Jlieawe geihsctft GTouraitl
Spoedig geheim vooroverleg
Commentaar
Sow jets poetsen
ond plan op
Unaniem akkoord met Amerikaans voorstel
Geen versterking
tenzij Indonesië
blijft dreigen
en
Dagen van Algerijnse
oorlog zijn geteld
Indonesië antwoordt
niet onmiddellijk
T i9fl PEVSDAG 13 MAART 1962
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12427
CHRISTELIJKE AT lO^i AAL DAGBLAD
„Stanttiastlcfj is gfjeblma
mgn hert in tegljcnspaet"
De tuinman
en de Dood
(en de monniken)
NA MARATHONZITTING
VAN HET KABINET:
I Na het langdurige kabinetsbe-
j raad over Nièuw-Guinea begaf
de minister-president, prof. dr.
j J. E. de Quay, zich gisteravond
naar het Haagse perscentrum
Nieuwspoort, waar hij aan de
vele daar verzamelde journalis-
ten belangrijk nieuws had mee
te delen.
Nieuws in
één oogopslag
Naar eensgezinde opvat
ting van het kabinet dient
Nederland deel te nemen
aan geheim vooroverleg
met Indonesië, zonder pre
alabele voorwaarden, over
Nieuw-Guinea, in bijzijn
van een derde. Ook Indo
nesië zou daartoe bereid
zijn. Over de plaats, het
tijdstip en de .derde man'
bij dit vooroverleg worden
nog besprekingen gevoerd.
De Nederlandse strijd
krachten in Nieuw-Guinea
zullen niet worden ver
sterkt, tenzij Indonesië
blijft doorgaan met drei
gementen en met het tref
fen van oorlogsvoorberei
dingen.
De Frans-Algerijnse be
sprekingen zouden of van
daag of morgen worden be
ëindigd met het onderte
kenen van de bestands
overeenkomst. Het overleg
verloopt in een uitstekende
sfeer. Ook gisteren heeft
de OAS weer een groot
aantal aanslagen gepleegd.
Negentien personen hebben
gisteren in Algerijë daarbij
het leven verloren.
In een brief van de Sow-
jetunie aan Oe Thant, de
secretaris-generaal van de
Ver. Naties, wordt opnieuw
voorgesteld kernwapens te
verbieden als middel om
oorlog te voeren en het
gebruik ervan in grote de
len van de wereld te ver
hinderen. Het voorstel
komt morgen, als de ont
wapeningsconferentie in
Genève begint, ter tafel.
Op beschuldiging van
doodslag op een landeige
naar en afpersing van ver
scheidene personen zijn
vier Capucijner-monniken
en drie boeren voor de
rechter in Messina op Si
cilië gedaagd. De monniken
zouden onder dwang heb
ben gestaan van de tuin
man van het klooster, die
de leider was van een ben
de.
De Utrechtse voorjaars-
beurs, die gisteren is ge
opend, is de grootste welke
ooit in ons land is gehou
den. Op meer dan 80.000
vierkante meter exposeren
3330 firma's uit 27 landen,
meer dan de helft van de
beschikbare ruimte wordt
ingenomen door de bouw
en transportbeurs.
Uit een statistiek van de
International Civil Air Or
ganization blijkt, dat Ne
derland de vijfde plaats
bezet wat betreft het aan
tal passagiers-kilometers.
De Ver. Staten staan voor
aan, gevolgd door Enge-
De achttien hervormde
en gereformeerde predi
kanten, die onlangs een op
roep publiceerden over de
noodzakelijke eenheid van
hun kerken, hebben op een
persconferentie medede
lingen gedaan over de ont
vangen reacties. Naar hun
oordeel is het beeld van de
karikatuur na hun oproep
nu verdwenen.
Vandaag slotzitting in Evian?
(Van onze parlementsredactie)
pjET kabinet heeft unaniem zijn instemming betuigd
met een Amerikaans voorstel tot het houden van
een geheime Nederlands-Indonesische voorbespreking
waaraan geen prealabele voorwaarden zijn verbondn en
dat in aanwezigheid van een onpartijdige derde zal plaats
vinden. Het voornaamste doel van dit gesprek zal zijn:
het opstellen van een agenda voor latere onderhande
lingen.
Aangenomen wordt, dat ook Indonesië reeds met dit voorstel akkoord
is gegaan. Op het ogenblik voeren de Verenigde Staten nog overleg
met Nederland en Indonesië over de plaats van het het voorgesprek,
over het tijdstip waarop liet zal worden gehouden en over de derde
persoon die het zal bijwonen.
