LITERATUUR
BEDREIGING
I EEN SCHOT IN DE LUCHT
Smaakbedervende- en
gezonde lectuur
Grammofoonplaten als wegwijzers
Kleinere tijdschriften
PLAATJESBOEK EN VERZENBOEK
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 31 MAART 1962
Vandaag
begon de
boekenweek
„Alles is gevaarlijk", sei wij-
len prof. Schilder eens in een
persoonlijk gesprek. Inderdaad
houdt elke menselijke bezig
heid gevaren in en waarom
niet de literatuur, die meer
dan welke kunst ook de mense
lijke samenleving en de geest
van de tijd spiegelt. Voor de
pas bekeerde christen aan het
begin van onze jaartelling bete
kende de Grieks-Romeinse lite
ratuur een geestelijke macht
die hij vaak als bedreiging zal
hebben ervaren. Toen die ac
tuele macht in de loop van
eeuwen een glansrijke, levende
herinnering was geworden,
bleef zij door haar heidens ka
rakter, behalve een exempel en
een stimulans, ook een geeste
lijk gevaar voor de ontwikkel
de monnik van de middeleeu
wen, voor de dichter en schrij
ver nit de tijd van de renais
sance, voor de Franse classi
cist uit de zeventiende en de
Duitse uit het begin van de ne
gentiende eeuw. Ditzelfde geldt
nog steeds voor de gymnasiast
en classicus van vandaag, al
heeft de klassieke literatuur in
onze bewogen wereld van na
de tweede wereldoorlog aan
aanzien verloren. Gorter, Bou
ten» en Leopold waren classici
die het gezag van de antieke
beschaving hooghielden. Een j
humanistische verfijning als de
hunne geeft vandaag in de li- I
teratuur zeker niet de toon
1962
boekenweek
31
maart
betekenis, ik herinner hier aai
de vergeten „grootmeester'
Querldo.
En dan vragen
man wordt uitgesproken. Maar
als (en dat is meestal het geval)
in diezelfde roman of in datzelf-
de toneelstuk diezelfde waarheid
wordt geperverteerd, dan dient
dit
l antwoord?
Onze romans tekenen door
gaans christelijke milieus en spe
len vaak In het verleden of ln de
ïsl- ït'USSrï;
actueel, ze raakt zijn levensnood
het niveau
voor ae man or vrouw die het
beste uit de wereldliteratuur in
pockets bezit of krijgen kan. al
thans leest, doorgaans ontoerei
kend. De overproductie maakt
dat alleen het superieure zich
kan doen gelden, al hebben in
tussen goede christelijke volksro
mans zeker een functie, zij het
niet aan de top (en daar wordt
dc zaak beslist, ook in de litera-
Een antwoord
nneer mei
antwoord,
pv™„
niet. De bescherming die de ge
lovige christen van milieu en
traditie geniet en die veel ster
ker is dan hijzelf wel beseft,
maakt dat zijn situatie van de
volkomen naakt en los in de
ruimte staande hedendaagse post
christelijke mens zo aanzienlijk
verschilt, dat hij daarvoor de no-
Het geschenk van de boekenweek
maal niet van een auteur naar wd
men raden moet. De Commissie v
Collectieve Propaganda van het Neder
landse Boek stuitte, naar men heeft kun
nen lezen, hierbij op bezwaren bij
auteurs. Het boekje van plm. 110 bladzij
den is een verhaal van Anton Koolhaas,
die bekend Is door de zeer persoonlijke
manier waarop hij over dieren schrijft. Het
verhaal Een schot in de lucht han
delt over dieren (honden, vliegen en mus
sen), maar tevens over mensen. Uit een
oogpunt van schrijfkunst Is deze combina
tie ongetwijfeld geslaagd. De als jachthond
mislukte Dian, „die de benen nam bij
leder schot dat gelost werd, en die dan
later door de veldwachter dwalend werd
aangetroffen en weer thuis gebracht", is
de centrale, of juister de verbindende fi
guur in deze geschiedenis.
Het beest vlucht uit zijn milieu, het land
huis van mijnheer Robert, ontmoet de
straathond Moppie, die bij hun spel een
auto-ongeluk veroorzaakt, komt op een
station en later op het emplacement t^
recht en eindigt zijn zwerftocht in het
seinhuis van Jan de Kop, die als mens
mislukt is en zich laat gaan in nihilis
tische fantasieën, maar gelukkig de wis
sels normaal blijft bedienen. Het ver
dorste beest krijgt hier te drinken en
werpt zich in een hoek van het verwaar
loosde houten seinhuis neer als in een
eindelijk gevonden thuis. Zonder het te
weten bewaart hij Jan de Kop voor een
mogelijke wanhoopsdaad. De mislukte
hond roept in de mislukte mens zachtere
gevoelens wakker.
