LEXINGTON
Hooggeleerde Kamerleden
wensen meer vrijheid
311
?n
Philips hoopt op gelijke
winst in 1962
Bert Haanstra vereeuwigde
afsluiting Veerse gat
NOVIB doet beroep
op regering en volk
Brood laat in trommel
door personeelsgebrek
Zagreb-filra:
wonderen met
lijntjes
\rn i
BELWE LEIDSCHE COURAAT
WOENSDAG 21 MAART 1962
Senaat wikt voor- en nadelen
van Roolvinks loonsysteem
(Van onze parlementsredactie)
OOK in de Eerste Kamer ontbreekt de kritiek op het huidige loonstelsel
niet. Gistermiddag, bij de behandeling van de begroting van sociale
U «ken en volksgezondheid voor 1962, vroegen zowel de a.r. senator prof.
mr. W. F. de Gaay Fortman als zijn liberale collega prof. dï\ H. J. Witte-
veen, of het niet beter is, de loonvorming in beginsel geheel vrij te laten,
terwijl de regering de bevoegdheid houdt, globaal in te grijpen.
Volgens prof. Witteveen zou dit in-
pijpen zich moeten beperken tot eer
tijdelijke loonstop voor alle collectieve
irbeidsovereenkomsten of een tijdelij
ke bepaling, dat de loonsverhogingen
niet boven een bepaald maximum mo-
pn uitgaan. Dergelijke maatregelen
(ouden in tijden van conjunctuurspan
ning nodig kunnen zijn.
Beide hoogleraren kwamen mede naar
lanleidinig van de huidige loonimoeilijik-
heden tot hun uitspraak. Prof. De Gaay
Fortman ,gaf de ondernemers er voor-
camelijk de schuld van, dat de loon-
overeenkomst van Oud-Wassenaar nade-
aanvulling van regeringszijde behoef
de. Hij betuigde instemming met het
prinigsbeleid, In het bijzonder met dat
van staatssecretaris RoolvinJk. Dat de
gering onlangs opstapjes in de c.a.o
in een bepaalde mate verbood, adhtt*
hij volkomen begrijpelijk
Prof. Witteveen herinnerde eraan, dat
hij reeds twee jaar geleden
meer vrije loonvorming heeft gepleit In
tussen is er niets gebeurd. Prof. De Gaay
Forhman haalde de klacht van de voor-
r van de Sociaal-EconomiscJhe Raad
dat de regering de S.E.R. o
ungelegenheden advies moet vragen.
Waarom handelt de S.EjR. echter de lig
gende adviesaanvragen niet af T
,Het Is gewoon e r g e r 1 U k," aldus
Prof. De Gaay Portman, dat de advies
aanvraag over de nieuwe arbeidsvoor-
wurdenwet. waarin een nieuw loonstel-
wordt geregeld, reeds bijna een jaar
bij de S.E.R. ligt, zonder dat
mur Iets aan gedaan Is". Op zo'n manier
wordt de inschakeling van de S.
belasting, vulde prof. Witteveen aan. HU
legde er de nadruk op, dat bU het door
hem gewenste loonstelsel de butdlge pro.
duklivltcltsmaatstaf geheel moet wor
losgelaten
t leven
aliden
rnhem
touwen
Huurverhoging
Uiteraard werd ook het conjunctuur,
element in de besohouwingen betrokken.
Prof. De Gaay Forten an vroeg de rege-
te gaan, of op dit punt nog niet
meer maatregelen nodig zijn. Hij vroeg
het bijzonder of de huurverhoging,
die per 1 juli is aangekondigd, wel op-
lortuun is.
Prof. Witteveen beoordeelde het effect
de huurverhoging kennelijk anders,
wees erop, dat door de verhoging
geldmiddelen aan de consumptieve
•esteding wordien onttrokken, hetgeen
gevaar voor overbesteding doet af-
en. Volgens de liberale hoogleraar
•ft momenteel een belangrijk gevaai
kot de conjunctuur in het bijna gelijk-
Sjiig doorvoeren van een aanital sociale
wbe leringen.
Prof. Witteveen wees in dit verband
i het bijizonder op de aangekondigde
verhoging van de A.O W.-uitkering met
15 procent, de aangekondigde tussentijd-
verhoging van de invaliditeitsrenbe,
iets algemener bezien, de aangekon
digde belastingverlaging, Dit alles dreigt
inflatie te bevorderen.
