OP
'RUIM!
ING
forty;
four
Nogmaals: terzijdestelling
van vervangingsformule
Voorproef van de oogst
Een kanttekening
Synode gereformeerde kerken:
Geen binding
dan alleen de
Een woord'voor vandaag
Prof. S. van der Linde wijst
voorbereidende genade af
I
I
I
I
I
I
I
I
K^Dampo
Theologische studenten]
hespreken uitverkiezing!
Kerkentocht: oecumenische
primeur voor Rotterdam
te
2
BEZITSVORMING
DE afgelopen week is de aandacht gevestigd op twee feiten, die bedoelen
de bezitsvorming te bevorderen.
In de eerste plaats gold dit de wettelijke regeling waarbfj besparingen en
winstdelingen werden vrijgesteld van fiscale en sociale lasten.
De regering is tot opstelling van deze regeling gekomen om zo het bedrijfs
leven te stimuleren tot maatregelen op het gebied van de bezitsvorming. Is
een werknemer bereid periodiek een bedrag te sparen, om te komen tot meer
duurzaam bezit, en is de werkgever genegen aan deze spaarprestatie een
premie te verbinden, dan behoeft over deze premie geen loonbelasting of
sociale lasten betaald te worden.
Wij juichen deze regeringsmaatregel gaarne toe, omdat hierdoor het klimaat
om te geraken tot vorming van meer duurzaam bezit weer aanmerkelijk wordt
verbeterd. Het bedrijfsleven zelf zal weliswaar de bezitsvorming tot stand
moeten brengen, maar de overheid is geroepen hiervoor het meest gunstige
klimaat te scheppen.
Tot deze klimaatverbetering door de overheid moeten ook gerekend worden de
reeds eerder verleende fiscale faciliteiten voor beleggingsmaatschappijen voor
kleine spaarders en de vrijstelling van zegelrecht voor obligaties met kleine
coupures.
Wij achten deze initiatieven van overheidszijde zeer belangrijk. Zij kunnen
in hoge mate meewerken aan de bevordering van de bezitsvorming en daarom
dienen deze initiatieven een zo groot mogelijke bekendheid te verkrijgen.
Het is bekend, dat men met name in confessionele kring de gedachte van de
bezitsvorming een goed hart toedraagt. Het eerste christelijk sociale congres
san 1891 sprak reeds uit, dat het niet in overeenstemming is met de Heilige
Schrift, dat alle bezit zich ophoopt in handen van zeer weinigen en anderen
in armoede moeten leven. Door bezitsvorming zullen de scherpe tegenstel
lingen afnemen en de maatschappelijke verhoudingen zich in gunstige zin
ontwikkelen.
Het bezit van duurzame gebruiksgoederen, zoals een eigen woning en het
bezit van een spaarbanksaldo, obligaties en aandelen, maken de werknemer
in het sociaal-economisch leven minder kwetsbaar. Daarbij verhoogt het eigen
bezit het gevoel van eigen waarde en bevordert het het verantwoordelijk
heidsgevoel voor de gang van zaken in het sociaal-economisch leven.
In 1952 gaf het Convent van christelijk-soclale organisaties een verklaring
uit, waarin de bevordering van de bezitsvorming door werknemers krachtig
werd bepleit. Een C.N.V.-commissle wijdde enkele jaren geleden aan dit
onderwerp een rapport en nog niet zo heel lang geleden is een spaarbank en
een beleggingsfonds voor protestants Nederland opgericht. Beide instellingen
behartigen op voortreffelijke wijze de belangen van de kleine spaarder en
belegger.
Er zijn in Nederland nog te veel mensen die niet aan bezitsvorming toe
komen. Een door de regering ingestelde Commissie Bezitsspreiding rappor
teerde in 1955, dat volgens schattingen van de 2V> miljoen gezinnen, die
Nederland telt, er slechts 10 een vermogen bezit boven de belasting
grens. Ongeveer twee miljoen gezinnen bezaten volgens dit rapport niet meer
dan een inboedel, waaraan dikwijls nog afbetalingsschulden verbonden zijn,
weinig of geen spaartegoeden, in enkele gevallen aanvullende pensioenrech
ten en in vele gevallen begrafenispolissen voor een of meer gezinsleden.
Dat er dus nog heel wat bezitsvorming te bevorderen is, blijkt hieruit zonne
klaar. En dat de regering terecht maatregelen getroffen heeft om een beter
klimaat voor de bezitsvorming te scheppen, is eveneens duidelijk. Aan het
bedrijfsleven is nu het woord om van de gecreëerde gelegenheden gebruik
te maken.