De Nederlandse regering heeft besloten thans geen militaire versterkin
gen naar Nieuw-Guinea te sturen, maar de mogelijkheid blijft bestaan dat
ze op dit besluit zal terugkomen indien Indonesië voortgaat met het nemen
van agressieve maatregelen.
hoogtepunt. Hoewel officieel de^
grootste geheimhouding betracht
wordt, zal zo goed als zeker vandaag
de overeenkomst ondertekend wor
den. Gisteravond kon men overal ir
Evian horen: de Algerijnse oorlog
zal morgen beëindigd zijn. De laat
ste berichten wijzen op volledige
overeenstemming; alle hinderpalen
zouden uit de weg zijn geruimd.
De besprekingen tussen de Franse
en Algerijnse delegaties werden gis
teravond laat, nadat meer dan acht
uur onafgebroken was vergaderd, tot
vandaag verdaagd. Het overleg werd
in een uitstekende sfeer gehouden.
Officie® bewaart men een zekere te
rughoudendheid, woordvoerders die
in nauw kontakt staan met de Franse
delegatie zeiden zelf3, dat nog een
groot aantal punten opgelost moeten
worden. Het Franse persbureau AFP
verwachtte echter, dat vandaag de
slotzitting zal zijn.
Honderden studenten verzamelden
zich gisteren bij de Sorbonne en eisten
vrijlating van de Algerijnse gevangenen
en ontslag van de Parljse polltieprefect.
De OAS werd scherp veroordeeld. De
studenten gingen uit elkaar zonder dat
zich incidenten voordeden.
In Algerije kwamen door terreurdaden
van de OAS en van de Algerijnse extre
misten negentien personen om het leven.
De televisiezender van Oran, die in het
geheim naar een veilige plaats vervoerd
zou worden, werd van een vrachtauto
gestolen, die voor het gebouw van de
omroep stond te wachten.
Tientallen dienstplichtigen hebben
tegenover een correspondent van Reuter
verklaard, dat vele dienstplichtigen van
het leger lid zijn van een organisatie, die
zich ten doel stelt, iedere officier die na
het uitroepen van een ^bestand tot mui
terij wil aanzetten, te arresteren. Deze
orgnanisatie zou ontstaan zijn tijdens de
opstand der generaals in april verleden
De vastbeslotenheid van de soldaat om
de politiek van De Gaulle te steunen,
wordt versterkt door het verwonden van
vrijetijdsverf kwaliteitsver!
EEN PR0DUKT VAN DE SIKKENS.GROEP
FLEXA verkrijgbaar bij
Herenstraat 34
twee Franse soldaten door schoten uit
Europese menigte. Het was de eer
ste keer, dat Europeanen op Franse
soldaten schoten.
Tijdens de recente gevechten langs de
Tunesische grens zijn naar schatting 75
Algerijnen gedood en 150 gewond. Een
Tunesiër werd gedood door Frans artil
lerievuur.
Angst voor nog meer terreur van
de OAS kenmerkt de sfeer waar
in Parijs de Frans-Algerijnse vrede
tegemoet ziet. Op iedere hoek van
het dak van het ministerie van
marine aan de Place de la Concor
de staat luchtafweergeschut opge
steld
Dit heeft minister-president De
Quay gisteravond in Den Haag oj
een persconferentie in het Perscen
trum „Nieuwspoort" verklaard na
afloop van een kabinetszitting, die
met enige onderbrekingen van
's morgens half elf tot 's avonds tien
uur duurde en die speciaal belegd
was ter bespreking van het Nieuw-
Guinea-beleid. Aan het beraad na
men ook deel de staatssecretarissen
Bot (Nw-Guinea), Calmeyer en De
Jong (beiden defensie) en Van Hou
ten (buitenl. zaken), terwijl in de
loop van de middag de admiraals
H. H. L. Pröpper en L. Brouwer
werden geraadpleegd. In grote span
ning wachtten tientallen persmen
sen bijna twaalf uur lang op de uit
slag van de besprekingen.