Als tegenmaatregelen beval hij
aft grotere spreiding in de tijd: reeds
met ingang van 1 juli de A.O W.-pre
mies verhogen en in plaats van de -tus
sentijdse verhoging van de irwalidi-
tij dsu i tik e ringen wachten op de invoe
ring van de definitieve Algemene Ar
beidsongeschiktheidsverzekering, die
eerder zou moeten ingaan dan
momenteel nog de bedoeling is.
Prof. De Gaay Fortman zag de invoe-
al deze maatregelen in wijder
verband, namelijk dat van de sociale
planning. Hij vroeg zich af, of op sociaal
terrein wel voldoende planning plaats
heeft, in die zin dat de belangrijkste
maatregelen het eerste worden doorge-
Als voorbeeld stelde hij, dat de werk
tijdverkorting zeer vlot is ingevoerd,
maar dat het de vraag is, of de toen be-
Ktoikbare ruimte niet. beter had kunnen
worden besteed (bijvoorbeeld aan hulp
wor de onderontwikkelde gebieden).
Aan de andere kant zijn ondanks veel
(sharrewar nog geen vorderingen ge
maakt met de uiterst belangrijke alge-
none arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Ook de hervorming van de onderne
mingsvorm is een slepende zaak, zodat
men kan zeggen, dat de arbeider nog
•leeds niet een volledig gelijkwaardige
plaats heeft, vergeleken met andere be
volkingsgroepen. De onderneming bleef
kapitaalsorganisatie, maar moet mee
Peidsorganisatie worden.
Paardeniiddel
Mr. dr. J. van Bruggen (c.h.) sloot
*ich geheel aan bij de waarschuwing,
'lat de lonen niet uit de hand mogen lo-
P«n. Een loonstop is een paardemiddel,
•ei hij. Zover mag het niet komen. Ove
rigens wenste de cjh. senator zich van
Mn dogmatisch oordeel te onthouden
-Wij -hopen dat het gezond verstand het
winnen zal. Behoud van de koopkracht
van het loon is van algemeen belang."
Wil men momenteel in de loonsector
meer doen, dan dient men diit in de eer-
•le plaats te zoeken in de indireote ar
beidsvoorwaarden, aldus mr. Van Brug-
2*n. Hij dacht in dit verband met name
san betere pensioen-, spaar- en winst-
belimggregelingen.
Met nadruk drong de c.h. woordvoer
der bij minister Veldkamp aan, eraan
mee te werken, dat de komende A.O.W.-
verhoging voor veel bejaarden niet wordt
teniet gedaan doordat de gemeentebe
sturen eventuele aanvullende steunmaat
regelen intrekken. Dan mist de verno-
fmg haar doel, namelijk leniging van
de nood. In een uitvoerig beboog toonde
®r. Van Bruggen zich voorstander van
waardevastheid van de bedrijfspensloe-
oen, bij handhaving van de bedrijfsge-
wijze opbouw van de fondsen
Op wrange wijze veroordeelde NW-
**cretaris de heer C. W. van Wingerden
bet loonbeleid. Mét Karei Appel zei
bij: „We rotzooien maar een end weg"
het -wonder dat veel mensen zacht
jesaan stapelgek worden van de veel
heid van regeringsaanwijBingen en
verboden
Op interrupties va-n de heren Witte
veen (lib.) en Middelhuis (kath. v.), die
het Kamerdebat ongemeen verlevendig
den, had de heer Van Wingerden slechts
een ontwijkend antwoord. Hij besloot
met een persoonlijk woord tot minister
Veldkamp en staatssecretaris RooLvink
Wij verwachten van beide bewindslie
den, dat zij op de grondslagen van de
geleide loonpolitiek, aangepast aan de
gewijzigde situatie, leiding zullen geven
en initiatieven zullen ontolooien om uit
de impasse te komen, en te bewerken,
dat wat na de oorlog aan overleg tot
stand is gekomen, niet verloren gaat.
Goede resultaten
Ook de heer J A. Middelhuis, voorzit
ter van de Katholieke Arbeidersbewe
ging, riep de "medewerking van de rege
ring -in tot herstel van de samenwerking
tussen de vafccentralen. Hij echter was
zeer tevreden over de goede resultaten
van het loonbeleid Een gevoel van onbe
vredigdheid gaf het hem daarentegen.
dat op het -gebied van winstdelingen e.d.
nauwelijks iets is gedaan.
