rrrti1
Prof. K. Dijk keert zich
tegen „De Achttien'"'
Het zwarte schaap
95
Een woord voor vandaag
IDs. Kuitert zoekt nieuwe
weg uit oud probleem
betrouwbaar
risfiüH
Kleinere schoolklassen
voor minder-validen
Chr. geref. F akkeldragers
kunnen werk voortzetten
RnTWukpredikant
ANDERZIJDS
Nauta en de 64
Ook prof. dr. D. Nauta is in
gegaan op het „Getuigenis van
de 64" waarin de bezorgdheid
wordt uitgesproken over de rich
ting die de Gereformeerde Ker
ken inslaan. In de eerste plaat*
heeft deze gereformeerde hoog-
leraar in Het stuk iets gemist.
Hij schrijft in het Centraal Week
blad:
TK ZOU mij kuunnen voorstellen,
l dat iemand op die vraag als
antwoord wil geven: de toenemen
de inzinking en verslapping van
hot geloofsleven; de voortschrij-
de gemeente en om daad
werkelijke belangstelling te tonen
voor de zaak van Gods koninkrijk
op allerlei gebied; de veruitwendi-
ging van het kerkelijke leven in al
lerlei opzicht, tot in de prediking
toe, waarin de oproep tot bekering
nauwelijks meer wordt beluisterd;
het weinig verstaan van het be
trachten van een leven des ver-
bonds voor Gods aangezicht, in
eenvoudige gehoorzaamheid en lief
devolle o-'ergave.
Dit lijstje maakt op volledigheid
geen aanspraak. Tal van verschijn
selen. die als verontrustend moe
ten worden beschouwd voor de hui
dige stand vun het geestelijke en
kerkelijke leven, zouden er nog
aan toegevoegd kunnen worden.
Maar nu doet zich het merkwaar
dige vcr.-chijnsei voor. dat niets
van dat r.lles in het getuigenis
naar voren wr.ró- gebracht. Men
moet de indruk krijgen, dat voor
het besef van de ondertekenaars
van het geiu-gtnis
zichten geen vuiltje
lucht
van het fundament van onse ker
ken er. als een loslaten van baar
schriftuurlijk uitgangspunt. En dat
is het, wat de ondertekenaars van
dn getuigenis met zovele woorden
uitspreken.
In dit ge:u.genis wordt onder
meer kritiek geoefend op het stre
wn vtn de bekende ..Achttien",
tot wie neper rtedikarrten van on
ze nerken behoren. Ook wordt po
sitie gekozen tegen opvattingen,
welke vsn dezelfde zijde in het
pocketboek Van Kerken tot Kerk"
zijn voorgedr ager. Niemand zal
aan de opstehers van het getuige-
het recht ontzeggen om zich
l. Het
en ander
I zijn in te 1
gon. crmiedelijk gaan de bezwa
ren van de ptrsonen, die in het
getuigenis aan het woord zijn, ver
der aan de rrJJne. Ik denk er niet
aan hun hei reoht te bestrijden,
die bezwaren kenbaar te maken, in
dien zij zulks nuttig of noodzake
lijk achten, aan de kerkeriden.
Maar *U hebben er niet mede
volstaan bi een dergelijke geest
hun bezwaren te uiten. In hun kri
tiek gaan xlj veel en veel verder.
Ook de synode wordt er in beirok-
meerde Kerken, poneren zij
hun stelling, dat er ten aanzien
van de hervormde kerk moet wor
den gedacht aan een onduldbare
eenheid. Het wordt blijkbaar prin
cipieel als een ongeoorloofde zaak
aangemerkt.
Op soortgelijke wijze «preekt het
getuigenis
is.
Neen de erlge reden voor hun
bezorgdheid en ernstige verontrus
ting wordt, naar verluidt van hun
getuigenis, gevonden in de voort
gaande toenadering tot de Her
vormde Kerk alsmede in het al
duidelijker streven naar het toetre
den van onze kerken tot de We
reldraad van Kerken.
dit getuigenis zich demonstreert.
Wanneer men het wil hebben over
het ondergraven van het funda
ment der kerk en over de aantas
ting var. haar schriftuurlijk karak
ter. dan zal men in het minst
nog andere punten aan de orde
moeten stellen dan de twee ge
noemde.
Voor mijn besef raakt dit maar
niet een theoretisch bezwaar. In
werken.»*heid dreigen er voor on
ze kerken heel wat meer en ook
nog erust'ger gevaren dan de on
dertekenaars van dit getuigenis
aan de kerkeraden hebben ken
baar gemaakt...
