De koffie is klaar
DICHTERS VAN
DE INNIGHEID
GEESTELIJK
LEVEN
MAAR DE TENT
IS GESLOTEN
zochten de eenzaamheid
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1962
Avondmaalsgemeenschap
^«ngrijkste opmerking van de afgelopen week
op kerkelijk gebied komt van de hervormde synode.
~*ze heeft een brief gericht aan de hervormde ker
keraden van ons land, waarin aandacht wordt geschon
ken aan de avondmaalsgemeenschap. In dit schrijven
wordt ingegaan op een tegenstelling die zich de laat
ste jaren openbaarde in de oecumenische beweging. Er
zijn sommigen die het gemeenschappelijk avondmaal
zien ais het eindpunt van het zoeken naar de eenheid,
or als het grote doel. Anderen daarentegen willen be
ginnen met het gemeenschappelijk avondmaal en zien
intercommunie als een uitgangspuht. Vooral prof. dr. g
J. C. Hoekendijk heeft dit inzicht indertijd verdedigd
op de oecumenische jeugdconferentie in Lausanne.
Het gesprek in de Wereldraad was eigenlijk een beet
je vastgelopen in een keuze tussen het ene en het an
dere principe. De Oosters-Orthodoxe, Episcopaalse en
de meeste Lutherse Kerken kozen voor ,.doer\ vele
andere reformatorische en zogenaamde vrije kerken
voor ..uitgangspunt".
De hervormde synode heeft zich nu tegen beide ge
zichtspunten uitgesproken en daarmede de gehele chris
telijke kerk een enorme dienst bewezen. Zij heeft dui
delijk te kennen gegeven dat naar haar inzicht de te
genstelling vals is.
Avondmaalsgemeenschap mag noch het doel van.
noch het uitgangspunt voor het eenheid zijn. Daardoor
wordt deze gemeenschap verlaagd tot een gemeen
schap tussen christenen, of eigenlijk zelfs tussen leden
van verschillende kerken. De nadruk moet bij het
avondmaal niet liggen op de gemeenschap met elkaar,
maar op de gemeenschap van de Kerk met haar Heer.
Natuurlijk is een vrucht van die verticale gemeen
schap ook een horizontale gemeenschap, maar wij mo
gen de zaken niet op hun kop zetten.
Enkele jaren geleden plantte een vriend van mij een
appelboompje in zijn ..madurodam-stadstuintje". Het
bloeide wel dat eerste jaar. maar droeg geen vrucht.
In een gekke bui kocht hij een kilo glanzende appels
en bond ze met draadjes aan de boom vast. Vrienden
spraken hun verbazing uit over de vruchtbaarheid van
het jonge boompje, maar hij was bij ieder bezoek be
nauwd dat ze de tuin in zouden lopen en het bedrog
ontdekken. Deze appels maakten de boom niet vrucht
baar.
We maken de boom van de gemeenschap niet vrucht
baar door er vruchten van de gemeenschap aan te han
gen. hetzij door avondmaalsgemeenschap te zien als
een wijze waarop die gemeenschap tot stand komt
(uitgangspunt), hetzij door die avondmaalsgemeen
schap te zien als het doel van onze gemeenschap en
eenheid. In beide gevallen wordt de vrucht gehangen
aan de boom. Terecht heeft de hervormde synode daar
op gewezen.
Mozaïek, gedachten van heilssoldaten
Boreel geweest. Hij heeft wellicht
heeft ^et 'elst van a'len <*e kerk gekri
tiseerd. In het kort komt het hier
op neer. dat het evangelie slechts
i de bijbel is te vinden
Asceet
In de Eerste Wereldoorlog overleed in New-
York .Diamond" Jim Brady, de Haroun Al Ra-
schid van Broadway, een miljonair, die er merk
waardige gewoonten op na hield. Hy organiseerde
feestjes, die veertien uur en langer duurden en
ver over de honderdduizend dollar kostten. Hy
gaf zyn honderden gasten kleine souvenirs mee
naar huis diamanten broches byv. van dui
zend dollar per stuk. Alleen zyn rekening voor
chocolade e.d. bedroeg meer dan vierduizend dol
lar per maand.