Dat er op dit gebied door het bedrijfsleven nog veel moet gebeuren, staat
voor ons vast. Maar anderzijds willen wij ook niet de ogen sluiten voor wat
er reeds gebeurt. In dit verband willen wij een tweede feit noemen, waarop
in het kader van de bevordering van de bezitsvorming de aandacht is
gevestigd. Wij hebben hier het oog op de honderdste eigen woning van het
personeel van de Koninklijke Textielfabrieken J. Haymakers en Co N.V.
te Helmond. Deze honderdste woning werd maandag J.l. officieel door
drs. W. Schmelzer, staatssecretaris bij het departement van algemene zaken,
aan het betrokken personeelslid overgedragen. De directie van genoemd mid
delgroot bedrijf heeft thans voor de tweede maal 100.000 uitgetrokken ter
premiëring van de bouw van eigen woningen voor het personeel.
Ook hieraan ligt een gepremieerde spaarregeling ten grondslag, maar dan
een heel aparte. De vindingrijkheid welke genoemd bedrijf in Helmond ten
toon spreidt ter bevordering van het bezit onder het personeel verdient niet
alleen waardering maar ook navolging. Er zijn vele methoden mogelijk om
de bezitsvorming te stimuleren, ook dit voorbeeld bewijst het. De overheid
heeft van haar kant reeds veel gedaan om bestaande belemmeringen weg te
nemen. Het bedrijfsleven zal nu op zijn beurt moeten aantonen dat de bevor
dering van de bezitsvorming ook hem ernst is.
TOEN in 1959 de synode der
gereformeerde kerken in
Utrecht begloot om de zg. ver
vangingsformule terzijde te stel
len, om daardoor de weg te P 1
banen tot het herstel van de J fOYIÏlUllBTGTl
kerkelijke eenheid met de vrij
gemaakte kerken, bleek al gauw <Van een onzer verslaggevers)
dat in de eigen kerken verschil
lende vragen en misverstanden
de terzijdestelling van de z.g. ver
vangingsformule zou inhouden, dat er
in vroeger jaren te veel is geformu
leerd ot te eng is gebonden, kan de
synode niet voldoen, omdat ook bij
haar geen twijfel bestaat aan de
rechtmatigheid van deze uitspraken en
zij nog steeds de terzijdestelling als
een poging ziet om uit de sfeer van
misverstand te geraken en daardoor
Alle volken zullen de volgelingen van Christus haten ter-
wille van Zijn naam. Het is één van de typerende facetten
van de tijd, die voorafgaat aan het einde van de wereld. In
Zijn rede over de laatste dingen heeft Christus het voorspeld.
En Johannes vertelt in het laatste Bijbelboek, dat er een V
totale boycot zal zijn van al degenendie niet dragen het
merkteken van het beest, dat uit de aarde is opgekomen. Zie*J:
het als symboliek, maar let op de zaak zelf: er zal, voordat
Christus verschijnt, een haatcampagne tegen Zijn volgelingen
worden gevoerd zoals de wereld nimmer zal hebben gekend, fa*
Daarvóór mag het schijnen, of de christenen niet alleen pl
worden geduld, maar zelfs worden gerespecteerd; als het naar S
het einde gaat, scheiden zich de geesten op de meest radicale c
wijze. Iets daarvan wordt openbaar in de communistische fi
staat, waar het christendom slechts wordt geduld voorzover m
het zich wil conformeren aan de communistische opvattingen
Is het misschien hier zó, dat de haat achterwege blijft, omdat
degenen, die zich christenen noemen, zich niet of veel tc
weinig openbaren als volgelingen van Christus? Zeker, God A
tempert het kwaad, de onder de oppervlakte verborgen haal
en niemand weet hoe ver wij van het einde zijn verwijderdj
maar het zou óók kunnen zijndat de christenen helemaal geen
aanleiding tot radicale afwijzing geven, omdat zij het bèsl
kunnen vinden met de bestaande orde, waarin Christus geen g
plaats heeft!
leefden betreffende deze beslis
sing. Nog daargelaten dat zij bij
de vrijgemaakte synode te Assen
in het geheel niet geaccepteerd
werd als een mogelijkheid om
elkaar als kerken opnieuw te ont
moeten.
De synode van Apeldoorn behan
delde een bezwaarschrift van de heer
P. Sanders te 's-Gravenhage-West en
enige anderen en van brievèn, afge
zonden door de kerkeraden van Am
sterdam-Zuid. Beverwijk, Bilthoven,
Bodegraven, Noordeloos, Poortugaal,
Rotterdam-Zuid, Willemstad (Cura
sao), Zutphen en Zwolle, alsmede een
schrijven van de classis Gorinchem.
Een brief van dr. A. E. Schouten te
Schéveningen werd om zijn onwaardige
inhoud terzijde gelegd.
