Gereformeerde Gemeenten
„PLATVOETIGE
VERGADERRUIMTEN"
GEESTELIJK
LEVEN
beginnen pionierswerk in Nieuw-Guinea
ANTI-PROTESTANTISME
r
Maak van kerken vooral geen f:
,,^De cleó 3-leren'
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 13 JANUARI 1962
Zo eenvoudig (is het niet)
Van een gedicht naar het geloof is maar een «tap
voor de dichter Bertus Aafjcs. Schrijvend over de on
mogelijkheid een gedicht goed te interpreteren, om
dat het niet in andere woorden weer te geven is,
komt hij bij het evangelie en schrijft:
„Ik heb de vier evangeliën vorige week eens herlezen.
Wat is het geloof in het Nieuwe Testament een over
rompelend eenvoudige zaak. Als Jalrus aan Jezus
vraagt om zijn dochtertje te komen genezen en er
komt een bloedverwant, die aankondigt dat het doch
tertje inmiddels gestorven is, zegt Jezus alleen maar
tegen Jaïrus: ..Vrees niet. maar geloof." Even eer
der heeft hij tegen een zieke vrouw, die hoopvol de
zoom van Zijn kleed aanraakte, gezegd: ,,Wees wel
gemoed mijn dochter. Uw geloof heeft u gered."
In de vier evangeliën is waarachtig geen zaak te vin
den. die eenvoudiger is dan het geloof. Je gelooft.
Of je gelooft niet. En lees vandaag eens de cate
chismus (De Heidelbergse of de Trentse), de theo-
logieboeken. de moraaltheologieboeken, zonder welke
blijkbaar geen mens meer geloven kan. Ook de paus
en de bisschoppen kunnen niet zonder. Hoe simpeler
iets is. hoe gecompliceerder het wordt, als men er
een uitleg aan tracht te geven."
Ik kan met Bertus Aafjes meevoelen. Heeft Spurgeon
al niet ongeveer honderd jaar geleden geschreven:
,.De bijbel werpt soms nog wel eens wat licht op de
EERSTE ZENDELINGEN GAAN UIT
A LS ER politiek geen kink in de kabel komt, vertrekt woensdag 21 februari
de eerste zendeling van de Gereformeerde Gemeenten naar Nederlands
Nieuw-Goinea. Dat is een gewichtig ogenblik in de geschiedenis van die kring
en niet minder in het leven van de uitgezondene, ds. J. Kuyt uit Katwijk aan
Zee, die onlangs zijn studie heeft voltooid en als missionair predikant wordt
verbonden aan de gemeente van Rotterdam-Centrum. Ds. Kuyt heeft een won
derlijke weg moeten afleggen om tot deze zendingsopdracht te geraken. Reeds
op de mulo-school had hij de vaste overtuiging in zijn hart, dat hij geroepen
was de heidenen het evangelie te brengen, maar een ernstige tuberculeuze
aandoening sloeg zijn verwachtingen de bodem in.
van het evangelie heeft
men. Daar wil men dan een
christelijke kerk opbouwen. Ds.
Kuyt weet, dat dat niet gemak
kelijk zal gaan. Het eerste pro
bleem is de taal. Die wilde stam
men spreken' talen die geen blan
ke kent en in eerste instantie
moet dus de taal worden geleerd.
Ds. Kuyt neemt koffers met kra
len, knikkers en bijlen mee om
de inboorlingen gunstig te stem
men en het eerste contact te leg
gen.
Goede moed
De jonge zendeling is vol goe
de moed. De belangstelling in de
Gereformeerde Gemeenten voor
zijn opdracht groeit sterk. Steeds
meer plaatselijke zendingscom
missies worden gevormd en zo
ziet het ernaar uit, dat zijn werk
onder de Papoea's ver weg onder
de tropenzon ook op het thuis
front geestelijke winst zal opleve
ren. De zendingsgroep vaart
met de Oranje naar Singapore.
