Enkele kanttekeningen
Jeugd hard op weg naar
erudiet analfabetisme
BUISMAN
DAG VAN EUROPA -
OOK OP SCHOOL
Een woord voor vandaag
Geen N.S.R.-afvaardiging
naar rood festival
R.k. intellectuelen bezorgd
over „Latijn-streven"
Tussen schoolpoort en huisdeur
WAT SOMS GESPLETEN
„ZIELTJES" MAAKT
ONZERZIJDS
PKIJS LANDBOUWGRONDEN
EEN van de weinige zaken waarvoor op het ogenblik in Nederland nog een
prijsbeheersing bestaat is de landbouwgrond.
De wet vervreemding landbouwgronden heeft het tot nog toe na de oorlog
officieel onmogelijk gemaakt wijziging te brengen in het prijsniveau voor
landbouwgronden.
De vraag naar landbouwgronden was in de eerste na-oorlogse jaren zeer
groot, en het vrij tot stand laten komen van de prijzen zou toen tot een sterke
opvoering van het prijsniveau hebben geleid.
Ook in de landbouw heeft de ontwikkeling de afgelopen vijftien jaar echter
niet stilgestaan. Deze ontwikkeling heeft de omstandigheden in de landbouw
zelfs dermate gewijzigd, dat de regering thans een beëindiging van de looptijd
der wet vervreemding landbouwgronden op 1 januari 1963 verantwoord acht.
Met ingang van deze datum zouden de prijzen van landbouwgronden dan weer
vrij tot stand kunnen komen langs de weg van vraag en aanbod.
Het vrijgeven van de grondprijzen na vijftien jaar prijsbeheersing zal vanzelf
sprekend allerlei verrassingen kunnen opleveren. Niemand kan immers van
tevoren precies zeggen, hoe vraag en aanbod en daarmee het prijspeil zich
zullen ontwikkelen. Een groep van grondgebruikers, die zich dat wel in de
eerste plaats zullen realiseren zijn de pachters.
Bij het vrijgeven van de grondprijzen kan het immers voor een grondeigenaar
aantrekkelijk worden bepaalde percelen grond te verkopen. Wat kan hiervan
bet gevolg zijn voor een pachter, die op een dergelijk stuk grond zijn bedrijf
uitoefent? Zal deze man binnen bepaalde tijd zonder schadevergoeding van
zijn bedrijf gezet kunnen worden, of dient de positie van de pachter op bijzon
dere wijze beschermd te worden?
De regering en in het bijzonder de minister van landbouw en visserij is
inderdaad van mening, dat de positie van deze pachter bij het vrijgeven van
de grondprijzen een speciale wettelijke bescherming verdient.
De ministers Marijnen (Landbouw) en Beerman (Justitie) hebben reeds bij
de Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend tot wijziging van de pachtwet.
Volgens dit wetsontwerp zal bij verkoop van grond de pachter die op deze
grond zijn bedrijf uitoefent in de eerste plaats in de gelegenheid worden
gesteld deze grond te kopen (voorkeursrecht).
Ook zal de pachter, wanneer hij bereid is de grond te kopen, niet afhankelijk
zijn van een willekeurige prijs, die de eigenaar van hem vraagt. De grond
kamer stelt namelijk in dit geval de prijs vast. Hierbij wordt echter niet de
waarde van de grond tijdens de prijsbeheersing aangehouden, maar de gel
dende marktwaarde op dat moment.
Als de pachter deze waarde als prijs aanvaardt, maar de eigenaar niet, dan
mag de grond toch niet tegen een hogere prijs aan derden verkocht worden.
Zou de eigenaar dit toch doen, dan kan de pachter onmiddellijk een schade
vergoeding eisen zonder dat de omvang van de schade wordt aangetoond.
Later volgt dan nog een definitieve schadevordering.
Ook zal volgens het wetsvoorstel aan een pachter nooit binnen zes jaar na
verkoop van de grond de pacht opgezegd kunnen worden.
Dit is in grote lijnen het standpunt van de regering met betrekking tot de
opheffing van de wet vervreemding landbouwgronden.
Problematiek rond middelbare schooljeugd
IIET VOOR EN TEGEN
\rAN socialistische zijde wordt al enige tijd felle oppositie gevoerd tegen een
afschaffing van de wet vervreemding landbouwgronden en dus het
vrijgeven van de prijzen voor deze gronden.
