DE DOKTER aan 't woord
Een kanttekening
Maatschappelijk werk ook
pastorale taak der kerk
Een woord voor vandaag
Mindszenty zou vrijhei*
geweigerd hebben
Posthume hulde aan
koloniale" rijkaard
PIJN OF GRIEP!
Chefarine 4
anna
Rooms-katholieke houding
bemoeilijkt het gesprek?
EUROMARKT GROEIT ALS KOOL
AVER enkele weken om precies te zijn op 1 januari 1962 zullen de
tariefmuren tussen de landen van de Euromarkt (West-Duitsland, Frank
rijk, Italië, Luxemburg, België en Nederland) opnieuw worden verlaagd.
Hierdoor komen de invoerrechten voor industriële produkten 40 lager te
liggen dan in 1958, het laatste jaar vóór de inwerkingtreding van de Euro-
markt; op 1 januari 1959 zijn de tarieven namelijk voor de eerste maal
verlaagd.
Het kan niet anders, of het handelsverkeer tussen de Euromarktpartners
moet door het steeds verder verlagen van de tarieven, maar ook door het
opheffen van andere barrières (zoals invoercontingenten), steeds meer ge
prikkeld worden.
Deze onderlinge verlaging geldt namelijk niet voor de landen buiten de
Euromarkt. Met andere woorden, bij invoer van een artikel nit laten wij
zeggen de Ver. Staten ligt het invoerrecht op dat artikel hoger dan bij invoer
uit Frankrijk. De prijs van het Franse artikel zal bij gelijke kwaliteit
in principe dus lager kunnen liggen dan van het Amerikaanse produkt.
En omdat elke bandelaar er op uit zal zijn zo voordelig mogelijk in te kopen,
moet er een heroriëntering van onze handel ontstaan. Inderdaad tekent deze
omschakeling zich reeds duidelijk af, hoewel wij met de Euromarkt nog maar
een paar jaar op weg zijn en het eindstadium van algehele opheffing van
invoerrechten tussen de aangesloten landen nog lang niet bereikt is.
In de eerste tien maanden van dit jaar kwam 50 van alle ingevoerde arti
kelen uit de Euromarktlanden. In 1958 werd ruwweg 42 van de totale
invoer uit de Euromarktlanden betrokken.
Hoewel de totale invoer in de afgelopen vier jaar sterk is toegenomen, ook
dc invoer uit andere landen dan de Euromarkt, is de handel met die andere
landen procentsgewijs toch afgenomen, en wel van 58 tot 50
De Euromarkt stimuleerde niet alleen onze invoer, maar ook onze uitvoer
naar de Euromarktlanden. Ging in 1958 ongeveer 42 van onze totale export
naar het Euromarktgebied, in de eerste tien maanden van dit jaar was die
uitvoer gestegen tot 47 van onze totale uitvoer.
Het komt er echter wel op neer, dat de invoer uit de Euromarktlanden sterker
is gestegen dan de uitvoer naar die landen. Anders gezegd, onze partners
hebben tot nu toe meer van de Euromarkt weten te profiteren dan wij zelf.
Maar afgezien hiervan, het is een vraag of een sterkere concentratie van onze
uitvoer op het Euromarktgebied wel het hoogste ideaal voor ons land zou
zijn. Nederland is voor het opvoeren van zijn welvaart in belangrijke mate
van het buitenland afhankelijk. Wij hebben betrekkelijk weinig grondstoffen.
Wij moeten dus veel invoeren, van deze grondstoffen andere produkten
maken, en ze daarna zelf gebruiken en uitvoeren. Hoe meer wij kunnen
exporteren naar zoveel mogelijk landen, des te krachtiger wordt onze eco
nomie.
Als wij ons te veel op de Euromarkt richten omdat dit aantrekkelijk en
gemakkelijk is dan kunnen wij de exportmogelijkheden buiten dit ge
bied verwaarlozen, hetgeen ons op den duur stroppen kan bezorgen.
Het is dan ook heel logisch dat onze regering een grote voorstander is van
uitbreiding van de Euromarkt met andere landen. Zoals bekend, wordt er
thans onderhandeld over de aansluiting van Engeland, terwijl ook andere
landen (o.a. Denemarken, Noorwegen, Ierland) belangstelling voor aanslui
ting bij de Euromarkt tonen.
Het opvoeren van de export naar landen buiten de Euromarkt is overigens
niet gemakkelijk. In de eerste plaats is naast de Euromarkt de Vrijhandels
zone ontstaan, waarbij Engeland, Noorwegen, Denemarken, Zweden, Zwitser
land, Oostenrijk en Portugal zijn aangesloten. Ook deze landen hebben voor
het onderlinge verkeer hun rechten verlaagd, waardoor het voor Engeland
voordeliger kan zijn in Denemarken dan om in Nederland te kopen. Het is
dan ook eigenlijk niet zo opvallend, dat onze export naar de landen van de
Vrijhandelszone is gezakt van 25 in 1958 tot 23 in de eerste tien maanden
van 1961.
