O.A.S. doet ook ->
aan kinderroof
BOK
C.M.B. kiest voor c.a.o.
en tegen de chaos
In belang van
zwakkeren
Geheugen van bijen
Nieuwe zorgen
voor regering
in Argentinië
We leven bijna allemaal
volmaakt ONGEZOND
Volgens het persbureau van de leger te sympathiseren. De gedelegeerde
Algerijnse voorlopige regering in
Tunis is de O.A.S. begonnen met De meeste^ politiecommissariaten
het ontvoeren van kinderen uit
Algiers. Er zijn al zeven kinderen
tussen de zeven en twaalf jaar uit
de mohammedaanse wijken ver
dwenen.
Overigens is het gisteren betrekke
lijk rustig geweest in Algerije. Zondag
morgen verloren in Algiers vijf per
sonen het leven, terwijl er zestien ge
wond werden. In dezelfde stad werden
twintig arrestaties verricht, in het
kader van de actie tegen het geheime
leger. Tien arrestanten behoorden tot
de staf van de O.A.S.-groep. Ook vie
len vele wapens in handen van de
politie.
Het Algerijnse voorlopige bestuur
heeft een aantal besluiten genomen ter
versterking van de actie tegen de O.A,"
De gemeenteraad van Oran zal wc
den ontbonden. Vijftien regimenten m
hammedanen zullen naar Oran worden
gezonden om de veiligheidstroepen te
versterken. Het militaire garnizoen van
Algiers zal met vijftienduizend man wor
den versterkt. Ook worden zesduizend
hulppolitie-agenten gerecruteerd ter be
strijding van het terrorisme in de grote
De Algerijnse regering benoemde
voorts een commissie die een plan zal
opstellen voor isolering van de Europese
wijken in de grootste steden, in geval
van ongeregeldheden. De commissie
zal ook voorbereidingen treffen voor
een eventuele bewapening van de mo
hammedaanse bevolking.
De besturen van Algiers en Oran zul
len worden gezuiverd van hen, die er
van verdacht worden met het geheime
Aanval op Cubaans
schip: drie doden
In een in Key West Florida opgevan
gen televisie-uitzending uit Havanna is
geméld, dat een ..piratenschip" giste
ren op een patrouilleschip van de Cu
baanse marine heeft geschoten, v,
door drie leden van de bemanning
het Cuibaanse vaartuig gedood en
gewond werden.
De aanval geschiedde ter hoogte
Santa Cruz del Norte, een vissersplaats
in het noorden van Cuba.
Waarom behoort
deze krant tot
de goede dingen
in uw gezin?
1. Omdat er veel
nieuws in staat.
2. Omdat hij iets
eigens heeft.
Bekijkt
u hem zo
eens? En helpt u
een ander hem
zo te zien?
Dan kunt u door deze bon
meteen „Dat zit zo" ver-
Algiers en Oran zullen worden bezet
door mobiele gendarmerie en troepen
van de plaatselijke strijdmacht, die on
der de jurisdictie van het voorlopige
bestuur vallen. Deze besluiten werden
vervat in een communiqué, dat vrijdag
al was opgesteld in een vergadering
met de Franse hoge commissaris, Chris- j
tian Foucheti die was gehouden ter be
spreking van de golf van terreur.
Niet officieel werd vernomen dat de
voorlopige regering heeft besloten op
1 juli een volksstemming te houden,
waardoor de inwoners van Algerije
gelegenheid krijgen het recht tot zelf
beschikking uit te oefenen.
Geen staking
in Engeland
De dreigende landelijke havensta
king in Engeland is op het laatste
ment niet doorgegaan. Nadat premier
Macmillan zaterdag zijn vakantie in
Schotland onderbrak en naar Londen
terugvloog om de leiding op zich te
de pogingen van de re
gering om deze landelijke catastrofe af
te wenden, bereikten vertegenwoordi
gers van werknemers en werkgevers,
na acht uur onderhandelen op het
ministerie van arbeid, overeenstem
ming over de nieuwe voorwaarden.
De werkgevers hebben de looneisen
van de arbeiders ingewilligd. Er zal een
loonsverhoging komen van een shilling
en sixpence (ongeveer 0,75) per dag
worden gegeven, terwijl het stukloon
met drie procent omhoog is gegaan. De
werkgevers waren voordien bereid een
verhoging van een shilling te geven.