TVjIJN BEZWAAR tegen de pro-
bletnistellmp in het getuigenis
gaat echter nog verder. Het gaat
niet aan de toenadering tot de
Hervcrmde Keik en het streven
naar toetreding tot de Wereldraad
van Kerkt r zonder meer te willen
kenschetsen ais een ondergraven
j wordt als een onsanvaard-
aangelegenheid aangemerkt.
Alle experimentele plaatselijke ac
tiviteiten in dat opzicht evenals al
le eenzijdige voorlichting ter zake
stempelt het getuigenis met het
merkteken van onwettigheid;
daardoor zou aan onze kerken
schade worden berokkend.
Naar mijn mening zijn dergelij
ke krasse uitlatingen veel te abso
luut gesproken en houden zij geen
rekening met d« grote genuan
ceerdheid. waarmede onder ons ge
woonlijk over de bedoelde kwesties
wordt gesproken. Voor mijn besef
is het een kwestie van beleid, of
onze kerken zich zullen aansluiten
bij de Wereldraad van Kerken. Met
volstrekte handhaving van eigen
gereformeerde belijdenis is het mo
gelijk toe te treden tot de Wereld
raad van Kerken; en bij een der
gelijk toetreden zal geen enkele In
stantie in die wereldraad het eigen
karakter van onze kerken aantas
ten. Dat daarmede het fundament
van onze kerken zou worden aan
getast. is een bewering, die op
sommigen of misschien velen in
druk maakt, maar die niet op af
doende wijze met grondige argu
menten, aan de Schrift ontleend,
kan worden bevestigd. Dit is even
min het geval, ais wanneer iemand
met pathos meent te moeten staan
de houden, dat Jezus van ons eist
buiten de Wereldraad van Kerken
te blijven.
Jaarvergadering geref. schoolverband
Eenheid belijden
nodig voor de
verband op de algemene vergade- fJiriXtpliilcP Srhnnl van d" g°ro'nd
ring te Utrecht gehouden, heeft M MUSUJIUS dCllUUl noodzakelijk^
prof. dr. K. Dijk als voorzit
ter van het gereformeerd school-
hij verklaard verontrust en be
droefd te zijn over het congres
van hervormden en gereformeer
den, door „De Achttien" belegd.
Hij zag daarin een eenheidsstreven
dat niet overeenstemt met de ge
reformeerde confessie.
Prof. Dijk zei dit nadat hij gememo
reerd had hoe in het afgelopen jaar het
vierde eeuwgetij van de Nederlandse
Geloofsbelijdenis was herdacht. Vele
waarderende woorden waren aan deze
confessie gewijd. Even was in de ker
kelijke pers de potpourri der oecumene
(zoals prof. Dijk het noemde) onderbro
ken voor de heldere soloklank der con
fessie.
Voor de scholen met de bijbel heeft
deze belijdenis de grootste betekenis,
want zij vorm't de grondslag van die
scholen.
Wie echter verwachtte dat er na de
jubelklanken wel een nieuwe lente ten
aanzien van de waardering der N.G.B.
zou aanbreken, werd weldra teleurge
steld. Want de situatie vertoont volgens
jjrof.^ Dijk juist het tegenovergestelde
Verzet
Inplaata van in te stemmen met deze
belijdenis, groeit van allerlei richting
verzet. Allereerst doordat het theolo
gisch denken zich wijzigt en andere
koenen kiest dan Guldo de Brés, al
spreekt men nog steeds over de band
met „de vaderen".
Prof. Dijk somde een aantal bezwa-
Advertentie
(Van een onzer verslaggevers)
ren op. die men tegenwoordig inbrengt
tegen het werk van Guido de Brés en
waaruit dan zou blijken, dat deze het
mis had.
Het andere verzet schuilt in het een
heidsstreven dat overal openbaar komt.
Van lieverlede vormen de gereformeer-
de belijders een vreemde sector in het
geheel van de unificatie der meningen.
In dit verband noemde prof. Dijk het
congres van „De Achttien", en hij stel
de de vraag of er nog levenskans is
voor de gereformeerde belijdenis. Hij
beantwoordde deze vraag bevestigend,
want juist in deze tijd past tegen de op
dringende goddeloosheid geen vaag
christendom en geen slappe synthes»
maar een duidelijke belijdenis.
Prof. Dijk riep zijn gehoor op hef
oude erfdeel niet los te laten ten kos
te van eenheidsleuzen, die zeker niet
instemmen met het credo van de zes
tiende eeuw. Hij eindigde met de op
roep: „Houdt met uw school die con
fessie vast. Houdt met uw kind die
belijdenis hoog".
Eenheid en samenwerking
Hoe nodig overigens de samenwer-
ne is, bleek uit mededelingen van
•of. dr. G. Wielenga. pedagogisch ad-
seur van G.S.V.. over het instellen
schoolpedagogen. Wil deze zaak
komen, dan is het beslist
dat de drie organisaties
Naar aanleiding van een vraag van
de heer A. Goudswaard te Assen of het
nog wel zin heeft de oude psalmberij
ming te laten leren, nu de nieuwe berij
ming overal in zwang komt, adviseerde
prof. Dijk dit niet te overhaasten.
