WIM VOS,
Ook buiten de bloesemtijd is de Betuwe een dorado
de veerman
van Drimmelen
zegt niet gauw
tneen" tegen
zijn klanten
ZATERDAG 5 MEI 1962
j ER IS SOMS MOED EN DURF
VOOR NODIG, MAAR
moet worden overgebracht. Zo
ziet ge, dat al is de Brabantse
of Drimmelse Biesbos het meest
hulpeloze oord, er toch overal
een mouw aan wordt gepast.
Intussen ligt ze daar best. tus
sen de Amer en de Noorderklip.
Naar mijn smaak veel beter dan
de Werkendamse Biesbos, die ten
slotte aan het vasteland vast zit
en langs diverse wegen en brug
gen zelfs met auto's kan
worden bezocht. Als die wegen al
thans niet te slecht zijn, gelijk
dat in de winter nogal eens het
geval is. Onze Biesbos bestaat al
leen uit eilandjes en kreken. Zo
lekker ruig, weet ge wel.... Laat
het maar zo blijven, ja. laat men
in vredesnaam de boel niet keu
rig gaan inpolderen, zoals vroe
ger met de Dordtse Biesbos is ge
beurd! 't Wordt anders allemaal
op; en uitgerust met losse ban- niet als het ruw weer is. maar zo èrg netjes. En waai
ken, opdat met dit bootje ook je bent veerman of je bent het moeten onderduiken als
kleine hoeveelheden goederen niet. Voorts gebeurt het. dat men- eens een bezetting kregt..
kunnen worden getransporteerd, sen een avondje uit zijn geweest ge dat zelfs de Duitsers
zich hebben verlaat. Ook hen Biesbos kropen
ten aan te passen
vang van het vervoi
paald ogenblik.
„Hoe groot is da
vroegen we aan Vos
de
breng ik, als
bij
aanbel- het spel
op
len, nog thuis. Vaste klanten kun pe ondergrondse eruit
staan ze al voor m'n deur. Ik ben
dan vóór vieren al present. Een
roeiboot brengt nl. 2.- per dag
op en één met een buitenboord-
.S" - motor 9.-. exclusief de verstook-
te benzine. Dat hakt er soms wel
in, maar kan ze weinig schelen.
Ze willen nu eenmaal eens uit
hun gewone beslommeringen zijn.
Eerst drinken
Het intieme haventje van Drimmelen. dat doorgaans
binnenschepen, zodat er vaak geen plek meer is to
sportliefhebbers ter plaatse.
's-Winters meer
De Belgen
slaaf van iedereen. En
mist zijn op het water altijd nog
iets gevaarlijker dan op de rij
weg. De enigen eigenlijk, die ik
bij bar en boos weer weiger, zijn
kampeerders. Hetgeen niemand
kwalijk kan nemen."
,En hoe gaat het
..ansporten" wilden
arbeiders uit Brabant in de grien
den van de Biesbos gaan werken. -• -- - -
's Ochtends om half 7 brengt Vos gaf Wim Vos toe. „Maar met dit Niet alleen ik, maar even goed
ze weg en 's avonds om half 6 werk houdt^schipper Jan Broeken De Wijs en Van de Diepstraten,
zet hij
in en steken vervolgens de Amer
over, om te verdwijnen in de wil
dernis. Dan gaat het met de
Enfin, straks, als het mooie ^porthengels op de
Dat bleek 's winters aanmerke-
ijk meer te zijn dan in i,^„ „ww
daar 's winters nogal wat transporten"
i Drimmelen aan <52) zich bezig. Hij heeft twe
aanbreekt, melden zich de
Belgen weer. Niet om te schieten
maar om „in te leggen". Dat zijn
nou inderdaad echte jongens om
mee uit vissen te gaan. Daarom
verhuren we ook stalen roeiboten.
