de mm
ZEISS
IKON
Eerste beroepskracht
voor „Jachin'
MNI
CHEFAROX
Nt
Universiteit van Amsterdam
gaf vijf eredoctoraten
Castella Schoonhcidszeep
Comité S.O.S. over zaak
miss. pred. Goossens
Een ivoord voor vandaag
Spaans r.k. weekblad wil
protestanten tolereren
Ruppert vraagt nadere
bezinning werkgevers
Chefarine ,4
aan 't woord
Wormen in
het menselijk
lichaam
ANDERZIJDS
TAFELGEBED
Ds. H. A. Visser heeft in her
vormd Nederland" een artikel
geschreven over het tafelgebed,
dat in grote kringen wan ons
wolk vrijwel cis een zinloze tra
ditie gehandhaafd blijft, alsof
men er niet mee durft te breken.
Ds. Visser schrijft:
Het blijkt dat men ook nu nog in
tuïtief het besef heeft, dat de maal
tijd iets te maken heeft met ..het
Leven", laten we het maar heel
vaag zeggen, en dat tallozen (ter
wijl men niet meer naar de kerk
gaat en in feite niets meer aan
het geloof doet) het tafelgebed toch
in ere houden.
Men zegt dan b.v. „wij zijn toch
geen varkens" óf „het is zinvol,
dat we één moment op de dag
(want in de meeste gezinnen eet
men nog maar één keer per dag
gemeenschappelijk) een ogenblik
samen onze mond houden".
Men weet niet meer waarom
men het doet en tóch doet men het.
Vandaar dat een enquête van
het N.I.P.O.. onlangs gehouden,
aan de dag bracht, dat 64 T van de
Nederlandse bevolking het tafelge
bed „in ere" houdt, 28 zei „nee"
en 14 weigerde de gestelde vraag
te beantwoorden.
Dit zegt uiteraard niets over de
waarde van het tafelgebed. Ieder
een weet erover mee te praten, hoe
zeer het een lege vorm kan zijn:
een beleefd knikje tegen de aard
appels of alleen maar een ogen
blik stilte, waarbij men aan al
lerlei denkt, behalve aan God of,
wat nog erger is, een bewijs dat
men in een „christelijk milieu" is.
Pijnlijk is het. als men in een
gezin te gast is, waar men „ner
gens aan doet", zelfs niet aan het
tafelgebed en waar men de gast
de gelegenheid geeft op zijn dooie
eentje geestelijk spitsroeden te rij
den. Voor velen is het dan ook een
uitermate pijnlijke zaak, om in de
kantine, terwijl de andere eenvou
dig „aanvallen", zijn ogen te slui
ten en zijn handen te vouwen.
In de meeste gevallen bidt men
dan helemaal niet, maar verricht
deze „sacramentele handeling" om
dat men dit aan zijn geestelijke
stand verplicht is.
Veel Jongeren vragen zich af, of
de gedachte, dat het eten je in
contact brengt met „het Leven" en
met „de Levensschenker" in het
moderne levensgevoel nog wel
een plaats heeft. We hoeven niet
meer op jacht te gaan om vlees te
krijgen, we kopen een blikje „cor-
ned-beaf" in de winkel, we stoppen
een kwartje in een automaat en
we hebben een croquet, een slaatje
of een gebakje; het brood komt uit
de fabriek, groente uit de ijskast.
Zoals men vroeger kon bidden
om regen, maar velen daar nu een
vraagteken achter plaatsen, vroeger
bang was voor de bliksem, men
nu vertrouwt op de bliksemaflei
der, vroeger de pest vreesde, maar
nu weet, dat je je met hygiëne en
injecties di besmettelijke ziektes
veel beter van het lijf kunt houden,
zo is ook het eten alleen maar een
zakelijke aangelegenheid geworden,
die helemaal geen religieuze ge
dachte opwekt, veel meer een kwes
tie van calorieën dan van theolo-
Het gevaar is dan ook niet denk
beeldig. dat het gebed vóór en na
de maaltijd hoe langer hoe meer
in onbruik raakt. De vraag is nu:
hoe kunnen we van dit ongetwijfeld
zinvolle gebruik het meest wezenlij
ke bewaren?