Een andere moeilijkheid is het opvoeren van de export naar de jonge landen
die nog in ontwikkeling zijn. Deze landen vragen tegenwoordig om kredieten
op lange termijn, een tegemoetkoming die onze exporteurs zonder hulp
van onze banken of van de exportfinancieringsmaatschappijen veelal niet
kunnen geven. En die hulp komt maar mondjesmaat.
De hergroepering op de Euromarkt heeft voor onze economie ontegenzeglijk
nog andere gevolgen gehad dan een versterking van de handelsstroom. Onze
ondernemingen kunnen zich thans op één grote markt van 170 miljoen
mensen concentreren. Zij kunnen door de grotere afzetmogelijkheden hun
produktie opvoeren, waardoor hun kostprijs daalt en hun concurrentiekracht
toeneemt.
Een voorwaarde om hiervan ten volle te profiteren is wel, dat onze bedrijven
inderdaad groot en goed geoutilleerd zijn. Het is daarom geen toeval, dat de
laatste jaren het aantal fusies tussen Nederlandse bedrijven hand over hand
toeneemt. Hierdoor kan namelijk het produktieapparaat beter benut worden,
kan gecombineerd speurwerk worden verricht, kan gemakkelijker kapitaal
worden aangetrokken en de markt vollediger worden bewerkt.
Dc verlaging van de invoerrechten zou tot lagere prijzen moeten leiden.
Hier merken dc consumenten echter weinig of niets van. Op dit gebied is
dc Euromarkt dan ook zeker nog geen lichtend voorbeeld.
Het is. echter voor de ondernemingen wel heel moeilijk om een prijsverlaging
van grondstoffen, halffabrikaten en andere produkten aan de consumenten
door te geven als anderzijds hun produktieproces duurder wordt door o.a.
hogere lonen en het niet meer werken op zaterdag. Dat de overheid des
ondanks meer verwacht, bewijst de prijzenbeschikking van eind oktober
voor ingevoerde verbruiksgoederen.
Dc Euromarkt groeit als kool. Enerzijds door het slechten van de muren,
anderzijds door het toetreden van nieuwe leden, waarbij wij niet alleen
denken aan de landen van VVes-t-Europa, maar ook aan een aantal Afrikaanse
landen, waarover deze week druk in Brussel wordt onderhandeld. Hoe groter
de club uiteindelijk wordt, hoe beter voor ons land.
Ds. Van Nes in het zilve.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
I Beroepen te Zaandam (toez.): K. H.
Reerds te Kuinre.
I Bedankt voor Wierden; J. v. d. Heuvel
(Van een onzer redacteuren)
De Rotterdamse predikant voor
het gereformeerde maatschappe
lijk werk, ds. C. van Nes, gedenkt
dezer dagen, dat hij 25 jaar gele
den het ambt heeft mogen aan
vaarden.
Ds. Van Nes is vele jaren werk
zaam geweest in de zending. Na
enige jaren „gewoon predikant"
te zijn geweest in Meliskerke,
kreeg hij in 1956 de opdracht de
directie op zich te nemen van de
Stichting voor Gereformeerd
Maatschappelijk Werk. Deze
stichting gaat uit van de classis
Rotterdam van de Gereformeer
de Kerken.
Voor de komst van ds. Van Nes in
Rotterdam werd door de Gereformeer
de Kerken al veel aan maatschappelijk
werk gedaan. Maar het werk geschied
de veelal individueel en betrekkelijk los
van elkaar door stichtingen en vereni
gingen.
De predikant, die uit Meliskerke kwam.
stond nu voor de moeilijke taak de co-
lordinatie tussen al dat verspreide werk
tot stand te brengen; dit werk te sti
muleren en uit te breiden en vooral
om deskundig advies te geven voor al
le activiteiten.
Hier bleef het niet bij. Belangrijk was
vooral voor dit werk van de Gerefor
meerde Kerken medewerking van de
Overheid te zoeken en samenwerking
tot stand te brengen waar mogelijk met
andere levensbeschouwelijke instelling
op dit gebied.
Dit alles is ds. Van Nes gelukt. In
zijn zes Rotterdamse iaren heeft hij
al veel resultaat van zijn werk gezien.
