Min. Van Aartsen oogst
waardering en kritiek
Beperking van arbeidstijd
maakt intensivering van
tuinbouw noodzakelijk
K.Y.P. blaast stoom af
NIEUWS ^SLEUTELSTAD
Leids melodietje naar
het songfestival
Winst Unilever gedaald
door revaluatie
Suriname en Antillen te
lang zonder gouverneur
e wE LË1DSCÜE COURANT
9
WOENSDAG 28 FEBRUARI 1962
(Van onze parlementsredactie)
DE K.V.P.-er W. J. Andriessen heeft gistermiddag in de Tweede Kamer
bij de begrotingsbehandeling van volkshuisvesting en bouwnijver
heid gedreigd twee moties te zullen indienen, als minister Van Aartsen
niet aan enkele verlangens van de K.V.P.-fractie tegemoet komt. In de
eerste plaats wenst deze fractie een zodanige verschuiving in het bouw
programma voor 1962, dat het geplande aantal van 35.000 woningwet
woningen wordt opgevoerd tot 40.000 (bij handhaving van het bouwpro-
gram op 90.000 in totaal). Deze uitbreiding met 5000 moet dan maar ver
wezenlijkt worden ten koste van de vrije sector, waaraan voor 1962 rond
25.000 huizen zijn toegewezen. In de tweede plaats verlangen de heer An
driessen c.s. een aanpassing van het subsidiebeleid aan de gestegen bouw
kosten. Het oplopen van de bouwprijzen maakt, volgens de K.V.P.,
hoging van de subsidies noodzakelijk, omdat anders de huren van de wo
ningwetwoningen onbetaalbaar zouden worden. In ieder geval zou bij de
komende huurverhoging niet tot subsidie-vermindering mogen worden
overgegaan.
de he-er Bommer blijven binnen het ka
der van het totale program vam 90.000
huizen voor 1962. Dit betekent dat de
vrije sector veren moet laten en, wat de
heer Bommer betreft, evenals vorig jaar
met 15.000 woningen zal dienen te vol
staan.
Op het in 1961 gevoerde beleid had de
socialistische 6preker veel krwtiek. Br is
Z4. in de bouwnijverheid een uitermate
ongunstige situatie ontstaan, die een be
lemmering vormt voor een verdere stij
ging van de produktie. Door het grote
aantal afgegeven bouwvergunningen is
de bouu-markt zeer ernstig verstoord.
Als gevolg van de stijging der bouwprij
zen zijn b.v. de huren der woningwetwo
ningen met 5 pet. gestegen. In het laatste
kwartaal van '61 is de bouwpraduktwe ab
soluut gedaald iin vergelijking met dezelf
de periode van 1960. Dit is, behalve aan de
moeilijkheden met de m a tertaai leveran
ties, te wijten aan de overspanning van de
bouwmarkt. Eind '60 was de minister
voor die overspanning zó beducht, dat
hij er voor aftrad. Daarna is hy in het
andere uiterste gevallen
De heer Bommer vroeg zich sf hoe de
minister met een bouwvolume van in
feite f 310 miljoen voor 1962 (f 1300 min.
van de beschikbare f 1610 min. heeft im
mers betrekking op vorig jaar) een bouw
programma van 90.000 huizen denkt te
realiseren anders dan door een ongeken
de afremming in andere bouwsectoren.
Hij constateerde voorts aan de hand van
cijfers, dat sedert het optreden van het
kabinet-De Quay een voortdurende ver
schuiving heeft plaatsgevonden van de
huurwoning naar de koop- en eigen-wo
ning en van de goedkopere naar de duur
dere woning. Deze verschuiving wordt
nog verder in de hand gewerkt door
de toeneming van de vrije sector. Aan
de ag. „opscbuivingstlheorie" geloofde de
heer Bommer niet. Zeer onder de indrak
bleek hij van de ernst van het krotten-
probleem, dia', nog voortdurend in om
vang toeneemt. Er moet een afdoende
financieringsrageling voor de krotoprui-
ming in het teven worden geroepen,
naast een aanzienlijke opvoering van
het aanbal w.w-woningen ter vervanging
van de krotten
De rede van de heer Andriessen was
hier en daar noga-l kritisch. Toch had hij
waardering voor de omvang van
bouwpnogramma-1962 en vendeT prees hij
minister Van Aartsen voor diens be
sluit geen subsidies meer te verstrekken
voor huizen die voor de verkoop zijn be
stemd, en voor de „sterke aanzet" di
krotopruiming nu gaat krijgen.
Maar de belangrijke vraag of voor
'62 de verdeling van de woningbouwcon-
tringenten op de behoefte van het ogen
blik is afgestemd, moest de heer Andries
sen „met volle overtuiging" ontkennend
beantwoorden, omda-t er niet voldoende
rekening mee is gehouden dat ons land
de eerstkomende jaren het meeste be
hoefte heeft aan woningwetwoningen.
Daarom aal deze categorie moeben wor
den opgevoerd, en daar de K.V.P. het to
tale woningbouwprogramma op 90.000
wil handhaven, betekent dit, dat de vrije
sector het dit jaar met 20.000 huizen zal
moeben doen in plaats van de 25.000
die het huidige programma voorstelt. De
heer Andriessen geloofde ook, dat
mister Van Aartsen in zijn memorie
antwoord een te optimistisch en daardoor
vertekend beeld heeft gegeven van de
huurvenschillen tussen de woningwet- en
de pnemie-A-woningen.