Ik zou enkele suggesties willen
In de eerste plaats: waarom
moeten we bidden vóór èn na de
maaltijd? afgezien van de kwestie
van het „teveel" is er de vraag
naar de redelijkheid. Wat bedoelen
we als we zeggen: we moeten bid
den voor het eten? t
Bidden we voor een goede spijs
vertering. vragen we om een „ze
gen" over de maaltijd (maar wat
is dat?), is het een pogen onszelf
ervan te doordringen, dat we in
de maaltijd iets ontdekken van he'
geduld van God met ons en onze
wereld, moeten we ons realiseren,
dat wij bij zoveel honger overal
in de wereld toch zo fantastisch
bevoorrecht zijn en moet ons tafel
gebed niet uitlopen op een welbe
wuste bede: „geef ons heden ons
dagelijks brood". Kortom: is het
gebed voor de maaltijd niet eigen
lijk alleen maar danken? En als
het dat is, waarom ook nog danken
aan het einde van de maaltijd? Ik
geloof, dat ieder, die in het gezin
aan de maaltijd zit, bij zijn gebed
in de voornaamste plaats dankt
voor Al de goede gaven, niet alleen
voor de gave van de maaltijd,
maar ook voor het feit dat men
samen met zijn gezin leven mag.
De maaltijd is vaak het enige mo
ment waarop men als gezin samen
is (en dan nog slechts éénmaal per
dag!). Daarom is die maaltijd de
aangewezen gelegenheid voor het
houden van de huisdien-t. Tegelij
kertijd wordt de maaltijd hierdoor
een gebeurtenis, die een perspec
tief heeft naar het Avondmaal, dat
toch ook oorspronkelijk uit de ge
wone maaltijd voortkwam.
Daarvoor is de maaltijd als maal
tijd van het gezin, meer dan alleen
maar een „etentje", het is niet een
nuchter tot zich nemen van voed
sel. het is niet iets profaans. Het
is iets „meer".
En dat meerdere zullen we moe
ten trachten te behouden, althans
die ene keer per dag, dat we sa
men aan tafel zitten.
Jaarvergadering geref. zondagsschoolver.
99
Prof. Wijngaarden
erkent onjuiste
handelwijze
De gereformeerde zondags-1 M«i- Yan Harten vertelde hoe zij
t l t- i meermalen ontdekt had. dat voor vele
schoolvereniging „Jachin heeft kinderen de Zondag een minder pretti-
zaterdag tijdens haar 86e jaarver- ?e dag is. „Zijn wij
de Verlosserkerk in Haarlem, be
sloten voor het landelijk zondags-
schoolwerk een vaste „instruc-
trice" aan te stellen.
In mejuffrouw T. van Harten,
evangeliste in IJmuiden, bezit
deze zondagsschoolvereniging
thans haar eerste beroepskracht
In de morgenvergadering, die ds.
J. B. v. d. Sijs met een kort wijdings
woord opende, hield de zojuist benoem
de instructrice, mej. Van Harten, een
referaat over „Kadervorming".
Spreekster wees op het belang van een
goede voorbereiding van het wekelijk
se zondagsschooluurtje. „Men kan zich
er niet vanaf maken door gebrek aan
tijd onvoorbereid voor de klas te ko-
Mej. Van Harten vroeg voorts de
aanwezigen in hoeverre de belangstel
ling naar het kind uitgaat, dat elke
zondag maar weer een vol uur aan de
zorgen van de zondagsschoolonderwij
zer of onderwijzeres wordt toever
trouwd.
„Kennen we het kind voldoende, we
ten we iets van het gezin, waaruit het
komt en komt het kind ook op andere
wijze dan alleen 's zondags met het
evangelie in aanraking".
slagen we erin hen tijdens
Tenslotte wees spreekster op deze
snelveranderende tijd. die ook haar
invloed op het wekelijkse zondags
schoolleven niet mist. Men kan zich
dan ook niet meer aan het oude. ver
trouwde vasthouden, maar zal door
studie en het volgen van cursussen
zich met nieuwe methoden vertrouwd
dienen te maken.
In de middaguren volgde op het be
toog van mej. Van Harten een vrucht
bare discussie, waarna mevrouw A. J.
Kouwenhoven-v. d. Meulen iets vertel-
het leren van zondagsschool
liederen.
Een zondagsschoolklas uit Zaandam
bracht in aansluiting hierop enkele lie
deren ten gehore. Tijdens het huishou
delijk gedeelte van de vergadering
werd een bestuursverkiezing gehouden,
aarbij de aftredende bestuursleden
r. A. Dorvdorp uit Heemstede, dr.
J. Kraan uit Rotterdam en ds.
B. v d. Sijs uit Bredevoort herko-
Advertentie
\RAT1
m\pa
•N V
nieuw VAniN.
MUIZEN VpASTA
VLOKKEN
Maagklachten?
EZZ
r blijvende verbetering
Vormt een genezend* laag op de maagwand
Probst Grüber komt
naar Nederland
Het Convent voor een Nieuw Politiek.
