Ho*6™ Uw probleem is het onze Zij doceerde volkenrecht en heeft geloof behouden Een kanttekening Een woord voor vandaag CERRIT ACHTERBERG Medezeggenschap via veiinootscliapskamer Aan O.R. meer inhoud geven 9? 2 UITBREIDING VAN MARKT GEWENST TTR WAS volop gejuich deze week over de overeenstemming die de ministers van Frankrijk, West-Duitsland, Italië. België, Luxemburg en Nederland te Brussel hebben bereikt over een gemeenschappelijk landbouwbeleid. Hier door toch werd ook de weg vrij gemaakt voor een verdere opmars naar de volledige gemeenschappelijke markt. In 1957 is men bij het opstellen van do plannen ervan uit gegaan, dat het minstens twaalf jaar zou duren voordat de gemeenschappelijke markt ver wezenlijkt kon worden. Zelfs werd de mogelijkheid geschapen hier nog 3 jaar aan vast te knopen. In de eerste etappe van vier jaren (1958 t/m 1961) is behoorlijk wat bereikt. Bij het verlagen van de onderlinge invoerrechten zijn wij zelfs verder ge komen dan in den beginne was aangenomen. De invoerrechten voor indus triële produkten b.v. zijn op 1 januari 1962 op een peil gekomen, dat 40 lager lag dan in 1957, terwijl men bij het opstellen van de plannen op 25 had gemikt. Voorts zijn de afgelopen vier jaar de onderlinge invoercontin genten opgeheven, terwijl er ook een begin is gemaakt met de eerste aan passing van de nationale tarieven aan het nieuwe, gemeenschappelijke tarief t.o.v. de niet-Euromarktlanden. Men is evenwel blijven steken in een gemeenschappelijk landbouw-, vervoer en kartelbeleid. Vandaar dat verscheidene landen (Nederland en Frankrijk) hadden verklaard, dat zij alleen dan de tweede etappe van vier jaren wilden binnen gaan, als eerst voor het landbouwvraagstuk een oplossing werd ge vonden, een vraagstuk waar Nederland groot belang bij heeft. Inderdaad is er nu over een gemeenschappelijk landbouwbeleid overeen stemming bereikt. Wat dit in feite voor onze landbbouw zal betekenen, is thans nog moeilijk in zijn volle omvang te overzien. Zeker is alleen wel, dat niet al onze verlangens zijn Ingewilligd, hoewel toch ook weer niet op het gehele agrarische front ontevredenheid heerst. Nederland is nooit met groot enthousiasme de Euromarkt binnen gegaan. Economisch en politiek was het echter niet mogelijk om in 1957 afzijdig te blijven. Door het geleidelijk verlagen van de invoerrechten en het opheffen van andere handelsbelemmeringen is de handel tussen de Euromarktlanden on tegenzeglijk intensiever geworden. De cijfers tonen echter wel aan, dat de partnerlanden meer van de Euromarkt hebben geprofiteerd dan wij zelf. In de eerste elf maanden van 1961 kwam 49 <"0 van onze import uit West-Duits land, Frankrijk, Italië, België en Luxemburg; dit is een stijging van 17 t.o.v. het jaar ervoor. Van onze totale export ging 47 naar die landen, een stijging van slechts 6 De cijfers bewijzen overigens ook, dat wij nog in sterke mate op andere landen zijn aangewezen. Zo vloeide liefst 23 van onze export naar de landen van de vrijhandelszone (Engeland. Noorwegen, Zweden, Denemarken, Oosten rijk. Portugal en Zwitserland). Voorts gaat 7 naar Azië, 5% naar Afrika en 10 naar Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. Ons land heeft zich dan ook van meet af aan op het standpunt gesteld, dat die Euromarkt groter moet worden en dat op zijn minst Engeland zich moet kunnen aansluiten, willen wij bij onze handel niet duurzaam gehandicapt worden. Het nadeel voor ons van dc Euromarkt is namelijk, dat er een gemeenschap pelijk tarief van invoerrechten is ontworpen, geldend voor goederen die uit niet-Euromarkt landen worden ingevoerd, en welk tarief hoger is dan ons bestaande tarief. Als dit gemeenschappelijke tarief na verloop van jaren volledig tot stand zal zijn gekomen, worden tal van ingevoerde goederen dus duurder. Dit gevaar kan alleen kleiner worden naar mate er meer landen in de Euro markt worden opgenomen. Engeland wil thans in principe toetreden en zo ook Denemarken en Ierland. Deze toetreding wordt gemakkelijker nu er overeenstemming is bereikt over een gemeenschappelijk landbouwbeleid wij aan de tweede etappe van vier jaren zijn begonnen. Er zal overigens hard gevochten moeten worden alvorens Engeland definitief wil toetreden. Achter Engeland staan namelijk de landen van het Gemenebest (o.a. Canada. Zuid-Afrika. Australië, India), welker produkten thans vrij toegang tot de Engelse markt hebben. Engeland wil voor die landen dit voorrecht handhaven, hetgeen echter moeilijk is, omdat Engeland na toe treding het gemeenschappelijke buitentarief zou moeten aanvaarden. Wat er t.z.t. na vele en moeizame onderhandelingen uit de bus zal komen, valt op dit ogenblik nog niet te zeggen. Het gaat overigens niet alleen om Engeland, Denemarken en Ierland. Oosten rijk, Zweden en Zwitserland zijn ook in beweging gekomen door een ver zoek om associatie met de Euromarkt in te dienen, waardoor zij in belang rijke mate van deze Euromarkt zouden kunnen profiteren, maar omgekeerd ook onze handel met die landen gestimuleerd kan worden, daar de tarieven voor ons dan omlaag zouden gaan. Deze week konden wij nog meer belangrijk nieuws lezen: Ver. Staten en de Euromarkt hebben overeenstemming bereikt over een verlaging van de in voerrechten met 20 op industriële produkten. Dit zou dus het gemeen schappelijke buitentarief voor goederen uit de V.S. omlaag brengen, iets waar onze industrie zeker bij gebaat Is. Omgekeerd zullen onze exporteurs lagere tarieven in het land van Uncle Sam ontmoeten. Hoe groter de kring wordt van landen, waartussen de wederzijdse invoer rechten omlaag gaan en hoe meer het gemeenschappelijke buitentarief om laag wordt geschroefd, des te groter worden de stimulansen voor onze op de gehele wereld aangewezen economie. Tegenover deze achtergrond vooral moeten wij alle thans bereikte resultaten bekijken. Prof. Gezina van der Molen zeventig jaar (Van een onzer redacteuren) /"^EZINA moest en zou naar de christelijke kweekschool. Je kint een dochter van een christen-onderwijzer toch niet naar een openbaar gymnasium zenden! En trouwens is er mooier be roep te bedenken voor een meisje dan onderwijzeres? En gehoor zaam ging Gezina H. J. van der Molen, maar een ding stond bij haar vast. Ze zou nimmer voor de klas staan om kleuters de eerste beginselen van het nap, noot en mies bij te brengen. Het is allemaal wat anders gelopen. Gezina is toch bij het onderwijs terecht ge komen, het hoger onderwijs. En ze heeft toch te maken gekregen met het aap, noot en mies, wel niet van de Nederlandse taal, maar van het volkenrecht. Zestien jaar lang heeft ze studenten de eerste beginselen van een vak bijgebracht, dat soms aan zijn eigen be ginselen nog niet toe schijnt te zijn. tendom kennelijk aan het verzwakken is om de eis van het evangelie te stellen, vooral als het gaat om de ver houding van de rassen, het recht en de moraal. Het is tvaar, erkende prof. Van der Molen eerlijk dat studenten in de laatste jaren zich meer en meer af vragen of het wel zin heeft om dit vak nog te bestuderen. Maar haar ant woord is dan juist dat Christus zijn Kerk een zuurdesem wil laten zijn in deze wereld. De invloed van de christelijke beginselen reikt veel wij der dan het aantal gelovigen. Gezina moest en zou verpleegster worden. Ditmaal was het niet vader Van der Molen, die de weg uitstippelde. de dochter zelf. die wist wat zij wilde. Dc oorlog was uitgebroken en had duizenden voor het eerst of opnieuw geconfronteerd met de vraag: ,.Mag een christen oorlog voeren?" Gezina gaf haar antwoord op het probleem van de oorlog. Zij wilde iets doen. En wat kon een meisje in die dagen van 1914 beter doen dan het voorbeeld van Florence Nightingale volgen? Maar dat werk was te zwaar voor deze vrouw die enkele jaren later een volle dag taak als journaliste wist te combineren met studie aan de Vrije Universiteit. En deze begaafde vrouw, die werd wat eigenlijk niet wilde, vond tijdens de- studie een vorm om haar antwoord geven op het probleem van de oor log, door de bestudering van het vol kenrecht. Haar leven werd toen een pleidooi voor een internationale rechts orde gebaseerd op christelijke grondsla gen. Een vrouw wijdde zich aan het vol kenrecht, omdat zij verlangde naar vrede. Zij was een pionier, die als eer ste vrouw een doctorstitel aan de Vrije Universiteit behaalde. Zij was een pio nier die als eerste vrouw een professo raat ontving aan dat instituut. Zij werd als Morgen hoopt prof. Gezina H. J. van der Molen, de eerste vrouw, die aan de Vrije Univer siteit een doctorstitel behaalde en professor werd, haar zeven tigste verjaardag