iedere dag zo'ri 60 a 70 men- daarmee kunstmest voor de boe-
sen naar de overkant worden ge- ren aan- Verder zijn ze op hem
bracht èn teruggehaald, zodat dan aangewezen, als er tractors
alle drie de bootjes in bedrijf moeten: of
zijn. Hij heeft daarom hulp van graan
Vooral De Wijs heeft e
en samen hebben
honderd.
slaan nog wat sigaretten vloed daar 1.85 meter
-water 's middags om i
is, is het 's avonds
laag. De volgende dag
12.50 weer hoog en or
op de baars, de wint, de brasem
en de paling. Moorddadig
En waar ze niet allemaal van
daan komen Uit Antwerpen,
Brussel, Lier, OstendeNatuur
lijk zijn er ook zat Nederlanders,
die in de Brabantse Biesbos gaan
vissen. Veel Rotterdammers voor
al, maar ik heb verder tal van
klanten uit Helmond, Maastricht,
Venlo en Eindhoven.
Daarnaast worden er boten ge-
enkele maanden zijn vernield,
daar die grote binnenschepen je
is i er telkens toe dwingen, je jachtje
hoog of kruisertje los te gooien. We
uur hebben hier wel een speciaal jacht-
t om haventje, doch dat werd voor een
uur paar honderd gulden per jaar ver-
veten huurd aan de jachtclub uit Til
burg. En een keurig clubgebouw
tje van twee verdiepingen, met al
lemaal glas in de muren, is even
eens disponibel voor die club.
Maar zo gaat dat meestal met
die dubbelgemeenten. Made en
Drimmelen zijn nl. één, maar in
Drimmelen wonen slechts 500 van
eenmaal de thuishaven de 8500 inwoners. Ge begrijpt het
Jammer
Eén ding vind ik heel jammer,
nl. dat het met die haven van
Drimmelen zo hopeloos is gesteld.
wel.
Het doet er weinig toe, hoe
men de Biesbos intrekt: van
het noorden uit via Werken
dam, of vanuit het zuiden via
Drimmelen. In beide gevallen
zal men, op zoek naar de na
tuur minus cultuur, behoorlijk
aan zijn trekken komen. Maar
veerman Wim Vos (34) uit
Drimmelen, die, als het moet,
ook bij nacht en ontij de brede
Amer oversteekt met een heel
klein bootje.
werkzaamheden
was donker en dreigend, de
vertoonde nogal wat deining, en
er wais een druk verkeer van
Drimmelen, die met de Nieuwe spitsen, kempenaars en binnen-
Merwede niets uitstaande heeft,
het gedorste
,rtJ de opslagplaatsen van
knecht, terwijl hij voorts her- de coöperatie of de boerenbond
haaldelijk een beroep placht te
doen op zijn vader en diens oude
knecht. Bovendien telt Drimme-
len tegenwoordig nog een tweede I
veerman, die een bootje heeft I
voor 10 personen en met Vos
vriendschappelijk samenwerkt.
„In hoofdzaak moet ik het ech-
ter hébben van de 20 boeren, die
in de Brabantse Biesbos wonen",
ging hij verder. „Al die families
tezamen vormen ongeveer 125 per
sonen, die haast stuk voor stuk
tenminste eenmaal per week over
willen. Verscheidene boeren bezit
ten zelf wel een motorboot, maar
niet allemaal. En 's maandags
ochtends haal ik bijvoorbeeld de
kinderen, van wie er veel op de
kostschool in Made zijn. Die breng
het eind van de week v
De meeste Belgen huren met huurd door jongelui die weten, dat dat je er geen jachtje in kwijt
boot. Echter ook
vel alleen, of met z'n drieën of
zieren. 's Ochtends om 4 of 5 uur
Kom, ik ga weer eens de Bies-
)S in. De veearts moet naar een
jacht koe die moet kalven. En met de
ken ze zelfs ommetjes. Misschien die haven i
Een appel en twee kersen wijzen de weg
doch met de Amer des te meer,
vindt die zgn. Werkendamse
Biesbos maar zozo en is hoe
kan het anders wèg van 700Jon.^Ze
zijn Biesbos, de Brabantse!