Met ingang van 27 augustus a.s. komt
een werkweek van 42 uur. De door de
havenarbeiders gestelde eis tot invoering
van een werkweek van 40 zal, „zodra dit
in de praktijk uitvoerbaar is", worden
bestudeerd, aldus de leider van de af
vaardiging der werknemerse Frank Cou-
De laatste bespreking tussen werkne
mers en werkgevers vond plaats onder
supervisie van de minister van arbeid,
John Hare. Wanneer dit overleg mislukt
zou zijn, dan zou premier Macmillan,
naar verwacht werd, de Privy Council
bijeengeroepen hebben om de koningin
te adviseren de noodtoestand af te kon
digen. Daardoor zou de regering de be
voegdheid gekregen hebben militairen
in te schakelen om de 75.000 havenarbei
ders te vervangen.
Motorkruiser met 9
opvarenden vergaan
Zaterdag is de motorkruiser Happy
Jack bi] Newport Beach (Californië)
met man en muis vergaan. De lijken
opvarenden konden reeds wor
den opgevist. Drie personen worden nog
vermist. De Happy Jack was zaterdag
morgen uitgevaren bij ruwe zee. Het
lijkt niet waarschijnlijk dat zich aan
boord van het schip een ontploffing
heeft voorgedaan.
Gezin verdronken in
overstroomd gebied
In een overstroomd gebied ten westen
van Sydney is gisteravond een personen
auto van de weg geraakt en in de gol
ven verdwenen. Alle inzittenden man,
vrouw en drie kinderen zijn verdron
ken. Door de tropische regenval van de
laatste dagen was een Australische
kuststrook ter lengte van ongeveer 300
kilometer ondergelopen. In het centrum
van het geteisterde gebied ligt Sydney.
Een groot aantal spoorbanen en auto
wegen was geblokkeerd.
De V.S. hebben zaterdag twee kern
proeven genomen. Bij het eiland Christ
mas in de Stille Ocaan werd een kern
bom uit een vliegtuig neergelaten. In
Nevada werd een ondergrondse ontplof
fing teweeggebracht. Beide ontploffin
gen waren van middelbare kracht.
Antonio Segni, de nieuw gekozen pre
sident van Italië, heeft volgens gewoonte
het ontslag van het kabinet, dat hem
door premier Fanfani was aangeboden,
van de hand gewezen en de premier ver
zocht zijn regeringstaak te blijven uit
voeren.
dienen.
(ln envelop of op kaart
geplakt) verzenden
Kenny, een olifant van 5500 kilo, „vloog" uit de bocht toen hij deelnam aan de olifantenrace, die studenten
in Fullerton (Californië) hadden georganiseerd. Zijn berijder, de student Jim Kott, zag kans het dier tot
stilstand te brengen, voordat het op de toeschouwers instormde.
Heftige woorden over lonen kleinmetaal'
Hoewel met een bezwaard hart
is de bondsraad van de Christe
lijke Bedrjjfsbond voor de metaal
nijverheid en electrotechnische
Industrie zaterdag toch akkoord
gegaan met het beleid van het
bestuur om alsnog te komen tot evenals de chr.
een c.a.o. voor de werknemers in
de kleine metaalnijverheid.
Nadat de voorstellen voor een
nieuwe c.a.o. van resp. novem
ber 1961, december 1961 en
februari 1962 door het College
van Rijksbemiddelaars zijn afge-
en, willen werkgevers er
werknemers in de kleine metaal
nijverheid thans nog weer met
een nieuwe suggestie naar het
college gaan in de hoop, dat ten
slotte hiervoor wel goedkeuring
verkregen zal kunnen worden.
Het gaat om een suggestie, die
van werkgeverszijde is gelan
ceerd en welke neerkomt op een
loonsverhoging van 10 cent per
uur op 1 mei jl., het terugbrengen
van het aantal gemeenteklassen
van 5 naar 4, wat voor degenen»
die nu in de vijfde gemeente
klasse zitten een extra verhoging
van twee cent betekent en het
aanbrengen van een coördinatie
tussen de loontabellen voor de
grootmetaal en die voor de klein
metaal.
(Van onze soc.-econ. redactie)
A De 10 cent op 1 mei, waartoe het col-
lege wellicht bereid is, zal men niet
mogen laten schieten, omdat er nog dui
zenden werknemers met name op het
platteland zijn die op deze 10 cent zitten
Vooruitlopend op de beslissing van de
bondsraad had het bestuur van de
C.M.B. vorige week reeds samen met
de meerderheid van de andere organi
saties van werkgevers en werknemers
de vakraad voor de kleinmetaal aan
het College van Rijksbemiddelaars de
vraag voorgelegd, of op basis van deze
suggestie nog overeenstemming bereikt
zou kunnen worden.
