Dalende geboortecijfers
|£*y|
GEESTELIJK
LEVEN.
in Rooms-Katholieke landen
De kerk kan het niet
tegenhouden
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 5 MEI 1962
Christus en ons karretje
De pacifisten blijven protesteren, polemiseren en po
neren. En nu Rusland geweigerd heeft de enige mo
gelijke weg tot controle van cfe kernproeven te
gaan en Amerika het Russisch voorbeeld en daar
mede de kernproeven hervat, klinkt hun geroep
harder dan ooit te voren. Dat is hun goed recht in
onze democratische maatschappij.
Maar wat te denken van de volgende alinea die we
aantroffen in ..Christian Century" van de hand van
Amerikaanse student F. Earle Fox? Hij schrijft:
..Zou Christus wel de leiding van de Navo tegen de
Russische legerscharen op zich willen nemen en
niet die van de Joodse Zeloten tegen de Romeinse
legioenen? Als Christus de Heer van de geschiedenis
is en als Christus ons Voorbeeld is, dan heeft die
vraag wel degelijk zin. Het is onmogelijk. lo
gisch en geestelijk onmogelijk dat proeven met of
Ïebruik van kernwapens het koninkrijk van hen die
od en elkaar lief hebben naderbij kan brengen.
Het Westen bereidt zich voor op een verdediging van
het koninkrijk van het Westen en niet van het ko
ninkrijk van God."
We geloven niet dat Christus, als hij nu geboren zou
worden, het opperbevel van de Navo zou aanvaarden.
We geloven ook niet dat Hij voorop gelopen zou heb
ben om pacifistenscbaren te leiden naar het Mu
seumplein, of langs Downingstreet 10, of lang het
Witte Huis in Washington.
Christus heeft zich opmerkelijk afzijdig gehouden van
de politiek. Hij was in geen enkel opzicht een re
volutionair. Hij heeft nimmer een vurige rede tegen
de Romeinen gehouden. Hij heeft nimmmer een
vurig pleidooi voor de afschaffing van de slavernij
■taden.
i de mens, zelfs geen godsdienstvrijheid gepropa*
geerd. Hij predikte ook niet „het koninkrijk van hen
die God en elkaar liefhebben" zoals Fox ten on
rechte schrijft, maar het koninkrijk der hemelen,
het koninkrijk van God, het koninkrijk dat niet van
deze aarde is. Hij predikte geen verzet tegen rege
ringsbesluiten, maar „Geef de keizer wat des kei
zers is."
Ik kan mij Christus niet indenken met een atoombom
in Zijn handen. De leer van de bijbel is evenwel niet
dat de atoombom verkeerd is, maar dat het vertrou
wen op de atoombom verkeerd is. De beste verdedi
ging van de vrijheid van het westen is niet de nnnn _r_.
atoombom, maar de bekering tot God, het vertrou-
wen op God. de achttiende
In landen waar men dit het minst zou verwachten vindt men de laagste
geboortecijfers- In weerwil van het feit dat de Rooms Katholieke Kerk zich
steeds met al de felheid die in haar is heeft verzet tegen kunstmatige geboor
teregeling blijven landen, waar zij de „alleenheerschappij" schijnt te hebben
in geboortenpercentage ver achter bij landen die wij protestants zouden kun
nen noemen. Robert C. Cook, de redacteur van het „Population Bulletin"
heeft een uitvoerige studie geschreven, waarin hij de statistieken van Frank
rijk, Ierland en Italië met elkaar vergelijkt. Terwijl Ierland te kampen schijnt
te hebben met een door de omstandigheden natuurlijke daling, ziet het er
naar uit dat de bevolking in de beide andere landen niet al te veel gehoor
geeft aan de stem van de Rooms Katholieke Kerk, en haar eigen leven leeft.
i boven de 45 jaar onge
huwd zijn. Het gevolg van deze
situatie is dus, zoals prof. dr.
John O'Brien schreef, „dit iro
nisch feit, dat het laagste per
centage huwelijken te vinden is
in wat we wel de meest rooms-
katholieke natie van de wereld
kunnen noemen en bij een volk
dat vanwege de kerk voortdurend
gewezen wordt op de waardig
heid van het huwelijk en de
noodzaak van grote gezinnen."