Hij heeft zich met veel overleg en
inzicht tussen al deze particuliere en
plaatselüke kerkelijke activiteiten be
wogen. En de vrucht van zijn streven
was. dat zijn bureau aan de Wester
singel een erkende en gewaardeerde
plaats verwierf.
Verder is ds. Van Nes ook de
die veel deed voor het ontstaan vai
lerlei nuttige hulpmiddelen voor het
maatschappelijk werk zoals de telefo
nische hulpdienst van de kerken, de
adviesbureaus voor gezinsmoeilijkheden
voor de geestelijke volksgezondheid.
Ook door zijn werk, zo kan men stel
len, is men meer algemeen gaan in
zien. dat het maatschappelijk werk voor
al de diakonale en pastorale taak van
de Kerk is en dat het maatschappelijk
werk gedragen wordt door het Evange
lie.
Het is niet overdreven om ds. Van
Nes al een pionier te noemen. Tij
dens zijn ambtsperiode in Rotterdam
heeft zich immers in de gedachten-
gang der kerken een grote omme-
li voltrokken. Men is namelijk
steeds meer gaan inzien, dat de dia
conale taak van de kerk meer is dan
het aanvullen van een tekort op het
wekelijkse gezinsinkomen, maar voor
al een hulp bieden aan de eemzame.
aan de ontspoorde of verdwaalde of
de niet meer tegen het leven op
gewassen mens.
Datum concilie
wordt bekend
eerste kerstdag
Op eerste kerstdag 's morgens zal in
de St. Pieter plechtig bekendgemaakt
worden, wanneer het tweede Vaticaans
concilie van de R.K. Kerk geopend zal
In de bekendmaking van de rs-
dienst van het Vatlcaan werd niet ge-|
zegd wie de desbetreffende pauselijke
bul zal voorlezen, maar het wordt niet
verwacht dat pans Johannes dit zelf zal I
zijn, ofschoon lilj wel het document 9)
voorbereid heeft.
Verwacht wordt dat het Vaticaans con
cilie over ongeveer een jaar zal begin
nen. De paus heeft vaak hiernaar ver
wezen als een van de belangrijkste, zo
niet de belangrijkste gebeurtenis van
ziin pontificaal. Het concilie zal op de
eerste plaats gewijd zijn aan de verhou
dingen in de R.K. Kerk zelf, maar de
paus heeft uiting gegeven aan zijn ver
langen dat verwacht wordt dat verte
genwoordigers van de protestantse en
c.osters-ortbodcxc kerken uitgenodigd
zullen worden het concilie als
mers bij te wonen.
Beroepbaarstelling: Th. de Haart
(voormalig pred. Prot. Kerk te Djakar
ta) Frans van Mierisstraat 19 te Gro-
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te Katwijk aan Zee (vac. E.
I. F. Na wijn i: P. H. de Kleer te Scheve-
ningen en E. H. Nagel te Brussel.
Beroepen te Rhoon bij accl. (vac. H.
H. van Kapel); J. Vlaardingerbroek te
Grijpskerke (Zld.).
Aangenomen als miss. pred. naar Bra
zilië: K. Kuiper, kand. te Daarle.
Benoemd tot hulppred. te Voorburg:
E. Zijlstra. woonachtig te Aerdenhout.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Vine^and (Ont. Can. Free
Christ. Reformed Church): J. P. Geels
te Haarlem-C, die bedankte voor Woer-j
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Meliskerke: A. Hofman te
Zeist.
Aangenomen naar Genemuiden: P.
van der Bijl te Barneveld. die bedankte
voor Rotterdam, Zuidwijk. Pendrecht,
Lombardijen en Krabbendijke.
EVANG. LUTH. KERK
Bedankt voor Amsterdam (vac. G.
Favier): A. Jense te Gouda.
GEREF. GEM. IN NED.
Tweetal te Rotterdam-W: F. Mallan
te Veenendaal en dr. C. Steenblok te
Gouda, waarvan eerstgenoemde beroe-
..Want een Kind is ons geborencn men noemt He
Wonderbare Raadsman." Zó heeft Jesaja het geprofeteerd
het volk heeft het gehoord in zijn radeloosheid en ontredd
ring. Het wist, dat de hunkering naar de Verlosser eenma
zou overgaan in de zekerheid, dat Hij er dan nu eindelijk wa
dat Hij zou opheffen de ellende, dat Hij de heerschappij
Zijn schouders zou doen rusten. Tot Hem zou iedereen zii
kunnen wenden om raad en Hij zou die verstrekken, ande
dan werd vermoed, want Hij zou immers zijn wonderbaar
Dit Kind, Jezus Christus, door Jesaja met wonderschone n
men genoemd, is eenmaal gekomen als Gods uitgestoken ha:
voor mensen in de nood van hun bestaan. Waar niemand me
in staat is raad te geven, omdat de vragen té moeilijk zijn
de problemen op de mens aanstormen, staat Hij er als Wo
derbare Raadsman, Die wil luisteren en Wiens raad woord
zijn van redding en eeuwig leven. Dit Kind, God èn mei
komt wonen onder de mensen. Hij kan raad geven, omdat
Zijn schouders alle heerschappij rust en Hij dus in staat is
alle vragen een antwoord te geven. Wie Hem de problem
van zijn of haar leven voorlegt behoeft nooit te wanhopen a
een antwoord, op goede raad. Wie het niet wenst loopt zii
ondergang tegemoet!