Het college heeft toegezegd dit voorstel
welwillende overweging te nemen. Bij
het voorstel was nog een prognose ge
voegd, over wat de coördinatie van de
loontabellen van de klein- met de groot
metaal aan ruimte zou vergen.
Waarschijnlijk zullen alle negen werk
geversorganisaties in de kleinmetaal
zich achter deze suggestie scharen,
0 kunt noteren als nieuwe abonnee-
Datum van ingang
BETALING PER
WEEK/MAAND/KW ARTAAL/GIRO
©oorhalen wat niet van toepassing is)
Zelf was ik al abonnee Voor het
aanbrengen van bovenstaande nieuwe
abonnee heb ik dus recht op
DAT ZIT ZO
Schrijf hier uw eigen naam en adres
II
«Dat zit zo" 'n boek
boordevol met ongelooflijk
handige wenken is niet
in de winkel te koop.
Proeven met bijen hebben aange- Des te merkwaardiger is het daar-
toond, dat deze dieren een verba- om dat de met bijen verwante mie-
zingwekkend gevoel voor tijd bezit- ren gewend kunnen worden aan wllle-
ten. Dit heeft men kunnen constate- keurige voederingsintervallen tussen
ren door de dieren verscheidene da- drie en zevenentwintig uur, evenals
bU de voederplaats te verschijnen, ritme van het etmaal, want het blijkt
geen suikerwater werd mogelijk hen te gewennen om de 3,
bij de voederplaats te
verschijnen. De tijds
intervallen mogen
echter niet langer
zijn dan 27 uur,
want bun geheugen
blijkt zich niet over
een langere periode
uit te strekken (voor
dit doel althans).
verstrekt.
Een dergelijke
dressuur kon een
week in hun herin
nering blijven han
gen, hetgeen ons
een bijzonder lan
ge tijd toeschijnt,
vooral omdat al die
tijd geen suikerwa-
ter werd geser
veerd, zodat de bij
en 7 dagen achtereen voor niets
schenen. Veel restaurant-bezoekers denken, Is
zouden de pogingen al eerder hebben mieren' is dit
opgegeven.
Met het bovengenoemde voorbeeld
TOCH IS
HET ZO!
Of
bij dit
geheugen
psychologisch verschijnsel
de vraag. Bij de
iar alle waarschijn
lijkheid niet het geval, want wanneer
aan het voedsel van deze dieren be
dillen we geenszins betogen dat het paaide stoffen worden toegevoegd die
herinneringsvermogen van bijen zich de stofwisseling verhaasten of ver-
i langere tijd kan nit- tragen, komen zij resp. te vroeg of
]aaj aan voederplaats. Een ver-
doving met chloroform of aether
wachting daar iemand te zullen tref- b|eek geen Invloed op hun tljdsge-
fen, en we vangen drie dagen achter- Voel te hebben, waaruit de conclusie
een bot, bestaat er een goede kans han worden getrokken dat hun geheu-
w' on" bii dc »l<?rd« d" een voor tijd samonhanitt mot hot
al tulion «taken. Dal wil ochtor niet ,||m|«he verloop van do aloltvlaao-
zeggen dat ons geheugen slechts een jing t„ hun lie
tijd van drie dagen kan overspannen, mens kennen i
Maar goed, bijen hebben dus in jijn geheugen ten nadele beïnvloe-
leder geval een herinnering die zich den. maar wie zal ontkennen dat we
uitstrekt over een tijdsduur van min- hler desondanks met een psycholo-
stens ongeveer een week, welk ge- g]Sch verschijnsel te maken hebben?
heugen aan het ritme
maal blijkt te zijn gebonden. Alle
tijdsdressuren slaagden immers al
léén indien de voedering op precies
dezelfde tijd van de dag werd ver
richt (eventueel ook 's nachts bij
kunstlicht). Degenen die zich herin
neren wat wij destijds over de
verbazingwekkende tijdszln van bijen
We moeten daarom met de zojuist
getrokken conclusie uiterst voorzich
tig zijn.
Dit geheugen van de mieren brengt
ons tot de vraag die een lezer lang
geleden stelde. Ilij wilde nl. weten
hoe de mieren de bewoners van hun
höbbên" oeTch^vën, 'iaT'di'twclliS! elsc» nes' mien le
niet verbazen.
Daarover een volgende keer.
werknemers-
bonden. Alleen de socialistische A.N.M.B.
wenst het gesprek niet meer voort te
zetten. De nieuwe c.a.o. zou dan tussen
de werkgevers- en werknemersorgani
saties met uitzondering van de A.N.M.B.
afgesloten worden, waarna het college
deze c.a.o. algemeen verbindend kan
verklaren.
