Uw probleem is het onze
Een kanttekening
Een woord voor vandaag
Joodse gemeenschap wil
naar Israël emigreren
Aansluiting EEG bevordert
rooms-katholieisme
Geref, predikant naar
Suriname uitgezonden
BOEKENHOEK
DORPEN IN ONRUST
GEEN PLAATS MEER voor Idyllische beschouwingen over het dorp. DeV
tijd is de tijd van de steden en wat ons land dok aan dorpen en platte
land oplevert ontkomt aan deie ontwikkeling niet. Dit baart velen zorgen,
vooral in die delen van ons land. waar de zuiging van het stadsmilieu zo
groot is. dat gehele dorpen erdoor dreigen te ontvolken.
Op verzoek van het ministerie van maatschappelijk werk heeft prof. dr.
J. A. A. van Doorn deze ontwikkeling onderzocht. Bet resultaat van dit onder
soek is neergelegd in een heldere en beknopte brochure, getiteld „De sociale
levensvatbaarheid van de kleine plattelandskern."
Prof. Van Doorn beschrijft de situatie aldus. Strekte vroeger de gezichtskring
van veel dorpebewoners zich niet nit verder dan de grenzen van hun eigen
dorp, dank zij het gemakkelijker geworden vervoer, de invloed van pers en
radio en van het organisatieleven is het blikveld van velen verruimd. Hier
door is de dorpsbewoner zich in toenemende mate gaan oriënteren op de
gehele samenleving. Hij wil zijn leven meer dan voorheen inrichten over
eenkomstig de wijze, waarop dit In de samenleving bulten zijn dorp ge
schiedt Voor het dorpskind acht hij meer schoolopleiding nodig; de zieke ten
plattelande begeert en medische verzorging van stedelijk peil; de plaatselijke
bibliotheek dient te voorriep in leesbehoeften, die ver boven die van vroeger
uitgaan.
Veel van deze voorzieningen kan echter een dorp met een betrekkelijk klein
aantal inwoners niet verschaffen. Men heeft er eenvoudigweg de middelen
niet voor. Als de bewoners van kleine dorpen hun situatie gaan vergelijken
met die van grotere plaatsen, valt deze vergelijking voor hen ongunstig uit
Omdat bet tot dusverre voor veel dorpen niet mogelijk bleek, de betere
voorzieningen naar het eigen dorp te halen, verhuisden veel dorpelingen
naar de voorzieningen toe. Zij vestigden zich ln een omgeving, die wel de
door hen gewenste leefbaarheid bood. Meteen vergrootten zij het probleem
van de achterblijvers: met een kleiner aantal inwoners blijkt het nog moei
lijker, de gewenste voorzieningen te treffen.
Een moeilijke situatie doet zich onder meer voor in Zuidwest Nederland, met
name in Westbrabant en op de Zuidhollandse eilanden. Voor de bewoners
van de dorpen, die hier liggen, ontwikkelt zich ln het Waterweggebied een
overvloed aan werkgelegenheid. Zeker, het pendelen heeft zijn bezwaren,
maar deze schijnen voor de meeste betrokkenen niet overwegend te zijn, ten
minste nóg niet. Want juist deze werkers worden door hun werk in het
stadsmilieu geconfronteerd met het hoge stedelijke voorzienlngenpell. Juist zij
sullen dra constateren, dat de leefbaarheid van hun eigen dorpen te wensen
overlaat. Het is dus van belang, de leefbaarheid van de woongemeenten in
deze gebieden te vergroten, om aldus te voorkomen, dat zich nóg meer
inwoners ln het toch al zo volle Waterweggebied vestigen.
Op het platteland en in de kleine dorpen van het Noorden en Oosten van ons
land is de situatie minstens zo moeilijk. Doorgaans is hier het voorbeeld van
het stadsmilieu nog niet in zo sterke mate aanwezig, maar daartegenover
staat, dat ln deze streken betrekkelijk veel werkloosheid voorkomt. De leef
baarheid ondergaat hier reeds verbetering als de werkgelegenheid toeneemt.
De overheid streeft, zoals bekend, naar industrialisatie, maar in de praktijk
blijkt het onmogelijk, naar elk dorp industrie te brengen. De industrialisatie
houdt dus allerminst een belofte ln voor de leefbaarheid van de kleinere
dorpen.
Is de ontwikkeling in de Noordoostpolder met het boven geschetste in tegen
spraak? Daar bestond de mogelijkheid om zich in redelijk geoutilleerde dor
pen te vestigen. Het aantal polderbewoners, dat van deze mogelijkheid ge
bruik heeft gemaakt, bleef beneden de verwachtingen. Velen wonen buiten
de dorpen. Zij menen, dat zij zichzelf op deze manier niet tekort doen. Zij
zijn tevreden over de leefbaarheid van hun platteland. Waarom? Omdat atj in
de meeste gevallen beschikken over auto's en bromfietsen en zich dus be
trekkelijk gemakkelijk kunnen verplaatsen naar de dorpen met hun voor
zieningen.