De heer Middelhuis 'had minder grote
bezwaren tegen het handhaven va
prodiuktiviteit als maatstaf bij de loons
verhogingen als enkele andere senatoren.
Wel keerde hij zich tegen een al te starre
toepassing ervan. Met name vroeg hij de
aandacht voor de zwakkere -groepen.'
waarop de productiviteitsnorm niet
worden toegepast
Het verschijnsel van de zwarte lonen"
noemde 'hjj, meit prof. de Gaay Fortman,
een euvel, maar hij wees erop, dat de
loonoontroledienst dit euvel slechts
vijf procent van de onderzochte gevallen
had geconstateerd. Het is dus geen alge
meen verschijnsel. De Loonoontroledienst
was eohter ook gestuit op het verschijn
sel, dat te lage lonen worden uiiöbe.
taa-ld. Dit verontrustte hem zeer en hi.
vroeg minister Veldkamp dan ook on
nadere gegevens.
Terugkomend op de gewenste mati
ging in de loonsverhoging wees de heer
Middelhuis erop, dat velen vaak alleen
maar ontevreden zijn over het weinige
wat ze niet krijgen en geen waardering
hebben voor hetgeen ze wel krijgen. On
der meer bU de ambtenaren had de heer
Middelhuis een houding opgemerkt, dat
men alleen kUkt naar wat men niet
krügt.
Hadden de heren Witteveen en
Lieshout (kath. v.) waardering voo:
emigratiebeleid van de regering, de heer
P. C. Elfferidh (a.r.) meende, dat hel
gewijzigde voorschotstelsel nog
moet worden ingevoerd. Hij vreesde
moeilijkheden met de terugbetaling
de voorschotten door de vertrokken
•granten. De bewindslieden zouden
daag antwoorden.
iets grotere omzetstUglng en is opge
wassen tegen de toenemende coi
rentie. Het opbrengstpeil is in 1961 niet
onbelangrijk gedaald door de revaluatie
en prUsverlaging van somminge produc
ten. De omvang van de omzet steeg 8
procent, de geldomzet 4 pet. Ondank;
verbeterde productiviteit steeg he
kostenpeil aanzienlijk, zodat de winst
marge daalde, mede door zekere
traglng van de omloopsnelheid var
vermogen, de hoge rentabiliteit kon
dan ook niet worden gehandhaafd. Des
niettemin is het resultaat bevredigend.
(De jaarcijfers zijn reeds vroeger ver
schenen).
Door toenemende schaarste van pro
ductiefactoren in West-Europa, met name
de personeelsvoorziening in een aantal
landen, kon men de productiecapaciteit
niet altijd snel genoeg uitbreiden om
aan de gestegen vraag van een aanta-l
producten te voldoen. En dat werd niet
voldoende verholpen door achtergeble
ven vraag elders. Ondanks tegenvallende
vraag steeg de televisieafzet dank zU de
grote spreiding.
Investering
De netto-investeringen in duurzame
produktiemiddelen was f.472 (1960 425
miljoen) en deze zullen in 1962 toenemen.
De uit afschrijvingen vrijgekomen mid
delen bedroegen f. 209 min. Gemiddeld
verloopt er twee jaar tussen het toestaan
en de verwerkelijking van een project.
Daar vorige goedkeuringen dienden
zekere achterstand in te halen en mer
plannen op lange termijn rekenen moet
met matiging van het groeitempo, zullen
de goedkeuringen in 1962 een daling
vertonen, zodat men na 1963 een
mindering van investeringsuitgaven kan
verwaohten. In 1961 hadden de goed
keuringen en uitgaven veelal betrekking
op ruimte voor personeel bij speurwerk,
commerciële en algemene diensten ter
inhaling van achterstand, en daarnaast
op productiecapaciteit en opslagruimte,
bijv. aanzienlijke uitgaven in Duitsland,
Engeland, Frankrijk en Nederland voor
halfgeleiders. De huidige plannen hebben
meer betrekking op capaciteitsuitbrei
ding Ln de professionele sector.
De voorraden stegen tot 38 (31) pet
van de omzet. Ook debiteuren stegen.
Dit alles heeft de vermogensbehoefte
sterk doen stijgen en hierin is voorzien
door de obligatielening in Zwitserland,
onderhandse leningen en bankkrediet.