Kritiek had de K.V.P-woordvoerder
ook op het voor 1961 gevoerde beleid.
In de eerste maanden van dat jaar heeft
de minister machtiging gegeven voo
bouw van slechts 18.857 woningwetwo
ningen en van 25.179 premiewoningen.
Vanwaar dit grote verschil? Is hier geen
sprake van een ernstige achterstand
de woningwetbouw? „Als mijn conclusie
juist Is, dan is hier een ernstige inbreuk
gemaakt op het bouwprogramma en hei
behoeftepatroon**, aldus de heer Andrles-
Hij rekende u-it, dat de woningwet-
bouw in genoemde periode slechts 24,8
pet. van het totale aantal verstrekte
bouwvergunningen kreeg, terwijl in
program voor 61 voorzien was in
percentage van 41,2. Ook de premie-
tor kwam ernstig tekort. ,,Wiï de mi
ter dit nader verklaren? Ik vimdi dit alles
'n ernstige zaak. omdat die gevolgen hier
van zidh d-it jaar zullen manifesteren",
zo zed de heer Andriessen. Het beleid
had in '61 anders kunnen en moeten zijn,
maar gedane zaken nemen nu eenmaal
geen keer en aan de invloed van externe
factoren heeft de minister niets kunnen
dóen.
Wat de belangrijke stijging van de
bouwprijzen betreft meende de heer
Andniessen dat de minister zich heeft af
te vragen of onder deze omstandigheid
het huidige subsidie-niveau wel ailtyd
kan worden gehandhaafd en of bij de
komende huurverhogingen wel subsidie-
verminderingen kunnen plaatsvinden. De
K.V.P. geeft terzake een ontkennend
antwoord. Uit het beloog van de heer
And nessen stippen wij verder nog aan
zijn pleidooi voor de bouw van meer
ééngezinswoningen cn zijn vraag aan de
minister welke middelen deze ziet om
de produktiecapaciteit op te voeren. Ten
aanzien van dit laatste acht de K.V.P. een
meer doelbewuste en waarneembare lei
ding van de centrale overheid gewenst.
P.v.d.A.
P.v.d'.A.-woordvoerder J. Bommer
vond het aantal van 40.000, dat de heer
Andriessen de woningsector toebedeeld
wenst te zien, veel te weinig, gezien te
gen de achtergrond van het enorme krot-
tcnprobleem in ons land. Hij geloofde,
dat K.V.P. en P.v.d.A. elkaar zoudten
kunnen vinden op een verdeling, waar
bij de woningwetbouw minstens de helft
van het totale woningbouwprogramma
zou krijgen. Alleen zo doet men iets
reëels aan de woningnood van de lagere
inkomensgroepen. Opvoering' van het
aantal w.w.-woningen moet ook volgens
Weekstaat Ned. Bank
Grote betalingen
van schatkist
Blijkens de weekstaat der Nederland-
sche Bank van 26 februari heeft de schat
kist grote betalingen gedaan, waardoor
het saldo met f195 miljoen daalde tot
f581 min. Deze verruiming van de geld
markt was de banken zeer welkom, daar
de bankbiljettenomloop met f200 miljoen
steeg tot f 5095 min. door ultimo-opvra-
gingen. De rekening andere ingezetenen
onttrok f 29 min. aan de markt door een
stijging tot f 177 min.
De banken hebben f36 min. deviefcen
gekocht van de Ned. Bank, waardoor de
voorraad goud en deviezen met f34 min.
tot f 5928 min., waarvan goud onveran
derd f 5698 min., terwijl convertible de
viezen stegen van f 522 min. tot f 524 min.
Het dekkingspercentage daalde van 94.81
tot 94,43. Ten einde niet te veel in te
teren op hun tegoed hebben banken
f26 min. dure voorschotten opgenomen,
zodat deze f 35 min. bedragen. Het tegoed
der banken daalde f41 min. tot f516 min.
tegen een verplicht gemiddelde van f560
min. Op 1 maart kunnen de banken op
versterking hunner middelen rekenen
door f 90 min. rente en aflossing van ge
vestigde staatsschuld en f 100 min. ver
val van vlottende schuld. Ten gevolge
van de verkrapping der geldmarkt werd
daggeld met y« re verhoogd tot 1
De voornaamste posten in miljoenen
guldens waren op 26 (19) februari:
Activa: Goud 5698 (5608), vorderingen
in goud 523 (522), guldensvorderingen op
buitenland 14 (14 papier in disconto 10
(10), papier door bank gekocht 831 (331),
voorschotten 35 (9), Ned. munten 22 (22>,
passiva: Bankbiljetten 5096 4896), schat
kist 580 (776), banken in Ned, 516 (557».
andere ingezetenen 177 (148», banken in
buitcnl. 199 (162) andere niet-ingezetenen
4 (6), saldi buitenL geld 16 (16).
A.R.
De anti-revolutionaire heer J. van
Eibergen sprak zich niet uit voor opvoe
ring van het aantal woningwetwoningen.
Z(jn mening is, dat er voldoende goed*
woningen met redelijk betaalbare huren
moeten worden gebouwd. Het doet er niet
toe of dit doel wordt bereikt op grond
van de Woningwet dan wel op grond van
de premie- en bijdrageregeling. Spreker
prees minister Van Aartsen. want zo zei
hU deze bewindsman is erin geslaagd
méér goedkopere woningen te bouwen
dan in enig jaar daarvoor".