Over een en ander had de Commis
sie. die deze stukken ter behandeling
kreeg, een rapport doen samenstellen
door ds. A. C. van Nood te Velsen, die
ook als raoporteur optrad. Het achttien
getypte vellen tellende rapport zal aan
alle bezwaarden en vragers worden toe
gestuurd.
(Advertentie)
Predikanten Geref. Bond bijeen
(Van een onzer medewerkers) j heilshistorische in plaats van
Op Woudschoten te Zeist is heilsordelijke prediking zijn hier
10 en 11 januari de jaarlijkse con- veelzeggend. Met grote ernst riep
ferentie gehouden van hervormde prof. Severijn in zijn boeiend be-
predikanten, behorende tot de Ge- toog op tot trouw aan en leven
reformeerde Bond. De leiding M» de d" kerk- D/n
van deze zeer goed bezochte con-j kunnen wij (aldus merkte een der
ferentie berustte by prof. dr. J. oudsten onder de aanwezigen op)
Severijn, die in zijn openings- "lfs meespreken in de Wereld-
rede n.a.v. de assemblee van de!«ad. beter damn de ICCC die
Wereldraad van Kerken te New-i*HI slechts zien kon als een bun-
Delhi alsmede vao de discussiedelln§ van gescheiden en veels-
dr. Nijenhuis-ds. Volte in „Woord,zlns dwalende kerken,
en Dienst" tot de conclusie'
kwam, dat het wezenlijke (de op
roep tot persoonlijk geloof en be
kering) in de prediking al te zeer
naar de periferie wordt gescho
ven. De huidige opvatting van het
apostolaat en het spreken van
Advertentie
SEIZOEN-
Begint
zaterdag 13 januari, O uur
Costuuma, Ovarjaeean,
Regenjassen, Sportcolbert»,
Pantalona an Haranmodaa
Rotterdam Stadhuisplein 28
Den Haag Groenmarkt 24
Over ..Geloof en geloofsleven'
reerde in (te namiddag prof. dr. S. van
der Linde Utrecht i. Gelet op de discus
sie binnen de Geref. Bond over de even
tuele betekenis van de ..gratia praepa-
rans", de voorbereidende genade, was
het de bedoeling van de hoogleraar om
tegenover deze voorbereidende genade
(slechts een armoedige verschijning, die
wij moeten kwijtraken, want men kan
er met van leven» te getuigen van de
volle, overwinnende, paradoxe genade,
die ons in de H. Schrift gepredikt wordt
I en die in de lentetijd der Hervorming
veer werd ontdekt, met name door Cal
vijn.
De oude Kerk leefde spontaan uit het
geloof en overpeinsde geen voorberei
dende genade". Dit geschiedde steeds m
tijden van geestelijke matheid en heeft
bijna altijd een pelagiaanse bijsmaak; zo
bij "Riomas van Aquino, die haar op klas
sieke wijze uitbeeldde. Maar dan is de
herfsttij der middeleeuwen met de lust
tot speculatie reeds in aantocht.
Calvijn heeft haar ongetwijfeld tot de
ijdele speculaties gerekend. U-t de Geest
leeft h(j bij het Woord van God; hij heeft
een ruim geloofsbegrip, dat meer dan de
wedergeboorte inhoudt. De verticale lijn
ihet ingrijpen van God in ons leven» ligt
ingebed in de horizontale (het Vertoond;
de toeleidende weg». Een open oog heeft
Calvijn voor wat om het bewuste geloof
heenhgt. Hij kent de hardnekkigheid van
ons hart, doch heeft een verwonderd en
eerbiedig geloof in de herscheppende
kracht van het Woord. Deze theoloog van
de H. Geest heeft de negatieve worste
ling van het vlees niet zo zwaar gewaar
deerd. dat hij een theorie over „voorbe
reidende genade" heeft opgebouwd.
Er is In ons niets voor ie bereiden;
Gods genade knoopt niet ergens In ons
aan. maar herschept. Het Is niet bijbels,
dat een mens eerst pasklaar moet worden
gemaakt; dergelijke ..voorbereidingen"
dreigen de wezenlijke genade te verduis
teren. Calvijn preekt nlt de effectieve
renade ln Christus en Is dogmaticus b|j
de gratie Gods; s(jn dogmatiek is geloofs-
leven) leer.
Speculatie»
Sooedig na Calvijn komt de dogmatis-
tische speculatie weer op. d:e de eerste
warmte verloren had. Reeds Beza effent
de weg om te komen tot „vooitoereidende
genade"; Perkins en Ameeius opreken
van zekere roeringen in de mens. die aan
<te wedergeboorte voorafgaan; een onkla
re zaak overigens: deze zijn niet uit de
Geest, doch ook niet uit de mens. want
deze piëtisten waren niet pelagiaan» be
smet
Vooral de Labadisten achtten het on
verantwoord om de harde, blinde mens
onm-ddellijk met het evangelie te con
fronteren en tc roepen tot geloof. Een
Christus tc
Dit is zeer begrijpelijk en ook onder
ons nog zeer gangoaar, doch Koelman
en a Brake! wezen deze methode fel af.
