Jlicuuic £dhsrljc lümminl
mi
„Acties geen agressie,
bevrijding
maar
Commentaar
hangt geheel
Overleg
van Nederland af
Oud-pilotenhelpers naar Engeland
SOEBANDRIO IN BRIEF TOT OE THANT:
D.A.F.-Show
Carpenter vermoeid
en mogelijk verward
Weer para's
geland
Fransen kamperen
zelfs op vliegveld
Luns treedt
niet af
(rfta)
ZATERDAG 26 MEI 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Drieënveertigste jaargang no. 12488
CHRISTELIJK1SATIOISAAL DAGBLAD
.Stantvasticf) is afieblmn
mgn bert ia tcatjcnspotl"
in 'n woelige wereld
veilig verzekerd.
Kromme Nteuwcgracht 810 UTRECHV
INDONESIË heeft de Verenigde Naties laten weten, dat de landin-
dingen van haar strijdkrachten in westelijk Nieuw-Guinea geen
agressie vormen, maar bevrijding van Indonesisch grondgebied. In
een brief aan secretaris-generaal Oe Thant, die vandaag werd ge
publiceerd, verklaart de Indonesische minister van buitenlandse
zaken, Soebandrio, dat de Indonesiërs zich zuiver op eigen gebied
bewegen, dat thans door de Nederlanders is bezet. De minister be
weert voorts, dat de Indonesische troepen debevolking van Nieuw-
Guinea beschermen, zoals hun plicht is. De Nederlanders zelf zou
den schuldig zijn aan agressie, zoals werd aangetoond door hun ver
nietiging van oorlogsschepen en vliegtuigen.
De brief van Soebandrio is geen
antwoord op Oe Thants beroep op
beide partijen, de besprekingen
voort te zetten, doch op „Nederland
se beweringen aangaande Indonesi
sche agressie" in een brief van mi
nister-president De Quay aan Oe
Thant. Gevraagd naar de kansen op
hervatting van de besprekingen in
Washington werd van Indonesische
zijde verklaard: „Dit hangt van Ne
derland af".
In zijn brief aan Oe Thant wijst Soe
bandrio er nog op, dat - in tegenstelling
tot Indonesiëëë ëë- Nederland het plan
Bunker nog niet heeft aangenomen en
f'TïïtllETirTTT' bovendien zijn militaire macht in weste-
lük Nieuw-Guinea heeft versterkt met
ixWbnX WmSÊ Ja&liiMq het doel, het „kolonialisme" in al zijn
slechtste aspecten binnen het grondge
bied van Indonesië te bestendingen".
Ook verklaart hü, dat Indonesië de
noodzaak van het zenden van waarne
mers (als door prof. De Quay gevraagd)
niet inziet, daar dit niet zal bijdragen tot
een oplossing van de kwestie Nieuw-Gui
nea. Naar aanleiding van de mededeling,
dat Indonesië gereed is de kwestie op zijn
eigen wijze op te lossen", vroegen ver
slaggevers aan Soebandrio, of dit de mi
litaire wijze betekende. Soebandrio ant-
wordde daarop: „Dat Is duidelijk".
Intussen heeft Nederland de heer Oe
Thant er van op de hoogte gesteld, dat de
verklaring door de leiders van Indonesië
afgelegd, de verantwoordelijkheid van
alt land bevestigt voor de aanvallen op
de Nederlanders in Nieuw-Guinea. Dit
werd bekend door publicatie van een
brief van ambassadeur Schürmann, d'ie
■gisteren plaatsvond. Medegedeeld werd
voorts, dat sommige Indonesiërs werden
gedood en andere gevangen werden ge
nomen en dat iniliohtLngan, verkregen
van gevangenen en uit buitgemaakte do-
25 - 26 - 27 MEI
Gebr. van Ulden
Hoge Rijndijk 90
Gisteren heeft prof. dr. Gesina
van der Molen, de eerste vrou
welijke hoogleraar aan de Vrije
Universiteit, haar laatste college
(volkenrecht en leer der inter
nationale betrekkingengege
ven. Na afloop kreeg zij haar
eigen portret aangeboden, ge
maakt door Roeland Koning.
Het cadeau werd overhandigd
door mr. C. J. van den Burg.
voorzitter van het huldigings
comité.
Begreep hij zijn
opdrachten wel?
cumenten, duidelijk maken, dat de In
donesiërs. die bij de landingen betrok
ken waren, leden zijn van de normale
Indonesische strijdkrachten.
