Kwestie-Berlijn levert
geen oorlogsgevaar op
Eur. Parlement weigert
tweetal begrotingen
Rusland zal ontwapenen
na binnenlandse druk
s e B o i f t a
Geef Kekkonen mandaat
voor zes jaar bij wet
Gemeenschappelijk servet
s
Geschenken met onderscheiding
BELASTING GEHUWDE VROUW
Staatssecretaris Van der Berge wijst de Tweede Kamer erop, dat het
wetsontwerp belastingverlaging werkende gehuwde vrouw niet de be
doeling heeft, de gehuwde vrouw ertoe aan te zetten om tegen betaling
te gaan werken. Het wetsontwerp heeft uitsluitend tot doel tot een meer
rechtvaardige belastingheffing te komen en een regeling te ontwerpen,
die zowel bij krapte op de arbeidsmarkt als in een andere situatie ver
antwoord is. De staatssecretaris schrijft dit in de memorie van antwoord
over dit wetsontwerp aan de Tweede Kamer.
Dr. van den Berge wijst enkele suggesties, die de Kamer in het voor
lopig verslag had geuit, van de hand. Hij keert zich tegen verhoging van
de ondergrens van de aftrek (f 500), niet, omdat dit voor de schatkist
ondraaglijke lasten zou meebrengen, maar op grond van overwegingen
van evenwichtigheid en billijkheid. De bewindsman gaat evenmin in op
het voorstel, om een werkend echtpaar pas een aanslag in de inkomsten
belasting op te leggen, als het inkomen van ieder 10.000 bedraagt. Hij
houdt vast aan de loonbelastinggrens van 8000 en schrijft dat slechts
geringe bijbetalingen achteraf nodig zijn, als het loon van de man en dat
van de vrouw ieder op zich minder dan f 10.000 bedraagt.
Ook vindt de staatssecretaris het onjuist de regeling toe te passen
op echtparen, waarvan de vrouw niet zelfstandig werkzaam is, maar
waarbij de werkzaamheden van de vrouw onverbrekelijk verbonden zijn
aan die van de man. Het is niet mogelijk, de veelheid van gevallen die
zich hier voordoet, onder uitvoerbare wettelijke regeling te brengen,
aldus de heer Van Jen Berge.
DIENSTREGELING STAP TERUG
Na de kritiek op de zomerdienstregeling van de Nederlandse spoor
wegen volgt nu kritiek op de wederinvoering van de oude winterdienst-
regeling. In het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over de begroting
van verkeer en waterstaat wordt staatssecretaris Stijkel gevraagd, of de
wijzer van de klok niet te ver is teruggedraaid. In het bijzonder de ver
bindingen met het zuiden van het land zijn veel slechter geworden.
Gevraagd wordt ook, hoe de staatssecretaris denkt over de oprichting
van NS-reisbureaus en over de mogelijkheid om in een nieuw stations
gebouw accommodatie voor hotelbedrijf en vergaderzalen op te nemen.
De Kamer informeert voorts naar de stand van zaken van de spoor-
wegwerken in Den Haag en over de kansen over een spoorweg door
zuidelijk Flevoland naar Harderwijk.
MOET K.L.M. SAMENWERKEN?
In het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over de begroting
van verkeer en waterstaat wordt aan de regering gevraagd of in de hui
dige ongunstige situatie samenwerking van de KLM met andere nationale
luchtvaartondernemingen niet is geboden. Aan dé regering wordt een
oordeel over de toekomstige ontwikkeling van de KLM gevraagd. Men
wil weten, welke mogelijkheden er zijn om de positie van de KLM te
handhaven en te versterken.
Algemeen spreekt men teleurstelling uit over de houding van de Ver
enigde Staten inzake het Nederlandse verzoek om landingsrechten op de
Amerikaanse westkust. Men hoopt dat de regering het hoofd niet in de
schoot zal leggen, maar alles in het werk zal stellen om de gewenste
landingsrechten alsnog te verkrijgen.