Vooral het hoofdstuk Een uitspansel aan
draden, beginnend op bl. 77, en de be
schrijving van Jan de Kop s milieu in
het hoofdstuk Het seinhuis, beginnend op
bl. 85, zijn bijzonder boeiend en hebben
een wijdere achtergrond, namelijk die
van de tegenwoordige vertechniseerde
samenleving, met als kenmerk algemene
onverschilligheid en troosteloosheid. Te
gen deze donkere achtergrond zijn er
dan de schaarse momenten waarvan
men zeggen kan „Soms leef je" (bl. 42).
Ook de galgenhumor, die door het hele
werkje heen zit, heeft tot op zekere
hoogte een verzoenende werking. Zo zou
men dit Geschenk kunnen prijzen en het
eens kunnen zijn met de Commissie, die
het met kennelijke voldoening presen
teert. Maar er zijn twee dingen die in
een boekwerk dat als algemeen geschenk
ls bedoeld en waarbii dus geen volks
groep en geen leeftijd is uitgezonderd,
bij het lezen hinderen. Dat is het m.i.
volkomen overbodige detail dat Robert
een verhouding heeft met een meisje van
het personeel en voorts alles wat over
mevrouw Druntinckz die bij het auto
ongeval zwaar gewond wordt wordt
verteld. Natuurlijk is de wereld vol van
zulke dingen, maar wat hindert is d»
toon waarop erover gesproken wordt en
die suggereert dat zulke erotische esca
pades nu eenmaal tot het leven behoren
en als normaal te aanvaarden zijn. In
dit laatste zit de gevaarlijke nuance.
Natuurlijk bedoel ik niet dat bij elk cro-
tisch detail morele verontwaardiging
moet worden getoond, maar deze stem-
ming van het cosi fan tutte ondergraaft
de ethiek, al staat daar tegenover dat
hoofdstrekking van het verhaal niet al-
leen alleszins aanvaardbaar, maar zelf»
nobel is.
De tweede ergernis is, dat mijnheer Stot,
een kerkelijk en organisatorisch christen,
die per gratie netjes leeft, dan toch
maar een dooie diender is. Onwillekeurig
legt men verband tussen het een en het s
ander. Hij leeft netjes, is dus een suf- S
ferd. Stot komt bij het reeds genoemde
auto-ongeluk om het leven en dan leest
men op bL 50 de volgende ergerlijke zin-
snede: „Het valt zwaar van ontslapen in
den Here te spreken, na zo'n klap." De
auteur is intelligent genoeg om te weten
dat dit in zulke gevallen ook niet ge-
beurt. „Wij wensen U veel genoegen bij
het lezen", zegt de Commissie en is van
dat genoegen bij voorbaat overtuigd-
Hier ziet men wat voor inhoud het be- S
grip „nationaal" meer en meer krijgen
kan. C. RIJNSDORP
dige Einfühlung mist.
niet voldoende samen op een
kantoor of in een mijn te wer
ken. Dat zijn maar uiterlijkhe
den. Het werkelijke verschil zit
veel dieper. En als het dan voor
het rechtstreeks getuigenis al
Indirect
n« recmstreeKS getuigenis al zo maar dan indirect, d.w.z. op het
Het Nederlandse humanisme nLet v".°? de wetenschappe- moeilijk is de hedendaagse mens algemene levensplan. Wel heeft
-ïft ll,k.e ?e1chn;V'"S achter. Homo- echt te bereiken, hoe vee! te het „getuigenis'' san functional!-
heeft sinds Erasmus
bewust een «oort ^ynlhese nage- „a d', 'naan'
volop taboe)
erotiek (in de tijd van Jacob Is- meer in roman of toneelstuk!
streefd van antieki cultuur "Vn SS»"tlSS"te WE."!! Want daarin kan het getuigenis niet omdat
de onverbloemd heidense gedach-
tenwereld tot op zekere hoogte
„getuigenis" aan functionali
teit ingeboet. Maar kwam dat
opgevangen en verzacht. Toen de
algemene smaak nog om schoon
heid vroeg, in de tijd van het
estheticisme, voelde men op het
niveau van schoonheid en kunst
nauwelijks de onverzoenlijke te
genstellingen meer. Het schoon-
heidsstreven werkte eclectisch.