Ethos zal dinsdag 12 juni te Utrecht
een bijeenkomst houden onder presidium
van prof. dr. A. J. Rasker, kerkelijk
hoogleraar aan de Rijksuniversiteit tel
Leiden Ai? spreker zal optreden probet
Heinrleh Gröber uit Berlijn, die [n
proces-Eichmann in Israël als voorna
ate getuige optrad. Tal van jaren vorm-1 j.
de h j d' erbm iingsschakei tussen Oosti^e commissaris van de Koningin
en West. Hij zal een voordracht houden I in Noord-Holland, dr. M. J. Prin-
SS ïfó Lu.
ROEIT ZE GENADELOOS UIT
Pleidooi voor
verkorting
studieduur
Met een plechtige openbare se-
i-| naatszitting, o.a. bijgewoond door
i Joden en Christenen",
jtherse kerk de viering van het
Tijdelijk ter kennismaking 4 stukken
voor de prijs van 3
66ste lustrum van de Universiteit
van Amsterdam begonnen. Hoog
tepunt van de plechtige bijeen
komst was de uitreiking van een
vijftal eredoctoraten aan prof. dr.
Geo Widengren uit Zweden, dr
G. van Slyke uit New York, de
heer Ernst Crone uit Bergen
N.H., de notaris mr. W. C. Treur
niet uit Rotterdam en aan de
heer L. Lichtveld, gevolmachtigd
minister van Suriname bij de
Nederlandse ambassade te Wash
ington.
De zitting in de lutherse kerk werd
geopend door prof. dr. J. Kok, rector-
magnificus van de universiteit, die eer
aantal vraagstukken waarmee het hoger
onderwijs in de toekomst geconfronteerd
zal worden, besprak. Zo is te
«itelt van Amsterdam, thans 330 jaar
oud, nog steeds in een ontwikkelings
stadium en zijn er tal van plannen tot
uitbreiding. Prof Kok vroeg zich echter
af waar bij de uitbreiding de grens zal
moeten worden getrokken. Er komen,
vooral in de V.S. bij de universiteiten
steeds meer opleidingsinstituten voor
gespecialiseerde beroepen en het aantal
beroepen waarvoor een academische op-'
leiding gewenst geacht wordt stijgt even-
Benormd tot onderwijzer aan de Chr.
Uloschool te Boskoop: K. J. Ovaa te
Middelburg; Dr. de Visser Uloschool te
Rijswijk Z.H.A. van Zwieten de Blom
te Nijmegen.
fier ne ei n eswerh
NED. HERV. KERK
Beroepen te Odijk (toez.>: J. Hiensch,
kand. tc Utrecht; te Rijk (Haarlemmer
meer) (toez.): C. J. Amesz te Heinkens-
Aangenomen naar Midlum: D Ver
hoef vic. te Kedichem.
Bedankt vooor Harderwijk (vac. H.
van Wingerden): J. Kruyt te Lex-
mond; voor Bennekom (vac. C. Vos): J.
van Roon te Ermelo; voor Veenendaal
rac. Jac. Vermaas): L. Kievit te Put-
Benoemd tot bijstand in het pastoraat
te Hengelo (Ov.): D. Wolfson, a.s. em.
pred. te Tiel.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Goënga ne te Wijckel c.a.:
H. Leij, kand. te Alkmaar; te Ter-
naard: C. v.d. Woude, kand. te Kampen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Hilversum-O. (vac. P.
den Velde): A. Hilbers te Leeuwarden
M. Vlietstra te IJmuiden.
Wij lezen
iet zoéven uitgekomen
het Vrije Universiteits
blad het volgende: „Directeuren en
curatoren van de Vrije Universiteit heb
ben kennis genomen van het optreden
prof. dr. H. R. Wijngaarden, hoog
leraar aan deze universiteit, als spreker
eerj door de Partij van de Arbeid
georganiseerde demonstratie op zaterdag
14 april 1962: zij hebben eveneens kennis
genomen van de daardoor ontstane ver
ontrusting en verontwaardiging in de
kring van degenen die de Vrije Univer
siteit dragen en die leiding van haar
erwachten.
Vanwege directeuren en curatoren is
uitvoerig met prof. Wijngaarden gespro
ken, dat wat er zij van zijn standpunt
inzake Nieuw-Guinea dit optreden
niet in overeenstemming is met de band
tussen hem en de Vrije Universiteit,
noch met die tussen hem en de vereni
ging waarvan deze universiteit uitgaat.
Prof. Wijngaarden heeft na dit onder
houd verklaard, „dat hij bij nadere
overweging van oordeel is, dat hij zich,
toen hij de uitnodiging te spreken op een
politieke meeting aanvaardde, onvol
doende de beperking heeft gerealiseerd
die zijn functie van hoogleraar aan de
Vrije Universiteit met zich brengt, en
derhalve beter had kunnen nalaten zijn
inzicht op deze wijze tot uitdrukking
te brengen".