Voorwaarden niet
aanvaard
De Hongaarse kardinaal Mind-
szenty, reeds vijf jaar banneling
in de Amerikaanse legatie van
Boedapest, zal voorlopig nog wel
Advertentie
Rijkskweekschool te
Haarlem bestaat
honderd jaar
Op donderdag 28 december zal het
honderdjarig bestaan gevierd worden
van Nederlands oudste onderwijzers
opleiding, de Rijkskweekschool voor
onderwijzers(essen) aan de Leidsevaart
te Haarlem. Die dag komen oud-leer-
üngen uit alle delen van het land naai
die een gevoelige maag hebben, ?r^SnemD«h'SSS!;f^?,ïï3S.1
kunnen Chefarine „4" gebruiken, wijzers in Haarlem bestaat eigenlijk al
-- - l honderdzestig jaar, maar het is honderd
jaar geleden dat de onderwijswet van
1857 van kracht werd, waarbij de Rijks
kweekschool de huidige status verkreeg.
In 1801 nam de maatschappij tot Nut van
t Algemeen het initiatief een kweek
school voor onderwijzers aan de Jaco-
bijnestraat op te richten. Directeur werd
Pieter J. Prinsen, die oorspronkelijk
timmerman was en 52 jaar leiding heeft
gegeven aan het instituut.
Vier middelen in één labiel doen wonderen
zonder de maag van streek ie maken I
U geneesmiddelen in één tablet
verenigd, ondersteunen eikaars
werking en doep werkelijk wonde
ren tegen pijn en griep. Ook zij,
want één der middelen dient om de
maag te beschermen.
SH
Glazen buisje 20 tabletlen f 0.80
Handige stripverpekking 40 tabletten f 1.50
Voordelige flacon 100 tabletten f 3.50
GOA-N.-GUINEA
Open brief aan kardinaal Alfrink
Secretaresse van de
Morgenlandzending
(Van een onzer verslaggevers)
In de eeuwenoude Buurkerk te
Utrecht had maandagmiddag een
merkwaardige plechtigheid plaats.
In de onmiddellijke nabijheid van
met een wapen prijkende graf
zerk van Daniël Bernard Guiliams-
:oon, „heer van Nieuw-Helvoet. en
de Quack mitsgaders oud gouver
neur en directeur ter custe van
Chormandel en Oostindië", is een
gedenkplaat onthuld, ter nagedach
tenis aan één daad van deze heer.
De met dennegroen omkranste
plaat werd onthuld door de Duitse
predikant dr. H. Quistorp uit Kleef
na een toespraak in de Nederlandse
taal.
Wie was deze heer Bernard
voor redenen konden er zijn om hem
twee eeuwen na zijn dood op deze ma
nier te herdenken? Welnu, toen de heer
Bernard tweehonderd jaar geleden zijn
leven vol zorg afsloot, liet hij een tes
tament na.
Bij opening van dit testament bleek,
dat de heer Bernard ccn kapitaal van
negenduizend Engelse ponden naliet ten
behoeve van studenten uit de Paltz
uit Hongarije, die aan de Rijksunive
teit (toen nog hogeschool) te Utrecht
gereformeerde theologie gingen stude
ren. Soortgelijke beschikkingen zijn er in
vroeger eeuwen vaak gemaakt, doch veel
ervan is door wanbeheer verloren ge
gaan. Het Stipendium Bernardinum daar
entegen bleef twee eeuwen bestaan er
dient ook vandaag nog diverse jongeren
bij hun studie te Utrecht.
De heer Bernard, uit Frankenthal in
heeft nog altijd niet kunnen ontdek
ken, waarom Bernard speciaal de stu
denten in de theologie uit de Paltz en
Hongarije financieel wilde helpen.
Maar wat de drijfveer ook geweest
mag zijn, in ieder geval hebben van
1761 tot 1961 niet mindpr dan onge
veer tweeduizend studenten van het
Stipendium Bernardinum geprofiteerd.
Op dit moment studeren er zeven theo
loganten met steun van wijlen de heer
Bernard in Utrecht.