Niet volledig
In Washington is bekend gemaakt, dat
„absoluut geen wijziging is gekomen"
de Amerikaanse houding in het ge
schil over Nieuw-Guinea. „Wij steuneD
de pogingen van Oe Thant en oud-ambas
sadeur Bunker, die als particulier op
treedt om te pogen, beide partijen samen
te brengen, teneinde tot een vreedzame
oplossing van dit vraagstuk te komen.
Voorts werd opgemerkt, dat de Tweede
Kamer het plan Bunker niet als grond
slag voor een regeling van het geschil
met Indonesië heeft kunnen aanvaarden,
omdat het niet volledig op de hoogte
was van de inhoud van het plan Bunker.
Minister Luns zou voor de Kamerleden
slechts enkele bijzonderheden van het
plan hebben onthuld. (Zoals men weet.
wordt het plan in de loop van vandaag
New York voor publicatie vrijgege-
sn red.).
Suezkanaal open
Vermelden we nog, dat Egypte „geen
enkel Nederlands schip zal tegenhouden,
dat mocht proberen met troepenverster
kingen voor westelijk Nieuw-Guinea he«
Suezkanaal door te gaan". Men verklaar
de, het zenden van troepenversterkingen
vla het Panamakanaal te zien ingegeven
door de Nederlandse wens, Egypte niet
in verlegenheid te brengen op een ogen
blik, dat Nederland trachtte zjjn handels
betrekkingen met Egypte te verbeteren.
Protest Papoea's
De voorzitters van drie politieke par
tijen in Nederlands Nieuw-Guinea heb
ben vandaag een telegram gezonden aan
de secretaris-generaal der Verenigde Na
ties. Oe Than*, waarin zij protesteren
tegen zijn weigering om een V.N.-com-
missie te zenden voor een onderzoek naar
de landingen van Indonesische parachu
tisten in Nieuw-Guinea.
Zij zeggen in het telegram dat de be
volking van Nederlands Nieuw-Guinea
verontwaardigd is over deze weigering.
Nieuws in
één oogopslag
Indonesië heeft de Ver.
Naties laten weten, dat de
militaire acties van dit land
legen westelijk Nieuw-
Guinea geen agressie zijn,
maar de bevrijding van In
donesisch grondgebied be
ogen. Nederland zou daar
entegen agressie plegen,
hetgeen gebleken zou zijn
uit 't vernietigen van „oor
logsschepen en vliegtui
gen". Aldus de Indonesi
sche minister van buiten
landse zaken Soebandrio
in een brief aan Oe Thant.
secretaris-generaal van de
Verenigde Naties.
Prof. dr. Gesina H. J.
van der Molen heeft giste
ren in het Woestduincen-
trum te Amsterdam af
scheid genomen van de
Vrije Universiteit, waaraan
zij sedert 1946 was verbon
den. Voor een geheel volle
zaal gaf zij haar laatste col
lege. Dit was gewijd aan
„norm en praktijk in de in
ternationale samenleving".
De premier van Thai
land, maarschalk Thanara-
to. heeft verklaard berich
ten te hebben ontvangen,
volgens welke de hoofd
stad van een provincie in
het zuiden van Laos, Sava-
rane. in handen der com
munistische Pathet Lao-
strijdkrachten is gevallen.
De Sociaal-economische
raad zal zich beraden over
de vraag, of en in hoeverre
do consument vertegen
woordigd dient te zijn in
het bestuur van het Pro-
duktschap voor margarine,
vetten cn oliën.
Europese en mohamme
daanse inwoners van Alge
rije maken zich thans op
voor een uittocht op grote
schaal. In dc afgelopen
week zijn al tienduizenden
mensen per vliegtuig naar
Frankrijk vertrokken In de
komende week zal dit aan
tal naar verwacht wordt
nog aanzienlijk stijgen.
BIJ een nabeschouwing van de
ruimtevlucht van donderdag
hebben functionarissen van het pro
ject Mercury verklaard, dat Mal
colm Scott Carpenter zeer vermoeid
en mogelijk verward was tijdens zijn
derde baan om de aarde. „Hij was
beslist een ander mens toen hij de
derde keer overkwam." deelde het
volgstation Kauai op Hawaii mee.
Verder werd gezegd dat de stem van
Carpenter zwak doorkwam en ver
moeid klonk.
Ook liet waarnemingsstation in Woo-
mera, Australië, gaf als zijn oordeel te
kennen dat Carpenter tijdens zijn laat
ste ronde ietwat vermoeid handelde.
Hawaii meldde ook nog. dat Carpen
ter zich bijzondere zorgen maakte over
de positie van zijn cabine en dat hij.
toen hem enkele malen werd gezegd
zich gereed te maken voor de terug
tocht naar de aarde, bleef doorgaan met
waaraan hij bezig was of Iets anders
begon te doen. Er ontstond zelfs enige
verwarring of Carpenter wel begreep
welke opdracht hem gegeven werd.