Terecht, want (onbewust vaak» komt het
gemakkelijk tot een loochenen
vrijmacht der genade en vervallen wU
in een (zij het ook vroom) humaniseren
Hoe aanlokkelijk dit oök moge zijn, als
getuigen van Christus zullen wii hebben
te getuigen van de kracht van Zijn Geest
en Woord: hoe halsstarrig ik ook was en
nog steeds ben. Hij trok mij. En ook
alles, wat daaraan voorafging, is mee in
gesloten voor het besef van het levende
geloof. Want daar korrut het in prediking
en zielszorg op aan. Geloof is niet zonder
bevinding, doch er is ook een bevindelijk
heid, die opgaat in beschouwingen: hoe
het moet zijn; hoe God's volk het beleeft
Met klem riep Prof. van der Linde op
tot een prediking uit Gods levendmaken
de belofte; daar zal de gemeente wel bij
varen en genezen worden van haar ar
moede en matheid. Ook onder ons leven
tradities, dïe meer op Beza en de 18de
eeuw teruggaan dan op Calvijn. Luther
en Kohlbrugge. De voile Christuspredi
king moge dwaasheid schijnen, het is de
dwaasheid Gods, die ons behoudt. Men
zie Calvtjns preken: van Gods wet uit,
recht op de mens af; praedestinatiaans in
de rijke zin van dit woord. Warm en ge
tuigend; winnend voor Christus.
T raditie
Prof. van der Linde merkte onder
ook op, dat het construeren var
lange voorbereiding het wel heel moei
lijk maakt om die moeilijke mens aan
God kw|jt te raken; dat hier de onherbo-
ren mens overbelast wordt en te belang
rijk gemaakt.
De ..voorbereidende genade" ln scho
lastieke zin acht h|j de doodsvijand
de ware kerk, de rechte prediking t
zielszorg. Deze traditie moeten wij dos
kwijt.
Er is ook een waardevolle traditie, die.
gepeurd uit het evangelie, is als gestold
(allerminst: versteend) geloof: de belij
denis der kerk b.v. De Geref. Bond is
van hui» uit Reveil-minded. Een refor
matie, een revival betekent steeds een
doortoraak door tradities heen
Woord. Waarom zijn wy vaak zo weinig
traditie-vr|j?
Laat ons. door de Geest geleid, kritisch
staan tegenover alle mensengedichten
(w o. ook die van de voorbereidende ge
nade) en leven uit het Woord van God-
Wanneer wij leven uit genade, die recht
vaardigt. levendmaakt en heiligt, hebben
wij geen verlengsbakken of voorstiAkeD
noa'^g. Tot de Wet en tot de getuigenis.
Op dit referaat volgde een bijzonder
levendige discussie. Des avonds sprak
Prof. Severijn over moeilijke vragen op
de catechisatie.
Advertentie
Studieconferentie a.r.
jongerenstudieclubs
De nationale organisatie van anti
revolutionaire jongerenstudieclubs houdt
vrijdag 19 en zaterdag 20 januari in het
gereformeerd jeugdcentrum de Witte
Heide te Huis ter Heide, een studenten
conferentie met als thema „Het atoom-
vraag&uk".
Prof. mr. dr. I. A. Diepenhorst zal
spreken over: ..Atoombewapening'" (de
juridische aspecten» en prof. dr. C. A.
van Peursen over: „Leven in het atoom
tijdperk". Op zaterdagochtend zal met
een vooraanstaand figuur uit de A.R.-
partij over de actuele binnenlandse
politiek van gedachten worden gewisseld.
De discussie over dit stuk en de daar-
bljgevoegde concept-besluiten, duurde
een hele dag. Wij zullen hiervan geen
weergave verstrekken. Voor het meren
deel hadden de vragen en opmerkingen
van de synodeleden betrekking op de
clausule waarmee de vervangingsformu
le terzijde werd gesteld. Veel bezwaar
den in de eigen kerken hebben daarin
toch een nieuwe toevoeging aan de drie
formulieren van enigheid gezien.
De vrees daartoe leefde reeds in de
sjmode van Utrecht-1959 bij ds. J. van
Herksen te Ermelo, die daaraan ook
thans herinnerde.
Nadrukkelijk verklaarde ds. Van Nood
- en het werd ook in de op twee na
algemene stemmen aanvaarde besluiten
neergelegd dat de slotclausule geen
enkele buiding Inhoudt. Bindend zijn na
de terzijdestelling van de vervangings
formule alléén de drie formulieren
enigheid.