Italië
Frankrijk
Frankrijk kende
•.n zeer hoog geboorte-, maar tevens een
zeer hoog sterftecijfer. Tegen het einde van
eeuw werden er jaarlijks
zette al spoedig in, zodat in de
periode van 1936—1944 het sterf
tecijfer het geboortecijfer zelfs
overtrof. Nu is het laatste weer
de zeventiende eeuw enigszins gestegen, zodat er dus
niet langer sprake is van ontvol
king.
Ierland
Maar Christus was evenmin een pacifist. Hij genas de kinderen geboren op iedere duizend inwoners,
zoon van de hoofdman, maar riep Hem allerminst terwijl er 34 mensen stierven. Het hoge sterf-
op tot dienstweigering. Daarom is de tegenstelling tecijfer hield de bevolking van dit land ta-
„bewapening-ontwapening" onjuist. Ons christen-zijn melijk op peil, maar door medische vorde-
wordt allerminst bepaald door het standpunt dat wij ringen werd het sterftecijfer gedrukt en groei- to£»l nnde™ nit
innemen, al wordt dat wel hier en daar tussen de ku.:'7 r„ ..u. J:t j totaai. andere. uit
1800 27 en in 1900
WU1JU gaat ners. In de afgelopen jaren
i of wij zoeklichten willen bedienen, maar ter slechts gestegen tot 43 miljoen. Het ho- ste
.:jH ge geboortecijfer van bijna 40 twee eeuwen var
geleden bedraagt nu nauwelijks 18.
Bij Frankrijk komt Italië in ja
ren achteraan. Daar duurt de
daling van het geboortecijfer nog
steeds voort. Het meest opmer
kelijke is misschien wel dat in
het land waar de wieg van de
Rooms Katholieke Kerk staat en
waar de bestuursdraden bijeen
komen een gezin met één kind
als het meest wenselijke wordt
De laagste geboortecijfers ko
men voor in het industriële noor
den. Daar zijn zelfs provincies
waar het geboortecijfer tussen de
10 en de veertien ligt, en waar
het sterftecijfer hoger is dan
het geboortecijfer. In het agra
rische zuiden zijn de cijfers an
ders, maar duidelijk is dat er
ook daar een dalende tendens is.
De oorzaken moeten ook hier,
evenals in Ierland, onder meer
gezocht worden in de late huwe
lijken. Terwijl echter in Ierland,
als men eenmaal trouwt er een
daadwerkelijk streven is naar
grote gezinnen, is er in Italië een
het midden kennelijk verlangen naar het
In de laat- heel kleine gezin.
Een andere oorzaak is kennelijk
Nieuwe bijbelencyclopedie
staat op
De daling begon rond 1770.
Geschiedschrijvers vinden reeds
eerder in de literatuur bewij
daar sprake
r_ onn *_i r,en anuerc uui^au 10 a.cuucxjj«
li™5U? 1112.' 1" da', naar mate het anallabetls-
me afneemt, het geboortecijfer
daalt, maar ook dat naar mate
het inkomen toeneemt de groot
te van het gezin afneemt. De
grotere gezinnen immers treft
n in dit land in de arme voet
de Italiaanse laars. Dr. Cook
stapel
kleinere gezinne
ontdekking van bepaalde midde
len maakte een werkelijke da- Maar
grote bevolking voeden,
n aardappeleters \m
de jaren 1846-1852
Zeer binnenkort hoopt
uitgever Bosch eu Keuning tc Ken
Baant klaar te komen met
nieuwe bijbelse encyclope
instrumenten die ook in de da- mogelijk. Het begon bij de rij-
gen van de bijbel in gebruik wa- bevuig
scherpe daling
reeds het geval i
Conclusie
.J.... «edeelte
dir. dir rich ren eiern plaats ^lis LS hlS dr'*^ verwachten,
zal moeten veroveren naast bij
voorbeeld de Christelijke Ency
clopedie van Kok in Kampen, de deel
Het opmerkelijke van deze
nieuwe uitgave is dat de
maar
gereed"gScomen'"vijfde "druk geling richt zich lang niet al-
Calwer Bibellexikon. Het vier- tijd naar de logica".
wel het Oude als Nieuwe Testa- rijk is echter dat de boeren al
Het opmerkelijke
cyclopedic verbonden
een bijbels handboek
concordantie.
stierven een miljoen Ieren, ter-
geboortere- wijl nog een miljoen hals over
kop emigreerde naar Amerika.