Vandaar wordt via Bangkok naar
Biak gevlogen. Ds. Kuyt gaat
naar Sorong. zuster Sonneveldt
naar Miei en het echtpaar Te
Voorde naar Ifar.
iets
Het duizelde mij en velen met mij. De „eenvoud
het evangelie" was ver te zoeken. Er waren mensen
die heel hoog van deze rede opgaven, maar bij enke
len van hen (journalisten vooral) had ik sterk het
gevoel dat zij meenden, dat de rede zo belangrijk
was, omdat ze hem niet begrepen. Voor sommigen
is nu eenmaal wat moeilijk is. tevens diepzinnig. En
in de loop van de kerkgeschiedenis zijn er steeds
weer theologen geweest die het evangelie diepzin
nig verklaarden om de eenvoud weg te verklaren.
En toch zijn we het ook weer niet helemaal met Aafjcs
eens. Zijn die twee woorden „Ik geloof' voldoende?
Christus riep de mensen nimmer op tot ..geloof" Ook
waar wij lezen; „Vrees niet, geloof alleen." staat
deze oproep tegen de achtergrond van de woorden:
..Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u. wie mijn Woord
hoort en Hem gelooft, die Mij gezonden heeft, heeft
eeuwig leven en komt niet in het oordeel."
„Je gelooft. Of je gelooft niet" schreef Bertus Aaf
jes. Maar wie gelooft er eigenlijk niet? De Hindoes
geloven, de mohammedanen geloven, de communis
ten geloven (in zichzelf en het systeem), zelfs de
minst ontwikkelde heidenen geloven. Christus
n g<
op tot ..geloof in Hem die Mij gezonden heeft,
dat geloof heeft een ontzaglijke inhoud, is ni
volkomen te begrijpen, omdat het geen kwestie
verstand, maar van het hart, van overgave is.
En
Driemaal moest hij een langdurige rustkuur
volgen en het zag er geenszins naar uit, dat
hij ooit nog eens voor uitzending naar de tro
pen in aanmerking zou komen. Maar een tim
merman, lid van een gereformeerde ge
meente. die werkzaamheden verrichtte in de
ouderlijke woning van de hervormde jonge
man Kuyt, bleek een geestverwant en uren
lange gesprekken, soms tot diep in de nacht,
mondden uit in zijn toetreding tot de plaat
selijke gereformeerde gemeente en tot het be
zoeken van de Theologische School in Rotter
dam.
Daarvóór was hij leerling ran de bijbel
zendingsschool in Doom en later waren de
volgende leergangen aan de beurt: een tim-
mercursus in Leiden met het oog op zen
dingswerk in de rimboe), een eenvoudige me
dische opleiding en een linguistencursus in
Engeland, de Nieuw-Guineacursus aan de
zendingshogeschool in Ocgstgeest. een cursus
Maleis en een cursus aan het Koninklijk Ne
derlands Instituut voor de Tropen te Amster
dam.
nog actief in Colombia
Telkens opnieuw betoont de
Rooms Katholieke Kerk van Co
lombia zich fel agressief en vin
den aanvallen op predikanten en
gemeenteleden plaats. Hoewel op
hoger niveau zo nu en dan blijk
wordt gegeven van een betere
verstandhouding tussen protes
tanten en rooms-katholieken,
kunnen in bepaalde steden gees
telijken het vaak niet verkroppen
dat er kleine gemeenten worden
gesticht.
De meeste aanvallen geschic-
den In districten die onder lei
ding staan van een bisschop die
Niet eenvoudig
*t Is niet eenvoudig, maar er is
geen moed voor nodig om in uw
omgeving tc zeggen dat u anti
revolutionair bent. U hebt alleen
behoorlijk wat kennis van politiek
uit te stallen.
