[legering wil praten
met de Indonesiërs
Commentaar
IHcuuic £ri tecift (üiwraitl
Van der Putten maakt
zijn nota openbaar
Vrije keus voor Papoea's
moet onaangetast blijven
Raadsman blijkt hiervan
geheel onwetend te zijn
Voortaan komt uitslag
van rijexamen direct
Engelse bommen voor
V.N. in Katanga
SI
ZATERDAG 9 DECEMBER 1961
RER KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441,
j KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u.
ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0.59 per week.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(By contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12350
Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
„Staataafttlcl h gMletto
nyo bert ia Ufteaspni"
De wereld
is vol van
klanken
Zie Zondagsblad
ïeuws in
één oogopslag
De regering acht het, zo
(kort na de debatten in de
^Algemene Vergadering der
V.N., minder opportuun op
pet ogenblik reeds een
[N.-Guinea-debat te hou-
In een brief aan de
[Tweede Kamer wordt O.m.
gezegd, dat de regering
eelfs prijs stelt op een ge-
pprek met Indonesië, zodra
pit land het recht op vrije
keuze van de Papoea's er-
gent.
Engeland iis bereid de
itrijdkrachten van de Ver.
aties in Katanga bommen
leveren op voorwaarde,
lat deze alleen zullen wor-
•n gebruikt voor prever.-
acties tegen vliegtul-
;en op de grond of tegen
indingsterreinen. Tsjom-
heeft de Katanganen
ipgeroepen de wapenen op
nemen en de V.N.-troe-
uit het land te jagen.
Met ingang van 2 jan.
onmiddellijk na het af-
'an het rijexamen
Ie uitslag daarvan worden
:kendgemaakt De advi-
die het examen af-
leemt, zal een getekend
ipport afgeven, waarin de
bitslag staat vernield.
I De ontslagen hoofdamb-
enaar van defensie, de
.eer Van der Putten, heeft
et memorandum voor pu-
ilikatie vrijgegeven, met
itzondering van de daar-
i genoemde namen van
lüicieren. Zijn iraadsman,
(nr. Geleynse, heeft een
>rief met bijlagen gezon-
len aan de leden van de
5ta ten-Generaal.
I In de Tweede Kamer
ieeft de K.V.P.'er dr. Stok-
lan voorgesteld een com-
ïissie in. te stellen, die de
rakbische aspecten van de
.umanistische geestelijke
erzorging der strijdkrach-
?n zou moeten bestuderen.
rolgens minister Visser is
it een enquête gebleken,
at 2000 militairen op hu-
oanistische geestelijke
erzorging prijs stellen.
Minister Visser stelde
ich achter het voorstel-
tokman.
De S.E.R. heeft minister
reldkamp geadviseerd
anuit een centraal punt
en systematisch onder-
Dek te laten instellen naar
e te verwachten behoefte
an ziekenhuisbedden.
Daarna zou een plan op
rngere termijn moeten
rorden opgesteld wat be
reft de bouw, de uitbrei-
ing en vernieuwing van
iekenhuizen.
(Van onze parlementsredactie)
TTET kabinet is van oordeel, dat een openbaar debat op dit ogenblik
J-J- over het Nw.-Guinea-beleid minder opportuun moet worden geacht.
Dit heeft minister-president De Quay de Tweede Kamer meegedeeld in
een gisteravond verschenen brief over de behandeling van de kwestie-
Nieuw-Guinea in de V.N. en de tengevolge daarvan ontstane situatie.
Blijkens dit schrijven meent de regering, dat eventuele verdere beslui
ten over de Nieuw-Guinea-politiek mede zullen afhangen van thans nog
niet bekende ontwikkelingen, met name in de V.N. Het plan-Luns, dat te
New York weliswaar niet in stemming werd gebracht, maar dat niet is
ingetrokken, wenst de regering onverkort te handhaven.
Enkele belangrijke punten in de brief
van de minister-president zijn:
l Door de regering worden de nodige
voorbereidingen getroffen om ver
tegenwoordigers van de inwoners
van Nederlands N. Guinea op korte
termijn in staat te stellen zich zo
ruim mogelijk te oriënteren. Een
vrije keuze omtrent eigen toekomst
dient immers wel overwogen te
wezen en gebaseerd te zijn op een
duidelijk inzicht in de mogelijkhe
den en consequenties daarvan.
2" Het kabinet blyft te allen tijde be
reid het vraagstuk-N. Guinea met
Indonesië te bespreken en zou zo'n
gesprek zelfS op prijs stellen, zodra
Indonesië aan de Papoeabevolking
een vrije keuze wil laten.