te vieren. Nie mand ziet haar deze leeftijd aan en toch zal zij nu binnenkort als eerste vrouwelijke hoogleraar aan de V.U. haar emeritaats- rechten verkrijgen. Maar het pensioen betekent voor haar geen einde van het werk. Zij zit nog boordevol met plannen, ontdekte onze redacteur, die in verband met haar verjaardag een praatje met haar ging ma ken. Zij zal zich nog in het bij zonder bezig houden met de practische hulpverlening aan onderontwikkelde gebieden en met de studie van het christe lijk ethos voor onze internatio nale samenleving. Voor prof. Van der Molen is deze verjaar dag een mijlpaal, maar gelukkig geen stopbord. Het is niet waar, dat het christelijk geloof een zaak is van\ gebod op gebod en dat het zo ongeveer synoniem is met een nauw keurslijf van speciale voorschriften. Paulus, in zijn brief aan de christenen van Colosse. noemt een aantal christelijkej huisregels" en wie ze leest, moet al heel vlug concluderen, dat ze heel „gewoon" zijn: vrouwen, weest uw mannen onderda-: nig; mannen, hebt uw vrouw lief en weest niet ruw tegen haar; kinderen, gehoorzaamt uw ouders in alles; vaders, prik-l kelt uw kinderen niet. Het spreekt allemaal vanzelf, zult u zeggen (al is dan de praktijk dikwijls heel anders, maar dai is nu niet. het punt). Inderdaad: maar Paulus zegt er enkele' keren dit bij: zoals het betaamt in de Here en zoals het iuel-1 behagelijk is in de Here. En daarmee legt hij het directe ver band tussen de „vanzelfsprekende" zaken en God! Deed hij dat niet, dan was het een doodgewoon stukje moraal, eenl kwestie van fatsoen. Nu krijgen de huisregels diepte en per spectief: ..Wat u ook doet, verricht uw werk van harte, aZsj voor de Here en niet voor mensgn", voegt Paulus aan dezel huisregels toe. Waarom zoekt u het goede voor uw meest directe naaste? Uit een oogpunt van burgerlijk fatsoen óf om dat u wenst te handelen in overeenstemming met de normen welke God steltHet effect is hetzelfde, zegt u misschien. Maar de keerzijde is, dat, wanneer twee hetzelfde doen, dit nog niet hetzelfde is! Invloed En dan begint zy enthousiast te tellen van een van haar laatste wereld reizen, die haar in tien landen van het Oosten en Midden-Oosten bracht. Zij heeft daar gesproken met tientallen po litieke leiders en juristen en ontdekte steeds weer dat er algemene nor zijn, die door alle godsdiensten worden aanvaard. Er zijn natuurlijke" nor men in het rechtsbewustzijn van de mens. Die komen niet uit die mens zelf, maar ieder mens is toch gescha pen naar Gods beeld. Het rechtsbe- pionier die als eerste weer opnieuw wufitzijn is niet de bron van de moraal, de vrijwel onbetreden paden ging van1 maar de klankbodem, die gaat werken, de juristen uit de tweede helft van de|a]s deze mensen in niet-christelijke sta- ten geconfronteerd worden met de bij- In nicmoriani cede helft zestiende eeuw. die de beginselen van het calvinisme ook op hun terrein trachtten uit te werken en vruchtbaar te maken voor het gebied van recht en staat. Neen, dat laatste is niet helemaal juist. Zo zou prof. dr. G. H. J. van der Molen het zelf nooit zeggen. Want zij is en blijft leerlinge van de eer ste hoogleraar in het volkenrecht aan de V.U., prof mr. A. Anema, die on wrikbaar in haar hart de overtuiging heeft gestempeld dat waarachtige vre- de alleen door recht tot stand kan ko men. Van 1946 af. eerst als privaat-docent -.1 later ais buitengewoon noogieraar zelfs haar intrede in de rij van hoogle raren aan de Vrije Universiteit heeft dit mannelijke woord niet weten te ervrouwelijken heeft zij haar visie kunnen uitdragen. Het is er niet ge makkelijker op geworden. Toen Anema zijn eerste stappen kon zetten op de studieweg van het volkenrecht was er belangstelling voor dit onderwerp. In Parijs werd in 1928 het Kellogg-Briand pact gesloten, dat de redacteur in het Amerikaans christelijke weekblad .Christian Century" deed uitroepen: ..Vandaag is de internationale oorlog door de beschaving uitgebannen." „Mijn naam en ik gescheiden van elkaar. Er zit al speling tussen hier en Dit schreef Gerrit Achterberg in zUn vers Depersonalisatie, voorkomend in z(jn laatstverschenen bundel Vergeetboek (Amsterdam 1!