Toch staat er nergens een
grenspaaltje en vloeien Nieuwe
„Die spitsen en kempenaars",
zo zei hij, „zijn motorscheepjes
resp. 100 tot 700 en 500 tot
on. Ze varen meest zand en
grint dat uit de Maas wordt ge
baggerd en voor België is be
stemd. En die tankers hooguit
1000 ton 'mm -
Dat gaat
thuis. Andere kinderen bezoeken
een onderwijsinrichting in Etten-
Leur of een schippersschool el- I
ders. Ook zij zijn m'n klanten.
Dan zijn er nog de boerinnen, die
zaterdags of op een andere dag I
de week te Drimmelen haar I
inkopen gaan doen".
„Hoe weet u nu wanneer iemand
over wil?" vroegen we Vos.
De bel
i nacht door. Ech-
Merwede èn Amer harmonisch te Rijnvaart zie je hier .weinig, 't
samen in het Hollands Diep.
Veertig jaar lang was de va
ler van Wim Vos d e grote man
/an het Drimmelse veer. Groot,
omdat het weer al bar slecht
moest zijn, wilde hij aan zijn
klanten „neen" verkopen. En
„Ze bellen me op met de mede-
halen olie uit Pernis. deling dat ik zo en zo laat komen
j u* J "c'~u moet. En 't gebeurt ook wel, dat I
ze me alleen maar nodig hebben
om de kruidenierswaren e.d. voor I
hen mee te brengen. Van te vo-
ren hebben ze bij de winkeliers
dan al telefonisch hun bestellin- i
gen gedaan, zodat ik die alleen
maar hoef op te halen en over te
varen". „Nee. melktransporten i
heb ik weinig, daar er maar één
boer bij is, die de veehouderij I
„Hij lust van 't hele vaèrke (varken)", is een Betuwse
uitdrukking voor iemand, die van het goede leven houdt.
Hoewel deze zegswijze aan de slacht is ontleend, zal niemand
die „de fruitmand van Nederland" tot op de bodem kent,
durven ontkennen, dat de bewoners van dit gebied ook niet
in andere tijden als die, waarin de slacht plaats heeft, afke
rig zijn van het goede dezer aarde. Als voorbeeld: wanneer
de plukkers van appels of kersen twee vruchten op één steel
vinden, moet de eigenaar van de „gezegende" boomgaard
tracteren. En bij het sluiten van overeenkomsten tussen
verkopers en kopers van het fruit, dat voor een groot deel
in de dorpscafe's plaats heeft, is het een oude gewoonte, dat
de fruitkwekers een fles wijn, althans een borrel aanbieden.
Het mooiste
s, ter inleiding, nog
oriënteren, wees hij
aar behaarde arm
verkant van het enige
Willem stond dus zes of honderden meters brede water uitoefent. Deze boer is natuurlijk
h-t honderden meters brede elke ochtend aan bod. Hij levert
ttonden opgetast* IH&r be- 's morgens tegelijk de melk van
moeizaam ,lnt nu de Brabanlse Bi«bos hrt ^ïfïïlï
te mooiste plekje van Nederland.
chelijke taak,
verkregen vertrouwen niet
beschamen. Welnu, hij heeft al
lang en breed bewezen, in moed
en durf net zo goed zijn man
netje te staan.
Toen we vervolgens
keken, meenden we vi
Moerdijkbruggen te z
doch aan onze rechterkant zagen
we in elk geval heel duidelijk de
brug van Keizersveer, in de buurt
zich tevens de machtige
boeren zijn landbouwers.
de kleinste toch altijd nog 40 bun
links der na te lopen heeft. De grootste
de Amergolven opspat, heeft scherp aftekende. In Drimmelen
ander van zijn staat men dus zo'n beetje tussen
de bruggen in.