Het oordeel van het kabinet dat een
openbaar N. Guinea-debat op dit ogen
blik minder opportuun moet worden ge
acht. motiveert de minister-president ais
volgt. Het V.N.-debat heeft eerst zo kort
geleden plaatsgehad, dat de draagwijdte
van de in de V.N. door anderen verde
digde standpunten en van de stemmings
uitslagen nog niet volledig kan worden
overzien. De Nederlandse voorstellen
hebben zonder twUfel in vele landen
nieuw element gebracht in het denken
over het probleem en het schUnt
belang deze ontwikkeling nader t«
studeren. Verder is nog niet te overzien
welke mogelijkheden de onlangs door
de Algemene Vergadering aanvaarde de
kolonisatieresolutie kan insluiten. Ten
PROF. DE QUAY
bereid tot gesprek
slotte dient rekening te worden gehou
den met het feit. dat leden van de Nleu'w-
Guinea Raad de behandeling in New
York hebben bUgewoond en dat gele
genheid moet bestaan tot nader beraad
onder de vertegenwoordigers van de be
volking.
V oortgaan
|heren (v.l.n.r.) Domsnoor,
n Tanggehma, leden van
^fietuu-Gunea-Raad zijn gis-
t uit New York op Schip-
I aangekomen. Zij zijn toege-
Bi geweest aan de Neder-
,ise delegatie bij de VJV. De
toont hen tijdens hun pers-
I ferenti.
Beslist onjuist noemt prof. De Quay
de veronderstelling dat, nu ditmaal voor
de Nederlandse V.N.-voorstellen geen
«tweederde meerderheid kon worden ge
vonden, dit hoofdstuk als het ware zou
zijn afgesloten. ..Het is de politiek van
de regering", aldus de minister-president,
„dat zy wenst voort te gaan op de inge
slagen weg, namelijk internationalisatie,
zo mogelijk via de V.N. en op basds van
een bonafide uitoefening van het zelf
beschikkingsrecht zoals neergelegd in de
zg. Brazzaville-re9olutie". Om dit tot
uitdrukking te brengen is de Nederland
se ontwerp-resolutie weliswaar niet in
stemming gebracht, doch niet ingetrok
ken. De regering wil daarmee zeggen,
dat zy haar voorstellen onverkort hand
haaft.
Voor de verwerkeiyking van deze
voorstellen en met name van de inter-
nationalisatiegedachite bestaan in het
kader van de V.N. nog nadere moge
lijkheden. De regering denkt hiertjij met
name aan de onlangs door de Assemblee
aanvaardde dekolonisatieresolutie, waar-
bü een commissie van 17 landen
werd ingesteld die op de dekoloni
satie moet toezien en terzake aanbeve
lingen en suggesties zal doen. Nederland
is één van de weinige beherende mogend
heden, die voor de instelling van deze
commissie stemde.
De regering heeft de Nederlandse Per
manente Vertegenwoordiger te New York
opgedragen nauwkeurig en actief te vol
gen hoe de dekolonisatie-revolutie
wordt uitgevoerd. Zij kan uiteraard nog
niet aangeven welke concrete mogelijk
heden voor het Nederlandse beleid in N.
Guinea zich onder de uitwerking van de
resolutie zullen voordoen. Minister Luns
heeft hierover voor zijn terugkeer
Nederland een eerste oriënterend gesprek
gehad met de secretaris-generaal der
U.N.O. Oe Thant.
De snelle staatkundige ontwikkeling
van Nederlands N. Guinea zelf acht prof
De Quay een belangrijke factor bij de
bepaling van het regeringsbeleid. Hy
wijst erop. dat in de laat9te tien jaar
zich onder de Papoea-bevolking een poli
tiek bewuste kern met eigen staatkun
dige denkbeelden is gaan vormen. Deze
denkbeelden komen tot uiting in de
Nieuw-Guinea Raad, met de oprichting
waarvan hat recht dar bevolking op
staatkundige medezeggenschap duidelijk
is gésteld. De aan de Raad gegeven op
dracht om van advies te dienen over
tijdstip en wijze waarop het zelfbeschik
kingsrecht zal worden uitgeoefend, bete
kent de bekrachtiging van een belofte:
de belofte nl. dat bulten de bevolking
om niet over haar toekomst zal worden
beschikt.