>611. En in diezelfde bun del, ln het gedicht November, heet het „Alles wordt enkeling. Een eigen graf Wacht op het kerkhof zijn bewoner af." broken het onmogelijke van de taal te wLllen afdwingen, heeft hij binnen enge grenzen een groot meesterschap verkre gen en voor de dichterlijke uitdrukkings wijze in het algemeen nieuwe mogelijk heden geopend. Indien Achterberg wereldtaal had geaicht. zou hij ongetwij- deze bijzondere stem. op misschien wat nagelaten werk na, ver stomd. De ..wedloop tussen taal en tijd" is. wat hem betreft, volbracht, maar in zijn werk wordt die wedloop voortgezet. Wanneer het komt tot een uitgave van Ie de dood van een ge- zijn Verzameld Werk zal het geen mau- liefd wezen het centrale thema van zyn soleum zijn. Toekomstige dichters zullen poczle heeft gevormd, zinspeelt hier con-'zich mede aan hèm scholen. Want hij creet op de scheiding van eigen naam blijft: niet na te bootsen, niet ongestraft rn wezen; op de komende vereenzamingte passeren, niet te vergeten, of duide- in de eigen dood. 1 Het is niet zijn sterkste bundel, deze laatste die nog bij zijn leven is uitge komen. Na Spel van de wilde jacht I (Amsterdam 19571 leek het trouwens wel of Achterberg wat op de achtergrond ge- j raakte. De generaties volgen elkaar he den ten dage in de poëzie zó snel op. dat de ouderen wel geregeld in het nieuws moeten blijven, willen ze niet werkelijk of schijnbaar in het vergeetboek raken. Hoewel achter, bleef hij toch berg. want hierover zal men het eens zijn. dat metj hem aan de Nederlandse dichtkunst een figuur is ontvallen, die met niemand kon worden verwisseld en die binnen de gren zen van zijn wereld tot de groten moet worden gerekend. C. Rijnsdorp. Bevolking Palestina dateert van voor Christus Moeilijker Maar de oorlog was niet uitgebannen. Een nieuwe wereldbrand brak uit. gru welijker en mensonterender nog dan de eerste, die prof. Van der Molen dreef tot haar menslievende taak. En toen wij haar dan ook bezochten, omdat zij zaterdag zeventig jaar zal worden en dus de katheder zal verlaten, konden wij het niet nalaten te vragen of het er niet veel moeilijker op geworden is om volkenrecht te doceren vanuit een christelijk grondbeginsel. De westerse landen zijn immers steeds meer gese culariseerd, maar bovendien zijn cr ontzettend veel jonge staten gesticht, die niet teruggrijpen op wat men zou kunnen noemen een „christelijke cul tuur". Uit haar antwoord blijkt hoe zij vol kenrecht gedoceerd heeft in jaren van steeds toenemende internationale span ningen. en toch het geloof heeft behou den. ..Want," zegt zij. ..vergeet niet dat de beginselen van christelijke naasten liefde en de consequenties daarvan voor heel de wereld tijdloos zijn. onafhanke lijk van de vraag of zij in een be paald tijdsgewricht voldoende aan bod komen. Daarom is het nu juist onze plicht nu de invloed van het chris- Prof. dr. G. H. J. VAN DER MOLEN belse, de christelijke eisen. Het gevolg is dan ook dat verschillende jonge Afri kaanse staten in hun grondwet de rech ten van de mens omschreven hebben, niet in de vagere termen van het hand vest van de Verenigde Naties, maa de veel concretere uitspraken van Europese convent. Kerken Natuurlijk kwam ons gesprek ook op het spreken van de kerken, zoals dat in de afgelopen jaren herhaalde lijk is gedaan door de Hervormde Kerk en door de Wereldraad van Ker ken. Prof. Van der Molen verheugt zich in het getuigenis van de kerken, het christelijk getuigenis steeds minder duidelijk wordt gehoord in de internationale lichamen. Maar toch wil zij niet dat de kerken zich met de po litiek als zodanig zullen bemoeien. De kerken moeten de grondbeginselen aangeven, waarnaar de staten heb ben te handelen en moeten zich niet menger, in politieke tegenstellingen. De geschiedenis bewijst, hoe vaak de kerk juist op dat laatste punt gefaald heeft en tegenstrijdige uitspraken heeft gelanceerd. Daarom Is deze gereformeerde vrouw met haar grote wetenschappelijke ken nis zo blij dat zij mee mag werken ln een studiecommissie van de Wereldraad van Kerken waar in het bijzonder ge zocht wordt naar een christelijk ethos voor het internationale leven. „De vra gen en problemen zijn ontstellend vele, maar het Is belangrijk dat ook dit werk samen wordt gedaan. Vrcde-recht „Vrede door recht", is haar woord op het oorlogsprobleem, dat zij leerde van prof. Anema. Daarom kon zij op een gegeven ogenblik evenals Di- belius spreken van