Adenauer in t.v.-interview:
De Gaulle spreekt
De keus van mensen die weten te geven
Harttwsnssn vervullen. Heerlijke geschen
kenBoldoot eau de cologne, hartver
warmende parfum, fijne toiletzeepEr
ia keuze te over in Boldoot's geschenken-
mozaïek I Raadpleeg bij Uw leverancier
de uitgebreide Boldoot folder.
Eisenhower over toekomst VS J Verdachten geven
BEPERKT RIJ-EXAMEN
Verdient het geen aanbeveling om aan hen, die een rij-examen
afleggen in een auto met automatische koppeling, een rijbewijs af te
geven dat slechts voor dergelijke auto's geldig is? Deze vraag stellen ver
schillende Tweede Kamerleden in het voorlopig verslag over de begroting
van verkeer en waterstaat in verband met'de omstandigheid, dat zij die
in een dergelijke auto rij-examen willen doen, eerst moeten aantonen of
ze eigenaar of gezinslid van de eigenaar van de wagen zijn.
De Kamer vraagt ook, waaraan dc traagheid van een groot aantal
wegenbouwprojecten te wijten is. Met name wordt geïnformeerd naar de
omlegging Haagsche Schouw, die in 1963 gereed zou zijn, maar volgens
de huidige opgave eerst in 1965 voltooid zal worden.
De Kamer informeert voorts of de aanleg van de spoorlijn Amster
damSchipholDen Haag niet zeer dringend is en of bepaalde lijnen
niet een groter aantal sporen moeten krijgen. Wordt de beweegbaar-
making van de Baanbroekbrug en de aanleg van de Rotterdamse spoor
wegtunnel vertraagd door geldgebrek bij de Nederlandse spoorwegen?
Het Europese Parlement heeft
donderdag geweigerd zijn goed
keuring te hechten aan de begro
tingen van de Europese Econo
mische Gemeenschap (E.E.G.)
en Euratom, aangezien de afge
vaardigden zich niet kunnen ver
enigen met de besnoeiingen, die
de ministerraden van deze ge
meenschappen in de begrotings-
ontwerpen van de executieven
hebben aangevraagd.
Zij hebben de begrotingen aan de mi
nisterraden teruggezonden, en de minis
ters zullen ze nu opnieuw met de E.E.G.-
commissie en de commissie van Eura
tom bespreken. Het is de eerste maal in
de geschiedenis der gemeenschappen, dat
het parlement zo'n drastisch besluit
neemt.
Dit neemt evenwel niet weg, dat de
uiteindelijke beslissing in deze affaire
bij de ministerraden berust.
De E.E.G.- commissie heeft voor vol
gend jaar een tataal bedrag van bijna
56.5 miljoen dollar gevraagd, 15,4 mil
joen meer dan vorig jaar. De ministers
hebben dit bedrag met 1.75 miljoen be
knot. De Euratom-begroting voorzag oor
spronkelijk in uitgaven tot een totaalbe
drag van 214,7 miljoen dollar. Hierop
hebben de ministers ruim 20 miljoen
bezuinigd.
K.V.P.- afgevaardigde M. M. A. A. Jans
sen (als rapporteur van de begrotings
commissie) heeft aangenomen, verklaart,
dat de aanzienlijke verlaging van de
voorgestelde kredieten de goede werking
van de gemeenschappen en de verwezen
lijking van de doelstellingen der verdra
gen binnen de gestelde termijnen ernstig
zal belemmeren.
De ministerraden hebben volgens het
parlement niet voldoende rekening ge
houden met het belang en de urgentie
van het vele werk, dat de E.E.G.-com-
missie en de commissie van Euratom
volgend jaar zullen moeten verrichten.
De boodschap van de voormali
ge Amerikaanse president Dwight
D. Eisenhower voor Thanks
giving Day aan het Amerikaanse
volk is: wees opgewekt. Hij zei,
dat de situatie van Amerika in de
wereld beter is dan zij soms lijkt.
Eisenhower, in een tweede van
een serie gefilmde interviews via
de tv van de CBS noemde de vol
gende punten:
j Rusland zal nooit een kernoorlog
Vroeger of later zal het Russische
volk vele dingen vernemen die hun
leiders verzwijgen en een ervan zal
zijn dat de vrije wereld tegen agressie ls.