Memorandum
De minister-president wil nog een mis
verstand rechtzetten, dat in bepaalde
kringen is gerezen over de drie keuze
mogelijkheden die met betrekking tot
het zelfbeschikkingsrecht van N. Guinea
waren genoemd in het Nederlandse V.N.
memorandum van 3 november jl. De drie
punten luidden: aansluiting bij Indone
sië, onafhankelijkheid, associatie met
Australisch N. Guinea en naburige eilan
den.
Voor vervolg zie pagina 9
EHULD in een dikke winterjas is de Libanees Edmond
Khayat gistermiddag, gebogen onder zijn veertig
kilogram zware en vijf meter lange kruis op weg gegaan
zijn hotel aan de Hoefkade in Den Haag naar het
Vredespaleis om daar bij het internationale hof van
justitie zijn plan voor de wereldvrede te overhandigen.
Tevens heeft hij het hof voorgehouden, dat het niet meer
representatief is, omdat de volkerenorganisatie haar
plicht heeft verzaakt door niet te zorgen voor het welzijn
in de mensheid.
De kleine Libanees met zijn zwarte snor, maar reeds
enigszins grijzende haren, verklaarde in zijn hotel, waar
hij zijn uit vijf delen bestaande kruis in elkaar schroefde,
dat na 2000 jaar de mensheid nog steeds gebukt gaat
onder verdrukking en oorlog en nog immer haar kruis
draagt. „Wanneer komt er eindelijk eens vrede op aarde?"
zo vroeg hij zich af. Deze zelfde vraag staat ook op een
groot bord, dat hij om de huls draagt. Op de vraag, hoe
deze kleine man in staat is dit grote en zware kruis zo
ver te dragen, antwoordde hij, dat zijn geloof in zijn
idealen hem. daarbij helpt.
Zoals bekend, heeft Khayat zijn kruis reeds door de
straten van vele steden in Europa gedragen. Volgende
week hoopt hij naar New York te vertrekken, waar hij
hij de Verenigde Naties wil demonstreren. De onkosten
van zijn reis draagt hij geheel zelf. Hij heeft tn Noord-
Afrika namelijk een filmverhuurkantoor.
In het Vredespaleis werd de heer Khayat ontvangen
door de griffier van het internationale gerechtshof, de
heer J. Garnier-Coignet. Aan hem bood de Libanees zijn
14 folio-vellen beslaande plan voor de wereldvrede aan.
ministerie van defensie, de heer F. H. van der Putten uit Bussum,
heeft zonder overleg met zyn raadsman het memorandum dat hij
in opdracht van de minister heeft opgesteld n.a.v. beweerde collaboratie
en onregelmatigheden door legerofficieren in het voormalige Neder-
lands-Indië, voor publikatie vrij gegeven. De vele namen van officieren
en andere personen die daar in worden genoemd, mogen niet worden ge
publiceerd, zo heeft de heer Van der Putten medegedeeld.
De raadsman van de ontslagen de
fensie-ambtenaar. mr. N. J. Geleynse uit
Amsterdam, heeft voorts zijn uitvoerige
lands-Inaie, die naar zijn mening de
beweerde collaboratie en onregelmatig
heden door legerofficieren bevestigen.
Ten slotte geeft hij een opsomming van
„ai hetgeen ondergetekende sinds zyn
Voor vervolg zie pagina 9
TN HAAR BRIEF over Nieuw-Gulnea.
die zij thans aan de volksvertegen
woordiging heeft doen toekomen, deelt de
regering mede, dat zij nog aan de studie
is, maar dat zij tegelijk vasthoudt aan
haar beleid. Voor wie anders dan arge
loos leest, kan dit een tegenspraak in
houden.
Wat betekent hier het spreken over be
leid? Beleid kan, dunkt ons, betrekking
hebben op het doel dat men wil bereiken
zowel als o pde weg die men tot het be
reiken van dat doel wenst te bewandelen.
Wat Nieuw-Guinea betreft het doel
van het beleid staat wel vast. De bevol
king zal eens over eigen toekomst moeten
kunnen beslissen. Hoe staat het met het
beleid in de zin van de te kiezen weg?
Eens was Nederland de mening toegedaan,
dat het zelf in staat en gelegenheid was,
de bevolking van Nieuw-Guinea te leiden.
De omstandigheden zijn het daarin al
lengs gaan bemoeilijken. Toen heeft hel
gekozen voor de internationalisering en
heeft het een ingenieus plan-Luns op tafel
gelegd. Het plan heeft goed gewerkt, maar
geen rechtstreeks gunstig resultaat opge
leverd. Moet Nederland nu aan de inter
nationalisering van Nieuw-Guinea vast
houden?
Uit de brief zou men kunnen afleiden,
dat dit standpunt van de regering is. Zij
wenst, deelt zij mede, verder te gaan op
de ingeslagen weg van internationalisatie.
