KERKSCHIP INDIASE THOMAS-CHRISTENEN GEESTELIJK LEVEN werd de trots van de binnenschippers Naast Ngoli blijven de plaatsen leeg DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD ZONDAGSBLAD ZATERDAG 24 FEBRUARI 1962 Ambrosia van de eenheid Ging het vorige week op de hervormde synode over „oecumenisch" avondmaal als doel of middel (beide werden in dit verband afgewezen!, de gereformeer de synode greep veel minder hoog in de afgelopen week. Ook daar ging het over de vraag ..doel" of „middel". Maar niet het gemeenschappelijk avond maal was het onderwerp van bespreking. Daar wa ren de gereformeerden nog helemaal niet aan toe Onderwerp was ..gemeenschappelijke diensten", dus eenvoudige erediensten waarin Gods Woord wordt ge predikt onder gemeenschappelijke verantwoordelijk heid van twee of meer kerkeraden. Het ging hierbij om niets nieuws. Overal in het land werden reeds gemeenschappelijke samenkomsten ge houden. Voor de hervormden waren dat gewone ere- Baggerend door de modder zwoegden we bij het Duitse plaatsje ten^us^d^f ze,"nnni"ruitlll0m8t en dienst' Zi^ sPra* Rees over een opgespoten veld naar een grindgat, waar enige tien- Er is betrekkelijk weinig veranderd door het besluit tallen Rijnaken gedwongen waren de zondag door te brengen. De diensien^n"beperkt' ain'ta^toe te^taaafHe ge ver- meeste schepen waren leeg; enkele vol, maar ook zij konden niet ^wmU]^|^lng!m,iJSe?aLsÜ,hhlS SSSHndl vertrekken door de felle storm. Midden in het veld bleven mjjn over- de zegen zul- schoenen steken en voor ik er erg in had zat ik tot over mijn enkels Evangelist Jansma werkt in een grindgat Eigen geestelijk tehuis gevonden collega's, de handen zullen heffen ken uitspreken. Ontzaglijk veel tijd heeft de synode aan deze schijn baar zo eenvoudige zaak besteed. Vele en gewichti ge woorden werden gesproken. En telkens kwam de vraag naar ..doel" of „middel" naar voren. bediening en zonder sacramenten alleen maar moge- lijk zijn als niet alleen de beide kerken elkaar heb- hart naar DOV ben gevonden over dc inhoud van het evangelie, maar ook over vragen als tucht en sacramenten. Anderen, vooral predikanten meenden dat als er eenheid over de inhoud van het evangelie is, dergelijke diensten reeds kunnen worden gehouden, ook als er over de andere punten nog geen eensgezindheid is. Mag men hier schermen met de zware woorden „doel" Kunnen we pas „gemeenschappelijke - alles één zijn ge in de modder. Evangelist D. Jansma uit Lobith kwam me te hulp en redde de overschoenen. Op dat moment vroeg ik me af of de dichter-dominee Jodocus van Lodesteyn tijdens zijn gevangenschap als gijzelaar in Rees de woorden had gedicht: ,,Oog omhoog, het Hier beneden is het niet." „middel"! diensten" houden als wc het worden? Dan kan er een fusie komen geen „gemeenschappelijke diensten" behoeven den te worden. Zo kunnen deze diensten dus nimmer ..doel" zijn. want dan zouden zij het bewijs zijn van onwü om tot eenheid te komen- Maar „middel" kun nen zij evenmin zijn. Ze mogen alleen gehouden worden „bij bijzondere gelegenheden", zoals Hervor mingsdag of op een bijzoi dere feestdag. Zij mogen alleen gehouden worden als er al een gesprek is tus sen dc kerkeraden. Het middel om tot eenheid te komen is het gesprek. De dienst is de kroon van dat gésprek, maar dan niet het middel om tot eenheid te komen. Een „middel" in de zin van „medicijn" helpt alleen als het regelmatig wordt ingenomen. Maar het mag al leen maar incidenteel geproefd worden. Deze diensten zijn noch doel, noch middel van de een heid. Zij zijn de ambrosia van de eenheid, die in de verdeeldheid van dit aardse tranendal eens een heel enkele keer geproefd mag worden en vooral niet te vaak. zei de gereformeerde synode. Kerkscheuring in de oecumenische eeuw vormden evangelische Thomas-kerk Onder auspiciën van dc Inter nationale Raad van Christelij ke Kerken (afkorting I.C.C.C. naar de Engelse naam) zullen drie leiders van een nieuwe In diase kerk, de St. Thomas Evangelische Kerk, een tournee maken door de wereld. Zij be ginnen hun samenkomsten in de Verenigde Staten en hopen vandaar uit om de aarde te rei- Radio- kerkdienst I De radiokerkilirnst van de Ame rikaanse predikant d«. Harvey Hahn heeft de gemoederen danig in beweging gebracht. In lijn preek vertelde hij een spannend erhaal over een ontspoorde trein waaruit vier luipaarden onUna|>- ten. Het effect waa enorm, vertelt „Farrago" in bet Luther» Week blad. Mensen die de uiirending maar half hadden gehoord begon nen de politie en de krant op te hellen. Al gauw waren de vier luipaarden uitgegroeid tot \ijftien tijgen. Volgens de politie waa het effect van de preek ongeveer gelijk aan de destijds beruchte radio-uitzending over een invasie van marsmannen. Een Nederland se reactie zal wel zijn: Dat heb je nou van die verhaaltjesdomi- zen om overal te vertellen, wat hen gedreven heeft om met 25.000 andere lidmaten de oude Mar Thoma-kerk te verlaten. Deze scheuring vond een jaar geleden plaats en de nieuwe kerk werd officieel op 26 januari 1961 gevormd. De gelovigen die gich afscheidden konden zich niet ver enigen met het streven van som migen in de kerk om naast het „protestantse" avondmaal, de mis in te voeren met de „daadwerke lijke aanwezigheid van Christus in brood en wijn". De primaat van deze kerk, tot vorig jaar een van de presidenten van de We reldraad van Kerken. aartsbis schop Juhanon, was een voorstan der van deze „vreedzame coëxis tentie". die naar nu blijkt door velen toch niet aanvaard kon wor den. De kerkelijke leiders van de nieuw gevormde kerk. die de oude traditie van de St. Thomas-kerk willen voortzetten, maar tegelijker tijd willen vasthouden aan in zichten die in de dagen van de Hervorming in Europa weer wer den herontdekt, kregen tijdens de vergadering van de Wereldraad van Kerken contact met de lei ders van de I.C.C.C. Zij waren naar New Delhi gekomen om on der de afgevaardigden naar de derde assemblee een boekje te verspreiden getiteld: „Het gebeur de in de Mar Thoma-kerk." Dit werd verboden. De kerkelijke lei ders leerden toen de leiders van de I.C.C.C. kennen. Uitnodiging uitnodiging aan dr. Carl Mclntire om te spreken in de herdenkings samenkomst in januari van dit jaar. toen de afscheiding werd herdacht. In de tweede plaats nodigden de mensen van de I.C.C.C. enige kerkelijke leiders uit om een tour nee om de wereld te maken om de achtergronden uiteen te pet ten van de afscheiding. Besloten werd dat dit tournee gemaakt zal worden door bisschop John Ver- ghese. ds. P. C. Zachariah en ds. T. C. George. Tevens besloten deze kerkelijke leiders er bij hun gemeenten op aan te dringen lid te worden van de I.C.C.C. De Mar Thoma-kerk is geen „import-kerk" ontstaan uit het werk van de zending. In haar tra ditie zegt deze kerk dat zij ge sticht werd door de apostel Tho mas. Hij zou in het jaar 52 na Christus in India zijn geland en daar in de staat Kerala deze kerk hebben gesticht. Zij heeft in haar geschiedenis enkele scheuringen beleefd. De Mar Thoma-kerk kwam door de invloed van zende lingen bijna een eeuw geleden tot geestelijke vernieuwing. Een van de zendelingen die grote invloed had op velen in deze kerk was dr. Stanley Jones. In de jaren na de laat6te wereldoorlog spitsten de tegenstellingen zich toe tussen de evangeliserende en katholiserende- groepen in deze kerk. De excom municatie van vier predikanten, die een „Evangelische Gemeen schap" binnen de Mar Thoma- kerk vormden, leidde tot de af scheiding van 25.600 gelovigen. Mijn hart ging uit naar de Ne derlandse schippers die vaak week in week uit in de grindgaten hun zondagen moeten doorbrengen. Maar toen waren we de modder poel door en weldra stonden we aan dek van het eerste kerkschip