De a.r.-spreker was begonnen met te
zeggen, de-*, het de taak van de Kamer is
de kritiek op het bouwbeleid te ana
lyseren en tot de juiste proporties terug te
brengen. Met de heer Andriessen meende
hij, dat de bouwcapaciteit omhoog moet
wil men een enigszins adequate produktie
krijgen. De mimi ster zal z.i. voorlopig nog
regulerend moeten optreden, want een
vrijlaten van de bouwactiviteit leidrt tot
een chaice, niet alileen op het gebied van
de bouwprijzen. Het beleid moet even
wel soepel zijn. De minister hoede zich
voor bouwstoppen, d»ie de continuïteit
in gevaar brengen. Tot de heer Bommer
(soc.) zei spreker, dat ndet valt te ont
komen aan heit laten voortbestaan van
spanning op de bouwmarkt, wil de
bouwactiviteit niet achterblijven. Die
spanning moet evenredig zijn aan die in
andere sectoren van het bedrijfsleven.
Met een bouwprogramma van 90.000
woningen voor 1962 stemt de A.R.-fractie
naar spreker meedeelde, gaarne in, maar
de a.r. hopen dat die 90.000 niet de
maximale grens zafl blijken te zijn. De
bouw van premiewomingen in de A-sector
is volgens de heer Van Eibergen niet
zonder succes geweest. Hij achtte het een
winstpunt, dat zij drie B- en C-premie«
wensten maar niet ontvingen, in de vrije
sector terecht zijn gekomen (wat mede
he*, uitlopen van d'ie sector verklaart
Te lang en te veel zijn de subsidies ver-
strekt aan hen drie ze ndet nodiig hadden.
Over de gang van zaken in de vrije
sector, die vorig jaar tot ruim 40.000
bouwvergunningen is uitgelopen, wilde
de heer Van Eibergen niet veel meer
zeggen. Hy stelde vast, dat ook minister
Van Aartsen dc feiten niet goedpraat,
maar erkent dat dc zaak Is verstoord. De
ar.-sprekcr beoordeelde het getal van
ruim 65.000 vr(je-scctor-wonlngen tegen
de achtergrond van het behoefte-patroon
en kwam tot de conclusie, dat van een
evenredige, rechtvaardige verdeling niet
kan worden gesproken. De bouwruimte
komt onevenredig ten goede aan dc men
sen met de ruime beurzen. Hoe denkt de
minister dit In het reine te brengen?
De liberalisatie-gedachte, diie mede aan
het woningbouwbeleid van dit kabinet
ten grondslag ligt. wordt door de a r.
principieel aanvaard. Maar die liberali
satie valt moeilijk, zoniet onmogelijk,
te verwezenlijken nu er nog een duide
lijke schaarste aan goedkope woningen
bestaat. Daarom rmet de vrije sector
nog aan banden blijven. Daarom ook
moet het vraagrt.uk van de subsidiëring
nog eens goed worden bestudeerd. De
regering wil geleidelijke afschaffing van
de huursubsidies als zijnde een „onna
tuurlijk. kunstmatig' element. „Maar",
zo vroeg de heer Vam Eibergen zich af.
..is het niet veeleer onnatuurlijk, dat velen
in deze tijd van welvaart de huur niet
kunnen dragen?" Dit is volgens hem
„het grootste probleem van vandaag"
Bij he', komend debat over de huurver
hoging zal hij hier nader op terugkomen.
Het oordeel van zijn fractie over die
verhoging wilde hij nog niet kenbaar
maken.
C.H.
aan de krotopruiming. Hij noemde het
een noodtoestand, dat ons land mot zijn
miljoen televisie-toestellen nog altijd
honderdduizend krotten telt. Ter vei
ging daarvan bepleitte de ch.-woord
voerder de instelling van een apart
contingent van 25.000 gesubsidieerde
ningen. uit te smeren over vijf jaar. Reeds
dit jaar zouden voor genoemd doel 5000
gesubsidieerde woningen extra in het
bouwprogramma moeten worden ge
voegd. desnoods ten koste van de vrije
sector.
De heer Van der Peijl had naast waar
dering voor ook kritiek op het beleid
van minister Van Aartsen. Hij vroeg of
de bewindsman nu werkelijk niet had
kunnen voorzien, dat de vrije seotor in
1961 zo betreurenswaardig ver zou uit
lopen. De gemeentebesturen hebben
maar „met losse hand" bouwvergunnin
gen verstrekt. Op zichzelf is de grote
animo voor de vrije sector verheugend
uit een oogpunt van terugkeer naar meer
normale verhoudingen op de bouwmarkt.
Maar het bouwprogramma dient sociaal
aanvaardbaar te zijn. Met de overige
sprekers was de heer Van der Peijl van
mening, dat de ergste woningnood nog
bestaart, in de lagere inkomensgroepen.
Hij vroeg zich af of de thans gebouwde
woningwetwoningen (met huren van f 14
tot f 19 per week) nog niet te duur zijn
voor de lage inkomens. Met o.m. de heer
Van Eibergen (a.r.) was spreker het
echter eens, dat zeker in de laagste
gemeente-klassen de huren van de pre-
mie-A-wortingen die van de w.w.-wonin-
gen benaderen.
