V9m\
SUNIL
Premie kerkenbouw tast
vrijheid kerken niet aan
Een kanttekening
Een woord voor vandaag
IlifsWjj verdwijnt door
Hoofdthema zal zijn
de intercommunie
Duizend jongeren naar
oecumenisch gesprek
Johanniter-orde heeft
helpsters nodig
Het kammetje
2
Mr. Van Aartsen aan Tweede Kamer:
Tot 1970 nog 408 j
kerken nodig I
(Van onze parlementsredactie)
JQE VOORGESTELDE subsidie-
EEN SPROOKJE
^TEDN verlenen aan het bedrijfsleven, uitvoeren van openbare werken, zijn
middelen, die ook in de crisisjaren vóór 1940 door de kabinetten-Colijn
zijn toegepast. En dat zelfs op tamelijk uitgebreide schaal.
Van socialistische zijde heeft men het wel voorgesteld, dat onder Colljns be
wind alleen aandacht werd geschonken aan de staatsuitgaven, aan bezuini
ging, aan het behoud van de „gave" gulden, maar dat men minder bekom
merd was over het lot van de duizenden werklozen die steeds meer dreigden
te demoraliseren.
Deze voorstelling is echter in het licht van de feiten onhoudbaar. Hetgeen
velen niet verhindert om haar ook nu nog telkens ten beste te geven.
De feiten wijzen uit, dat een miljoenensteun werd verleend aan de landbouw,
die anders ten onder zou zijn gegaan door de afbraakprljzen die voor de
producten gemaakt konden worden. Dank zij deze steunverlening bleef hier
een niet gering te schatten werkgelegenheid in stand.
De nijverheid werd geholpen door tarief maatregelen en contingen teringen,
ook door faciliteiten bij export, voor zover het verlenen daarvan niet als
dumping beschouwd kon worden. Maar een protectionistische politiek kon
door Nederland niet gevoerd worden. Ons land was, en Is nog steeds, op
export aangewezen. Hadden wij een politiek van bescherming van hoge ta
rieven gevoerd, dan zouden wij mede schuldig zijn geworden aan de ellende
waarin de wereld verkeerde. Er moest veeleer geijverd worden voor afbraak
van de hoge tariefsmuren, die verschillende staten hadden opgetrokken. Daar
voor pleitte Colijn op internationale conferenties. Men juichte hem toe, men
gaf hem gelijk, maar men deed weinig of niets in de goede richting.
Van overheidswege werd in bepaalde gevallen financiële steun geboden aan
industrieën, via de in de crisisjaren opgerichte Bank voor Industrie-finan
ciering.
Krachtdadige hulp genoot de scheepvaart. Mede aan deze credletstroom was
het te danken, dat de Nederlandse vlag zich op de zeeën bleef vertonen.
Het middenstandscredlet werd uitgebreid.
Direct en Indirect profiteerde het bedrijfsleven van hetgeen gedaan werd
voor de vermeerdering van de werkgelegenheid door de uitvoering van open
bare werken. H'U herinneren aan de drooglegging van de Noordoostpolder en
van de Wadden, aan de bebouwing van de Wieringermeer, aan wegenaanleg
en bruggenbouw, aan de steun die vla hei Werkfonds werd verleend aan
door gemeenten en provincies uitgevoerde werken, die zelfs niet altijd pro
ductief genoemd konden worden.
In de jaren 19331939 werden voor aanleg en verbetering dus niet voor
onderhoud van primaire en secundaire wegen en voor de bouw van brug
gen bedragen besteed van 24 tot 55 miljoen gulden per jaar. Het gehele
Rijkswegenplan voorzag (met inbegrip va» de bruggen over de grote ri-
vieren) van 1937 tot 1952 in een loiaal van investeringen van circa 260 mil- berken in de subsidieregeling te
Jpen. Men moet hierbij uiteraard de vooroorlogse geldwaarde in aanmerking betrekken. Een bijdrage in de
nemen. De oorlog had ten gevolge, dat het vierde kabinet-Colijn ook dit deel bouwkosten van pastorieën blijft
van zijn program slechts voor een klein deel kon uitvoeren. I hij afwijzen.
Veel werd ook beschikbaar gesteld voor verbetering van de Twentse kanalen
(20 miljoen), van de Fries-Groningse (10 miljoen). De schutsluis te IJmuiden Mr. Van Aartsen beklemtoont, dat
eiste 16 miljoen, voor de havens en waterwegen van Vlissingcn, Dor-[d® kerkgenootschappen ook bij indie-
d recht, 0.11,1)1 en Harllnjen werd 14 miljoen ïevoteerd. De verbetering der Tedfge'JrUkSid*tad'"" o™''reff*de
vaargeulen „aar Rotterdam en Amaterdam vroeg ruim IJ miljoen. Voor a„dfde o^an8 ên le inrichting val
kleinere scheepvaartwegen werd tot 1936 ruim 23 miljoen uitgegeven en voor de te bouwen kerken te bepalen. D<
verbetering vla de waterafvoer tot en met 1939 25 miljoen. Vele miljoenen rijkspremie bedraagt 25 procent vai
werden daarnaast besteed voor spoorweg- er electriciteitswerken. de bouwkosten. De kerken zullen dus
Voor het reeds genoemde Zuiderzeeplan, Wieringermeer en Noordoostpoldet het grootste deel van de kosten zelf
werden de kosten becijferd op 212 plus 164 miljoen gulden. Van de 164 mil- ^10eten betalen. De regering meent.