Jezus aan het kruis was schoon
(denk aan het bekende sonnet
van Verwey), maar ook Sapfo.
tiek kan nog eerlijk heten bij de pleetheid zoals
beschrijving van perversiteiten, met haar capita is dodelijk
zoals incest. Want waar zou men het tot stand komen van echte niet I
halt houden? Pedofilie, moord- kunst. Bovendien is de bewuste deze tijd leren moeten is getuigen
zuchtige lusten en waarom meer opzet op zichzelf al een obstakel zonder superioriteitsvertoon. De
Men zou zending leert dat al
de dogmatiek kend „hier sta ik", waardoor
distantie schiepen die er
mocht? Wat we
Martha Feldhoff, Boven de nacht steen de sterren.
Wi{nand Jacobs, lie heb het niet gedaan.
Twee romans, uitgegeven door J. N. Voorhoeve, Den Haag
op het
uitvoerig thuisfront is het niet anders. In U1I, ,„nnrr
het genoemde boek van Mulisch nlet literaire waarde heeft is
wachtend op haar
wijl de maan en de Pleïaden al
waren ondergegaan.
wachten op hun beurt Van de eerste erde.
om als romanstof te dienen. Het hierover afzonderlijk
is niet de eerlijkheid waartegen kunnen schrijven, maa
men hier wil opkomen, maar ten het hoofddoel van dit artikel vertelt hij van Lou de paling-
het verborgen of openlijk pleidoo' ^jet uit het oog verliezen. En boer, dat deze spreekt zonder
schoon voor promiscuïteit en voor het omgekeerd is het waar dat ook moeite te doen om te overtuigen, WOraen unaer nei
,e™Jde 'Sluiven van de laatste de meest antichristelijke kunst Hierdoor heeft hij misschien juist 52 zich tilEim die ta
normen en remmingen Wat het geen kunst kan worden, indien zijn invloed verkregen, al is dat tallozen,
loodje legt is immers het huwe- ze niet een moment van waar- dan maar tijdelijk. Geen decora-
lijk, die suffe en ^verburgerlijkte heid. althans juistheid, uitspreekt, tief „getuigenis", maar een een-
MÉ „verklager voudig constateren, desnoods op
instelling, die alleen
huichelarij en geesteloosheid
stand kan worden gehouden. Ook
als dit niet min of meer openlijk
wordt gezegd, dan gaat de strek
king daar toch heen.
Erger, want algemener, is het
- -o—. v.. a-, anti- of postchristelijke karak-
voorbereid cn opgekomen, die ter van de hedendaagse Neder-
van de zichtbare werkelijkheid landse literatuur. Dit gaat sa-
uitgingen. De Franse literatuur mei
met Balzac, Stendhal. Flaubert de
culmineerde wat dit betreft
door zeifs de duivel als
door middel van de- radio. In"
feit. De gemiddelde lezer wil elk geval laten de jongeren zich
slechts geamuseerd en liefst ge- geen knollen voor citroenen meer
boeld worden. Onder hen bevln- erkopen. De enorme versprei-
film ding van het pocketboek is een
het boek alleen maar voor geduchte concurrent geworden
een poosje hun eigen grauwe van de protestantse boekenseries,
werkelijkheid wUIen ontvluchten. die ,het de lezers gemakkelijk
Idealistisch tintje
Dit alles speelde zich af in een
idealistisch getinte gedachtenwe-
reld. Maar richtingen waren
der broederen" spreekt waarheid conversatietoon, zonder bijzonde-
God antwoordt niet: „het re stemverheffing, dat is in het
dagelijkse Babel van rumoer de
enige manier om zich verstaan-
schikt nogal met die kinderen
me", maar Hij wijst op het bloe-
dig offer van Golgotha. Voor het baar te maken
element van requisitoir over ver- overtuigen die daarvoor vatbaar av „iaa,
burgerlijkt of huichelachtig of zijn. Misschien komen dan later WOOrd te geven,
steriel christendom buigt men de romans, hoorspelen en toneel-
het hoofd, ook als het in de stukken ook wel.
ten aanzien maakten: vijf boeken per jaar:
van het boek in de protestants- de uitgever zoekt ze wel voor u
christelijke sector van ons volk? uit! Het pocketbedrijf lijkt wat
Op deze vraag is in een korte
schouwing naar aanleiding
zelf-bedieningszaak. Vele
Blezers willen zelf hun keuze doen
hen te twee zojutst verschenen serie-boe- en dat wijst op een gelukkige ont-
Kcen afd0end ant_ wikkeling. Het verwonderde mij
dan ook niet dat de uitgevers van
een van de bekendste boekense-
het algemeen lijkt het mij nes (De Opgangserie) na dertig
C. RIJNSDORP toe. dat
rot-dit-en-dats plichts
getrouw doet lozen en waartegen
zeker geen beroep op ..goede
manieren" «W. L. M. E. van
Leeuwen in Nieuwe Romanciers,
Zeist 1961) helpt. Wat betekenen
het programmatisch naturalisme
van Zola. hier te lande opgehe
meld door de jonge Van Deyssel.