't Is niet eenvoudig en er is
ook geen moed voor nodig om te
seggen aan uw omgeving dat u
gereformeerd bent, al moet u goed
op de hoogte zijn van de kerk-
ge<ehiedenis van deze en vorige
Wel is bet eenvoudig om te
reggen aan je omgeving dat je de
Heiland ontmoet hebt in je leven
en dat Hij de bljjdsehap en de
vrede in je hart heeft gegeven,
maar daar i< ineens by ons alle
maal véél moed voor nodig, 't Ia
alsof dit op een ander vlak ligt.
(Ons Kerkblad, Velp)
zich onverzoenlijk betoont. In het
bijzonder geldt dit voor het bis
dom Santa Rosa de Osos, waar
Miguel Angel Builes, bisschop is.
Hij is een fel redenaar die de
protestanten even fel aanvalt als
do Liberale Partij, de Pan-Ame-
rikaanse Unie, schoonheidswed
strijden, gemengd zwemmen en
de mambo-dans. In een van zijn
boeken roept hij zijn gelovigen op
tot een wilde kruistocht. In „Pro
testantisme, geschiedenis en fou
ten" schrijft hij zelfs: „De uit
breiding van het protestantisme
is een oproep tot een godsdienst
oorlog. een oproep die we met al
haar consequenties aanvaarden.
Het is een juridisch principe dat
het wettelijk is om macht met
macht te weerstaan. Zij vallen
het heiligste wat we bezitten aan.
We moeten de agressie terug
slaan en we zullen haar terug
slaan".
pastoor Armando Uribe
processie leidde naar de protes
tantse kapel waar een serie sa
menkomsten werd gehouden. Een
beeld van Maria werd meegedra
gen. Voor het kerkje preekte hij
tegen de protestanten, gilde dat
de prediker, de ex-priester Ma
riano Bahamonde. een monnik is
die zichzelf heeft verkocht en
kondigde aan dat deze „hut" de
volgende dag platgebrand zou
worden.
De volgende avond leidde hij
een tweede processie naar de
kerk. De kleine groep van protes
tanten had de hulp ingeroepen
van agenten, die wel kwamen op
dagen maar geen pogingen deden
om de processie tegen te hou
den. Op een gegeven moment
beweerde de pastoor dat men
hem vanuit de kapel waarvan
de ramen hermetisch gesloten
waren. met een steen bekogeld
had. Met zijn volgelingen drong
hij binnen en begon het meubilair
kort en klein te slaan. Pas toen
grepen de agenten in en ontruim
den de kapel.
Pastoor Uribe heeft zich nu in
zijn woede tevens gekeerd tegen
de doden. Met een bulldozer heeft
hij de protestantse begraafplaats
laten egaliseren, de 24 graven
verwoest en de grond gewijd om
er een rooms-katholieke begraaf
plaats van te maken. De burge
meester heeft de zijde van de
pastoor gekozen.
Toen de Gereformeerde Ge
meenten in 1907 onder één ver
band werden gebracht, vestigde
ds. G. H. Kersten reeds direct
de aandacht op het grote belang
van het zendingswerk. Een pre
dikant, ds. Benjamin, werd gel
delijke steun verleend voor het
drijven van zending in Armenië,
maar een teleurstellende erva
ring was voor de Gereformeer
de Gemeenten aanleiding zich
van ds. Benjamin te distanci-
cren en nadien werd de zen-
dingstaak jarenlang verwaar
loosd. Af en toe gingen wel eens
stemmen op die deze toestand
verontrustend noemden, maar
het duurde tot omstreeks 1950
voordat men op dit gebied actief
werd. Het zendingsblad „Paulus"
werd opgericht (toen oplaag 400,
nu 15.000) en in tal van gemeen
ten ontstonden zendingscommis
sies. Het duurde niet lang
of er was voldoende geld bijeen
om een bescheiden begin met het
zendingswerk te maken.