Het bouwprogramma van 90 000 huizen
voor 1962 vond spreker ambitieus en
hij hoopte op een volledige verwezen
lijking daarvan. In dit verband wee6 hij
nog eens op het onbenut blijven van
hier en daar lartent aanwezige bouw
capaciteit, met name op hert platteland.
Over de (tot dusver gebrekkige) „door
stroming" zei hij, dat op den duur over
gegaan zal moeten worden tot opname
van een loongrens (samenvallend met dóe
voor de sociale verzekering) als crite
rium voor heit betrekken van een woning
wetwoning.
V.V.D.
De V.V.D,-ers mr. D. Schuitemaker
en mevrouw lr. A. Kulper-Struyk be
treurden belden zeer het afremmen van
de vrije sector, waartoe de minister
vorig jaar meende te moeten overgaan.
Gesol met de vrije sector", zo noemde
de heer Schuitemaker het en z(Jn partij
genote sprak van een „grote stap achter
uit". Eerstgenoemde meende, dat aan
een uitloop van de vrije sector geen halt
mag worden toegeroepen zolang niet
vaststaat welke factoren tot verstoring
van de bouwmarkt hebben geleid.
De argumentatie dart door de uitloop
van de vrije sector de spanning op de
bouwmarkt tot overspanning dreigde te
leiden en dat prijsstijgingen er door in
de hand werden gewerkt, achtte hij niet
door de feiten bewezen. Veeleer heeft het
stopzetten hier prijsverhogend gewerkrt,
omdat het bedrijfsleven zich tegen de
risico's van verstoring der continuïteit
ging dekken. Het afremmen van de vrije
bouw was zeker met in beflang van de
bestrijding der woningnood, want e.
kwamen in deze sector heel wart goedko
pe woningen gereed.
De heer Schil itemaker meende, dart de
particuliere bouw in de vrije seotor aan
de vraag naar goedkope woningen kun
nen voldoen. Mocht dat echter niet on
voldoende mate het gevad blijken, dan
moet de oplossing ndet worden gezocht
in meer woningwetwoningen, maar in
meer premie-woningen. Desnoods zou
daarnaast nog om. een vergroting (bin
nen het kader van t vastgestelde woning-
wetprogram) kunnen worden overwogen
van het aantal w.w-woningen mert een
extra-bijslag van f 2 per week voor de
laagstbetaalde huurders.
De S.G.P.-er D. Kodde zei, dart ook
zijn fractie goede woningen voor de min-
der-draagkrachtigen wenst. Maar het
kwam hem toch onwaarschijnlijk voor.
dat in deze tijd van welvaart in vele
gevallen geen geld voor huur beschik
baar zou zijn. En als dart zo is, komt dot
dan misschien door uitgaven voor tele
visie en dergelijke zaïken? Als de over
heid bijspringrt moet dat volgens de heer
Kodde niet op grond van een algemene
maar van een individuele regeling ge
schieden. Hij maakte voorts nog mel-
diinig van de vele klachten over de kwa
liteit van de nieuwe woningen.
De heer A. W. Biewenga (a.r.) en de
dames Kuiiper-Struyk (lib) en mr. Th.
Lemaire (soc.) gingen in hun betogen
o m. in op de problemen van de ruimte
lijke ordening. En de K.V.P.-er F. van
Vliet, die over enkele dagen de Kamer
verlaat, vulde de rede van zijn fractie
genoot Andriessen nog met enkele speci
fieke wensen aan. Minister Van Aartsen
zou de Kamer hedenmiddag antwoorden.
SASSENHE1M
Burgelijke stand
GEBOREN: Marinus, z v P Siera en
H G Meeuwissen, Zuiderstraat 29; Wil»
helmus Agatha Leonardus, z v C P v d
Meij en Th J van Hage, Hoofdstraat 252;
Petra Lillian Lucienne, d v P Hammes
en G J Oldenburg, Tulpenstraat 32.
GETROUWD: J I van Hoven, 29 j te
Lisse, Koningstraat 40 en L D L Kadé,
25 j V d Veldestraat 40.
voorstellen.
De Koninklijke Rotterdamsclie Lloyd
stelt op 3 april 6 (7) pet dividend voor.
De N.V. Twentsche Kabelfabrieken be
taalt over 1961 6 (6) pet inte®m-dmdend.
Tienjarige Reisstichting
liad filmavond
Reeds tien jaar lang organiseert de
Christelijke Reisstichting buitenlandse
vakantiereizen. Voor de tiende maal
werd dus gisteren de jaarlijkse film
avond gehouden, en wel in de foyer
van de Stadsgehoorzaal, waar aanstaan
de vakantiegangers bij voorbaat kon
den genieten van al het moois, dat het
buitenland heeft te bieden. De
zitter van de Chr. Reisstichting. de heer
A. J. B. Paul is, sprak een Inleiding
dat hU op zijn beurt weer was ingeleid
door de heer L. Questroo. voorzitter
van de Expogé.
De eerste film. waarvan de titel „Ope
ratie België" de inhoud al verraadt, toon
de een aantal grote Belgische steden, zo
als Brugge. Gent. Brussel. Antwerpen er
Luik. Oude geveltjes, de gildehuizen er
fraaie kerken tonen de schoonheid var
de vroegere Vlaamse kunst. Maar, als
overal, naast oud bestaat modern. Hyper
moderne warenhuizen rijzen op. België
beschikt ook over een uitstekend wegen
net.
Veel zuidelijker voerde ons de tweede
film: naar de Italiaanse Rivièra. Van het
gezellige stadje Varazze kan men uit
stapjes maken naaf bijvoorbeeld Genua.