een „rechtvaardige oorlog" en van het recht tot zelfverde diging. Maar deze gedachte, die bijna een motto dreigt te worden in de reld. dat al of niet aanvaard wordt, bij haar geen slogan geworden. Nog zegt zij: „Een vredesordening zonder recht is niet bestaanbaar", maar met „recht" bedoelt zij niet het positieve recht de afspraken tussen naties derling. Het moet datgene zijn wat overeenstemming is met de gerechtig heid. Recht is nimmer wil van een mens of van mensen en zeker niet wil van een staat. Recht moet regelrecht voortvloeien uit de gerechtigheid vai God. Het valt niet mee om steeds on: recht te toetsen aan Gods gerechtig heid: er zullen spanningen zijn door het verstoorde rechtsbesef van de mens. maar wij zullen in geloof toch altijd weer ons moeten laten richten op Gods gerechtigheid. Prof. Gezina van der Molen is geen Florence Nightingale geworden d zich boog over oorlogsgewonden, ma een rechtskundige. die zat naast politi ke leiders en die jonge mensen steeds weer wees op de werkelijke grondbe ginselen, het werkelijke „aap. noot en mies" van het volkenrecht. Reeds vijf studenten hebben onder haar opleiding de doctorstitel behaald en als zij straks de katheder verlaat maar haar werk blijft voortzetten dan bereiden nog acht studenten zich voor op deze tenschappelijke graad. Terugziende op een leven dat een eenzame weg moest gaan, die niet aan veel vrouwen gege ven is. mag zij weten dat haar werk. gedaan in het geloof van een Florence Nightingale, niet vruchteloos is geble ven, dat zij studenten een dimensie in het volkenrecht heeft laten zien. die maar al te vaak in onze geseculariseer de wereld wordt vergeten. APART Men De Franse oudheidkundige Jean Per- rot heeft een periode van tien jaar on derzoekingen naar de prehistorie van net Palestijnse gebied afgesloten en zal daarover enkele boeken schrijven. Met zijn medewerkers heeft hij o.a. gezocht naar overblijfselen van de vroegste per manente nederzettingen die volgens weet dat hij voortgekomen is uit hem van 3.500 voor Christus zouden de kring der protestants-christeiykc I moeten dateren. Bij Beërsjeba. de oude jongeren om het tijdschrift Opwaartsche i bijbelse „stad van de zeven bron- Wegen heen. Nog bij de oprichting, kort I nen", zijn hele dorpen blootgelegd, na dc oorlog, van het thans niet meer Tussen die ruines vond men rogge- en be" and Contact van Protestants-Chris- tarwezaad alsmede linzen, hetgeen op tclijke Auteurs, verklaarde hij zich met een geregelde landbouw wees. Verder dc doelstelbng akkoord. Maar hij was waren er ook aanwijzingen dat er huis een veel te aparte figuur'om zich blij- dieren gehouden werden. In de buurt georganiseerd verband te j werden voorts overblijfselen - schikken en als dichter werd hij in beslag genomen door zijn eigen the ma dan dat hij ertoe zou komen nun of meer programmatisch christelijke poëzie te schrijven in de geijkte firiVven - woord. Hij was daarvoor ook te echt Basor-bekken bij de Dodezee werden dichter: onomkoopbaar waar het geldt aangetroffen, van gelijke constructie en overtuigingen uit te spreken die hem op type als die welke men bij Beërsjeba een bepaald moment niet volledig vervul- heeft gevonden, schijnen er op lindustrie aangetroffen zoals erts smeltovens. In een der dorpen kwa- of' men standbeelden en ambachtsproduk- n aan het licht. Ondergrondse verblijven Zijn religieuze verzen staan geheel van zijn werk dan ook meer geïsoleerd, maar ze getuigen des testrekt Er is echter meer. ik zou bijna zeggen van de van- opheldering geeft zclfsprekendhcid van zijn geloof. j gen lus. dat eenzelfde vroege cultuur zich groot gebied heeft uitge- s gevonden dat de nederzettin de periode na 3.100 voor Chris- ÊÊN THEMA Dokter Van Val raven Grieks primaat geïntroniseerd (Van onze soc.