Dit dogmatisch naturalisme sloot
aan bij een Nederlandse werke
lijkheidszin. die reeds bij Hilde-
brand (om niet verder terug te
gaau> tot copiëren van het dage- bomaanslagen goede
lijks .leven ne* geleid. De Genes-
tet bad in zijn tijd om nutuur en
waarheid geroepen en Multatuli
toonde behalve een romantisch-
idealistische kant ook een nuchte
re zijde. Hij zou geen Droogstop
pel hebben kunnen scheppen
I geen
i hebben kwidatie
Die ruwheid is op zichzelf wel te
overkomen, vooral wanneer men
bedenkt dat ze soms teleurgestel
de tederheid verbergt «zie Albert
Helman in het januarinummer
van De Gids), maar het erge is
dat het samenhangt
gevoeld. Droogstoppel als poëzie-
ontleder (auf Flügeln des Gesan-
ges) is Multatuli.
Wanneer ik van literatuur als
bedreiging spreek, dan ligt die
bedreiging vandaag niet ln een
vervoerend esthetisch Idealisme,
maar In een extreem realisme
van nature bij de Hollandse VPH
zienswijze kan aansluiten. Het vijgebladen
resten christendom
uit dc samenleving. De meest i
dicalen geven hier de toon aan
en bepalen op den duur de koers.
Willem Frederik Hermans
schrijft in Randstad 2 (Amster
dam. 1962) op bl. 20:
„Als wij ons niet meer hoeven
tc schamen voor de seksualiteit,
is daarom het ogenblik gekomen
'i; de ressentimenten met
lezers critischer jaar een voorzichtige (misschien
zakelijk bekeken onvoorzichtige)
stap vooruit hebben gedaan en
hun serie hebben omgezet in een
boekenkring, welke de leden in J™,.
ct,»t zelfstandige, vrije
lilt oor» ornnt aan. s?°.n
staat stelt
keuze te doen uit een groot
tal boeken, tegen gereduceerde
prijs. Of deze B.B. Boekenkring
te Baarn een succes zal blijken
met belangstelling af.
zien wat daar
wordt verkocht i
:n opgemerkt
commerciële radio-
„boeken" Erik Hansen heeft de schone
kruidenierswin- Signe uit de klauwen van het I
voor monster verlost en is zelf met I
tele- haar getrouwd. Als hij een keer
teit van
ke boek
gemakzuchtig. Vraag het ^ikfta
ïcacaaai.ecciciunthn wei*e ui ae ons zo oetcenae se
ries verschijnen, worden door
ze uitgevers doorgaans m<
gewikt en gewogen. Deze
hebben blijkbaar nog een functie
in de doolhof van de boekenwe
reld. Dat er niettemin in deze
sector vaak boeken worden uit
gegeven welke zelf* ils .lectuur'
i de leeszaal-assistenten.
Zelfs daar waar de boekenrijen
„open" zijn en men zelf zijn boe
ken mag uitzoeken wordt nog
maar al te vaak de vraag ge
hoord: Gééft u mij maar een
boek!
Wanneer men in het buiten- o_o
land. bijv. in Amerika, heeft ge- (ik spreek niet
Signe (die nog steeds onder
behandeling is!) een spuitje
het protestants-christelij- achter voor het geval de patiënt
weer een hartaanval krijgt Er
ontbreekt iets aan het medicijn
waardoor- de patiënt kan sterven,
zorg Dat gebeurt dan ook prompt
Maar Signe pleegt zelfmoord.
Bijeengeharkt
zijn vooral twee aspecten die
hierbij treffen: de al te grote
openhartigheid op sexueel gebied
en de houding tegenover het
christelijk geloof. Niemand wenst
de Victoriaanse preutsheid terug
(hoewel die toch ook een be
schermende werking had), maar
de wegneming van het sexuele
tahoe C. 8. Lewis heeft al ja
ren geleden erop gewezen
heeft zeker niet enkel winst ge-
bedekken?"
Mulisch. die zo druk door
de jeugd gelezen wordt, schrijft
in Voer voor psychologen (Am
sterdam 1961 ..Boeken die tot
het goede prikkelen: morele por
nografie" (bl. 76Hij is volko
men bewust, ja programmatisch
in het offensief tegen alle resten
christendom in de samenleving.
En: ..Naar de hel met de zon
dag, waar hij thuishoort! Iedere
dag Vnio Technlca!" (bl. 128;
unio technica in plaats van unio
mystica).