Welke oplossing wordt door Van Doorn aanbevolen? Hij gaat ervan uit, dat
het onmogelijk is, in elk dorp de gewenste onderwijs-, medische en dergelijke
voorzieningen te treffen. Het „dorpsdenken" moet daarom plaats maken voor
denken in bredere verbanden, bijvoorbeeld in streekverband. Zij, die ge
makkelijk in dergelijke bredere verbanden sullen denken, zijn aldus Van
Doorn de jongeren, de vrouwen en de leden van de vakbeweging. Het zijn
de plattelandsgroeperingen, die het eerst bereid zijn, het dorp het dorp te
laten. Door zich op deze groepen te richten zal het, zo verwacht Van Doorn,
mogelijk zijn, de ontevredenheid over het ontbreken ln het dorp van voor
zieningen, die wel in de streek kunnen worden getroffen, te doen afnemen.
Daarnaast is versterkte centrumvorming van de grotere dorpen, die zich
hiervoor lenen, een gebiedende eis. De voorzieningen, die in deze centra
worden getroffen, de kerken, scholen, medische instellingen, sportterreinen
e.d„ dienen dan ook duidelijk te worden getlketteerd als streekeigendom en
niet als eigendom van dat centrum alleen. Bovendien moet het de bevolking
mogelijk worden gemaakt, deze centra gemakkelijk te bereiken. De schoolbus,
de ziekenauto en de taxi voor het consultatiebureau zijn stappen ln deze
richting.
Andere voorzieningen kunnen „mobiel'* worden gemaakt. Zo keren zelfs
oude omstandigheden gewijzigd weer. De middenstander met zijn auto ver
vangt de vroeger rondtrekkende marskramer. Ook andere oplossingen worden
reeds beproefd: de „zitdagen" van Kruiszuster en tandarts, rondreizende
bibliotheken en spaarbankagentschappen, enz.
Men moet, meent Van Doorn, goed onderscheid maken tussen de kleine dor
pen, die de neiging hebben te groeien, en de dorpen, die dreigen te ver
dwijnen. Als de verdwijning met vrij grote zekerheid valt te voorspellen,
dient men dit afstervingsproces niet te vertragen door nieuwbouw, ver
betering van de voorzieningen en vestiging van bedrijven. Veeleer zal het de
bevolking gemakkelijk moeten worden gemaakt, zich elders te vestigen, bij
voorbeeld in de grotere kernen in de omgeving.
Door vele betrokkenen wordt een dergelijke ontwikkeling niet met vreugde
begroet Aangezien echter de stedelijke cultuur voortgaat het platteland te
beïnvloeden, lijkt een andere uitweg dan een oplossing in groter verband
niet mogelijk.
Rumoerige vergadering Zionistenbond
(Van een onzer medewerkers) I
Op zeer emotionele wijze, die
somtijds zelfs een dreigend explo
sief karakter aannam, heeft de
Nederlandse Zionistenbond haar
59ste jaarvergadering het afgelo
pen weekeind te Amsterdam ge
houden. De vergadering had een
dermate onrustig verloop, dat zij
onverwacht moest worden afge
broken zonder dat de agenda was
afgewerkt en de vele ingediende
moties in behandeling waren geno
men. Aan het slot van de vergade
ring verklaarde het reeds eerder
herkozen bestuur zich demissionair
en deelde mede spoedig een buiten
gewone vergadering te zullen uit
schrijven. Deze mededeling kwam
nadat velen, die voor een functie
van een van de zionistische orga
nen waren gekandideerd, hadden
medegedeeld onder de huidige om
standigheden geen benoeming te
zullen aanvaarden.
De Nederlandse Zionisten Bond. een
eenheidsorganisatie waarbinnen alle zio
nistische stromingen binnen het Joden
dom vertegenwoordigd zijn van orthodox
tot vrijzinnig en op politiek gebied van
links tot rechts, bevindt zich volgens vele
sprekers in een ontbindingscrisis. Daar-
>m dient een scherp omlijnd zionistisch
>lan te worden uitgewerkt. De Poalei
lion, de zionistische socialisten, alsmede
verscheidene onafhankelijke zionisten
hadden daarbij geen vertrouwen in de
huidige voorzitter van de zionistenbond
dr. J. Elzas. Reeds verleden jaar hadden
zij verklaard geen zitting in het bestuur
te zullen nemen als de heer Elzas weer
voorzitter zou worden. Hij werd toen
met meerderheid van stemmen gekozen.
Bij de stemming dit Jaar verlieten
ïim dertig afgevaardigden de vergader
zaal omdat zij het niet eens waren met
het tijdstip van de verkiezingen te mid
den van de algemene beschouwingen
zonder dat alle sprekers die dat wensten
bet woord hadden gevoerd en het bestuur
had geantwoord. Het bestuur onder lei
ding van de heer J. Elzas werd bij hand
opsteken met meerderheid van de over
gebleven stemmen, voornamelijk van
vertegenwoordigers van de kleinere
Joodse gemeenschappen in ons land, her
kozen. Daar volgens voorschrift de stem
ming schriftelijk dient te zijn en eerst
gehouden kan worden nadat het vorige
bestuur decharge had verkregen was zij
onreglementair. Verscheidene zionisten
wensten daarom geen functie in te ne
men onder een dergelijk bestuur. Dat
verklaarde zich daarop demissionair.