Hjk zal ontwapening tot stand komen.
ur door de
zwakte en de Sowjets verliezen er hun
gezicht mee in de wereld omdat het een
bekentenis is dat de mensen onder het
communistisch beheer weg willen.
door het feit dat het stoffelijk overschot
van Stalin uit het mausoleum op het
Rode Plein verwijderd moest worden.
Maar de oorzaak van dit onbehagen is
Eisenhower werd gevraagd waarvoor
Amerika werkelijk dankbaar moet zijn.
Hij antwoordde:
„Ten eerste omdat er geen oorlog is.
Wij praten op het ogenblik over Berlijn,
maar het is een feit dat wij altijd over
Berlijn gepraat hebben sedert 1948".
„Wij moeten leren een beetje wijsgerig
te zijn in verband met al deze spannin
gen die in het leven geroepen worden
door een onverdraagzame ideologie, en
hoewel wij dat niet prettig vinden is het
niet iets wat ons wanhopig moet maken".
„Maar wij zijn welvarend, wij zijn een
vrij volk wij zjjn een volk dat ge
respecteerd wordt om onze kracht en
niet alleen onze militaire kracht, maar
onze economische kracht in de gehele
wereld".
Twee transportschepen van de
Amerikaanse marine, die een bezoek
van drie dagen aan Conakry zouden
brengen, zijn op verzoek van de rege
ring van Guinea een dag eerder ver
trokken „omdat de stadsbevolking
walgde van de houding der AmerP
kaanse matrozen".
n n
toon
aangevend
Russische verklaring
voor vliegermoord
De Russische V.N.-delegatie heeft gis
teren een verklaring uitgegeven waarin
beweerd wordt dat er bewijsmateriaal
voorhanden is dat „kolonialistische agen
ten" in Kongo de recente bloedige
moord op dertien Italiaanse vliegers
hebben uitgelokt om de Kongolese troe
pen in diskrediet te brengen die bezig
zijn de afscheiding van Katanga onge
daan te maken.
Ook werd de besehuldiging geuit dat
een Amerikaans voorstel aan de Veilig
heidsraad om machtiging te verlenen
tot reorganisatie van het Kongolese le
ger slechts een poging is van de koloni
ale mogendheden om hun posities in
Kongo te consolideren.
Engelse verklaring
over atooinproeven
Het Britse ministerie van buitenland
se zaken heeft donderdag verklaard
dat Engeland zich, met het oog op de
onlangs gehouden „grote serie" Sow-
jetrussische kernproeven, niet kan bin
den aan een moratorium. hangende
sluiting van een verdrag tot staken van
kernproeven.
In de verk
Sowjetrussische P
zitting van de Algemene Vergadering
der Verenigde Naties zal besluiten tot
onderhandelingen voor algemene en al
gehele ontwapening, door Engeland
wordt gedeeld. Een verdrag tot staken
van kernproeven onder afdoend toezicht
zal bijdragen tot een overeenkomst voor
Ontwapening op een wijder gebied. De
Sowjetrussische toestemming tot her
vatting van de driemogendheden-confe-
rentie in Geneve tot staken der kern-
proeven op 28 november wordt ln de
verklaring welkom geheten.
experimenten toe
Tijdens het proces in Muenster tegen
artsen van het concentratiekamp Sach-
senhausen heeft de voormalige chef-arts
van dit concentratiekamp, Heinz Baurn-
koetter, domferdag toegegeven verschei
dene „onschadelijke" medische proeven
met gevangenen genomen te hebben. Zo
wel de 49-jarige Baumkoetter als zijn
voormalige ondergeschikten dr. Alois
Gaberle (54 jaar) en dr. Otto Adam (58
jaar) worden ervan beschuldigd gehol
pen te hebben bij het vermoorden van
gevangenen.