Joen moest in 1940, bij de vijandelijke bezetting van ons land, nog een he- dat het niet op haar weg ligt, vooraf
laugrtjk bedrag verwerk, worde». Alleugs was meu ook gruood.aakt om met de
andere cijfers te gaan rekenen. Voor dc vervanging en uitbreiding vant,
Men mag ook de ontginningen niet fergeteu. Zij hebben het aanzien van bestaande kerkgebouwen zal geen sub- |eSen ve,e andere subsidiemaatregelen
sommige landschappen veranderd. Gedurende een aantal Jaren werden voor «die worden verstrekt In deze gevallen k,,nn*n worden meebracht. Het is on-
dat doel door rijk eu gemernteu bedrage» heateed va» 30 a 40 railjoe»
per Jaar. I wie op grond van haar eigen vcrantwoor-
Voortgegaan werd met de woningbouw. In de jaren 1933 en 1935 wer-1 delijkheid mag worden verwacht, dat zij
den respectievelijk 44.367, 52.550 en 45.202 woningwetwoningen gebouwd. In ^staat^ is, de vervanging of uitbreiding
1936 en 1937 Jaren van betrekkelijke wanlngruimte rond 30.000 per
Jaar. De rente der voorschotten werd verlaard, hetgeen enige huurverlaging
mogelijk maakte. Het Is, gelet op de oorlogsdreiging, wel te verstaan, maar
het moet niettemin betreurd worden, dat de krotopruiming niet met kracht
werd doorgezet.
Die oorlogsdreiging had overigens ten gevolge, dat militaire opdrachten aan
de industrie werden verstrekt
Nog op meer zou gewezen kunnen worden om het sprookje te weerleggen,
dat onder de kabinetten-Colijn zo goed als niets gedaan werd voor werk
verruiming en bestrijding van de werkloosheid.
Een andere vraag ls, of er niet nog meer had kunnen geschieden. De uit
keringen bij werkloosheid bedroegen meermalen 142 miljoen per Jaar. Het
zou toe to Juichen zijn geweest wanneer, mede met een deel van dit bedrag,
de werkgelegenheid ware verruimd. Maar er waren niet zoveel plannen ge
reed. Hierin ligt een les. Men moet steeds plannen achter de hand hebben.
Zelfs in tijden van hoogconjunctuur. Men moet op een omslag rekenen.
Ook al meent men op tamelijk sterke gronden, dat er thans ln de hoger
ontwikkelde landen factoren werken, die meer dan ln de jaren dertig, felle
crises kunnen voorkomen. Men wijst daarbij op de Invloed ten goede van de
verzekeringswetgeving, van de overheidsbemoeiing met Ionen en prijzen, in
één woord: van de door de Overheden It voeren conjunctuurpolltiek.
Maar moge men daarvan toch niet tè hoge verwachtingen koesteren.
regeling voor de kerkbouw
laat de vrijheid en zelfstandig
heid van de kerken geheel in
tact, schrijft minister Van Aart
sen aan de Tweede Kamer in de
memorie van antwoord op het
wetsontwerp Premie Kerken
bouw. Het al of niet aanvaarden
van subsidie blijft geheel voor
eigen verantwoordelijkheid van
het kerkgenootschap. De minis
ter heeft aan de memorie van
antwoord een nota van wijzigin
gen toegevoegd, waarin hij voor
stelt, ook de kerktorens en luid-
klokken van nieuw te bouwen
zelf of met de hulp van bestaande ker-
kelijke fondsen te financieren, meent de
minister.
Zoals .men weet, is het de bedoeling,
dat de subsidieregeling tot 1971 van
kracht zal zijn. Minister Van Aartsen
fAdvertentie
verwacht, dat de achterstand in de ker
kenbouw dan zodanig zal zijn ingelopen
dat aan de regeling geen behoefte meez
zal bestaan.
Geraamd wordt, dat tot 1970 nog
480 kerken zullen moeten worden ge
bouwd, te weten 160 voor de Ned. Her
vormde Kerk, 171 voor de R.K. Kerk,
100 voor de Gereformeerde Kerken en
49 voor de overige kerkgenootschap
pen. In de jaren 1947 tot en met 1960
zijn in Nederland 608 kerkgebouwen
gereedgekomen, namelijk 114 door de
Ned. Hervormde Kerk, 232 voor de
R.K. Kerk, 195 voor de Gereformeer
de Kerken en 67 voor de overige
kerkgenootschappen.