Hij kreeg zijn naam, omdat hij zich letterlijk kleedde in
diamanten. Hij had een costuum dat bedekt was met tweedui
zend vijfhonderd en achtenveertig edelstenen Hij had vijf
duizend zakdoeken, tweehonderd costuums en duizenden das
sen, schoenen, overhemden enz. Maar was Jim gelukkig?
Toen hij stierf waren plotseling al zijn vrienden verdwe
nen. De enige spreker op zijn graf was zijn huisknecht. „Ik
heb mijn meester vaak huilend in zijn slaapkamer aange
troffen en hem horen snikken: ik ben zo ongelukkig ik
heb niets ik heb niemand".
Totaliteit
Dit verhaal is ontleend aan de
bijdrage, die envoy Jan Fillus,
verbonden aan het hoofdkwartier
van het Leger des Heils te Am
sterdam, heeft geleverd aan Mo
zaïek, een boekje met „gedach
ten van Heilssoldaten", dat door
hun hoofdkwartier is uitgegeven.
Jan Filius schrijft over geluk
en gelukzoekers wie weet wat
hem is de eenzaamheid het geluk is? „Zuster Gustafsson was
te goed: veertig jaar geleden een van de
leukste Heilssoldaatjes van een
korps in Stockholm. Ze schitterde
in lekespelen en iedereen zei: Die
kan best aan 't toneel. Het meis
je zelf vond het eigenlijk ook. is
er iets mooiers dan beroemd te
worden? En beroemd werd ze. Ze
werd ontdekt, kwam aan het to-
de film. Haar to-
Bepaaldc predikanten in Engeland blijven hun strijd
voortzetten tegen de atoom beu opening met een
enthousiasme alsof met het uitbannen tan de atoom
bom tevens het duizendjarig vrederijk zal aanbre
ken. Een van de felste voorstanders van dit „nieuwe
evangelie" is de anglicaan ds. Dennis Shau< van de
St. Matthetvs-kerk in het Londensc Betlinal Green.
Gadegeslagen door een rij wachtenden voor de
publieke tiibune tan de rechtbank protesteerde de
geestelijke als sandtvich-manmet de woorden
„In de naam tan Christus, ban de bom uit". Voor
de rechter moesten zes leden van het „Comité van
Honderd" verschijnen die in december hadden deel
genomen aan een demonstratie en zich tegen de
politie hadden verzet.
„O eenzame afgescheidenheid
Gij hebt noit iemant ingeleid
In uw geheim der heiligheden
Of hebt uw heil hem mee-
gedeelt
't Geen d'Eeuwige Erff'nis
hem verbeeld neelf later
vertoont me,
stromingen d,e vandaag de dag Z^conCoaieJ^ ISM S
van" de "S^edip" htfg "aï LoSelS'lu^'S deerd ja Oe dichterjan
ÏST wam Vriovlge^tond slechfs
één weg W^narael.jkmtde Voetius. genoot in de gerelacha"
I h»t pcn «rote vermaardheid. D~—
versterken waïhrt hwLkm van 7l^n boetpredikaties werd hij
haar doel,tellingen: Collegian- JEgSïïi'SX",™ ïi£SS&'.n
ten. Piëtisten en Keforma- de ware stichting gevonden werd. verJuüS Tn 3-
i die samenkomsten had de be* ninfen" "heeft
grote groepen mensen
kerk en daarbuiten aanspre
ken. Die beweging is de ge-
schiedenis ingegaan onder ver
schillende namen, die echter gemeente treden,
een karakteristiek geven
teurs wilden eigenlijk allemaal
hetzelfde, te weten het geloof ,Heiu* «een enkel bindend ge-
In Christus brlijden, uitsluitrnd 1, 8,r |rtoof." Jé" «n ^lÓnTn
gefundeerd op eigen inzicht en deren elkaar in volkomen vrij
heid en gelijkheid met de werken
der liefde, zoals dr. G. Knuvel-
der schrijft in zijn „Handboek
tot de geschiedenis der Neder
landse letterkunde".