Baumkoetter zei dat hij zijn experi
menten „op het hoogste bevel" en „on
der handhaving van menselijkheid" had
uitgevoerd. Een Rus, die zich vrijwillig
had opgegeven voor het beproeven van
genezende zalf tegen fosfor-brandwon-
den, zou op de operatietafel nog gelachen
hebben.
met Macmillan
De Westduitse bondskanselier,
dr. Konrad Adenauer, heeft gis
teravond voor de televisie in
Bonn verklaard, dat er geen wij
ziging moet komen in de huidige
status van Berlijn. De bondskan
selier zei, dat het teveel gezegd
was te spreken van een direct
oorlogsgevaar in verband met de
kwestie-Berlijn. ,,Ik ben er van
overtuigd, dat ook premier
Chroesjtsjef geen oorlog wenst".
Onze eerste taak is een schikking
te bereiken en de voornaamste
voorwaarde voor zulk een schik
king is de eenheid van het wes
ten.
Generaal De Gaulle is vandaag naar
Londen gevlogen voor besprekingen met
premier Macmillan. voornamelijk over de
mogelijkheid van onderhandelingen met
de Russen over Berlijn en andere kwes
ties.
in Parijs achten het waar
schijnlijk nu de Sowjetunfe zich be
reid heeft verklaard het gesprek ln
Genève over een verbod van kernproe
ven te hervatten dat De Gaulle de
sfeer voldoende verbeterd vindt om
onderhandelingen met Moskou te recht
vaardigen.
Karl Car stens, dc Westduitse staats
secretaris voor buitenlandse zaken heeft
gisteren een onderhoud met dc Franse
minister van buitenlandse zaken Mau
rice Couve de Murville gehad om ver-
Advertentle
Voorzitter van Fins parlement:
14 ct
In doosjes van 10,
bllklas van 20 en
kistjes van 50 stuks.
HARMONISCH IN SMAAK, AFWERKING EN VERPAKKING
lft eea fcoate Kij,
M Een zesjarig jongetje in
Groenland heeft de huid
van een ijsbeer als be
loning gekregen voor zijn
tegenwoordigheid van
geest. Mikkel Madsen
was met twee kleinere
broertjes alleen thuis,
toen hij een ijsbeer het
huis zag naderen. Hij
joeg de kinderen naar dc
zolder, gooide een paar
grote stukken spek naar
de beer en liep vervol
gens weg om hulp te
halen. De beer kon wor
den doodgeschoten en de
huid was voor Mikkel.
De Amerikaanse dien
sten voor bescherming
der burgerbevolking
gaan proeven nemen met
een alarmsysteem, dat
zal worden aangesloten
op dc lichtleidingen van
de huizen. Daartoe zul
len door de elektriciteits
bedrijven alarmbellen bij
de stroomafnemers wor
den geplaatst. De kosten
om voor de gehele Ver
enigde Staten een derge
lijke voorziening te tref
fen worden geraamd op
twee miljard dollar.
I De Oostduitsers zijn
woensdag begonnen dc
beroemde linden op de
Unter den Linden te
rooien. Zij hebben nu
meegedeeld waarom zij
hiermee begonnen zijn.
Dit wordt gedaan om
ruimte te maken voor een
geweldige kraan, die no
dig is voor de bouw
van een nieuw gebouw
voor het ministerie van
buitenlandse handel. De
bomen, die er met wortel
en al zijn uitgehaald, zul
len verzorgd worden, tot
dat zij weer geplant kun
nen worden.
I Dc 17 jaar oude Sonia
Haughie uit Schotland,
die reeds twee jaar ver
kering heeft met de voet
bal-ster Joe Baker, vond
deze week op de voor
pagina van haar krant
een foto van haar gelief
de met zijn arm rond een
Italiaanse schoonheid. In
het onderschrift stond,
dat de foto genomen was,
toen het tweetal een
nachtclub in Turijn ver
liet. Sonia belde onmid
dellijk Italië op om een
verklaring te eisen. Joc
vertelde haar, dat de Ita
liaanse fotografen dit in
elkaar hadden gezet en
dat hij nog evenveel van
haar hield als altijd. So
nia heeft zich deze keer
nog maar laten vermur
wen.
i Het Britse ministerie
van buitenlandse zaken
heeft een sociaal werk
ster benoemd bij de af
deling protocol om dipio
maten te helpen, die van
wege hun huidskleur
moeilijkheden ondervin
den. Een van haar groot
ste problemen is gewor
den huisvesting te vinden
voor haar klanten. Zij
staat verder de diploma
ten met raad en daad ter
zijde bU het Ieren vai
usances in de diplomatieke
kolonie en bij het win
kelen.
