BOTERLETTERS UIT HOLLAND COIADE LK jm Zoals de naam al zegt: die zijn echt! Voor wie eet met beleid kost de afwas geen tijd Koelhuisboter (vol vitaminen) is werkelijk zomerboter ...en om het feest compleet te maken Door zuivelkookles eet man lekkerder Dank zij vlotte service voor het eerst na 1639 keer: door Alexander Pola Boter la de mond maakt het hart (OwJ'Boüoad» nlkmjmpjt) for batter and (Bnnbe MtSffefo bij Jawbritf.") Op «8n kaasbest Het eerste ({las is een daalder waard fi—llilS clth*sattbaat) De teugjes eieren (Oud folkloristisch Udhdrmkfmijn) Sinterklaas was mUg gestemd toen BIJ voor de zestien* honderd negen en dertigste keer met z'n stoomboot op weg was naar de Nederlanden, om daar z'n verjaardag te vieren. Oudergewoonte hield hij zich tijdens het varen over de Golf van Biscaje om niet over boord te slaan aan zijn staf vast en Piet bleef in^ het ruim om op te letten, dat de speculaas poppen het niet te kwaad kregen met de marsepein-varkens. Verder was alles in orde. Er waren genoeg J's bij de chocolade* letteré en zelfs een paar X-en voor de rampzalige kinderen, die door bon ouders bedacht waren met de naam Xandriena of Xavier. door MARTI E VERDENIUS Het speelgoed was voldoende met z'n tUd meegegaan om naast de eeuwige teddyberen, babypoppen, fornuizen en balspelen, het heerlijk avond je nog heerlijker te doen sla gen met behulp van geheime zendertjes, kernreactoren, bommenwerpertjes e ^straal vliegtuigen. Maar plotseling kreeg Plet een gevoel, dat er Zlê 8» maan schijnt door de bómen, makken staakt no wBd geraas. Heerlijk avondje is gekomen. Bmtijb zucht dê buisvrvmo doas, Klei alleen^ gtraas der makkers, ef het pakje out gedicht, stempelen haar tot ie stakkers mm ie rijf decmdxfpHcht. Odt ttmfi gij ernaarmet al haar [krachten, iat haar kroost en iat haar heer gped gevoed de Sint verwachten, gooi gevoed met plaats toer mêCr Ddórin staan wij tt terzijde mm toat taai {vooraf, vlug klaar om m *o aeonis to verblijden, (Jnlchmd inde kinderschaar). OvgJdmderddoordeetrafklos om god afwas daar die óf was). Voor de tips die u gaat lezen, hxfim werk ndch rijm te vrezen. Een volledl ge eoep hoeft natuurlijk niet teveel tijd te vragen, vooral niet als we wer ken met bouillontabletjes en kant en klaar geeneden soep groenten en b.v. resten gare aardappelen. De groenten laten wo even in boter liefst nog met wat extra uien (gesnipperd) fruiten, de gare aardappelen traan er met een bodempje bouil- i bh en moeten goed warm rden waarna we ze fijn stam pen en dit mengsel verdunnen we dan met bouillon tot de ge wenste dikte. We laten de soep nog even doorkoken (de groente mag best wat knapperig Wh ven 1). nemen hem van het vuur en voegen er in dobbel steentjes gesneden belegen kaas, veertig gram per bord soep, aan toe. Een risotto vergt ook weinig tijd en is heel eenvou dig te maken door gesnipperde uien te fruiten in boter, dan de rijst erbij te doen en ook even goudbruin te maken, de bouil lon toe te voegen, op een sud- dertje gaar te maken en tot slot alles te vermengen met geraspte kaas. Hoeveelheden? Per per soon: 100 g uien, 100 grijst, 2 dl bouillon, 75 g kaas. Hebt u een oven, maak dan •s morgens de risotto, doe hem In een vuurvaste schotel, strooi i er flink wat geraspte kaas over, zet er een paar klontjes boter op en maak de risotto 's avonds in een matig hete oven goed warm en goudbruin. ■■ül TJ zoudfc dan trouwens ook een pissa kunnen maken die