Maar tegelijk blijkt wel, dat die weg haar
nog niet duidelijk voor ogen staat. En
onze vertegenwoordigers bij de V.N. heb
ben opdracht gekregen, de verdere ont
wikkelingen nauwlettend te volgen.
Wij hebben met dit standpunt wel vrede.
Feit blijft intussen, dat de wee van de
internationalisatie. Nederlands goede be
doelingen ten spijt, niet voldoende begaan
baar is gebleken.
Daarom zouden wij het niet ondienstig
hebben geoordeeld, indien de regering in
haar brief duidelijk had doen uitkomen,
dat, in afwachting van gunstige berichten
van onze vertegenwoordigers bij de V.N.,
heel de zorg voor Nieuw-Guinea, met in
begrip van de verwezenlijking van des-
zelfs beschikkingsrecht, op Nederland is
teruggevallen.
En dit is iets. ten aanzien waarvan geen
afwachtende houding behoeft te worden
aangenomen. En dit is een ontwikkeling
waarover van onze mensen bij de V.N.
geen berichten behoeven te worden inge
wacht, doch die zich nu reeds aan het
voltrekken is.
Nu de weg die de regering in goede trouw
wenste te gaan, geblokkeerd is gebleken,
is de weg van het zelf-doen voor het
ogenblik de enige die haar gegeven is om
te gaan. Hij is trouwens voor wie moed
weet te vatten niet slecht.
Officiële dealer van:
Verf van Vettewinkel I Wienese ladders
Tokion Lakken I Sphinx kwasten
Nemi Muurverven I Sata Pistolen
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
LAMMERMARKT 3 Verkoop uitsluitend engros LEIDEN TeL 33909
ET bestuur van de stichting
Centraal Bureau voor de afgifte
Rijvaardigheidsbewijzen heeft
besloten met ingang van 2 januari
1962 de adviseurs C.B.R. te machti
gen direct na het rijexamen de uit
slag aan de kandidaat bekend te
maken.
De uitslag van het rijexamen zal
genoemde datum af schriftehjk worden
gegeven door afgifte van een rapport, ge
tekend door de adviseur die het rij
examen afnam. Dit rapport heeft zowel
op het resultaat van het praktische als
het theoretische gedeelte betrekking.
Ingeval een kandidaat, hetzy voor het
volledige examen, hetzy voor een gedeel
te van het examen niet aan de eisen heeft
voldaan, worden op het rapport de eisen
vermeld waaraan de kandidaat niet vol
deed.
Komt een kandidaat in aanmerking
voor herexamen van een van de delen
van het examen, dan wordt hem met de
schriftelijke uitslag een coupon verstrekt
welke hem recht op dit herexamen geeft
Slaagt een kandidaat voor het gehele
examen of voor een herexamen, dan
wordt hem daarvan ook direct schrifte
lijk mededeling gedaan. Het rijvaardig-
heidsbewijs wordt door het CBR later
toegestuurd.
Alleen voor examens van invaliden zal
de oude methode gehandhaafd biyven,
.angezien bü het vaststellen van de uit
lag van deze examens zowel de medi-
chc als de technische diensten van het
C B R gekend moeten wonden, in vele
gevallen ook voor het vaststellen van de
juiste bözondere voorzieningen voor
Mocht de adviseur aan de hand van
het door hem geconstateerde tijden? het
examen niet direct tot een definitieve
uitslag komen, dan zal hy dit de kandi-
iaat mededelen en het rapport opzenden
lan het C.B.A. ter nadere beoordeling
an de directie.
Het bestuur van de stichting C.B.R. is
an oordeel dat de getroffen maatregel
ooral In het belang van de kandidaten
Is. die ln de toekomst het vaak slopende
wachten op de uitslag bespaard blijft,
OurrnboTtn zal de ryschoolhouder in
het nieuwe systeem het contact met de
gezakte kandidaat niet behoeven te ver-
I liezen, hetgeen thans wel gebeurt.
brief met vele bijlagen aan de leden
van de Tweede Kamer openbaar ge
maakt. Hij verzoekt de Kamerleden
daarin de minister te bewegen het
ontslagbesluit in te trekken. Aange
drongen wordt op een onderzoek door
een parlcmcntaire-enquctecommissie.