In 1881 was de bevolking ge
daald tot vijf miljoen en de da
ling is doorgegaan zodat Ierland
ongeveer vier miljoen mensen
Frank-
ment van de Nieuwe Vertaling.
spoedig het voorbeeld
rijken begonnen te volgen. Mei. heï7«XL1
schriift dit voornl toe aan de Na- tïele. g£zlct«
de
handboek met gegevens over de
achtergronden, inhoud, het land
en volk van de bijbel. Bij deze
uitgave zullen twee 45-toer en
grammofoonplaatjes worden ge
voegd, waarop tal van elementen
nagogedien-
HET BOEK VOL
VERBORGENHEDEN
Het boek vol verborgenheden,
door Emanuel Keilerhals. Uit-
Save Boekencentrum N.V., 's-
ravenhagc.
schrijft dit vooral toe aan de Na
poleontische wetgeving. Niet te kunnen telen voor een ge
*rfd* ,d* „ïüïfÜ.rS1 dC behoeft men niet veel land te h.
boerderij, zoals voorheen de ge
woonte was, maar het boerenbe-
zit werd onder de kinderen ver
deeld. Zo stond de boer voor d«
keus zijn land verdeeld te zier
in kleine stukjes na zijn dood, of Vt' *"n£,V
de grootte van zijn gezin t- u~ aan OOK aueen
ben. Voor de hongersnood
het spoedig
den, dat een
kreeg van zijn vader
kon stichten. Ierland kende
het kleine
mjn opgenomen uit synagogedien- predikant Keilerhals een duide-
sten m Yemen cn Irak. Daar J]-!*? toelichting op het laatste
Bi»U' £rk,;r "ioEr'd ^„„bedrijf. Toen overgesch,.
eaixant iveuernals een duide- rpn vnnr laatct»
wordt de zang nog begeleid op Bijbelboek de Openbaring
het laatste.
Een ander opmerkelijk feit in
Johannes. Een BUMto"? i<wr Frankrijk is. dat de mensen aich
grotere ie gevallen zelfs
enheden land nodig. Het gevolg regeling hebben uitgesproken,
ras dat het een gewoonte werd
dat noch door de kerk, noch door de dat de oudste zoon de boerderij
Oecumenisch
duide- 'zogenaamde intelligentie hebben erfde
dit laten leiden. De kerk heeft zich dere kinderen
„Ik herinn
«Irani* Weekblad, „hoe op
conferentie van protestants)
katholieke studenten op de
dagmorgen ei
hrijft ds. veeleer^
boek. Dus niet
boek voor zonderlingen, die graag
Het is
een hersenschim najagen.
ilitiek steeds uitgesproken tegen kunst-
-maan. matige geboortebeperking en al
leen natuurlijke methoden toe-
greren. Het gevolg w«
al- dat de oudste zoon pas
kon gaan denken,
gestaan. Het is evenwel duidelijk ouders beslist niet i
leerboek betreffende dat de Fransen veel verder zijn
de achtergronden en onderstro
mingen van de wereldgeschiede
nis. Een ontmaskering
eigenlijke wezen van wit er m
de wereldgeschiedenis voorvalt.
Zo beschouwd heeft de Openba- steeds hun „pro-natale volgelin-
'het zich tegen geboortebeperking. In tecijfer.