Men voorspelt een sterke stijging van de grondprijzen, een verhoging van
de garantieprijzen voor diverse landbouwprodukten, en optrekking van de
prijzen die de consument moet betalen.
De socialistische oud-minister van landbouw, prof. dr. A. Vondeling, heeft In
de Tweede Kamer zelfs al een initiatief-voorstel tot verlenging van de wet
aangekondigd. De fractie van de Partij van de Arbeid zal daartoe gebruik
maken van haar parlementaire recht, zelf met een wetsvoorstel te komen. In
politiek opzicht zal de zaak van de grondprijzen dus nog wel heel wat stof
doen opwaaien.
Maar behalve deze politieke groepering hebben ook reeds maatschappelijke
organisaties zich uitgesproken tegen een vrijgeven van de prijzen voor land
bouwgronden. Zo heeft de Sociaal-Economische Raad er zich in meerderheid
tegen verklaard en hebben ook de meeste leden van het Landbouwschap een
afwijzend advies laten horen.
Vooropgesteld, dat de mogelijkheden tot het speculeren In grond zoveel moge
lijk worden tegengegaan, menen wij, dat het voornemen van de regering, de
wet niet opnieuw te verlengen, juist is.
Het zou echter inderdaad mogelijk kunnen zijn, dat een aantal grondeigenaren
na het vrijgeven van de grondprijzen zal pogen, bepaalde percelen met een
zoet winstje van de hand te doen. Maar men dient hierbij te bedenken, dat
een groot aanbod ook weer een druk op de prijzen zal uitoefenen.
Bovendien mag verwacht worden, dat de landbouwer zich bij de huidige vrij
ernstige structurele moeilijkheden in het agrarisch bedrijfsleven eerst nog
wel eens bedenken zal, alvorens zich te storten in het grote avontuur van
grote grondaankopen.
Tienduizenden bedrijven zijn na de oorlog reeds verdwenen, en te verwachten
valt, dat de steeds toenemende mechanisatie en de daardoor vereiste investe
ringen ook in de toekomst het landbouwbedrijfsleven nog tot sanering zullen
dwingen.
Het streven naar verhoging van de produktivitett en de rentabiliteit van de
ondernemingen zal in vele gevallen inderdaad een streven naar grote bedrijfs-
eenheden inhouden. Maar ook dan geldt nog, dat gelet op de huidige over-
produktie, de totale oppervlakte landbouwgrond dient te worden ingeperkt.
Een ander, zij het niet doorslaggevend argument, tegen het bestaan van de
wet, is voorts het feit, dat zij bijna massaal wordt ontdoken en dus blijkbaar
niet meer in het rechtsbewustzijn van onze plattelandsbevolking leeft.
Het aankomend geslaoht is wellicht be-1 zekerheid. Het wordt beheerst door de
zig het „erudiete analfabetisme" tegemoet angst voor een volgende oorlog, die dat
te snellen", zei dr. L. M. van Dis uit leven zal vernietigen, aldus dr. Van Dis.
referaat, dat H(J is van oordeel, dat degenen, die b(j
het onderwijs van de middelbare school
jeugd zijn betrokken, verontrust dienen
te z|jn over de huidige situatie. Er wordt,
volgens hem, te veel aandacht besteed
aan secundaire kwesties en men gaat te
veel uit van tegenstellingen die irrele-
Derde milieu
Zutphen gisteren
hij hield tijdens de in Utrecht gehouden
contactdag van het „Nationaal protestants
centrum voor de geestelijke gezondheids
zorg in Nederland". Dr. Van Dis sprak
over de middelbare schooljeugd in de
school. Thema van deze contactdag was
de hedendaagse problematiek rond de
middelbare schooljeugd.
Dr. Van Dis zei. dat de massamedia
beslag leggen op de jeugd, zij oefenen
invloed uit, die onpersoonlijk is. Dit
treerd te leren ontbreekt. De uitvoerige
informatie buiten de school om, belem
mert de zelfwerkzaamheid van de leer
lingen in de school. Hij sprak van een
algemene overlading van de scholier.
Dr. Van Dis noemde het functieverlies
van het gezin als een andere belangrijke
factor, die invloed op het studerende
kind heeft Dit functieverlies wordt vol
gens hem veroorzaakt door het feit, dat
de ouders dikwijls niet in staat zijn
hun kinderen een normatief leven voor
te leven. Men schroomt een beperkt ge
zin te ziin met een eigen stijl. De stijl
van de meeste gezinnen vertoont veel
overeenkomst.