Experts nodig
De ambassadeur van Israël, de heer
H. A. Cidor. riep op tot emigratie naar
Israël van Joodse deskundigen. Teneinde
de nieuwe staten in Afrika en Azië bi)
to staan moet Israël putten uit een re
servoir van deskundigen op velerlei ge
bied, terwfjl Israël zelf niet genoeg ex
perts heeft voor de ontwikkeling van het
land. Voor Israël is bet daarom noodza
kelijk dat bet aantal experts in Israël
wordt uitgebreid. Deze experts dienen
te worden gevonden bU de Joodse Jonge
ren in de westelijke landen.
Aan de vergadering werd voordien
rapport uitgebracht over de situatie
de Nederlands Joodse gemeenschap
de hand van een onderzoek door
commissie namens het bestuur van
Nederlandse Zionisten Bond ingesteld
over de emigratiemogelijkheden en -wen
sen van Joden uit Nederland naar Israël.
Uit dat rapport blijkt dat 4000 Joden
in Nederland wonen ln 51 provincieplaat-
IMT BUISMAN
EEN HANDJE HEIPEN VOOR
I KOFFIE OP Z'N BEST!
(ook als 'I jmdtrkoffit is)
Brand in Arnhemse
r.k. Eusebiuskerk
(Van onze correspondente)
Zaterdagmorgen is in de r.-k. Sint
Eusebiuskerk. naamdraagster van de
hervormde Grote of Eusebiuskerk in
Arnhem, een felle brand uitgebroken. Lch|eTfn a]s Tan Voren in de kerk en
vermoedelijk door oververhitting van slaagde er dan ook snel in de brand tc
van de oliestookinstallatie in een kelderbedwingen.
van de kerk. die is gelegen aan he» Nieu- koeter van de kerk. die de brand
we Plein bij het NS-station in Arnhem ontdekte, \-ertelde dat het snelle succes
De brandweer, uitgerukt met het ven de brandweer het kerkgebouw voor
zwaarste materieel was aanvankelijk |i
MUTATIE III
Prof. dr. G. H. Itterzon geeft in
het Hervormd Weekblad de Gere-
formeerde Kerk, na zijn mening
en die can prof. Bouwman over
het verzetten can predikanten
volgens artikel 11 t>an de Dordtse
kerkorde" het oordeel van de ge
reformeerde hoogleraar, prof. dr.
D. Nauta. Prof. Itterzon schrijft:
Aangezien ik het van belang
achtte over deze kwestie iemand te
horen, die een onpartijdig oordeel
zou kunnen uitspreken, heb ik prof.
dr D Nauta gevraagd mij zijn
mening te willen zeggen. Ik vroeg
tevens verlof om zijn antwoord te
mogen publiceren, aangezien prof.
Nauta niet alleen een degelijk kerk
historicus is. maar ook een hoogst
bekwaam kenner van het kerk
recht. Mijn Amsterdamse collega
en vriend schreef het volgende:
..De slotclausule van art 11 der
Dordtse K.O. is indertijd door de
synode van Utrecht, 1905, bij de
herziening der kerkorde, geschrapt.
In de tekst van de K.O. sedert die
tijd. zoals zij voor de Geref. Ker
ken gold. komt de bedoelde clausule
niet meer voor. Bij de uitlegging
van art 11 wordt door Bouwman
en ook door Joh. Jansen dan ook
niet of slechts in het voorbijgaan
op die clausule ingegaan.
Moeilijker te beantwoorden is de
vraag, hoe men onder de Repu
bliek in de prsktijk met de bedoel
de clausule van art. 11 heeft ge
werkt Een afzonderlijke verhande
ling. waarin dit nauwkeurig is na
gegaan en samengevat, ken üc niet.
Maar dat men in de praktijk der-
geM'kp gevallen heeft gekend, staat
voor mij vast. Ook Voetius vond
zulks in bepaalde gevallen legitiem.
Natuurlijk heeft ook de Overheid
wel predikanten ontslagen en trach
ten over te plaatsen. Maar daarbij
moet men toch bij art 11 niet den
ken. Daar is deze taak toebedacht
aan de classis (misschien ook wel
eens de part synode). De classis
kon binnen haar ressort zoiets
doen. wanneer er een aantal va
cante kerken waren. Men moest
wel de medewerking hebben van de
Overheid om iets dergelijks te ef
fectueren, want zonder de mede-
de praktijk heeft gewerkt, durf ik
niet te zeggen. Het spreekt vanzelf,
dat er meermalen zodanige bezwa
ren zijn geweest, dat pogingen tot
overplaatsing zijn mislukt. Men
moet niet alleen denken aan onmo-
l het onderhoud a
het artikel doet zoietg wel ver
moeden. Maar Voetius spreekt er in
bredere zin over.