Oriëntering
Met ds. Kuyt vertrekken in op
dracht van de zendingsdeputaten
van de Gereformeerde Gemeen
ten zuster D. Sonneveldt uit Pijn-
acker, die in een ziekenhuis voor
tolde (Gelderland), dat zal
den verbonden aan een oplei
dingsschool voor Papoea-onder
wijzers. Ds. Kuyts vrouw, hij
trouwt 13 januari a.s., volgt an
derhalf jaar later. Zij wil eerst
haar diploma als lerares bij het
nijverheidsonderwijs behalen.
Ds. Kuyt begint in Nieuw-Gui
nea met een oriënterlngstocht
door de Vogelkop, samen met
ds. Woldendorp van de Evange-
llsch-Christelijke Kerk. Zodra hij
enige ervaring heeft opgedaan
zal hij een zendingsveld uitzoe
ken, waarna zuster Sonneveldt en
het echtpaar Te Voorde zich bij
immuun
TWEE BOEKEN, TWEE VISIES^
„De sterke Simson
en de Sterkste"
De sterke Simson en de
Sterkste, door ds. G. Boer. Uit
gave J. Bout cn Zonen, Hulzen
NH.
Niet altijd is de waarde van
preken, die in druk verschijnen,
even groot, maar de preken over
Simson, die de Huizense predi
kant ds. G. Boer vorig jaar heeft
gehouden, zullen zeker hun weg
vinden nu ze in boekvorm gebun
deld zijn. De preken zijn op de
band opgenomen en daarna uitge
tikt, maar zo goed gecorrigeerd
dat de spreektaal toch wel echt
schrijftaal is geworden. In negen
S reken behandelt ds. Boer het ge-
ele leven van Simson, die. on
danks het feit, dat hij „een zon
dige held" is, voor hem toch een
afschaduwing blijft van Christus.
Daarom preekte ds. Boer niet al
leen over Simson, maar via Sim
son over Christus en op iedere
bladzijde van dit boek trekt hij
dan weer een lijn van Christus
naar zijn gehoor, zijn lezerskring
en zichzelf.
Het is de bedoeling een gebie
op te zoeken, waar de mense..
nog leven in het stenen tijdperk
De Tafel des Heren door
prof. dr. A. F. N. Lekkerker-
ker. Uitgegeven in de serie „Bi
bliotheek van Boeken bij de Bij
bel" van Bosch en Keuning te
Goede wijn behoeft geen krans
en een goed boek geen leren band.
Dat blijkt weer in het jongste
werkje van prof. dr. A. F. N. Lek-
kerkerker: ..De Tafel des Heren."
In deze pocket van nauwelijks 170
pagina's geeft hij de lezer een
weelde van materiaal over het
heilig avondmaal. Hij heeft ge
probeerd aandacht te besteden
aan onderwerpen, die in de Ne
derlandse publicaties nog maar
nauwelijks aan de orde zijn ge
weest en schrijft over de histori
sche betrouwbaarheid van de bij
belse overlevering en over de ge
schiedenis van de mijding van het
avondmaal. Van groot belang zijn
de hoofdstukken waarin hij de
vier verhalen over de instelling
van het avondmaal onderling met
elkaar vergelijkt. Hij slaagt er
op .zeer eenvoudige wijze, begrij
pelijk voor iedere geïnteresseer
de leek, in zijn lezers een verdiept
inzicht te geven in deze bijbelse
hoofdstukken.
Het boekje verschijnt op een
moment in de kerkgeschiedenis
dat vragen over de intercommu
nie. de gemeenschappelijke avond
maalsdienst. steeds opnieuw aan
de orde worden gesteld. Dit
boekje biedt prachtig materiaal
als inleiding tot een gesprek tus
sen mensen van verschillende
kerken, maar ook voor iedere
•ijk-bijbelkring. En het mag ze-
In de Rotterdamse Morgenster-
kerk is het „WoortT gevleugeld
door een bijzondere kansel-
afwerking. (Hierboven)
De Rotterdamse Salvatorkerk
biedt een modern voorbeeld van
een kerk, vrij van de bijgebou
wen, maar er toch mee verbonden.
Rechtsboven
Weinig - veel
Toen minister Talma na zyn
ministerschap dominee werd in
Bennebroek, werd hij door prof.