1 Tijdens een uitvoering
van de opera Fidelio van
Beethoven in de Oostber-
lijnse Opera is de vrij
heidsdrang van de bezoe
kers tot uiting gekomen.
Er klonk een spontaan
applaus op, toen in de
eerste akte het koor der
gevangenen zong: Heer
lijke lucht, in vrijheid
licht te ademen, heerlijke
lucht, alleen hier is leven,
de kerker een grafkelder.
De Finse president Kekkonen
is gisteren in Novosibirsk aange
komen voor zijn onderhoud met
premier Chroesjtsjef. Tegelijker
tijd heeft de voorzitter van het
Finse parlement stappen onder
nomen om president Kekkonen
bij een speciale wet een nieuw
mandaat van zes jaar.als staats
hoofd te verschaffen. Hij hoopt
daarmee de presidentsverkiezin
gen in januari te vermijden.
In een open brief aan alle Finse poli
tieke partijen stelt Fagerholm. een so
ciaal-democraat. voor de ambtstermijn
een periode van zes jaar te ver
lengen. Een desbetreffende wet vereist
de steun van vijf-zesden van het 200 lc-
tellende parlement. Fagerbolm
schrijft, dat het reeds eerder is voorge
komen, dat ln buitengewone omstandig
heden presidentsverkiezingen zijn ver
meden, doordat dc zaken bij een speci
ale wet werden geregeld.
Fagerholm verklaarde, dat het doel
in zijn voorstel is de president in de
gelegenheid te stellen de huidige bui
tenlandse politiek van Finland ten uit
voer te brengen, zonder dat hij gedwon
gen wordt tijd en energie aan een ver
kiezingscampagne te verspillen.
Minder dan twee weken geleden heeft
de Finse president in een rede ver
klaard. dat hij bereid is af te treden,
als hij er niet in slaagt de Finse neu
traliteit tussen de twee grote machts
blokken te handhaven.
De eerste reacties op het voorstel van
Fagerholm zijn niet bemoedigend. De
voorzitter van de agrarische partij Suk-
selainen vindt het voorstel onvoldoende
gemotiveerd. De pat-tij van Suksciainen
maakt deel uit van de regering. Ook
een vertegenwoordiger van de commu
nisten verklaarde, dat hij geen enkele
reden zag waarom de kiezers zich niet
zouden kunnen uitspreken over de bin
nen- en buitenlandse politiek.
President Kekkonen heeft op doorreis
in Moskou nog even gelegenheid gehad
te spreken met de Noorse minister van
buitenlandse zaken Lange. De president,
die in gezelschap was van zijn minister
van buitenlandse zaken Karjaleinen,
werd op het station van Moskou ontvan
gen met het eerbetoon, voorbehouden
aan een staatshoofd. Ter begroeting wa
ren aanwezig de eerste vice-premier
Mikojan. de secretaris van de commu
nistische partij Kozlof en vice-premier
Kosigin.
Intussen is
Chroesjtsjef in NovosL
Hij had tevoren een rondreis gemaakt
door een aantal ploniersgebieden van de
Sowjetunie, waarin hij de arbeiders op
de landbouwbedrijven heeft aangespoord
de Ver. Staten in te halen op het gebied
van de procfuktivitelt. Er zijn nog geen
westelijke journalisten in de stad aan
gekomen. Normaal is het gebied voor
buitenlanders gesloten.
slag uit te brengen over de besprekingen
van bondskanselier Adenauer met'presG
dent Kennedy in Washington. Carstcns
heeft ook een brief van Adenauer voor
president Dc Gaulle afgegeven.
Dr. Adenauer zal op 30 november een
bezoek brengen aan president De Gaulle
en daarna, waarschijnlijk in begin decem
ber. premier Macmillan in Bonn ont
moeten.