Op vragen uit de Kamer antwoordt
mr. Van Aartsen, dat het volgens de re
gering niet in overeenstemming met dc
in de grondwet verankerde godsdienst
vrijheid zou zijn, alleen subsidie te ver
lenen als de evangelieverkondiging ge
heel in overeenstemming is met de Hei
lige Schrift. Trouwens wie zou moetep
uitmaken of deze overeenstemming al
dan niet aanwezig is?
Organisaties
Vanuit de Kamer was er bezwaar te
gen gemaakt, om bepaalde organisaties
als bijvoorbeeld de Nederlandse Pro
testantenbond en de Vereniging
Vrijzinnig Hervormden voor de toepas
sing van de wet met kerkgenootschap
pen gelijk te stellen. De minister heeft
deze zinsnede thans gewijzigd. Het woord
„gelijkstelling" is verdwenen. De for
mulering luidit nu, dat de bepalingen van
het wetsontwerp ,,van overeenkomstige
toepassing zijn, indien een kerkgebouw
wordt gesticht door een rechtspersoon
lijkheid bezittend genootschap, waarvan
het doel het houden van openbare gods
dienstoefeningen meebrengt".
Een ander bezwaar, namelijk dat de
onkerkelijke Nederlanders via de be
lastingheffing worden gedwongen bij
te dragen in de kosten van kerkbouw,
zou, zo meent de bewindsman, ook
kunnen worden ingebracht. Het is
doenlijk voor de overheid, zich te ont
houden van elke subsidiemaatregel,
die door een van de levensbeschouwe
lijke groepen in ons land zou worden
uitgelegd als steun aan een of meer
andere groepen.
De subsidiëring van „bezinningscen
tra", die op grond van het wetsontwerp
mogelijk zal zijn, geldt niet alleen
het Humanistisch Verbond. Volgens
Van Aartsen komen in aanmerking alle
niet-kerkelijke levensbeschouwelijke
Ker oepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te Rotterdam: D. H. Borgers
te Hoogeveen en G. Vceneman te Amers-
C11RIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Werkendam: J. Brons te j
Bunschoten en G. de Vries te s-Graven-
Beroepen te Huizen (N.H.): K. G. van
Smeden te Utrecht-N.
OUD GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen te Doorn en te Giesscndam:
H. Wiltink te Doetinchem.
Te Doetinchem is gisteravond de44-
jarige fabrieksarbeider E. D. uit Doe
tinchem om het leven gekomen bij een
verkeersongeval. Hij stak per bromfiets
plotseling de weg over en werd gegre
pen door een hem achteropkomende
-.uto. Hij werd tegen de weg gesmakt
n overleed ter plaatse.
Benoemingen en
ontslagen
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
benoemd: tot leraar in de plant- en
dierkunde aan de Van Oldenbarnevelt
h.b.s. de heer J. Poolman; tot leraar
in tijdelijke dienst in de natuur- en
werktuigkunde aan de gemeentelijke ho
gere Zeevaartschool de heer G. var
Alphen.
Aan openbare lagere scholen zon be
noemd tot onderwijzer de heren R. Ros
te Gorinchem en P. C. Helmich; tot
onderwijzeressen mevrouw A. C. Esse-
veld-Keijzer te 's-Gravenhage, mejuf
frouw A. M. Engelen, mevrouw E. M.
Bouman-Keijzer, mevrouw G. F. van
der Meer en mejuffrouw L. J. Leijer-
weerd.
Eervol ontslag ls verleend aan de he
ren C. H. Nonnekens en J. van de
Nieuwegiessen, onderwijzers aan open
bare lagere scholen, en aan mevrouw
N. M. van de Kasteelen-Teunissen en
mejuffrouw L. A. Stolk, onderwijzeres
sen. De benoeming van de heer E. G.
Couperus tot onderwijzer aan een open
bare school voor u.l.o. is ingetrokken
wegens het niet aanvaarden van deze
De hoeders van de zwijnen krijgen de schrik van hun leven,
als zij hun kudde in de zee zien storten. In paniek vluchten
zij, uit het land van de Gerasénen en overal, op het land en
in de stad, vertellen zij wat er is gebeurd: u kunt het allemaal
lezen in Marcus vijf. Mèt de vernietiging van tweeduizend
zwijnen maakt Jezus een einde aan de terreur, waarmee een
legioen van duivelse geesten jarenlang het leven van een mens
heeft geteisterd. De man is nu geheel bij zijn verstand en zit,
netjes gekleed, aan de voeten van Jezus. Rondom staan de
mensen, die het spannende gebeuren hebben meegemaakt.