Ten dele door nieuwe werkzaamheden
blijft de voorziening aan hoger, vooral
technisch, personeel grote moeilijkheden
opleveren en ln enkele Westeuropese
landen wordt het -moeilijker productie
personeel zonder specifieke vakopleiding
te krijgen, in het bijzonder in Nederland.
Veel meer jongeren volgen na de lagere
school een dagopleiding. Dit verscherpt
de noodzaak van mechanisatie, auto-
matisa-tie, verbetering vah omstandig
heden voor ongeschoolden en produc
tiespreiding
Omzet
De omzethoeveelheid steeg in bijna
alle afdelingen overal, doch door de
voortgezette marktverstoring voor TV-
ontvangers in een aantal Westeuropese
landen ging de verkoop van buizen en
onderdelen achteruit. Er zijn tekenen
van verbetering.
De sterkste omzetstijging wa6 bij de
hoofd-industriegroepen Telecommunica
tie (22%) en industriële toepassing
(16%). Röntgen en medische apparaten
stegen 10% en de bijdragen van profes
sionele artikelen tot de groei is aan
zienlijk toegenomen, dit te meer daar
ook de professionele sector van de hoofd-
industriegroep elektronenbuizen nog ver
der in hoeveelheid groeide. Bij de hoofd-
industriegroep verlichting was de groei
12 vooral voor openbare en indu
striële verlichting alsmede huisver-
lichtingsanmaturen. Bij de hoofdindu-
strie-groepen Elekitro-akoestiek was de
toeneming 13%, Muziek 10%, Farma-
ceutisehe-chemische produkten 12 •/•.Ra-
duo-, grammofoon-en TV-apparaten 1
De afzet van elektronenbuizen daalde
11
Produktie
De produktie steeg minder sterk dan
in 1960. In verscheidene landen werden
fabricage-eenheden ingericht en het
produktiepotentieel door sa-menwerking
uitgebreid.
De produktie in Nederland steeg 11
de uitvoer uit Nederland 8%, die naar
Europese landen 12 door versterkt
goederenverkeer tussen concernonderne-
mingen in verband met de specialisatie,
terwijl de uitvoer buiten Europa gelijk
bleef, waarbij nadeed werd ondervonden
Iets meer kans op
emissie
De liquide middelen bedroegen f. 544
(644) ml-n. Dit zal bijzondere aandacht
vragen. Van de zijde van Philips deelt
.men nog mede, dat de investerïngsuit-
gaven f. 80 a 90 min zullen stijgen. Hier
om en om de toegenomen voorraden
en de verwachte omzetstijging kan het
bestuur niet zo stellig als vorig jaar
verklaren dat men geen beroep op de
kapitaalmarkt zal behoeven te doen.
Evenmin staat zij even beslist afwijzend
tegen introductie op de New York Stock
Exchange, doch to<-, noteningsaanvragen
is nog niet besloten. Men is halverwege.
De introductiepogi-n-gen te Brussel zijn
gestaakt, daar Philips niet aa,n de voor
waarden van het beursbestuur kan vol
doen. Voorts zijn er nagenoeg geen aan
delen ln Belgische handen.
In Nederlandse handen zijn 37 Ln
Amerikaanse 37 in Franse 10 in
Zwitserse 9%, Britse 5%, Duitse 2%,
Er waren geen grote verschuivingen in
de spreiding.
De revaluatie heeft het bedrijfsresul
taat zonder belasting 1 "/«gedrukt Ook
de omzet is gedrukt.
Minister Toxopeus
ontkomt nederlaag
(Van onze parlementsredactie)
Minister Toxopeus is gisteravond in
de Eerste Kamer slechts op het nip
pertje aan een nederlaag ontkomen.
Aan de orde was een wetsontwerp tot
wijziging van de grenzen tussen Beu-
sichem en Culemborg. Hiertegen leef
den in de Eerste Kamer grote bezwa-
Het hoofdbezwaar, dat door verschil
lende senatoren naar voren werd ge
bracht, kwam neer op het verwijt, dat
minister Toxopeus nauwelijks een be
paald systeem aanhoudt bij zijn voor
stellen tot grenswijziging van gemeen
ten. De heer S. de Jong (soc.) bracht in
dit verband ter sprake, dat in het weste
lijk deel van de Betuwe grote problemen
aan de orde zijn, die door de onderhavige
maatregel niet worden opgelost.