Looptijd
In de suggestie, die aan het college
is gedaan, wordt een looptijd
nieuwe c.a.o. voorgesteld van negen
maanden. Het contract zou namelijk
volgend jaar op 1 februari moeten af
lopen. Tegen die datum hopen partijen
dan nog toestemming te krijgen voor
een loonsverhoging van 5 cent per uur.
Hierover zal echter later gesproken
worden.
De aanvankelijke voorstellen va
gevers en werknemers hielden c
loonsverhoging van 10 cent per uur op
1 januari j.l. in en een verhoging met
5 cent op 1 april van dit jaar. De c.a.o.
zou dan een looptijd gehad moeten heb
ben van 15 maanden.
De latere ingangsdatum van 1 mei.
die nu wordt voorgesteld, betekent een
winst aan produktiviteitsruimte van
bijna een half procent, waardoor de
thans gedane suggestie voor het college
waarschijnlijk des te aanvaardbaarder
wordt.
De stemming in de bondsraad
C.M.B. was verre van tevreden,
toch wonnen de woorden van gezond
verstand het van de niet ontbrekende
emotionele ontladingen. Men vroeg zich
af, wanneer er nu eindelijk een eind komt
aan het geknoei met de kleinmetaal. Men
vroeg zich af, of deze sector de zondebok
is van het College van RUksbemiddelaars.
Van verschillenda kanten werd het geluid
gehoord dat het geduld by de mensen
opraakt. Ook van achter de bestuurstafel,
waar de heer H. BUker, tweede voorzitter
van de C.M.B., tevens onderhandelaar
voor de kleine metaalnUverheid, de voor
zittershamer hanteerde, werd niet om de
feiten heengedraaid. Men toonde zich
duldelUk teleurgesteld, maar anderzgds
meende het bestuur als chrlsteiyke orga
nisatie een beleid te moeten voeren ir
het belang van de leden en dan vooral in
het belang van de economisch zwakste
leden. Daar ligt Immers het zwaartepunt
van een chrlsteiyk-soclaal beleid.
Achtergronden
I Eerlijk werd er gesteld, dat de
A vankelijke voorstellen tot verbetering
de arbeidsvoorwaarden in de klein
metaal ook zonder een loonmatiging
meer zouden zijn geweest dan de produk
tiviteitsruimte toelaat.
o Bij de beoordeling van de situatie
moet tevens verdisconteerd worden de
vertraging, die de socialisten bij de be
handeling van de loonvoorstellen veroor
zaakt hebben, zowel door hun optreden
in de Tweede Kamer als in het bestuur
van de Stichting van den Arbeid. Met alle
discussies over de opstapjes hebben de
socialisten de kleinmetaal geen dienst
bewezen.
De Stichting van den Arbeid had het
loonvoorstel van 22 februari weliswaar
gunstig geadviseerd, maar zij had daarbij
wel heel veel beleidsoverwegingen laten
meespreken. Het college meende er zo
veel beleid niet „in te kunnen stoppen"
en keurde de voorstellen toch af. Er was
toen een conflict tussen college en stich
ting. maar de stichting trok er de conse
quenties niet uit. De Stichting was niet
bereid op de ketting te springen. Met de
gevolgen hiervan zitten nu de organi-
die zoveel
loudt. Als men deze tien cent
wil hebben, moet men het niet aan laten
komen op een eenzijdige bindende loon
regeling van het College van Rijksbemid
delaars met alle risico's die daaraan
bonden zijn.
de het bestuur van de C.M.B. geen zake
lijk beleid, maar een politiek beleid. Ook
de heer D. Roemers, voorzitter van hef
N.V.V. wist in een gesprek over de klein
metaal op regeringsniveau niets te be-
Tegen deze achtergrond van deze argu
menten, was de bondsraad van de C.M.B.
zaterdag bereid het bestuursbeleid te
steunen om alsnog te pogen tot een c.a.o
voor de kleinmetaal te komen. Het Col
lege heeft waarschijniyk vandaag d<
nieuwe suggestie van de organisatie be
sproken.
ringen van Argei
isloten de peroni:
18 maart te steu-
De partij besloot zondagavond
lawaaiige nationale conventie met de
uitspraak, dat de peronistische afgevaar
digden, die op 18 maart gekozen werden,
tot het Congres toegelaten moeten wor
den wanneer dit op 22 mei wederom bij
eenkomt.
Door dit besluit heeft de partij zich of
ficieel tegen de regering van president
Jose Maria Guido gekeerd.