De zinsnede in de bestreden clausule
dat de vervangingsformule in vele op
zichten zegenrijk gewerkt heeft, bindt
niemand. Men hoeft het daarmee niet
te zijn. Ofschoon diverse synodele
den hun instemming daarmee thans op-
betuigden.
Besluiten
De synode «preekt uit:
\De SYNODE acht het niet wen
selijk aan het verlangen van en
kelen te voldoen, die alsnog in de
bewoordingen van de genomen be
slissing veranderingen zouden willen
aanbrengen of zelfs een geheel nieu
we formulering daarvoor m de plaats
zouden willen stellen.
Desgevraagd wil de synode nog eens
zij het ten overvloede uitspreken,
dat door de terzijdestelling van de
z.g. ver vang in gs formule thans alléén
de drie formulieren van enigheid gel
den als de bindende belijdenis der
kerk inzake hetgeen de Schrift, als
enige regel des geloofs, aangaande ge-
na de ver bond en doop leert; hetgeen
ook betekent dat de inhoud der z.g.
vervangingsformule (1946» daarin niet
impliciet behoeft te worden gelezen.
Ook hetgeen de slotclausule bevat, be
doelt niet naast de drie formulieren
van enigheid een nieuwe leeruitspraak
te geven, nog veel minder het ge
bruik van woorden als ..voorwaarde
lijk" onvoorwaardelijk" in de
leer van het verbond enig kerkelijk
gezag te verlenen, maar enkel werd
toegevoegd om eenzijdigheden in de
belijdenis van het verbond te voor
komen. door daarin én de Goddelijke
souvereiniteit én de menselijke ver
antwoordelijkheid tot hun recht te
doen komen, waarbij zij de relatie
tussen deze beide elementen niet wil
de omschrijven.
Aan het verzoek om uit te spreken, dat
;.vc
destelling van de vervangingsfor
mule op zichzelf geenszins impli
ceert, dat bepaalde in de verschillen
de missives nader genoemde tucht
maatregelen of weringen dienen te
worden opgeheven.
Ongeacht de kerkrechtelijke onmoge
lijkheid om in deze zin te handelen
met personen, die zich reeds vele ja
ren aan het opzicht der kerk hebben
onttrokken, grijpt de terzijdestelling
van de vervangingsformulé niet in op
de rechtsgrond van hetgeen in dit
opzicht is het verleden is geschied,
maar is zij juist bedoeld om bij alle
verschil van oordeel over het verle
den het begin van een gemeenschap
pelijke nieuwe weg voor de toekomst
te vinden.
CTen aanzien van de plaatselijke
toenaderingspogingen blijft de sy
node bij het door de synode van
Utrecht-1959 ingenomen standpunt.
Zij spreekt daarbij tevens de verwach
ting uit. dat de mindere kerkelijke
vergaderingen zich zullen onthouden
van handelingen en beslissingen, die
zonder medewerking van het kerkver
band geen effect kunnen hebben en
die dus op het beleid van de keken
in het gemeen zouden vooruitgrijpen,
of dit beleid zelfs geheel zouden kun
nen doorkruisen.
DTen aanzien van de bezwaren, die
zijn ingebracht in verband met staat in het thema van ,,De uit-
de aanvaarding van de her2iene1
kerkorde, spreekt de synode uit, dat
zij blijft bij het door de synode van
Assen-1957 dienaangaande genomen be
sluit. Daarbij is zij van mening dat
in een eventuele samenspreking kerk
rechtelijke controversen uiteraard aan
de orde kunnen komen.
Jaarlijks congres VSTF in Amsterdam begonneif"r
1 öwil
(Van een onzer medewerkers)
Uit alle hoeken van ons land
zijn theologische studenten sa
mengekomen naar Amsterdam
om daar hun jaarlijks congres te
houden. Ze kwamen uit Brussel
(10), Nijmegen (50), Utrecht (35),
Leiden (15), Groningen (15),
Kampen (10). Ook de Amster
damse studenten waren goed ver
tegenwoordigd. De Gemeentelijke
Universiteit met 30 en de Vrije
Universiteit, dit jaar de gastheer,
met 50 deelnemers. Het congres
verkiezing"
Tot de werkzaamheden van de stich
ting .Verenigde Studenten in de theo
logische faculteiten in Nederland"
(V.S.T.F.) behoort o.a. het organiseren
van een jaarlijks congres. Dit jaar wordt
het 10. 11 en 12 januari gehouden in
Tijdens gebedsweek voor eenheid
Vijf gezindten
vonden elkaar
(Van een onzer verslaggevers)
ROl
j
Benoemingen
Tot buitengewoon hoogleraar in de
afdeling der scheepsbouw- en vliegtuig,
bouwkunde aan de Technische Hoge
school te Delft is benoemd dr. ing. S. F.