Nog steeds heeft Ierland het
heel'
;ste huwelijkscijfer
hun „kraam" te pas komt. Dat
kan betekenen dat dc kerk al
lang niet meer een leidende
gelaten om i
Ir gaan. De
nog zeer veel te zeggen.
eigen kerk Daarom moeten wij de Openba
die de »a- r.ng eigenlijk naast'ons dagblad
op tafel leggen, opdat
menkoimt leidde, gaf deze toe- i<rarrt de Openbaring
lichting: nu gaat een ieder God Openbaring de krant beter leren
begrijpen." Ds. P. H. de Pree
op sijn wijze vereren, wij doen zorgde voor een goede vertaling, oorlog schokte het weer wat
het op Zijn wijze!'* Van harte aanbevolen. hoog. maar een nieüwe daling
Zo daalde het geboortecijfer in
de de loop van 140 jaar van bijna
uit de 10 tot minder dan twintig, vlak
...r leren voor de eerste wereldoorlog was
de Pree het zelfs tot 13 gedaald. Na die nog steeds
aan trouwen toe. Zo
41 procent
sen de 35
eigenlijk alleen maar een aan
vullende, dat kan ook betekenen
de mannen tus- dat geloof alleen maar waarde
28 procent heeft voor slechte dagen. Wee
i die leeftijd dc mens dle alleen geIoven wJj
'rt van^de a,s het n°dig denkt te heb-
art van de ben.
de het land 1, in 1760 reeds 3,
in 1821 al 6.8 en in 1841 zelfs
acht miljoen in
een geboortecijfer dat heel dicht
tegen de 40
De daling werd in dit land niet
in de eerste plaats door mense- volJ MM HMI
voor het verlangen naar overwegingen veroorzaakt, komt echter tot de conclusie dat
w F.«n Tkatimmata ctrnfa urn* de tegen het einde V"
Moendangs willen bijbel in eigen taal
In het gebied, waar ds. Ype Schaaf namens
het Nederlands Bijbelgenootschap zijn werk
verricht, woont ook de Moendangstam. Als
daar de kerk uit gaat verdringt oud en jong
zich om de bijbelcolporteur om een gedeelte
van de bijbel in hun eigen taal te bemach
tigen. Die colporteur, schrijft ds. Schaaf ons,
wordt voor die zondagsarbeid niet betaald.
Waarom ook? Hij is zelf doordrongen van het
besef dat de bijbel voor een ieder verkrijgbaar
moet zijn.
Het gemiddelde inkomen van deze mensen
is 750 gulden per jaar. In 1922 hoorden ze
voor het eerst de blijde boodschap. Ze wil
den er toen niet aan. Ze hadden de bekerings
ijver van de Islam 100 jaar lang weerstaan,
zou nu de religie van de blajiken beter zijn?
Of wilden de blanken hen alleen maar over
heersen?
Zendeling Kaardal hield vol, vertrouwend
op de Heer en misschien ook wel uit Noorse
koppigheid. In 139 had hij het Nieuwe Tes
tament in het Moendang klaar. De velden
werden rijp. Nu zijn er 150 evangelisten en
duizenden christenen. Dit volk wil echter de
hele bijbel en nu hebben zij uit hun armoede
reeds 1000 gulden bijeengebracht om de ver
taling te kunnen bekostigen. De rest zal door
het Nederlands Bijbelgenootschap bijeenge
bracht moeten worden.
De kleinst mogelijke oplage is 3000 exem
plaren en de uitgave van de gehele bijbel in
het Moendang betekent een investering van
dertigduizend gulden. Maar dat deze bijbel
er moet komen is zeker, zegt niet slechts
ds. Schaaf, maar ook het N.B.G.
Een natuurcatastrofe iegen nei emat
pas de directe oorzaak. Ierland kon zijn geboortecijfer in dat zuidelijk ge-
JJ- omdat bied ook gedaald zal zijn,
JEUGD IN AKTIE
Het is duidelijk dat de daling
van het geboortecijfer niet alleen
veroorzaakt wordt door het ge-
de da- bruik van kunstmatige middelen
in het huwelijk. Omstandigheden,
wetgeving, natuurcatastrofes spre
ken ook een woordje
Veel gezongen liederen
eindelijk gebundeld
De hongersnood heeft het ge- het is duidelijk dat bij de toe
name van onderwijs,
groei van het inkomen het ver
langen naar het kleine gezin
ook groeit. En dit verlangen kan
tegenwoordig zonder de min-
gewoonte gewor- ste moeite worden gerealiseerd,
een stukje land Dit geschiedt echter kennelijk in
veel sterkere mate in zogenaam
de rooms-katholieke landen, dan
in landen met overwegend pro
testantse kerken, die zich lang
drastisch tegen
geboorte-
De schrijver van het artikel,
dr. Cook, spreekt zich niet uit
over kerkelijke consequenties.