Het cultuurbeeld is ook een factor van
belang. WU leven in een tijd van boelende
en beklemmende tegenstellingen. Ons
oomfortabele leven mist elke primaire
VOOR KOFFIE
ZOALS BIJ MOEDER THUIS
Een raad van wijze moeders aan haar
dochters: doe een schepje BUISMAN
op ieder zetsel koffie. Dat verfijnt de
smaak, dat verhoogt de gezelligheid.
En welke man is daar niet gevoelig voor
Prof. dr. N. Beets uit Utrecht sprak
over de middelbare schooljeugd buiten
gezin en school, het zogenaamde derde
milieu waar de jongere zich beweegt.
Hij schonk allereerst aandacht aan het
georganiseerde derde milieu, dat door de
jeugdbeweging en jongerenclubs wordt
gevormd. Hij constateerde een ontwikke
ling, die gaat m die richting, waarin het
lichamelijk-dynamische een belangrijke
rol speelt. De jeugd waardeert dit ge
organiseerde derde milieu vaak minder
dan de ouderen verwachten. Prof. Beets
gelooft, dat veel jongeren een hekel heb
ben aan een te sterk organiseren, waar
door het milieu in hun ogen een te for
meel karakter krijgt.
De middelbare scholier voelt zich beter
thuis in zijn eigen derde milieu, hij zoekt
.buiten gezin en school om een vorm vaa
samenzijn, van gezelligheid in een be
paalde ruimte, waar hij niets anders be
hoeft te doen dan er domweg te zijn.
Een vorm van gemeenschap waarin zijn
individualiteit minder tot uiting komt
dan in het gezin of op school. Prof. Beets
vroeg zich af of jonge schrijvers als Har
ry Mulisch. Remco Campert en Cees Noo-
teboom iets van die sfeer van het onper
soonlijke derde milieu uitdragen.
Hij is van oordeel dat deze vorm van
leven, een oase in de wereld van pe
dagogische bewogenheid, positief moet
worden gewaardeerd. Men dient te be
denken dat zowel school als gezin op
voeden tot de vrijheid. Opvoeders zullen
het moeten toejuichen, als de jeugd die
vrijheid goed gebruikt, aldus prof. Beets.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Kralingscheveer (Wijk
west, toez.): A. Kastelein te Hei- en
Boeicop; te Arnemuiden en te Den
Bommel (toez.»: S. P. van Assenbergh,
kand. te Lunteren, die bedankte voor
Zuilichem-Nieuwaal.
Aangenomen naar Amsterdam-West
(Wijkgem. Geuzeveld toez.): dr. J. Ko
per, zendingspred. te Oegstgeest; naa
Elspeet-Uddel en Vierhouten (2e pred.
plaats): L. van Nieuwpoort, kand te
Linschoten. aie bedankte voor Nieuw
poort, Schoonrewoerd en voor St. Phi-
lipsland.
Bedankt voor Sommelsdijk: H. J. dc
Bie te Alblasserdam.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te IJmuiden: J. M. van de
Brink te Nijbects; te Hilversum (vac.
J. Goumarei: dr. A. v. d. Kooy te
Woerden.
Aangenomen de benoeming tot hulp
prediker te Zutphen (gedurende de
militaire diensttijd van ds. A. J. Don-
dorp): N. J. Goris te Barchem.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Bilthoven: C.
Leeuwen te IJmuiden-Grafhorst.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Benthuizen: W. Hage te
Middelburg.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Beroepen te Drachten (2e maal):
J. Ketelaar te Hoogezand.
Ver koud heidsbacïlïen
zijn als de dood
doosje betekent l
protektie tegen infekti#
De eerste woensdag van maart
Voor de tweede maal werd IjJJjj*
vandaag in tal van gemeenten
de „Dag van Europa" gevierd.
In de meeste gevallen betrof het
hier een viering, waarvan naar
buiten niet zoveel bleek. Immers,
de nadruk bij deze viering van
een „Dag van Europa" lag niet
zozeer op spectaculaire gebeurte
nissen en manifestaties; het be
langrijkste deel van de viering
speelde zich af binnen de scholen
en jeugdorganisaties, waar op
tal van wijzen de aandacht van
de jonge generatie werd ge
vraagd voor de vraagstukken
van een wordend Europa.
bonte verscheidenheid
initiatieven, aan de ,,Dag van Europa
aandacht besteed.
