ARTS: "MENS MIST KM-TELLER" Iyoghurt Toch vraagt motor-achter-stuur ook om tijdig "bij-tanken j Koffie, Zmirn méot&i Van welke kazen houdt u 't meest, meneer De Moor? Armkb't m mm hff... OTTO paprika honing en j Idielekkere: gezonde KAAS VAN „SEPT. '61" NU 'T FIJNST Roomboter is het hele /maal! M-Brigadc-ftieuws ADVERTENTIE \V' anneer men tegenwoordig, per auto door Europa reizende, verge- lijkingen maakt met de aanwijzingen voor 't verkeer zoals die voor de oorlog waren, dan ziet men een zeer grote verandering. Zonder veel overdrijven zou men kunnen zeggen dat thans iemand, die de verkeersborden in Nederland kent daar ook in het buitenland niet de minste moeite mee behoeft te hebben, omdat ze praktisch hetzelfde zijn. Dit is een van de resultaten van het na-oorlogse intensieve con tact op verkeers-technisch gebied. Veiligheid eist vaker pauzeren fyh zijn er op alle langere routes gelegenheden, soms eenvoudig, soms zeer luxueus, waar men de reis even kan on derbreken om uit te rusten en om iets te gebruiken. Vooral dat laatste is van veel groter belang dan men in het alge meen beseft. RODE STREEP De automobilist van heden ziet in zijn „jacht op kilometers" immers vaak voorbij aan het voor de hand liggende feit dat niet alleen zijn auto telkens nieuwe brandstof nodig heeft, maar hij zelf in de allereerste plaats. Hij is véél belangrijker dan zijn motor, en hij draagt geen zichtbare kilometerteller en nadert geen rode streep van „Gevaar!" bij een te laag olie- peil. Ook hij moet bijgetankt en natuurlijk niet met alcohol, maar met melk! OM 11 UUR EN OM 4 UUR Zelfs voor de zeer ervaren rijders is het eigenlijk nood zakelijk om dit op zijn minst na enkele uren te doen. Door wetenschappelijke proefne mingen is namelijk onomstote lijk bewezen dat het reactie vermogen in de loop van de ochtend en ook van de middag dus zo ongeveer midden tus sen de maaltijden in aan- Nee, yoghurt komt niet van een plantje zoals velen denken. Oorspronkelijk komt yoghurt uit Bulgarije, waar het yoghurt- ferment (gist) wordt gewonnen uit zg. Mayabacillen, verkregen door gisting van koeien, en schapeiunelk. Deze gistcellen ver menigvuldigen zich op een gunstige voedingsbodem bij een bepaalde temperatuur bijzonder snel en zo ontstaat dan yoghurt. zienlijk daalt Dit hangt ten nauwste samen met het sui kergehalte van het bloed. Het bereikt een laag niveau om 11 uur en om 4 uur. Dan dreigt er extra gevaar en zo wel in fabrieken en bedrijven als „op de weg" blijkt het aan tal ongevallendan toe te nemen. Een van de beste manieren om over dit dieptepunt heen te komen is het drin ken van'n glas melk. In verschillende landen heeft men voor dit wetenschappelijk vaststaande feit al een prakti sche oplossing bedacht. Zowel in Duitsland als in de Verenig de Staten vindt men langs de weg meestal bij een ben zinestation heel veel zgn. melk-automaten waaruit men voor weinig geld een beker ge koelde melk kan verkrijgen. GOEDE GEWOONTE Een beker melk bevat juist zo veel „energie" (calorieën en minerale bestanddelen) als no dig is om weer veilig verder te kunnen rijden. Voor zo weinig geld kunt u geen betere veilig heidsmaatregel nemen. En zo wel aan de intensieve wegge bruikers als aan weekend- en vakantie-automobilisten kan ik niet genoeg aanbevelen om een gewoonte te maken van het ge bruiken van melk onderweg. Laten we wat vaker „aanleg gen" en dan de wijze woorden spreken: „Geef mij maar een koel glas melk, ober!" MEDICUS Slank - pienter - aktief dank zij de grote