Jlicuuic jTeihsrlje (iouraiii
lm
Sukarno kondigt
mobilisatie aan
SUMÏiiè
Goa heeft zich
overgegeven
Commentaar
Arts weigerde „uit principe" hulp
jfog geen aanval op
l. Nieuw-Guinea
Ambtenaren krijgen
5 tot 20 procent
ER h-
IDEVSDAG 19 DECEMBER 1961
KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u.
4- ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
4 9« -*• x ncn per week
H
2,55 per maand; 0,5
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting».
POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12358
CHRISTELIJK-^ ATION AAL DAGBLAD
„Stantottslitlj is Qhebleoen
mgn hert ia tegtjeospott"
in 'n woelige wereld
veilig verzekerd.
Kromme Nieuwegrftcht 810 UTRECHT
RESIDENT Sukarno van Indonesië heeft in zijn met spanning
verwachte rede te Djokjakarta van 19 december verklaard dat
jpoedig een algemene mobilisatie zal komen om West-Irian te be-
flen. Hij zeide dat de strijdkrachten bevel hebben gekregen zich
»ed te houden om op elk ogenblik orders te kunnen uitvoeren ten
|e westelijk Nieuw-Guinea te betreden.
Hij deed dit op een massabijeen
komst, die volgens sommige berich
ten door een miljoen mensen werd
bijgewoond en waarnaar geheel Indo
nesië door de radio luisterde. Dertig
ministers, 28 ambassadeurs, 14 gezan
ten waren hierbij tegenwoordig. De
bijeenkomst geschiedde ter herden
king van de verovering van Djokja
karta door de Nederlanders op 19 de
cember 1948.
Sukarno begaf zich naar het podi
um, gekleed in khaki-uniform vol rid
derorden en omgeven door de chefs
der staven.
Sukarno zeide: „Hoe luidt mijn be
vel? Mijn stellige opdracht is, dat ge
de instelling zult verhinderen van een
Papoeastaat, dat ge er voor zorgt, dat
de roodwitte vlag zal worden gehesen
in het land van West-Irian en dat ge
u voorbereidt op de komende mobili
satie van het gehele Indonesische volk
om West-Irian spoedig te bevrijden uit
de klauwen van het Nederlandse
perialisme. Broeders!, dit is mijn be
vel".
Daarna las hij zijn officiële bevel
voor.
„Wij zijn geboren in de vlam vai
revolutie en zullen blijven vechten tot
ons gehele land vrij is. Wij zijn geen
natie van bedelaars, maar een natie
van vechters, die zich hebben gebaad
in de vlammen, sedert 1945", zeide hij.
Sukarno beschuldigde de Nederlan
ders ervan ..I"donesië met West-Irian
beet te nemen".
„De Nederlanders", zeide hij, „heb
ben beloofd de Indonesische soeverei
niteit van Indonesië over het gehele
gebied van het voormalige Nederlands-
Indië te erkennen, maar zij hebben ons
alleen maar voor de gek gehouden".
Nederlands beslissing om de kw^stie-
West-ïrian voor de Verenigde Naties
te brengen noemde hij een grote fout.
Hij dankte alle landen „die Indonesië
in ziin worsteling gehr^oen hebban".
De Indonesische radio maakte be
kend dat Sukarno de generale staf
;uws m.
tn oogopslag
President Sukarno heeft
pen massabijeenkomst te
okjakarta de Indonesiërs
[eroepen gereed te zijn
een spoedige" alge
mobilisatie. De
jdkrachten ontvingen
bevel zich gereed te
iden voor het uitvoeren
orders tot het betre-
van Nederlands
!UW-Guinea. Een on-
Idelijke militaire actie
rd niet aangekondigd.
door de V.S.. Enge-
d Frankrijk en Turkije
ediende resolutie inzake
(dat nu geheel door
ische troepen is bezet)
n de Veiligheidsraad
een veto van de Sow-
ïnie getroffen. In de re-
utie werd de onmiddel-
terugtrekking geëist
de Indische strijd-
chten uit de drie Portu-
enclaves.