Naar mijn mening kan je voor
onze tijd uit het bekende materiaal
weinig halen aan argumentatie. De
verplichte mutatie van predikan
ten, die in de Ned. Herv. kerk aan
de orde is, draagt m.i. een ander
karakter dan wat art, 11 K.O. be
doelde. In onze kerken houdt men
zich ook bezig met dezelfde kwes
tie, maar er is nog altijd geen af
doende oplossing gevonden voor het
probleem. Ik persoonlijk zie het ook
met Wel heeft m.i. het kerkver
band een plicht om ln voorkomen
de gevallen met adviezen te helpen
en eventueel zelfs in sterke mate
aan te dringen tot het volgen van
een bepaalde weg. maar do plaat
selijke kerk draagt de laatste ver
antwoordelijkheid en zal moeten be
llissen.
Momenteel heb ik geen tijd mijn
pegevens alle na te zoeken Maar
ik herinner mij wel indertijd ge
vallen van een dergelijke verplaat
sing in de zeventiende eeuw ont
moet te hebben. Maar als ik mij
niet vergis, is het aantal van die
gevallen niet al te groot geweest.
Men wilde het wel. maar men stuit
te nu eenmaal op de harde feiten.
In die zin is de bedoelde clausule
veelszins een dode letter gebleven,
ook onder de Republiek."
sen. De helft van deze plaatsen telt min
der dan 30 Joodse zielen. Door dit geringe
getal kan van een Joodse noodtoestand
worden gesproken, daar deze gemeen
schappen geen levensvatbaarheid meer
hebben. Van de 20.000 Joden in Neder
land zijn minstens 3000 kinderen beneden
de twintig jaar. Deze kinderen, zo wordt
geconstateerd, worden bedreigd door as
similatie. Hun te behouden voor het Jo
dendom is alleen mogelijk door 2e naar
Israël te brengen.
Emigratie
.,Het gaat ln Nederland en speciaal ln
de provincies niet meer om het zionisme.
1 om het redden van Joden" werd
opgemerkt. De opperrabbijn van Neder
land, dr. E. Berllnger, heeft reeds eerder
te kennen gegeven met zijn gehele ressort
naar Israël te willen gaan en daarvoor
te sullen ijveren. De emigratie van Jo
den gaat niet meer om vrijwillige motle
ven maar uit nood. Vindt deze overplaat
sing van Joden uit Nederland naar Israël
niet plaats dan betekent dit in Joodse zin
ondergang van de Joden ln Nederland.
Het bestuur van de Nederl. Zionisten
Bond beeft daarom een commissie Inge
steld om te onderzoeken hoe groot de
belangstelling voor emigratie naar Israël
i groot aantal gezinshoofden wenst
emigratie naar Israël op korte termijn,
mogelijk binnen twee jaar. De meeste
aanvragen zijn afkomstig uit de kleinere
Joodse gemeenten. Het zijn hoofdzakelijk
gezinnen met jong$ kinderen. Van de zij
de der Nederlandse Zionistenbond zijn
contacten opgenomen met tal ran Joodse
organisaties ten einde faciliteiten te ver
krijgen voor een vergrote Joodse emigra
tie naar Israël. Onder meer is de in 1952
opgeheven vereniging Sjikoen Holland
weer in het leven geroepen. Deze vereni
ging heeft ten doel de huisvesting en
economische absorptie van Nederlandse
Joden ln Israël te bevorderen. De ver
gadering beraadde zich uitvoerig op de
Dr, Diemer voor N.C.B.O.:
Pers belangrijk voor
bestuursambtenaren
Het is wenselijk, dat bestuursambte
naren inzicht hebben in de functie en
werking van de pers. Omgekeerd mag
van de journalist worden verlangd, dat
hij enige kennis heeft van bestuurswe
tenschap. Aldus dr. E. Diemer. die za
terdag te Rotterdam heeft gesproken
voor de Nederlandse Christelijke Bond
van Overheidspersoneel, de groep be
stuursambtenaren ln Zuid-Holland. De
vergadering stond onder leiding van mr.
E. P. Verkerk te Boskoop.
De krant, zei dr. Diemer, is er om de
lezer te helpen bij het op de hoogte blij
vervolgens ook bij het zich
een oordeel óver, al datgene
wat de lezer, mede in aanmerking ge-
nomen de plaats waarop hij in de sa
menleving is gesteld, behoort te weten
omtrent het actuele gebeuren.
Dr. Diemer zag voor de krant
belangrijke taak in de verwerkelijking
van ons democratisch staatsbestel. Dit
bestel veronderstelt openheid, openbaar
heid en kenbaarheid. De pers heeft hier
een belangrijk aandeel in. Juiste be
trekkingen tussen overheid en pers,
gestreefd in beider belang, kunnen
den bevorderd door het scheppen
een sfeer van vertrouwen. Kennis va
begrip voor taak cn bevoegdheid
overheidspersoon en journalist zijn daar
toe voor beiden onmisbaar.
Voor wat betreft de journalist, lichtte
de spreker dit toe aan enkele ..spelre
gels". als de in de journalistiek gebrui
kelijk.