voor de binnenvaart dat door de Gereformeerde Kerken is be schikbaar gesteld. Het is de trots van de binnenschippers, die er eindelijk een geheel eigen gees telijk tehuis hebben gevonden. Het is ook de trots van evange list Jansma, die iedere zaterdag morgen en -middag van boot tot boot klimt om de mensen uit te nodigen voor de dienst van drie uur zondagsmiddags, waarin soms een gereformeerde predi kant voorgaat, maar meestal evangelist Jansma zelf een „stich telijk woord" spreekt. Bijna twee en een half jaar ge leden kwam deze 46-jarige, war me gelovige vanuit de mijnstreek naar Lobith om daar hetevan gelisatiewerk op de Rijn ter hand te nemen. Ook daar was hij werkzaam geweèst als evange list, zij het dat hij dat werk moest verrichten naast zijn ar beid in de elektrische werkplaats op de mijn. Het was een hele overgang, niet alleen door de verhuizing uit het drukke Zuid- Limburg naar het landelijke Lo bith, maar ook omdat Jansma daar hoofdzakelijk werkte in de woonwagenkampen, terwijl hij nu zijn werk op de schepen moet verrichten. Parlevinker Hij behoefde niet te gaan pionie ren. Er was reeds op de Rijn bij Lobith gewerkt door de ex-schip per G. Mannak, die met een klei ne boot er op uittrok als een soort evangelist-parlevinker. Hij had boeken, brochures en bladen aan boord, die hij kon verkopen of uitdelen. Juist door zijn vroege re werk als schipper van een eigen schuit vond hij gemakkelijk een weg naar het hart van velen. Maar de heer Mannak is met pensioen gegaan en het bootje ook. Het waa zo oud geworden dat evangelist Jansma er niets meer san had. Er moest dus een nieuw bootje komen en er werden al acties op touw gezet om de depu- taten van Gelderland en Overijs sel voor het schlpperswerk ln staat te stellen een nieuw bootje aan te schaffen. Naar Rees Maar de plannen werden plotse ling doorkruist, toen bleek dat er voor evangelist -Jansma een ar beidsterrein ontdekt was dat veel groter was dan Lobith. De Rijn j is wel de Kalverstraat van de ri- vferwegen genoemd. Per jaar pas seren 125.000 schepen de grens. Zij moeten in Lobith inklaren en vele schippers brengen een zon dag in Lobith door. Zij vinden een vriendelijk geestelijk tehuis in het kleine kerkje van dit dorp. „Waarom komt u niet ook eens naar Rees, waar wij grind en zand laden?" vroegen de schip pers Jansma steeds weer. Een schipper vertelde zelfs dat hij van de 52 zondagen er 50 in een grindgat had doorgebracht en verstoken was van de prediking en gemeenschap in een kerk. Toen was het plan geboren. Jans ma huurde een bromfiets en trok naar het dertig kilometer verder gelegen Rees.. Eigen dienst De eerste schipper waar de heer Jansma contact mee kreeg. De Weerd, ontvingen hem hartelijk Spontaan stélde hij de gebruinde man voor „Zullen we morgen een dienst houden?" De Weerd zweeg bedachtzaam; stond toen op en riep de schipper van de aak die naast de zijne lag. Het plan was spoedig klaar. In het lege ruim van het schip zouden zit plaatsen gemaakt worden. Jans ma ging van schip tot schip en 25 mensen beloofden te komen. Toen hij de volgende morgen terugkwam, was alles gereed. Een ton diende als kansel, plan ken over kisten als kerkbanken. Toen de dienst begon waren er 51 schippers en hun vrouwen. Vanaf die dag werd iedere zon dag een dienst belegd. Een enke le keer was het aantal klein, een maal waren er slechts vijf men sen, maar een andere zondag wa ren er meer dan zeventig. En niet alleen gereformeerden kwa men, want ook hervormden, bap tisten, christelijk gereformeerden en vrij evangelischen gingen de diensten mede zien als hun dien sten. Al spoedig bleek dat er op de duur een betere regeling getrof fen-moest worden. Het was niet altijd even gemakkelijk tn leeg altijd ruim te vinden, al wel een schipper, soms zelfs buitenkerkelijke, die zijn schip wiide afstaan. Maar het werd winter en kouder. Zo