Deze zomer is op Woudschoten te Zeist
een reünie gehouden van „Bernardiners"
oudere en jongere. Daar heeft men be
sloten een eenvoudig gedenkteken te be
kostigen ter nagedachtenis van de heer
Bernard. Zijn grafzerk, die aanvanke-
in de Geertekerk in Utrecht lag,
1941 door de kerkvoogdij naar
Buurkerk overgebracht. Het verval v
de Geertekerk was zo schrikbarend, dat
mén de steen in een betere ruimte
wenste te brengen. (Inmiddels is de
Geertekerk prachtig gerestaureerd en als
remonstrantse kerk in gebruik genomen)
In de Buurkerk waren nu enige Ber
nardiners bijeengekomen, samen met het
curatorium van het Stipendium Bernar-
dium. Drie generaties: een oude theoloog,
die in 1905 in Utrecht aankwam, één van
de jaren '30 en enkele van de tegenwoor
dige stipendiaten.
In de bijeenkomst rond het graf van
heer Bernard, die geleid werd door prof.
dr. A. Quispel en waar de meeste hoog
leraren in de theologie te Utrecht aan
wezig waren, verklaarde dr. Quistorp, dat
Bernard ongetwijfeld handelde uit gevoel
voor vrijheid en geloof, toen hij de Duitse
en Hongaarse studenten in zijn testament
opnam. Al mag zijn naam in Utrecht dan
meer bekend zijn gebleven door de
schandaaltjes dan door zijn deugden,
stellig beleed hij de gereformeerde waar
heid dat er rechtvaardiging is van de
overleden
dc Paltz afkomstig er is daar nog I göddei
lang een Nederlandse yluchtelingenge- Dank zij dc beSchikking van heer
heeft zich later inBernard hebben honderden predikanten
1 U toen .n dienst I dc reformatorische prediking
nieente geweest
I Amsterdam gevestigd, is toen in dienst
1 d* Oo»Undi«cbe Compa*n'e KCtredAl!1 land en Hongarije doorgegeven. Uit
als gouverneur van Coromandel ervarjng verhaalde dr. Quistorp hoe het
vrij plotseling overleden op (en schatruk) de dienst verlaten. \an doo_ hen Utrecht ontvaneen onder-
75-jarige leeftijd mej. Cato de Witte, die! 1718 tot 1761 leefde hü als ambteloos w.js bem jn de moeilijke tijd
I jarenlang de secretaresse is geweest van burger te Utrecht.
In Zeist i
Voor de tweede maal dit jaar
heeft de „Vereniging Protestants
Nederland" een open brief ge
richt aan de rooms-katholieken,
ditmaal in het bijzonder aan kar-
Morgenlandzending. Zij behoorde tot
de oprichters van deze zending die sind.s
1926 werkt in Syrië, de Libanon. Meso-
potamië en Algerije. Zij heeft verschil
lende zendingsreizen naar deze gebieden
gemaakt, om zich van dc plaatselijke
ten. Op deze brief is door kardl-| situatie op de hoogte te stellen. De be
naal Alfrink op 3 november tij
dens een rede te Boxtel gerea
geerd. De nieuwe brief gaat in op
de opmerkingen die de kardinaal
dinaal Alfrink. De eerst- brief toen over de verhouding Rome-
was gericht aan alle bisschoppen Reformatie maakte,
waarin een oproep werd gedaan i onder
rt MaH
•uiipzaligj om wegen
Nriirn,- kelijk gesprek met de protestan-
wordt geschreven: ..Het
vinden tot een wer- verheugt ons, dat u één der belangrijk-
'ste verschilpunten tussen Rome J_
Reformatie zo duidelijk
de Verenigde Natie. d.
loc Nederland van l>el*
igul weinig hulp krijgt
„I Nederland, in ge%nl i
Dit i
alle
irlijk
ren Indo-
.uinea, ook wei
- .leun kunnen
de Nederlands»
,nk mee heiig
al o,
(Advertentie)
H.MrMSB
nijilt. Met ren lndoneeiach»
iiemv-Guinea heeft rij vuuelLpreken
leeds rekening gehouden, maar tegelijke
ij.l heeft tij dei* mogelijkheid met ee
lerkwaardige gelijkmoedigheid onder oge
Op 8 august li
pondent van De V olkski
hoe „1 laag«e reperingskri
mogelijkheid daehten. Al
ilerr Haagse correspondei
onderhoudt met leden vai
nauw bij dr bepaling va
dr Hai
doen roepen voor een uitspraak ove
Viel van de allengs afgebrokkelde
nationale goodwill die Indonesië ni
1 geniet hij rijn aanspraken op Nienw-G
zou verspeeld worden hij aire'sir."