Zowel de heer De Jong als de KVP-er
J. L. P. M. Teijssen kondigden aan, het
beleid met betrekking tot de grenswijzi
gingen bij het komende debat over de
begroting van binnenlandse zaken op
nieuw aan de orde te stellen. Minister
Toxopeus ontkende, dat in zijn voorstel
len geen systeem valt te ontdekken. Het
wetsontwerp werd ten slotte zonder
hoofdelijke stemming aangenomen
Doorslag gaf daarbij de omstandigheid
dat Culemborg om gebiedsuitbreiding zit
te springen.
Strijd tegen tandbederf
„Ieder heeft recht
op een mond
als een kerkhof"
(Van
parlementsredactie)
A LS MEN WIL rondlopen met een
mond als een kerkhof, moet men
dat zelf weten." Op deze wijze liet
gisteren in de Eerste Kamer bij de
begroting van sociale zaken en volks
gezondheid prof. mr. W. F. de Gaa
Fortman (a.r.) weten, dat hij zich
keert tegen fluoridering van
drinkwater. Door toevoeging van een
weinig fluoride aan het water kan
tandbederf (caries) worden bestreden
Men moet de mensen een zo groot
mogelijke verantwoordelijkheid laten
voor hun eigen welzijn, meende de a.r.
hoogleraar. Alleen als het om een be
smettelijke ziekte gaat, mag van over
heidswege worden ingegrepen.
De heer Kranenburg (c.h.), Rotter
dams tandarts, liet een heel ander stand
punt horen. De hoeveelheid toegevoegde
fluoride is onschadelijk voor de gezond
heid. De huidige omvang van caries
schaadt gezins- en arbeidsleven. De heer
Kranenburg bleek mét de minister van
sociale zaken voorstander van fluoride-
ring. Hij hoopt dat de maatregel spoedig
algemeen word't ingevoerd.
Fervent voorstander bleek ook prof.
Querido (soc.) Dat vergif aan het water
wordt toegevoegd, bestreed hij. Dan kan
men ook wel zeggen, dat in erwtensoep
vergif zit.
Ernstige gewetensbezwaren mogen
echter niet worden genegeerd, aldus
prof. Querido. Voor bezwaarden moet
de mogelijkheid worden geopend, on-
gefluorideerd water te betrekken, zo
bleek hij mét de heer Kranenburg
van mening. Als de fluoridering een
goede maatregel blijkt, zal men wel
over de bezwaren heenkomen. Dwan?
en volksgezondheid gaan echter moei
lijk samen. Ook de heer H. M. van
Lieshout (kath. v.) sprak zich voor
fluoridering uit
In het debat over de volksgezondheid
wees de heer Kranenburg voorts op een
dreigend tekort aan huisartsen. Van alle
afgestudeerde artsen begint slechts 20
pet een huisartsenpraktijk. De heer Kra
nenburg vroeg voorts grote aandacht
voor de pokkendreiging. Hij vroeg of
in Engeland dezelfde voorzichtigheid
wordt betracht als in Duitsland, en of
het mogelijk is, inenting aan te bevelen
aan hen, die met veel reizigers in con
tact komen.
De heer J. Schipper (a.r.) vroeg de
minister, de bouw van verpleegte
huizen te bevorderen. Hij wees in dit
verband od de vergrijzing van de bevol
king en de grote vraag naar opneming
in dergelijke tehuizen. Er bestaat wat
dit betreft een belangrijke achterstand.
Kamer aanvaardt wet
op in- en uitvoer
(Van t
i parlementsredactie)
Door zonder hoofdelijke stemming het
1960 ingediende ontwerp voor een in-
uitvoerwet aan te nemen, heeft de
Tweede Kamer gistermiddag de regering
gemachtigd om, als de toestand dit ver
eist, bij algemene maatregel van bestuur
regelen te stellen voor de in- en uitvoer
goederen. De nieuiye wet vervangt
het Besluit Regeling In- en Uitvoer 1944
(van de Londense regering) en bevat
voorts de (tot dusverre in de Landbouw-
wet opgenomen) regelingen voor de in-
uitvoer van agrarische produkten.
Van de bevoegdheden die de ln- en
uitvoerwet hen geeft, kunnen de betrok
ken ministers in voordoende gevallen
wordt het
lente!