Ook hier is weer de samenwerking
tussen de drie organisaties in het ge
ding. Men kan gerust doorgaan met de
rijming-1773, desgewenst naast de
:uwe berijming. Terwille van de
psalmberijming, of om het laten zingen
van gezangen moet men niet riskeren,
dat leerlingen de school verlaten.
Nu we toch de psalmen noemen, kan
ook nog worden gewezen op een bijdra
ge van leerlingen der christelijke
kweekschool te Ede onder leiding van
hun zangleraar G. Bakker. Zij zongen
psalm 113 van het gregoriaans af via
Genève, Datheen en 1773 tot de proeve
van nieuwe berijming door de dichters,
waarbij de laatste wel duidelijk de
voordelen van deze berijming aan het
licht bracht.
De overige tijd besteedde men
in discussie over het reeds eerder
schenen referaat van drs. G. R. Visser
onder de titel „Sta ik
Prachtige geschiedenis is dat, die geschiedenis waarin wordt
verteld over de ontmoeting van Filippus niet de kamerling.
Op de weg, die van Jeruzalem afdaalt naar Gaza vinden twee
elkaar wildvreemde mensen elkander in het evangelie. De
kamerling leest de profeet Jesaja en Filippus vraagt hem:
Verstaat gij wat gij leest?
Nee, natuurlijk niet, Filippus, natuurlijk begrijpt hij het niet
Niemand heeft hem ooit over al deze dingen ingelicht. En
danzo staat er in de bijbel, opent Filippus de mond en hij
predikt hem Jezus. Het vervolg van de geschiedenis mag
bekend worden verondersteld. De kamerling laat zich dopen
in het water in de nabijheid. „En toen ze uit het water ge
komen waren nam de Geest des Heren Filippus weg eh de
kamerling zag hem niet meer, want hij ging zijn weg met
blijdschap" (Handelingen 8 39).
Hij ging zijn weg met blijdschap. Deze rijksgrote van Can
dace heeft Jezus leren kennen. Hij vergeet alles om zich
heen, hij ziet niets meer, hij wordt helemaal in beslag geno
men door de vreugdedie uit zijn hart opwelt. Dat is de
praktijk van het leven. Wie Jezus heeft mogen leren kennen
gaat zijn weg met blijdschap, al is die weg, zoals dat het geval
luas met die kamerling van Candace, nog zo moeilijk en uit
zichtloos. Want waar Jezus verschijnt, openen zich nieuwe
perspectieven. De weg kan met blijdschap worden gereisd.
zijn er op het
- - ..et ge
bied van het christelijk onderwijs, wier
activiteit in vele opzichten gelijk gericht
is: Chr. Nat. Schoolonderwijs, Chr.
Volksonderwijs en G.S.V.
Er gaan steeds meer stemmen op die
eenheid of tenminste verregaande sa
menwerking tussen dit drietal begeren.
Daarom gaf een der aanwezigen
uiting aan zijn spijt, dat iemand die
deze samenwerking nastreeft blij
kens een zinsnede uit het rapport van
het college van vertrouwensmannen
terstond wordt aangemerkt „als te zijn
gebeten door het oecumenische hondje"
en „verschraald te zijn".
Dit was voor prof. dr. J. Waterink
aanleiding om te verklaren, dat G.S.V.
niet tegenover C.N.S. staat. Wie gere
formeerd onderwijs wenst voor zijn
kinderen kén lid worden van C.N.S.
maar móet lid worden van G.S.V.
Men kan in de vergaderingen van
C.N.S. nooit onderwerpen aan de orde
stellen als b.v. kinderdoop en uitverkie
zing. met het oog op leden als darbis-
ten en lutheranen. C.N.S. concentreert
zich op de centrale waarheden van het
christendom, maar in G.S.V. zijn de
belijders van de gereformeerde confes
sie samengebracht, namelijk gerefor
meerden in de_ hervormde kerk, chris
telijke gereformeerden, gérëformeer-
den, vrijgemaakt gereformeerden; mo
gelijk ook nog eens de gereformeerde
ter?"
Eenheid met Chr. Volksonderwijs is
niet te verwezenlijken omdat deze orga
nisatie blijkens haar statuten de her
vormde kerk wil dienen.
Prof. Waterink meende dat tussen
G.S.V. en C.N.V. samenwerking mo
gelijk is en gedeeltelijk ook samen-
vergaderen. Wie dit nastreelt zal
nimmer onder de beschuldiging van
„oecumenisme" kunnen vallen, daar
gelaten dat dit op de eenheid van ker
ken slaat en niet van schoolorganisa
ties.