Vrije stichting
met verwerping van het in de
kerk hooggehouden gezag van
de traditie. In de praktijk hield
dit in, dat de gezelschappen
ontstonden, waar de predikant
geen overheersende rol meer
speelde en ieder het woord kon
nemen die dat wilde.
In strikte zin niet tot de Colle-
jianten behorend, maar in die
kringen wel hogelijk
deerd is de dichter Ja..
die weliswaar in de wereld
maakte met zijn bundel „De
Duytse Lier", vol sensuele ver-
Door zen- maar die in diezelfde bundel
..ij in tochfOok een lied vol inkeer als
de Domstad enerzijds hogelijk ge- ••A|r" opnam, waarin de dichter
j anderzijds diep belijdt, dat alle wereldse geneug-
-• bundel „Uyts
ningen" heeft hij zijn gedii
over wereldmijding en innigheid
van godsdienstig gevoelsleven bij
eengebracht. In een van zijn ge
dichten, getiteld „Eensaamheyd
Het Leger des Heils brengt r
75-jaar lang liet evangelie
straat en in plaatsen wanr he
mensenschuwe actrice verklaarde
onlangs, dat zij na haar jeugd
nooit meer echt gelukkig was ge-
„Er was eens een man (Lou
Bandy), die miljoenen Nederlan
ders aan het lachen kreeg, een
man, die alles scheen te hebben
wat een mens verlangen kan. Hij
stierf als een ongelukkig mens te
midden van onvervulbare illusies
op vergane glorie gebaseerd".
Wat is geluk? „Niet zo
schrijft Jan Filius voor de een
dit, voor de ander dat. De totaliteit
van ons menszijn is in wezen toch
voor ons allen gelijk. Geluk bete
kent in feite niets anders dan dat
het geluksverlangen van die tota
liteit bevredigd wordt.
En daarheen, hoe arrogant het
ook moge klinken, leidt slechts
één weg. Jezus Christus, die tot
de ongelovige Thomas van vroe
ger en nu zegt: Ik ben de Weg
Wij zijn allemaal gelukzoekers.
Er liggen vele wegen voor ons
open. Veelbelovende, sommige
min of meer onzeker, andere
schijnbaar recht op het doel af
gaand. Schijnbaar. Want
slechts één weg
Ik ben de Weg...
Tent
Gechargeerd
Uit dezelfde kring afkomstig,
maar aanzienlijk gematigder was
Ondanks alls t,erin0s d< h«ber,ier-dichter-theokK,?
gezelschappen bezochten het er
over eens. dat de zelfstandige
ontwikkeling van het godsdien
stig gemoedsleven hoofdzaak
h„t maaiuja, maar omnaaiae nen op
Utoéjckelim. bevorderd «Uchtelijko tOMprotan .Ook Zoet
„De zoete rust'
gasten niet zoz<
een goed glas en een verzorgde
maaltijd, maar onthaalde hen op
met Godt", zegt hij:
,Al mijn trachten,
mijn verwachten
is na U mijn Godt alleen;
Want de klare
segen-a'ren
scheyden sig uyt U van een.
O heylig eensaam
Met Godt gemeensaam
Was ick maar met U gemeen".
Dat echter de strengste asceet
Dat Luiken in de gezelschappen
zo druk gelezen werd, ligt moge
lijk aan een wel wat sterk bena
drukte bekering. Zijn biograaf
schrijft: „in 't 26ste jaar zijns
ouderdoms is de Heere hem op
krachtdadige wijze aan het herte
verschenen, waarop hij vuurig
door de liefde Gods ontsteeken
zijnde, resolveerde om een geheel
andere manier van leven te lei
den, zijn oud en slecht gezelschap
verlaatende, voegde hij zich bij
dien tijd als
Hij placht zijn niets menselijks vreemd is. moge
te bekoren met blijken uit een gedicht wa
verzuchting:
dat deze ontwikkeling bevorderd
werd door een sterke accentu
ering van de eenzaamheid en dat
bekende dichters als Jan Luiken
en Camphuysen de beleving van
deze eenzaamheid in hun poëzie den afgeschaft Zelf
onder woorden brachten. Maar paald een exempel
fel voorstander geweest
van de anti-confessionele inzich
ten van Boreel. De belijdenis
achtte hij van geen waarde en
het leraarsambt_ diende te wor-
verdraag-
Jck prank uw schouders in
balijnen
in doecken en in diere kant
En doe in soet verschiet
verschijnen
ook figuren van het tweede plan zaamheid. verfoeit hij de onver- Uit Rijnsburg.