Maar terzake.
Wim Vos heeft voor zijn veer
dienst drie motorbootjes tot zijn
beschikking, één waarmee hij zes
mensen over de Amer kan zetten,
één voor twaalf personen en één
voor dertig man. De kleinste twee
hebben beide een kajuitje voorin
cn een overdekte stuurruimte, ter
wijl ze aan de achterzijde open
zijn. De grootste is een soort
Westlander, met een „tent" er-
^£lióabetl\
door LIDE MEYER
,gave A. W. Bruna Zoon,
ders, die bijna uitsluitend met
tractoren bewerkt worden. Doch
hen behoort tot de
"de buurt pachtboeren".
Op onze vraag, wat voor ver-
voerstarieven hij cr op na houdt I
deelde Vos ons mede, dat hij voor
„enkel even over de Amer zet
ten" 0,50 per persoon in reke-
ning brengt. „Maar", zo voegde I
'e moet
Na zes jaren huwelijk met de
geleerde Karei Gerhard, die
langs haar heenleeft, vlucht Eli
sabeth. een nog jonge vrouw met
een uiterst volgzaam karakter,
in een soort trance uit haar sleur
bestaan. Met de beroemde, tem
peramentvolle pianist Eugène Si
mon en diens secretaris. Jan
Harrison, trekt zij door Europa.
Eugène houdt van haar, maar
Elisabeth leeft met hem slechts
als in een roes. Totdat zij beseft
van Jan te houden. Ook Jan be
mint haar. doch beiden voelen
zich moreel schuldig en gebonden
aan Eugène. die zijn liefde voor
Elisabeth bevestigd ziet in de ge
boorte van zijn zoon. Het einde
van het verhaal laat doorscheme
ren. dat Elisabeth zal wachten op
de terugkeer na een tournee van
haar twee mannen: met de een
is zij (teni-lotte) getrouwd en van
de ander houdt zij.
Dat Lide Meyer een originele
schrijftrant heeft, bewijst dit boek.
Meerdere malen voert zij als het
ware gesprekken met de hoofdfi
guur. waardoor de lezer erop
wordt gewezen dat de personen
slechts voortkomen uit haar fanta
sie. Het is wel nodig dat men
zich dat bewust blijft, want de
personen en relaties zijn niet he
lemaal werkelijk. Toch is de te
kening van het ingewikkelde com
plex van karakterstructuren in
teressant.
Een uitzicht op een bevredigen
der, geestelijk leven is er niet en
dat is jammer. Want nu blijft dit
het boeiend beschreven, interes
sante probleem van de spanning
tussen liefde, opoffering en
plichtsbesef, zonder dat ergens
een richting wordt aangegeven
naar een absoluut-positieve le-
Tenshouding.
De Amer. met links op de foto
de machtige Amercentrale en
rechts hel mooie clubgebouwtje
vun de Tilburgse juchtclub.
hij i
Biesbos woont, wel 2*2
«been en terug samen). En in ver
band met de stromingen gaat het
de ene keer vlugger dan de ande
re. Ik reken daarom „per uur"
en heb daarvoor een bepaalde
prijs vastgesteld, zodat de tarieven
variëren van 2—8 per over
tocht v.v." „Ja, 's nachts moeten
we er ook wel eens op uit. Voor
de
Ook 's-nachts
In tegenstelling met overdag
/aar ik 's nachts altijd zélf. Dat i
s natuurlijk geen pretje, vooral
Zo gemoedelijk nu als het
karakter van de Betuwers is
geschetst, zo gemoedelijk is ook
het land, dat zij bewonen. Dui
zenden en duizenden toeristen
maken zich thans weer op om
een bezoek te brengen aan de
Betuwe en allen stellen zich er
op in, om zoveel als mogelijk
is „te lusten van hel vaèrke".