LIGHTE R
Dissertatie over mensvormigheid Gods
dag uit
Voor de handel:
B. D. Leaftma N.V'..Kerkuriat 25
Anuterdarn. TEL 02Ü - JSC47-Jt?27
Oranjevereni-
(Van onze kerkredacteur)
Gistermiddag promoveerde on
der grote belangstelling aan de
Vrije Universiteit de Amster
damse gereformeerde studenten-
predikant drs. H. M. Kuitert. Hij
schreef een proefschrift ,,De
mensvormigheids Gods", dat
zeker meer aandacht zal trekken
dan de gemiddelde dissertatie.
Het handelt over de zogenaam
de ,,anthropomorfismen" in de
bijbel, de teksten dus die aan God
menselijke aspecten toeschrijven,
In wezen gaat het bij dit onder
werp eigenlijk om het gezag van
de Heilige Schrift.
torische inzichten, waarvan de i
spraken als „Gods hand.
etc." geheel letterlijk aanvi
openbaring van God en de andere de
ze verwerpt als een onjuiste wijze om
Gods wezen te beschrijven. Door de
eeuwen heen heeft de kerk steeds ge
weigerd om fleze vines te aanvaarden
en een tussenweg gezocht. Daarbij
neemt men aan dat de uitspraken over
drachtelijk bedoeld zijn. Maar hier be
ginnen de moeilijkheden pas echt, vol
gens dr. Kuitert, omdat men de uit
spraken van de bijbel dan met een ze
kere restrictie gaat aanvaarden.
Op dit punt komt dr. Kuitert met
een o.i. zeer gefundeerde kritiek op
theologie van prof. K. Schilder. I
ging uit van zijn eigen voorstelling
Gods souvereinileit en gaat dan krit
schiften tussen uitdrukkingswijzen die
juist en die om hun anthropomorf ka
rakter minder juist of zelfs onjuist zijn.
Op deze manier wordt echter aan de
Schrift geen recht gedaan.
dr. Kuitert
transcedent
van deze visie ls ook dat
veigert een keuze te doen
traditionele inzichten
n immanent en hij schrijft:
dere God dan Deze. die naar
God-voor-de-mensen is, Die Zich als
zodanig in Zijn spreken en handelen
betuigt
de Bondgenoot-God"!
Ten opzichte van de Schrift komt dr.
Kuitert dan tot de volgende conclusie,
die het overdenken waard is, omdat zij
een waardevolle bijdrage verleent aan
de studie van de laatste tien janr over
het gezag van de Heilige Schrift: „Wij
hebben in het Sehriftgetulgenis dan ook
niet met een zgn. objectieve openbaring
Gods te doen afgedacht van Israëls ken
nis van God, maar omgekeerd: de Zich
zelf openbarende God zoals Hij door
Israël gekend, gepredikt en geprezen
wordt, is de inhoud van het bijbelse
getuigenis" en „De kennis-inhoud die
medegedeeld wordt, is bedoeld
praktisch gebruik, 1--
is.
zelf wel ach-
Erelid
Aan het slot van de vergadering
sprak de tweede voorzitter, ds. W.
Vroegindewcy te Barneveld een dank
woord tot prof. Dijk, die hij het erelid
maatschap van G.S.V. aanbood.
Ook prof. Waterink voerde het woord
...et vele persoonlijke herinneringen aan
contacten met prof. Dijk op schoolge
bied.
In de vacatures van prof. Dijk ei
Vroegindewey koos men ds. W.
Graaf te Almkerk en ds. G. Willemsen
Harderwijk.
Beropvingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Nieuwpoort: C. G.
Baart te Heteren; de benoeming tot dia-
conessenhuispredikant te Leiden J. de
Wit te Leiden.
Bedankt voor Arnemuiden P. J. F.
Lamens te Kamerik.
GEREF. KERKEN
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te 's-Gravenhage in de
W. de Joode: I. de Bruyne te Rotterdam-C.
W. F. Laman te Hamilton (Ontario),
kunnen zeg
gen. Israël zal weten op wie het mag
bouwen en het zal weten wat ..bouwen'
Promovendus
Harminus Martinus Kuitert werd 11
november 1924 te Drachten geboren.
Zijn vader was tal van jaren bij het
Chr. Mulo- en kweekschoolonderwijs als
leraar werkzaam. Ds. Kuitert bezocht
het Chr. gymnasium te 's-Gravenhage
en studeerde aan de Vrije Universiteit
theologie. Op 17 september 1950 beves
tigde ds. J. B. Vogelaar van Zwolle
hem te Scharendijke in het predikambt,
dat hij aanvaardde sprekende over
10 16.