Proces tegen roomse
priesters in Litouwen
Een groep Litouwse rooms-katholieke
priesters zal voor een rechtbank in Vil
nius, de hoofdstad van Litouwen, terecht
staan op beschuldiging van valuta-ope
raties en speculaties, aldus een bericht
van het Sowjet-blad „Prawda".
De priesters zouden in contact hebben
gestaan met voormalige Litouwse
collaborateurs in de V.S. die een anti-
Sowjet-comité hadden gevormd na
vlucht in 1944. Deze emigranten zouden
dollars en goederen hebben gezonden
de priesters bij hun financiële spe
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Julianadorp: D. Heldring,
woonachtig te Zevenaar; te Beverwijk-
Heemskerk met standplaats Wijk aan
"ee (toez.): J. Borghardt te Den Helder.
Aangenomen naar Vlaardingen als
hulppred.: J. Westmaas te Oldeozaal;
naar Nunspeet: J. W. van Barneveld te
's-Gravenhage.
GEREFORMEERDE KERKEN (Vr(jg.)
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Schiedam: F. Bakker te
Driebergen en C. den Hertog te 's-Gra-
venhage-W.
Bedankt voor Papendrecht en Zutphën:
A. C. Noort te Groningen.
EV. LUTHERSE KERK
Antisemitisme geweerd
in Oberammergau
Van één i
medewerkers
Hoewel de organisatoren van de pa
siespelen die traditie getrouw eens
de tien jaar in Oberammergau worden
opgevoerd, bij herhaling hebben ver
klaard. dat deze spelen niet als uitin
gen van anti-semitisme zijn bedoeld
doch alleen zijn gebaseerd op een reli-
s thema dat ten doel heeft het iii-
van Christus uit te beelden, zal ae
tekst van deze spelen worden her
schreven opdat de anti-semit.sche
deris zal verdwijnen. De tekst van deze
Niet alleen van Joodse, maar even-
-us van protestantse en rooms-katho
lieke zijde is l.\atste jaren veel kri
tiek uitgeoefend op de wijze waarop
deze spelen, die vooral duizende Duit
sers als bezoekers trekken, worden ge
bracht. Bij herhaling is betoogd dat de
tekst van deze spelen uitgesproken an
ti-Semitisch is en in geen geval de ver
standhouding tussen Christenen en Jo
dendom ten goede komt. De organisa
toren van deze mysteriespelen, die van
1633 dateren toen Oberammergau door
pest werd geteisterd en de bevolking de
gelofte aflegde het lijden des Heren te
zullen uitbeelden, hebben steeds ont
kend dat de spelen een anti-semitische
invloed zouden kunnen hebben. De bur
gemeester van Oberammergau, Rai-
mund Lang, heeft thans echter bekend
gemaakt dat de tekst herschreven zal
worden opdat zij geen aanstoot meer
zal kunnen geven. De tekst van deze
spelen, die het laatst in 1960 zijn opge
voerd is in de loop der eeuwen reeds
zes maal herschreven. Het laatst ge
schiedde dit honderd jaar geleden.
Een christen ts ook maar een gewoon mens en niets menselijks
is hem vreemd. Het is een uitspraak, die waar is en die toch
tegelijkertijd een'enorme dooddoener kan zijn! Het kan jaren
duren, voordat iemand ontdekt, dat hij al die jaren met een
christen te maken heeft gehad. En misschien komt het nog
vaker voor, dat de cojiclusie moet luiden: hij of zij is alleen
maar een christen in naam. Het christen-zijn lijkt te zijn
gereserveerd voor de zondag, maar in de week is er geei
verschil: zaken zijn ten slotte zaken en je moet als christei
over de gehele linie kunnen meedoen. Eén van de ergst
dingen is, dat je niet voor vol wordt aangezien, dat je niei
over alles en nog wat kunt meepraten en dat je collega't
vinden, dat je waarbent en alle vlotheid mist.... De
apostel Paulus wist er blijkbaar ook van. In zijn brief aan de
heilige en gelovige bróeders in Christus te Colosse" wijdt
hij een deel aan „het nieuwe leven". Hij spreekt tot mensen,
die „met Christus zijn opgewekt en nu de dingen zoeken, dië
boven zijn". Christenen dus. En hij vraagt van hen uit hun k
leven weg te doen zaken als toorn, heftigheid, kwaadaardig- Ai
heid, laster en vuile taal. U ziet: het is een respectabel lijstjei
Is een christen ook maar een gewoon mens? Precies als ieden
ander? De kardinale vraag is dan wat Christus te betekenen
heeft. Is het niet zeer noodzakelijk ons voortdurend op dii
vraag te bezinnen, als wij zoveel prijs stellen op de naam van ,Sc
christen?
Kerkelijke discussie in Denemarkenrl
Sinds het begin van de onderhan
delingen over de aansluiting van
Denemarken bij de EEG houdt men
zich in Denemarken bezig met de
vraag of een dergelijke aansluiting
van een land, waar 96 procent van
de bevolking tot de Lutherse Kerk
behoort, niet betekent, dat het
blootgesteld wordt aan het gevaar
van beïnvloeding door de Rooms-
Katholieke kerk. Deze vrees vindt
haar oorsprong in het feit, dat
overwegend rooms-katholieke lan
den overheersen in de EEG.