Dan worden zij bevreesd, zo staat er te lezen. Dat klinkt zo
op het eerste gehoor wat vreemd. Is het, omdat zij de wonder
lijke feiten niet kunnen verwerken? Is het de angst voor het
ongewone, het bovennatuurlijke? Is het misschien de vrees,
dat de man straks opnieuw door de duivel zal worden
besprongen en dat ze hem met z'n allen niet baas kunnen
worden? Of is het alleen maar de angst, dat Jezus hen zal
aanspreken vanwege de niet geoorloofde aanwezigheid van
een paar duizend zwijnen? Misschien is die vrees gevolg van
al deze factoren. Hoe het zij: de vrees brengt de mensen ertoe
Jezus dringend te vragen maar te vertrekken. Hij, Die een
naaste verlost uit de pikzwarte nacht van geestelijke ontred
dering, moet wegZo is de mens: hij wordt bang, als
Jezus de duivel uitwerpt. Zijn wij de aanwezigheid van de
boze dan zó gewoon gaan vinden?
(Advertentie)
iPUROL
ganisaties, al dan niet op humanistische
grondslag. Op welke wijze de subsidie
verlening ten behoeve van dergelijke or
ganisaties uiteindelijk zal worden gere
geld, kan de minister thans nog niet mee
delen. Hij wil zich daarover eerst nog
laten voorlichten door een adviescom
missie, waarin ook vertegenwoordigers
van de bedoelde genootschappen zitting
zullen hebben-
Herv. en gerei, synode weer bijeen
„En de oecumene is de wereld"
Groot aantal r.k.
deelnemers
Van een onzer verslaggevers
Oee. patriarch
Constantinopel
naar Rome?
Athenagoras I, de oecumenische
patriarch van Constantinopel, die on-
langs door de Grlekae krant „Vima"
werd geïnterviewd over de verhou-
De werkcommissie van de
Johanniterorde in Nederland
heeft onlangs haar tienjarig be-
Slaan herdacht. Ter gelegenheid
hiervan is in Utrecht een pers
conferentie gehouden, waarop
onder meer de werkmeester van
de orde, jonkheer mr. C. L. van
Beyma thoe Kingma, het een
en ander heeft verteld over de
activiteiten van de Johanniters.
Deze orde heeft vooral behoefte
aan meer verpleegsters en help
sters.
andere christelijke kerken, speciaal
de Rooms Katholieke Kerk, heeft
verklaard dat hij bereid was het ini
tiatief te nemen om een bezoek aan
de paus te brengen, mits er aan be
paalde voorwaarden werd voldaan.
Als een van de obstakels die uit de
weg geruimd moeten toerden noem
de de patriarch het bestaan van de
Griekse kerk die de suprematie van
de paus erkent. Ook de onfeilbaar
heid van de paus is een onoverko
melijke hindernis. De Orthodoxe
kerken ontkennen niet dat de Rooms
Kathclieke Kerk de oudste rechten booster-hospitaal bij Jeruzalem
heeft, maar zij beschouwen de paus voor 2jeken en gewonden en bescherm-
niet als de absolute leider van het den het christelijk geloof. De activitei-
aehele christendom. Hij is slechts ten van de orde worden later naar
„de eerste onder zijn gelijke" West-Europaverplaatst Na de hervor-
Alte Orthodox, Kerken eullenku» lor- uteln^teen^era deel. de'
stemming moeten 0**™ voor het M>Ith„eri en dt johanniters. Enkele
vertrek van de patriarch. Tevens eeuwen iater confisceerde Napoleon al-
ral de paus moeten beloven dat hij Le bezittingen van de Johanniter-orde,
de vrijwillige helpsters
de ln het verbond van het Rode Kruis,
ook tijdens boottochten voor chro
nische zieken, in kampen voor gebrek
kige kinderen en dergelijke. Er zijn
voorts gezamenlijke hulpacties, bijvoor
beeld voor een leprozerie op Nieuw-
Guinea, een vluchtelingenkamp ln Ber
en voor weeskinderen van Indische
Nederlanders.
De damesafdeling die dit jaar haar
10-jarig bestaan viert legt zich in het
bijzonder toe op de zorg voor Invaliden.
In 1957 is zij begonnen met het hou
den van vakantiekampen voor oudere
invalide vrouwen in de Marijkehoeve te
Hattcm. Deze „gasten" worden verder
thuis enkele malen per jaar bezocht
door leden van de damesafdeling. De
algemeen-secretaresse van de werkcom
missie van de orde. mej. C. B. Rijnders.
ertelde vanmiddag, dat er voor wa:
de invalidenzorg betreft, nog een groot
op zijn beurt de oecumenische pa
triarch in zijn residentie „de Pha-
nar" zal komen bezoeken.