Ambonezen voor
vertrek gereed
In Golf Links, het Ambonezenkamp
aan de Apeldoornseweg in Arnhem,
wachten de laatste Ambonezen in dit
grote woonoord op uitreispapieren voor
Indonesië. De meesten Ijebben hun kof
fers al klaar staan. Sommigen hebben
in Arnhem hun werk al opgezegd: ze
wachten slechts op gunstig bericht van
de Indonesische ambassade in Brussel
om te kunnen vertrekken. Men neemt
aan, dat dit in ieder geval deze zomer
zal gebeuren. Enige maanden geleden
is uit dit woonoord al een vrij grote
groep teruggekeerd. Het vertrek van de
laatste groep was bepaald op 16 mei.
maar er ifc weer enige vertraging ont
staan. Voor een School met de Bijbel
in de Arnhemse binnenstad heeft het
vertrek van de Ambonezen nadelige ge
volgen: bijna 55 leerlingen raakt zij er
door kwijt, ofwel bijna twee hele klas
sen. Alle kinderen in de leerplichtige
leeftijd bezoeken deze school. Een klein
aantal gaat voorts op de school voor
voortgezet onderwijs.
Advertentie
Sm ZEISS IKON
V2 (i7r| l c"nera van klasse
nniiTAorv
CONTAREX
vanaf f 1.439.-
Moet de arts maar helpen?
(Van een onzer redacteuren)
Het wordt door velen als een af
gezaagde constatering beschouwd
indien gezegd wordt: ,J)e snelle
ontwikkeling op het gebied van we
tenschap en techniek in de twintig
ste eeuw heeft ertoe geleid dat de
mensen thans langer leven, korter
werken, meer genieten en zich snel
ler bewegen". Minder doordrongen
is men klaarblijkelijk van het feit
dat al deze weldaden alleen maar
tenvolle ondergaan kunnen worden
als men lichamelijk in de best mo
gelijke conditie verkeert. Maar on
danks alle vorderingen van de ge
neeskunde is deze wetenschap eigen
lijk nog steeds niet toegekomen aan
de vraag wat optimaal gezond is
en hoe de leefwijze van de gemid
delde mens moet zijn om fysiek de
beste conditie te bereiken en te be
houden.
Zeer zeker: de medische weten
schap heeft de meeste ziekten over
wonnen en concentreert zich thans nog,
„slechts" op de resterende groep
met name op het genezen en voorko
men vai de kwaadaardige gez.we'"roei
of kanker, waarover nog de meeste
verontrusting bestaat. Maar bij alle
overwinningen op ziekten kwam zij
toch in feite niet verder dan „repara
tie aan de individuele mens". Anders
gezegd: na de noodzakelijk gebleken
medische ingreep wordt in het gun
stigste geval iets hersteld: hoog
stens bereikt de individuele mens daar-
loor hetzelfde gezondheidsniveau, maar
hij komt na die „reparatie" zeker
niet beter tevoorschijn dan hij in
zijn beste dagen geweest is. Er wordt
dus geen meerwaardige gezondheids
toestand door bereikt.
Goed, kan men zeggen, maar we
hebben toch ook onze preventieve ge-
te voorkomen? Inderdaad betekent dit
een stapje verder, maar iedereen die
nadenkt zal moeten toegeven dat ook
hierbij de positieve gezondheidstoe
stand nog met wordt geraakt. Even
als bij het „reparatie"-element is de
preventie: het voorkomen van ziekten,
principieel niets anders dan het trach
ten de ziekten zoveel mogelijk buiten
d« <*our te houd»n. Aan de vraag: On
welke manier(en) kunnen we de
gezondheidstoestand van de mens ver
beteren en op het hoogst denkbare ni-
I brengen is
Jjh een. lip
I Twee Siciliaanse verlief
den, Giacomo en Concet-
ta, zijn na een vlucht
naar het noorden van
Italië weer naar huis
teruggekeerd in de hoop,
dat de familie van Con-
cetta eindelijk toestem
ming tot het huwelijk zal
geven. Het tweetal was
heimelijk in de nacht van
huis gevlucht om de fa
milie tot rede te brengen.
Nu zijn ze teruggekomen,
erop vertrouwend, dat zij
eindelijk kunnen gaan
trouwen. Zij hebben de
leeftijd des onderschcids
bereikt. Giacomo is 78 en
Concetta 73.
I De Russische postzegel
verzamelaar Alexander
Ridnik is wegens specu
latie tot zeven jaar ge
vangenisstraf veroor
deeld. Hij heeft in enige
jaren tijd voor 38.000
roebel aan Russische post
zegels naar het buiten
land gezonden in ruil
voor buitenlandse zegels
die hij 15 procent boven
de Russische catalogus
prijs verkocht zou heb
ben.