3e meerderheid van de
mbtenarenorganisaties
ft de voorstellen van
lister Toxopeus tot ver
ban de ambtena-
salarissen afgewezen.
regering zal nu eenzij-
de verhogingen vast-
llen. Zij komen neer op
l salarisverhoging van
(procent voor het gehele
(rheidspersoneel en op
l verhoging van 8 tot 40
cent,.uit te betalen in
t jaar en in vier'gelijke
jen.
jDe vroegere minister
istelle heeft gisteren
feel onverwacht in een
lijs' hotel een perscon-
tntie belegd, waarop hij
verklaarde, dat de Eu-
fese inwoners van Al-
jje een opstand zullen
feniseren als Frankrijk
akkoord zou treffen
de F.L.N.
De ministerraad van de
I.G. is er nog niet in
laagd een van de drie
fengrijke hindernissen
t een overgang van de
fete naar de tweede fase
I het Verdrag van Rome
de weg staan) op te
men. Het ging over de
Ijke beloning van man-
i en vrouwenarbeid. De
festie zal later in de
jk opnieuw aan de orde
be Braziliaanse Kamer
afgevaardigden heeft
(wetsontwerp aanvaard,
feens welk het overma-
l van winsten door bui-
landse ondernemingen
rdt beperkt tot tien pro-
t van de investeringen
1 [nieuwe investeringen
hts mogelijk zijn voor
met de Braziliaanse
ustrie concurrerende
lernemingen. Hierdoor
|J Ongerustheid ontstaan
d het Nederlandse be-
Sukarno beveelt
Sukarno's bevel
De tekst
luidt:
,Jk, president van de republiek
Indonesia en opperbevelhebber
van de centrale organisatie, die
belast is met de bevrijding van
West-Irian en het verijdelen van
de oogmerken der Nederlanders
aldaar, heb de gewapende macht
gelast, om zich te allen tijde ge
reed te houden, indien ik op een
later tijdstip er toe mocht be
sluiten, uitvoering te geven aan
de taak en de plicht om West-
Irian te bevrijden van de ketens
van het Nederlandse kolonialisme.
En aangezien de Nederlanders
blijven volharden in de voortzet
ting van hun kolonialisme in ons
vaderland, draag ik alle Indone
siërs ook die wonen in West-
Irian op, mijn bevelen uit te
bevel heeft gegeven „West-Irian te
bevrijden en de Indonesische vlag in
West-Irian te laten wapperen."
Harcl antwoord
Tegelijkertijd wordt uit diplomatie
ke bron te Washington vernomen, dat
Sukarno in een boodschap aan presi
dent Kennedy te kennen heeft gege-
dat Indonesië genoodzaakt zal
zijn geweld te gebruiken om de kwes-
tie-Nieuw-Guinea op te lossen als de
Nederlandse „provocaties" niet onmid
dellijk ophouden. Dit is geschied in
antwoord op de boodschap van Ken
nedy, waarin hij Sukarno vroeg po
gingen te doen om het geschil met Ne
derland op vreedzame wijze op te
lossen.
Indonesië kan niet werkeloos blijven
toezien terwijl Nederland maatregelen
neemt voor de vorming van een onaf
hankelijke regering in „Indonesisch ge
bied".
'Deze boodschap werd overhandigd aan
de Amerikaanse minister van buitenland
zaken, Dean Rusk. President Kenne
dy, die te Palm Beach in Florida ver
blijft, werd onmiddellijk van de inhoud
an de brief op de hoogte gesteld.