Jut grsrhil oplossen met vreedzame
delen is de gepeilde opvatting van de
meerderheid in dc erenigde Naties
olgt
tonder hitter
an invloedi
kan lirrlezf
haal
dan krijgt lijn
juist - bijzonder.
Do .Haagse regen...
Ung voor een Iml.
inderdaad dr 'domhei.
aanval »p Niruw-Gui.
v ijandelijkhe
-en Indonesië
Jat de „Haags
■el gelijknioedi
nd het vertrou
nigde Naties in
- aanval op Ni.
gesteld hebt
met de woorden: „Als exegeet wil ik
graag verklaren, dat ik het geloof van
de Kerk bijvoorbeeld ten aanzien van
de wezenlijke tegenwoordigheid van de
Heer in de eucharistie, of van het of
ferkarakter van de eucharistie, niet aan
vaard. omdat dit geloof met mijn exe
gese van de Schrift overeenstemt, maar
omdat het het geloof van de Kerk is."
„Ook al menen wij. dat de tegenstel
ling Rome-Reformatie niet uitsluitend
kan worden teruggevoerd op de con
troverse Schrift als enige norm der
waarheid, tegenover Schrift en aposto
lische traditie beide als openbarings
bronnen. ix> willen wij onzerzijds toch
belijden met Artikel VII der Nederland-
r se Geloofsbelijdenis: „dat deze Heilige
Schrift de vi' Gods volkomen vervat
nml" en dat al hetgeen de mens schuldig is
•rote te geloven om zalig te worden, daarin
Ln genoegzaam geleerd wordt." En daar-
nictjom ook verwerpen wij: „al wat met
Ouk deze onfeilbare regel niet overeenkomt."
joalJ „Het is wel duidelijk, van hoe groot
I ibeiang de formulering van dit kernver-
schil is en de vraag mag onzerzijds wel
apenu gesteld worden, of h.ermede niet de
i weg tot ieder „gesprek" tussen Rome
luwen en de Protestanten zeer bemoeilijkt, zo-
al niet geheel afgesloten wordt. Is het
j ln feite niet zó. dat de Rooms-Katho-
De Zwitsers-Amerikaanse prof. dr.
M. J. E. Golay, die door het Eindho-
vens hogeschoolfonds benoemd is tot
bijzonder hoogleraar in de leer der ana- bekend."" al "kan hij zeer wel een gelovig It. Zaborszky, emeritus gereformeerd pre
logieen aan dc Technische Hogeschool j man geweest zijn. Migschien dat juist dikant te De Bilt, die in 1912 naar Neder-
te Eindhoven, heeft zijn inaugurele re- I daarom de „buren" zoveel schande heb- land kwam en die na een lange diensttijd
de uitgesproken. De titel van de rede ben gesproken van de ruzies tussen dc als predikant in Hongarije na de tweede
luidde: ..Thoughts on analogies". Deze echtelieden. j wereldoorlog predikant te Bellingwolde
irerd gehouden in de Engelse taal. I Wij laten dit voor wat het is. Men werd.
lelijk
heid™
I« behalen?
hadden daai
dc Verenigde Natie*
De Nederlandse i
„Hang-r regeringskringen" ring, z
antwoord op: ..De regeringi grrcrht
het rrr*tr bericht o%rr In- vraag
Veiligheidsraad van dal dai
in het geval van de Indian
/uilen hebben gedaan en
van de Nederlandse rege-
i nog mocht bestaan, nog
is. Zo neen, dan rijst de
c baat» is van een beleid
ken in laat tr aanleg niet
_«|lieke Kerk èerst aanvaarding van haar
leergezag zou moeten eisen?"
„Blijft er dan voor ons nog wel
andere mogelijkheid open. dan de op-
i dei roep terug te keren tot de Heilige
ggenj Schrift als de enige norm der waar-
ho- heid?"
..Daarom ook bidden wij in het be
wustzijn van onze eigen schuld en te-
kortkomingen de Drieënige God. dat
Hij ons allen lere te luisteren naar Zijn
Woord. Opdat Zijn Woord aüéén heer
schappij hebbe. zowel in de Kerken der
Reformatie als op het komende Conci
lie van de Rooms-Katholieke Kerk.
Opdat Zijn Naam worde geheiligd en
Zi'n Koninkrijk kome."
De brief is ondertekend door de voor
zitter ds. L. Lagerwey en de secreta
ris H. A. de Bruyn.
vrijdag
Wie r
Huwelijk
denkt, dat de heer Bernard als
burger zijn dagen in het
toen zeer stille Utrecht sleet, vergist zich.