hebben in hun werk zuiver het traagzame preken in de officiële Rijnsburger Collegianten
rtreoen naar de vernieuwing die STSSTkA hl,! Ï2i£f
te geven.
vrije
„tong
de merkwaardigste dellijke inwerking van de „extra- de kerk toch niet
Moderne literatuuronderzoe
kers menen evenwel reeds In „De
Duytse Lier" aanwijzingen te
zien voor een Inkeer, zodat de be
keringsgeschiedenis mogelijk wat
gechargeerd ls door de biograaf.
In zijn tweede bundel „Jezus
en de ziel" heeft Luiken in ieder
geval geheel met zijn vroegere
leven gebroken. Zijn groot en
oorspronkelijk talent heeft hem
de behoed voor gelegenheidspoëzie,
bij- Een begeerte kent Luiken nog
nde maar: het opgaan van de ziel in
God zoals de druppel water die in
el- rode wijn geplengd wordt, zich-
iheel verliest voor wat
smaak, reuk en geur betreft, zo
volkomen moet de ziel ook „in
Mozaïek vinden we een voor
treffelijk boekje door de toon,
waarop het is geschreven, door
de aanpassing van de verhalen
aan het gewone leven van alledag.
Heilssoldaten in het bijzonder
verstaan de kunst voorvallen uit
het dagelijkse leven in een gees
telijk vlak te trekken en op die
manier te dragen. Mijn vrouw en
ik schrijft lt.-commissioner W.
F. Palstra waren eens op reis,
en omdat we verkleumd en ver
stijfd waren keken we uit naar
een gelegenheid, waar we een kop
warme koffie zouden kunnen ge
bruiken, Ineens ontdekten we een
kiosk, langs de kant van de weg
en opzij een bord met de hoop
volle aankondiging: De koffie is
klaar! We stopten de auto en
stapten op de kiosk af. Maar
groot was onze teleurstelling toen
we bemerkten, dat de kiosk was
gesloten. De tent was dicht
Sindsdien is: „de koffie is
klaarmaar de tent is dicht,
bij mij thuis een standaard-uit
drukking geworden. We duiden er
alles mee aan, dat de naam heeft
iets goeds te zijn of te bicden,
zonder dat de werkelijkheid daar
achter staatZou ik in dit ver
band mogen wijzen op de grote
verantwoordelijkheid van ons al
len, die zich christenen noemen?
Ergens in de bijbel vinden we
een aanklacht tegen een ganse
gemeente: Gij hebt de naam, dat
gij leeft, maar gij zijt dood
Wij mogen de ere-naam christe
nen dragen. Dat houdt in, dat wij
de hoogste normen huldigen voor
ons persoonlijk leven en voor de
omgang met onze medemensen,
dat de Geest van Hem, aan Wie
wij onze naam ontlenen, ons be
zielt en leidt in al ons doen en
laten".
Braambos
Achtendertig ..gedachten van
Heilssoldaten" zijn in Mozaïek
neergelegd. Het zijn maar korte
gedachten. In druk slechts enkele
pagina's lang. Maar er zijn ju
weeltjes onder, gedachten, die di
rect aanspreken en tot denken
dwingen.
En naast deze gedachten zijn in
het in pocketvorm verschenen
boekje enkele gedichten opgeno
men. Als we de ruimte hadden
zouden we ze afdrukken. Maar nu
slechts een strofe uit „Voor mij
geen braambosvhn envoy
H. Smallegange:
„Gij hebt voor mij geen
braambos aangestoken, En ook
geen letters in 't graniet ge
hakt; 't Program van alledag
werd niet doorbroken Er was
geen schokkend speciaal con
tact En tozh, o God, ben 'k
aan Uw wil gebonden, Toch
hebt G' Uw koers mij voluit aan
gezegd: Gij hebt tot in minu
ten en seconden Op heel mijn
repertoire beslaggelegd".