Het in Kopenhagen verschijnende
„Kristeligt Dagblad" gaf in een hoofd
artikel te kennen dat naar zijn mening
deze angst niet zo zeer in Lutherse al6
wel in politiek links georiënteerde krin
gen en vakbonden heerst. ..Het is mo
gelijk" schrijft het blad, ..ja zelfs waar
schijnlijk, dat een deelname in de EEG
uitdaging voor
eenmaal .niet hetzelfde. Laten
niet blind staren op Rome. Ook in
Lutherse Kerk hebben wij genoeg
devolle elementen. Laten wij daarom
met frisse moed proberen deze elemen
ten in de Europese gemeenschap die
aktueel en noodzakelijk is, te laten
gelden.
Ook Deense nationalistische predikan
ten in Sleeswyk Holstein, waar de Denen
ln de minderheid zijn, zien evenals de
kuituur bete-
(Van een onzer medewerkers)
Vanuit het witte kerkje der
Evangelische Broedergemeente, ba
kermat van de Hernhutter zending,
waar reeds zovele zendingsarbei
ders hun opdracht gingen vervul
len, zijn zondagmorgen opnieuw
enkele medewerkers uitgezonden.
Ds. W. H. M. Reinders, geref.
predikant, werd in een plechtige
dienst opgenomen in de Broeder
gemeente en tegelijkertijd afge
vaardigd naar het zendingsterrein
in Suriname, waar hij Nickerie als
standplaats krijgt toegewezen.
In Suriname zal ds. Reinders het werk
onder de Javanen ter hand nemen. Voor
deze arbeid kreeg hij gedurende het
afgelopen jaar een speciale opleiding
zowel aan het seminarie van de Broe
dergemeente als ook aan het Geref.
Zendingsbureau te Baarn. waar men
uiteraard over veel ervaring beschikt
omtrent de zendingsarbeid onder de Ja-
- - - vanen. Voor mevrouw Reinders beteken-
culaties te helpen. de dit een hernieuwde kennismaking
Geholpen door twee vrouwelijke spe- met dit bureau, waar zij indertijd werk-
culanten. die eveneens terecht zullen zaam is geweest als secretaresse van ds.
staan, zouden de geestelijken een winst B. Richters.
van meer dan 100.000 roebel hebben Ds. Reinders werd geboren in 1931.
gemaakt. studeerde theologie aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam en werd kandi
daat in 1957. In hetzelfde jaar verbond
hij zich al3 geref. predikant aan
gemeente van Hij ken en Hooghalen
Drente die hij tot 1960 diende. In deze
periode was hij een jaar lang leger-
predikant.
De eigenlijke opneming en uitzending
werd verricht door ds. S. O. Meeuwes.
algemeen secretaris van de zending der
Evang. Broedergemeente. Onder het toe
zingen van: ..Nabij of ver, wij zijn ver
bonden", ontvingen ds. en mevrouw
Reinders een handdruk die de beide
gebeurtenissen bezegelden.
Deze plechtigheid was tev
passing voor zuster B. A. Vi
naar Paramaribo vertrekt om mede lei
ding te gaan geven aan het studie-inter
naat voor Javaanse studenten, waar zij
ds en mevrouw N. M. Erné zal ter
zijde staan.
Na afloop van de kerkdienst namer
tallozen afscheid van deze zendings
arbeiders In het ..Zinzendorffhuis" were
daarna in intieme kring aandacht ge
schonken aan het a.s. vertrek.
Het gezin Reinders gaat deze week
met de ..Oranjestad" naar de West. een
reis die alleszins aan te bevelen is aldus
ds." Reinders. omdat er dan volop g<
legenheid is te acclimatiseren, want oi
getwijfeld zal de overgang van het var
daag zo natte en koude Noorden naar d.
tropen ingrijpend zijn. En tegelijkertijd
zal er gelegenheid zjjn zich verder in
te leven en voor te bereiden op het
komende werk.
in de aanymr;
is-katholiel
i sterkt
linksgeoriënteerde kringen,
sluiting bij de EEG een roon
gevaar.
De Denen zijn een volk met
ontwikkeld nationaal gevoel. Z|j latei
dit ook kerkelijk soms voelen, op eei
wüze die niet altijd even verstandig li
De koning staat aan het hoofd van de bcl
Lutherse Kerk. die staatskerk is in De*°n-
nemarken, hij wordt hierbij terzijd 'I
gestaan door een door hem benoemdivrou
kerkminlster. De grote betekenis dhSmit
het parlement ook nu nog ln het Deensons
kerkelijke leven heeft verklaart dat on st;
der deze omstandigheden godsdienstlg&fuzj
vraagstukken een politiek accent kuiu,m(r
nen krijgen en politieke kwesties Ir
dit geval de aansluiting bU de EEG -
een confessionele ni
He
GROTE BOZE WOLF
Ds. Carl Hermansen. die in de nai^j
oorlogse coalitieregering kerkministei
was heeft in een artikel in de ..Vendrf:__,
syssel Tidende" dit gepraat over hff~&
rooms-katholieke gevaar ontzenuwd, h?*6™
schreef: „Het is zeer goed mogelijk da D«
aansluiting bij de EEG een verhoogdgjur:
rooms-katholieke aktiviteit in Denemarne"'
ken met zich meebrengt. Maar zou da rj»
nu wel zo erg zijn? Laten er inplaatm.