Weer of geen weer
altijd Lexi-wéér
from America's Best Tobaccos
WERELDMERK
gebruik maken „in het belang van dt
volkshuishouding, de veiligheid van he'
land en de internationale rechtsorde"
Zij hebben nu b.v. een wapen tegen on
aanvaardbare handelspraktijken all
dumping enz. Ook maakt de nieuwe wel
het hen in geval van schaarste of drei
gende schaarste mogelijk maatregelen te
>n om het land van het noodzake
lijke te voorzien. Andere doeleinden zijn.
het kunnen nakomen van internationale
verplichtingen, het kunnen optreden met
betrekking tot buitenlandse produkten
die bij export uit het land dat ze levert
dan wel bij de interne gang van het pro-
duktieproces aldaar, zodanig zijn gesub
sidieerd, dat de vrije invoer van deze
produkten ernstige schade zou toebren-
aan Nederlandse ondernemingen die
op hetzelfde gebied werkzaam zijn. Ver
der maakt de nieuwe wet het de Kroon
mogelijk ter bescherming van Neder
landse exportbelangen de Invoer te be
perken uit landen, die bij hun handels
politiek slechts bereid zijn concessies te
doen in ruil voor voordelen die bij onder
handelingen zijn verkregen.
die het ministerie van- verkeer en
waterstaat aan Bert Haanstra's filmische
visie van de afsluiting van het Veerse
Gat meegaf: „Delta Fase I". Toegegeven,
waterstaatkundig werk is nuchter werk
met veel wiskunde en weinig romantiek,
als Bert Haanstra zulk werk te
verfilmen krijgt gaat zich een soort won
der voltrekken.
De nuchterheid blijft, hij zoekt heit niet
i artistiek uitgekozen pathetische beel
den; hij plukt geen sterren van de he-
maar toch weet hij (bij alle zin
de technische details) heel de dy
namiek van zo'n gigantisch werk aan de
toeschouwer over te brengen. Dan gaat
Zeeland leven en geboeid vraagt men
zich af: zal thans de Leeuw voorgoed de
golven hebben bedwongen? De afsluiting
het Veerse Gat is een punt in de
een moment, waarop de mens his
torie maakt. Haanstra heeft daar geen
dikke beelden en grootse woorden voor
nodig, een simpel fluitje en een slappe
sleepkabel is genoeg om te weten: voor
taan zal het in Zeelandanders zijn.
De beelden zijn op zich bekend ge-
In de Rolaaad werd gisteren een
symposion gehouden van de stichting
Nederlandse Organisatie voor Inter
nationale Bijstand, de NOVIB. Naar
aanleiding van dit symposion werd
besloten de regering en Staten-Gene-
raal te bewerkstelligen dat naast
bevordering van maatregelen leiden
de tot verbetering van de ruilvoet en
tot stimulering van kapitaalsover
drachten in de particuliere sector
de bijdrage van de Nederlandse rege
ring aan internationale bijstand mei
ingang van het begrotingsjaar 1963
wordt opgevoerd tot een bedrag ge
lijk aan tenminste 1 pet van het na
tionale inkomen.
Dit aldus verkregen bedrag wil men
dan door bemiddeling van de Verenig
de Naties bestemmen voor internationale
bijstand. Tevens werd een dringend be
roep op het Nederlandse volk gedaan
om daadwerkelijk zelf reeds getuigenis
af te leggen van de persoonlijke bereid
heid tot medewerking aan de oplossing
van het sociale vraagstuk in volkenver-
band door op eigen verantwoordelijkheid
metterdaad regelmatig 1 pet van het
eigen inkomen te bestemmen voor inter
nationale bijstand
Voordat dit door de vele aanwezigen
waaronder vele leden van de Eerste en
de Tweede Kamer werd besloten, had
den prof. dr. J. Tinbergen en prof. mr
I. A. Diepenhorst betoogd, dat het
levenspeil van de geïndustrialiseerde
landen en dat der onderontwikkelde ge
bieden mede veroorzaakt ,door de
verslechtering van de ruilvoet nog
steeds breder wordt.
Dit blijkt o.m. uit de onevenredige
jaarlijkse toeneming van het inkomen
per hoofd van respectievelijk 2V4 en
1 pet.
URGENT
Hierdoor krijgt het sociale vraagstuk
gezien in het verband van de volken
verhoudingen een steeds urgenter ka
rakter. De NOVIB is ervan overtuigd,
dat het zowel uit ethische, als uit po
litieke- en sociale overwegingen een
absolute noodzaak is een verdere ver
wijding van de kloof te voorkomen. Men
denkt dit te bereiken door zodanige
maatregelen, dat een jaarlijkse stijging
van het inkomen per hoofd in de onder
ontwikkelde landen met tenminste 3 pet
wordt bereikt.