Er is een nieuwe generatie. Slank, pienter, aktief. Ze houden van licht, van kwiek. Van de moderne lichte, eiwit-rijke voeding. "Minder vetten, minder suikers" zeggen de artsen van vandaag, "want we zwoegen minder dan vroeger, onze 5-daagse werkweek vraagt lichtere voeding. Daarom aandacht voor de c van ei witten, die spieren en huid en alles nieuw maken, die hersenwerk bevorderen/die slank en soepel houden. Aandacht voor de grote e Aandacht voor melk - de drank die de meeste, goedkoopste en snelst opneembare eiwitten bevat. Voor de nieuwe generatie, voor de nieuwe, lichte voeding: de grote e. Van eiwitten. Van melk - de slank-drank! In onze Nederlandse melkin richtingen wordt een in het laboratorium bereide reincul tuur van verschillende bac teriesoorten aan melk, tapte melk of ingedikte melk toege voegd en men laat bij een voor de bacteriewerking zeer gun stige temperatuur de melk dan dik worden. Dit gebeurde vroeger altijd in de fles, tegen woordig meestal in tanks waarin de melk voorzichtig in beweging wordt gehouden en een mooi gelijkmatig produkt ontstaat. Wat kan er dan al niet met yog hurt gedaan worden! U kunt er verrukkelijke sausen bij sla- tjes en koud vlees mee maken door er* zout, paprikapoeder en tomatenpuree of ketchup door te kloppen. Of zout en fijnge hakte groene tuinkruiden als kervel, peterselie, bieslook en geraspte ui of fijngesneden voorjaarsuitjes, iets citroensap en een mespunt suiker. Ook kunt u deze sausjes als „dip" geven met een zoutje er bij. Maar ideaal is yoghurt als ontbijt of dessert: oergezond en lekker. En dan kunt u er „elk wat wils" afwisseling zonder einde in brengen met honing, verse of gestoofde vruchten, limona desiroop, jam, marmelade en gelei, koffie of geraspte choco lade, chocoladecreme en pasta, en nog veel meer. Koffieyoghurt: klop door yog hurt sterk koffie-extract en poedersuiker of basterdsuiker. Geef er een biscuitje of wafel bij. Appelyoghurt: doe yoghurt m een komwas per persoon één fris zure appel b.veen göud- reinet) goed schoon, rasp hem met schil en al dus ook het klokhuis) boven de yoghurt en roer de geraspte appel er on middellijk door om verkleuren te voorkomen. Met basterdsui ker en kaneel kan dit heerlijke gezonde nagerecht op smaak worden afgemaakt Yoghurtcocktail: maken we op dezelfde wijze maar we nemen nu winterwortel in plaats van appel en doen er ook wat ci troensap of sinaasappelsap door. Een aparte smaak, kan er aan gegeven worden door er wat honing of b.v. rozebottel- saus door te roeren. Honingyoghurt: klop yoghurt op met zachtsmakende honing, b.v. van koolzaad. Roer er dan l\ichtig gewelde en afgedroog de rozijnen en kleingesneden of fijngemalen amandelen of noten door. Bedenk steeds: yoghurt in zijn pure vorm is heerlijk, maar eens op een andere wijze op gedist ook niet te versmaden' De fijnproever herkent aan de smaak van kaas het jaar getijde waarin hij is gemaakt Maar die fijnproever knikt wel bijzonder voldaan, wanneer hij het zachte aroma van septem- berkaas op zijn tong krijgt. Eerst echter een vraag: Waar om moet er nu in maart over de deugden van september- kaas worden geschreven? Dat is heel eenvoudig: omstreeks deze tijd van het jaar heeft die kaas het hoogtepunt van zijn verfijnde smaak bereikt. Van daar dat wij er nu juist uw aandacht op vestigen. Het begrip „Septemberkaas" vindt zijn oorsprong reeds in de tijd dat alle kaas op de boerderij werd gemaakt, zoals thans nog het geval is in het Utrechts-Zuidhollands weide gebied. De