Volgens Indonesische functionarissen
heeft Sukarno geen tijdslimiet genoemd
het gebruik van geweld. Zij zei
den voorts dat veertien jaar onderhan
delen het vraagstuk van Goa niet had
den opgelost en dat na dertien jaar on
derhandelen het Nederlandse bestuur in
west Nieuw-Guinea nog niet is verdwe-
Indonesië, zo' zeiden zij, had her-
Voor vervolg zie pagina 11
Drie centrales
niet akkoord
(Van onze soc.-econ. redactie)
MINISTER Toxopeus (binnenland
se zaken) heeft gisteren geen
overeenstemming met de samenwer
kende ambtenarencentrales weten
te bereiken over de per 1 januari te
nemen salarismaatregelen voor het
overheidspersoneel. De centrales gin
gen niet akkoord met de regerings
voorstellen, die zij sociaal onaan
vaardbaar vonden, zodat het overleg
is gestrand. De verwachting bestaat
dat de minister desondanks zijn
plannen zal uitvoeren en daartoe op
korte termijn een besluit zal nemen,
teneinde de nieuwe salarissen nog
eind januari te kunnen uitbetalen.
De mogelijkheid dat de Tweede Ka
mer er bij de behandeling van 's mi
nisters begroting (half januari) nog
op terugkomt, wordt echter niet uit
gesloten geacht.
De voorstellen, zoals die gisteren
in liet bijzijn van minister Toxopeus
van regeringszijde in het overleg ter
tafel werden gebracht, luiden als volgt:
1 Uniforme verhoging van de salaris
sen met ongeveer 5,2 procent, waar
bij eén zodanige vloer wordt aan
gebracht, dat de salarisgroepen 1
en 2 (ongeschoolde werklieden en
routinearbeiders) dezelfde verho-
ging krijgen als groep 3 (halve vak
lieden). De verhoging geldt voor
het jaar 1962 en is afgeleid van de
trend der loonsverhogingen in het
bedrijfsleven,
o Extra verhoging voor de maand-
loners, variërende van 8 tot 40 pro
cent, uitgesmeerd over vier jaar en
bedoeld om het salarisniveau van
deze ambtenaren op te trekken.
Per jaar wordt dus een kwart van
de verhoging uitgekeerd. De typiste
A en de schrijver krijgen de 8 pro
cent en de directeur-generaal en de
secretaris-generaal de 40 procent.
Daartussen zitten bijvoorbeeld de
adjunct-commies met 9 pet., do
A met 10 pet., de hoofd
niet 12 pet. en de hoofd
administrateur met 20 procent.
Hoe hoger dus de rang, hoe beter
de extra-verhoging.
Twee van de vijf centrales van over
heidspersoneel zijn met deze voorstellen
akkoord gègaan, namelijk de Centrale
van Hoger Rijkspersoneel en het Amb-
tenarencentrum. De drie samenwerken
de centrales, aangesloten bij NVV, KAB
en CNV, verwierpen ze. Zij hielden vast
aan hun eis dat het te verdelen geld al
lereerst dient te worden benut voor een
optrekking van de salarissen der lagere
(Voor vervolg zie pagina 11)
Nationalisten hebben in Bombay
een „overwinningsmars" gehou
den waarbij lof werd toegezwaaid
aan de Indische troepen die de
Portugese enclaves „veroverden"
Wieg vatte vlam:
kind verbrand
Gisteren is in Nietap (gemeente Ro
den) het ruim een jaar oude zoontje uit
het gezin H. Boer door brand om
leven gekomen.
Het kind, dat een enigszins zwakke
gezondheid genoot, werd door zijn moe
der met extra zorgen omgeven. Omdat
het zo koud was, zette ze een elektri
sche straalkachel bij de wieg van hel
kind. Deze wieg vatte vlam en ver
brandde.
Door het ijs gezakt
en verdronken
De lieer J. Kern uit Groningen is
gisteren tijdens het schaatsen op onder
gelopen land nabij het Noordwillmska-
uaal in de gemeente Eelde door het ijs
gezakt en verdronken. Een brugwachter
in de nabijheid trachtte hem nog te
waarschuwen voor dat gedeelte van het
ijs, omdat het eergisteren inog een wak
was, maar de Groninger heeft hem
waarschijnlijk niet kunnen horen.
De heer Kern was 73 jaar oud.
De dertien leden van de Nw.