Jonker bevestigd met de werkelijk
«fantastische" tekst: „Over weinig
zyt gij getrouw geweest, over veel
zal ik u zetten".
(Ds. H. A. Visser)
Honderdenzeventig ge refor
meerde kerken zijn er na de
oorlog gebouwd en daarvan
zijn er maar zeer weinige die
werkelijk spreken tot de men
sen van deze tijd, die een
sterk en waarachtig teken zijn
van Gods majesteit en liefde in
de razende wereld van van
daag. Vele herinneren trouwens
sterk aan de „kerken" die' er
voor de oorlog zo veelvuldig
verrezen en die de schrijver
Overduin eens heeft getypeerd
als „platvoetige vergaderruim
ten, zo volgestouwd met men
sen, dat God er niet meer bij
kan". Tot deze sombere con
clusie komt de architect Leo de
Jong in het boekje Aspecten
van kerkbouw 1), waarin hij
samen met een aantal anderen,
predikanten, kunstenaars en
een wijsgeer zoekt naar vorm
en functie van de moderne
kerk in de huidige samenle
ving.
Vooral de architecten hebben
het moeilijk bij het zoeken naar
nieuwe wegen in de kerkbouw.
Dat ligt voor een goed deel ech
ter ook aan hun opdrachtgevers,
aan de bouwcommissies, die vaak
irict de strakke eisen komen: zo
veel zitplaatsen, zoveel neven
ruimten en voor zo weinig geld
moet er een kerk komen.
Hoe weinig is er dikwijls spra
ke van werkelijke verdieping in
de verschillende functies in de
eredienst, van grondige voorbe
reidende studie. Men ziet dan
echter over het hoofd, dat de
kerk de plaats is. waar de ge
meente samenkomt om haar Heer
te ontmoeten. Dat is een zaak
van grote ernst en grote wijding.
Voor dat gezamenlijk geloofsbele-
ven moet de kerk ruimte schep
pen, ruimte om het Woord te ho
ren, ruimte om de doop* te bele
ven en op te gaan naar het
avondmaal, ruimte zelfs voor een
ontmoeting voor en na de dienst.
De kerk dient daarom bewust
monumentaal te zijn, het enige
gebouw in- de wereld dat niet
profaan is. zo betoogt De Jong.
Als dit besef levendig is dan is
de vraag naar basiliek- of cen-
traalbouw niet zo moeilijk meer.
Dan weet men dat het kerkge-
bouw zowel transcendent als im-
manent moet zijn. Dat er ener- "c
zijds is een „gerichtheid op" cci
anderzijds een „samenzijn van" ~a
de gemeente. Dat houdt in dat
een eenzijdige nadruk op het sa-
menkomen van de centraalbouw
nooit absoluut doorgevoerd kan
worden. Architect en gemeente J"
zullen samen moeten zoeken naar
een ruimtelijke vorm waarin bei(
de elementen tot hun recht ko
men en het resultaat moge zijn
een ruimte waar men werkelijk v
„binnen" is, geborgen met elkaar F®
en met God.
Van de andere medewerker^
aan Aspecten van kerkbouw
men wij dr. C. A. van Peursen,
die zeer verhelderend schrijf!
over de plaats van het Woord)
ds. H. M. Kuitert die de grenzej
van de liturgie aangeeft,
Rijnsdorp die schrijft over i
ratie, M. H. Zaalberg over toegel
paste kunst in kerken en archil
tect Sj. Wouda over kerk t
Ook dr. A. G. Luiks gaat
zijn brochure „Wij bouwen ker
ken voor God cn mensen" 2) in
op de praktische uitvenring van
kerkbouw. Omdat het kerkgebouw
een speciaal doel heeft, namelijl
dat van de ontmoeting van Goc
met Zijn volk, ook omdat het een
apart karakter heeft van de hoo|
ste waarde, namelijk dat va:
werkplaats van de Heilige Geest
behoort het allereerst alleen voo:
dit doel en volgens dit karaktei
te worden opgericht.