Directeuren en curatoren hebben ken
nisgenomen van deze verklaring en
hebben derhalve prof. Wijngaarden him
ernstige leedwezen over het gebeurde
uitgesproken.
Schoolboekjes voor
Caribisch gebied
Tijdens zijn recente bezoek aan Ne
derland heeft de Antilliaanse minister
van cultuur en opvoeding, mr. I. C.
Debrot, zoals bekend, van gedachten ge
wisseld over een idee. dat men reeds
heeft voorgelegd aan de secretaris-gene
raal van de Caribische organisatie. De
minister sprak namelijk met de schrijf
ster Miep Diekman, die men zg. Cari
bische schoolboekjes zou willen laten
schrijven. Deze boekjes zouden moeten
verschijnen in het Nederlands, Engels,
Spaans en Frans. Het zouden leesboek
jes voor de lagere school worden.
Het eerste deeltje zou bijvoorbeeld han-
J°Vn over de Nederlandse Antillen. In
Willemstad zou dit in het Nederlands
worden gebruikt, maar bijv. het Fran
se gedeelte van Sint Maarten zou het
zelfde boekje in de Franse versie op de
scholen bezigen.
De volgende deeltjes zouden steeds
een ander land, deel uitmakend va
Caribische organisatie, onder de loep
moeten nemen, zodat de schooljeugd in
het Caribische gebied op de hoogte
komt met land en volk van andere
eilanden in het Caribisch gebied.
Jezus zegt: Ik ben de goede Herder. Hij zegt ook: Ik ben de
deur. De deur geeft toegang tot de schaapskooi. Als de herder
tegen de avond met zijn kudde terugkeert leidt hij zijn
schapen in de schaapskooi door de deur. En achter die deur
vinden ze veiligheid gedurende de donkere nacht. De deur
verhindert, dat wilde dieren zich op de schapen werpen en
hen verslinden.
Jezus zegt: Ik ben de deur. Wie in de schaapskooi zijn toe
vlucht wil zoeken moet langs Hem. Op geen andere wijze is
het mogelijk binnen te komen. Het is ook directer te zeggen.
Geen mens kan zich tot Zijn kudde rekenen buiten Hem
om. Nog anders gezegd: Christendom zonder Christus is
onmogelijk. Christus is in de kudde de centrale figuur. De
Enige, Die de veiligheid van Zijn schapen kan garanderen.
Hij is de deur. „Als iemand door Mij binnenkomt, zal hij
behouden wordenen hij zal ingaan en uitgaan en weide
vinden" (Johannes 10 9).
Gaan de roomi-kntho- rij er maar aan moeten tussen deze kerken
lieke ogen in Spanje ein- wennen aan de gedachte „andere protestanten
delijk een klein beetje en praktijk godsdienstige die zich laten verleiden
open? Beginnen een paar minderheidsgroepen te tot wilde daden en a°
i_tniararafi r ooms—/katholieken
kerkelijke leiders in dit tolereren.
de conclusie gebracht dat hier onrecht
ls geschied.
Uit de vergadering gingen stemmen
•m de zaak ook
en in de region
lour verspreiding
het kerkvolk op de hoogte
bijeenkomste
In de Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt is in 1952 een comité
S.O.S. opgericht in verband met
de controversen op het rendings-
veld te Oost-Soemba en de positie
van de missionaire predikant ds.
S. J. P. Goossens te 's-Graven-
hage, die door de Kerk van
Zwolle, die hem had uitgezonden,
eerst geschorst en later uit zyn
ambt ontzet werd, een handeling
waarover de Generale Synode
haar afkeuring uitsprak. Dit
comité heeft zaterdagmiddag in;j'
hotel ..Astoria" te Amersfoort Amersfoort met dankgebed gesloten,
een drukbezochte openbare ver- /v T
gadering geihouden die werd UnderWlJSDCnOCmingCn
bijgewoond door kerkleden en
predikanten uit alle delen des
lands, als ook door ds. Goossens. i
In deze vergadering heeft de vcx
ter, de. Joh Francke van Hooge-
een rede gehouien ge .teld „Wai
heeft de Synode van Assen nog geen
oplossing gebracht?" In een histor;
Ds Francke drong er sterk op
dat men bij de plaasel.ike kerkeraden
er op aan zou dringen dat ds. Goos
sens door deze lichamen in z.;
zal worden erkend er, dat zij hem dus
zullen uitnodigen in de Dienst des
Woords voor te gaan, een zienswijze
waarmee de vergadering akkoord gir.g.