„Wij hadden de indruk dat hij zeer in
de war was over wat er gebeurde.
Het Is zeer moeilijk om te zeggen of
Carpenter verward dan wel door iets
anders in beslag genomen was".
Het waarnemingsstation op de Ber
muda-eilanden deelde mee tijdens een
eerdere fase van de vlucht te hebben
opgemerkt, dat de zuurstofdruk in de
cabine afnam. Ook dit station spraK
over vermoeidheid van de ruimtevaar-
der en het had zich afgevraagd of het
nood zuurstofsysteem in werking had
moeten worden gesteld.
ONGERUST
In het rapport over deze radiodiscus
sie wordt nog gezegd, dat de medische
dienst zich enigszins ongerust had ge
maakt over Carpenters bloeddruk on
polsslag. Tijdens de gehele vlucht lie;»
zijn bloeddruk bij verschillende meun
gen zeer uiteen en de laatste meting was
te hoog. Een verklaring hiervoor kon
nog niet worden gegeven.
Ook zegt het rapport, dat er in tegen
stelling met de berichten hierover, geen
sprake is geweest van een volledig
verbreken van het radiocontact met oe
..Aurora 7" gedurende een half uur na
de terugkeer van de aarde. Er werd
in die tijd wel degelijk een signaal van
vijftien seconden opgevangen waaruit
men wist. dat de cabine in elk geval
de terugkeer naar de aarde had over
leefd.
TE DRUK
Van de zijde van de medische dienst
op de lanceerbasis verklaarde men over
geen enkele aanwijzing te beschikken,
dat de ruimtevaarder gedurende de
vlucht in de war zou zijn geraak.. „De
kwestie was alleen staar dat hij het
soms te druk had om de gevraagde
handelingen te verrichten", zo zei
Carpenter geraakte tijdens de vlucht
merkbaar vermoeid, doch hij volbracht
zijn taken op behoorlijke wijze, aldus
de verklaring. Carpenter zelf heeft
klaard dat de vlucht zeer goed verlo
pen is. afgezien van het angstige mc
ment van de terugkeer naar de aarde.
NIET BANG
René Carpenter, de blonde vrouw va
astronaut Malcolm Scott Carpenter, zei
op een persconferentie dat zij tijdens de
ruimtevlucht van haar man geen ogen
blik bang is geweest. „Ik ben van na
ture niet pessimistisch", zei mevr. Car
penter op" een persconferentie. „Mijn
ogen zijn droog gebleven". Ze voegde
eraan toe dat zij zich erg verheugt op
het weerzien dat morgen zal plaats
vinden.
In tegenwoordigheid van koningin Elizabeth en leden van haar familie
's gisteren in Coventry de nieuwe kathedraal ingewijd. De kerk is door
een zuilengalerij verbonden met de ruines van de oude kathedraal,
in de oorlog door bombardementen werd verwoest. De foto werd
genomen tijdens d« wijdingsdievst.
Ilollandia. zaterdagochtend' groot.
T^UROPESE en Mohammedaanse
1 inwoners van Algerije maken
zich thans op voor een uittocht op
ongekende schaal uit Algerije. In de
afgelopen week zijn reeds tiendui
zenden personen per vliegtuig naar
Frankrijk vertrokken. In Parijse of
ficiële kringen verwacht men dat dit
aantal in de komende dagen nog
aanzienlijk zal stijgen. Men rekept
erop dat voor eind mei zestigduizend
voormalige Inwoners v«n Algerije
in Frankrijk zullen- zijn aangekomen.
Dc Franse militaire antoritelten in
Algiers hebben dc toegangen naar het
Maison Blanche-vliegvcld van Algiers
tot zondag a.s. laten afsluiten. Er be
vinden zich namelijk reeds 4.500 per
sonen op het vliegveld. die naar
Frankrijk willen vertrekken en het ls
op het ogenblik niet mogelijk er nog
meer te verwerken.
Ook de belangstelling voor scheept-
passage naar Frankrijk ls bijzonder
Er heeft een zevende landing
Indonesische para's plaatsgevonden
tussen Sorong cn Manokwari. Waar
schijnlijk gaat het hier weer om 30
tot 50 man. De dropping zou al en
kele dagen oud zijn. Aangenomen
wordt, dat totdusver 500 para's zijn
geland. De nieuwe para's worden
reeds achtervolgd.