Wel, als het aan het „vaèrke"
ligt, zal het daar dit jaar zeker
niet aan ontbreken, want de
V.V.V.'s hebben werkelijk niets
nagelaten om de gasten een
aangenaam verblijf in de Betu
we te garanderen.
De Streek-V.V.V.'s van de
Over- en Middenbetuwe te Eist
en van de West-Betuwe en
Bommelerwaard te Geldermal-
sen hebben met steun van een
grote benzinemaatschappij de
mooiste routes door hun gebied
aangegeven met speciale weg
wijzers. Het doet er niets toe.
waar' men de Betuwe binnen
rijdt, want bij alle toegangswe
gen vindt men de wegwijzers.
Voor de Midden- en Oost Be
tuwe wordt als indicatieteken
een appel gebruikt, terwijl voor
de West-Betuwe en Bommeler
kersen zijn geko-
gehele route af te leggen want
er bestaan op verschillende
plaatsen dwarsverbindingen tus
sen de toeristische hoofdroutes.
Deze verkortingen zijn tevens
aangegeven op de kaartjes, die
bij de routes behoren.
Onvergetelijk
Zo omstreeks deze tijd in
de bloesemperiode biedt dit
bloeiende land waarlijk een on
vergetelijk schouwspel. Als zo
danig geniet de Betuwe dan
ook een internationale bekend
heid, die als een begrip mag
worden beschouwd.
Het is evenwel een misver
stand te denken dat de Betuwe
haar schoonheid slechts zou
danken aan de bloesempcriode,
die bovendien maar een maand
duurt. Integendeel. Het gebied
der grote rivieren is voor de rust
zoekende vreemdeling met be
langstelling voor oudheidkun-
deze strijd veel, zeer veel van
het historische schoon verloren
- ging. maar niettemin nog veel
dige juweeltjes een ongekend gespaard is gebleven, bevestigt
dorado, die en dat is de
dienste in de Betuweroute de
juiste aandacht krijgt.
de stelling, dat de Betuwe wel
m geheel apart gebiedsdeel
in Nederland vormt
Op velerlei gebied is de Be-
enis van dr ee lüwe' niettegenstaande haar
„rot, lijnen Irrtg
tergebleven.
Een verklaring hiervoor is
gemakkelijk te vinden: de Be
tuwe is een eiland, omsloten
door de grote
Om dit soort taf er
ontdekken in de l
het wel nodig eve
auto te stappen cn
De geschiedenis
bied gaat in groti
tot omstreeks het begin
jaartelling, toen de rivie
niet binnen de huidige.
middeleeuwen aangelegde ban-
dijken waren besloten, maar
vrijuit, met enige grote
loze kleine zij- en dwarstakken bindingen
zeewaarts stroomden. De hoge moesten
en vruchtbare oevers, die het
water begrensden, lokten Ba
taafse stammen tot vestigi
„o. enlang in stand
die het worden gehouden door ponten, in
het gunstigste geval door schip
bruggen, doch zowel de schip-
de Romeinse tijd aan het licht.
Na de bloeiperiode
tijdvak in de eerste
tijdens de vroeger z
dit vreesde ijsgang op de grote 1
groot gedeelte
volksverhui
en gedurei
eeuwen vestigden zich echter
nieuwe bewoners op de rivier-
kleigronden, en thans voorgoed.
Uit deze periode dateert dan
ook het merendeel der oude
pskernen met hun aanleg en
omstreeks 500 gebied vrij snel ontsloten,
volgende
Terpen
velai
Strijd
De overlast van water, die
men tot voor korte tijd heeft ge
had, kan nu nog blijken uit het
feit, dat vele boerderijen op zo
genaamde terpen, of „vloedheu
vels" zijn gebouwd en dat het
nog niet zo heel lang geleden is.
dat bij al die boerderijen altijd
vezig was, hoe-
isschien in
l roeiboot
De geschiedenis van de Be
tuwe is weliswaar van regiona
le betekenis, mAar niettemin de"gehele omtrek 'geen
buitengewoon interessant. Zij te bekennen viel!
geeft blijk van de eeuwenoude
strijd, zowel tegen het water als
tegen vreemde vorsten en vol
ken, dit laatste vooral gezien
het strategische belang, dat het
rivierengebied steeds is toege
kend. Vooral aan de laatste we
reldbrand zijn de herinneringen
bijna talloos.