De patriarch was van mening dat
wanneer men over eenheidging
praten ook de protestanten en de
Oude Oosterse Kerken hierbij moes
ten ivorden betrokken.
Koning Saud logeert
in Joodsgezind hotel
onderd
t konir
gedac
hij tot verbsz;ng vin velen zijn i
trek nam ui het Sheraton Plaza Hotel
in Boston. HIJ koos dit hotel ais zijn
verblijfplaats nadat hij het Peter Bent
Bngham Hospitaal in Boston had ver
laten. In dat ziekenhuis had hij een
maagbehandeling en een oogoperatie on
dergaan. Nog groter was dc verbazing
van velen toen koning Saud in het hotel
een Joodse tandarts ontbood om prins
Mashoor Ibn Saud. een achtjarige zoon
van hem. te behandelen.
Het Sheraton Plaza Hotel overtreedt
de Arabische boycotbepslmger
seinteresseerd ln Israëlisch* ----
hotels. Volgens de Arabische boycotbe- het Rode Kruis. De helpsters krijgen
nalingen tegen Israël mogen daarom hun opleiding in Rode Kruisverband en
Arabieren geen gebruik maken van het volgen daarnaast nog enkele geestelij-
hoteL daar zij anders indirect Isrsc'. ke vormingscursussen. Bij grote gebeur-
zoudèn steunen De heerser van het fel tenissen zoals de watersnood, de aan
tegen Israël agerende Saudie-Arabié komst van Hongaarse vluchtelingen
heeft zich van zijn
weinig aangetrokken.
uitsluitend nog in Engeland
bloeiperiode doormaakte. In de ne
gentiende eeuw kwam er een herle-
ving.
Prins Hendrik richtte in 1909 een Ne
derlandse afdeling op van de Duitse or
de. Na de oorlog werd deze afdeling
zelfstandig. De orde heeft een corps
van veertig Johanniter-zusters (gediplo
meerde verpleegsters) en van tachtig
helpsters in het leven geroepen. Bij de
orde zijn ongeveer 250 leden aangeslo
ten. Tien jaar geleden werd een da
mesafdeling opgericht met bijna 200
leden.
De Johanniter-orde heeft twee kleine
ziekenhuizen gehad, een in Amerongen
en een in Bennekom. Het ziekenhuisje
in Amerongen is opgeheven en in Ben-, Diikstra elzenaar van een
nekom heeft de orde geparticipeerd in "«^£a Mgenw vaneen
de opzet van het groot prot. christ lreclame_ en advertentiebureau annex
land. .naar slechts een fractie
kan geholpen worden door de Johanni
ter-orde. Men doet doorlopend een be
roep op de jeugd, maar desondanks is
het bijzonder moeilijk om meisjes te
vinden die hun vrije tijd willen afstaan
om tot helpsters te worden opgeleid.
Op internationaal terrein werkt de
Nederlandse Johanniter-orde zo nu en
dan samen met de ordes in Zweden,
Duitsland, Engeland en Zwitserland.
Meisjes die ln de verpleging willen of
reeds ren opleiding volgen en graag In
het verband van de Johanniter-orde zou
den werken, en meisjes die opgeleid
willen worden tot Johannlter-hclpsters
kunnen contact opnemen nirt het secre
tariaat van de w erkcommisslA dat ge
vestigd Is aan de Burg. Van IMlenberg
Hubarlaan 1 te Hilversum.
Fries reclameman
wordt predikant
Zowel de hervormde als de ge
reformeerde synode komen mid
den deze maand weer bijeen. Het
belangrijkste punt op de agenda
van beide synoden is de bespre
king van de intercommunie. De
hervormden zullen vergaderen op
12 en 13 februari in het nieuwe ei
gen centrum „Hvdepark". De ge
reformeerden beginnen hun laatste
zitting op 19 februari.
De hervormden spraken op de zitting
an 31 oktober 1961 reeds over de oecu
menische avondmaalsviering. Toen werd
een conceptnota besproken die was opge
steld door een commissie waarvan prof.
dr. A. F. N. Lekkerkerker de voorzitter
is en ds. H. van Andel de secretaris. Bij
de discussie kwam toen vast te staan dat
er wel waardering voor dit stuk
maar dat er ook bezwaren waren.
Er werd toen met name gewezen op
het ontbreken van een paragraaf over de
kerkrechtelijke implicaties van de nota.
Nu heeft de commissie de nota omge
werkt en het herziene ontwerp zal i
de synode worden voorgelegd.