Om deze economisch-sociale eenwor
ding der wereld te bewerkstelligen, acht
men de Verenigde Naties de aangewe
zen en voornaamst organisatie om op dit
doel gerichte acties te lieden en te
coördineren.
Om hiertoe ook de medewerking van
ons land te verkrUgen, heeft men het
beroep op onze regering, volksvertegen
woordiging en ona volk gedaan.
noeg: de aanrollende zee, het vredig lapd
achter de dijk, de ramp van '53 (sein
tot de aanval), het wetenschappelijk
werk in het waterloopkundig laborato
rium het stadje Veere als eerste „slacht
offer de dijk van samengebrachte cais
sons en tot slot het zevende caisson: de
afsluiting is een feit. In scenario, pro
duktie, regie en montage is dit alles nog
eens verteld door Bert Haanstra en hoe.
Met evenveel geduld en bedachtzaamheid
als deze wehken tot stand kwamen,
kwam zijn film tot aanzien. Haast rustig
en nuchter is zijn montage, geen half-
afgemaakte beelden haastig door elkaar
gegooid, maar logisch, rusitig, voltooid op
het doek gezet, en toch is het alles door
trokken van een dynamiek, van een be
sef van het volstrekt unieke, van het his
torisch moment kortom de visie van een
kunstenaar. „Delta Fase I" 'zal het de
hele wereld vertellen welk werk hier
werd verricht.
Geheel anders van aard. maar niette
min van enorme instructieve waarde is
de even geestige als overzichtelijke te
kenfilm van John Fernhout naar regie
en script van Joy Batohelor: „Nederland-
Deltaland". een beknopt overzioht van
de ontwikkeling van onze waterbouw-
bouwkunde, speciaal voor de voorlich
ting in he buitenland. Herman Berserik
leverde hiervoor de oergeestige basiste
keningen en Max Dendermonde ook hier
de tekst. Echt eens de moeite waard.
E. Grolle
Hoera, de dijk is dicht! een
oer-Hollandse uitroep van de
vroegste tijden tot de opsluiting
van het Veerse Gat toe. Een
plaatje uit de Fernhout-teken-
pen „Nederland-Deltaland".
Bakkerijschap nu
erking
(Van onze sociaal-econ redactie)
DE voorzitter van het bedrijf scha
voor het bakkersbedrijf, de heer
H. Beukman, heeft gisteren op de
eerste openbare vergadering van dat
nieuwe schap gezegd dat in
nemend aantal plaatsen de bezorging
van brood begint te stagneren als
gevolg van het gebrek aan personeel.
Hij sprak voorts zijn ongerustheid
uit over het dalende broodverbruik
en de toenemende opheffing van
bakkersbedrijven
Volgens de heer Beukman neemt het
broodverbruik jaarlUks met 2 procent
af, hetgeen hy weet aan de welvaart. HU
klaagde dat tegenwoordig het brood be
schouwd wordt als een voedingsmiddel
van lagere orde, terwijl deskundigen
hebben uitgemaakt dat het niet alleen
kwantitatief, maar vooral ook kwalita
tief van positief belang is voor de voe
ding. Dat bewUst trouwens ook de his
torie: 4000 Jaar v. Chr. bakten de Egyp-
tenaren reeds 50 soorten brood.
De echaip9VooTziifter zei dat sinds 1948
er 3850 bakkerijen zijn verdwenen of
26 procent van het totaal. In 1061 sloten
zelfs 625 bedrUven (ruim 5 procenit) hun
deuren. „Hoewel een vermindering op
zichzelf als een sanering moet worden
gezien, wordt het ons toch angstig te
moede als wij constateren dat er onder
de verdwijnende bedrijven ook zijn, die
bepaald ralet to* de ongezonde bedrijfs-
typen kunnen worden gerekend", aldus
de heer Beukman.
Naar de heer Beukman zed speelt het
personeelsgebrek hierbij een grote rol.
Was het al Jaren moeilijk om voldoende
personeel te krijgen, sinds de invoering
van de vrije zaterdag elders is dat pro
bleem schier onoverkomelijk geworden.