Om ongeveer kwart over tien kon de
minister-president hen meedelen, dat
Gebruik van kernwapens
VERFHANDEL
OEGSTGEEST
KEMPEN AERSTR. 71
TELEFOON 31705
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Cr Zn
LAGE RIJNDIJK 57-
cen oud
paard van stal gehaald om het
bij de ontwapeningsbesprekingen in
Genève opnieuw dienst te laten
doen. Zij heeft nl. in een brief aan
Oe Thant, secretaris-generaal van de
VN voorgesteld, kernwapens te ver
bieden als middel om oorlog te voe
ren en het gebruik er van in grote
delen van de wereld te verhinderen.
De Russen doen een beroep op Ame
rika, Engelannd en andere landen,
plechtig en onvoorwaardelijk af te
zien van het gebruik van kernwa
pens en andere middelen voor mas
sa-vernietiging.
TELEFOON 231351 worden en dat de niet-atoomlanden
de verplichting op zich moeten nemen
geen kernwapens te verwerven en ook
de opslag er van op hun grondgebie
den niet toe te staan. Dit deel was
duidelijk gericht aan het adres van
Duitsland en zekere andere gebieden,
die de Ver. Staten belangrijk voor dt-
verdediging van de vrije wereld ach
ten. Overigens viel het op, dat de
Scandinavische landen buiten de door
de Russen bedoelde atoomvrije zone
Het Russische voorstel zal morgen (op
de officiële openingszitting) op de ont
wapeningsconferentie te Genève ter ta
fel worden gebracht.
Het is in westelijke kringen onmiddel
lijk koel ontvangen, omdat de Sowjet-
unie wel voorstelt, het gebruik van kern
wapens te verbieden, alle voorraden te
vernietigen en atoomvrije zones te schep
pen, maar weigert een doelmatige con
trole op de naleving van een internatio
naal akkoord te aanvaarden.
eensgezind kabinet de Amerikaanse ge
dachten omtrent een geheim vooroverleg
had aanvaard en aan de uitvoering ervan
alle medewerking zal verlenen. Uit het
Het is prof. De Quay wel aan te
zien, dat hij een lange, inspannende
dag achter de rug heeft de
foto is gisteravond laat in „Nieuws
poort" genomen. Naast de pre
mier de directeur van de Rijks
voorlichtingsdienst, dr. G. J. Lam-
mers.
feit dat nu nog slechts overlegd wordt
over plaats en tijdstip van het gesprek
en over de derde persoon, concludeerde
hij dat ook Indonesië het Amerikaanse
voorstel inmiddels heeft geaccepteerd.
„De regering," aldus prof. De Quay,
„streeft ernstig naar en hoopt op een
spoedige totstandkoming van het voor
lopige gesprek met Indonesië". Hij
wilde echter niet verhelen, dat het
kabinet nog steeds bezorgd is over
redevoeringen van Indonesische zijde
en over de scherpe taal die daarbij aan
ons adres wordt gebezigd. In dit ver
band herinnerde hij aan de laatste
rede van president Sukarno. De rege
ring is ook bezorgd over Indonesië's
voorbereiding van militaire maatrege
len in het gebied rond Nieuw-Guinea.
Voor vervolg zie pagina 9
De officiële woordvoerder van het
Indonesische ministerie van buiten
landse zaken, Ganis Harsono, heeft
het niet waarschijnlijk genoemd,
dat de Indonesische regering onmid
dellijk haar mening kenbaar zal
maken over het Nederlandse voor
stel van een geheim vooroverleg
over Nieuw-Guinea.
Harsono deelde mede, dat de ver
klaring van prof. dr. J. E. de Quay he
denmorgen ter kennis' is gebracht var
minister Subandrio. Diens afspraken
voor hedenmorgen wettien echter de
veronderstelling, dat hij niet in de g-
leenheid zal zijn, onmiddellijk zijn
ning daarover kenbaar te maken.
Ook verluidt het dat de Verenigde
Staten de Indonesische regering
zocht hebben, voorzichtigheid te be
trachten in haar uitlatingen over
vooruitzichten van onderhandelingen
over Nieuw-Guinea.
Subandrio verklaarde gisteren dat
Amerikaanse autoriteiten „goede
hoop" hebben, dat er spoedig
formule zal worden gevonden om ndo-
nesië en Nederland aan de conferen
tietafel te brengen ter bespreking
de kwestie-Nieuw-Guinea. Hij noemde
de Amerikanen „zeer optimistisch".
Subandrio die gisteren een half uur
over Nieuw-Guinea sprak met de Ame
rikaanse zaakgelastigde John Hender
son voegde eraan toe. dat Indonesië
„hangende concrete vorderingen bij de
pogingen die in het buitenland worden
gedaan voor een vreedzame oplossing
van het conflict, zal voortgaan met zijn
streven West-Irian te bevrijden".