Na zijn terugkeer als weduwnaar uit
Cofomandel trad Bernard voor de tweede
maal in het huwelijk. Te oordelen naai
de vele schriftelijke getuigenissen in het
gemeentearchief te Utrecht, is dit huwe
lijk één lange nachtmerrie geweest. De
hele stad sprak er schande van.
Om zijn godsvrucht stond Bernard niet
he i
ugha-i
Jijksh'
in zijn vrijwillige gevangensch ^3
volharden, maar er worden v
zowel Amerikaanse als H<
gaarse zijde pogingen ond
npmen om nu eindelijk na
jaar een einde te maken aan e
vrijwel onhoudbare toestand, j
de afgelopen week heeft de k
dinaal echter de voorwaarden
de Hongaarse regering hem
steld heeft om zijn vrijheid tei
te krijgen geweigerd te a; nton-i
vaarden.
Het is niet zeker wat de
van de Hongaarse communisten inh
den. De Hongaarse regering kan 1
voorgesteld hebben een vrijgeleide r
geven tot de Hongaarse grens op v< g. sp
waarde dat hij belooft niet terug te ke iotlan
en zich niet te mengen in de Hongai e
zaken. Een andere mogelijkheid is
de Hongaren aangeboden hebben dat
kardinaal zioh ergens in Hongarije
terug trekken, als hij bereid zou z"
zijn functie als geestelijk hoofd 1
Rooms Katholieke Kerk in Hongarije a 1
te geven en een eed van trouw aan
communistische staat te onderteken
Welke voorwaarden hem ook gesff.,
zijn, Mindszenty blijft koppig volhai >tkw
in zijn weigering en blijft liever in in ni
willige gevangenschap dan gehoor te chou\
ven aan de communistische wensen, fce i
kardinaal heeft zelfs zijn eigen v jghaa
waarden gesteld. Hij zal de Amerika -
legatie alleen verlaten als alle Honga
politieke gevangenen vrij gelaten ziji
als er vrije verkiezingen in Hongarije
len worden gehouden. Het
dat met die voorwaarden voor de c
nisten ieder gesprek onmogelijk
worden.
enkz;
gar ye
duidi11
Gesprek
naai alleen
zijn al heel voorzichtige onderha:
gen gaande geweest tussen de rog
van Hongarije en van de Verenigde
ten, die de weg zouden moeten
voor een openlijk gesprek. Ook de
rikanen zouden graag een oplossing
In Boedapest gaan geruchten
dc Hongaren zouden hebben aangeb n.
om Mindszenty de vrijheid te geven i
de Verenigde Staten het regiem van
nos Kadar zullen erkennen. Volgens adsg-(
bericht van Associated Press heeft A
rika op dit aanbod niet geantwoord
Hongarije veel aan geil ir. g
ndelijk een oplossing te vil
de toekomst van de kardinaal,
dat hij nog altijd het geestelijk hoot
van zijn kerk en daardoor de in a
die de communisten graag zouden
hebben in die kerk, in de weg staat
Hopgaarse communisten zijn er in
slaagd de protestantse kerken vrijwe
de knieën te krijgen. Geen protests ter I
kerk achter het ijzeren gordijn leel rui:
onder druk als de kerken van Honga ei -
De Rooms Katholieke Kerk heeft
echter nog niet in de c"~
netten laten verstrikken. £ol
Duitse kerk in de jaren 19391945 tot
steun geweest was.
De invloed van die Utrechtse theolo
gie achtte hij zelfs te bespeuren *in de
..Barmer Thesen". Daarin staat voorts,
dat Christus niet alleen Heer is over
staat en maatschappij, doch ook over
het kapitaal. In dit verband moet men
de tekst zien, die .op de gedenkplaat
voorkomt „Maakt u vrienden met be
hulp van de onrechtvaardige Mam
mon" (Lucas 16:9).
Namens de Hongaren sprak ds. J. A.
Advertentie
Rowenta-perfectU
••Vragen
blad mei
Antwoord op vragen van algeme
In deze rnbrlek gegeven, vragen
niet langs deze weg gewenst
de redactie van ons
..Medische rubriek",
belang wordt wekelijks
irvan de beantwoording
geschiedt, per brief."
Dc heer M. S. tc S. cn de heer W. A. van
B. te S. willen nader Ingelicht worden over
hoge bloeddruk.
Hoge bloeddruk wordt in het algemeen veroor
zaakt door een verharding van de bloedvaten, het-
Seen men ir- de volksmond „aderverkalking" noemt,
n feite slaan reeds op jonge leeftijd dierlijke vet
ten neer op de binnenwand van de bloedvaten,
dierlijke vetten, die uit de voeding in gedeeltelijk
opgeloste vorm met het bloed worden meegevoerd.