I Mevrouw Wilmot in
Londen hoorde zich za
terdag tot 15 pond boete
veroordelen, wegens haar
poging per auto de Lon-
dense ondergrondse bin
nen te rijden. „Het leek
me zo'n leuk idee om over
die rails te rijden", zei
ze tegen de agenten die
haar opbrachten.
I Andrey Hepburn heeft
zaterdag toegezegd de rol
van Eliza Doolittle te
spelen in de filmversie
van My fair Lady. Het
feit dat Audrey de rol
gaat spelen, verwondert
niemand. Sinds Warner
Bros de filmrechten
kocht (5,5 miljoen dol
lar), was zij de enige die
genoemd werd.
I Per helikopter is zater
dag een geschenk van ge
neraal Clay overhandigd
aan de bewoners van
Steinstücken, het brokje
West-Berlijn dat van de
rest van de stad wordt
gescheiden door een
strook communistisch ge
bied. Het geschenk was
een radio-t.v.-combinatie
met het opschrift: „Aan
mijn goede vrienden".
I Het jaarlijkse kattenfes-
tival van leper in België
is zaterdag geopend met
meer luister dan gewoon
lijk, omdat de stad haar
duizendjarig bestaan
viert. In een reusachtige
koekepan, afkomstig uit
Camogli in Italië, zal
twee ton vis gebakken
worden en deze zal daarna
gratis onder dc katten-
gasten worden uitgedeeld.
I Het kankercomité van
de stad New York heeft
vandaag een gift van
2.500 dollar aangeboden
aan het Koningin Wilhel-
minafonds.
I Mevrouw Portier-Tan
Kiet Nico is gisteren 107
jaar geworden. Zij is de
oudste inwoonster van
ons land en verblijft sinds
haar komst uit Indonesië
al enkele jaren in het
gemeentelijk verpleeg
huis in Hilversum. De
jarige, die bijzonder mon
ter was, kreeg onder
meer een telegram van
minister dr. M. A. M.
Klompé.
in feite serieus
niet toegekomen. De talloze medici die
nog altijd zorgeloos een ongezonde le
venswijze volgen zijn daar het prakti
sche bewijs van.
Typerend hiervoor is ook de volgen
de situatie één uit de vele geval
len. Een zakenman van midden vijftig
komt op het doktersspreekuur. Bij
hem doen zich ernstige vermoeid
heidsverschijnselen voor en hij be
grijpt maar niet waar die vandaan
komen. „Kunt u mij daar vanaf hel
pen?" Na een gesprek blijkt dat de
man die voor zijn werk 2.000 km per
week met zijn auto aflegt, een druk
bezet leven heeft. Hij rookt 40 tot 60
sigaretten per dag, hij drinkt 5 10
borrels per dag enhij gaat tien
dagen per jaar naar de Rivièra, d.w.z.
inclusief het ernaar toe en weer te
rugrijden, wat hem vier dagen kost.
Hij heeft dus maar zes dagen per
jaar absolute rust.
Vraag: moet de dokter deze man
nu helpen of moet hij het zichzelf
doen? Nog sterker wellicht spreekt het
voorbeeld van een hoofdonderwijzer,
een pedagoog toch, die met maag
klachten bij de dokter verschijnt. Hij
weet zelf wèl waar het van komt: van
het roken, want hij heeft al zevenmaal
eerder die klachten gehad, welke ver
dwenen als hij met roken ophield.
Maar ja misschien dat de dokter
wel een middeltje heeft waarbij hij
het roken er niet aan behoeft te ge-
Wat Is bij dit alles het merkwaar
dige? De mens van vandaag wil al
die welvaartsgaven zoals het roken,
de borrel, het lekkere eten bepaald
niet missen, maar de conseouentlcs
van zijn gevolgde leefwijze wenst hij
niet te aanvaarden. De medici moeten
er maar voor zorgen dat het hem niet
schaadt, althans, dat de schadelijke
werking zoveel mogelijk teniet gedaan
wordt. Natuurlijk kon het antwoord
van de dokter beide gevai'en alleen
maar zijn: „Géén medicijnen; de
enige manier Is dat u een gezonder
leven gaat lelden".
De gemiddelde mens van vandaag
leeft ongezond en het is in zekere
zin de tragiek van deze tijd dat daar
zo weinig aandacht aan wordt be
steed. De belangrijkste punlen die dit
ongezonde leven in de hand werken
zijn a. het roken, dat vooral lichame
lijk schadelijk werkt; b. de alcohol,
die dit vooral in moreel opzicht doet;
c. b«t overmatige eten en d ^«t ve
le zitten, waartoe onze tijd de mens
als het ware verplicht.