maand september zorgt voor een samenloop van omstandigheden die de kaas- makende boeren, maar ook de fabrieken, in staat stellen een bijzonder stuk zuivel op te leveren. Gunstige factoren In september nl. heeft de melk een zeer gunstige ver houding van vet- en eiwit gehalte voor de kaasberei ding. Ook de kwaliteit van het gras (de na-weide, gras na het hooien gegroeid) levert dan z\jn bijdrage voor een apart produkt. Deze factoren hebben geza menlijk weer tot gevolg, dat de smaak- en reukstoffen in de kaas zich zeer harmonisch ont wikkelen. Het resultaat van het samenvallen van die na tuurlijke omstandigheden is, wat de zuiveldeskundigen noe men, een „smediger" (dat mag wel met smeuïg vertaald wor den) en zachte zuivel. Septemberkaas is iets voller en wat minder droog van smaak dan andere kaas. Reeds na twee maanden is het een Ik zeg altijd tegen mijn vrouw: Geef mij maar een lik boter op mijn brood. Dat smaakt ééns zo lekker. En bij alles wat we ons tegenwoor dig kunnen veroorloven, mag ik toch wel echte boter verlangen heerlijk gerecht en hoe ouder het wordt hoe pikanter. Deze kaas kan wel een j aar oud wor den, zonder een scherpe smaak te krijgen. In de maanden na nieuwjaar bereikt de septemberkaas het hoogtepunt van zijn aroma en van zijn zeer zachte en aange name romerige smaak. Het zijn deze deugden, die de liefheb ber van kaas het gevoel ge ven, of dit bijzondere stuk zui vel op zijn tong ligt te smelten. Pagina van het NEDERLANDS ZUIVELBUREAU, RIJSWIJK (Z.H.) Vermeer's Melkmeisje: Hollands realisme of verstilde droom? Den der beroemdste schilderijen in het Am- sterdamse Rijksmuseum is het melkschen- kende keukenmeisje van Johannes Vermeer, „Een Meyd die melk uytgiet", zoals het in een 17de eeuwse inventaris heette. Het werk werd vermoedelijk tussen 1658 en 1660 geschilderd. In 1696 bracht het op een veiling 175 gulden op. De tegenwoordige waarde ervan mag men op een paar miljoen schatten. De werken van de Delftse Vermeer (wij kennen er ca. veertig) worden gewoonlijk gerekend tot het Hollandse realisme. Was Johannes Vermeer echter wel zo'n typische realist? Wat zijn „Melkmeisje" betreft, aar zelt men enigszins deze term te gebruiken. Voor een afspie geling van de werkelijkheid lijkt dit werk ons bijna te ver stild, te onbeweeglijk, te har monisch en ook misschien te dromerig. De monumentaal geschilderde vrouw, gekleed in geel keurs lijf boven een blauw schort en een rode rok, vormt eigenlijk Kaaskaart van Guido de Moor. Acteur Guido de Moor houdt j het meest van jonge Leidse, Bluefort, Mon Chou en St. Paulin. IJ houdt misschiên meer van andere - maar stel lig vindt u meer dan één soort lekker. Heeft u dat nog niet ontdekt?"Ga dan eens gras duinen in die lange lijst van 0 Nederlandse kazen, die haast w nog ééns zo lang is wanneer we alle varianten van jong, belegen, oud en overjarig erbij tellen! Zoveel soorten, zoveel smaken, zoveel af wisseling - waarom dan altijd hetzelfde „stukje belegen"? op ontdekkingstocht bij kaashandelaar. BLUEFORT V BOEREN-GOUDSE GOUDSE EDAMMER HERVESE KAAS KANTER KAAS KERNHEMSE KAAS LEIDSE KAAS V, MON CHOU V NAGELKAAS ROOMKAAS SCHOONAUWEN SMEERKAAS KORSTLOZE KAAS ST. PAULIN V WITTE MEIKAAS een prachtige voortzetting van het stilleven op de tafel, be staande uit een Keulse kruik, een pastei in een rieten mand, enkele hompen brood, een aar den kom en een blauwe doek. Alles bevindt zich in een vol maakte rust, alleen het dunne straaltje melk is in beweging. Fonkelend licht De zeer persoonlijke