kwam het plan voor het kleine parlevinkersbootje wat op de achtergrond en werd de ge dachte geboren een eigen kerk schip te kopen en in te richten. Moeilijkheden werden indachtig luisteren de schippers hun vrouwen, die eindelijk i eigen kerk hebben gekregen. nen. Een oude aak werd aange schaft, waarvan het ruim tot kerk- zaal werd omgebouwd* Bijna een half jaar geleden kon het schip in gebruik worden genomen. Hoe dankbaar de schip pers waren voor het initiatief bleek toen na de eerste dienst de schippers hun dankbaarheid toonden door de heer Jansma een enveloppe met inhoud te overhandigen. Zij verontschuldig den zich dat ze geen tijd hadden gehad alle schippers aan te schie ten, maar het resultaat van hun spontane actie was toch een cou vert met f 500 gulden. Schippers-kerk Een hele zaterdagmorgen en -middag terwijl de stormwind het water opjoeg en ijzige hagelbuien op de dekken neersloeg, ben ik met evangelist Jansma van schip tot schip geklauterd. Een tas vol Elisabeth-bodes, Toplichten en an dere bladen in de hand, gekleed in een korte jekker en oude broek, met zware laarzen aan zijn voeten zocht hij zich een weg over glad de dekken, stapte over neergela ten masten, en klauterde op te gen hoge railings van een gela den naar een ongeladen schip. In iedere roef vond hij een hartelijk welkom, en ook ik, want kenne lijk werd een vriend van Jansma dadelijk aanvaard als vriend. „Is er maandagavond nog jeugd?" vraagt de 16-jarige Jen nie spontaan. Zij is een van de „oud-gedienden". Al tijdens de tweede dienst begeleidde zij de samenzang met haar accordeon. En nu is zij de vaste organiste, zo ver in haar reizend leven sprake kan zijn van „vast". Ze neemt het orgelbriefje van de heer Jansma in ontvangst en be kijkt de liederen. Er is één moeilijke bij", zegt ze, „maar ik zal vanmiddag nog wel even goed oefenen". Haar gezicht klaart helemaal op als ze bovendien hoort dat er maandagavond een bijeenkomst gehouden wordt voor de jongeren. Zo hebben ook deze schipperskin deren hun eigen club gekregen. ZIJ zijn niet langer vergeten. aansteken. De schipper die de sleutels van het kerkschip had is ondanks de storm vertrokken. Er moet iemand zijn die deze taak op zich neemt. Hij wil het wel doen. Maar dan blijkt een van de grote moeilijkheden bij dit werk voor telkens weer andere mensen Want waar zijn de sleutels. „Ze zullen wel op de molen zijn afge- Cv£a y ,meent de heer Jansma. Ik had in de wijde omtrek geen molen gezien. De woorden wor den pas duidelijk als ik plotseling besef dat het om de bag germolen gaat. Maar ook daar zijn de sleutels niet en het blykt dat de schipper ze in de haast van zyn vertrek in zijn zak gehouden heeft. Samen met twee schip pers gaan we naar het kerkschip. Een achterluik is gelukkig open, want niet een van de meege nomen sleutels past op de normale toegangsdeur. We duiken door het klei ne luik langs een steil trapje naar beneden. Ern stig wordt de voordeur van binnen geïnspecteerd. Dan klaren de bezorgde gezichten op. Het is een voudig. Even de pinnen uit de scharnieren tikken en de deur kan er uit genomen worden. Zo zal Er zijn nog vele moeilijkheden te overwinnen. De boot staat pas in de -grondverf en moet nodig geschilderd worden. De schippers zullen dat werk zelf doen. maar geen van hen heeft veel tijd. Toch staat het besluit vast. Het werk moet gedaan worden, want het is immers hun schip en hun kerk. Afgesproken wordt bovendien dat een van de schippersvrouwen de rol gele stof zal kopen die haar is aangeboden. Zij zal met vriendin nen gordijnen naaien. Plannen Maar evangelist Jansma is er nog niet Hij heeft nog veel meer plannen. Er is bij Rees niet een grindgat. maar wel drie en de schippers kunnen van de ene plaats niet op de andere komen. Jansma droomt van een motor in zijn schip. Dan kan hij 's mor gens één en 's middags twee diensten