A. H. P. Erdmann. Naar aanleiding van
aula van de hogeschool een rede uitspre
ken. De nieuwe hoogleraar gaat onder
wijs geven in de supersone aërodynami
ca.
Met ingang van 1 januari is prof. dr.
J. H. de Boer uit Geleen benoemd tot
voorzitter van de wetenschappelijke ad
viesraad voor kernenergie. Prof. De
Boer is adviseur van de hoofddirectie
der staatsmijnen.
(Advertentie)
kOSRAM
lampen
Beroepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Kitchener (Ontario, Can.,
Christ Rerformed Church): H. W. Kroe
ze te Clerkson (Ontario, Can., voorheen
t« Oenkerk).
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
half
I pad, de (hervormde) predikant W. Vos
in de (remonstrantse) domina n s
|Westerouen van Meeteren.
Dit comité zal alle Christenen uit
Rotterdam en omgeving oproepen tot
deelneming aan de Vijfkerken-tocht van
25 januari. De rout.? gaat achtereenvol
gens langs de hervormde Nieuwe Kerk,
's-Gravendijkwal; de oud-katholieke Pa-
radijskerk. Nieuwe Binnenweg; de Re-
OTTERDAM heeft een pri- monstrantse Kerk, Westersingel, de ge
reformeerde Nieuwe Zuiderkerk. West
zeedijk en de daartegenover liggende
rooms-katholieke Kathedrale Kerk. De
kerkgebouwen worden Achtereenvolgens
met tussenpozen van ongeveer een half
uur bereikt, zodat het geheel
elf beëindigd zal worden.
In al deze kerken wordt een dienst
van ongeveer een kwartier gehouden,
waarin het gebed om de eenheid der
kerken op de voorgrond zal staan. De
ze diensten z|jn omgezet volgens het ka
rakter dat de betrokken kerk daaraan
verleent. Hiermee willen de organisato
ren een confrontatie geven met de
deeldheid van de kerken, maar ook
de bereidheid tot samenwerken in
bepaald verband. Zij menen met dit
evenement te doen zien dat de
ne niet ais een „grootste gemene de
ler" moet worden beschouwd, maar als
zaak, waaraan Iedere kerk haar bij
drage levert.
Daarnaast menen de initiatiefnemers
dat in de oecumenische beweging naast
het discussieve en actieve eiement
het samen spreken en samen werken
"het devotionele element het z
men bidden een grotere plaats v<
dient. Ook dit streven hopen zij met
de kerkentocht onder de aandacht van
velen te brengen, vandaar dat het ge
zamenlijk gebed een belangrijk ele
ment zal vormen op die avond.
Ter voorbereiding op de kerkentocht
zal dinsdagavond 23 januari in het ge
bouw „Atrium" (geref. kerkelijk cen
trum) een oecumenische avond worden
gehouden. In deze bijeenkomst zal de
(remonstrantse) hoogleraar prof. dr. G.
J. Hoenderdaal uit Leiden een terug
blik werpen op ,.New Delhi". Een fo
rum. waarin behalve de vijf genoemde
kerken ook de Russisch-Orthodoxe Kerk
zal zijn vertegenwoordigd, zal
trachten de gestelde vragen te beant
woorden op een wijze, die zo actueel
mogelijk wordt toegespitst op de Rot
terdamse situatie.
iiieur voor Nederland op
oecumenisch gebied in zicht:
Vertegenwoordigers van vijf ge
zindten organiseren namelijk een
vijfkerkentocht, die donderdag
avond 25 januari wordt gehouden
en dan vijf kerkgebouwen zal
aandoen. Men is op het idee ge
komen naar aanleiding van een
soortgelijk jaarlijks evenement
in Kopenhagen, dat de laatste
keer ongeveer 1200 gelovigen
trok. De tocht is de afsluiting van
een aantal gebeurtenissen in de
week van het gebed voor de een
heid der kerk, die van 18 tot en
met 25 januari wordt gehouden.
De gebedsweek voor de eenheid is
een oorspronkelijk Anglicaans initia
tief, dat de r.k. kerk later overnam
en dat thans een algemeen erkende
periode is, waarin vele kerken op ei
gen wijze aandacht besteden aan het
streven naar eenheid. Tot dusver
werd in Rotterdam weinig aandacht
besteed aan deze week. Er waren
slechts bijeenkomsten in kleine kring,
o.a. van een hervormde wijkgemeente,
de oud-katholieke gemeente, de Engel
se Kerk en de Russische Kerk.