van 30.000 rooms-katholieken 300.000 koïv„
men Dat betekent dat zij een minder-^
heidskerk zouden vormen waarmee
men rekening moet houden en met wip**
men van mening zou kunnen verschil
len. Maar zou het niet nuttig kunne;
zijn? Een eerlijk gevecht op geestelijf Scl
terrein is verre te verkiezen boven eeiter r
schijngevecht. En waarom zou het opaR e
nen van de grenzen ook niet de wel c*.
voor samensprekingen over de grenzeiA-u.
banen, ook over de confessionele grewm.
zen? Waarom zouden wij niet iets var???
onze gesprekspartners kunnen leren el 0u't
zij 'Vare orts? Hét gaat echter niet aan
dat wij omdat wij onze grenzen openeif""-:
„bang zijn vopr.,de grote boze wolf upoor
Rome die ons opeet." Rij
ring
Opleidings observatie-
centrum opgericht
Op initiatief van de stichting „Neder. D
lands Psychotechnisch Instituut" is eeNede
opleidingsobservatiecentrum opgerichli „1
Dit centrum heeft tot doel een mee Dil
uitgebreid onderzoek toe te passen bmern
K"' 1 onderwijs- en bi Ku
zeventienjarig^y
het bepalen
roepskeus. In de
praktijk van de stichting bleek
leer- of opvoedingsmoeilijk
_j beknopt psyche
heden optraden
logisch onderzoek ontoereikend.
Het opleidingsobservatiecentrum
ganiseert interne cursussen van eeA- ei
week op het zeer centraal gelegen inter Rei
naat van de stichting. Deze testcursusse|den-<
ztjn bestemd voor jongelui van ongevetjeh»
twaalf tot eenentwintig jaar. c».
Het ligt in de bedoeling van het cemj-
trum de redenen van de moeilijkheden^,
op te sporen en een goed gefundeerT^31
advies uit te brengen over de mogelijk.
heden o.a. definitieve onderwijsrichtinf*nr
verandering van onderwijs of van schoopkui
omschakeling naar een praktijkopleiding D t
milieuverandering, plaatsing in een gezilivt
of op een kostschool, bijlessen en sp«»o.
eventueel een behand«
psycholoog terwijl he
het gezin blijft.
orden tijdens dh»».,
I J flÖ
veek.
het oniJ|
psychologen, twee
gogen, een onderwijsdeskundige en eei Ge
beroepskeuze-adviseur deel.
oft» li
ciale training
ling door
kind ge wc
Vraag: Ik heb in 1930 woningen la
ten bouwen. In ieder huis was een vas-
wasbak geplaatst in de achtcrslaap-
kamer. Nu was er een huurder, die
eigen rekening nog een vaste
wasbak in de douchecel aanbracht, van
hetzelfde merk. De huurder, die er van
het begin af aan in gewoond had,
heeft nu een eigen huis laten bouwen
en haalde niet de wasbak eruit, die hij
in de door hem gebouwde douchecel
had
mij geplaatste
slaapkamer weggenomen en in zijn ei
gen huis geplaatst. Toen hij ging
huizen, heb ik hem daarop
van de bond van huiseigenaren? Dan dus vóór de winter nog geen of bijnu
kan deze gehele zaak worden geregeld, geen wortels gevormd heeft, zal deze
Vraag: Ik heb een huis gekocht om zeer veel lijden van vorst en derge-
het later zelf te bewonen. In de akte lijke. Beter was het
i gang mandelig is in
de ceder
zijn ge-
augustus of september
gebruik met het belenden- plant. Men beschermt de plant dcor
s_ j.u_» ...at sparretakken omheen te zetten,
staat, dat
derhoud
de perceel. Wat is mandelig? Voorts
wordt bepaald dat schutting en afras- want niet alleen rtrenge
tering, in onderhoud mandelig is met ook koude noordoosten-of noordenwin
den zijn fataal. De vale kleur van de
naalden i. een gevolg van het feit.
dat de boom nog niet aangeslagen is.
Komt de plant goed de winter door
Brieven, die niet voorzien rijn
van naam en adres, kunnen niet
beantwoord worden. Geheimhou
ding verzekerd. Vragen, die niet
onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.
hij heeft de door bouwd. praktisch tegen de mijne
sbak uit de achter- Voor de woning van mijn buurman
klein tuintje, maar mijn huis staat treedt
het trottoir. Hoe moet het nu met vanzelf de kleur
hij zei. dat hij dit vrijelijk kon mogelijk dit
het onderhoud van mijn muur? Is het de grond rondom het boompj-
zing of te stuiven met derrispoeder. Ivan
- zult deze beestjes dan wel kwijt rakenman
bêto Iïd"k nu tW"' "ker- dal de ka" niet VOcl1 Sn
kern.
meubelzaak verwei Tr
laag turfmolm. In het voorjaa
tjes (ma;
nog niet lek.) Die bak streeks op de grens worden geplaatst?
staat er nog steeds. M
Antwoord: De vroegere huurder had niet de nota
geen recht uw wasbak weg te halen, stand kent?