Het voert le ver een opsom
ming te geven van alle beziens
waardigheden in de Betuwe. Men
komt ogen tekort op een tocht
via de (te smalle) dijkwegge-
tjes van het ene dorp naar het
andere.
In Kesteren bevindt zich een
grote fruitveiling en een proef
tuin, die op aanvrage te bezich
tigen is. In Lienden staat een
schilderachtige torenmolen en
in Ommeren het mooi gelegen
Huis de Eng. Voordat men de
sluizen van het Amsterdam-Rijn
kanaal passeert doemt rechts
van de weg het Ruisdaeliaanse
panorama van Wijk bij Duur
stede op.
In Zoelen is het gelijknamige
kasteel op aanvrage te bezichti
gen; er is een kostbare porse
leincollectie tentoongesteld.
In Buren staat het koninklijke
Weeshuis met poortjes, wallen
en muurhuizen. En dan passeert
men Beusichem met zijn 700
jaar oude paardenmarkt.
Culemborg heeft een prachtig
stadhuis en een attraktief wa
tersportcentrum. Via de Linge
door het dorp Beesd. waar deze
zomer een historisch openlucht
spel wordt opgevoerd, bereikt
men Waardenburg met het ge
lijknamige kasteel Waarden-
burg, dat momenteel evenwel
niet bezichtigd kan worden in
verband met ingrijpende restau
ratiewerkzaamheden. In plaats
daarvan kan men het beroemde
Maarten van Rossummuseum
in Zaltbommel bezoeken. Jam
mer. dat een nieuwe school het
gezicht op dit museum belem
mert. De oudheidkundige col
lectie van het Maarten van
Rossummuseum is werkelijk
Zeer mooi
r Tiel
zijde
liggen de boom
gaarden diep weg.
terwijl de andere
zijde wordt bege
leid door de Waal.
Het dorpje Och-
ten kenmerkt zich
door een overwe
gende nieuwbouw,
als gevolg van de
tingen. die hier in
de oorlog zijn aan
gericht. Van het
terras van een res
taurant heeft men
er werkelijk prach
tige vergezichten.
Een bijzonder
aardig punt in een
het kerkje van
mm Dodewaard, dat in
de dijk is gebouwd.
De oostelijke kop
van de Betuwe be
tekent een even
aantrekkelijke aan-
sluiting voor een
vervolg van de reis.
Het getal achttie
De Betuw
Hij houdt
eenmaal is
aar is behoudend.
bijgebracht. Door
i'ordt de post-
De wetenschap i
bode bijvoorbeeld nog
met „facteur" aangesproken,
terwijl de onderwijzer op enke
le plaatsen nog steeds „mon
sieur" wordt genoemd. Beide
dat door zijn overblijfselen van de Fran-
Zo ligt de Betuwe
voor de recreatie,
heeft tot dusver weliswaar nog
niet meegewerkt, hetgeen In
houdt. dat de bloeitijd van dc
bloesem enige weken later
Brturvnaar nrrmt v.u normaal, maar nor-
nlrt snol lata nlruua aan. maar. maala: dr aanlrrkkrlljkhrld van
annrrr hij dr „anrdr van vrr- hrt land arhnllt nlrl rnkrl In dll
nirmvtajrn Inrlrl. ral hij nlrl naprcl. 0m „al np adrm Ir ko-
ogenblikje rust i
tische aanblik biedt.
larzelen daarin ook het goede
onderkennen. Stug Is hij dei
i de dijk al kostbaar.