er nog feestelijker uitziet. Daar voor dient u dan eerst 100' g bloem met Iets zont in een kom te doen er met 2 messen 60 g boter door te snijden, er luchtig ongeveer-1/2 dl water door te mengen, net zoveel dat een samenhangende massa wordt verkregen en die op een met bloem bestoven tafel uit te rol len tot een niet te dunne lap. Een goed beboterde en met bloem beetoven boterkoekvorm (u kunt natuurlijk ook 1-per- soonsvormpjes nemen!) wordt met dit zg. „piedeeg" gevoerd en daarna gevuld met 200 g jong belegen, in vrij dikke plak ken gesneden kaas. Als gar nering komen daarop schijven tomaat die dakpansgewijs als fleurige linten over de taart worden gelegd. Er tussenin enkele ansjovis filets en plakjes olijf; wat olijf olie erop gedruppeld en de pizza isovonklaar en behoeft'savonds slechts 1/2 uur in een matig hete oven te staan. De kaas vloeit uit, wordt iets gekleurd, de tomaten geven de fleurige noot en de olijven zorgen voor het Italiaanse cachet. En is u dit allemaal te heet, dan hebben we nog keuze uit heer lijke hartige of zoete kaas slaatjes. Voor een A m r i k a a n s"e sla b.v. wordt 250 g belegen kaas in dobbelsteentjes gesne den, vermengd met 500 g drui ven, 75 g gehakte noten en met wat citroensap en mayonaise aangemaak t. Bh oranjöBla la het uit gangspunt weer 250 g in stuk jes gesneden belegen kaas. Dit moet vermengd worden met 2 appels, 2 sinaasappelen en 2 struikjes witlof, alle natuurlijk heel fijn gesneden. Iets mis was. En dat was het ook. Gelukkig was de Golf van Biscaje net voorbij en meteen vloog hh het dek op naar Sinterklaas. .,De boterletters vergeten!", hijgde hij. „Nu loop ik waarach tig al voor de zestien honderd en negen en dertigste maal mee en dit moet me voor de eerste keer gebeuren!" Sinterklaas werd er niet warm of koud van. Raketspel Is Je het raketspel naar de a vergeten was, had ik je in de zak moeten stoppen," zei hij, „want raketten naar de maan hebben ze niet in Holland. Maar boterletters, daar slaan ze je mee om de oren! Nederland is het land van melk, boter en kaas. Stuur een telegram, dat ze met twee en tachtig duizend vierhonderd en zeventien boter letters aan de kade moeten staan. Antwoord betaald, want met zulke dingen moet je niet op een paar dubbeltjes zien." Het antwoord betaald kwam, maar Sinterklaas noch Piet begreep er iets van: ER ZIJN BOTERLETTERS STOP EN BOTERLETTERS STOP WEL KE WENST U STOP. Gewone „Boterletters, gewone boter letters", zei Sinterklaas. „Wat is dat nou voor een waanzin! Sein terug, dat ze op de kade moeten staan." „Weer met .betaald ant woord?", vroeg Piet. „Tut tut", remde Sinterklaas, „het kan wel op. Piet. Je hoeft het niet over de balk te gooien. ZONNESCHIJN IN DE WINTER ITft IS voor velen de naaml koelhuisboter, waardoor men de knip op de beurs houdt", vertelde ons dezer dagen een zniveldesknndlge bij uitstek, „t Is een beetje een stiefkind, maar met wat liefde en zorg kun Je er veel plezier aan be leven", vervolgde hij in voor Maar toen kwam er zo'n vrese lijk groot telegram terug, dat de woorden bijna van het papier af vielen: ZIJN TWEE SOOR TEN BOTERLETTERS STOP ECHTE EN ON-ECHTE STOP AAN BUITENKANT NIET TE ZIEN STOP PROEVEN ZO VEEL TE MEER STOP MOE TEN WETEN WELKE SOORT U WENST STOP. Om en om „Als we eens om en om deden", bedacht Piet. „Nee", zei Sinterklaas. „Wan neer ik boterletters geef, Piet, dan geef ik boterletters. In mijn melkchocola-letters zit melk, mijn