Vijftien mei 1955 deed ds. Kuitert in
trede in Amsterdam als studentenipredi-
kant, sprekende over Hand. 17 21 en
32-34 na tevoren te zijn bevestigd door
ds. S. J, Popma aldaar. Ds, Kuitert is
redacteur van het tijdschrift „Horizon"
en secretaris van de redactie van hel
studentenblad „Sermo", Hij Ls een var
de zgn. achttien.
Ruim 150 afgevaardigden van Ori
▼cren-xingen in Nederland woonden
trr.'.i en vandaag het congres bij van
de Federatie van Oranjeverenigingen in
Nederland. In ili- Koninklijke Militaire
Academie in Breda, het kasteel, waar
tVUIcm van Oranje lijn eerste huwelijks-
doorbracht i
De leden schonken hun federat:
thans tien jaar beslaat, een vlag, ont
worpen door de Bredase Academie voor
Beeldende kunsten Sint Joost. De hoofd
kleuren van dc vlag zijn rood. wit en
blauw. In oranje zijn er een gestileer
de ornnjebloem en een Rijkskroon op
aangebracht. Nadat de federatievoorzit
ter. de heer M. A. Smcenk. de con
gresgangers had opgewekt ook de Jeugd
tu<sen 20 en 30 jaar bij volksfeesten te
beirekkcn. verdedigde prof. dr. W. As-
selbergs in een rede over het Wilhel
mus zijn visie dat ons volkslied een
dichterlijk verslag is van de afscheids-
to .raak var. Willem van Oranje tot
zijn troepen :e Straatsburg, na de mis
lukte inval in de Nederlanden in 1567.
Voor het eerst werd in he'. Federa
tiebestuur een Zeeuw opgenomen, de
heer M. Doeieman uit Zier.kzee. waar
door het bestuur thans geheei volgens
él statuten is samengesteld.
Kritiek
lt dit proefschrift het begin wan
een periode van kritiek op de exege
tische en theologitche inzichten van
Schilder? Deze ongetwijfeld geniale
theoloog heeft op dat gebied ook de
"J*" synodalegereformeerden in zijn
briljante greep gehad en zelfs na de
kerkscheuring nog tael gehouden. Wij
ontkomen bij het lezen van Kuitert's
werk echter niet aan de indruk dat
de wijze waarop hij sommige grond
vesten van Schilders theologie aan
tast, tot een hernieuwde bezinning op
die grondvesten kan leiden.
Het gsst dr. Kuitert om het gezag
van de Heilige Schrift en daarom zoekt
hij een nieuwe weg uit dit eeuwenoude
probleem. Hij wil af van het feit dat
wie eenmaal „mensvormlg" heeft Se"
zerd. blijkt te bedoelen dat achter de-
se roensvonnIge wljse ran voorstellen
de „echte" of de ..eigenlijke" God ton
schuil gaan.
Volgens dr. Kuitert openbaart God
Zich ten volle in Zijn woorden en da
den ten opzichte van Israël. Hij is de
Verbonds-God. Daarbij moet worden
vastgesteld dat de menselijke kenmer
ken die God worden toegeschreven, be
schouwd moeten worden als een Israë
lische uiting van Gods ware natuur. De
d;c
Stellingen
bijzondere dankbaarheid door het be
reikte resultaat. Ds. Kuitert had een zwa
re taak op zilh geladen en zich daar in
tensief mee bezig gehouden. Hy heeft
het probleem op een verantwoorde wyze
opgelost.
De zaak is een kwestie geweest van
geduld. Hoeveel ongeduld deze promo
vendus soms ook kent! Spreker dacht
weieens: „wordt het niet teveel?" „U
hebt," aldus de promotor, „allerlei vra
gen opgeroepen, al was dat dan niet
bedoeling. De zaak is reeds in discus
sie. U is de tweehonderdste promoven-
Geneesheer-dir. Johannastichting
J ubileum congres
van de A.V.O.
„Zowel uit medische- als uit
pedagogische overwegingen moet
er de nadruk op worden gelegd,
dat de lichamelijke opvoeding een
essentieel onderdeel van het on
derwijs aan minder valide jonge
ren dient te zijn. Het bewegings
onderwijs dient vormend op te
treden. Ondanks zijn bewegings
beperkingen dient het kind zich te
leren verhouden tot mensen en
dingen en zich passende expressie-
mogelijkheden eigen te leren ma
ken. Op grond van zowel theore
tische als praktische argumenten
is het goed in een school voor bui
tengewoon onderwijs aan lichame
lijk gehandicapten aparte, kleine
re klassen te formeren. Wit het
onderwijs aan lichamelijk gehan
dicapten zoveel mogelijk tot zijn
recht komen dan behoort het on
derwijzend personeel voor deze
buitengewone zaak speciaal ge
schoold te worden. Zonder enig
inzicht in de medische achtergron
den is het behartigen van deze
zaak niet goed mogelijk".