NAAR 'KINDERLITERATUUR- EN LECTUUR
Ook de Bijbel neemt geen blad
voor de mond, maar hier is het
God die de
wegvallen van de christelijke
ligie is het sexuele leven met ren
zijn mystiek van bloed en dood niet aan kunnen ontkomi
naar het centrum toe geschoven, deze auteurs kennis te
Of men ziet het gewoon als dat- (het is een hersenschim
gene waarom alles draait, ook al nen dat men zulke hoekt
Wie Nietzsche kent, komt hier
ziet Door het een begaafde, gevorderde leerling
M tegen. Onze middelbare scholie-
en jonge studenten.
nig emotioneel.
Langzamerhand vindt het wel niek is gevolgd. Op zichzelf ge-
algemeen erkenning, dat de nomen, zijn het juweeltjes van
grammofoonplaat van onschatba- voordrachtskunst, maar naar Ne-
r. betekenis Is voor het ssnkwe- df„rla.nj!J.b.cAr,,ppe° w,t
ken van liefde voor en kennis
de muziek. Men behoeft maar ln
de platenwinkels rond te kijken
om te tien. dot vsn dexe mogelijk- Wat ,evMl de andere kant op.
°P ro>.j gezwenkt zijn veelal de Duitse
"U a i JM plaatjes, die Polydor uitbrengt,
vele stemmen dragen taalgebruik, maar boeiend
..vbtuut Men zou zeggen dat de schrijf-
literatuur) ster hieraan de handen vol had 1
beneden de maat blijven moet om «*eze zaak met behulp van de
helaas weer eens worden gecon- onmisbare flash-backs tot een i
stateerd. Ik neem als voorbeeld e°ed einde te brengen, maar nee.
de roman „Boven de nacht staan °e toeringcar zit vol en van al
de sterren", geschreven door deze mensen harkt zij ijlings al-
Martha Feldhoff. Martha Feld- 'e mogelijke drama's bijeen. Zelfs
hoff is waarschijnlijk een Zweed- de Enk „begrijpende" stewardes j
se schrijfster. De oorspronkelij- ontbreekt niet. Ondertussen doet
ke titel wordt niet vermeld, noch 2e s?Anjfster ijverig verslag van
de naam van de vertaler of ver- mteressante reis. De lezer I
taaister. Misschien is het boek j indeJ"daad een goede in-
wel „bewerkt", wie zal het zeg- drV*, va.»n natuurschoon van
gen? het land van de middernachtzon,
maar daarmee is ook het enige
goede gezegd van dit ongare ver
haal. Tegen het eind komt alles
Het is ronduit een onmogelijk °P zijn pootjes terecht. Het lijkt
hoek. Vraagt u mij of al deze dan op een klucht, maar helaas
ogenschijnlijk bizarre typen niet het is geen klucht en wordt er I
zouden kunnen bestaan en deze bij dit alles nog iet veel
Ronduit onmogelijk
Geslaagd
,i;_ j. tuuuru Muinrn nesiaan en aeze <»uc£> nog ïei veel vrome
-« ïüslu hoesjes Kekke situaties toch wel voorko- woorden gemorst. Dat is wel het
Zijn erg leUK. men Hnn mnpf llr 11 ssnelsnilr in/, meest, l^alrhai-a in nlif ii
Andere kant
Eveneens bijzonder geslaagd is
de voordracht van Anny de Lange
uit ..Pinkeltje in Madurodam"
van Dick Laan. met zang van
„De Damrakkertjes" en muziek
Paul Chr. van Westering
Uit de Bijbel
dan moet ik u aanstonds toe- meest laakbare in dit verhaak
dat het leven vaak roman- dat met de schijn van een zeke-
i dan een roman. Maar, re intelligentie een ontstellende
roman verwachten wij onmacht en leegheid verraadt,
opsomming van gebeur-
Sobere eenvoud
bulten ook. dat zuiver instructieve pia- zoajs „Schneeweisschen und Ro- «Philips 422583NE). Het plaatje is
■PH1 zien hoe zij die In-
zodat erotische scènes in de drukken verwerken. Vooral de
obligaat bestanddeel zelfverzekerde, hoge
zijn gaan
de medische
voorsprong, m,
Nog hebben Mulisch overdondert hen,
handboeken een het juist die toon die soms twij-
ar de literatuur fel oproept aan zijn werkelijke
KENTERING is een tweemaandelijks literair tiidschrlft onder
redactie van een groepje jongeren, o.a. de Rotterdamse jonge
dichter Cor de Back. Het redactieadres is Boe roest raat 37. Delft
en de administratie zetelt aan ds Van Foreestwag 40. Delft. Het
jongste nummer (het blad Ls in zijn vierde jaargangi biedt
poezle van Jos Vandeloo, vertaald proza vsn Ju an Ramon
Jimenez, voorts verzen van Jan Donia, Wim Hazeu. Cor de Back.