roomborstplaat wordt met room gemaakt en mijn boter letters zijn BOTERletters." „Stop", zei Piet, „dan zal ik voor de allerlaatste keer een allerlaatst telegram versturen: BOTERLETTERS ZOALS DE NAAM HET ZEGT STOP." Aan de kade En ja hoor, ze stonden aan de kade. Alle twee en tachtig dui zend vierhonderd en zeventien boterletters. Ze geurden zo naar echte boter, dat de burgemees ter met de ambtsketen om zijn hals en de welkomstrede op papier, begon met „Eerwaarde Boterletter, wees welkom in ons midden", omdat hij dacht, dat hij de eerste zin wel uit z'n hoofd kende. Maar niemand heeft het ge merkt, want (van z'n papier) las bU verder de mooie woor den, zoals „traditie" en „grote verheugenis" en „ge not voor jong en oud" en dat sloeg zo In, dat Iedereen er uit kon halen wat hü wenste, omdat het net zo goed op de boterletters als op Sinter klaas sloeg. En daarom was dit zestien honderd en negen en dertigste Sinterklaasfeest het mooiste feest van al die jaren en dat wil toch wat zeggen in deze tijd. - op dat moment nog - raadselachtige beeldspraak. Onderwijl schoof hij ons met een uitnodigend gebaar twee botermonsters toe. Met het air van de vakman staken wij de kluitjes in de mond en proefden deze met de tong. Het „tja", dat wij na redelijk lang proeven aarzelend wis ten uit te brengen, was voor hem-ènvoorons-een bewijs, dat zijn theorieën waarheid bevatten. Exportkwaliteit Jaarlijks wordt in Nederland ongeveer 80 tot 90.000 ton room boter .geproduceerd. Een be langrijk gedeelte hiervan komt in de koelhuizen terecht. Bijna 93 van alle boter blijkt de strenge keuring van het ZJC3. (Zuivel Kwaliteitscon trole-Bureau) te kunnen door staan. Deze boter wordt dan voorzien van een wikkel met blauwe opdruk waarop naast het keurmerk (het Nederlandse wapen) terecht het predikaat „exportkwaliteit" prijkt. Dit is de beste boter die u zich kunt voorstellen. De andere zeven procent - één op de vijftig men sen zou misschien het verschil proeven - krijgt een wikkel met groene opdruk, waarop in de regel „eerste-kwaliteit" ver meld staat. Beide kleuren kun nen zowel bij verse boter als bij koelhuisboter voorkomen. ,£tamboek"-nummer Door een codenummer, dat op ieder pakje en op iedere kist, op ieder vat of tonnetje gedrukt staat,is het b.v. ingeval van een klacht mogelijk de „levens geschiedenis" tot en met de oorsprong vaniedere gram boter te achterhalen, onverschillig of men nu in Chili, Canada, Porto Rico, Amsterdam of waar ook- ter wereld is. U begrijpt dat dit voor de im- en exporteurs van onze boter een enorme waarborg is. Maar niet alleen voor hen, doch ook voor u, Nederlandse consument. Vitaminen Gebleken is dat men on danks een bepaald prijsver schil tussen verse roomboter en koelhuisboter de keus laat vallen op de eerste. Smaak, versheid, geur, alsmede kwa liteit spelen hierbij een rol. Koelhuisboter wordt over het algemeen gebruikt voor di verse (huishoudelijke) berei- dings do eleinden. Ten aanzien van koelhuis- boter zijn echter enkele voor delen - afgezien van het prijs verschil - te noemen, die over het algemeen weinig of zelfs geheel niet bekend zijn. Heeft u bij de aankoop van een pakje „koelhuis" er wel eens bij stilgestaan, dat u „zomer"- boter koopt, d.w.z. boter die in de zomermaanden werd gepro duceerd. Dit houdt o.m. in dat het vrtarainegehalte - vitami ne A, B en C - hoger ligt dan van de verse (winter-) roomboter. Ook is zij beter smeerbaar. Een