-econ. redactie) Nadat mr. J. Meijnen, direc teur van de A.K.U. te Arnhem, in december van het vorige jaar een heeft gehouden over het vraag stuk van de medezeggenschap, is thans van de zijde van het Ne derlands Katholiek Werkgevers verbond een brochure versche nen over dit onderwerp. Een stu diegroep van het verbond spreekt zich hierin uit voor een heroriën tering op het gebied van de be sluitvorming in de onderneming. De brochure draagt tot titel: Me dezeggenschap in de onderne ming. Het instituut van de arbeiderscom missaris of arbeidersdirecteur wordt onder de huidige omstandigheden in het algemeen afgewezen. Niet omdat op zichzelf zoveel bezwaren heeft gen deze figuur maar omdat andere middelen doeltreffender kunnen werken om tot medezeggenschap van de werk nemers in de onderneming te komen. Het wordt bij wijze van uitzondering wel denkbaar geacht; dat in een on derneming, waar de verhoudingen tus sen werkgever en werknemer ideaal zijn. de werkgever er prijs op stelt Gav Wel wordt gesuggereerd het voor d®o. werknemers mogelijk te maken In be roep te gaan bij een beroepsinstantie Gedacht wordt daarbij aan een ven St nootschapskamer. Deze kamer zou eeiGen tweeledige taak kunnen krijgen. Deziabu kamer zou een omschrijving moetei O geven van de wettelijke mlnimumciseiGel: voor publicatie van balans, exploitatie resultaat, winstbestemming, deelnemin* gen, eigendom van grote aandelenpak- ketten en prioriteitsaandelen. Ook de kamer toezicht moeten hebben oiHVJ de naleving van deze voorschriften. "e"' In de tweede plaats zouden all(Ma groepen van betrokkenen In een ondei doen bij conflict- of noodsituaties. Gttpot dacht kan worden aan stillegging vano. het bedrijf, fusie, overname, massaa ontslag of overplaatsing. Dc kamer zoi echter geen beslissingen moeten kui C ~en opleggen. ino< Een machtsmiddel van de kamer zo» L kunnen zijn de bevoegdheid haar byig( vindingen te publiceren. Een geregeld f. publiciteit over het handelen van de oruen dernemingen zou preventief werken. Dr t> financiële en dagbladpers zal de publL caties ter kennis van het publiek brei^ Moedig Reeds :ei. lan* i de V.U. „Jij moet Toen lach- Anema Gezina van der Molen aai noemd werd tegen haar mijn man maar opvolgen, te ze, want wie zou een vrouw vragen volkenrecht te doceren? Nu ook vooi haar het uur van de scheiding komt, weet iedereen dat haar benoeming eer juiste is geweest. Zij heeft wetenschap gedoceerd vanuit het- geloof en zo een waarlijk christelijke bijdrage geleverd aan de studie van een onderwerp dat uiterlijk wel heel ver van het evangelie schijnt af te staan, maar het evangelie juist niet kan missen. Even moedig als zij zich beloond heeft tijdens de oor logsjaren toen zij Joodse kinderen red de, heeft zij op haar hoge plaats haar evangelisch getuigenis in haar vak uit gedragen. Als zij straks haar colleges besluit gaat haar werk door, want is nog zo veel te doen... de raad van commissarissen iemand op te nemen, die het vertrouwen van de werknemers geniet. Dit kan dan echter alleen de kroon zijn op reeds bestaande medezeggenschap. Hierin kan niet gezien worden een doorbraak naar medezeggenschap, laat staan doorbraak, welke de ondernemer door de wet kan worden afgedwongen. Medezeggenschap wordt niet in de eerste plaats een kwestie van maatre gelen genoemd, maar een kwestie var personen, bij wie de inzichten evolu- Een heroriëntering in de wijze besluitvorming wordt daarom ge wenst geacht. De werknemers moeten bij de besluitvorming betrokken worden. De gezagsuitoefening zal n gepaard moeten gaan met overleg toelichting. Genoemd worden bedrijfs- besprekingen op alle niveau's in vorm van contactgroepen, wat duide lijk iets anders wordt dan medebeslis singsrecht. Deze bedrijfsbesprekingen zouden het werk in de ondernemings raad kunnen aanvullen. In de onderne mingsraad zou met name meer ge bruik gemaakt moeten worden "van de periodieke mededelingen van de direc tie over de economische gang var m ken. Medebeslissingsrecht wordt onjuist genoemd, omdat men van een werkne mer nu eenmaal niet kan vragen zijn goedkeuring te hechten aan het ont slag van hem en zijn collega's. Deze bevoegdheid zou evenmin toegekend moeten worden aan vertegenwoordigers van buiten de onderneming. Advertentie i,ruw of schraal Hamea-Gelei.Tube95cI kamer zou ikelijke d- Samenvattend kan gesteld wordefaen dat volgens het rapport meer pers<] neelsleden bij de besluitvorming ii de ondernemingen betrokken dienei L; te worden. Er moet meer inhoud gtj geven worden aan het werk van ondernemingsraden. En het moet werknemers mogelijk gemaakt w< den bij een vennootschapkamer beroep te gaan in geval van belanj r rijke beslissingen die de bestaansz»an. kerheid van de werknemers raken. h Als aanvaardbare redenen om tf een dergelijke vorm van medeze|L< genschap voor de