Een gelukkige familie Carpenter
ontmoette gisteren in Florida de
pers, nadat vader Scott Carpenter
zijn geslaagde ruimtevaart had
gemaakt. Van links naar rechts:
Kristen Elaine (6), mevr. Carpent
er, Candace Noxon (5), Mark (12)
en Robyn Jay (10).
Twee andere passagiersschepen, die
de haven van Algiers worden vi
wacht, zijn eveneens reeds volgeboekt
voor de terugreis naar Frankrijk.
De Raad van de Algerijnse opstande
lingen zal volgende week In Tripoll
bijeenkomen om het vraagstuk van
bewaren van de openbare orde ln
gerije te bestuderen, aldus werd giste
ren van officiële zijde meegedeeld. Di
Raad zal ook de campagne bespreken
voor het Algerijnse referendum dat 1
j juli gehouden zal worden.
Te Algiers werd van officiële zllde
meegedeeld, dat leden der veiligheids-
strijdkrachten in de afgelopen 24
twee te Guyotville en te Bainem (nabij
Algiers) opererende commandotroepen
der O.A.S. onschadelijk hebben gemaakt
25 O.A.S.'ers zijn gearresteerd. Een hoe
veelheid wapens en uniformen is in
beslag genomen.
Dood cn doodangst heersten ook gis
teren weer ln Algiers, waar door ter-
rcuraanvallen van de O.A.S. 37 Alge
rijnen gedood en 18 gewond werden
Dit was de stand om 18.00 uur plaat
selijke tüd. Zes der gewonden waren
Europeanen.
In het centrum van de stad, In dc
Rue Michelet, deden commando's van de
O.A.S. aanvallbn met granaten op een
patrouille van de gendarmerie. Twee
Franse soldaten, een gendarme en twee
voorbijgangers werden gewond tijdens
de schietpartij die volgde.
De rijksvoorlichtingsdienst heeft mede
gedeeld dat het in Trouw versohenen be
richt, waarin gesuggereerd wordt dat er
meningsverschillen zouden zijn tussen de
minister-president en de minister van
buitenlandse zaken over dc Nieuw-Gui-
nea-politiek (waarbij minister Luns met
name ontstemd zou zijn over de rede van
prof. De Quay tijdens het jongste debat
in de Tweede Kamer) van iedere grond
is ontbloot.
„De door de minister-president e..
minister van buitenlandse zaken afge
legde verklaringen tijdens dit debat zün
m nauw overleg tussen beide bewinds
heden opgesteld en er beslaat ter zake
algehele overeenstemming", aldus de
R.V.D. (Trouw had gesuggereerd dat mi
nister Luns wel eens zou kunnen af
treden).
FAATGENE WAT ONS in due dagen In
de eerste plaats bezighoudt en
daartoe behoort uiteraard met name Nw.-
Guinea kan de aandacht niet geheel
afleiden van hetgeen elders gebeurt. Van
daag een enkel woord over de uitslag van
het proces dat in Frankrijk is gevoerd
tegen generaal Salan.
Zoals men weet, ls tegen Salan anders
dan de verwachting was niet de dood
straf uitgesproken, doch ls hem levens
lange gevangenisstraf opgelegd. Dat de
Franse president De Gaulle, wiens positie
toch al niet gemakkelijk is, door deze uit
spraak in nog moeilijker omstandigheden
is komen te verkeren, Iaat zich begrijpen.
Salan was de voornaamste tegenstander
van De Gaulle. Bovendien moest hij wor
den beschouwd als de achter de schermen
verantwoordelijke voor een schier einde
loze reeks van bloedige handelingen die
zeer velen het leven hebben gekost. Dood
straf zou voor de hand liggen. Echter, dc
rechtbank heeft anders geoordeeld. Zij
heeft als haar mening gegeven, dat er
verzachtende omstandigheden waren, die
een andere, mildere straf rechtvaardigden.
Welke die verzachtende omstandigheden
zouden zijn, laat zich bevroeden. De recht
bank zal het standpunt zijn toegedaan ge
weest. dat Salan de overtuiging had. in
liet belang van Frankrijk te handelen.
Bovendien is herinnerd aan opinies, door
De Gaulle zelf ln het verleden aangehan
gen. De erkenning van deze verzachtende
omstandigheden is reeds tekenend.
Wij zouden zeggen: voor Salan waren er
twee mogelijkheden geweest. Of hij wordt
vrijgesproken, hetgeen zich overigens niet
liet verwachten, of hij wordt schuldig be
vonden. maar dan komt hem om hetgeen
hij heeft gedaan ook de zwaarste straf toe.
Dat de rechtbank anders dacht cn ver
zachtende omstandigheden aanwezig acht
te, is opmerkelijk cn kan moeilijk zonder
gevolgen, blijven.