Het roken moet in orde van be
langrijkheid wel als eerste worden ge
noemd. Voor degenen die het verband
longkanker-roken optimistisch willen
benaderen het volgende. Als de medi
sche wereld zoveel aanwijzingen had
voor de oorzaak van tal van andere
ziekten, dan zou ze zich gelukkig mo
gen prijzen. Het verband roken-long-
kanker is dus evident; wie het tegen
spreekt verkondigt wetenschaoDelrke
nonsens en evenzeer hij, die de schuld
op de luchtverontreiniging probeert af
te schuiven. Niet voor niets begon van
staatswege de propaganda tegen het
roken in Engeland. Statistieken tonen
immers aan, dat het aantal sterfee-
vallen door longkanker van 1950-1955
in de meeste landen met 50 pet. is
toegenomen. Een tendens die zich.
naar uit latere onderzoekingen blijkt,
in verontrustende mate voortzet.
Trouwens, de funeste werking op de
longen van het roken is niet het eni
ge. Iedere medicus die bij sectie de
verwoestingen in bijv. het menselijke
vaatstelsel van rokers wel eens heeft
gezien, wacht zich ook uit dien hoofde
wel voor (ongegrond) optimisme.
Te beginnen bij de jeugd moet het
Dokter Hiddema
gaf commentaar
Niet lang geleden heeft dokter
S. Hiddema, internist te Dor
drecht en verbonden aan het
Diaconessenhuis aldaar voor de
plaatselijke rotaryrlub een cau
serie gehouden waarin ter sprake
kwam het ongezonde leven dot
de meeste mensen leiden en
wat zij daaraan zouden moeten
doen. Omdat over deze lezing
in wijder kring zeer waarderend
werd gesproken hebben wij dok
ter Hiddema gevraagd ons, ten
behoeva van onze lezers, óók
deelgenoot to maken van zijn
visie in dit opzicht. Hij heeft
dat volgaarne gedaan. In bij
gaand artikel i6 zijn beschou
wing vervat,
euvel van het gaan roken voorkomen
worden. Geen jongeman die voor het
eerst een sigaret rookt doet dit met
vreugde: dat hij het doet Is een bra-
nlekwestie: je bent immers „vo.waar
dig" als je meedoet? Deze gedachte
zon allereerst uitgebannen moeten
worden om te worden vervangen door
het Inzicht dat roken wijst op een la
ge ontwikkeling, op een vorm van re
gressie: een ternggrljnen naar de eer
ste fase ln de ontwikkeling naar de
sexuaMteit, dc z.g. orale fase die men
bij baby's en kleuters kan constate
ren als zij hnn eerste verlangens we
ten te bevredigen door het drinken
bij de moeder en later door het
sabbelen op vingers of duim.
Er is in deze kolommen al meer
over de therapie om van het roken
af te komen geschreven (in deze zelf
de rubriek op zaterdag 17 maart jl.
Red.). Daarom kunnen we hier
over kort zijn. Alleen nog dit: men
moet zeer overtuigd zijn van het doel
waarom men het roken laat. en dit
doel niet op negatieve argumenten
gronden, zoals bijv. angst voor mo
gelijke gevolgen. Aan het slot van dit
artikel daarover nog iets meer. Het
langzaam „minderen" is het zij
nog eens met klem gezegd géén
therapie want de binding met de
rookgewoonte is meestal zo sterk,
dat men zich door aldus te handelen
alleen maar voor een zwaardere (niet
te volbrengen) opgave stelt. Het is
hiermee als met een schoothondje
waarvan de staart gecoupeerd zou
worden. De bejaarde eigenares van dit
dier vond dit zó zielig, dat ze zei:
„Dan elke eek maar een klein stuk
je
Een vraag voor velen is of het nog
veel uitmaakt met roken op te hou
den als men reeds tientallen jaren
een stug inhalerend roker is geweest.
Ja, inderdaad maakt dat veel uit,
de statistieken bewijzen het in elk ge
val voor longkanker en wat de andere
aandoeningen betreft, waarvan het
verband met roken minder onderzocht
is, kan op grond van de medische
ervaring op zijn minst tot een gunstige
werking geconcludeerd worden.