De westelijke voorbereidingen tullen
waarschijnlijk een hoogtepunt vinden in
een viermogendhedenbijeenkomst, die
door de ministers van buitenlandse taken
tijdens de komende NAVO-conlercnue m
Parijs zal worden gehouden.
Brazilië verleent
Galvao asiel
Brazilië heeft gisteren politiek asiel
verleend aan kapitein Henrique Galvao,
de leider van de Portugese rebellen en
aan zes van zijn volgelingen.
Galvao en zijn volgelingen tullen in
Belo Horizon te, op ongeveer 300 km af
stand van Rio de Janeiro worden ge
huisvest. Zij zullen onder politiebewa
king staan. Een van de voorwaarden
voor het asiel is. dat Galvao geen poli
tiek mag bedrijven in Brazilië op «traf-
fe van deportatie.
De zeven Portugese rebellen waren
dinsdag in Rio dc Janeiro aangekomen,
nadat zij door Marokko waren uitgewe
zen.
Meer hulp voor de
vluchtelingen in
Algerije
Sinds 1959 zijn in Algerije ongeveer
2 miljoen mensen om militaire redenen
geëvacueerd en ondergebracht in meer
dan 1000 opvangcentra. De nood in deze
Êrimitieve tentenkampen ls zeer groot.
'e mensen zijn aangewezen op zulke
magere rantsoenen, dat ze nog Juist in
leven blijven, maar tal van kinderen
sterven aan ondervoeding.
Deze situatie dreigt nu nóg erger te
worden. Door een langdurige droogte
staat Algerije tot aan de volgende oogst
voor ccn katastrofale hongersnood- De
vluchtelingen, die onvoldoende bestaans
mogelijkheden hebben, zullen daarvan na
tuurlijk dc eerste slachtoffers zijn. Tot aan
de volgende oogst zal een miljoen men
sen met practisch alles geholpen moeten
worden, willen zij in leven kunnen
blijven.
De hulpmaatregelen van de Algernnse
regering zijn niet voldoende deze drei
gende hongersnood volledig af te wen*
den. Daarom wil CIMADE, de hulpver
leningsdienst van de Franse protestantse
kerken, haar permanente hulp aan de
vluchtelingen nog uitbreiden. Sinda 1939
leven 24 CIMADE-werkers temidden van
de Algerijnse vluchtelingen om zorg te
dragen voor de verdeling van de hulp,
die Europese en Amerikaanse kerken
bieden. Voor de eerste voorziening in de
nood zijn levensmiddelen nodig voor
50.000 mensen in het district Constantinfc,
dat het zwaarst door de drqogte getrof
fen is. Dit vergt een extra bedrag van
120.000.
„Onze plicht als Christen is niet onze
naaste te beschuldigen, maar zelf snel de
helpende hand te bieden", zo schreef
CIMADE-directeur ds. Jacques Beau
mont Tijdens een bezoek aan verschil
lende Algerijnse kampen is hU sterk ge
troffen door de grote nood. waarin voor
zien .moet worden. In december komt hü
naar Nederlsnd om ook hier verdere
hulp te vragen.
(Advertentie)
1238329
37,60
Ind. veliigheldsinotf
»p-ol»l
Modern strijken. SOO grams
„etreamllna" strijkautomaat
instelbaar voor elka stof.
StrIJkautomatan v.a. 23.50
Rowenta-perfectlel
Nieuwe aanklacht
tegen dr. Globke
(Van onze correspondent ln Bonn)
Twee Tsjechoslowaakse verzetslieden
hebben zich gisteren bij de officier van
justitie in Bonn laten aandienen om hem
wat zij noemden „Nieuw materi
aal te overhandigen tegen de staatsse
cretaris in de bondskanseiarij. dr. Hans
Globke. een der naaste medewerkers
van Adenauer op wie reeds bij herha
ling de communistische propaganda
kanonnen zijn gericht zonder dat dc
projektielen tot dusverre zwaar genoeg
bleken om dr. Globke van zijn hoge
stoel te schieten.