Eric Heidbuchel. Aty Linde en Aart Hardeman. Van Enno
Devellng Ls er een novelle De Ferry. Van de Inhoud trof mij o.a.
*5* goed het vers Apologie van Cor de Back.
Vlietlaan 23b Rotterd
Zoa!< men weet voeren Cris
Huickx en Willem Eges de re
dactie. Beide auteurs hebben
het nummer geheel voor hun
rekening genomen (ik bedoel
SÜtil«WinbtSS) Wk&lÏÏ: Bmtfv.e.» v„ ao iuj
zondering__van twee .bedragen 25 -aar opgericht in Voortiurg.
Ten slotte de nummers 1 en
2 van een nieuw literair
maandblad: Fase. Het is be
doeld voor jongeren van 20 tot
door Ad Honig, als dit
ste geen pseudoniem is. Deze
gséichijes zun SIS', sischt hst 'Êsn "j.nma" Xi.'
dré Riphsgen. Henk Eism;
vslter IT- J°r* E
kom Dat „goed lopen" is
met het weren van de poëzie
in strijd. Hiir wordt bewust
gedacht en geerteld Willem
Egea beëindigt zijn herinnerin
gen aan Anna Blaman. die on
getwijfeld de moeite van het
lezen waard gijn. Het (gesten
cilde) tijdschrift kost ƒ0 95
•er nummer. Het kon iets be
ter worden verzorgd, ook met C.R.
Tom Etty en Jan Joris La-
mers. Fase wil strijden tegen
een oneerlijk epigonisme en
streven naar eerlijkheid, waar
heid. persoonlijkheid. Het
adres is WUlem Klooslaan 35.
Voorburg. Over de inhoud valt
niets bijzonders op te merken,
maar elk eerlijk initiatief op
dit gebied dient te worden ge
waardeerd. Het ls de jeugd!
moeten z
aantrekkelijk zijn. De meeste ge-
interesseerden immers hebben
Immers liever een der „populai
re klassieken" in hun bezit dai
een plaat waarvan men kan le
ren tvelke muziekinstrumenten
zoal zijn.
Rumpel-
"'Si:
„De
VIA NAALD
IN HAAT
prachtig boekje gestoken.
Veel eenvoudiger uitgevoerd zijn Bakker
de sprookjes die in Philips' „Muzi- J J'
kale speeltuin-
serie" zijn opge-
De hoor-
ten eveneens U koop st)n. Willen se„rot- (55027 KN1
dese Inderdasd verkocht worden, st,]zchen" (55026 KN>
,ta de_ eerste plaats broeders Grimm en
schichte von Kalif
Storch" (55039
KN). naar het
verhaal van Wil
helm Hauff. Ze
zijn knap geregis-
Philips heeft dit uiteraard ook j11"1 effecten wat
megnre™3erm«rdada,r pfceotó "en' SniSSSSSdTMaar misschien (314027RFI. Er is met vrij weinig T)
Saxo-platen heeft uitgebracht S»",?' »«d voor de Duitse jeugd. effecten gewerkt.-
„Met Piccolo en Saxo De slbumpjes
76540 R,
1 hachelij-
1 beeld
door de guitarist Di<
Nu is het meestal
ke onderneming de Bijbel
..uusca. ..w.- 8ebi>d om te zetten, maar an-
■meikern meelt d«mjds kunnen deze korte hoor- t
deze fsinele» spelcn toch 2cker dp vvc* ertsen als he,1 hem ontbreekt
plaatjes "Sis voor het,2el' B.jbel lezen. Jam- ve zelf mensen te c.
JHansen Grietje i» alweer het statige
(314030RF) en
„Assepoester"
Geeft u mij dan maar het pre
tentieloze verhaal van Wijnand
Jacobs, met de nuchtere titel „Ik
heb het niet gedaan". Van deze
auteur wordt ons verteld, dat hij
fabrieksarbeider is en voor zijn
pleizier verhalen schrijft. Een
naai u« vi.tu» ,r uw™ n r ue ziin vervat. zullen echter ook de wat te plechtig, waardoor eeuwen
derde is. Hierin mankt de Jeugd Nederlandse jeugd reker bekoren, in tegenstelling tot de andere
«zeg van zes a acht jaar afi ken Eigenlijk zijn deze buitenlandse plaatjes voor de allerkleinsten
niv met allerlei instrumenten «ge- Plaatjes bestemd voor jongere kin- minder geschikt zijn.