Het gebruik van alcohol houdt voor
al morele gevaren in. Het stelt nl. de
natuurlijke remmen bij de mens bui
ten werking, waardoor men zichzelf
mentaal niet meer in zijn macht kan
hebben, zulks tot schade van anderen
en zichzelf. (Waarom zouden commu
nistische spionnen niet mogen drinken
denkt u?). Voorts verlaagt de alco
hol de gevoeligheidsgrens voor pijn en
leed en heeft tenslotte nog andere
schadelijke werkingen in fysiek op
zicht.
Onthullend zijn ln dit verband enke
le cijfers uit Frankrijk, dat per jaar
1V4 miljoen gulden op gedistilleerd
int, maar 2% miljoen gulden moet
neertellen als gevolg van schade door
alcoholgebruik: verlet van arbeids
krachten die bijv. aan een chronische
leverontsteking zijn gaan lijden, ja
zelfs invalide werden, waardoor inva-
liditeitskosten betaald moesten wor
den. Allemaal door het regelmatige
gebruik van gedistilleerd. En dan zijn
dit alleen nog maar zakelijke cijfers,
die de menselijke factoren volkomen
buiten beschouwing laten. Onthullend
is ook. dat jongeren in groten getale
ten offer moeten vallen aan het ge
bruik van alcohol. Immers, de be
langrijkste doodsoorzaken van mensen
beneden 20 jaar zijn ongevallen: hier
van zijn de belangrijkste de verkeers
ongevallen en van die verkeersonge
vallen voert het leeuwedeel der oor
zaken tot alcoholgebruik terug. Even
als het roken zou men ook het alco
holgebruik volledig achterwege moe
ten laten.
Dan het overmatige eten. Een
tiental jaren geleden snraken we nog
terecht van „managerz'ekte" a's de ee-
zondheid een-man-met-een-sleute'positie
in de steek ging laten omdat hij fors
rookte, regelmatig alcohol en te veel
vet eten tot zich nam. Maar het is de
vraag of we deze kwalificatie nog
kunnen aanhouden, nu „de man in de
straat" eveneens in staat is fors te
roken, reeelmatig gedistilleerd voor
zich te hebben en copieus te eten. De
ze kwaal dreigt een volksziekte te wor-
Om een lang verhaal kort te ma
ken wat zou het gemiddelde d eet
voor de gemiddelde mens van vandaag
moeten zijn? Ziehier het dagliictie:
frui1 300 gr, groenten (liefst groene)
200 300 gr., aardanpelen 2 h 3 stuks,
mager vlees 100 gr.. meikomdtikten
300 cc. kaas 20 30 gr., brood 6 a 7
dun besmeerde, liefst bruine boter
hammen met als belegging géén zoe
tigheden. exclusief zuivere bijenho
ning. Snoenen: zeer matig. Maat hou
den is trouwens bii het eten eveneens
een eerste vereiste.
Wat tensinHe hpt zittende leven be
treft hieruit v'oeien ook al weer
voor de eezondt"»id nadeMpe invloe
den voort. indien men daar ten
minste geen compensatie tegenover
stelt Een eo<»d functionerende stofwis
seling en b'oedsomlooo worden er in
elk geval door bemoeiliikt. waaruit
weer voortijdig aderverkalking kan
ontstaan. Von-ts word«n aan het hart
te weinig eisen gesteld, die het van
nature toch in voldoende mate moet
hebben, wat on den duur eveneens tot
complicaties kan leidon. Verder treedt
al even'eer een nadelige verslapping
van andere spieren en ook van ge
wrichten on. Als comnensatie te»en
hef zittende leven mag een verant
woorde snorfbeoofoning worden ge
noemd. voorts veel wandelen, niet al
tlid een lift nemen, kortom: de essen
tiële lichaamsbeweging schennen, in
dien zij onvoldoende in ons dagelijkse
le'"»nsnatroon ligt ongesloten.
Het bi ver«u»wno-4e" «-.ld
ho"Hinr benaien t.o.v. deze vier ge
noemde nnnten: bet r^pn, dat men
•eten
i'aten; de
robol
die
men zon moeten l.a»en ««aan. het rnet
mate eten en het zich eunnen van
""Minnhew^ln? 7011 men ook wel
eens een facet van het vr*«~«fnk
waar veel te weinig aandacht aan
wordt eeaohonken ln verband knn-
nen brengen met de heiano-rMke vraag:
Sfoe fc«r.d»| Ik met het erofe P-es-henk
dat God aan mil heeft «-""even: m'ln
»co»dh7lil' Wat Is ml«n antwoord
daaron? Poken? Borrels drinke"* /ou
het ge^mlk van deze genotmMrte'en
geen zonde tegenover de Schenner
kunnen zltn als Ik we-t dat ze alleen
maar nlterst schadeMfk on mijn li
chaam blijken in te werken?