Guinea-Raad, die op het ogen
blik een bezoek aan ons land
brengen, hebben gistermiddag
een gesprek gevoerd met de
vaste Tweede Kamercommissie
voor N. Guineazaken. Er werden
over en weer vragen gesteld en
de Papoea-leden Jouwe en
Womsiwor gaven een schets van
hun ervaringen in New York,
waar zij het UNO-debat hebben
bijgewoond. Men verwacht, dat
de delegatie nog deze week haar
oriënterende besprekingen met
staatssecretaris Bot (N. Guinea
zaken) zal afsluiten. Er is geen
verandering gekomen in het
standpunt van de delegatie, dat
een gesprek met Indonesië alleen
op basis van het zelfbeschik
kingsrecht der Papoea's kan
worden gehouden. Na afloop van
de besprekingen werd een rijst
tafel aangericht.
Russisch veto helpt Nehroe
TAE SOWJETUNIE heeft vandaag kort voor de val van Goa in de Vei-
ligheidsraad van haar vetorecht gebruik gemaakt om een resolutie
te torpederen, die Amerika, Engeland, Frankrijk en Turkije hadden inge
diend en waarin de onmiddellijke terugtrekking van de Indische troepen
uit de Portugese enclaves Goa, Damao en Dioe werd geëist. De uitslag
van de stemming was zeven voor en vier tegen. Het feit dat de Sowjetunie
tot de tegenstemmers behoorde, betekende, dat de resolutie verworpen
was. De Russen maakten voor de 99ste keer gebruik van hun vetorecht.
Even voordien had de Raad een
resolutie verworpen, ingediend door
Ceylon, Liberia en Egypte, waarin de
Portugese klacht over agressie van
India van de hand werd gewezen. Al
leen de Sowjetunie en drie indieners
van de resolutie stemden voor. Met
deze resolutie zou een beroep op Por
tugal zijn gedaan het verzet tegen
Intua te staken en met dit land samen
te werken voor de liquidatie van de
Portugese bezittingen op het Indische
vasteland.
Het debat over beide resoluties liad
weinig om het lijf. De Portugese afge
vaardigde sprak van brute agressie en
zeide van de Raad te verwachten, dat hij
onmiddellijk maatregelen zou nemen om
het Indische optreden te veroordelen en
een staken van het vuren te bevelen. De
Indische vertegenwoordiger daarentegen
deed, alsof er van agressie geen sprake
kan zijn omdat India zijn eigen land
bevolking vrijheid wil brengen. Hij be
schuldigde de Portugezen er opnieuw
van, dat zij waren begonnen met aanval
len op Indiase politieposten en het onder
drukken van de bevolking van de
claves, die voor India was.
De Amerikaan Stevenson noemde
Nehroe een vriend en een apostel van de
geweldloosheid en zeide dan ook niet
te kunnen begrijpen, dat India is over
gegaan tot het gebruiken van geweld
tegen Goa en de andere enclaves. Hij
kondigde de resolutie aan, die later door
een Russische veto zou worden getorpe
deerd. Er is, zo verklaarde Stevenson,
niet een wet voor het ene en een voor
het andere deel van de wereld. De Raad
heeft de plicht een enkele wet voor de
gehele wereld in stand te houden aldus
de Amerikaanse afgevaardigd.
Kort nadat vanochtend vroeg bekend
werd gemaakt dat Indiase troepen de
hoofdstad van Goa (Pandjim) waren bin
nengerukt cn dat andere Indiase militaire
eenheden de enclaves Damao en Dioe
volledig hadden bezet, werd in New
Delhi verklaard, dat de Portugese troe
pen in Goa zich hadden overgegeven en
dat de Indiase militaire operaties in dit
gebied waren voltooid.
Tevoren had een Indische woord
voerder laten weten, dat de Portugese
gouverneur-generaal van Goa, die niet
uit de enclave gevlucht bleek te zijn,
in overeenstemming met zijn status zal
worden behandeld en naar Lissabon
zal worden gerepatrieerd.