Dit zei de heer A. Klapwijk, ge-
neesheer-directeur van de Johanna-
stichting in Arnhem, gisteren tijdens
het jubileumcongres van de Neder
landse vereniging AVO, sociale zorg
voor minder-validen, dat in het Mi-
nervapaviljoen in Amsterdam giste
ren en vandaag werd gehouden.
In lichamelijk opzicht zeer ernstig
gehandicapte kinderen, die ook na
een revalidatiebehandeling geen vrije
of beschutte plaats in de maatschappij
zullen kunnen inneme.i, zo ging de heer
Klapwijk verder, hebben zeker ook
recht op het volgen van onderwijs. Het
is noodzakelijk de gerevalideerde kin
deren, die doorgaans tevens voor de
eerste maal kennis maken met de
mogelijkheden voor te bereiden, o.m.
door hen reeds tijdens hun vakscholing
in contact te brengen met hun toekom
stig bedrijf. De mogelijke repercussies
van deze kortdurende arbeidsperiode
kunnen dan naar het oordeel van de
heer Klapwijk in het daarna volgende
onderwijs worden opgevangen.
NIET TE MISSEN
„Inpassing in milieu en maatschap-,
pij, was het onderwerp van de heer A.
D. W. Tilanus, directeur van de stich
ting Gelderland voor maatschappelijk
de „theologische faculteit
V U. sedert haar bestaan." Spreker vond
hetverheugend, dat hier geen schijn-
op-positie is gevoerd. De faculteit heeft
dit werk van ds. Kuitert bijzonder wil
len eren. De hoogleraar richtte ook woor
den van gelukwensen aan mevrouw Kui
tert. Hij besloot met de wens uit te spre
ken, dat de mogelijkheid zal gevonden
worden, dat dr. Kuitert zich op de we
tenschappelijke problemen zou kunnen
blijven be^ M JÊ
Op een na het beste, door Charles
Mergendahl. Vertaling M. Gerretsen.
Omslag P. A. H. van der Harst. Uitga
ve Nieuwe Wieken N.V.. Amstelveen.
Weekend- en vakantiegids voor Ne
derland, door J. J. B. Beltman. Uitga
ve In den Toren, Baarn.
(Van onze kerkredacteur)
Het christelijk-gereformeerde
Fakkeldragerswerk, dat in het
bijzonder weekends en zomer
kampen organiseert voor middel
bare schooljeugd blijft bestaan.
Dit is in het jongste nummer van
„De Wekker" medegedeeld. Dit
werk stond enige tijd geleden in
het middelpunt van de belang
stelling, omdat enkele leiders in
zichten zouden verkondigen, die
door de Christ. Geref. Kerken
niet werden aanvaard. Een ge
volg was onder meer de schor
sing van ds. W. van der Linden
van Deventer.-
In een officiële verklaring delen de
deputaten voor het contact met de Jeugd
bonden nu mede dat het leidinggevende
team van dit jeugdwerk verklaard heeft
ten zeerste te betreuren dat enkele lei
dinggevende personen op reünies open
lijk ongereformeerde gedachten hebben
doorgegeven. Het team erkent niet
waakzaam genoeg geweest te zijn
dat in dc zomerkampen openlijk de riikc
waarden van verbond en doop zouden
zijn miskend.
Tevens wordt medegedeeld dat die le
den, die een afwijkend gevoelen hebb*-
aanzien van de geloofswaarheden die
de Christelijke Gereformeerde Ker
ken worden beleden zich hebben terug
getrokken uit dit kam' werk.
Daar het de deputaten gebleken is dat
len in de vorige publicatie een veroordc
ling van dit Fakkeldragerswerk meende
te kunnen lezen, verklaren zij nu om al
le misverstand weg te nemen dat zij. het
kampwerk waarderend, gewaarschuwd
hebben tegen de gesignaleerde uitwassen,
die dit werk tot een geestelijn gevaar
voor de christ. geref. jongeren gingen
heid tot
isolement drijvende omstandigheden in
milieu en maatschappij voor de min- i
der-validen zoveel mogelijk op te van
gen, kan volgens de heer Tilanus de
maatschappelijk werker niet worden
gemist. Psychologie, de kennis van het
individu, en sociologie, de kennis van
de maatschappij, zijn b: swetenschap-
pen waaroi het moa me m: tschappe- I
lijk werk berust en die beide nodig zijn j
om mens en maatschappij tot elkaar te
brengen. In dit licht bezien is de nieu
we taal jpvatting, die de buitendienst
ambtenaren van de A.V.O. zich eigen
moeten pokken volgens inleider van bij-
ïdere betekenis. -•
Prof. ir. R. G. E«iU oogleraar in
de regeltechniek, behandelde de. lech-
rische arbeidsaanpas. n^-. Er beslaat I
een principieel verschil tussen gehandi
capten ,.'e hun han-. -ap van de ge
boorte f of voor de beroepskeuze be- I
iten en degenen dl" of latere leeftijd
worden getroffen. j
Voor eerste ca'.agorie zullen op =o I
jeugdig moge.ijke leeftijd de Üc" me-
lijke en geestelijke capaciteiten moeten
worden vastgesteld i door een psy- I
chotechnisch onder -ek de potentiële
aanleg. Voor de meest begaafden moet
er naar worden -:tr:efd hen na het
lager onderwijs normaal middelbaar
onder./ijs te laten volgen. Voor nor
maal begaafden kan de studie worden I
afgesloten op middelbaar niveau. De
mogelijkheid van vrije beroepsuitoefe
ning moet niet worden uitgesloten.