Besloten werd bij de komende Gene
rale Synode van Rotterdam-Delfsbaven
aan te dringen op het doen van recht
ds. Gooeeens. De geanimeerde
J. Arnold
betoog liet ds. Francke allereerst
dat sedert 1952 al verschillende vorde
ringen in deze droeve zeak zijn ge-
maakt, zowel ton aamien var de ker
ken op Soemxi als van ds. Gaossen*.
Naar het gevoelen van ds Francke z t
de knoop van de zaak in de beschou
wing die men heef; over srt. 31 var-
de kerkenorde De kerkeraad var, Zwol-1 V i*'*
le verwacht dat ds. Goossens eedwezen i J '3C v-
zal uitspreken over z.Jn ongehoorzaai
beid aan de ..Zendende Kerk"
ega-
Geref. Lagere Onderwijs-
school te Meliskerke: A. Muurling te
Woerden
Benoemd tot onderwijzeres aan de Ge
ref school te Leider.' C. H. M. Chau-
I dront te Leiden; Geref. Gemeente school
•"h I te Nunspeet: M. A. Meyer te Haarlem;
Kon. Wilhelminaschool te Apeldoorn: A.
,.;d M Vo'.lebregt te Heemskerk (N.H.);
land, lóaar een protes- Het artikel wijst op de beledigen." Spaanse
tantse soldaat drie jaar bezoeken die in de af ge- kringen nemen aan da
lopen maanden gebracht de schrijver in ait ver
zijn aan het Vaticaan band doelt op de jeho
va's getuigen en de ze
vende dagadventisten.
De 20.000 protestanten
in dit vrij arme land
kerken met 30 miljoen inivo-
hebben eindelijk
Prin«e* Mariikeschool te Rotterdam:
Goodiik te Rotterdam: Dr. J. Th. Vis
ser tv Haarlem: W. Verhage te Den
Hehler
Benoemd tot onderwijzer aan de Chr
Na: School te Are: J. Hakkers te
Christ, school te Montfoort: A.
'isser te Ocstkapelle (Zld.).
De discussie d c op d.' eferaat vt'.s-
de en waaraan tal var. bezoekers deel
namen. bewoog z.ch rondom de vraag:
wat moet er gedaan worden* Sommi-
5en meenden dat aan het betoonde ge-
uid nu wel een einde was gekomen
Van de zijde van het comité werd be
toogd dat ie zaak in de kerkelijke weg
aan de orde moet blijven totdat het on
recht zal zijn weggenomen. Ds. Fran
cke merkte op da'. h.J op de Generale
Synode van Enschede 1856 rapporteur
over de zaak Goossens was geweest en
ook oorspronkelijk in de adviescommis
sie zitting had Zijn rapport dat des
tijds '.er synode n et m nder dan 600
pagina's bevatte, deed hem to* heel an
dere conclusies komen en een radicaal
ander standpunt innemen
£e& mmutieus onderzoek bad hem tot
Dr. R. Slot benoemd
lot hoogleraar
>r. R Slot uit Rotterdam is benoemd
it gewoon hoogleraar aan de rijksuni
versiteit »n Utrecht in de faculteit der
rechtsgeleerdheid. Dr. Slot werd in 1921
in Rotterdam geboren, studeerde na
zijn gymnasiale opleiding aan de Ne
derlandse Economische Hogeschool in
Rotterdam en slaagde in 1949 cum laude
voor het doctoraal-examen. Hij promo
veerde het vorig jaar aan de econ
sche hageschool in Rotterdam. Van 1949
tot 1951 was dr Slot werkzaam bij de
Nederlandse bank en daarna als hoofd
assistent en wetenschappelijk hoofdamb
tenaar bedrijWiuishoudkunde aan de
economische hogeschool. Verscheidene
pubükaties verschenen van zijn band.
Prof. Kok zei echter van mening te
zijn, dat de afzonderlijke scholen, zoals
Nederland die reeds sinds mensenheu
genis kent, moeten blyvón bestaan en
dat het geven van een aantal m.o. op
leidingen aan de universiteit een abnor
maal grote toeloop van studenten met
zich mee zou brengen, waardoor het
evenwieht ln de opleidingen zou kunnen
worden verstoord.
Sprekend over de studcntentoeloop.
:i prof. Kok dat het aantal studerenden
belangrijk kan worden verlaagd door
bekorting van de studie, waartoe de
nota op het wetenschappelijk onderwijs
de mogelijkheid biedt. ..Nog steeds is
het aantal studenten dat hun studie niet
inde brengt, ontstellend groot'
zo betoogde de rector-magnificus. Hi
aantal mislukkingen zou volgens hem
beperkt kunnen worden door de toepas
sing van een meer schoolse onderwijs
methode. Aangezien de toename in
hoofdzaak zal bestaan uit studenten, af
komstig uit milieus waar een acade
mische opleiding niet tot de familietra
dities behoort, zullen ook de aanpas
singsmoeilijkheden groter worden en za"
aan de universiteit een goede psycholo
gische dienst noodzakelijk zijn. Voorts
zullen de wetenschappelijke staven van
de faculteiten moeten worden uitgebreid
en zal men gebruik moeten gaan maken
van moderne leermethodes (kleuren
televisie) en beoefening van de praktijk.