Zijn statistieken rechtvaardigen
echter de conclusie dat de men
sen in deze room6-katholiekc
landen dc kerk laten praten zo
i sïèrke 'Invloëd* op 'het^geboor- £auw haar boodschap niet in
In de afgelopen week Is een
liederenbundel verschenen die
een catalogus is van wat jonge
mensen in evangelisatiesamen
komsten in dc naoorlogse jaren
hebben gezongen. Oude. maar
vooral ook nieuwe liederen zijn
eindelijk gebundeld door Hans
van der Steen en Os win Rama
ker en werden onder de naam
„Jeugd in Aktie" uitgegeven door
handelmaatschappij Joh. de
Heer en Zonen. Voor het eerst
werden liederen nltgegeven die al
vrij grote bekendheid hadden
verkregen, maar waarvan de
tekst cn muziek nimmer officieel
zijn uitgegeven, of een enkele
maaJ gepubliceerd werden in een
jeugd- of evangelisatieblad.
Wie het woord „jeuigdsamen-
komsten" leest, zou kunnen den
ken aan nogal ritmische liederen,
jaizzeri-g, die gezongen worden
met bijzondere begeleidingsinstru
menten. Dat is niet het geval.
Hot zijn echte samenzangiliede-
ren, die algemeen worden ge
waardeerd cn vaak door zeer
grote menigten werden gezongen.
Zo is bijvoorbeeld- voor het
eerst in een bundel opgenomen
het lied dat indertijd gezongen
werd in de Billy Graham-sa-men-
komst in Rotterdam: „Er zijn
geen grenzen aan Jezus' macht".
Opgenomen is ook het lied, dat
helemaal niet nieuw is, maar
vooral door het I.J.E.-koor weer
veel gezongen wordt: „U is de
glorie". Een derde lied is de
prachtige vertaling van Jaap van
der Leek van de Schotse 23ste
psalm. Ook is opgenomen een
van de eerste liederen die door
de Zingende Zusjes op de plaat
werden uitgebracht: „Ik wandel
in het licht van Jezus". Zo be
vat deze bundel dus echt de lie
deren die in de naoorlogse jaren
plotseling bekend zijn geworden.
Ook „koren"
De bundel bevat ook veel ko
ren, waarvan de meeste nog nim
mer zijn gepubliceerd. Koren,
zijn korte vier- tot zesregelige
liederen met een indringende me-
lodie en boodschap, die gemakke
lijk in het gehoor blijven liggen.
Zij wérden veel gezongen in sa
menkomsten van Youth for
Christ, maar ook in zomerkam
pen en weekendconferentaes waar
jongeren bijeen zijn. Deze koren
zijn van mond tot mond gegaan
in de loop der jaren en dc ene
pianist of organist heeft ze voor
de andere opgekrabbeld, zodat
zowel in woorden als in melodie
vaak verschillen optreden. De
beide jonge samenstellers van
deze bundel hebben echter de
meest oorspronkelijke versie we
ten op te sporen.
De bundel bevat ook oude lie
deren die zijn overgenomen uit
de Zangbundel van Joh. de Heer,
de hei-vormde Gezangbundel, Glo
rieklanken en uit de bundel van
het Leger des Hcils. Deze lie
deren zijn maar niet lukraak bij
elkaar geraapt. Het zijn alle lie
deren die in de afgelopen tien ja
ren tot de meest gevraagde en
meest gezongen hebben behoord.
Hans van der Steen heeft in
honderden samenkomsten meege
werkt. Oswin Ramaker was ja
renlang een van de vooraan
staande leiders van het Youth
for Christ-werk in Den Haag,
maar bovendien hebben zij de
medewerking ingeroepen van
verschillende andere organisten
en pianisten. Het gevolg is dat
deze bundel bijvoorbeeld een aan
tal liederen bevat uit andere bun
dels, die goeddeels vergeten wa
ren, maar in deze samenkomsten
een soort wedergeboorte beleefd
hebben.