»ld door hef orkpxt van AnHró deren maar gezien de taalproble- Ook Artone heeft een sprook-
men die dit oproept, lijken ze in jesserie. aangekondigd als „Volle-
ons land meer geschikt voor een dige kinderhoorspelen", wat ieti
aardige illustratie van het taalon- overdreven is. omdat het eigen-
derwijs in de lagere klassen der lijk meer met muziek en geluid
middelbare scholen. geïllustreerde verhalen zijn. Dit
geldt tenminste voor ..Doornroos-
Eveneens bij Artone verschijnt niet i
een uitstekend verzorgde serie tenissen. wij willen er als lezer
Bijbelse hoorspelen (zoals „Noach hij betrokken raken, we verwach-
en de ark" DR25101. „De muren ten van een verhaal dat het ons
van Jericho" DR25106 en „Het le- iets doet. Het lijkt er op. dat de-
ven van JozefDR25103), gc-schre- ze schrijfster een reisje naar
geregisseerd door Henk Lapland dankbaar heeft aange-
on grepen om een nieuw boek te
fabriceren over een in een auto
car reizend gezelschap.
Elke willekeurige krant geeft soortgelijk geval dus als wijlen
voldoende stof de volksschrijver Schippers. Het
aan de ga- Saat over een jongen, die drie
ïëren. We )aaz onschuldig in de gevangenis
beginnen dus met een jong veel- "ee" gezeter en na zijn vrijla-
bruik, wat zeker niet elk "kind zal belovend arts wiens vrouw on- niet meer wordt geaccepteerd
aanspreken. Bovendien moet men der verdachte omstandigheden is ooor zijn vroegere omgeving. Al-
wennen aan het idee gestorven, in dezelfde nacht dat 'een zijn moeder had in zijn on-
:ezin baar ex-echtgenoot, een wellustige schuld geloofd. Van Wilma, zijn
rij naast meisje, had hij nooit meer iets
eveneens gehoord. JVIaar dit vond zijn
eerder dan' David hem d® _doo4._vindt' ,.Er,ik Hansen, de kv
bijvoorbeeld het gezin
speeld door het orkest van André
Popp". waaromheen Ko van Dijk
op suggestieve wijze een kostelijk
verhaal vertelt. Dit laat horen
hoe Piccolo en Saxo het circus
Pret-tent van de ondergang red
den door de diejren een orkest
c - haar tyrannieke vader.
.-.^.1- D!f boek is niet meer dan het
tot de Wll Z1)n: een eenvoudig, sober ge
land
jonge arts, wordt door zijn
Dat zijn echter slechts details. de" min of meer geprest
die zeker niet van de hoofdzaak auto-car-reis naar het lar
mogen afleiden, dat op Schriftge- de middernachtzon
iet» Ü2ÜT "SSAa»4 mw'rdfde leTér "gelood hul^foïüm».
gens ingelicht over de oorzaken ••Zijn gevoel reageert anders dan
dit drama. Ziehier een proe- zUn verstand". „Omdat je
Wat de Nederlandse hoorspelle-
Een simpel gege- tjes betreft, is er nog al wat ver
aar alleraardigst uitge- schil, zelfs bij de uitgaven van
één bedrijf, zoals Philips. In de
r/nortnp/ serie Kindervertellingen bijvoor-
beeld brengt men op e«n plaatje
„Een treintje vol appelflappen"
en „De reus van Zoetermeer"
(411632NE), alleraardigst verteld
door Joke van de Berg. Wim
Quint en Piet Ekel, en van een
wTérk' "fezenVoor muzikale inleiding voorzien door
wern lezen, voor 1
belse geschiedenis vertrouwd
wordt gemaakt.
Zoals alle andere hoorspelplaat
jes hopelijk de weg aangeven tot
het lezen van kinderlectuur
schreven verhaal. Mensen als
wat af- Wijnand Jacobs, die het leven in
Bij stukjes a' z'iQ hardheid kennen, strooien
fTiDisAt 11 iici jcicu van Kinaerieciuur en
InR9iO O« «n Aii Rfth» anP L zelfs -literatuur, kunnen deze Ar-
veerhg rovers'" (»n...n(»<f.n „«aw», v,a*
hier is sprake
<DR2506fn Ook tons-uitgsven
1 tot hèt Boek.
TM.
Behalve muzikaliteit bevorde
ren en muziek propageren, kan
men per grammofoonplaat méér.