Veel moeilijker zijn de problem:n bij
de op latere leeftijd gehandicapt ge
raakten. E n logische aar pak zou vol
gens pbof. Boiten zijn te beginnen met
de gehandicapte medisch, psychotech
nisch :n psychol.gir.'h te onderzoeken.
Aan de hand van de:, ;eg2ven: kan
worden nagegaan of en in hoeverre re-
val:-"-..:. in het oorspronkelijke beroep
mogelijk is dan wel wat het meest in
aanmerking komende alternatief is.
Na een open en ernstige samenspre
king is het de deputaten nu echter ge
bleken dat zij zich zonder enige reserve
achter dit kampwerk kunnen stellen,
omdat de teamleden zich willen stellen
op de grond van de Schrift en de belijdi
nis. De grondslag van het werk is op
nieuw vastgesteld en het doel van het
Fakkeldragerswerk wordt nu omschre
ven als een werk dat dc jor.geren „Gods
Woord (wil) doen kennen als een levend
en krachtig Woord, opoat zij motreii
tot de Hcere en In alle relaties
uitwassen te voorkomen, maar ontkent het leven In Zijn wegen leren gaan".
Sidney van den Bergh
voorzitter Unicef
De heer Sidney J. van den Bergh uit
Wassenaar is door het bestuur van de
Stichting Nederlands Comité Unicef ge
kozen tot voorzitter.
De heer Van den Bergh. die vice-pre
sident is van het Unileverconcern en I
tal van openbare functies bekleedt,
volgt bij het Kinderfonds van de Ver
enigde Naties mr. A. M. Joekes op, die
tot zijn overlijden op 1 april jl. voorzit
ter was van het Nederlandse Unicef-co-
mité. H.K.H. Prinses Beatrix is ere
voorzitster van Unicef in Nederland. j
Aan zijn dissertatie heeft ds. Kuitert
24 stellingen toegevoegd. We vermelden
met name in het catechetisch onder
wijs, zullen vele orthodoxen van van
daag de vrijzinnigen van morgen zijn.
Zonder te kiezen voor een georga
niseerde studer'engemeente dienen de
plaatselijke kerken der univer.-i'eiis-
steden het pastoraat voor studenten
zijn natuurlijk vervolg te geven in
een bijzondere Avondmaalsviering met
studenten.
De oppositie bij de promotie werd
geopend door prof. dr. J. T. Bakker,
hoogleraar J~ 1 1
vervolgens gevoerd door de hoog
leraren van de theologische faculteit van
de V.Uprof. dr D. Nauta, prof. N. H.
Ridderbos en prof. dr. J. H. Bavinck.
Na het beraad deelde de rector-mag-
nificus mede, dat besloten was aan do
minee Kuitert het predikaat van doctor
in de heilige godgeleerdheid te verlenen
met het predikaat cum-laude. Zulks in
verband met de grote wetenschappelijke
verdiensten van deze dissertatie.
Applaus
Een ovationeel applaus vertolkte de
gevoelens van de Ulryke aanwezigen.
Prof. dr. G. C. Berkhouwer verrichtte
de promotie- HU verbond daaraan een
toespraak, waarin h|j uiting gaf aan syn
r\E MAN, die de stoot heeft gegeven tot de
oprichting van het Nederlandsch Zendeling
Genootschap heeft een veel bewogen en vrij
ruig leven achter de rug. Johannes Theodorus
van der Kemp heet hij, en hij is zoon van een
recht eerbaar Rotterdams predikant. Nu hebben
domineeszoontjes nooit zo'n beste faam in onze
vaderlandse geschiedenis gehad, en Johannes
Theodorus heeft wel zijn bijdragen geleverd om
hen in 'n kwade reuk te brengen!