Dr. Van Roijen
Uit „welingelichte bron" te Washington
vernam vandaag het persbureau Agence
France Presse, dat het geheim voori
leg van Nederlandse kant zal worden
gevoerd door dr. J. H. van Roijen,
ambassadeur in de V.S. Dr. Van Roijen
is zes weken geleden door de regering
tot onderhandelaar met Indonesië ii
noemd.
Het Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken wenste vandaag geen
enkel commentaar op de verklaring
minister-president De Quay te geven. In
officiële Amerikaanse kringen heerst
echter voldoening over de Nederlandse
bereidheid met Indonesië om de tafel
te gaan zitten. Als vaststaand neemt men
le Washington aan, dat de „derde man"
die bij het geheim overleg aanwezig zal
zijn, een invloedrijke Amerikaan, maar
geen regeringsfunctionaris zal zijn. Om
trent zijn identiteit kan men echter niets
onthullen, gezien de geheimhouding die
rond het gesprek wordt betracht. Even
min werd iets meegedeeld over plaats en
tijdstip van het overleg en over het Indo.
nesische standpunt
De New York Times geeft Indonesië
heden in een hoofdartikel de raad snel
rechtstreekse besprekingen over
westelijk Nieuw-Guinea te beginnen,
waartoe de Nederlanders al enige tijd
bereid zijn.
Het blad noemt het zelfbeschikkings
recht der bevolking de belangrijkste
hinderpaal. Indonesië houdt er aan vast
dat het Nieuw-Guinea wil overnemen
zonder enige voorafgaande interna
tionaal gewaarborgde verplichting aan
gaande de zelfbeschikking en dit roept
de verdenking in het leven, dat het de
Papoea's niet toegestaan zal worden
onafhankelijkheid te kiezen als de
Indonesiërs eenmaal het gebied ln han
den hebben, Is die verdenking onjuist,
behoeft er geen enkele moeilijkheid
bestaan voor een regeling met de
Nederlanders. Evenmin dient Djakarta
dan bezwaar te hebben tegen een garan
tie van de Verenigde Naties of een in
ternationale garantie. De Nederlanders
hebben de 52 gevangenen teruggezon
den en de Indonesiërs zouden daarop
kunnen antwoorden door snel de recht
streekse besprekingen te beginnen, al
dus het blad.
De vice-voorzitter van de VVD en lei
der van de liberale Eerste-Kamerfractie
mr. H. van Riel heeft gisteren in Amstel
veen gezegd, dat Nederland op geen en
kele wijze in de kaart van Sukarno mag
spelen. „De mensen op Nw. Guinea", zo
zei hij, „mogen niet de indruk krijgen
dat Nederland niet achter hen zou staan;
anders zouden we zelf Kongolese toe
standen oproepen. Militaire versterkingen
zijn op die ogenblikken en onder die om
standigheden vereist als de veiligheid
van de Papoea's en de Nederlanders op
Nw. Guinea in gevaar komt". Troepen-
versterkingen mogen z.L niet naar Nw.-
Guinea worden gestuurd om de zaak te
compliceren, maar alleen ter bescherming
van de bevolking. De versterkingen zou
den achterwege kunnen blijven als de
V.S. bereid zijn de morele consequenties
te dragen van de onaangename woorden,
die Robert Kennedy na zijn bezoek aan
ons land voor de Amerikaanse radio heeft
gesproken. Naar de mening van de heer
Van Riel zou Nederland oneerlijk zijn
als het zijn belofte aan de Papoea's niet
zou nakomen. Wij mogen pas wijken als
het niet anders kan, als de overmacht te
groot blijkt.
TJET EERSTE AKKOORD is er dus:
Nederland en Indonesië gaan in aan
wezigheid van een derde geheime voor
lopige besprekingen houden. Men stelle
zijn verwachtingen niet dadelijk al te
hoog, het zullen nog slechts besprekingen
zijn over de agenda. Maar het zijn bespre
kingen zonder voorwaarden. En belang
rijk vooral is, dat het besprekingen zul
len zijn. Met andere woorden: een ontmoe
ting. Dit laatste is het, wat wij, Neder
land zowel als Indonesië, sinds jaren heb
ben gemist. Er was een kloof ontstaan.
We waren van elkaar verwijderd geraakt.