houden, door van de ene ligplaats naar de andere te va- En dan verlangt hij naar een kiosk in Lobith waar de schippers, die de douane moeten passeren en aan de steigers aanleggen bijbels en lectuur zullen kunnen kopen. En op de markt van Elten zou een kraam met lectuur moeten komen. En.... Hoe meer plannen verwezenlijkt worden hoe meer nieuwe mogelijkheden openbaar worden. Toen de deputaten deze man aanstelden hebben zij een wijze benoeming gedaan. Jansma heeft in de kortst mogelijke tijd zich een weg gebaand naar dc harten van de schippers. Toen het kerk schip ln gebruik was genomen vroeg een schipper wat angstig: „Nu gaat u zeker weg!" „Waar om?" vroeg evangelist Jansma verbaasd. „Nu als een dominee een kerk gebouwd heeft, gaat hij toch altijd weg?" Jansma heeft gelachen en de bezorgde schipper gerust gesteld. Hij blijft zolang God hem er roept. En nog wel twintig jaar lang zullen de Ne derlandse schepen naar de grind gaten bij Rees komen. Zolang is er zeker nog werk, ook geestelijk werk, dat door de visie van de heer Jansma en de deputaten voor het schlpperswerk mogelijk is, maar door het gebed en de financiële steun van de gelovigen gedragen moet worden. Jonge Afrikaners over hun moeilijkheden In Frankfurt staan de men sen stil om Ngoli Francois uit Abidjan na te kijken, als hij voorbijgaat. Is Ngoli Francois dan zoiets bijzonders? Is hij ge brekkig, ziet hij er gek uit? Nee daar zijn ze in Frankfurt wel aan gewend, daar blijven ze niet voor staan. Ngoli's enige bijzon derheid bestaat hieruit dat hij zwart is en altijd alleen. Als Ngoli naar de bioscoop gaat blijven de plaatsen naast hem leeg. Gaat hij dansen dan blijft hij aan de kant zitten. Wie danst er nu met een neger?* In Frankfurt niemand. Ngoli is alleen. Hij zegt: zoek een vriend. Vriendschap is net een plantje. Het begint heel klein, er zitten nauwelijks blade ren aan. Langzamerhand groeit het. Het wordt een grote sterke boom die vele stormen kan door staan." Die vriend zal je in Frankfurt niet vinden Ngoli. Ngoli is. met nog negen jon-, ge Afrikaners van de Ivoorkust, naar Frankfurt gekomen op uit nodiging van de regering van de staat Hessen. Zij worden op het hoofdbureau van de posterij en in Frankfurt opgeleid tot mon teur bij de P.T.T. Alle negen hebben ze vier maanden les ge had in Duits op het Goethe in stituut in München. Een half jaar zijn ze al werkzaam in Frankfurt. OOK MENSEN! Ngoli en zijn vrienden hebben vertegenwoordigers van het mi nisterie van economische zaken, van hun directie, van het cen traal bureau voor arbeidsbemid deling en de leider van hun club in Frankfurt, Otto Herche, van hun moeilijkheden verteld. Vlak voor hun gesprek ston den ze nog bij een bandrecorder. Hun lenige lichamen volgden het ritme van de jazzmuziek. Maar toen ze rond de tafel zaten was al het zorgeloze van hen afgegle den. Er zaten daar tien ernstige jongemannen die meenden wat ze zeiden. Niemand beklaagde zich over zijn werk. Zc kregen goede lessen en werden op hun werk prettig behandeld. Maar dat andere zat hen dwars. Een van hen bracht hun hele probleem in één zin onder woorden: ,,De mensen in Frankfurt moeten er eens rekening mee houden dat wij ook mensen zijn." EENZAAM Ze staan te midden het drukke jachtige leven i Frankfurt. Van de stad zelf we ten ze weinig. „We gaan wel wan delen. maar als niemand ons iets vertelt over alles wat we zien wat hebben we er dan aan? De enige plaats waar we komen is de Carl Duisburg club. Deze club heeft ons ook in contact ge bracht met een paar gezinnen hier in Frankfurt, waar we graag heen gaan. Maar buiten op straat, in de bioscoop of in de danszaal bestaan we niet voor de mensen. In Beieren vond ik het veel prettiger. Daar werden we in de gemeenschap opgenomen." Een ander vertelt dat hij weg wil uit Frankfurt. Zijn stem klinkt zacht maar indringend. „Ik jieb gehoord dat