De heer Geleijnse geeft in zyn brief
te kennen, dat in het licht van het door
de minister genomen ontslagbesluit het
thans duldeiyk Is „dat de minister ken
nelijk geen ogenblik werkeiyk van plan
is geweest om ln deze de onderste steen
boven te laten komen, maar biykens
de formulering van zyn opdracht be
doeld heeft zich een op het eerste ge
zicht gegrond argument te verschaffen
om de heer Van der Putten te kunnen
ontslaan
De heer Geleynse. die dezelfde brief
vandaag ook aan de leden van de Eerste
Kamer heeft verzonden, protesteert te
gen de door minister Visser gevolgde
weg „met grote klem. omdat hier de
men van behooriykheid, redelijkheid
menseiykheid met voeten zijn getre
den."
In het memorandum aan de ministe:
an defensie geeft de heer Van der Put-
X end ens: langrmm dalend.
Zuid-Holland over de Veluwe
Twente loopt bijzonder veel regen ge
bracht (0 tot US mm), gevolgd door
koude lucht met gure buien.
Vrijdagmiddag kwam de temperatuur
niet hoger dan twee graden boven nul.
Vanmorgen bereikte ons het regen-
gebied, dat wordt gevolgd door zach
tere oceaanlucht, die morgen met een
zuidwestenwind wordt aangevoerd.
De temperatuur die vanmorgen drie
A vier graden bedroeg, zal zondagmid- HET WEER ES EUROPA
dag tijdens enkele opklaringen tot acht
A negen graden kunnen stijgen. Daar- Rapporten hedenmorgen zeven uur
mee is tevens de weg weer vrijgekomen
t-oor nieuwe depressies met zachte
lucht en regen die het weer o<
volgende week weer een onbestendig
karakter zullen geven.
De Bilt verwacht tot morgenavond: Vpeniv"
Overwegend zwaar bewolkt met nu en VUss.
dan regen of motregen. Aanvankeiyk
zwakke tot matige, later tot krachtig of iwem#
hard aanwakkerende wind (ossen zuid en fiindh.
zuidwest. Verdere styging van tempera- J-imb
tuur. (Opgemaakt om 11.15 uur). s
ZON EN MAAN KS,penb
Zondag: zon op 8.36, onder 16.29; maan cA_!,1?Ide*r'
op 10.37, onder 19.23. Vdam
Maandag: zon op 8.38, onder 16.28; maan aruu*i
op 11.25, onder 20.35.
14 december eerste kwartier.
Temper
Station
cesteldb
Sf
Sè
l« |f<
li
TAF. Britse regering heeft zich be-
reid verklaard de V.N.-strijd-
reid verklaard de V.N.-strijd-
krachten in Katanga bommen te le
veren, op voorwaarde, dat deze
bommen alleen gebruikt worden
voor preventieve acties tegen vlieg
tuigen op de grond of tegen lan
dingsterreinen, die door deze toe
stellen worden gebruikt. Inmiddels
heeft radio-Katanga de bevolking
opgeroepen de wapenen op te ne
men en de gehele V.N. uit Katanga
te jagen. De verwachting is, dat de
strijd steeds heviger zal worden,
omdat de V.N. thans niet meer te
rug kunnen.
Een woordvoerder van de VN. ver
klaarde tenminste, dat het niet langer
een conflict was tussen de Katangaan-
se en Kongolese regering, maar tussen
de volkerenorganisatie en de regering-
Tsjombe. De V.N. zullen slechts dan
de gevechten staken, wanneer de Ka-1
tangaanse gendarmerie de wapens
neerlegt Dat de Katanganen hier niet
aan denken, bewees de uitzending
van radio-Katanga, waarin de bevol
king werd opgeroepen „de pylen te
vergiftigen. De strijd zal niet eindigen,
voordat de laatste V.N.-soldaat Katan
ga heeft verlaten, of gedood is door
onze kogels of onze vergiftigde pij
len", aldus de uitzending.
President Tsjombc, die uit Parijs in de
Ka tanga an se hoofdstad is teruggekeerd,
heeft gisteren het door mortiergranaten
beschadigde ziekenhuis in Elisabethstad
bezocht. Uit verschillende bronnen be
reikten ons berichten, dat dit zieken
huis door de V.N. beschoten is. Van de
600 pa'.ënten werd niemand gewond,
maar vijfhonderd patiënten zijn ra het
bombardement gevlucht.
Tsjombc voorspelde dat wanneer Ka-
tanga gedwongen zou worden te capitu
leren, de Kongolese premier Adoela ver
drongen zou worden door de linkse Gi-
Voor vervolg zie pagina 9
Grenoble
Nice
?,"i3Son
MUncbeo
Zurich
Genev#
^1. bew.
(jutaO
HLet goed op mijn handtasje. Ellen."