nadeel is echter, dat ze minder lang houdbaar is bij huishoude lijk gebruik, waardoor sneller smaakveranderingen optreden dan bij verse roomboter. Indien u echter die hoeveel heid betrekt, die u vrij spoedig kunt verbruiken - b.v. binnen drie vier dagen - dan houdt zij haar goede smaak. Fnuikend is wel het botervlootje, dat ver schillende malen per dag en dagen achtereen van de koele keuken op de tafel in de vrij warme kamer komt. Niet be vorderlijk is ook nieuwe boter aan de nog in het vlootje res terende boter toe te voegen. Wanneer u koelhuisboter dat kleine beetje meer behandeling geeft dat haar toekomt, zult u bemerken hoeveel meer plezier en smaak u ervan kunt hel even. Probeert uhet maar eens; het is de moeite best waard. Samenvatting Samenvattend kan men zeggen dat koelhuisboter vrij snel oxy- deert, d.w.z. na blootstelling aan de lucht - dus niet op een koele plaats bewaard - vrij gauw in kwaliteit achteruit gaat, waar door smaakverandering optreedt. Dit kan reeds merkbaar zijn na de derde of vierde dag. Stem uw aankoop van koelhuisboter daar om af op een consumptie binnen drie dagen. De voordelen van een dergelijk beleid? Tevreden ge zichten, een goede smaak, vanuit voedingsoogpunt de hoogste waar de behoud van het vitamine- gehalteen een besparing van tien de traditionele Sinterklaasdrank VORM EEN CLUBJE! De sla wordt met een sausje van yoghurt, honing en citroensap afgemaakt. Behalve deze min of meer zoete combinaties met kaas kunnen we natuurlijk ook meer hartige kiezen. We doen dan door 250 g belegen kaas 1 grote appel, 2 augurken, 150 g ham of vlees- resten en wat bieslook, snijden of hakken alles goed fijn en vermengen het met mayonaise, wat paprika en mosterd. Deze sla is erg voedzaam. Kleine porties b.v. in schelpen, op wat sla opgediend, zullen al voldoen de zijn om de maaltijd te ver vangen! Moet u dat nu juist op 5 december nog allemaal afwassen? Maak wat eenvoudigs, dan hebt u niet veel meer dan dit! „Ga JU maar naar die kookles, dan eten we vanavond weer iets bijzonders. De uitleg is deze: „Die kookles" is een van de cursusmiddagen of -ochten den, die in de Zuivelkeuken van Het Nederlands Zuivel- bureau (bij liet Bouwcen trum te Rotterdam) worden gegeven door mevrouw D. G. de Bie, de kooklerares, die hier de leiding heeft. „J«" is een van de vele dames (twaalfduizend het vorig Jaar), die deze cursussen met geestdrift volgen. (Er Is zelfs een groep die al vier cursussen van vier lessen heeft gevolgd.) En deze uitroep werd ge slaakt door de echtgenoot van deze dame. Er zullen nog wel veel meer van deze uitroepen zijn gedaan TVie interesse heeft in het veredelen van zUn (pardon haar) kookkunst, kan zich wenden tot haar melk- slljter, tot Het Nederlands Zuivelbureau of tot de Zui velkeuken rechtstreeks (te lefoon 1L6L8I Rotterdam). Liefst met een clubje van' dertig a veertig, maar als dat niet gaat, kan mevrouw De Bie ook een groepje samenstellen. U bereikt er ln leder geval mee, dat u het eens ruimer, eens van een andere kant ziet. TJ vergroot uw huis houdelijke handigheid, uw culinaire kunde. Is dat niet een gang naar Rotterdam waard? En daarmee hebben we na tuurlijk niet gezegd, dat deze huisvrouw en dat u voordien nog nooit lekker hebt gekookt. Maar een mens is nu eenmaal nooit te oud TJ weet wat wil" be doelen. Vraag het tiendui- zendenovertuigdehuisvrou- I wen maar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 16