werknemers te kpa: men noemt het rapport: de motievAt met betrekking tot de menselijf to waardigheid, de bescherming, van czan nog steeds kwetsbare positie van c j< werknemer en de positieve invlo$he{ die een menswaardiger en zekerd*ina positie van de werknemer zal heSUT op de gehele gang van zak^* leuj de onderneming. roh Bernepingswerk NED. HERV. KERK J Beroepen te Putten (Veluwe 4e prea plaats i: P. J. Bos te Sprang; te Wc dendorp-Termunten-Borgsweer (c.a.1: I D J. C. Hamminga, vic. te Voorschoten. Kg GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen te Klundert: H. Pestland 1®°^ Appingedam; te Hijum Finkum: F. DijL-D stra, kand. te Leeuwarden. Je CHRIST. GEREF. KERKEN N Tweetal te Hillegóm: D Henstra f011 Delft en J. Kampman te Rijnsburg. V Tweetal te Rotterdam-W.: N. de Jofo^ë te Katwijk aan Zee en H. van Leeuwflair te Arnhem. ie 1 GEREFORMEERDE GEMEENTEN Tweetal te St. Annaland: A. Hofmr te Zeist en A. F. Honkoon te Goes vf*® wie eerstgenoemde beroepen is. J^F Beroepen te Borssele en Rijssen (Wijl pred.plaats): Chr. van Dam te Rottfabi dam-Z. ipif Aartsbisschop Jacovi in de kathedraal van Athene geïntro niseerd als primaat van Griekenland. De plechtigheid werd bijgewoond door slechts dertig van de 58 metropolieten, die hebben deelgenomen aan het con claaf waar de aartsbisschop met 33 stemmen tot primaat werd gekozen. Volgens bepaalde kerkelijke kringen waren de andere bisschoppen afwezig, omdat zij het niet eens zijn met de verkiezing. Het bureau van de aarts bisschop deelde echter mee, dat de an dere prelaten al naar hun provincies zijn teruggekeerd. Intussen heeft bisschop Dyonisus van Thracie de opdracht om naar aan leiding van beschuldigingen inzake het particuliere leven van de nieuwe pri maat een onderzoek in te stellen, te ruggegeven. Voor zijn intronisatie reed de nieuwe primaat naar het koninklijk paleis om de ccd van trouw aan koning Paul af tc leggen. Er waren alleen leden van de politie op straat. Vraag: Is het mogelijk mij het re cept te geven van platte wafels of ook i wel knijpkoekjes? Het moet een .tevig ideeg zijn. Ik ben in het bezit van een dond,rd,| Antwoord: Het recept voor knijper tjes (stijf deeg) is: 500 gram bloem. ik lang geleden in Den Helder de. kon men daar aan het strand nog krans haring vangen. De haringtrekkers Sëed'het* dèsg "ais droegen toen e.t. hoeen, u.t leer broek één geheel vormden poezlr slecht» één aflatend, dwangmatig, weer mislukkend pogen het verleden terug te roepen, terug besweren als het ware waarin een ge-I Ds. Schippers weer to„und mi jn Pakistan aangereden naar Nieuw-Guinea gram boter, een flinke theelepel Hierbij moet zo veel water gevoegd worden als nodig is om een stijf deeg te maken, ongeveer 1 a lli dl. Meng ïlle ingrediënten door elkaar het water erbij. *nee voor zandtaartdeeg. Vorm van cm deeg kleine knikkergrote balletjes of maak er één lange rol van en snijd daarvan plakjes. Bak ieder balletji plakje deeg in een goed vet en gemaakt knijpertjesijzer aan beide zijden licht bruin. Vraag: In de door mij gehuurde ka mer brak een ruit door de storm. - Aangezien dc hoofdbewoner dus geen chaam waterdicht schuld daaraan had. stelde ik .voor de schade samen te dragen, rnaar deze ging er niet op in. Men ried mij aan een deurwaarder tc nemen, maar daar ik geen lust had te procedc-en. heb JfU'Jn bevestigde! Missehien ik er een nieuwe ruit in laten zetteii omdat ik in de winter niet zonder Aii kan blijven. Wat moet ik nu verder doen? klaar. Spoel af en toe de binnenkant te dragen en de meeste drenkelingen om met heet water en geef de buiten- worden door de zee verrast, zodat zij kant een sopje. geen tijd hebben het pak aan te trek ken. In elk geval: onze complimenten over dit denkbeeld! HHBiVraag: De luchtwortels van mijn af of het niet mogelijk zou zijn dit gatenplant heb ik in vele gevallen te voorkomen. Toen buitenpot gestoken. Brieven, die niet voorzien zijn U van naam en adres, kunnen niet jfer beantwoord worden. Geheimhou- fa ding verzekerd. Vragen, die niet &ng onderling met elkaar verband L houden, moeten in afzonderlijke j brieven worden gesteld. ardigde pakken, waarbij laarzen en altijd vochtig is. Wat moet ik wortels. Zij komen niet bo- de grond verhuisd, maar precies c de pot uit. Onder in de not ligt dezelfde plaats. De vloer