Nice, Monte Carlo.
Als eerste reisverenlging begon de Chr.
Reisstichting met vliegreizen. Thans
vliegt men op Palma, Zuid-Spanje. de
Rivièra en vele andere bestemmingen.
De nieuwste film van de K.L.M., twee
maanden geleden opgenomen, toont in tal
van flitsen Europa's mooiste plekjes.
Bergbeklimmen vormt een specialiteit
van de Reisstichting. Tot slot werden
dan ook twee films over Oostenrijk en
Duitsland vertoond
Leidse jongen verdacht
van diefstal van bromfiets
Een politieman, die gisteravond een
Leidse ambachtsscholier aanhield in
verband met een kleine verkeersover
treding. kreeg argwaan toen hij de
bromfiets, waar de jongen op reed, eens
nauwkeurig bekeek. Bepaalde kenmer
ken van de bromfiets kwamen hem
namelijk bekend voor en dit bleek juist
te zijn want deze week was het voer
tuig als vermist opgegeven.
9 De stand van het schatkistpapier was
op 26 (19) februari in miljoenen guldens:
Biljetten 918,6 (918,6), promessen 2651
(2645,9).
\i>e>u/oÓ2 iscnv
HET WAS wel een spannende geschiedenis", vertelde ons de verloofde
van Joop Stokkermans, die zelf vandaag alweer voor televisie-opna
men in Bussum verbleef. „Wij konden op het laatst wel verwachten, dat
„Katinka" bij de eerste drie zou komen, maar dat het liedje het zou win
nen, was wel een verrassing. In de studio vond men „Niets" beter, geloof
ik
„Katinka" heeft het op het nationale
songfestival van gisteren dus gewonnen
en daarmee hebben niet alleen de Spel
brekers een succes behaald, maar vooral
ook de Leidse pianist Stokkermans en
tekstschrijver Henny Hamhuls.
Joop Stokkermans is in Leiden geen
onbekende in heel Nederland trouwens
niet. Een jaar of zeven geleden trad hy
toe tot A.V.R.O.'s Jeugdomroep Minjon,
hij werkte regelmatig mee aan het pro
gramma „De peperklip" en gaf reeds ver
scheidene malen recitals voor de radio.
In de loop van deze Jaren maakte Joop
zo'n vijfhonderd liedjes, waarvan
stuk of zeventig voor het cabaret.
In de laatste tijd legde Stokkermans
zich een beetje toe op het componeren
van „songs". In een opwelling gaf hij zich
bij de BUMA op voor het festival het
resultaat is bekend.
Wijziging
Overigens, de spanning tijdens het fes
tival was dubbel groot, omdat er eer
wijziging in de plannen was gekomen.
Joop Stokkermans had „Katinka"
schreven voor de Padre Twins, doch
week of drie geleden trokken deze Twins
zich terug. Zij meenden, dat het liedje
niet in hun stijl van optreden paste. In
alle haast moesten toen de Spelbrekers
het instuderen
De 24-jarige Leidenaar, zijn verloofde
en de tekstschrijver Henny Hamhuis, zul
len op 18 maart het internationale festi
val in Luxemburg bijwonen. Zij zijn be
nieuwd hoe ..Katinka" het in het buiten
land zal doen. Nederland en vele Leide-
naars zijn daar even nieuwsgierig naai
Inbraak inzenzinestation
aan de Haagweg
In de afgelopen nacht is ingebroken
in het benzinestation aan de Haagweg
te Leiden. Er worden twee wollen
plaids en enige buitenbanden vermist.
Hoewel het tuinbouwbeleid een totaal ander karakter draagt dan het
landbouwbeleid, maakt de steeds groter wordende belangstelling van de
landbouwers voor de tuinbouw een goede samenwerking binnen het ver
band van het Kon. Ned. Landbouw Comité (K.N.L.C.) noodzakelijk. Dit
zei vanmorgen de heer G. W. Bos, voorzitter van de afdeling tuinbouw
van het K.N.L.C., toen hij op de in Amsterdam gehouden jaarvergadering
van de afdeling zijn jaarrede hield. De vergadering was geopend door de
algemeen voorzitter van het K.N.L.C., ir. C. S. Knottnerus. De heer Bos
vertelde dat de afdeling met succes aan de heer Knottnerus gevraagd
heeft, in het vervolg steeds de afdelingsvergadering te openen, die mede
met het oog op de reorganisatieplannen der afdeling. Die plannen hou
den in dat alle vijf sectoren van de tuinbouw een vaste commissie in de
afdeling krijgen, die hun specifieke belangen behartigt Zaken, die
de tuinbouw in het algemeen van belang zijn, zullen worden behartigd
door een bestuur in een nieuwe samenstelling, waarin alle sectoren
vertegenwoordigd zullen zijn; tot dusver was dat volgens de heer Bos
nog niet of onvoldoende het geval.
De heer Bos xel verder uit goede bron
te hebben vernomen, dat de drie centra
le landbouworganisaties (hiertoe behoort
ook het K.N.L.C.) de minister hebben
verzocht de tulnbonwvoorllchtlng onder
te brengen bij de landbouwvoorlichting.