Het is in strijd met de bedoe
ling van de eredienst, wanneei
men de kerk meteen ook voor an
dere activiteiten, hoe prijzen?
waardig op zichzelf ook, bestemt
Vooral in een tijd van materiël) f
voorspoed acht dr. Luiks het i
aanvaardbaar dat er zo „ei
misch" gedacht wordt. En
men toch een pastorie, een kos-
terswoning, verenigingslokalen
receptiezalen, jeugdhonken en car
tines aan de kerk verbinden da:
zorge men voor een goede af
scheiding, waardoor noch het ex
terieur, noch het interieur van d( 0
kerk schade lijdt.
1) N.V. Uitgeversmaatschappij Y
De Graafschap, Aalten. r
2) Uitgave T. Wever, Franekeij
"SoS
n wi
1
DEZE WEEK
IN EEN WOELIGE WERELD
de revolte te hebben deelgeno
men, omdat zij niet de eer had
den gehad, te worden uitgeno
digd. En het is dan ook de vraag,
of een hartstochtelijk beroep
het oog van de denkbeeldig*
naald is gekropen.
Fout
e De Gaulle dit wil bereiken, we
ten we nog steeds niet. Wat dit
betreft, bevinden we ons nog in
eenzelfde situatie als drie en
een half jaar geleden, toen de
eerste opstand in Algerije een
maakt en het geweld spreekt
een steeds dreigender taal.
De leden van de vakbonden
kunnen de straten opgaan, als
er gevaar dreigt van de zijde
ten uit te lokken. Gelukkig heb
ben slechts weinig mensen aan
de communistische oproep ge
hoor gegeven, had de Franse
regering op grote schaal voor
zorgsmaatregelen genomen en
Permanente crisis in Parijs -
Het „Geheime
van de Gaulle op het" deel van
de strijdkrachten, dat hem on
voorwaardelijk trouw is geble
ven, evenveel effect zal sorteren,
als vorig jaar nog het geval Is
DE GAULLE doet. alsof er Gaulle en niemand anders dan
mets bijzonders aan de hand is. De Qaulle schreeuwden.
Onverstoorbaar als na de mis
lukte aanslag, die vorig jaar op De officieren en de Europese
rrrnrrr.rf.T'
ringen, eventueel gesteund door
een deel van de strijdkrachten.
Maar dergelijke door linkse or
ganisaties geleide demonstraties
werken in Frankrijk meestal als
een rode lap op een stier. En
gedroegen de ongeveer 5000 de
monstranten zich opvallend rus
tig. En dat is een gelukkig ver
schijnsel, want Frankrijk heeft
op het ogenblik geen behoefte
aan betogingen tegen de OAS,
maar aan orde en rust.
leger zoekt naar een gelegenheid.
Onmacht
HIER is de onmacht van De
Algerijnse kwestie. Zo heeft hij met roem overladen generaal
aan dc vooravond van het nieu. elke prijs ion vechten voor
we jaar laten weten, dat Frank-
rijk voor het einde van 1962 het het t>«houd van een Frans Alge
als de leiders van de OAS er
in slagen, de indruk te wekken,
dat een communistische staats
greep dreigt, is voor de leiding
van de Franse strijdkrachten.
Vragen
TOCH blijft het een grote
FRANKRIJK maakt de laat
ste tijd een permanente cri
sis door, veroorzaakt door het
communisten aangekondigde
demonstratie (die overigens bij
zonder rustig verliep).
is het geVaar bepaald niet meer
denkbeeldig, dat het regiem van
De Gaulle wordt weggevaagd
Gaulle ten voeten uit getekend.