58936
onze postreke
ning. Als u daarop vóór 1 jan. het
abonnementsgeld voor het le kwar
taal 1962 k f 7.50 overschrijft, dan
voorkomt u dat er bij u een kwi
tantie wordt aangeboden en het
is gemakkelijk voor onze adimini-
De abonnees, die gewend zijn het
abonnement per jaar te betalen
gelieven f 30.- te gireren.
Wilt u er vooral op letten dat het
juiste adres waar de krant be
zorgd wordt op het strookje wordt
vermeld?
De betaling kan ook geschieden
aan ons loket: Steenstraat 37.
Bij voorbaat vriendelijk dank voor
uw medewerking.
DE 'ADMINISTRATIE.
TTET VOORNAAMSTE bij de rede die
Soekarno vandaag heeft gehouden is,
dat er niet in voorkwam wat wel werd
geducht, te weten een bevel tot de aan
val. Er is wel veel in deze rede, dat van
strijdbaarheid getuigt. Zozeer zelfs dat
men zich mag afvragen, hoe klein de af
stand tot de aanval zelf nog wel is. Die
afstand is zo op het oog heel gering ge
worden, cn het ligt ook stellig in Sockar-
no's bedoeling om te doen uitkomen, hoe
klein hij is. Maar hij is er, cn zolang hij
er is, is er de hoop, dat men ginds in In
donesië alsnog tot bezinning komt.
De aanval die Nehroe op Goa heeft In
gezet kon ook voor Soekarno de werking
hebben van een losgooien van de remmen.
Was Nehroe niet steeds een van de wei
nige stabiliserende factoren geweest in het
jonge, tot beweging gekomen Azië? Maar
zelfs bij deze Nehroe had zich nu een ont
waarding van waarden voorgedaan. Mocht
Soekarno niet gaan denken, dat Nieuw-
Guinea gelijk is aan Goa?
Het gevaar ligt inderdaad in de waar
schijnlijkheid dat Soekarno geneigd is
Nieuw-Guinea en Goa op een lijn te plaat
sen. De taal die hij in zijn rede van van
daag heeft gebezigd is geheel die, welke
ook Nehroe de laatste weken heeft ge
bruikt. Er wordt gerept van een land dat
bevrijd moet worden en de tegenstander
wordt beschuldigd van provocatie.
Blijft het feit dat Nieuw-Guinea niet is
als Goa. Nederland wenst niet aan Nieuw-
Guinea vast te houden. Het is ook nooit
geweest en het is ook vandaag niet
tegen aansluiting van Niuew-Guinea bij
Indonesië, mits de bevolking zulks wenst.
Het is in dit verband wellicht nuttig te
citeren uit de jongste brief van onze re
gering aan onze volksvertegenwoordiging:
„Het kabinet blijft te allen tijde bereid
het vraagstuk met Indonesië te bespreken
en zou zulk een gesprek zelfs op prijs stel
len, zodra Indonesië aan de Papoeabevol
king een vrije keuze wil laten."
Wanneer nu, onder voor hem gunstiger
omstandigheden, de wereld met uitzon
dering vrijwel van de communistische
landen, wier eigen werkzaamheden op dit
terrein overigens bekend zijn Nehroe
diens optreden verwijt, hoeveel temeer zou
dit Soekarno moeten gelden. In een tijd
toch van ontkolonisercn wil Nederland
ontkoloniseren. In een tijd waarin de zelf
beschikking hoog genoteerd staat wil Ne
derland voor een gebied de zelfbeschik
king verwerkelijkt zien.
Moet Nederland dan van deze weg terug
keren? Het valt ook bij Soekarno's wapen-
ge rinkel nauwelijks aan te nemen. Waar
om houdt men zich ginds doof voor Ne-'
derlands bereidheid tot gesprek cn over
leg?
(RITA)
„Als u vindt, dat mijn opstel over de
vakantie niet lang genoeg is, dan moet
u me nog maar een week vakantie er
bij geven...."