wijze waarop Vermeer de dingen heeft geobserveerd en voorge dragen: de verhouding van de voorwerpen onderling, het tin telende licht, de geraffineerd afgewogen combinaties van de koele kleuren en zijn durf om een vaalgrijze muur tot achter grond te kiezen dit alles maakt het „Melkmeisje" tot 'n onovertroffen meesterstuk. Niemand beter dan deze kun stenaar heeft aangetoond dat verstïldheid niets te maken heeft met doodsheid maar al les te maken kan hebben met poëzie. Niemand ook heeft dien ooit met zo'n intense aan dacht naar een straaltje melk gekeken. Of het moesten de laboranten zijn van nu, maai hun blik is een gans andere, een koel analytische en die levert geen meesterwerk op. Ofschoon: is de melk, die van daag de dag wordt geschonken ook niet een meesterwerk? In anderhalf jaar hadder we ons neefje Otto, dit op een Zwitserse hotel school was, niet gezien, ft vond het dus erg leuk toer, hij met zijn zuster met kwam eten. Gek, je denkt alleen aan lengtegroei bij zo'n jongen, en ik kon er maar niet aan wennen dut hij opeens zo'n rustige man nelijke zekerheid had. i^Zal ik koken, tante?" vroeg hij, want dat had hg ook op school geleerd, ,,'t li al klaar," zei ik, maar alt je de biefstuk soms bakken wil?" „Otto heeft de biefstuk ge. daan," zei ik glimlachend tegen mijn man, tegen dat we het vlees gingen eten. Tjongejonge," zei die met hetzelfde superieure glim lachjedat ouderen altijd klaar hebben tegenover prestaties van jongeren. Maar dat lachje verloor hij toen hij at. Hij proefde zorg vuldig met een verbaasd gezicht. „Wel verdraaid zei hij. Hoe doe je dat? Die biefstuk is werkelijk ver rukkelijk." Ik proefde licht veronge lijkt. Niemand kon biefstuk bakken als ik en nu zou zo'n jongen het beter doen maar nadat ik geproefd had, moest ik bekennen, dat het bijzonder goed was. „Heb je er iets op gedaan van kruiden of zo?" vroeg ik. „Heus niet," lachte Otto. „Onzin," zei ik een beetje nijdig. „Het smaakt an dat weet ik zekerJ" „Dat klopt," zei hij. „U proeftboter. Onze chef kok zei altijd: de kunst van de biefstuk is de boter. De meeste mensen doen het met wat anders en dat is ge woon zonde." Ik moest eerlijk toegeven dat het heerlijk was en iedereen riep mee. Maar toch is daar ietshoe moet ik het zeggen... iets irri-if terends in voor een gast vrouw. Zo'n aap van een jongen, dacht ik, hoe oud is hij helemaal, net twintig. Maar even later zei Qtto, sprekend over zijn school: „We hebben ons gewoon kromgelachen, we hebben zo'n lol gehad!" En opeens was hij weer mijn kleine neefje. Niemand lacht zich immers zo krom, of rot of paars, als het schoolkind en Otto was met die ene zin weer het schoolkind ge worden. Meteen was mijn gevoel van onzekerheid verdwenen en ik voelde voldaan weer die lekkere ongefundeerde ze kerheid die de oudere gene ratie altijd tegenover kin deren voelt. Het was een veilig gevoel. „Nu Otto," zei ik vriendelijk toen hij weg ging. „Je mag nog eens ko men koken, dit was heer lijk. Maar dan iets anders dan biefstuk, want nu ken ik dat boter-trucjezelf." M-Brigadiers kunnen op pag. 14 van hun Internationaal M-Paspoort 5 nieuwe beziens waardigheden noteren waar zü gratis toegang hebben! Dit zQn ze: 51: Vogel- en Dierenpark „Reiderust" te Horn53: Vogelpark „Vogel- vreugd" te Apeldoorn; 54! „Eurostand" te Westerhoven (N-B.); 55: Rondvaartdienst „Veerse Meer Loskade" te Middelburg; 56: Landgoed „De Braak" te Eelde (Dr.)! 52: openlaten; bericht volgt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 14