Bruikbaar
In tegenstelling tot sommige
andere bundels die in dc afgelo
pen jaren op de markt gebracht
werden, munt deze nieuwe bun
del met zijn 160 liederen en koren
uit door bruikbaarheid. De mees
te bundels gingen mank aan het
feit dat de liederen meer ge
schikt waren om als solo's te zin
gen dan voor de samenzang. De
ze bundel is geheel getoetst op
samenzangkwaliteit en zal daar
om in de kringen waar deze lie
deren nog altijd met groot en zelfs
met groeiend enthousiasme wor
den gezongen zeker gewaardeerd
worden.
„Jeugd in Aktie", liederen sa
mengebracht door Hans van der
Steen en Oswin Ramaker. Ultg.
Handelsmij. Joh. de Heer cn Zo
nen, Rotterdam.
OAS zonder Salon onverzoenlijker - Strijd kan nog
lang duren - Maar de tijd staat niet stil
DE activiteiten van de com
mando's der OAS In AIrc-
rtje in de afgelopen week dui
den er op. dat dc Franse en
Algerijnse autoriteiten. wier
taak het k. deze organisatie
van het „geheime leger" met
wortel en tak nit tc roeien, voor
een bijzonder moeilijke opgave
staan. Zij weten sinds de ar
restatie van ex-generaal Salan,
dat de kans op een staatsgreep
In Algiers, laat staan bi Parijs,
thans wel bijzonder klein is ge
worden. Maar zij beseffen nn
ook, dat de OAS zonder Salan
nog onverzoenlijker, nog moord-
lustlger en nog onberekenbaar
der Is geworden, dan zij al was.
Als we het goed hebben staat
er een langdurige strijd voor
de deur van Algerije, die waar
schijnlijk nog niet afgelopen zal
zijn, als de overgangsperiode,
welke voorafgaat aan de stich
ting van een onafhankelijk Al
gerije. ten einde gaat lopen.
Voor grote delen van de onge
veer een miljoen zielen tellende
Europese bevolking van Alge
rije ts de OAS de laatste stro
halm. die nog enige houvast
lijkt te bieden. En zo lang deze
mensen niet radicaal met deze
fascLstlsche organisatie breken
en haar niet Iedere vorm van
steun ontzeggen, kan zij haar
misdadige werk voortzetten...
Doeleinden
Zolang Salan nog aan het
hoofd van de OAS stond.- be
stond er geen mogelijkheid, dat
deze organisatie nog in die ma
te voor vol zou worden aange
zien. dat zij de steun van bc-
Ra aide leidende elementen in
et Franse leger zou kunnen
krijgen in geval van een greep
naar de macht. Salan gebruik
te de OAS voor zijn eigen doel
einden, die overigens parallel
liepen'met die van deze orga
nisatie. Het was Salan niet al
leen te doen om te voorkomen,
dat Algerije van Frankrijk zou
worden losgemaakt. Salan wilde
veel verder gaan: hij wilde dc
verwijdering van De Gaulle en
die was voor hem geen middel
om zijn doel in Algerije te be
reiken integendeel: zij was
zijn doel en de OAS was het
middel om dit te kunnen verwe
zenlijken.
Doorkruist
Aan de andere kant trachtte
de OAS op haar manier Salan
voor haar eigen doeleinden te
gebruiken. ZIJ moest daartoe
enkele concessies doen en de
grote lijnen van Salan's plannen
volgen. In politiek opzicht de
den de mannen achter de scher
men dat. maar in dc praktijk
doorkruisten zij dat beleid zo
danig. dat het uel moest mis
lukken. En het behoeft dan ook
niet te verwonderen, dat Salan
kort na zijn arrestatie de klacht
uitte, dat dc OAS al voor zijn
arrestatie rondom hem ineen
begon tc storten.
Waarheid
Dat was geen poging om zijn
arrestatie minder belangrijk te
doen schijnen, dan zij al was.
Het was de waarheid en het is
nog slechts een vraag, of Sa
lan. toen hij in een flatgebouw
in Algiers in de kraag werd ge
pakt, niet door de diehards in
de OAS verraden was. omdat
zij zich van hem wilden ont
doen. Hoe onverantwoordelijk
en afkeurenswaardig het optre
den van Salan ook geweest mo-
5e zijn: het is waarschijnlijk,
at hij niettemin een matigende
invloed heeft uitgeoefend op de
opstandige kolonels, die in de
OAS de lakens uitdelen.