Tendens stationair
TTET boven midden Europa gelegen ge-
bied van hoge luchtdruk neemt in
betekenis af. n de omgeving van Schot
land is daarentegen de barometer iets
gestegen, zodat het zwaartepunt van de
hogedrukgebieden in onze omgeving nu
boven de Noordzee komt te liggen. Een
kleine storing, die boven Noorwegen
ontstond kan tengevolge van deze ont
wikkeling naar het zuiden opdringen en
zal ook Nederland passeren. Dit gaat
gepaard met veel bewolking, die lang
zaam uit het noorden komt opzetten en
mogelijk met een beetje motregen. De *2 december volle maan.
storing wordt gevolgd door zachtere
lucht. Er is daarom een belangrijke af- HET WEER IN EUROPA
neming van de vorst te verwachten.
Waarschijnlijk zal de temperatuur stij- Rapporten hedenmorgen zeven uur
gen tot om of iets boven het vriespunt.
Het laatst zal dit in het zuiden van het
land geschieden.
Veel bewolking met plaatselijk liebte
regen of ijzel en stijging van tempera
tuur tot om of Iets boven bet vriespunt.
Aanvankelijk in het zuiden van het land
nog weinig bewolking en lichte tot i
tigc vorst. Overwegend zwakke wind, p£,8lJt
draaiend naar noordelijke richtingen. Eindh
(Opgemaakt om 11.15 uur). Zd..Lim|
Vllss.
Zon i
zon op 8.43, Oslo
onder 15.53, Aberdi
DK "*S„ER "ïtden tCeeï d5 bM!is; fel? S™""* wl, en omdat hij gekant Is tegen Toor het ministerie verklaar.
Munchen, principieel sing Men noemde daar liet te behandelen. de militaire dienst. de in een brief over deze
dienstweigeraar, heeft steun standpunt van het medisch Dr. Fenner, oorlogsveteraan Hij verklaarde dat hij niet zaak-
gekregen van plaatselijke me- genootschap van München uit de tweede wereldoorlog, een tweede maal schuld op „Als wij aangekomen zijn
verbazingwekkend. voor veertig procent invalide zich wil laden door te zwij- bij het piint waarop artsen
tcn *f.vo,«e va,ï verwondin- gen". alleen behandelen als zij in-
liet genootschap is verzocht gen die hij opliep aan het Het standpunt van de dok- stemmen met het beroep of
te beslissen of dr. Fenner de Russische front, zei, dat hij de ter werd bestreden door het de politieke opvattingen van
geschonden man niet behandelde, nadat Weslduitse ministerie van de- de patiënt wordt de basis
eigeren een hij vastgesteld had dat het fensie. Kolonel Gerd Schuck- van de medische ethiek ver-
dische autoriteiten bij zijn verbazingwekkend,
weigering leden van de West-
duitse strijdkrachten te be
handelen.
Maar van de zijde van liet beroepsethiek
leger wordt meegedeeld, dat heeft door te
verdere strijd gevoerd Westduitse soldaat, die bij hier geen noodgeval betrof le, officieel woordvoerder zaakL"
gesteld!
Z
as
E
5= s!
BZ 1 S -
1. bew.
ZTW 2
ono 2
no 3
w'indstil
wni'i.-til
0 .5
-2 -8
-<1 -4
-1 -10
-2 -9
onbew
windstil
o 4
nw 5
-2 -10
-2 -8
4 -1
1 -1
onbew1
onbew.
n 1
nw 3
windstil
winds UI
windsUl
no 2
no 7
14 -5
1 0
0
-3 -4
-2 -6
-1 -7
-8 -i>
'oübiJJ
gh bew
nnc
2
2
2
-1 -0
-0 -4
11 2
-0 -9
onbew
gh°bew
E
2
2
7
v 1
-11 -10
-7 -O
-4 -O
4 -8
onbew
windstil
-7 -15
zw bew
1. bew
n 2
windstil
3 -2
8 0
1. bew.
windstil
ono 5
12 3
14