Na de toespraak van prof. Kok ont
vingen de vijf eredoctoren uit handen
van de rector-magnificus de bul en de
rode kappa met de drie kruisjes. Prof.
dr. Widengren kreeg het eredoctoraat
in de godgeleerdheid. Zijn promotor,
prof. dr. C. J. Bleeker, roemde
wetenschappelijke verdiensten van
Zweedse hoogleraar, die hij toesprak
zijn eigen landstaal.
„Voor een ieder die de ontwikkeling
van de rechtsinstituten in Nederland
kent, kan het geen bevreemding wekken
dat de faculteit der rechtsgeleerdheid
een notaris voorgedragen heeft voor het
eredoctoraat", zo zei prof. mr. A. Pitlo,
die promotor was van mr. Treurniet: „U
hebt gedurende de beste jaren van uwe
leven uw beste krachten gegeven aan
de vorming van toekomstige notariseen
en daarmee een belangrijke biidrage ge
leverd tot het maatschappelijk niveai
van het notariaat."
genwoordigen
„die serieu-s genomen neri
deze aarzelende overtui- moeten worden," zegt de dus eens een nieuw ge-
ging als het aandacht schrijver. „Hoewel zij luid gehoord van rooms-
schenkt aan een artikel niet op de goede weg katholieke zijde. Zij zul-
in het blad „Ecclesia", zijn, zijn hun bedoelin- len evenwel waarschijn-
geschreven door de re- gen eerlijk en de lijk wel denken dat één
dacteur Jesus Iribarren. (rooms-)katholieken zwaluw nog geen zomei
Hij wijst op het grote kunnen op vriendschap- maakt en dat de vrijla-
aantal protestantse toe- pelijke basis met hen ting van de gevangen
samenwerken
risten dat op het ogen
blik een bezoek aan zijn schillende terreinen."
land brengt en raadt dan Het
zijn landgenoten aan dat echter
Advertentie
SYMBOLICA
f 218.-
genomen protestantse
soldaat een heel wat
artikel maakt drukwekkender bewijs
groot verschil van tolerantie
Over rechtsvorm onderneming
Motivering is
weerlegbaar
(Van onze sociaal-econ. redactie)
Staatsraad M. Ruppert meent
dat cr aanleiding bestaat dat het
Verbond van Nederlandse Werk
gevers zich nog eens nader bezint
op het eenmaal ingenomen stand
punt over een structuurwijziging
van de onderneming en op de
motivering van dat standpunt. Hij
schrijft dat in het vandaag ver
schenen kaderblad van het CNV
„Evangelie en Maatschappij",
waarin hij een aantal reacties be
spreekt, die gekomen zijn op het
rapport van een CNV-commissie
over de rechtsvorm van de onder
neming.
De heer Ruppert noemt het stand
punt van het verbond, vertolkt door
voorzitter H. J. de Koster, op zichzelf
zo helder als glas, maar meent dat in
de motivering een vrij groot aantal
misverstanden schuil gaat. Naar bekend
kwam het betoog van de heer De
ter neer op het standpunt dat 'de
derneming niet met het arbeiderscom
missariaat is gediend en dat daarom
het beste alles bij het oude gelaten kan
worden. Een goede communicatie en
delegatie binnen de onderneming ver
dient zijns inziens de voorkeur boven
de medezeggenschap.
Volgens de heer Ruppert wordt ln de
motivering van het werkgeversstand
punt, dat de verantwoordelijkheid bij de
leiding ligt en dat daarom medebeslis
sing niet op zijn plaats is, onvoldoende
onderscheid gemaakt tussen verant
woordelijkheid en verantwoording. De
heer Ruppert beaamt dat de directie de
leiding heeft en daarmede de verant
woordelijkheid. „Maar iemand die zich
verantwoordelijk voor iets gevoelt, zal
bereid zijn verantwoording af te leg
gen," zo schrijft hij. „Waarom alleen
aan aandeelhoudende kapitaalverschaf
fers en niet aan de verschaffers van het
levende kapitaal, de werknemers?"
Controle achteraf
De heer Ruppert schrijft dat het niet
gaat om een dagelijkse inspraak in be
slissingen, maar om het medeberaad-
slagen en om de controle achteraf. Dat
recht tot controle achteraf bezitten de
aandeelhouders, althans juridisch. Het
personeel mist dat recht. Er kan uiter-
ard geen sprake zijn van een directe
van de onderneming, hetgeen teven»
impliceert het belang van degenen, die
hij de onderneming betrokken zijn, zo
wel kapitaalverschaffers als werkne
mers. Ook aanvaardt de heer Ruppert
de opvatting dat als commissaris be-
Kiesrecht
commissaris-algemeen belang.