Voor de viering van de ,.Dag van
Europa 1962" is opnieuw een opwekking
van de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten uitgegaan tot alle gemeentebe-
NAAR VRIJE PRIJZEN
DE tot nog toe opgesomde argumenten, die pleiten voor een afschaffing van
de prijsbeheersing voor landbouwgronden, zijn overwegend negatief
geweest. Er is echter ook nog een zeer belangrijke positieve kant aan deze
zaak. De vrije prijsvorming voor landbouwgronden zal namelijk een doel
matiger grondgebruik mogelijk maken.
Het bevriezen van de grondprijzen heeft er in het verleden toe geleid, dat er
tussen gronden met grote kwaliteitsverschillen slechts geringe prijsverschillen
bestonden.
Een begrijpelijk gevolg hiervan was, dat de betere en beste gronden vrijwel
nooit verkocht werden, althans niet voor de wettelijk vastgestelde prijzen.
Ondernemers, die voor de uitoefening van hun bedrijf juist grote behoefte
hebben aan grond van boge kwaliteit, worden hierdoor gehandicapt. Wij
denken aan de tuinbouw. De tuinbouw heeft voor zijn intensieve cultuur be
hoefte aan prima grond. De grondprijs is daarbij niet zo belangrijk, omdat
door de intensieve cultuur een verschil in grondprijs vrijwel niet voelbaar is
In de prijs van het produkt.
Er zijn op het ogenblik in Nederland weidegronden, die uitstekend geschikt
zijn voor de tuinbouw, maar die voor dat doel niet verkocht worden, omdat
de prijs niet interessant is.
En dat. terwijl Nederland eigenlijk veel te veel weidegrond heeft, gelet op
de enorme melkproduktie en het bedrag dat jaarlijks op de afzet van de
melkprodukten moet worden toegelegd. De tuinbouw echter kent een flo
rerende export, die jaarlijks voor grote bedragen aan deviezen oplevert en
vrijwel geheel zichzelf bedruipt zonder steun uit de rijkskas.
Vrije grondprijzen zouden de omschakeling naar meer produktieve bedrijfs
takken binnen de landbouw in de hand werken en een gezonde doorstroming
bevorderen. We vragen ons daarbij af, wat kostbaarder is voor de consument:
het huidige min of meer geforceerde grondgebruik, of de meer efficiente
aanwending van de grond door afstemming van grondkwaliteit op produktie
en het meer kansen bieden aan gezonde bedrijfstakken met goede afzetmoge
lijkheden.
Het is in dit licht volkomen begrijpelijk, dat het bestuur van de C.B.T.B. zich
vorig jaar reeds in meerderheid akkoord verklaarde met het laten vervallen
van de wet vervreemding landbouwgronden.
Wat betreft de bescherming van de positie van de pachter wijkt de opvatting
van de C.B.T.B. alleen sterk af van de mening van minister Marijnen.
De C.B.T.B. is er voorstander van. dat de pachter niet binnen acht jaar van
zijn gepachte grond kan worden gezet, nadat de grond in handen van een
andere eigrnaar is overgegaan. De C.B.T.B. spreekt daarbij niet over een
voorkeursrecht voor de pachter bij verkoop van de gond.
De minister heeft, zoals wij reeds opmerkten, een termijn gesteld van zes
jaar. maar zijne excellentie wil tevens een voorkeursregeling invoeren. Wij
zouden ons kunnen voorstellen, dat de pachters de voorkeursregeling wel
zouden willen offeren, indien zij daarvoor in de plaats een termijn van acht
jaar zouden krijgen.
Wanneer iemand eerst over acht jaar de vrije beschikking krijgt over gekochte 1
grond, zal hij over het algemeen niet kopen met de bedoeling deze grond zelf
in gebruik te nemen. Grondkoop zal dan vrijwel uitsluitend geschieden uil
behoefte aan geldbelegging. Bij een termijn van zes jaar is deze kans iets ge
ringer. De positie van de pachter lijkt ons dan ook beter beschermd bij een
termijn van acht Jaar.
Dit neemt echter niet weg, dat wij in het algemeen onze instemming kunnen
betuigen met het voornemen van de regering, de wet op de vervreemding van
landbouwgronden niet meer te verlengen, en met het ingediende wetsontwerp
wijziging van de pachtwet. is Duitsland.