ze in Ham burg anders zijn. Wie? De men sen." Als men hem er op wijst dat dit met het oog op zijn stu die niet mogelijk zal zijn zegt hij zachtjes: „Je mag je toch wel een beetje op je gemak voelen, ook als je iets bereiken wil?" Ondanks ruimtevaart-succes met beide benen op de grond blijven - De betekenis van de suggestie van Chroesjtsjef - Geen woorden maar daden HET spektakel van deze week was de geslaagde ruimte vaart van de Amerikaan John Glenn, die even al het andere nieuws overschaduwde en de belangstelling van de gehele wereld trok. De Russen hebben er weinig van gemerkt, omdat de publiciteitsmedia tn de Sov jetunie en de satellietstaten de affaire als een bagatel hebben afgedaan, voor binnenlands ge bruik althans. Naar bulten heb ben aij zij het niet spontaan de prachtige prestatie van de Amerikanen geprezen en ge bruikt om het gesprek met de Verenigde Staten op gang te brengen, waar zij al geruime tijd naar streven. Zo vooral moet men de suggestie van Chroesjtsjef zien met betrek king tot samenwerking van de Sowjetunle en de Verenigde Staten op het gebied van dc ruimtevaart. Gelukkig heeft pre sident Kennedy de raken juist gesteld, toen bij zich niet alleen bereid verklaarde, een dergelij ke samenwerking te willen be vorderen, maar tevens waar schuwde. dat het moeilijk Is van verklaringen inzake de be reidheid tot samenwerking ook tot concrete overeenkomsten te Dulles Amerika heeft in feite al sinds 1958 voorstellen gedaan om tot samenwerking bij het ontsluiten van de „ruimte" te geraken. De in 1959 overleden minister John Foster Dulles en andere Amerikanen hebben in 1958 en daarna verscheidene malen resoluties bij de Verenig de Naties ingediend, waarin werd voorgesteld, de ruimte uitsluitend te bestemmen voor vreedzame doeleinden. President Eisenhower heeft ln een toespraak tot de Algemene vergadering van de Verenigde Naties een persoonlijk pleidooi voor dit streven gehouden. Een internationaal ruimte-onderzoek zou ten goede moeten komen aan de gehele mensheid. Vorig jaar heeft ook president Kenne dy rich ln zijn State of the Unlon-boodschap achter dezs gedachte geichaard. 31 maart Verenigde Staten ingediende re solutie goed. betreffende inter nationale samenwerking voor het gebruik van de ruimte voor vreedzame doeleinden. Een spe ciale commissie kreeg opdracht, het probleem te bestuderen en op 31 maart a s. verslag uit te brengen aan de Algemene Ver gadering. Betekent het voorstel van Chroesjtsjef dus een wezen lijke verandering van het af wijzende standpunt, dat de Sowjetunie nu al meer dan drie jaar heeft ingenomen, dan moet er dus een reële mogelijkheid bestaan om aan het einde van de volgende maand tot een ak koord te komen, dat een eind maakt aan de wedloop in de ruimte, voordat deze een voor namelijk militaire betekenis heeft gekregen. Achtergrond Voorlopig is er evenwel reden om aan te nemen, dat het ge baar van Chroesjtsjef niet op zichzelf moet worden gezien, maar geplaatst moet worden te gen de achtergrond van hetgeen zich bi de internationale politie ke arena afspeelt. Daarom kunnen we ook heel goed begrijpen, dat de New York Times dezer dagen schreef: „Aan elke Russisch- kingen tussen de twee landen op een ander gebied vooratgaan. Overigens verheugt het blad zich evenals de andere te New York verschijnende dagbla den over Chroesjtsjefs sug gestie. maar het neemt een ge reserveerd standpunt in met be trekking tot de resultaten, die uit het Russische aanbod zou den kunnen voortvloeien. Het blad acht het nu zelfs waar schijnlijk, dat er op bepaalde gebieden kan worden samenge werkt, bijvoorbeeld om tot een betere weerberichtendienst via aardsatellieten te komen. De New York Herald Tribune schreef ongeveer in dezelfde geest. „Niet woorden, masr «V*- den moeten tonen, hoever de Sowjetunie wtt gaan met de voorgestelde samenwerking op het gebied