Hij kan ook diens bezwaren volgen te
gen het kiezen van commissarissen, die
belangenvertegenwoordigers zijn. „Maar
met de beste wil valt niet in te zien
waarom uitsluitend aandeelhouders per-
sonen in de raad van commissarissen
zouden kiezen, die aan alle gestelde
voorwaarden voldoen en het personeel
mensen zou kiezen, die niet aan de con
dities voldoen," zo merkt hij op.
In zijn artikel gaat de heer Ruppert
voorts in op meningsuitingen, die naar
voren zijn gekomen in proefschriften
(dr. H. J. van Zuthem. dr. P. Vinke, dr.
I. A. C. van Haren) en in redevoerin-
gen (prof. dr. H. J. Hellema, mr. J.
Meynen), terwijl hij voorts in het kort
het rapport bespreekt dat door enkele
leden van het Katholiek Werkgeversver
bond is opgesteld over de medezeggen
schap in de onderneming. De heer Rup
pert kondigt aan nog nader te zullen in
gaan op de vraag wat er nu in de prak
tijk van het dagelijkse vakverenigings
werk valt aan te vangen met het rap-
port van de CNV-commissie.
Chr. hoger onderwijs
naar Rhenen
De Nederlandse Christelijke Vereni
ging van Hoger Personeel houdt op 1
en 2 juni haar algemene vergadering in
hotel „De Koerheuvel" in Rhenen.
Prof. mr. W F. de Gaay Fortman
zal op de tweede vergaderdag spreken
over: „Structuur en rechtsvorm van d
onderneming".
(Advertentie)
Samenwerking bij
bestrijding van pijn!
Vier middelen In één (eblet werken krachilgtt
zonder de maag van streek te makml
Elk tablet Chefarine „4" bevat 4
beroemde geneesmiddelen, die d*
kaars werking ondersteunen. Che*
farine „4" werkt echter niet alleen
krachtiger bij bestrijding van pijn
controle achteraf (bij'wijze van reférerT- en griep, maar bovendien veiliger,
^i.°'hSrr|f!5r/S?S£&1iiW,n*dS daar één der bestanddelen zorgt
geroepen5 tót^het^oefenen^an^ toezicht dat g«Oelige maag niet Vin
op het beleid van de directie, niet uit- Streek raakt.
deel mede door het personeel.
De heer Ruppert is het met ver
bondsvoorzitter De Koster eens dat hc
de taak van commissarissen is globaa
toezicht te houden op de gang van za
ken binnen de onderneming en een z<
nodig kritisch steunpunt te vormen vooi
de directie. Als toetssteen geldt (aldus I
de heer De Koster) hierbij het belang1
Glazen buisje 20 tabletten f OR
Handig» itripverpikking 40 Ublatlen f IR
Voordelig» llicon 100 tabletten f3R
blad mei linksboven op de envelapi „Medische rubriek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt wekelijks
In dexe rubriek gegeven, vragen waarvan de beantwoording
niet lange deze weg gewenit Is, geschiedt per brief.**
ook
vrij grote categorie mensen, die gastheer spelen
voor veel grotere levende organismende inge
wandswormen. De grote massa bacteriën, die
in onze darmen leven, zijn voor de stofwisseling
onmisbaar. Zeer sterk bacteriedodende medicij
nen. die ook inwerken op de darmbacteriën,
kunnen zelfs stofwisselingsstoornissen doen ont
staan' Deze bacteriën, die van de opgenomen
voeding leven en daarmee de gastheer een dienst
bewijzen, noemen we ,japrofieten''. Met de in
gewandswormen is dat anders Zij leven ten kos
te van de gastheer, en worden daarom „para
sieten" genoemd. Hoewel de gastheer in vele ge
vallen niet bemerkt, dat hij in het bezit is van
deze parasieten, kunnen de wormen toch de al
gemene gezondheid beïnvloeden.
Enige van de meest voorkomende wormen zullen
we nu in het kort de revue laten passeren. We ken
nen ronde wormen en lintwormen. De ronde wor
men zijn herkenbaar aan hun ongeleedheid en lo
pen van voor en achter enigszins spits toe. Hun
lengte is zeer verschillend. De maden zijn niet lan
ger dan enige centimeters, terwijl de spoelworm on
geveer 30 centimeter lang kan worden.