Nu de gebedsweek 1962 valt in de pe
riode tussen „New Delhi" (Wereldraad
van Kerken) en het Oecumenisch Con
cilie (van de r.k. kerk) kwam
de conclusie een poging te w
een breder basis te komen. Daartoe
werd een organisatie-comité gevormd
Amsterdam. Iedereen die in ons lanlroo
theologie studeert kan lid worden vaC.
de V.S.T.F. Men treft dus van de ver^
schillende kerkelijke groeperingen ii A
ons land altijd wel deelnemers onder ddr.
congresgangers. teit
De samenwerking binnen het V.S.T.F D
Uitverkiezing
,On
St
n 4 G:
t h*ad'
J3,"
gekozen de uitverkiezing. Het blijkt
de ingewijden nog altijd één van
meest centrale punten te zijn uit
theologisch wetenschappelijk bedrijf,
lijkt het woord op het eerste gezicH
voor leken en buitenstaanders een ietwfien
versleten term. Na een openingsdienst Èaë:
de Westerkerk o.l.v. prof. dr. J. van dtfls. i
Berg, hoogleraar aan de V.U. kwam h( d
gezelschap bijeen in het Roothaanhu|e j
aan de Rozengracht waar prof. dr. H. h
Ridderbos, hoogleraar aan de Theolo v
gische Hogeschool der Gereformeengur:
Kerken te Kampen, als eerste het spreelpito
gestoelte beklom om te refereren ove
liet exegetisch aspect van de Uitvei
kiezing. D1
Uit zijn betoog brengen we enkeSnip
punten naar voren: ten"
Betekenis
Voorop werd gesteld, dat we het
grip met mogen verwarren met wat m
predestinatie noemt. Aan de hand va Lie
oud- en nieuwtestamentische tekstaren
werd het woordgebruik in de bijbt Lu
nagegaan. Dan blijkt dat het begrip ufcug
verkiezing in de eerste plaats betreT
king heeft op wat geschiedt in de tijL."
Uitverkiezing is steeds daar gebruiïc»rL
waar duidelijk werd gemaakt aan i Zr;
feiten: nu wordt een volk, een perao|
uitverkoren tol een bepaalde dienst. "aiJ
Uitverkiezing is een historische da; Tr»
van God. God kiest zich een volk uTan
eigent zich een volk toe. Het woord u;
verkoren staat op één lijn met de aai
spraak. „Heiligen'' of „Geliefden". Ca
Uitgangspunt is de historische heilf^H1
daad van God zoals die openbaar wort
in de roeping van Abraham. God zond»aar>
zich een volk af uit de volkeren. Al Lu
kwalificaties die gebruikt werden vofene:
dit volk gaan in het N.T. over op Re;
gemeente. Mn
Verband
Sui
Onder predestinatie wil men ongevePeme
verstaan de vóórtijdelljke kennis vi Tri
God omtrent heel de geschiedenis, ftonn-
staat er-Iets als een vooruitweten, e<
van te voren allemaal al klaargemaa
zijn van wat zich nu ontwikkelt? Gec
Prof. Ridderbos liet zien hoe het NJerap
nergens kans geeft om een soort abstrrcon
Godsplan achter al het gebeuren nad
te bepalen. Wij hebben alleen met h
Godsplan te maken voor zover het zii
in de historie openbaart Middelpunt I in
inhoud van de voorkennis van God woi^at(
openbaar in de komst van Christ»!,
Christus is de uitverkorene in wie ,x
velen" begrepen zijn. Wij zijn in Her.,^
maar ook worden wij door de doop ?ay.
Hem ingelijfd. Onze positie is tegelrtst&
een ingelijfd zijn alsook een ingeliPoen-
worden. Hierin ligt de roeping die vie n-
het evangelie uitgaat. Uitverkiezing, r*fen(
ping en geloof staan in nauwe verwan Boj
schap met elkaar, maar het is niet erijs
verband van oorzaak en gevolg. jirm
Israël
■ijk su
ÖU
Rom. 9—11 wordt beschreven teken
prof. Ridderbos aan. dat het hier ni
gaat over het mysterie van de goddelijl
besluiten vóór de tijd, maar o\
goddelijke verkiezing in de tijd
er niet sprake Is van een grondelö
voorkeur maar van een geopenbaatf
realiteit Gi
Verkiezing én verwerping staan in een
open situatie, dienen zich nooit absolQo c
aan. God verkiest hetgeen niets is 1^^
verwerpt hetgeen iets is. Hij behandk.r.