der ruimtevaart". Berlijn Chroesjtsjefs gebaar van woensdag heeft veel te maken met de Berlijnse crisis als on derdeel van de Duitse kwestie, maar nog meer met het ontwa peningsgesprek, dat volgende maand in Genève moet begin nen. We hebben daar vorige week al uitvoerig over geschre ven. Men weet. dat Chroesj tsjef de regeringsleiders van de achttien betrokken landen in de openingszitting bij elkaar wil brengen om onder elkaar even de ontwapeningskwestie ginsel te regelen. Blijkbaar heeft hij de moed nog niet opgegeven, omdat zowel president Kennedy als premier Macmillan heeft laten weten, dat zij niet tegen een dergelijke bijeenkomst zijn, maar wel bezwaar hebben te gen het tijdstip waarop zij vol* Kennedy wil later naar een top- gesprek over ontwapening, als besprekingen van deskundigen succes hebben. Nu president De Gaulle heeft geantwoord, dat hij wel voor een conferentie van dc Grote Vier voelt, als deze gaat over het verbieden, vernietigen en onder controle stellen van voor raden en produktiemlddelen van kernwapens, zal Chroesjtsjef wellicht met hernieuwde ijver gaan werken aan het tot stand brengen van een topconferentie. Handen vrij De Gaulle toonde deze plotse linge bereidheid op het moment, dat het akkoord tussen Fransen en Algerijnen steeds meer na derbij leek te komen. We heb ben al enkele weken kort stilge staan bij de problemen, die door een Frans-Algerijns ak koord zullen worden opgelost en de nieuwe vraagstukken, die er door zullen ontstaan. Sindsdien hebben de zaken zich ontwik keld, zoals werd verwacht en zelfs op het ogenblik, dat we deze regels schreven was er nog geen definitief bericht over de inhoud van de overeenkomst, die in het begin van deze week in een plaatsje aan de Frans- Zwitserse grens werd gepara feerd. Er was echter geen reden meer om te twijfelen aan het succes, dat De Gaulle tenslotte onder steeds moeilijker worden de omstandigheden heeft weten te behalen. Zeker als de presi dent van zijn zaak was, heeft hij een bescheiden begin ge maakt met een wat vrijer op treden ln de internationale po litieke arena, al zal hij er voor lopig weinig voor blijven voe len, een topconferentie over de Duitse kwestie of over het stop- wil wel meedoen aan een topconferentie ovi vernietigen (onder afdoende controle) van kernwapens. voorraden zetten van proeven met kern- geheel. Aangezien de Sowjet- wapens (zonder vernietiging unie West-Duitsland heeft voor van deze waners) hit te wonen S°steld- rechtstreekse bespre- van aezc wapens) dij te wonen. kingen (ussen Moskou en B(jnn Moskou-Bon !f.°P,en?n om tot °Plos5in6 van het Duitse vraagstuk te komen. Ook een conferentie van de mag worden aangenomen, dat vier ministers van buitenlandse de Russen er geen enkel belang zaken over het Duitse vraag- bij hebben, de bijeenkomsten stuk komt nog niet op het pro- van Thompson en Gromyko tot gramma van de Franse presi- een bevredigend resultaat dent voor. ondanks het feit, dat doen leiden. de Westduitse bondskanselier. met wie hij vorige week zulk t "et zou *ccn verwondering een vruchtdragend gesprek behoeven te wekken, als het heeft gehad, daar langzaam overleg binnen korte tijd voor- sturen.Z<Het "SgSmSJh.nd !°P'e «'«"died, „m de een publick geheim, dat men in «estdultse ambassadeur In Mos- Bonn met ongeduld zit te wach- kou, dr. Hans Kroll, een kans ten op enig resultaat van het te geven uiteraard in nauw gésprek. dat de Amerikaanse ambassadeur Thompson in Mos- contact m«l dp westelijke mo- kou voert met de Russische mi- gendheden het probleem op nister van buitenlandse zaken een andere wijze dan Thomp- Gromyko, een serie besprekin- ,on h,na(,.„n n„ ai„ gen. die voornamelijk betrek- benaderen en op die ma king heeft op de Berlijnse cri- n,er cens bet terrein te verken- sis en het Duitse probleem als nen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 14