Inmiddels al weer bekend zijn de
platen waarop schrijvers en dich
uit eigen
kenschetsing op pagina kerk komt wil dat nog niet zeg-
95: „Signe had liever geprobeerd 8en dat jevolmaakt bent". „Vol
te sterven dan aan de verlangens Sens mij zijn er dingen waar een
haar zogenaamde man toe te ouder buiten moet blijven, al be-
doelen ze het nog zo goed". ..Een
christen is geen haar beter dan
een ander mens" „Wij hebben
alleen een gering bevattingsver
mogen. Daarom zijn er ook veel
de jeugd is dat echter niet vol
doende. verwend als ze is door
radio en televisie. Slechts een
hoorspelletjc schijnt voldoende
aan te spreken. Het pure voorle
zen of vertellen, lijkt minder ver
koopmogelijkheden te bieden.
Maar kennelijk denkt men daar
in Engeland anders
mon's Children's
tenminste onder
het kleuterkoor „De Schellebel-
len" van Paula van Alphen. Hoe
wel bescheiden aangekondigd als
vertellingen, zijn het bijna werke
lijke hoorspelletjes geworden,
waarvan zelfs kinderen van etn
jaar of drie-vier al genieten.
Ter gelegenheid van de Boe-
■C...TVT4I «.«- kemveek maart tot 7 april)
oaar 'heTbijzónder'goed zlJ"- behalve het Geschenk dat
Caed uitgevoerde albumpje kunnen be- afzonderlijk besproken
brengt kiiken- twee uitgaven verschen
Kennelijk meer bestemd
uitgsven verschensn die Jet d" vergelijking
Het Speels A.B.C. herinnert aan geveer
het twee jaar geleden uitgekomen denis van de middeleeuwen
bijzonder verzorgde en geslaagde
plaatwerk In 26 letters.
mensen die niet weten
zij leven".
Ook deze schrijver trekt aan
de touwtjes om alles weer in het
reine te krijgen. De tweede helft
van zijn boek is heel wat zwak
ker dan de eerste 80 bladzijden.
Frank, de hoofdpersoon, maakt
kennis met een ander meisje dat
hele literaire geschie- bem al te grif accepteert. Zo
2.50 (op een bon)
„Grimm fairy tales" «gelezen ook de (twaalf!) boeken" over verkrijgbaar zijn. Het be
door Joseph Schildkraut). met op Paulus de boskabouter" van treft bier een Speels A.B.C. der
een plaatje ..Sleeping Beauty", Jean Dulieu te propageren «en Nederlanden, samengesteld door
The™Ive^.and ,he ,shoemaker" waarom niet", is Paulus is ja- Gerrit Borgers. Karei Jonckheere.
en „The old man and his grand- rig" (Philips 411633NE». De hoes (~hr I eeflani- #-n tiH*rt uitt»
son" 'TCE 112) zonder een spran- !S keurig maar is geen boekje, al XT'
keltje muziek of ander geluid. In staat er wat tekst met plaatjes «eventien provin-
dezelfde serie vindt men A in Dulieu vertelt zelf het verhaal. cl—,> een bloemlezing van ver-
child's garden of verses", 'TCE Hij brengt het er leuker af dan «en over Noord- en Zuidneder-
113) ditmaal gelezen door Judith zijn Engelse collega-vertellers, land, bijeengebracht door Anton
Anderson, waarbij dezelfde tech- maar hij beeft dan ook een bij- van Duinkerken.
maar niet chronologisch gerang- wilma
■el niet schikt' wat hier ook mee
jvoordeel
ook haar ouders. Maar wanneer
Els verongelukt komt de weg voor
tiNivrjji dje nog a]tijd
kan doorstaan. Toch is het
aardig kijkboek geworden, al is Beide uitgaven kunnen de jeugd.
totaalindruk minder stijlvol
1960. Het
ook hier dat it
Vlaanderen litei
heid ziet. Bladerend en hier er
daar lezend krijgt het publiek, eer
uiterst globale, voorstelling var
het verschijnsel Nederlandse lite
ratuur. De bloemlezing van An
ton van Duinkerken bestrijkt on-
hem houdt. Ook Franks
schuld wordt op de laatste blad
zijde klinkklaar bewezen. Ja ja.
Toch prefereer ik het hier en daar
onbeholpen verhaal van Wijnand
Jacobs boven dat quasi-intelligen-
lokken en misschien ertoe tc boek van Martha Feldhoff.
bijdragen dat men wat verder Misschien zal Wijnand Jacobs nog
komt dan de etalagekast. Wat eens een ander boek schrijven en
de verzenbundel betreft kunnen "a §oede bladzijden niet door
de Aantekeningen achterin *""4
ieder geval een ruimer perspec- MÏÜchfên
ook ouderen die tot nu toe li-
het literair A.B.-boek terair weinig geïnteresseerd w
we aspect is
Nederland en
tief openen.
C. R.
P. J. RISSEEUW