Tegelijkertijd hebben de beide Tsje
chen tegen dr Globke een aanklacht in
gediend wegens „medeplichtigheid aan
moord".
Het vermeende „nieuwe materiaal"
zou dr. Globkes activiteiten tijdens het
naziregime In Tsjechoslowakiie betref
fen. De officier van justitie heeft toege
zegd. dat het materiaal zorgvuldig zal
worden bestudeerd. Hij voegde er
evenwel aan toe. dat al het materiaal
dat in de loop der tijden uit Polen en
Tsjechoslowakiie is aangesleept maar
weinig nieuwe gegevens beeft opgeleverd
De IJslandse arts dr. Niels Dungal
heeft vastgesteld dat het consumeren
van grote hoeveelheden gerookte vis
maagkanker kan veroorzaken. De mees
te gevallen van kanker zijn gesignaleerd
in die streken waar de grootste hoeveel
heden zalm en forel worden gevangen,
en vooral in de gebieden waar het od de
markt brengen van verse vis moeilijk is
en veel vis gerookt wordt, aldus dr.
Dungal.
handen aan te vatten en die tijd hoefde een aanzienlijk kleiner
ligt nog niet eens twee eeuwen ach- Hnnenin de was te worden ge-
dc handen ni
te drogen. De doeken
niet bestemd om hand
het eten vet geworden, af te vegen.
Daarvoor diende het tafellaken, dat
aanvankelijk uitsluitend de
gen of tafel bedek
te, maar dat ln de
loop der tijden
steeds grotere af
metingen kreeg,
zodat men het af
hangende gedeelte
over de knieën kon
leggen en tijdens
de maaltijd de slip
pen kon gebruiken
om mond en handen af te vegen.
Er werd verondersteld dat van
het tafellaken een beschaafd gebruik
werd gemaakt, want het „Bouc van
Seden", uit het berin vin de 14de ISmtm öf"
het wassen Avondmaal In dc St. Pieterskerk t«
waren dus Leuven, een schilderij dat de Ilaar-
mond van lemmer Dire Bouts in het midden
de 15e eeuw vervaardigde,
gemeenschappelijke servet
schra- vormde dc overgang tot het gebralk
van losse servetten,
die we In 1475 dan
ook reeds tegenko
men in sommige
nonnenkloosters. De
grote Nederlandse
humanist Erasmus
heeft het niet be
neden zich gesebt
In zijn boekje over
de wellevendheid
gebruik
TOCH IS
HET ZO!
„uw. vermaant uitdrukkelijk dat de bu h|J d
1".™!':.°.":^^. Inreela.en. want ln dl. krlï
5<". """"o"'1 1" fuwoo».
wat goede raad
van servetten ten beste te geven.
Als er een servet gegeven wordt, zo
zegt hij, hang dat dan over de
de linkerarm. BIJ
ogen
te vegen. Mond en handen daarmee te 'het'"servet
tc reinigen, was gebruikelijk, maar
daar moest het dan ook bij blijven.
We kunnen ons Indenken, dat het
tafellaken na iedere
sen moest worden. En nu bezaten
de hogere standen weliswaar vaak
uitgebreide linnenkasten,
de hals vast
knopen. BIJ grote en royale servet
ten was het vastknopen rond de hals
uiteraard heel gemakkelijk. Maar
het 'Innen In dc huishoudens met
een kleine beurs wss wel eens van
zuiniger afmeting en dan kon men
met bet servet niet „rondkomen"
tereu eeu d.rrell* verbruik Ie op „„pruni v„ aTTltl
den duur welh.a.l ,een enkel hul- drukkin, „de eindje, u, elkaar
houden owewaaaen Hel I. du, heel „„dkomen.
begrijpelijk dat het lange gemeen-
schappelijke servet werd ingevoerd,
dat losjes om de rand
werd geslagen en dat
moeien zien all de rejervcwllppen |'„'bOT™
van het tafellaken. Door dit gemeen
schappelijke servet voor het afvegen
Nadat wc gesproken hebben over
i in,! ',et me' vingers, zult u wel-
elgcnlljk Hcht ook nog iets over de vork wil-