is van betd omgekeerd schoteltje, waar het Wij wonen parterre. Kan dit soms oi de Moet ik deze luchtwortels afknippen? broek doorliep tot onder de schouder. Ze boven de pot brengen kan ik ook afval is de zeer slechte plaats, die c Zo konden zij ver in het water lopen niet, omdat alles in elkaar gegroeid beet zonder nat te worden. Als men zoiets is. De plant groeit rustig door nu eens van plastic maakte, dan tot mm j prima uit. Zij. heeft nu acht blade- heeft de schouder er. met ren. Het is dus nog een jonge stek dus z armen, eindigende Antwoord: Deze luchtwortels neeft niet handschoenen, zodat het gehele li- de plant in haar vaderland nodig om dens fgesloten voldoende vocht te halen uit de /och- het uiteinde van de broek met tige lucht. Het is namelijk i de hals dicht bond. rasplant. U kunt echter deze wortels deze broek onder de schouders wel gedeeltelijk afknippen tot een eind- tiental bollen van 6 of 7 cm mid- je boven de pot. Als de omgeving men vochtig genoeg is vertakken deze wor- cuwc iuh m«i, tgllcII met oehulp van een snorkel (zoals tels. Zij kunnen daardoor de vochtige blokverband van onze kerk zijn de winter niet zonder Aiit biJ duikboten) ook het hoofd op deze lucht uit de omgeving tot zich trel»- begane grond opgetrokken tot „koude voeten". Zet haf; dicht mogelijk bij het glas Sin die koude vloer. U moet tler _j winterrust weinig gieten niet mesten. Dat bladeren geel wctns den én afvallen, is niet erg. want dl gaat gewoonlijk het gehele jaar doo M In het voorjaar kunt u de plant zo i*ag dig verpotten en insnoeien. Vraa Vraag: De gepleisterde Dit i varieert hij eindeloos: zendingsarts »lle gegewna uit natuur, mensenlev» kunst, wetenschap en technielc. die zij weg kruisen, moeten hem gedachtenve; bindingen, motieven en vooral ook v - den afstaan om dat volstrekt r «xpcriment voort te zetten. P de Gereformeerde 2 van zijn dochters tijdens de ziekenhuis-auto. door aangereden. Dokter (raad gegeven. Ruiten komen namelijk Op 17 januari jj. is ds. K. A. Schip-1 ten laste van de huurder, pers per vliegtuig naar Nieuw-Guinea Vraag: Wij hebben een koffieper- vertrokken. Hij keerde terug, na in Ne- colator gekregen en willen gaarne we- derland zijn verloftijd doorgebracht te ten hoe we deze op de beste wijze zoals hebben Ds Schippers werd reeds eer--Kunnen gebruiken. De percolator der door de Gereformeerde Zending'berekend op ongeveer vijftien kopj' ter beschikking gesteld van de Evange-1 koffie. wijze kunnen beschermen. Het kleding stuk zou dan van gele kleur moeten zijn om goed bij het water af te ste- ondanks ken. Misschien zou men dan in een erkearde zak van het kledingstuk een fles met pot b.v. 1 liter water kunnen bergen, zo- nun dat de drenkeling met behulp van een slangetje zou kunnen drinken. Er blijven natuurlijk meer wensen over zoals een knipperlicht radiozender. Antwoord: Uw denkbeeld Is enige tijd geleden reeds met enige wijzigin- ken. U kunt deze vochtige lucht zelf twee meter. Het bovenmui scheppen door onder in "de pot steeds werk is gevoegd metselwerk. DeVor ater te houden tot juist even onder de rand van de pot en door >p de laag vochtig veenmos (sphag- groeien kt persooniyke1: Door onafge- b één dochtertje werden lisch Christelijke Kerk van Nieuw-Gui- Antwoord: U vult de percolator met gen (zoals betreffende de aard dit geeft een oud en bouwvallig i lijk. Is hiertegen een afdoend midd^ bij" een b-v- niet cementspecie li Antwoord: Er is een goedkoop miü1'. del en wel kokend water met wat ker kenzout er gewoon langs gieten niet boenen. Als er een dikke laag <vm een paar dlrai moet voorten het erlanf jj De andere kreeg boven de tuit materiaal) praktijk gebracht. de koffie in het pak was zelfs voorzien van een klein ben we de plant te leggen. Dit kunt bloemenwinkelier of bloemist kopen, Vraag: Wat kan de oorzaak zijn, over dat de bladeren van mijn Christus- kleine doorn afvallen? Het blad is lichtgroen als het afvalt, dus niet geel. Het ia een heel grote plant en vijf jaar lang gen herhalen. Het was zij vol prachtig blad. Er is slecht* kokend zijn. wanr een enkel blaadje in die tijd geel ge- giet. Behandel de gevel met kleurl worden on afgevallen. Nu echter heb- dan moet muurolie i tafeltje naar meer van hebben. geen laf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 2