Iiij geniet nog steeds de steun
van de grote meerderheid van
het Franse volk. Maat deze fac
tor die in de afgelopen jaren
maar van betrekkelijke beteke
nis is geweest, is niet langer be
ten uit Algerije zal hebben terug
getrokken en dat het zal blijver
streven naar een onafhankelijl
Algerije, dat nauwe banden me
omdat De Gaulle zich sinds 1947
In raadselen had gehuld en zich
t nooit over zijn politieke plannen
had willen uitlaten. Later bleek
dat de generaal wel bepaalde
die zich al de jaren van De
Gaulle's bewind al niet happy
heeft gevoeld, wellicht het hek
van de dam.
Paraat
vraag, of De Gaulle nog gele
genheid zal krijgen, zijn Alge
rijnse politiek tot een goed ein
de te brengen. Grote moeilijk
heden kunnen ontstaan, wan
neer de president er op grote
optreden van het zogenaamde
„geheime leger", dat aanvanke
lijk alleen in Algerije opereerde,
Gevaar
cn de militairen in Parijs de
lakens gaan uitdelen, met een
stroman aan het hoofd van de
palend voor de situatie in Frank
rijk. zomin als zij ooit wezen
lijke invloed heeft kunnen uit
oefenen op de ontwikkelingen in
Ideeën had, die niet strookten
met de verwachtingen van de
officieren en de colons en in be
INTUSSEN lijkt het nog niet
zo ver te zijn, dat er van een
onmiddellijke dreiging moet
schaal toe overgaat, de Franse
strijdkracht naar het moeder
land te doen terugkeren. De
mogelijkheid bestaat, dat de mi
maar nu het zwaartepunt van
zijn activiteiten naar Franrljk
verlegd. Vorige week vrijdag
nam de Franse regering uit
gebreide maatregelen om" zo
veel mogelijk voorbereid te zijn.
BIJ die communistische de
monstraties dreigde het gevaar
dan ook niet van de zijae der
betogers, maar van de aanhan
gers van het „geheime leger",
van wie bekend was. dat zij zou
den trachten ernstige ongere
geldheden uit te lokken om de
bevolking in een zgn. anti-com
staat.
Trouw
MET die dreiging wordt Frank
rijk sedert enkele weken gecon
fronteerd en het is bepaald niet
al te pessimistisch uitgedrukt,
wanneer we beweren, dat dit ge
Algerije. Dat de Franse strijd
krachten in Algerije nog luiste
ren naar de bevelen uit Parijs
(al wordt daar heel veel de
hand mee gelicht) is louter en
alleen het gevolg van een zeke
re rivaliteit tussen de verschil
lende onderdelen er van. met
name in de leidende kringen.
paalde opzichten van grote wer
kelijkheidszin getuigden.
Hachelijk
TOEN De Gaulle lil
Frankrijk aan de macht kwam,
was er weinig verbeeldings
worden gesproken. Er is dan
ook sprake van een permanente
paraatheid bij de Parijse poli
tie, een paraatheid, die eventu
ele revolutionaire elementen al
bij voorbaat tracht af te schrik
ken. Daar komt nog bij, dat de
OAS in Frankrijk zelf nog niet
zo sterk wordt geacht, dat zij
litairen zich dan openlijk tegen
De Gaulle zullen keren en als
zij dat niet doen, is het niet
uitgesloten, dat de in Frankrijk
terugkerende troepen een staat
in de Franse staat gaan worden,
zoals zij dat zovele jaren in Al
gerije zijn geweest. Hoe men de
Franse situatie ook beziet, er is
als van de zijde van de OAS
zou worden gepoogd door mid
del van een staatsgreep de
munistische uitbarsting achter
het ..geheime leger" te kunnen
krijgen. Meer nog waren de
voorgenomen activiteiten van de
vaar zo niet met de dag. dan
toch wel met de week toeneemt
en dat als het er werkelijk
op aan komt de politietroepen.