Van Mozaïek kan worden ge
zegd: De koffie is klaaren
de tent is open.
Thomas wordt
naamgever van
nieuwe kerken
By de naamgeving van kerken
duiken soms namen op, die men
nooit eerder by een kerk hoorde.
Zo kreeg dé noodkerk, die de ge
reformeerden te Ryswyk als der
de bedehuls hebben geopend, de
naam „Licht der Wereld-kerk". Of
dergel yke namen, hoe zinvol ove
rigens, navolging vinden, staat nog
te bezien. Erg gcmakkeiyk hanteer
baar zyn ze niet.
Veel gunstiger staat het met na
men van apostelen en evangelisten.
Vóór 1940 werd praktisch alleen de
apostel Paulus vernoemd. Thans ko
men vele andere aan de beurt. Jo
hannes heeft al diverse kerken op
zyn naam staan. Mattheüs heeft
er één, Marcus twee en Lucas twee.
Naar Petrus zyn tot heden drie ker
ken genoemd waarvan één oude,
die deze naam in de voorreforma-
torische tyd al droeg naar An
dreas reeds vyf.
Toen enkele jaren geleden te
Nymcgen een nieuwe hervormde
kerk Jclaar kwam in een wijk juist
op de greiis van Nijmegen en Hees,
vond men voor dit twijfelgeval
geen naam beter dan Thomaskerk.
Blijkbaar moesten velen er aan
wennen, dat naar deze apostel een
kerk ging heten. Vorig jaar be
sloot men de nu in aanbouw
zijnde hervormde kerk te Zeist
eveneens naar Thomas te vernoe
men. De papieren van de apostel
gaan omhoog; thans geeft de ker-
keraad van Enschede aan de weldra
te bouwen hervormde kerk in het
Stadsveld deze naam.
De vrijlating van Powers - Heeft Russisch gebaar sym
bolische betekenis - Blaffende honden bijten niet.
DE meest spectaculaire ge
beurtenis van dexe dagen
was de vrijlating van de Ame
rikaanse U-2-plloot Francis Ga
ry Powers, die op 1 mei 1960
boven Swerdiovsk in de Sowjet-
unie zodanig in moeilijkheden
kwam te verkeren, dat hij tot
landen werd gedwongen. Geheel
onverwacht kwam deze vrijla
ting niet. In feite is het zo. dat
zij later ls gekomen, dan in 1960
algemeen werd aangenomen. Na
het proces, waarin Powers tot
tien Jaar werd veroordeeld, was
er reden om te veronderstellen,
dat Chroesjtsjef Powers zo spoe
dig mogelijk zou gebruiken als
pion in de koude oorlog. Dit
hield tn. dat de verkiezing van
John F. Kennedy tot president
van de Verenigde Staten als op
volger van Dwlght D. Eisenho
wer de Rnsslsche premier reeds
aanleiding zou kunnen geven,
Powers naar de Verenigde Sta
ten te doen terugkeren. Dit Is
dus niet onmiddellijk gebeurd:
Kennedy ls al langer dan een
Jaar aan het bewind en er ts ln
die tijd heel wat gebeurd. En er
Is nu dan ook reden om ilrh af
te vragen, waarom Chroesjtsjef
Towers niet eerder heeft vrijge
laten.