Uitgespeeld
Toen Salan gearresteerd
werd. was zijn rol bij de OAS
eigenlijk al uitgespeeld. Wat
hij in het centrum van Algiers
kwam doen is nog niet duidelijk
geworden. Wel was het opge
vallen, dat er kort tevoren
melding gemaakt was van de
bereidheid van de Spaanse au
toriteiten. Salan en diens „ge
volg" politiek asiel te verlenen.
De berichten hierover werden
uiteraard van Spaanse
zijde ten stelligste tegengespro
ken. Hetgeen niet wegneemt,
dat deze geruchten over de toe
komstplannen van Salan wel
eens heel dicht bij de waarheid
geweest kunnen zijn.
Het past volkomen in het
beeld van het Ineenstorten van
de topleiding van de OAS, van
het loslaten door de werkelijke
OAS-leiders van Salan, van dc
pijnlijk juiste wijze, waarop de
Franse politiemannen ingelicht
bleken te zijn over de verblijf
plaats van Salan, diens vrouw
cn doebter en voornaamste me
dewerkers.
Geen moed
De politiemannen wisten, dat
zij Salan te pakken hadden. De
ex-generaal kon echter de moed
niet opbrengen, toe te geven,
dat hij inderdaad dc man was,
die zij zochten. En een van
zijn vroegere ondergeschikten,
generaal Ailleret. die op het
punt stond, Algerije als opper
bevelhebber van de Franse
strijdkrachten in dat gebied te
verlaten, moest er tenslotte aan
te pas komen om hem de il
lusie te ontnemen, dat zijn iden
titeit verborgen zou blijven.
En zo was deMf man. die als
militair een pracl^lge loopbaan
achter de rug had, waarom hij
door alle Fransen geëerd werd.
tenslotte een bijzonder slechte
verliezer, die zich de verach
ting van een gehele natie op de
hals had gehaald.
Proces
Tijdens het proces, dat van
15 mei af tegen hem zal worden
gevoerd en aan het eind waar
van waarschijnlijk ook over
hem het doodvonnis zal worden
geveld (zoals vorig jaar „bij
verstek" al gebeurde), zal hij
trachten, de vera ntwoordel ijk -
heid op anderen af te schuiven.
Hij zal De Gaulle in de eerste
plaats aansprakelijk stellen.
Ook zal hij heel veel oude
koeien uit de sloot halen, die
alleen maar zouden kunnen
aantonen, dat er lang voor
dat er van enige opstand tegen
het wettige gezag in Algerije
sprake was ook dingen ge-
5* -rv tt. M
Salan als arrestant: geverfd haar
en een zware snor. En: vergane
glorie
beurd. zijn, die geen daglicht
kunnen verdragen.
Debré
Ongetwijfeld zal de onlangs
afgetreden premier Debré er
bij worden betrokken. Deze zou
iets tc maken gehad hebben
met een aanslag, die nog voor
het aan de macht komen van
generaal De Gaulle op het leven
van Salan zou worden gepleegd.
Men beweert wel, dat men met
het arresteren van Salan heeft
gewacht, totdat Debré zou zijn
vervangen door Pompidou. Ook
heeft men kunnen vernemen,
dat het heengaan van Debré
zou zijn vervroegd. toen de
Franse Veiligheidsdienst Salan
op het spoor was gekomen en
zijn arrestatie nog een kwestie
van weken zou zijn.
Schuld
Wat van dit alles waar is, kan
met worden gecontroleerd. En
zelfs al zou het nagegaan kun
nen worden, dan zou het voor
Salan zelf toch bijzonder weinig
gewicht in de schaal leggen. De
schuld, die op de schouders van
de ex-generaal rust. kan in geen
enkel opzicht worden wegge
wist door de mede-schuldigheid
van wie dan ook daar tegeno
ver te plaatsen.