We waren van elkaar vervreemd.
Wat er in vorige tijden aan contact was
opgebouwd, was afgebroken. Er werd nog
slechts op een afstand met de ander ge
twist. In plaats daarvan komt nu weer
een eerste ontmoeting. Zeker, het zal nog
maar een gesprek worden over de agenda,
maar een ontmoeting zal 't niettemin zijn.
Men zal oog in oog tegenover elkaar ko
men te staan.
We herinneren ons een ontmoeting die
we een aantal jaren geleden met wat Ne
derlanders hadden met een groep Indo
nesiërs. De sfeer was tussen de beide lan
den al ernstig bedorven, maar als jour
nalisten wilden we toch een gesprek met
elkaar hebben. De Indonesiërs stelden en
kele voorwaarden voor wat betreft de
plaats van samenkomst en de taal die ge
sproken zou worden
Er werd terstond in bewilligd. Het ge
sprek zelf was voor beide partijen stellig
een verrassing. Heel weinig bleek er no
dig om een sfeer van genegenheid te doen
ontstaan. En zo kwam er ook ruimte voor
wederzijds begrip. We moeten eraan den
ken, nu we vernemen, dat weer een ont
moeting voor de deur staat. Het werd tijd.
In onze regering valt het te waarderen,
dat zij thans meer dan ooit wenst te ver
mijden wat een zuivering van de sfeer
kan tegenhouden. Men kan haar geen ge
brek aan meegaandheid verwijten. Er gaan
in dit stadium geen versterkingen naar
Nieuw-Guinea. De Indonesische gevange
nen zijn ook alweer thuis. Het enige wat
verlangd wordt is, dat de politiek van de
Indonesische regering zich gaat kenmer
ken door eenzelfde geest.
Onze regering is in haar politiek blijk
baar eensgezind. Ook dat is een reden tot
verheuging. Er liepen geruchten over me
ningsverschil. Misschien is het er geweest,
maar dan heeft men elkaar voor het ogen
blik hervonden.
Nu hopen wij, dat ook de oppositie haar
houding met wijsheid zal weten te bepa
len, de kwèstic-Nieuw-Guinca moet wor
den beschouwd als een nationaal probleem.
Aan een kabinetscrisis hadden we geen
behoefte, maar evenmin aan laatdunkende
kritiek.
Er zullen nog moeilijkheden genoeg ko
men. Wat bereikt is zal nog niet meer zijn
dan een begin. Maar een begin zal het
zijn. En het zal het karakter dragen van
een ontmoeting.
Cmta}
„Mam is in de tuin, pap, ze is het
en ander aan het rondstrooien."
ring. Een hogedrukgebied met een uit
loper naar de Britse eilanden en een
lagedrukgebied boven Oost-Europa
handhaven zich beide. Aan de periode
met koud weer komt de eerstkomende
dagen dan ook nog geen einde. De af
gelopen nacht kwam in ons land slechts
lichte vorst voor. Dit was een gevolg
van bewolking en plaatselijk sneeuw
val, die samen hing met een kleine sto
ring, die vannacht juist over ons land n i
trok. Hat >1,1 ir naar uit dat e, de RaPP°r,en hedenmorgen zet
komende nacht minder bewolking zal
zijn, waardoor er plaatselijk matige
Tenietp stUgend
vorst zal optreden. Overdag komt de stat,on
temperatuur tengevolge van zonneschijn,
weer iets boven het vriespunt. Enkele
sneeuwbuien blijven vooral in de kust- D. Helder
provincies mogelijk. Ypenfcurg
De Bilt verwacht lot woensdagavond: *Leld®
Zonnige perloden maar ook hier en daar Twente
een sneeuwbui. Vanavond, vannacht en Elndh
in de vroege ochtend lichte tot matige Zd.-Limb
vorst, middagtemperaturen even boven Helsinki
het vriespunt. Zwakke tot matige wind nJi«kh*
uit noordelijke richtingen. Ko°h
(Opgemaakt om 11.15 nur). Aberdeen
ZON EN MAAN A/dam*
Woensdag: zon op 6.54, onder 18.41 uur: Brussel
maan op 11.59, onder 3.20 uur. Luxemb.
Volle maan 21 maart. Bordeaux
Grenoble
WITTE KRUIS
y de echte
PIJNSTILLER
hoofdpijn, kiespijn,
gril/), reumatische pijnen etc
NNO
ONO 1«4
