zy bevat tevens het resultaat
van de denkarbeid van vele genera
ties geleerden.
Daarom is een „ding" als een
atoombom nooit een uitvinding van
één bepaald mens, maar een resul
taat van een hele beschaving. Aller
lei fundamentele ontdekkingen lig
gen hieraan ten grondslag en alleen
al daarom kan de ontwikkeling van
een dergelijk produkt nooit worden
geheimgehouden
Zeker, het is met
een dergelijk inge
wikkeld produkt
mogelijk bepaalde
fabrlcage-processen
toe te passen die
een ander niet kent,
maar voor de scherp
zinnige geleerde die
de ontdekkingen van
de laatste 60 jaar beheerst, vormt de
atoombom de normale bekroning van
alle fundamentele en geniale gedach
ten die daaraan zyn voorafgegaan.
Het is als met een spel dominostenen,
die tot een driehoekig bouwsel wor
den opgebouwd, waarop 26 stenen op
slechts twee verticaal geplaatste ste
nen rusten. Ik weet niet of n dat
grapje kent. Op twee verticale stenen
worden horizontaal twee andere ste
nen geplaatst. Deze twee stenen on
dersteunen vier andere stenen, waar
op drie andere rusten en zo om en
om, tot tenslotte de top wordt be
kroond door de 28ste en laatste steen.
Op soortgelijke wyze steunt de
atoombom op een paar fundamentele
ontdekkingen, die ieder weer de
grondslag vormden voor nieuwe uit
vindingen, totdat uiteindelijk de top
wordt gevormd door het meest be
lovende en tegelijk meest gevreesde
object, dat al naar gelang het doel
energiewinning of atoombom kan
Een opsomming van de fundamen
tele ontdekkingen die hieraan ten
grondslag liggen, is voor velen mis
schien niet geheel duidelijk, maar
TOCH IS
III I ZO!
voor anderen #toch wel erg welspre
kend. Het begon reeds in de vorige
eeuw met de ontdekking van de
röntgenstralen en de ontdekking der
radio-activiteit door Beckerel. De
splitsing van spectraallijnen in een
magnetisch veld door de Nederlan
der Zeeman zou men tevens de ont
dekking van het elektron binnen bet
atoom kunnen noemen. Het elektron
zelf werd een jaar later aangetoond
door de Engelsman Thomson, terwijl
weer een jaar later (1898) door Pier
re en Marle Curie polonium en ra
dium werden ontdekt en bereid. Ein
stein toonde door zyn relativiteits
theorie aan dat mas
sa en energie met
elkaar samenhangen;
vóór de eerste we
reldoorlog ontdek
ten de Engelsen
Aston en Thomson
de Isotopen; daarna
volgde in hetzelfde
jaar de opstelling
van het atoommodel
door Rutherford en Bohr. Eerstge
noemde ontdekte in 1919 de eerste
omzetting van de ene atoomsoort in
de andere, terwijl in 1931 de eerste
cyclotron van bescheiden vermogen
door Laurence In Amerika werd ge
construeerd. Toch waren het weer
Engelsen die de eerste transmutatie
door middel van versnelde deeltjes tot
stand brachten, waarna reeds voor de
oorlog de eerste kernsplitsing volgde,
zoals we een vorige maal hebben ge
schetst. Met uitzondering van de by
drage van Laurence cn van Ander
son die in 1932 bet positief geladen
elektron ontdekte, is het aandeel van
de Amerikanen in de fundamentele
ontdekkingen die tot kernsplitsing
hebben geleid, betrekkelijk gering
geweest. Door de enorme hulpmid
delen die de Amerikaanse weten
schap ten dienste staan, heeft echter
een verschuiving plaats gevonden,
die we Uncle 8am van harte gunnen,
maar waardoor we Europa toch geen
minderwaardigheidscomplex moeten
laten aanpraten.
Trouwens ook de Verenigde Staten
hebben bescheiden uitvinders!
Daarover een volgende keer!
zijn geestesbewe
gingen. De manier
waarop hij zich
verplaatst is ge
heel bijkomstig.
Wel las ik een aangrijpend ver
haal van de avonturen die twee
maanonderzoekers beleven. Het
werken met de tijdmachine wordt
helemaal gedrukt door de onwaar
schijnlijkheid en vertelt ons daar
om al heel weinig van de mens.
Persoonlijk kan ik deze lectuur
geen aangename vinden. Veel liefe
lijks is er niet in te ontdekken.
Op zichzelf is de ruimtevaart al
iets griezeligs, maar helemaal als
er dan nog ongelukken bijko
men als het ontploffen van een
ruimteschip waardoor de inzitten
den het heelal in tuimelen, of wan
neer een jong meisje, dat als blin
de passagier meeging, via de va-
cuümsluis de kosmische ruimte in
gelootst wordt. Ook wanneer de
tijdmachine ons in aanraking
brengt met voorwereldlijke mon
sters of een oermens terughaalt, is
dat beklemmend. Dat een jongeda
me uit de tweeëntwintigste eeuw
een bezoek brengt aan onze tijd, of
dat Shakespeare in levenden lijve
opduikt uit het verleden is alleen
maar grappig, vooral als de dich
ter dan nog zakt voor een examen
in Shakespearestudie. Maar eigen
lijk grijpen de laatste soort verha
len niet vooruit op de toekomst.
Men zal vrijwel geen verhalen
aantreffen waarin de toekomst in
een rozig licht gezien wordt Eer
der het tegendeel. In „Het Wiel" be
gint de mensheid opnieuw na een
atoomoorlog en is iedere technische
uitvinding als duivelswerk verbo
den. Sommige auteurs maken zich
bezorgd over de geestelijke ontwik
keling van de mens. Zij voorzien dic
tatoriale regime's waarin hij van al
le kanten bespied, getyraimiseerd en
dom gehouden wordt en het met de
vrijheid van kunsten en wetenschap
pen gedaan is. Het protest tegen
zo'n ontwikkling is verheugend. Ook
ontbreekt het niet aan pogingen tot
vredestichten of het voorkomen van
rampen en dictaturen. Maar wan
neer deze ondernomen worden door
wezens van andere planeten, bv.
door een vrouwelijke psychiater,
die als een soort van Albert
Schweitzer op de aarde blijft, dan
zijn ook die verhalen weer wat te
onwaarschijnlijk om veel indruk te
maken en missen daardoor ook
weer de anticipatie.
Misschien grijpt menigeen naar
deze lectuur, omdat hij nieuwsgie
rig is naar wat de toekomst zal
brengen. Het kan zijn dat de scie-
cefictionauteurs, net als Indertijd
Jules Verne en later Aldous Huxley
in zijn Brave new World een voor
uitziende blik hebben. Maar dan
voornamelijk wat de techniek aan
gaat Nieuwe mensen zal de lezer
niet aantreffen, wel de twintigste-
eeuwer met zijn angst en hoop,
Advertentie
nog slechts
tjm 9 juni
Inlichtingen bij uw fotohandelair