uit volkomen vrijmacht en verkiest m
het niet van zichzelf maar alleen \*n t
Hem verwacht. -
"B
Bovi
A C
U'R zijn altijd mensen, die vragen of al het
*-* werk nu eigenlijk wat uitwerkt. Ik kan die
vraag tot op zekere hoogte begrijpen en waar-
deren. Wanneer al de miljoenen, die in clubhuts-
werk. maatschappelijk werk en andere soortgelij
ke arbeid geïnvesteerd worden nu eens geen en
kele vrucht zouden afwerpen, dan moet men
zich toch wel wat onprettig gaan voelen. Zéker
als men beseft hoeveel van dat geld bij kwart
jes en guldentjes samen wordt gebracht, vaak
door mensen, die deze bedragen maar node mis
sen kunnen. Hoewel..., we verroken en verdrin
ken nog a'tijd grotere bedragen, en zou het al
niet lonend zijn als we door al dit werk hier
en daar enkele kinderen wat meer vreugde zou
den bezorgd hebben dan re anders in hun jeugd
zouden ontvangen hebbenIs clubhuiswerk soms
nu en dan niet de beker koud water, die aan een
dorstige wordt uitgereikt' Is maatschappelijk
werk niet een van de hedendaagse manieren om
naakten te kleden? En staat er over dit alles
niet iets heel belangrijks in de bijbel?
Aan de andere kant: de vraag naar het succes
of wilt ge: naar de zegen is toch wel een
griezelige aangelegenheid. Hij verraadt het harde
ongeduld van een zakelijke maatschappij, waar
men meteen dividend wil zien; waar men ver
vreemd raakte van de boer, die zaad zaait en dan
verder maar afwacht, zich te alapen legt. en pas
veel later merkt wat er van terecht gekomen ia.
pas gerooid worden als het daartoe tijd
eerder aan het rooien slaat, vernielt de hele oogst!
Maar opnieuw aan de andere kant: mij bevangt
steeds de angst om een stichtelijkheid, die nooit
bereid is om rekenschap af te leggen; die de vra
gers maar met vrome kluitjes in het riet stuurt; die
maar doorploetert zonder zich één moment te be
zinnen op de vraag of men zelf wel op de rechte
weg :s Het zou toch ook kunnen zijn dat we ons
in de hele opzet schromelijk hadden vergist? De
gemeente van vandaag is even feilbaar, als die van
vroeger eeuwen, die zich helemaal niet druk maakte
over de slavernij, of over het lot der andere ras-
En dan 'n heel zeldzame keer krijg jij opeens
het bewijs dat het succes en de zegen aanwezig
zijn. Zo onlangs. Ik word opgebeld. De stem komt
me vagelijk bekend voor, maar het accent kan ik
toch niet thuisbrengen. Het is een koeterwaals,
dat met onze zoete moedertaal hevig overhoop ligt.
Tot de man aan de andere kant zijn naam noemt!
Opeens zie ik hem weer voor me, zoals hij 'n
dozijn jaren geleden bij ons belandde. Een opgroei
ende jongen, die allerverschrikkelijkst met zichzelf
en met de hele wereld overhoop lag. Lichamelijk
zwak: van de ene ziekte in de andere belandend.
Geestelijk eigenlijk óók zwak: weinig bestand te
gen de vele verzoekingen, die op ziin pad komen.
En verstandelijk zeker niet meer dan middelma
tig begaafd. Een jongen in de knoop en zie maar
dat je de knopen eruithaalt. Vooral wanneer de om-
L P
R F
standigheden, waarin hij opgroeit, van die a«Ben'
zijn dat een kerngezond mens er al niet tegen P s
zou kunnen roeien. man
Goed, hij komt op een club. En meteen vindt I
de rechte aansluiting bij een paar leiders, die li
gfduld hebben om naar zijn eindeloze klachten
luisteren. Die hem af en toe flink de les lezen
hem op zijn kop geven, maar die ook bereid zl
hem ondanks zijn vreemde streken nooit los te I
ten. En van clubjongen brengt hij het tot het 1
roep van gesalarieerd krulleknechtje. Dat je C
doen kunt, is alleen een gevolg van het feit fl
overal mensen wonen, die je financieel steun
want subsidies zijn in die dagen armzalig en t
vendien niet bestemd voor de aanstelling van i
velstoejagertjes. En als hij zo toch tot de staf
toegelaten, vragen we ons benauwd af of
goed aan doen. Ik kan niet zeggen dat iedereen f
greep toejuichte! Maar één Jaar lang draait hij r
En dan verdwijnt hij. Naar een ver land over z«
Weg uit ons gezicht.
Nu belt hij me op. Hij vertelt. Dat hij getrouwd i
Dat hij ginds in den vreemde jeugdleider gew.'
van .-n rl„hhi(
rdCE
den is. Dat hij aan het hoofd staat van een clubht
Dat het zwaar werk is. Maar dat hij het doen
en doen wil, omdat je zulk werk in Jezus' n«
doet: een beker koud water, en naakten kleden,
dat Jezus je kracht geeft om het vol te houden,
al zie je zo geen resultaat
Als hij opgehangen heeft, denk ik dankba;
b»ik op de oogst, nog wie weet hoe lang
op
„de dag" komt!
aar
14 o
vd
WIJKPREDIKA1*