Mocht dit zo zijn, dan doet de landbouw
wel in erge mate de tuinbouw geweld
aan. meende hU- HU noemde het noodza-
kelUk, dat de tulnbouwvoorllchting onder
de directie tylnbouw blU't. HU vertelde
er in de afdeling een begin Is ge
maakt met het maken van een rapport
de positie van de tuinbouw in de
provinciale landbouwvoorllchtlngsraden-
De heer Bos was er teleurgesteld over
dat de minister geen erkenningsregeling
de fruitteelt meer nodig acht. De
minister wil ook alle produkten, die ten
behoeve van de verwerkende industrie
op contract worden geteeld, bulten de
erkenningsregelingen houden.
Daarover zei de heer Bos. dat het zijn»
inziens wenselijk is, dat de belangen
de verwerkende industrie niet belemmerd
worden: maar een getemporiseerde
ruiming zal voor de tuinbouw van groot
belang zyn.
Zyn beschouwing over de organisato
rische aangelegenheden der afdeling be
gon de heer Bos met de opmerking, dat
er nog veel meer bereikt zou kunnen
worden dan nu, wanneer de tuinders
het algemeen meer begrip zouden heb
ben van wat de standsorganisatie i
wil zijn- De afdeling heeft rapporten
doen verschynen over concentratie van
veilingen en over het tuinbouwonder-
wijs, zo deelde hij mee.
Uit de gestegen omzet- cn uitvocrcU-
fers voor tuinbouwprodukten in het af
gelopen jaar leidde de heer Bos af, dat
de Nederlandse tuinbouw in zijn totale
omvang nog van steeds grotere beteke
nis wordt voor onze nationale economie.
Hij verwachtte dat door verandering
i 1961
is in guldens herleid voor de N.V.
en Ltd. door de revaluatie met 3en de
winst met 3%».« lager geweest dan zU
zouden geweest zijn bij herleiding vol
gens de vroegere koersen, terwijl omge
keerd voor de door de Ltd. in Londen
gepubliceerde cyfere de omzet in ponden
sterling 1 hoger was en de winst 1 \'j
hoger. Voorgesteld wordt een onveran
derd dividend van f 4,20 of 21 per aan
deel van f 20 voor de N.V waarvan
f 2,60 of 13*/i slotdlividend, betaalbaar
op 15 mei, en een slotdlividend van 9,19
pence of 15,32per aandeel van de Ltd.
(vorig jaar 9,3 penoe of 15,5'/»), waan
door het tortaïe dividend op 1 shilling
2.87 (1 sh. 2,725 p.) komt. De jaarversla
gen zullen 9 april verslagen.
De cyfere zU« in miljoenen guldens
voor de N.V. en Ltd. over 1961 (I960:
Omzet 19.321 (19.650)
w.v. aan derden
winst vóór belasting
w.v. N.V
winstaandeel van dendci
w.v, N.V
L'.d
gcconsolid. nettowinst
winrt gew. kap.
w.v. N.V
Ltd.
14.763 (14.757)
1045 1129)
521 513)
van consumptiegewoonten de ver
king van groenten en fruit in blik sterk
terug zal lopen. terwUl de afzet
diepvriesprodukten en van groenten
fruit in glas zal toenemen. De specia
lisatie, zowel in de intensieve als i
extenstieve tuinbouw, zal naar zijn
ning nog verder opgevoerd moeten
den. Door beperking van de arbeidsttjd
is intensivering noodzakelyk. Meer
dacht zal geschonken moeten worden
aan bedrijfseconomische voorlichting.
Aangepast
De geweldige investeringen, die de
laatste drie jaar in de tuinbouw zijn ge
daan, wijzen er volgens de heer Bos op.
dat over het algemeen de tuinder zich
heeft weten aan te passen. Velen, dte
ouer te toelnlp plas beschikken, zullen
nop moeten volgen, of anders de ci
quentle moeten aanvaarden, dat hun in
komen laper lipt dan dat ran een arbei
der. Aan rele tuinders, die al jaren door
externe produktiefactoren financieel
zwak staan, zullen gunstiger financiële
faciliteiten verleend moeten worden,
I ana er in hun gebied geen structurele
verbeteringen worden aangebracht. Niet
tevreden was de heer Bos met de mate
toaarin b(j het vaststellen van uifbrei-
dinosplannen rekening wordt gehouden
met de belanoen van de tuinbouw. HU
vroeo volledige schadeloosstelling
de door een kassenbouwverbod gedu
peerde tuinders.
E.E.G.
In een beschouwing over E.E.G.-
gelcgenheden merkte de heer Bos op, dat
de Nederlandse tuinbouw het heeft
gedurfd, de vrUe concurrentiestrijd met
het buitenland aan te gaan en zich daar
bij In verheugende mate heeft kunnen
ontwikkelen. De vrees van sommigen
voor een vrUe invoer uit andere landen
bleek niet gegrond. Integendeel, de con
currentie heeft onze tuinbouw aange
spoord tot een grotere krachtsinspan
ning en een zich beter richten op de be
hoeften van de markt. Helaas heeft mrr
in het buitenland veel minder vertrou
wen in de concurrentiekracht en
aanpassingsvermogen van de eigen
producenten. In de Importerende landen
toont men zich slechts schoorvoetend en
onder grote druk bereid een gezonde
concurrentie uit het buitenland in rul-
i mate toe te staan. Men blUkt zo
danig te zUn vastgeroest In het axioma
de bescherming, dat men de moge-
lUkheden voor de eigen bedrijfstak In
het kader van een vrUe concurrentie niet
ziet. Deze feiten hebben opnieuw hun
rol gespeeld bU de Jongste besprekingen
gemeenschappelUk landbouwbeleid
In de E.E.O.