De synode zal tevens de nota van
raad voor de zaken van kerk en sam
leving over de reclame in de telev
behandelen. Ook hiervan was in oktober
1961 aan de synode een eerste ontwerp
voorgelegd. Thans is een tweede nota op
gesteld, die in de synodevergadering ter
sprake zal komen. Ook zal de synode
h slag uitbrengen van de besprekingen
het moderamen met het moderamen
de generale synode der Gereformeerde
De gedelegeerden van de Nederlandse
Hervormde Kerk die naar de assemblee
van de Wereldraad van Kerken te New
Delhi zijn gegaan zullen verslag uitbren
ger. van deze vergadering en de synode
van voorlichting dienen omtrent de be
langrijkste zaken die de aandacht van de
generale synode naar hun inzien moeten
hebben. Ook de boodschap van New
Delhi aan de kerken zal besproken
worden.
Op 20 februari ln de avondzittinj
uur gaat de gereformeerde synoc
probleem behandelen. Er werd besloten
een uur voor dit gesprek vast te stellen
omdat men veel belangstelling voor deze
openbare discussie verwacht, die bijge
woond kan worden door leden van de
Gereformeerde Kerken.
In de behandeling van gemeenschap
pelijke avondmaalsdiensten zal men ook
spreken over gemeenschappelijke ere
diensten in het algemeen.
De synode moet nog enkele oude zaken
afhandelen, waarmee men nog niet ge
reed was gekomen, zoals de plaats der
diakenen in de meerdere vergaderingen
en de kerkelijke positie van de predi
kant-leraar godsdienstonderwijs.
Verder staat op de agenda behalve een
aantal financiële zaken en benoemingen
onder meer nog een rapport over publi
citeit, een rapport van deputaten over de
psalmberijming waarin gehandeld wordt
over de berijmingen van Luykenaar-
Francken en van ds. Muns, een advies
over een eventuele benoeming van
functionaris voor kerk en Industrie,
■tellen die verband honden met de
gadertechniek van de synode en zaken
die betrekking hebben op de evangelisa
tie. de zending en de theologische facul
teit van de Vrije Universiteit.
Volgende week
zondag zal te Eindhoven de jaar
lijkse jongerenconferentie van de
Oecumenische Jeugdraad wor
den gehouden. Men verwacht er
900 a 1000 jongeren, evenals ver
leden jaar te Schiedam. Het bij
zondere is, dat dit jaar een vrij
groot aantal rooms-katholieke
jongeren aan de conferentie
deelnemen.
slotte wijst hij op de kans dat een
De plaats van samenkomst draagt
daartoe veel bij. Maar naar de secre
taris van de O.J.R. ds. H. van Andel
te lltrecht mededeelde zal het
rooms-katholieke element ook in de
toekomst op de conferenties stellig
niet meer ontbreken.
De Katholieke Jeugdraad hèeft de bij
hem aangesloten organisaties tot deel
name opgewekt. Wel berust de verant
woordelijkheid voor de conferentie bij
de O.J.R.maar te verwachten is, dat
op een soortgelijke manifestatie van
r.k.-zijde ook protestantse jongeren wel
kome gasten zullen zijn.
Reeds wordt door beide organisaties
overlegd om te komen tot een gemeen
schappelijk werkkamp, al zal dat dit
jaar nog niet verwezenlijkt kunnen
den.
Voor de practische organisatie vs..
conferentie van volgende week hebben
rooms-katholieke jongeren te Eindhoven
volle medewerking gegeven. En niet al
leen jongeren. Op een persconferentie te
Eindhoven zat achter de bestuurstafel,
naast ds. Van Andel, de r.k. deken der
stad, pastoor W. Kaal.
Zaterdagmiddag zal de conferentie ge
opend worden door wlka Jac. Roos.
Daarna komt het thema „En de oecu
mene ls de wereld" ln bespreking. Het
wordt ingeleid door de heren M.
Halen, algemeén secretaris van
jongerencentrum Ruimte, en drs. W.
Tims van het Nationaal Planbureau.
Op de vraag „hoe fungeert de kerk
nog in de wereld" zal naast ds. Van An
del de r.k. dr. L. G. M. Alting von
Geusau een antwoord geven. Zij namen
beide deel aan de Assemblee te New
Delhi.
Pater Alting von Geusau preekt
's zondagsmorgens in de r.k. hoofdkerk
van Eindhoven, de St. Catharinakerk,
waar ter gelegenheid van deze confe
rentie een heilige mis voor de r.k. deel-
emers wordt opgedragen.
Er mag zeker van een groeiende een
heid worden gesproken, zegd ds. Van
Andel, maar de kerkmuren zijn er nog
die blijven wij eerbiedigen, al is ner
gens de behoefte om de muren te door
breken groter dan in de jongerenwereld.
De jeugd vindt namelijk dat het
tijdstip van de vrijblijvende ontmoe
ting voorbij moet zijn. Oecumenische
jeugdgroepen, die niet kunnen door
stoten, blijven praatcolleges. Men
houdt aan eigen kerkelijke structuur
vast en versterkt op die manier de
eigen positie. Het komt er op aan dat
de oecumene nu gestalte gaat aanne
men. al weet men niet hoe.