Rondom de mondopening bevinden zich enige tast-
organen. Het darmkanaal loopt recht door het li
chaam van de mondopening naar de anus. De be
weging geschiedt door overlangs lopende spiertjes.
Ronde wormen vervellen geregeld. De wormen voe
den zich met de darminhoud, terwijl zij soms met
de mond waarin vaak een rijtje zeer kleine tand
jes de darmwand kunnen beschadigen, en het
uittredende vocht en bloed nuttigen. De voortplan
ting geschiedt geslachtelijk.
De made of priemworm leeft als volwassen dier
in de dikke darm. dunne darm en blinde darm.
De mannetjes en vrouwtjes zitten daar met hun
kop vastgehecht aan de darmwand. Wanneer de
wijfjes bevrucht zijn, laten zij zich passief met de
voedselbrij naar de anus meevoeren. Daar aangeko
de darmen enige men deponeren zij de eieren, waarmee zij vaak
zó volgepropt zitten, dat zij barsten, en maken zo
doende tevens een eind aan hun eigen leven. De
eieren komen in de ontlasting, doch zijn daarin
moeilijk met het blote oog waar te nemen. Het
eieren leggen en de rondkruipende wiifjes om de
anus veroorzaken een sterke jeuk ter plaatse, voor
al 's nachts. Het krabben door de gastheer doet
de eieren vaak belanden tussen de nagels, vanwaar
zij gemakkelijk in de mond van de gastheer zelf
of van een ander kunnen worden gebracht. De be
smetting is geschied. Bij vrijwel alle geïnfecteer-
den zijn de eieren tussen de nagels terug te vinden!
De spoelworm is zoals gezegd veel groter en ls
herkenbaar aan de gekrulde staart. De spoel
worm legt duizenden eitjes, die echter voor de mens
niet infectieus behoeven te zijn. De eitjes moeten
een zekere rijpingsperiode meemaken, zonder deze
periode verlaten de eieren het menselijk lichaam
onveranderd. De rijpingsperiode kan echter soms
maanden op zich laten wachten! Bij de infectie pas
seert het eitje de maag. en komt in de dunne darm
uit. De larve vreet zich door de darmwand heen
en komt in de bloedsomloop terecht, om met de
stroom meegevoerd te worden. Na enige dagen is
de larve in de long aangekomen De achtste dag
verplaatst de larve zich via de luchtpijp naar de
slokdarm, om op deze manier na ongeveer 10 tot
12 dagen weer in de maag en darm aan te to
men. Waarom de larven zo'n ingewikkelde „wereld
reis" ondernemen is niet bekend.
De spoelworm hecht zich niet aan de darmwand,
en voed: zich alleen met darminhoud. De klachten
oestaan soms uit vage buikklachten, terwijl, wan
neer er vele spoelwormen zijn, deze wel eens 1"
een kluwen geraken, waardooi darmafsluitln|en
niet denkbeeldig zijn.
De lintworm is duidelijk herkenbaar aan zijn to
leedheid. Bovendien is de lintworm niet rond m»»r
plat. Aan de voorkant bestaat er een verbreding
een soort kop. waaraan zuignappen om de worm
de kans te geven zich aan de darm van de g»«"
heer vast te hechten. Direct achter deze kop wor
den steeds nieuwe segmenten gevormd, waarbij d«
oudere segmenten steeds meer staartwaarts op
schuiven. Het staarteinde van de worm is dan ooi
verreweg het breedst, en regelmatig vallen er seg
menten van de worm af. die in de ontlasting terug
te vinden zijn. Met dat al kunnen deze wormen w
10 a 12 meter lang worden! Een darmkanaal neo-
ben deze wormen niet. De voeding wordt door o*
wand van het dier opgenomen. De eieren ontwikto-
len zich in het rund. De besmetting geschiedt
ook door het eten van rauw of ongaar rundvlees-
Een andere lintworm kan door een hond overge
bracht worden.
De klachten bestaan hoofdzakelijk uit vage
heftiee buikpijnen, diarrhee, hongergevoel en ver
magering. terwijl zoals gezegd in de ontlas
ting meerdere witte segmenten terug te vinden zijn-
Bij de behandeling, vocral van de ronde wormen,
staat uiteraard op de voorgrond: hygiëne. Handen
vaak wassen en de nagels vooral kort houden.
Schoon goed en een schoon bed. Van belang is ook
dat men het gehele gezin controleert op maden,
omdat Individuele behandeling geen zin heeft m
verband met de besmettingsmogelijkheden door an
dere gezinsleden. Er zijn vele medicijnen in de han
del. Sommige doden de wormen, andere doen der*
oplossen. Tijdens de kuur zijn strikte dieetvoor-
schriften noodzakelijk. Wanneer men symptomto
bemerkt, die op wormen kunnen doen wijzen.