Door het neerslaan van deze vetten worden de
bloedvaten eerst stugger, maar later harder. De
elasticiteit van de vaten wordt dus minder en op
deze manier wijzigt het bloedvaatstelsel zich lang
zamerhand van ccn „gummislangsysteem" in een
.buizensystcem" De kracht, waarmee het hart het
bloed door het vaatstelsel voortstuwt, wordt steeds
inder elastisch opgevangen, hetgeen tot gevolg
heeft, dat de bloeddruk gaat stijgen. Elastische
vaten kunnen beter de drukgolvén opvangen dan
verharde vaten. Daarom lopen mensen met verhar
de vaten nu eenmaal een groter risico, dat één
der vaten op een gegeven ogenblik de druk niet
meer kan weerstaan cn barst. We spreken dan
van een beroerte. Aangezien de vaten in de her
senen het zwakst zijn, zal hier meestal bij het stij
gen van de bloeddruk een vat kunnen barsten. Het
is verder ook wel te begrijpen, dat het hart zwaar
der arbeid moet verrichten wanneer de vaten ver
hard zijn.
Zoals ieder wel bekend zal zijn wordt dc bloed
druk met een bloeddrukmeter ODgenomen. Met be
hulp van een opblaasbare band om de bovenarm
kan men met de stethoscoop horen
bloeddruk in staat is het bloed onder de opgebla
zen band door tc persen. Op een schaalverdeling
kan men deze waarde aflezen.
De bloeddruk kent twee waarden, waarvan dc
hoogste waarde het meest populair is. Men noemt
deze de systolische waarde van dc bloeddruk. Voor
oen gezonde behoort deze ongeveer 100 plus de leef
tijd te zijn. dus voor iemand die vijftig jaar is onge
veer 150. De onderste waarde is meestal 80 tot 100
lager dan de systolische en heet de diastolische
waarde Deze waarde en het verschil tussen dc twee
is voor de medicus van grote betekenis.
Aangezien de bloeddruk sterk onder invloed van
inspanning en emotie staat, is het belangrijk bij
net opnemen van de bloeddruk deze twee factoren
zoveel mogelijk uit te schakelen, wat vooral bij
keuringen van belang is en waarmee keurende art
sen dan ook rekening houden. De behandeling van
„hoge bloeddruk" bestaat in het algemeen uit een
zoutarm of zoutloos dieet, waardoor een verbeter
de ontvornting van het lichaam en dus ook van
het bloed kan ontstaan, wat een bloeddrukda
ling in de hand werkt. Hoewel enigszins als mos
terd na de maaltijd zal het dieet tevens arm moe
ten zijn aan dierlijke vetten. Deze maatregel kan
echter beter als voorzorg dienen. In de handel zijn
vervangingszouten, die dan we) niet de smaak van
het originele zout geheel kunnen vervangen, maar
veelal de voeding toch aangenamer kunnen maken.
In verband met het feit. dat het hart meer ar
beid moet verrichten, is het wenselijk extra li-
chaamsrust te nemen. Tegenwoordig zijn er vele
medicijnen in de handel gebracht ter bestri
van de hoge bloeddruk. Nadat de artsen er no'
vankclijk over het algemeen erg enthousiast
waren, vallen deze medicijnen in verschillendi
vallen helaas toch tegen. Men moet er tevens
streven het Jicnaamsgewicht zo laag mogelijl open
houden.
Mevrouw M. R. te H. G. wU iets meer
over de alvleesklier.
Dc alvleesklièr of buikspeekselklier of pancr
een klierachtig orgaantje, langwerpig van voi
gelegen achter de maag. Het orgaantje s
pancreassap uit. dat naar de darm gaat c-ni]^
een rol bij de spijsvertering speelt. Ook scheid
insuline af. dat naar het bloed gaat en daal
suikergehalte regelt. Wanneer de pancreas tc
nig insuline afscheidt, krijgt het bloed teveel
suikei. waardoor dc suiker als het wa:
loopt" in de urine. We hebben hier te makenpzai
de suikerziekte of diabetes.
De produkten van de alvleesklier kunnen ook I
matig worden toegediend in die gevallen wai
alvleesklier in zijn functie, om welke reden tot
tekort schiet
Mevrouw M. J.-S. tc L.dii
Uw vragen zijn niet geschikt om in deze ru n tT
te worden opgenomen. Wij willen ons alleen sdai
houden met algemene vragen. Trouwens, uw t
arts kan op deze pcrsoonliike mr-rli-.che vragen t
beter antwoord geven! Ook mediciinen worde lag
deze rubriek onder geen voorwaarde bij
noemd.