De vorming van een oecumenische
jeugdgemeente wees ds. Van Andel af.
at zou immers de vorming van wéér
Hl kerk betekenen!
Wel achtte hij het experiment onont
beerlijk. Het moei ook wel. De ouderen
praten over oecumene en bezien dat
vanuit de theologie. De jongeren willen
het praten zo graag tot daden ko-
Kerk van Florida
benoemt predikant
voor wereldvrede
Aan de staf van de Palma Ceia
Methodisten Kerk, te Tampa, is een
predikant toegevoegd die als taak
heeft de wereldvrede te bevorderen.
Hij zal de titel van „predikant voor
wereldproblemen" dragen.
Het is de 42-jarige George G. Hill. Hij
promoveerde in de Theologie aan de
Yale universiteit en diende vervolgens
de Methodistenkerk in Connecticut waar
hij de laatste vijf jaar de internationale
problemen in zijn preken, openbare re
devoeringen en geschriften besprak.
Het idee om ln de kerk van Florida
een predikant aan te stellen wiens taak
beperkt zou worden tot het bevorderen
van de wereldvrede was van een van
de lidmaten. Dr. Richard Rogers, een
natuurkundige geloofde dat de taak die
ds Hill is opgedragen alle tijd van
een predikant in beslag neemt. Hij
sprak erover met zijn predikant ds.
Paul J. Wagner. Zij legden hun voorstel
voor aan de kerkelijke autoriteiten die
het goedkeurden.
ingericht voor de verpleging van oude
re spastische patiënten.
Prins Bcrnhard is ln 1954 boofd
van de Johanniter-orde geworden,
Prinses Beatrix Is er cre-comman-
deur van en prinses Irene wordt
binnenkort gewoon lid van de da
mesafdeling.
Hulp bieden
Leeuwarden,
binnen enkele maanden het predikambt
in de Geref. kerken gaan ven-uilen. De
classis Leeuwarden heeft hem geëxami
neerd en beroepbaar verklaard, zulks op
grond van zijn singuliere gaven. De heer
Dijkstra heeft kans gezien naast zijn
dag-werkzaamheden de studie voor het
predikambt te voltooien. Kandidaat
Dijkstra heeft een belangrijk aandeel
gehad in de Friese vertaling van de
Heldelbergse Cathechismus, de Aposto
lische geloofsbelijdenis en de belijdenis
van Nicea, zoals die opgegeven zijn in
het nieuwe Friese psalm- en gezangboek
dat de Ned. Herv. Kerk. en de Geref.
Kerken ln Friesland verleden jaar te
zamen hebben uitgegeven. Kandidaat
Dijkstra heeft één wens. hij zou n.l. in
Friesland predikant willen worden en
naar het schijnt zal ook dat werkelijk
heid worden, want twee Geref. Kerken
in Friesland hebben reeds een beroep
op hem uitgebracht.
rilCHTBIJ lag het Kasteel dus èn veraf. Maar
zelfs als het rentmeestershuis tot de bijge
bouwen behoord had, zouden de Graaf en de
Gravin, de Jonkers en de Freules gestalten uit
een andere wereld zijn gebleven. Dat diepe be
sef dankte het kind aan zijn vader, en daar hing
dan weer een andere geschiedenis mee samen
die dateerde uit de tijd toen zijn vader zelf ook
a maar een kleine jongen was ergens in een
do in het Utrechtse. In dat dorp waarover een
van i. -e oudere Nederlandse auteurs nog eens
een ro ,.jn geschreven heeft: het deftige dorp
waar de nde binnenkwam.
Toen de vader van het kind zo'n jaar of vijf
was, overleed zijn eigen vader. Een weduwe en
drie kinderen achterlatend. Nog te jong om het
verlies te beseffen maar al spoedig oud genoeg
om het te voelen. Want de moeder bleef alleen
zonder noemenswaardige verzorging, aangewezen
op de nering van een piepklein winkeltje, dat net
genoeg opbracht om er het harre leven bij te
kunnen rekken, maar beslist feel te weinig om
er haar oudste leergierige zoon van te kunnen
laten studeren. En toen zijn de Freules geko
men. Heel andere Freules dan van het Kasteel;
bij mijn weten zelfs Freules zónder enig Kasteel;
maar in elk geval met een warm hart. Die heb
ben het die zoon mogelijk gemaakt om na de la
gere school het gymnasium af te lopen, en ver
volgens student te worden.