Als gezegd, door deze uitspraak wordt de
positie van Dc Gaulle opnieuw bemoeilijkt.
Dc zelfstandig oordelende rechter heeft
een vonnis geveld, waaraan ook de pre
sident niet geheel is ontkomen. Dat deze
uitspraak in Frankrijk beroering heeft ge
wekt, is geen wonder, liet geheime leger
voelt zich gesterkt. Zij echter die een
afkeer hadden van de terreurdaden voelen
zich beledigd. En voor De Gaulle zelf is
een pijnlijk gevolg, dat hij nu nauwelijks
kan ontkomen aan de verlening van gra
tie aan de reeds ter dood veroordeelde
Jouhaud. daarmede zal Dc Gaulle in feite
genoopt zijn, de uitspraak tegen Salan als
het ware te sanctioneren.
Onder deze omstandigheden overweegt De
Gaulle nog meer macht aan zich te trek
ken. Zal dat ook de rechtspraak betreffen?
De toestand is moeilijk cn verward.
„Kom hier. Dat bock moet ook geruild
worden".
1IET DIEPTEPUNT van deze mei-
koude zijn wij gisteren gepasseerd,
toen het kwik niet hoger dan acht tot
tien graden C. kwam. Na 1935 was een
zo lage temperatuur overdag in mei niet
meer voorgekomen. Met de noordelijke
luchtstroom werden ook enkele buien
aangevoerd, veroorzaakt door een de
pressie die nu boven Duitsland ligt en
in betekenis afneemt.
Het hogedrukgebied bij Schotland
breidt zich naar het oosten uit. hetgeen
de komende dagen een gunstige invloed
op het weer bij' ons zal hebben. Dit
weekeinde neemt de bulenkans af en
komen er geleidelijk opklaringen voor.
De temperatuur zal een stijgende lijn
gaan vertonen, zodat wij met een beetje
geluk van het einde kunnen spreken
HOOGWATER SCHEVENINGEN
27 mei: 8.48 v.m.; 21.27 n.m.
28 mei: 10.05 v.m.; 22.40 n.m.
deze record lange koudegolf. Tot fJET WFFR FM FUPOD*
toe ligt de maximum temperatuur EUKOPA
m« nog record-laag en I, het aan- Rapportan hedenmorgen zeven uur
tal uren zonneschijn klein.
Plaatselijk enkele buien, maar ook ver
spreide opklaringen. Zwakke tot matige
wind tussen Noord en Oost. Iets hogere
temperaturen overdag.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
maan op 2.04. onder 1146.
Maandag 28 mei: zon op 4.30, onder
20.44; maan op 2.31, onder 14.05 uur.
Heden: laatste kwartier.
Zesentw inlifi Nederlander, Geallieerde vliegen die In Royal Air Foree Esvaping ping Soeiely is ilch bewust, hel zogenaamde onsnapplngs-
die in de oorlog Britse vlie- d« tweede wereldoorlog In SocietyZi j geeft aan haar dat de honderden piloten de werk. Voor de jaarlijkse ver
gers hebben geholpen om uit v,-'andelijk gebied zijn beland dankbaarheid onder meer ul- oorlog slechts hebben kunnen erende ontmoetingen moet zij
bezel Europa naar Engeland i'Lo'lNr. ",7,V onlsnap'- l'"g door materiele lilup aan ontsnappen doordat bijna du, een keus doen ln 1960
h?bben ,n. *94;> een vereni- vroegere pilotenhelpers. die evenveel pilotenhelpers hun viel de eer te worden uitge-
te ontsnappen zullen op uit- ging opgericht om hun dank- thans in nood verkeren, en leven daarvoor hebben geof- nodigd te beurt aan een tien-
nodiging van oud-vliegers van baarheid te betuigen jegens door jaarlijks een aantal pilo- ferd en doordat een veelvoud tal Nederlanders die met een
30 mei tot 6 juni een korte va- deKencn dl® hen bij dat ont- tenhelpers een week als haar van andere pilotenhelpers met honderdtal buitenlanders op
eantie in Engeland genieten. b^MÏÏÏftaiï 'zen'" Eneeland te ontvan 5™°' levensgevaar assisteer- vorstelijke wijze werden ont-
mivvrtkb"h„Ten-iae 30 i"i'vV,rn„hd^ E,n Xssstsrjss
mei van Schiphol. Air Force en is genaamd Dc Royal Air Force Esca- bonden bij het bestrijden van Palace.
Luxcmb.
Parlj*
Bordeaux
Madrl'd
rc*en
gh. bcw.
ziXÏ:
Rh. bcw
m. regen
HhII,