V.Y.V. verloor
bescheidenheid
uit het oog
(Van een onzer medewerkers)
Het Nieuw Israëlitisch Weekblad
neemt in zijn hoofdartikel stelling te
gen de Vereniging voor Vreemdelin
gen Verkeer en tegen de uitlatingen
van rabbijn dr. S. Ruben uit Amerika,
die op uitnodiging van de VVV naar
Nederland is gekomen en onder haar
auspiciën onlangs een persconferentie
heeft gehouden. Het Joodse weekblad
verwijt de rabbijn de waardigheid en
de VVV de bescheidenheid uit het oog
te hebben verloren. Op de perscon
ferentie gaf de rabbijn te verstaan,
dat hij dc Amerikanen zal voorhouden
dat een bezoek aan Nederland nood
zakelijk is om bet Anne Frankhuis
en het standbeeld De Dokwerker, ter
herinnering aan de februaristaking te
Voorts zei hij o.a.: „Er is geen volk
ter wereld, dat de Joden zo heeft gehol
pen als het Nederlandse volk." Het
Nieuw Israëlitisch Weekblad schrijft on
der de kop ..Waardigheid" in zijn com
mentaar daarover: „Deze rabbijn heeft
hier zestien jaar na dc oorlog de ont
dekking gedaan, dat het Nederlandse
volk blijkbaar zo ongeveer heilig moet
worden verklaard en vooral in het Anne
Frankhuis heeft hij erg gehuild. Natuur
lijk is er voor veel mensen door veel
mensen met levensgevaar veel opoffe-
rends gedaan. Maar afgezien van het
feit. dat dit niet alleen in Nederland het
geval is geweest, is er nu eenmsal het
schrijnende feit. dat het merendeel der
Joden ongeholpen is weggevoerd. Ook
de unieke heldendaad van de februari
staking moet men met volledige be
wondering toch opzichzelf zien en
niet als een begin van boven- of onder-
5ronds verzet tegen de Jodenvervolging
oor die massa der stakers."
Het blad vervolgt dan: „Men dwingt
ons tot een protest wanneer een rabbijn
de waardigheid uit het oog verliest en
het VVV namens het Nederlandse volk
dc bescheidenheid Het wordt ons echt
tc bar wanneer men eigenlijk onomwon
den verklaart het vreemdelingenverkeer
te willen bevorderen door naast het wat
afgezaagde Volendam de Amerikanen uit
tc nodigen het Nederlandse volk en zijn
Anne Frankhuis te komen bewonderen",
aldus het Nieuw Israëlitisch Weekblad.
Van alle Westeuropese landen heeft het
Joodse deel van het Nederlandse volk
met tachtig procent slachtoffers het
meest geleden van de Duitse Jo
denvervolgingen Percentagegewijs zij"
uit Nederland evenveel Joden omge
bracht als van de Joodse gemeenschap
Op het internationale gemeentecon
gres in Berlijn, in 1959, bracht de direc
teur van de afdeling onderwijs van een
Engelse stad voor het eerst de gedach-
in een „Dag van Europa" naar vo-
Het congres verenigde zich met dit
initiatief en met een reeks verdere
aanbevelingen over de ..Opvoeding tot
Europa", die aan de nationale vereni
gingen van gemeenten in Europa wer
den toegezonden.
In 1960 werd het initiatief tot het hou-
van een „Dag van Europa" nader
uitgewerkt, en werd voorlopig als da
tum de eerste woensdag in maart vast
gesteld. De Europese Gemeentenconfe-
'ie (bijeengeroepen door de Raad
Europa) en in september 1961
ook de Raadgevende Vergadering van
de Raad van Europa in Straatsburg,
verenigden zich met dit gemeentelijk
initiatief.
In 1961 werd de „Dag van Europa"
nog slechts op beperkte wijze gevierd.
In afwachting van de bespreking van
dit initiatief in de Raad van Europa
vonden nog slechts op beperkte schaal
experimentele vieringen in een aantal
steden plaats, terwijl in Nederland de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
zich tot haar leden richtte met
wekking om aan deze viering deel te
nemen. In 122 gemeenten, tezamen on-
„Als tekenen zullen deze dingen de gelovigen volgen
lezen we in de laatste verzen van het Marcus-evangelie en dan
volgen uitspraken over „nieuwe tongen", uitdrijven van boze
geesten" maar ook „slangen zullen zij opnemen". Een bepaalde
sekte in Amerika neemt deze woorden heel letterlijk en laat
zich door slangen bijten. Is dat de bedoeling? Wat voor zin
zou dat geestelijk hebben dat gelovigen slangen kunnen beet-
grijpen? Zij zijn toch geen Indiase slangenbezweerders?