De Freules! De stem van de vader werd dik
van ontzag als hij later hun naam noemde. Want
als weldoende engelen hadden ze zijn pad om
zweefd. Zij waren het geweest, die er achter
kwamen hoe de jonge man als boekverkopersbe-
diende in zijn levensonderhoud trachtte te voor
zien: van acht uur 's morgens tot acht uur
's avonds in de winkel, en daarna hele of ten
minste halve nachten blokkend op de oude talen
en op alle wetenschappen welke een gymnasium
doceert. Zij hadden ook ontdekt dat dit dubbel
leven niet vol te houden viel, en zij hadden in
de beurs getast om hem dan maar doodgewoon,
als andere jongens, naar het gymnasium toe te
laten gaan. Het begon trouwens met een mis-
lukking. want de autodidact deed toelatingsexa
men voor de derde klas en dat haalde hij net
niet: hij mocht niet hoger dan de tweede. Hij
wreekte zich meteen door dat jaar over te sprin
gen naar de vierde klas en het daaropvolgende
jaar naar de zesde, zodat hij toch nog in de
kortst denkbare tijd en met de hoogst denkbere
cijfers het einddiploma behaalde. Maar zonder
de Freules was dat alles niet mogelijk geweest.
En nóóit, nóóit heeft de vader verzuimd om jaar
op jaar de Freules te gaan bezoeken!
Een man met zo'n levensgeschiedenis zweert
bij tenminste één axioma: Een Kasteel is heilige
grond! Daar mag je nooit komen, hoor je jon
gen?" „Ja vader, nee vader!" Het kind voelde
het ontzag, de eerbied, het opzien. Zelfs al zou er
geen laan gelegen hebben tussen het rentmees
tershuis en het Kasteel, het kind zou die af
stand nimmer hebben overbrugd: er zijn Gra
ven, Gravinnen, Jonkers en Freules enerzijds, en
er zijn gewone mensen anderzijds.
Latrr vertelde zijn moeder dat het kind zich
dccjudanks éénmaal schrikkelijk misdragen
GEREFORMEERDEN
Totnogtoe Is 55 pet. van het aantal
aanmeldingen hervormd. De rooms-ka
tholieken staan op 13 pet., de gerefor
meerden ook. Van de andere groepen
nemen de vrije evangelischen en de re
monstranten de voornaamste plaats ln.
De gereformeerde kerken behoren
niet tot de O.J.R., evenmin dus als de
rooms-katholieke kerk. Maar er doen
steeds meer gereformeerden mee.
Naast de dienst in de St. Catharina
kerk zal er een dienst gehouden worden
in de hervormde Opstandingskerk (voor
gangers ds. E. Sneller, hervormd en ds.
H, J. de Kievid, remonstrant), alsmede
in de gereformeerde Petrakerk (voor
gangers ds. C. W. de Vries, gereformeerd
en ds. J. P. Boendermaker, luthers).
Het avondgebed op de eerste confe
rentiedag wordt geleid door drs. J. Fi-
ret te Amersfoort, directeur van de Ne
derlandse Gereformeerde Jeugdraad.
Aan het voorbereidend werk hebben
de gereformeerde jongeren te Eindho
ven enthousiast deelgenomen.
NIEUWE VOORZITTER
Zondagmiddag krijgt de O.J.R. een
nieuwe voorzitter. Inplaats van de vorig
Jaar afgetreden voorzitter ds. N. O.
Steenbeek zal men de lutherse predikant
ds. J. A. Roskam te Beverwijk instal
leren.
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
heeft. Uitgerekend jegens de oude Gravin. Die
komt bij de ouders op bezoek en dat is natuur
lijk een geweldige belevenis. Ze zit haast ma
jesteitelijk op de pluche sofa in de allermooiste
kamer en ze drinkt minzaam een kopje thee.
En dan brengt Ira het kind binnen opdat dit zijn
aandeel neme in de algemene huldiging. Schoon
pakje, schoon broekje, schone kousjes, schone
schoentjes, schoon schortje, schoon smoeltje. Het
kind geeft een schoon handje. Het staart in ont
zag de Kasteelvrouwe aan. En dan zegt het
spontaan: „Daar!" en het overhandigt de
Gravin een aftands, tandeloos, griezelig-vies
kammetje, dat het weet ik waar ergens
gevonden heeft en dat in dit levensstadium zijn
liefste pand is. ,Jk wist niet waar ik kijken
moest!" zei de moeder later. „Ik schaamde
me diep!" tuas het oordeel van de vader.
,JIet zal heus werkelijk nooit meer gebeuren!"
- snikte Ita. Het kind zelf heeft de historie al
leen van horen zeggen. Het weet nog niet hoe
het ertoe kwam om juist dit voorwerp aan de
voornaam gekapte Kasteelbewoonster aan te bie
den. Het vermoedt alleen dat het toen ook op
zijn manier onderdanigheid heeft willen demon
streren. Maar misschien was het ook wel angst
voor zoveel ontzagwekkends?
In ieder geval: de afstand tussen Kasteel en
rentmeestershuis is onoverbrugbaar. En het kind
herinnert zich nog alleen maar goed de machti
ge kasteelwul, waar het niet overheen kon zien.
WIJKPREDIKANT.