Hoe ging het
Wat de noodlanding van de
U-2 betreft was op het ogenblik
dat we dit schreven nog niet be
kend. wat Powers daar bij zijn
terugkeer in de Verenigde Sta
ten zelf over heeft gezegd. MaBr
het is zeer waarschijnlijk, dat
de Russische lezing, als zou de
U-2 op zeeï grote hoogte door
een raket zijn neergehaald, de
finitief zal worden tegengespro
ken. Als dat inderdaad het geval
is. blijven er twee mogelijkhe
den over: in de eerste plaats kan
de U-2 motorstoring hebben ge
kregen, waardoor zij tenslotte
zoveel hoogte verloor, dat zij
binnen het bereik kw^m van af
weergeschut of straaljagers. Bij
zonder groot is deze mogelijk
heid evenwel niet, omdat alge
meen bekend is. dat de U-2 zeer
langdurig met uitgeschakelde
motor kan vliegen. Was dit laat
ste niet het geval, dan zouden
vluchten dwars over de Sowjet-
ume niet mogelijk zijn geweest
omdat een licht vliegtuigje als
de U-2 nooit de grote hoeveel
heid brandstof zou kunnen ver
voeren. die daarvoor nodig zou
zijn geweest. Rest een andere
mogelijkheid, waarmede ernstig
rekening moet worden gehouden.
Sabotage
Die tweede mogelijkheid is:
sabotage Het was ook de Ame
rikanen bekend, dat de Russi
sche geheime dienst op de hoog
te was van de vluchten, die
Amerikaanse verkenningsvlieg
tuigen boven Russisch grondge
bied maakten. Chroesjtsjef heeft
er zelfs wel eens openlijk zijn
gal over uitgespuwd, maar nam
geen maatregelen om de Ver.
Staten te dwingen, de vluchten
tc beëindigen, omdat hij daar
mede erkend zou hebben, on
machtig te staan tegenover be
doelde geheime vluchten. Pas
wanneer de Russen er in zouden
slagen, zo'n toestel neer te ha
len en de piloot levend in han
den te krijgen, zou een dergelij
ke geruchtmakende stap moge
lijk zijn.
Het Is dus niet gewaagd te
veronderstellen, dat de U-C als
gevolg van sabotage boven
Swerdiovsk in grote moeilijkhe
den is gekomen en een noodlan
ding moest maken, nadat zij al
dan niet door afweergeschut of
door het optreden van straalja
gers tot landen werd gedwongen.
Verwacht
Aangenomen mag worden, dat
de Russische geheime dienst op
de hoogte was van de vlucht,
die de U-2 moest maken en dat
zij kans heeft gezien, een van
haar agenten „iets" in of aan
het toestel te doen aanbrengen,
voordat het de grote sprong van
Turkije naar Noorwegen ging
wagen. Het kan haast niet an
ders. of de U-2 met Powers aan
boord werd in de Sowjetunie
verwacht. Het onderscheppen
van het vliegtuig kwam zo vol
komen in de kraam van Chroesj
tsjef te pas. dat het element
van verrassing bijna uitgesloten
moet worden geacht. Men weet,
dat Chroesjtsjef het U-2-incident
gebruikte om de Parijse topcon
ferentie (waar dc Russische le
gerleiders grote bezwaren te
gen hadden» te laten mislukken,
voordat zij was begonnen en om
volledig met president Eisen
hower te breken, wiens tweede
ambtsperiode pas negen maan
den daarna zou aflopen.
Dit optreden van Chroesjtsjef
paste volkomen in diens voortdu
rend streven, dc buitenlandse
politiek van de Ver. Staten in
een kwaad daglicht te plaatsen,
verwijdering te veroorzaken tus
sen de drie grote westelijke mo
gendheden en zodoende As Navo
tc verzwakken. Het was echter
ook voor binnenlands gebruik
bestemd.
Onder druk
Algemeen wordt aangenomen,
dat er een regeling Voor de Ber-
lijnse kwestie in de lucht zat.
toen in mei 1960 in Parijs de
topconferentie over het Duitse
probleem zou worden gehouden.