De besluiten, die tijdens die bespre
kingen zUn genomen voor de groenten
fruitsector, moeten volgens de heer
Bos als eerste stap naar een werkelijk
gemeenschappelijke markt waardevol
geacht worden. Over de vrijwarings
clausule sprekende, zei hU dat de vrees
der importlanden voor marktverstoring
door invoering weliswaar sterk overdre-
xs, maar anderzijds toch ook weer
met volledig ongegrond, wanneer men
bijvoorbeeld denkt aan de enorme hoe
veelheden produkten, die voornamelijk
Italië zo af en toe op reeds zwakke im-
portmarkten levert.
De buitenlandse reacties op de Brus
selse besluiten, aldus de heer Bos, geven
sterk de indruk dat èn regeringen èn
bedryfsleven er zich thans van bewust
zyn, dat er een eind is gekomen aan de
autonome politiek van bescherming en
dat er inderdaad een gemeenschappe
lijke markt voor groenten en fruit zal ko
men. Daarmee behoren echter niet alle
moeilykheden tot het verleden. We staan
pas aan het begin van een lange weg.
die tot een gemeenschappelyke mark»
zal voeren.
Een nauwkeurige sortering van onze
produkten zal. nu per 1 juli de kwali
teit „extra" vrij kan worden verhandeld,
nog belangrijker worden dan voorheen.
Binnen de gehele Euromarkt zal een
oplossing moeten worden gevonden voor
het voorkomen van marktbederf. In Ne
derland heeft men die oplossing al ge
vonden in de minltnum-vellingDrijz»n.
maar in het buitenland is men nog niet
Verheueend beeld
Dc handelspolitieke ontwikkeling van
de afgelopen maanden vertoont een voor
onze tuinbouw verheugend beeld, vond
de heer Bos. Door de beperking van het
autonome ingrijpen der Importerende
landen worden de risico's voor onze ex
port kleiner en wanneer, zoals hij hoop
te binnenkort nieuwe landin, die tot
onze belangrijkste afnemers behoren, tot
de Euromarkt zullen toetreden of zich
hierbij zullen associëren, dan wordt dit
risico nog verder beperkt. Maar risico
beperking is nog 'geen afzetvergroting.
Daarvoor ts nodig, dat onze telers zich
instellen op de gemeenschappelijke
markt en dat zij samen met hun afzet
organisatie al die maatregelen nemen,
die geboden zUn.
De vergadering werd. zoals gezegd
geopend door de voorzitter van het
K.N.L.C., ir. C. A. Knottnerus. die sig
naleerde, dat land- en tuinbouw in de
toekomst meer en meer met gelijke pro
blemen zullen worden geconfronteerd.
Net als de landbouw, wordt ook de tuin
bouw steeds verder gemechaniseerd en
als per 1 april de contractteelt vrij wordt,
zullen steeds meer landbouwbedrijven
zich op de teelt voor de conserven- en
diepvriesindustrie gaan werpen.
Veilingsysteem
Finale muziekconcours
met zeven scholen
Aan de finale van het interscholair mu
ziekconcours. die 10 maart in de Singcr-
concertzaal te Laren wordt gehouden,
nemen zeven saholen deel: de christe
lijke kweekschool te Leiden (Loek Kras-
senburg, bariton, begeleid door Reggy
Me ij Ier. piano), het meisjeskoor van da
kweekschool Mariënburg uit Den Bosch.
Christiaan Norde (cello), begeleid door
Frcerk de Vos (plano) van het nieuwe
lyceum te Hilversum, het gemengd koor
met begeleiding van het christelijk
streeklyceum Buitenveldert te Amster
dam. het gemengd koor van de bisschop
pelijke kweekschool te Oudenbosch, het
gemengd schooikoor van de rijkskweek
school uit Heerenveen en het harmonie
orkest van het gemeentelyk lvceum te
Emmcn
Aan de finale zUn twintig uitvoeringen
voorafgegaan, waarbij 2000 scholieren
van 63 scholen direct betrokken waren.
De prijzen die de finalisten voor hun
school kunnen winnen zUn een geluids
projector. ren televisietoestel en een ra
dio-grammofooncombinatie. Alle scholie
ren die in dc finale uitkomen, zullen
een persoonlyk aandenken ontvangen
Gemeentelijke werkplaats
te Leiden jubileert
Ter gelegenheid van het feit, dat 25
jaar geleden de gemeentelijke werk
plaats te Leiden als blindeninrichting
werd geopend, wordt vrijdagmiddag 16
maart van kwart voor 3 tot 4 uur in de
kantine van dc werkplaat». Groenesteeg
97. een receptie gehouden.
Drs. J. W. van Hulst
promoveert
Drs. J.W. van Hulst, lid van de Eerste
Kamer voor de C.H.U.. zal vrijdag 9
maart 1962 aan de Vrije Universiteit
zUn proefschrift verdedigen ter verkrij
ging van de graad van doctor in de
letteren cn wijsbegeerte. Promotor is
prof. dr. J. Waterink. De heer van Hulst
heeft zyn proefschrift tot titel gegeven
„De beginsellcer van Hoogvelds pedago
giek". Aan het proefschrift zijn dertien
stellingen toegevoegd, merendeels op het
gebied der pedagogiek. Een stelling (XII)
zegt: By de redding tijdens een scheeps
ramp poge de kapitein, in tegenstelling
tot de „Britisch tradoition": „Women
and children first de gezinnen zoveel
mogelijk intact te laten. In de laatste
stelling zegt de promovendus dat er
pedagogische bezwaren zijn tegen
kunstmatige inseminatie met behulp van
en niet - echtgenoot - donor.