Hij moet goed beseffen dat dit diefstal meensehappclijk. Artikel
is geweest cn onmiddellijk zijn fout Burgerlijk Wetboek regelt het
goedmaken, hetzij door de wasbak te- derrecht. W;
doet daarin een mengsel
van turfmolm cn verteerde stalmest,
geen kunstmest. Daarna moet u de
greppel dicht maken cn over de
iet is ee:
groeit d;|
tour
Mandelig betekent ge- grond turfmolm leggen.
rug
laten brengen cn opnieuw op tie
alecre genoemd. Het
prachtige houtsoort.
hout?.
Antwoord: Het alecre-hout is afkonv?fon
stig uit Chili, van een naaldboom, dir "u;
Vraag: Zoals elk jaar heb ik ook dit door de botanici fitzroëa cupressoideG La'
- kan jtfMnut
bloembollen in potten i
i don- wordt genoemd. De boom
zijn kosten te laten bevestigen, hetzij steigerwerk te plaatsen of bouwstoffen teit bollen
schadevergoeding aan te bieden.
Hij moet goed bedenken dat u het buurman. VHPL
recht heeft een klacht bij de justitie den. maar hij heeft dan. voorzover schimmel
sbak door de nodig, recht op schadevergoeding. De best. Tot mijn grote schrik ontdekte ik
Toen afrastering behoort op de scheiding te
de vuurhaard te benaderen. Bov«
verwarmingsrooster op het priesterkoor];
laaiden de vlammen k^-
In vrede» naam. vier opstellen over
oorlog en vrede. El'heto-brochurereeks.
Administratieadres Woudschoten. Zeist
Beurs en commissionair in effecten,
ramp behoed heeft Toch werd de Uitgave Vereniging van commiisio-
le duizenden gul-aairs in effecten. Keizersgracht 564.
bleek ernstig te Amsterdam.
Ia de ban der geschiedenis, door prof.
werd i
tr- dr.
Bouman. Uitgave Van Gor-
Sr Comp. N V. -dr. H. J. Prakke
it H. M G. Prakke. Asseo.
droge kast. Ik heb goede kwali- jaar er, ouder worden. Het kernhout Ri;
zakken potaarde ge- roodbruin, de spirt is vuilwit valland
Nu kleur. Het volume gewicht is 0.42. Hlfcbn
in te dienen
politie in beslag te doen
hij wegging, had hij het recht de door staan. Dat is ook de reden
hem geplaatste wasbak weg te halen deze mandelig
mits hij de zaak weer in de oude
het terrein van uw bruikt. De bakken
deze verplicht dit te dul- controleer ik de bollen regelmatig op hout
Li» i j --v: dergelijke. Ze groei
stand terugbracht Nu hij dit verzuimd gemeentehuis.
heeft, heeft hij dit recht verloi
U
zoudt echter kunnen eisen, dat hij zorgt oktober op het Noordwesten een ceder
dat die wasbak verdwijnt en alles t
in de oude staat wordt gebracht. Aan
gezien het niet uw bedoeling is zich t
in de aarde 2 a 2'i mm lange
dunne springende beestjes. !k kon
Welke soort afraste- geen hierbij insluiten. Er bleef
•er dan een vlekje. Ze zi
in kleur.
Antw ord: Het ziin wai
springstaarten. Collebol
ring is toegestaan kunt u vragen op het
Vraag: In mijn voortuin 1 eb ik eind
verrijken, zoudt u hem. als u die ande- zorging of bemesting nodig?
geplant. Het boompje ziet er vaal uit. Men ziet ze veel op de grond
Mag de ceder op deze zonloze kant allerlei gew
speciale
asbak wilt behouden, een schade
vergoeding daarvoor kunnen aanbie
den. Waarom roept u niet de hulp in
Antwoord: De ceder is vrij laat ge-
matig hard en elastisch, go e*1
verwerken en te lakken. Bovend;c:
licht van gewicht. De toepassingen z;ji?*™a
legio. o.a. voor kozijnen, koelkasten®*
ramen, deuren, muziekinstrumenten' tot
carosseriebouw, gevelbelimmerinf^n
vuilwit scheepsbouw.
hijnüjk Vraag: In een Marokkaanse tas
eheten. "n donkerbruin vlekje gekomen. v-fJJ*
en 0O moedelijk van eau de cologne. Hf®**
_„n zach- vlekje zit er al drie weken in. Wat kal®
vooral op vochtige het beste daartegen doen? Ku«'
AntwoordVoor het verwijderen vai Bij
vlekken uit leer is een speciale leeriohi
plaatsen. Probeer eens ze* te doden
door in die kast te roken met duph.