Hij begint met in Leiden medicijnen te studeren,
het wil met zijn opleiding niet vlotten
1766 poetst hij daar als allround gesjeesd student
de plaat. Ik heb nergens preciese gegevens over
hem kunnen vinden. Ik wéét niet wat hij in Lei-
de plaat. Ik heb nergens
hem kunnen vinden. Ik wé..
den heeft uitgehaald Maar allerlei overgeleverde
opmerkingen van zijn naaste bloedverwanten +sug-
jereren dat —w*vt
zedeloosheid kende perken noch palen. Je voelt zo
dat ze hun hoofd geschud hebben en georeerd dat
de appel wel ver van de stam viel! Hetgeen na
tuurlijk nog de vraag is. maar daaromtrent heb
ben we geen betrouwbare inlichtingen. We kunnen
zelfs niet de jeugdjaren van Johannes Theodorus
reconstrueren en we weten dus evenmin of kerke
lijke wrijvingen en conflicten de predikantszoon
misschien kopschuw gemaakt hebben. Dat zou
toch óók denkbaar zijn!
Johannes Theodorus mag Leiden dan met stille
trom verlaten hebben, hij marcheert onmiddellijk
daarna achter slaande trom aan, want hij wordt
dragonder en veertien jaar lang is hij beroepsmi
litair geweest Nu mag Luther de soldatenstand
een recht christelijke hebben geheten, maar de
praktijk in de jaren 1766—1780 schijnt iets minder
christelijk te zijn geweest. In elk geval beweert
de lieve familie weer dat dit zwarte schaap in
zulk een staat van geestelijke machteloosheid en
onverschilligheid geraakt, dat men voor tijd en
eeuwigheid het ergste vrezen moest. Het spijt me,
maar opnieuw geloof ik die familie niet; zelfs niet
op haar erewoord. Want in 1780 laat de dragonder
zich inschrijven als medisch student aan de uni
versiteit van Edinburg en twee jaar later promo
veert hij daar tot doctor In de medicijnen.
Waarschijnlijk slaakt de familie een zucht van
verlichting als Johannes Theodorus zich daarna
als rustig heelmeester vestigt in Middelburg, maar
dat is dan een voortijdige opluchting geweest.
Want na een korte periode in Zeeland en na een
even kort verblijf In Zwijndrecht, waar hij zich,
wonderlijk genoeg aan de studie van de Semiti
sche letteren wijdt, zien we de arts terug in het
leger. Als een soort officier van gezondheid, en
dat is dan wel een zeer bijzondere hersenkronkel
die gezeten burgers allerminst kunnen volgen.
Want de medische verzorging en de aandacht voor
de gewonde soldaten is in die dagen niet bepaald
bewonderenswaardig te noemen: het is maar 'n
rauw bedrijf, dat dicht aan een avonturiersbestaan
grenst. Die Johannes Theodorus deugt niet zal
de familie ongetwijfeld hebben geoordeeld hij
heeft geen zitvlees, hij is een zwerver en een
schandvlek!
Ik waag het hevig dit te betwijfelen. Ik zou zo
zeggen: deze Johannes Theodorus is misschien
wel van meet af aan zijn tijd minstens anderhal
ve eeuw vooruit. Hij schijnt iets door te hebben
van het geheimzinnig verband tussen geestelijke
en lichamelijke noden en hij beseft dat je niet al
leen je mond maar ook je handen in dienst kunt
stellen van de Heer En omdat niemand dit ziet,
keert hij zich schijnbaar van de Heer af en leeft
cr dan maar in ruwheid en ongebondenheid op
los. Jammer dat alleen zijn hokvaste familie hem
beschrijft: ik zou er wat voor geven als ik te we
ten kon komen hoe zijn dragonders over hem
dachten. Maar die worden niet geïnterviewd: als
je dragonders ontmoet, loop ie liever een blokje
om. Maar een feit is dat Johannes Theodorus èn
in Staats Vlaanderen èn in het militair hospitaal
te Feyenoord hoe dicht bij huis! gewonde
soldaten helpt.
En dan opeens vindt hij de Heer toch, vindt de
Heer hem. ,,Na gedurende meer dan 25 jaren in
de donkere doolhof der verregaandste miskenning
van de geopenbaarde weg der zaligheid te hebben
rondgezworven, wordt hij door zijn Zaligmaker uit
die doolhof gered." De zinsneden prikkelen me 'n
beetje: ze doen me denken aan wat priester en
leviet over de Samaritaan oordeelden en toch liet
die Samaritaan de gevallene niet aan zijn lot
over! Maar de hoofdzaak is dat Johannes Theodo
rus eerst zelf zendeling wordt en dan in Neder
land de stoot geeft tot de oprichting van het Ge
nootschap.