Gisteren schreven we over het begin van psalm 91. Tegen het
einde (vers 13) vinden we ook de uitspraak dat de gelovige
op leeuw en adder zal kunnen trappen. Duidelijk gaat het
hier om de goddelijke bescherming tegen gevaren op de
levensweg. Deze woorden zijn door de duivel reeds betrokken
op Christus: „want Hij zal aangaande u Zijn engelen gebieden
dat zij u behoeden op al uw wegen". Maar nu worden dus
door Marcus deze zelfde woorden betrokken op ons. De evan
gelist zegt als het ware in de woorden over de slang dat God
met de zorg voor Zijn eigen Zoon voor ons zal zorgen.
De Nederlandse Studentenraad
(N.S.R.) heeft ernstige bezwaren
tegen het 8e communistische
Wereld Jeugdfestival dat
jaar wordt georganiseerd in Hel
sinki en heeft daarom besloten
geen officiële afgevaardigden te
zenden. Het zal individuele deel
name van Nederlandse studen
ten niet in de weg staan, maar
zij mogen het niet doen voorko
men dat zij representatief zijn
voor de Nederlandse studenten.
De raad heeft bezwaar tegen dit fes
tival. omdat het georganiseerd wordt m
een land waarvan de officiële studenten
organisaties reeds te kennen hebben ge
geven niet voor een dergelijk festival te
voelen. Het organiserende comité is mei
representatief voor de Finse jeugd. Ge
heel in strijd met de feiten heeft dit
comité reeas officieel bekend gemaak
„dat de deelnemers met plezier kenn;.«
namen van de vriendschappelijke be
trekkingen die tussen hun vertegenwoor
digers in Helsinki en de jeugdbeweging
Finland waren ontstaan."
Advertentie
I en handen ruw?
PÜROL
sturen in Nederland, om plaatselijk de
nodige initiatieven te nemen om tot een
viering van deze dag in en buiten de
school te komen. Hierbij heeft de Ver
eniging van Nederlandse Gemeenten
nauw samengewerkt met de Europese
Beweging in Nederland, die een grote
verscheidenheid van informatiemateriaal
leerkrachten en leerlingen liet
aardigen, en waarvan de afdelingen
.1 van plaatsen actieve medewer
king bij de voorbereidingen voor de
„Dag van Europa" verlenen.
Niet iedere rooms-katholiek is
even gelukkig met het jongste
herderlijk schrijven van de paus,
„Veterum Sapiente", dat handelt
over de bevordering van de stu
die van het Latijn. Wij schreven
reeds dat dit schrijven vrijwel
zeker een einde maakt aan de
pogingen in vele westerse rooms-
katholieke kerken om over te
gaan tot diensten in de moeder
taal. Ook dertig rooms-katholie-
ke intellectuelen onder wie hoog
leraren, priesters en journalisten
hebben dit gevaar onderkend en
zich in een brief gericht tot het
episcopaat in ons land waarin
gevraagd wordt om opheldering.
In de brief geven de schrijvers toe dat
geen der in dit herderlijk schrijven ge
formuleerde voorschriften zich uitspreekt
tegen het gebruik van de volkstaal of de
landstaal met name in de eredienst en de
bediening van de sacramenten. Maar toch
wordt nadrukkelijk de suggestie gewekt
dat zelfs de vraag naar het gebruik van
andere talen dan de latijnse in de liturgie
voortaan in woord en geschrift niet meer
de orde mag komen.
Uit persberichten hebben de onderte
kenaren vernomen dat de eerste reacties
Rome er op wijzen, dat de constitutie
bij voorbaat verdere discussies over het
gebruik van de volkstaal in de liturgie
uitschakelt en veranderingen, zoals die
van het concilie werden verwacht, uit
sluit.