Pas in de tweede plaats gaat de
houding van de „gewone jon
gens" in het leger een rol spe
len.
kracht voor nodig, zich de
hachelijke situatie voor te stel
len. waarin Frankrijk zou ko
men te verkeren, als De Gaulle
op eigen kracht met succes een
staatsgreep zou kunnen verwe
zenlijken. Slechts wanneer de
militairen een greep naar de
zowel op korte als op wat lan
gere termijn reden tot grote be
zorgdheid. In wezen is Frankrijk
dan ook het grootste probleem.
macht aan zich te trekken.
Toen werd niet toegegeven en
zelfs voorzichtig ontkend, dat
het zenden van belangrijke po-
lltleversterkingen naar de „poor
ten van Parijs" verband zou
houden met het gevaar, dat van
de zijde van het „geheime leger"
OAS gericht op beïnvloeding
van de strijdkrachten, waarvan
de leiding al niet erg te spreken
is over de Algerijnse politiek
van generaal De Gaulle en zich
zorgen maakt over de mogelijk
heid van een communistische
greep naar de macht.
Wanneer de OAS er in slaagt,
een deel van de legerleiding of
waarop de Franse president in
elk geval kan steunen, weinig
zullen kunnen uitrichten tegen
met moderne wapens uitgerus
te parachutisten. De opstand in
Algerije kon vorig jaar op het
laatste nippertje worden onder
drukt, omdat dc marine en de
luchtmacht tenslotte weigerden,
onder het juk van de generaals
door te gaan.
Wanneer de leiders van leger,
luchtmacht en marine in Alge
rije het met elkaar eens waren
geweest, zou de revolte In dat
Franse gebiedsdeel binnen één
etmaal zijn geslaagd en zou een
overrompelende aanval op het
gebied van Parijs en andere vi
zou worden uitgeschakeld, of
door een natuurlijke oorzaak, of
door hetzelfde leger, dat hem in
het zadel had geholpen. De Gaul
le regeerde en regeert nog bij
de gratie van de Franse strijd-
krachten, waarin het leger de
voornaamste rol speelt Dat dc
president zich over de steun
van het overgrote deel van de
bevolking van Frankrijk mag
macht doen, is De Gaulle's re
giem en waarschijnlijk ook het
leven de president, in groot ge
vaar. Zo ver is het echter r.og
niet en zo ver kan het pas ko
men als zoals gezegd er
massale demonstraties tegen de
OAS zouden plaatsvinden, die
tot bloedige botsingen zouden
leiden en gedachten aan een
door de communisten geleide
waarmede de westelijke wereld
beeft te kampen, als het er op
aankomt inderdaad gevaarlijker
dan de Berlijnse crisis en de
ernstige situatie in Zuidoost-
Azië. Het einde van de Algerijn
se crisis is nog lang niet in
zicht. De oplossing, die De
Gaulle nastreeft is de enige, die
wellicht nog te verwezenlijken
valt. Helaas moet maar al te
geleden gaf men In Parijs aar
zelend toe. dat de grote concen
tratie van politiemensen sinds
van de strijdkrachten (bijvoor
beeld de parachutisten, die van
Algerije naar het noordoosten
Maar al te bekend zijn de ver
klaringen van vele Franse offi-
tale punten In Frankrijk hen
vrijwel zonder strijd de macht
In Frankrijk en Algerije ln han
den hebben gespeeld. Het ls dan
8 ALAN
de man achter
verheugen, heeft invloed op de
houding van de legerleiding
Joch speelt in het geheel van
het krachtenspel in Parijs en
staatsgreep zouden oproepen. De
demonstratie, die vorige week
zaterdag door de communisten
werd gehouden, was een van
zeer worden gevreesd, dat
niet alleen in Algerije, maar
ook in Frankrijk zelf krach
ten aan het werk zijn, die deze
vrijdag slechts voor een deel
het gevolg was van de door de
van Frankrijk zijn overge
plaatst) achter zich te krijgen.
tegen de rebellerende officieren
niet teveel gezegd, dat Frank-
het geheime leger
De terreur heeft zich van Frank-
waarbij de OAS gelegenheid zou
oplossing tot elke prijs willen
verhinderen.