Salan heeft zeer bewust alle
verantwoordelijkheid voor dc
daden van de OAS op zich ge
nomen. Hij deed dat woordelijk
en zeer nadrukkelijk, toen vo
rige maand zijn bondgenoot dc
ex-generaal Jouhaud in Oran
was gearresteerd en voor de
rechter werd gebracht, die hem
ter dood veroordelen zou. Salan
kan nog minder dan Jouhaud
(die bi Oran werd geboren en
ste het ware zijn geboorteland
verdedigde) Iets te zijner ver
ontschuldiging aanvoeren.
Terreur
Dat de OAS het zonder Sa
lan moet «tellen, werd in de af
gelopen week al op bloedige
wijze gedemonstreerd. Wanda
den als bijvoorbeeld woensdag
in Algiers werden bedreven,
waren onder Salan niet voorge
komen. Wel werden beschietin
gen van mohammedaanse wij
ken georganiseerd en allerlei
aanslagen op de moslimbevol
king gepleegd, die even misda
dig van aard waren, maar uit
barstingen op grote schaal als
deze week zijn voorgekomen,
deden zich niet voor. Onder Sa
lan beperkte men zich zij het
wellicht noodgedwongen tot
het uitdelen van speldeprikken
om de mohammedanen „uit
hun tent" (i.e. uit hun wijken),
te lokken, botsingen op grote
schaal met de Europeanen te
„organiseren" en ontevreden
elementen in het leger in de
verleiding te brengen, zich te
gen de mohammedanen te ke-
Het gevolg daarvan zou ge
weest zijn, dat dc wapenstil
stand van Evlan op die wijze
ongedaan zou zijn gemaakt en
dat de Franse strijdkrachten cn
de mohammedaanse nationalis
ten weer even fel als voor het
van kracht worden van het be
stand tegenover elkaar zouden
Waagschaal
Daarop heeft Salan gehoopt.
En daarop heeft de OAS ge
hoopt zodra de werkelijke lei
ders daarvan zich bij de plan
nen van Salan hadden neerge
legd. De kolonels van de OAS
hadden onmiddellijk na de
wapenstilstand willen toeslaan,
zo niet in Parijs, dan toch in
elk geval in Algiers en de an
dere Algerijnse steden. Zij ver
wachtten daar alles van. maar
lieten zich overtuigen, dat het
niet verstandig was. de positie
van de Europese bevolking op
een dergelijke wijze in de
waagschaal te stellen.
De Ideeën van Salan getuig
den van meer bedachtzaamheid,
mikten hoger en waren bedoeld
om verschillende vliegen in één
klap te slaan. Salan mikte op
Parijs. Als hij daar de macht
in handen zou kunnen krijgen,
zouden de zaken In Algerije als
vanzelf worden geregeld. De
Gaulle moest uit de weg worden
geruimd en dan zouden voor
Algerije alle moeilijkheden van
de baan zijn.
Tegenslag
Hoewel een dergelijke redene
ring bijzonder kortzichtig was,
moet worden toegegeven, dat
het operatieplan van Salan in
derdaad beter in elkaar zat dan
dat van zijn kolonels. Maar Sa
lan heeft bijzonder weinig ge
luk gehad en zijn medewerkers
hebben hem wellicht aanvan
kelijk zonder het te willen
bijzonder hard tegengewerkt.
Het incident in en om de Euro
pese wijk Bab el Oued was niet
nodig geweest. Toch heeft dit
samen met de aanslagen op
militairen en politiemannen
een verbitterde stemming te
weeg gebracht onder velen, die
de activiteiten van de OAS oog
luikend hadden toegestaan, hoe
wel het hun taak was. deze or
ganisatie te bestrijden. Zo
konden vele belangrijke leden
van de OAS worden gearres
teerd op een ogenblik, dat zij
verwacht werden een rol te
spelen bij het oprollen van het
Franse gezag in Parijs en in
Algiers.
Mislukt
Dc plannen van Salan zijn
mislukt. De OAS heeft nog ccn
bijzonder kleine kans om met
succes naar de macht te grij
pen. Toch zal jij het blijven
proberen, door middel van ter
reurmethoden tegen mohamme
danen en tegen blanken, die
zich van de OAS distantiëren.
De tijd staat echter niet stil.
Die werkt in haar nadeel. F.n
helaas ook In dat van de Euro
pese bevolkingsgroep in Alge
rije, die bezig is haar schepen
achter zich te verbranden.