Zij constateren dat de waarde en het
gezag van deze eerste reacties in Rome
tot dusver onduidelijk en dubieus zijn.
maar dat velen intussen teleurgesteld en
verontrust zijn, „doordat zij in de mening
zijn gebracht, dat het toenemende en
allerwegen in de kerk vernomen pleidooi
voor ruimer gebruik van de landstaal in
de liturgie thans afgebroken is en dat
van het aanstaande concilie in verband
hiermee stellig niets kan worden ver
wacht. Vooral de suggestie, dat hierin
reeds beslist zou zijn voorafgaande aan
het concilie en buiten het concilie -om.
lijkt gevaarlijk en bijzonder negatief'.
De dertig ondertekenaren doen een
dringend beroep op het Nederlandse
episcopaat om al het mogelijke bij te dra
gen tot opheldering, zowel voor het Ne
derlandse volk, als op het concilie.
De brief is ondertekend onder meer
door prof. dr. B. Delfgaauw* Fons Her
mans, Fons Jansen, pater S. Jelsma, prof
dr. R. C. Kwant, Michel van der Plas
prof. mr. W. P. J. Pompe. prof. dr. ir. F
Ph. A. Tellegen, mr F. J. G. baron van
Voorst tot Voorst en prof. J. A. M. We-
terman.
In een officiële verklaring valt de N.
SR. ook het vorige festival aan. Hij
heeft zijn kritiek in de volgende punten
geformuleerd:
1. De voorlichting, die door het Inter
national Preparatory Comittee vóór,
tijdens en na het Festival werd ge
geven, bevatte grote overdrijvingen
cn vele onjuistheden. Verklaringen
werden aan belangrijke personen toe
geschreven en waren in werkelijkheid
verzonnen, evenals namen van groe
pen van deelnemers en titels van in
dividuen.
2. Splintêrgroepjes werden door het In
ternational Preparatory Committee
officieel erkend en genoemd als re
presentatief voor de jeugd en de stu
denten uit landen, waar de represen
tatieve jeugd- en studentenorganisa
ties hadden, geweigerd aan het Festi
val deel te nemen.
3. De organisatoren verschaften, on
danks herhaaldelijk vragen, geen
overzicht over de inkomsten en uit
gaven van het Festival.
4. Ernstige en redelijke* gesprekken tus
sen individuen werden belemmerd
door massademonstraties van emoti
onele strekking en door ontmoetingen
waar de aard van de agenda en de
voorbereide toespraken geen tijd lie
ten voor critische, vrije discussies.
5. De vrijheid van de pers werd ernstig
beperkt doordat aan verslaggevers en
fotografen herhaaldelijk de toegang
tot het festivalterrein werd gewei
gerd, soms met geweld. Oostenrijkers,
die Oostenrijkse nieuwsbladen ver
kochten, werden geslagen en be
dreigd. wanneer zij in de verblijf
plaatsen van de festivaldeelnemers
kwamen. Deze intimidatie werd open
lijk uitgevoerd door festivalordebe
wakers.
Het festival wordt georganiseerd door
de World Federation of Democratic
Youth en de Internationale Union of
Students, die beschouwd worden als
werktuigen van de politiek van de Sow-
jetunle. In de toelichting wordt door
de raad nog uitgesproken dat het ge
bruiken van een bijeenkomst van jonge
ren en studenten voor politieke doelein-
den niet in overeenstemming is met dc
fundamentele principes van dc raad.
UNIECOLLECTE
t op: Wagenborgen 585,25^
f 880.60. Schoonho\
Bergen 470.25, Landsm
srend 742,55. 's-Gravenhag.
i Holland 574,05, Lexr
toch kon ik er niet de hand mee tot dit vriendelijke,
argeloos aankijken wannèe'r je je was tijdens mijn aard- gevaar liep «heel te worden ge-
„„3.U v,A rijkskundeles ondanks herhaalde trokken
gedwongen voelde haar op haar waarachuwmgen hardnekkig naar de Op een middag even na zessen
nummer tc zetten. Ofschoon je dan top van de kastanje op de speel- toog ik erheen. Ik wist dat ik dan
wel eens moeite had uit te vinden plaats blijven turen. Ze had, dacht terecht kon, dat had ik te voren al
waar dat nummer bij haar ïu ik, volledig maling aan de Drentse weten t t te vinden. Een klein bak-
eigenlijk zat... Een stel grote ogen hunebedden; en haar vingers, frut- kerszaakje
boven een kittig wipneusje en een
uitdrukking van onbevangen ge
meenschapszin voor heel haar om
ringend schoolwereldje. De jon
gens konden er nu al gefascineerd
naar zitten staren.