Twee militairen
verongelukt
Vanmorgen om ongeveer vijf uur is
op het garnizoensoefenterrein „De Vlas
akkers" in Amersfoort een ongeluk ge
beurd dat het leven iheeft gekost aan de
25-garige wachtmeester W. M. Lauberts-
heimer uit Amersfoort. De wachtmeester
die deel nam aan een bivafroefening
droeg een aantal aanvalrtiandgranaten,
waarvan er een tijdens het vervoer door
tot nu toe onbekende oorzaak is ontploft.
De heer Laubertshelmer was gehuwd
en vader van twee kinderen. Hij hoorde
tot het tweede eskadron van het regiment
huzaren Prins Alexander, dart in Amers
foort is gelegerd.
De 19-jarige dienstplichtige soldaat O.
Frederiks uit Heerdc (Gld) is gistermid
dag bij een ongeluk met een militaire
vrachtwagen zo ernstig gewond, dat hU
opname in een ziekenhuis is overle
den. De militaire vrachtwagen reed tus-
Oudemolen en zeegse in Drente tegen
boom. De ohauffeur was bij nemen
een bocht te veel op de linkerkant
de weg terechtgekomen, kon de wa
gen niet tydig naar rechts krygen en
aakte daardoor de boom.
Fredericks zat in de open laadbak en
werd bU de botsing van zyn plaats ge
slingerd. Frederiks was ingedeeld bij de
de 42e infanterie-pioniercompagnie en
'as gelegerd in Zuildaren.
Bij de botsing liep een andere militair
ie in de laadbak zat letsel op aan een
ling. Er moet echter gewaakt worden,
dat dit niet gaat ten koste van de ge
vestigde belangen van de tuinders. Met
zag de heer Knottnerus het gevaar,
dat wanneer de verwerkende industrie
zich steeds meer gaat dekken door con
tracten, het veilingsysteem wordt on
dergraven. In dit verband dacht de heer
Knottnerus aan de oprichting van coöpe
ratieve conservenindustrieën. die niet
bepaald door het Centraal Bureau voor
de Tuinbouwveilingen hoeven worden
opgericht, maar waarbij dit lichaam
toch zal moeten meewerken.
Omdat de produktiekosteen van de
Nederlandse tuinbouw laag zijn en om
dat de afzetmogelijkheden door de ver
dere totstandkoming t»an de E.E.G. gun
stig zün, geloofde de heer Knottnerus
dat de mogelijkheid voor het stichten
een coöperatieve conservenindustrie
gunstig ligt. Intussen vond spreker het
gewenst dot ook de positie van de veilin
gen grow*ft wordt onderzocht. Veilin
gen werken uitstekend, zolang cr een
gezonde concurrentie is, maar de con
currentie zelve leidt tot uitschakeling
de zwakke broeders en prijtafspre-
ken tussen de groothandelaren en ex
porteurs. die de concurrentiestrijd over
leven. De voorzitter van het K.N.L.C.
zag ook een bedreiging voor dc veilin
gen in de verkoop van verse groenten
zelfbedieningszaken.
Eerste Kamer maant
Korthals tot spoed
(Van onze parlementsredactie)
ERNSTIGE ontevredenheid was gis
teren in de Eerste Kamer te beluis
teren over de omstandigheid, dat nog
steeds geen nieuwe gouverneur voor
Suriname en de Nederlandse Antillen
zijn benoemd. De gouverneursfunctie
in de Antillen is al geruime tijd vakant,
die in Suriname wordt het, als gouver
neur Van Tilburg de komende maand
naar Nederland terugkeert.
De trage gang van zaken was gisteren
by de bel andeling van de begroting van
het kabinet van de vice-minister-presi»
dent voor 1962 voor enkele Senatoren
aanleiding om aan de verantwoordelijke
bewindsman, minister Korthals, ophelde
ring te vragen. Drs. Korthals sprak als
rijn hoop uit, dat het beraad over de
opvolging spoedig kan worden afgesloten.
De vlce-minister-president benadrukte,
dat heden ten dage de betrokken Ko-
ninkrijkadelen gaarne willen meespra
ken bij de benoeming van een nieuwe
gouverneur Dit vergt veel overleg. Vroe
ger was dit anders en kon op korte ter
mijn een benoeming plaats hebben.
De heer ReUers (c.h.) wees dc be
windsman erop. dat zoals wel is ge
suggereerd de benoeming van een
gouverneur uit de bevolking van Suri
name of de Antillen zelf. wel aanlokke
lijk is, maar dat dan alleen Iemand in
aanmerking komt, die wordt gedragen
door de gehele bevolking- Drs. Kort
hal» beaamde dit.
Tijdens het debat constateerde de
heer Algna (A.R.) rn de discussies in
hert Nederlandse parlement over hulp-
vei*l«wn<gsaanfelegenhed<en een ver
fijnd kolonialisme op te werken. Hij
waarschuwde daartegen.
De begroting werd ten «lotte zonder
hoofdelijke stemming aangenomen. Het
zelfde gebeurde met dc begroting van
het algemeen burgerlijk pensioenfond*