De bakker kan die vrUe zaterdag onmo
gelijk invoeren, wil de consument althans
op maandag geen brood van vrijdag
voorgezet krijgen. Invoering van een
vrije dag Ln de week is ook moeilijk. Het
betekend dat op de dag daarvoor moet
worden geproduceerd als op zaterdag
en dat is niet erg aantrekkelijk
personeel
Stagnatie In de bezorging Is het gevolg
en daarom zijn de bakkers gedwongen
naar de noodoplossing van de wUkln-
deling te grUpcn". aldus de heer Beuk
man. Dat betekent dat de consument
nauwelijks meer een keuze wordt gela
ten in de leverancier van zUn brood. Be
langwekkend noemde de schapsvoorzit-
ter hierbU de vraag in hoeverre derge-
lUke noodmaatregelen te vermUden zUn
I door het treffen van kostenverhogende
voorzieningen, zoals mechanisering van
het vervoer op grote schaal.
Het nieuwe bedrijfschap, waarvan dr.
G. Venhaegen secretaris wordt, is na
jarenlang overleg tussen dil verse organi
saties in het bakkersbedrijf eind vorig
Jaar ingesteld. Gisteren dan trad het
voor de eerste keer in de openbaarheid
met een bestuursvergadering, die werd
bijgewoond door representanten uit de
kring van overheid en bedrijfsleven. On
der hen waren de staatssecretarissen
Schmeflzer (alg. zaken) en Gijzeis (econ.
zaken) alsmede SER-voorzitter prof.
Verrijn Stuart.
Staatssecretaris Schmelzer was blij
met het nieuwe schap. Hij betoogde
dat het bestaan van een goed functione
rend privaatrechtelijk overleg (Nedl
Bakkerijstichtinggeen reden behoort te
zijn om de vorming van een bedrijfs-
lichaam maar achterwege te laten. De
staatssecretaris geloofde dat juist de
publiekrechtelijke samenwerking van be
tekenis kan ziin voor werk en positie
van de privaatrechtelijke organisatie».
Prof. Verrijn Stuart vroeg het sohaps-
bestuur bU de besluitvorming rekening
te houden met de belangen van de we
derverkopers en consumenten. Consul
tatie van deze groepen belanghebben
den achtte hij in voorkomende gevallen
nodiig. Van de consumenten vertegen
woordigers verwachtte hij daarbij dat
zij oog zullen hebben voor de repercus
sies van hun wensen op de bedrijfsvoe
ring in de bakkerij. Het overleg met de
wederverkopers zal in een speciale «om-
missie geschieden.
Het bakkerUschap zal op het sociale
vlak voorlopig niet ordenend optreden.
Dat wordt door de werknemers betreurd,
zo zei de heer L. Witte, plaatsvervan
gend voorzitter, sprekend namens de vak
organisaties. Hij meende dat lonen en ar
beidsvoorwaarden eigcnIUk niet bulten
beschouwing zouden moeten biUven. De
heer Witte betreurde het dat de sterk
gebonden broodprijs verhindert dat de
werknemer een goede compensatie wordt
geboden voor de ongunstige omstandig
heden, waaronder hy moet werken.
yOOR DE TWEEDE maal zijn in
Den Haag Zuidslavische teken
films vertoond en voor de tweede
keer heeft het zeer talrijke publiek
er zich van kunnen overtuigen, dat
hier sprake is van adembenemende
vindingrijkheid en originaliteit, die
door de verbluffende eenvoud van de
tekeningen nog een extra dimensie
krijgen.
In twee besloten voorstellingen van
het Haags filmmuseum werden de negen
films, die weer door de heer Matko naar
ons land waren gebracht, vertoond. De
Zuidslavische „cartoonisten" zijn bewust
van het Amerikaanse voorbeeld van
.tekenfilms alleen voor kinderen" afge
weken. Zo kon het programma beginnen
we het best kunnen definiëren
isie op de geschiedenis in tien
Volken die elkaar met steeds af
schrikwekkender wapens bestrijden. Een
verhaal van Tsjechof (The Neighbour)
een ander onderwerp, waarin met de
simpele figuurtjes van simpele lijntjes
•errukkelUk werd gespeeld.
Omdat één van de regisseurs van
Zagreb-film, de heer Kostelac, aanwezig
was, werd de satife, Première, die door
hem werd geregisseerd, en die wij vo
rig jaar ook zagen, nogmaals vertoond.
Hel tweede deel van het programma
as inderdaad voor kinderen. In ieder
geval voor het vermaak. Een Walter
Mitty-figuur, een Cupido enz. Minder
Indrukwekkend misschien, maar vond-
van hetzelfde kaliber en dezelfde
humor met lijntjes.