Het was echter eveneens duide
lijk geworden, dat er in Moskou
fel verzet was gerezen tegen dit
voornemen, dat aan Chroesjtsjef
werd toegeschreven. Voor in
kringen van de legerleiding was
men van mening, dat de veilig
heid van de Sowjetunie door een
dergelijke regeling in gevaar
zou worden gebracht. En de po
litici, die tot de tegenstanders
'van Chroesjtsjef behoorden
maakten een dankbaar gebruik
van dit verzet uit een onver
dachte hoek. Ook rood China
fulmineerde tegen een compro
mis inzake Berlijn en Chroesj
tsjef moest wel naar een ge
gronde reden gaan zoeken, om
van die topconferentie af te ko
men en de protesten te doen
En nu een van de twee: óf de
U-2 vloog hem als het ware als
een gebraden vogel in de mond
óf het L-2-incldent werd met ge
bruikmaking van het wapen der
sabotage door de Russen in scè
ne gezet (waarbij men zich ver
volgens weer zou kunnen afvra
gen. of dit in opdracht van
Chroesjtsjef of wat minder
waarschyniyk is op eigen
.initiatief van de legerleiding ge
beurde om dc premier voor
een voldongen feit te plaatsen).
Tegenvaller
Hoe dan ook. Powers heeft een
belangrijke rol gespeeld, zowel
in de interne machtsstrijd in
de Sowjetunie. als in de koude
oorlog tussen Oost en West. Die
rol was al lang uitgespeeld en
voor de Amerikanen was het al
leen nog maar de vraag, wan
neer Chroesjtsjef het nuttig en
wenselijk zou oordelen, zich van
Powers te ontdoen. Dat is nu
blijkbaar het geval. Vorig jaar
heeft de Russische premier Po
wers nog achter de hand gehou
den. omdat hij dacht, de nieuwe
president van de Verenigde Sta
ten te kunnen intimideren en op
voordelige voorwaarden compro
missen te kunnen sluiten, zonder
dat hij zelf concessies zou be
hoeven te doen.
Dit laatste is de grote tegen
valler van Chroesjtsjef geweest.
We hebben het al vaker betoogd
en we willen het nu nog eens
onderstrepen: de Russische pre
mier heeft vorig jaar heel dui
delijk begrepen, dat de Ver. Sta
ten onder Kennedy minstens
even vastberaden zijn kernwa
pens te gebruiken om de vrij
heid van de niet-communistische
wereld te verdedigen, als onder
Truman en Eisenhower het ge-
En als hij thans inderdaad za
ken wil doen, betekent dat niet
dat het Westen nu de handen in
de schoot kan leggen en maar
rustig behoeft af te wachten,
welke regeling de Russen ten
slotte zullen aanbieden. Integen
deel. Het zal er nu eens te meer
op aankomen, een blijvende de
monstratie van vastbeslotenheid
als die van vorig jaar inzake
Berlijn te geven.
Symbolisch
Het is niet onmogelijk, dat de
vrijlating van Powers voor de
Russen een symbolische bete
kenis heeft. nl. dat zij wat hun
politiek met betrekking tot
Duitsland (inclusief Berlijn) be
treft bereid zijn, de draad weer
op te nemen, waar zij hem in
mei 1960 hebben afgebroken. On
danks de speldeprik-politiek in
de luchtcorridors. die men
slechts als afleidingsmanoeuvres
moet zien. zijn er tekenen, die
er op wijzen, dat Chroesjtsjef
naar een of andere regeling
zoekt, dat hij zich daarbij niet
langer stoort aan de wensen, die
de communistische zetbazen in
Oost-Berlijn er op na houden en
dat hij vooral streeft naar een
Chrojesjtsjef is weer wat van
plan. maar voorlopig biyft het
nog een raadsel, wat het Is en
hoe ver hij wil gaan.
onderonsje tussen de Sowjetunie
en West-Duitsland.
Aanvankelijk zal wanneer
er inderdaad sprake van toena
dering zal zijn de Russische
premier zijn eisen zo hoog mo
gelijk stellen en er niet voor te
rugschrikken, dreigementen uit
te spreken. Maar blaffende hon
den bijten niet en de nederlaag,
die Chroesjtsjef vorig jaar heeft
geaccepteerd door ook Oost-
Berlijn geheel achter het ijzeren
gordijn te trekken. In plaats van
zijn dreigementen uit tc voeren
met betrekking tot dc positie
van West-Berlljn, is er om de
juistheid van deze veronderstel
ling aan te tonen.