Toch had haar blik vaak iets
vreemd versluierds, het was maar
goed dat ze over een goed stel her
sens beschikte want als ze het uit
sluitend van haar aandacht had moe
ten hebben, dan zouden de rapporten
nu en dan zeker enkele bedenkelijke
cijfers hebben getoond.
Je kreeg de indruk dat ze zich bij
tijden niet al te zeer interesseerde
voor het geestelijk voedsel dat haar
werd voorgezet. Misschien voelde
ze er zich min of meer boven verhe
ven. Het leek er veel op en je kon
het je eigenlijk wel voorstellen, want
waar de anderen zaten tc zwoegen
op t. of d. of dt,... waar het land
naast haar hartgrondig schimpte op
de geniepigheid van repeterende
breuken en eindeloze vermenigvul
digingen. had zij in
zaak voor elkaar en
een stiekeme reddingslijn uitgooien
naar spartelende schipbreukelingen.
Afgezien van de eigenaardige
lheid bil de mondelinge le:
)'n kind. zou je zeggen, alles
om een meester of juffrouw voor
zich in te nemen. Ik heb dan ook in
het begin de straf die ik haar moest
geven, beslist aangevoeld als een
Jurk. schenen de onbeweeglijke star
heid van haar og- i 4e willen com
penseren.
haar straat. De vader
gordijnen had neergelaten, stapte hij
Het kostte mij moeite, maa
voltreffer werd geplaatst:
„Een taak voor jou. Marian...
gens niet opletten"
Het leek of ze toen pas tot de wer-
repeterende kelijkheid terugkwam. Zonder tegen-
**vul- spreken, hoogstens een beetje ver-
de ongelijkt aanvaardde ze de straf en
goedig bezorgde mij zodoende het gevoel
zan een soort kinderbeul te zijn.
Toen het echter hoe langer hoe
- .neer begon voor te komen en er
strooidheid bil de mondelinge lessen ook zelfs ontsporingen in het schrif-
de op me toe en vroeg: Ts er wat aan
de hand -iet de kleine meid? On-
We- deugend geweest?
Hij -s een flinke jonge kerel
maar »ijn gezicht zat vol plooien die
te denken gaven.
Ik zei dat het niet van zo ver
schrikkelijk veel belang was. maar
dat het mij naar aanleiding van som
mige verschijnselen goed leek om
Toen keek de man mij lang en na
denkend aan en zei op zachte toon
De ouders
Het drong niet Jrect tot me door.
ik was immers nog zo jong. Ze
iets onverschilligs over zich
telijk werk haar reputatie
mer een" begonnen aan te tasten,
kwam i'.i tot een kloek besluit. Ik
zou contact opnemen met de ouders de laatste tijd. net of
En ik liet er geen gras over groeien om lessen. En het gaat me aan" het
haar te straffen, want Ie
ren kan ze prima en het is een lieve
We stonden daar voor die toon
bank e. hij draaide wat nerveus met
zijn sleutelbos. Komt u even mee
naar binnen. nodigde hij. Via een
overloopje bereikten we de huiska
mer en daar struikelde ik bijna over
mijn delinquente die op haar knieën
bezig was Je vlozr aan te vegen. Ze
hief haar gezichtje naar mij op Het
liep bloedrood aan. Ze zei niets en
leek op een of andere manier blij
Hoe is het boven? vroeg kort
de vader.
Het eten blijft er niet in, ant
woordde het kind zich oprichtend
en ik geloof dat de koorts hoger is.
Als straks de zustei komt. zal ik nog
even naar de dokter gaan.
Zij sprak als een volwassen vrouw,
de kleine Marian.
Ik kwam tc weten dat ze in het
gezin min of meer de ernstig zieke
moeder moest vervangen, dat ze die
moeder niet lang meer hebben zou
en dat wist.
Ik heb me moeten beheersen om
haar niet even >p mijn schoot te
trekken, toen ze zonder enige ran
cune met een kopje koffie kwam
aandragen.
Mijn moeder is heel erg,
fluisterde ze om haar vaders oren
te sparen, de dokter heeft haar
opgegeven.
De man stopte met langzame be
wegingen zijo pijp. Marian wendde
heeft i
hoofdje nas
Over haa
niets geeft l™ woord
angstig luisteren haar
het plafond.
gedrag op school heb ik
HAYA SELVA