Jlicuwe iüi( je GTourant Compromis gezocht voor Ned. Nieuw-Guinea Regering wil 15 procent A.O.W. met verhogen Overeenstemming in Washington Commentaar Vliegt fakkel voor O.S. naar Japan? VS voor zelfbeschikking met kans voor Indonesië DONDERDAG 23 NOVEMBER 1961 KANTOREN: Steenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u. ABONNEMENTEN: J 7.50 per kwartaal; 2.55 per maand; 0,59 per week. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). POSTREKENING: 58936. Tweeënveertigste jaargang no. 12336 CHRIST ELI J K-N AT ION AAL DAGBLAD „Stantvoiticli it ahfbltttn mgn bert io tcgijenspott" Drie in een in Rijnsburg Zie pagina Eerst praten met Djakartadan VN-commissie Op de zestiende jaarlijkse Pluim veetentoonstelling in Londen, toonde Doreen Grey deze toe passelijke hoed, gemaakt van ve ren van een rode Rhode Islander. Het ontwerp is van mevrouw N. Stubbs uit Saltfleet, Louth in het graafschap Yorkshire. Neder landse naam: Tok-toque Nieuws in één oogopslag Amerika stelt zich ge heel achter het in de Ne derlandse resolutie inzake Nieuw-Guinea neergeleg de zelfbeschikkingsrecht en heeft suggesties gedaan uit de impasse te-geraken. Het meent ook, dat in de Nederlandse resolutie de ndonesische aanspraken op Nieuw-Guinea onvoldoen de worden erkend. Tijdens het gisteren in de Tweede Kamer gevoer de debat over het beleid met betrekkin gtot de z.g. spijtoptanten hebben de socialisten een motie van afkeuring tegen minister Beerman ingediend. De Kamermeerderheid was zeer gematigd in haar kri tiek op bedoeld beleid, hoewel er bezwaren ble ven bestaan. Aan de Sociaal-econo mische raad is gevraagd advies uit te brengen over het de i gering met ingang van 1 juli 1962 de uitkeringen ingevolge de Algemene ouderdomsverzekering met vijftien procent te verho gen. Ook is gevraagt de eerder gedane suggestie om de uitkeringen verder op te trekken tot een so ciaal minimum, nader uit te werken Het vernieuwde weder- opbouwplan Bezuidenhout- C omvat de aanleg van een modern kantorenwijk in dit in maart 1945 gebom bardeerde stadsdeel voor een bedrag van rond f 90 miljoen. Centraal gelegen komt een vernieuwd (bo vengronds) station Staats spoor. Honderden wonin gen zullen plaats maken n een na afloop van de besprekingen tussen pre sident Kennedy en bonds kanselier Adenauer uitge geven communiqué wordt gezegd, dat beide staats lieden het eens zijn ge worden over de maatre gelen welke getroffen dienen te worden om te komen tot een vreedzame oplossing van de Berlijn- se crisis. Tijdens een lunch op de Noorse ambassade in Moskou heeft de Noorse minister Lange gisteren krachtig geprotesteerd te gen de door Mikojan en Gromyko geuite beschul digingen aan het adres van West-Duitsland. Lan ge verdedigde met klem Noorwegens lidmaatschap van de NAVO. Op een ontvangst in Brussel heeft koning Bou- dewijn zowel de Vlamin gen als de Walen verwe ten, dat zij de beide Bel gische landstalen vaak slordig en onjuist gebrui ken. Minister Visser heeft me degedeeld van plan te zijn de verplichte dienstverla- ting van beroepspersoneel bij land- en luchtmacht ge leidelijk te verlagen van 60 tot 5 Ojaar. TN DE Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te New York wor- den nieuwe resoluties verwacht inzake Nederlands Nieuw-Guinea. De landen van de Brazzaville-groep werken aan een soort compromis, Ameri ka en andere mogendheden houden hun plannen nog onder tafel. Intussen heeft Amerika zich uitgesproken voor zelfbeschikkingsrecht, waarbij In donesië een kans moet krijgen, en een onderzoek door een V.N.-commissie. Pakistan verzocht Nederland zijn resolutie in te trekken. De Amerikaanse vertegenwoor diger Bingham drong er bij Indone sië op aan, zijn doel met vreedzame |i middelen na te streven. Elke nieuwe resolutie moet rekening houden met Nederlands bereidheid het beheer aan de V.N. over te dragen. Een een voudig beroep op beide partijen om te onderhandelen zou neerkomen op verwerping of negering van het zelf beschikkingsrecht. De resolutie van der toezicht van de voorzitter der India, waarin onderhandelingen on- Vgrgadering worden gevraagd, zegt niets over de bevolking en schijnt er van uit te gaan, dat de toekomst der bevolking door anderen zal worden bepaald. Amerika heeft alle reden te geloven, dat Indonesië het denk beeld van zelfbeschikking kan en zal aanvaarden, mits onder onpartijdige leiding en mits Indonesië „alle pas sende toegang" tot het gebied heeft De V.S. achten het duidelijk in Indo- nesiës belang, wanneer het de voorgeno men Nederlandse terugtrekking uit wes telijk Nieuw-Guinea zou aanvaarden en Indonesië paait N. Jouwe kon wel gouverneur worden... Het lid van de Nieuw-Guinea-Raad N. Jouwe, die toegevoegd is aan de Nederlandse delegatie bij de Verenigde Naties, heeft medegedeeld, dat de Indo nesiërs hem aangeboden hadden gou verneur van een Indonesisch Nieuw- Guinea te worden. Tevoren hadden zij een dergelijk aanbod gedaan aan de heren Womsiwor en Tanggahma. Toen zij alle drie bedankten, ver klaarde de Indonesiërs, dat zij Nieuw- Guinea gewapenderhand zouden aanval len. Uit het verhaal van de heer Jouwe bleek dat de Indonesiërs hoewel zij alle drie afzonderlijk hetzelfde aanboden, tegenover de afgevaardigden van Afri kaanse landen het verhaal ron-dstroai- den, dat de Papoea's te primitief waren om over hun eigen lot te beslissen. Marine hervat zoeken naar Rockefeller jr. Nadat de Koninklijke Marine het zoe ken naar de vermiste Michael Rocke feller in Nieuw-Guinea gisteren had-ge staakt (men achtte het onwaarschijn lijk. dat iemand die zondagochtend vroeg te water is geraakt, zich nu nog levend in het water zou bevinden), werd vanmorgen toch weer op verzoek van gouverneur Platteel een Neptune-vlieg tuig erop uitgestuurd. Het zoeken in de moerassen gaat voort oner leiding van de resident en met be hulp van plaatselijke krachten en Bea- ver-vlieg tuigen. Gouverneur Nelson Rockefeller nam vandaag aan de speurtocht naar zijn zoon deel. dan zijn doel met vreedzame middelen zou nastreven. Deze ingewikkelde zaak vergt tijd, geduld en gezamenlijke in spanning van alle betrokkenen. Het Nederlandse voorstel betekent een grote uitdaging en ongéwone kans. Mits de Vergadering met verstandige werke lijkheidszin handelt, kan dit gebied spoe dig ophouden een brandpunt van inter nationale twistgesprekken te zijn. Ame rika beschouwt het Nederlandse initiatief om het gebied voorlopig onder V.N.-be heer te plaatsen als opbouwend en getui gend van verbeeldingskracht. Nederlands eerste voorwaarde is dat de bevolking het recht krijgt vrij over haar toekomst te beslissen. Amerika's standpunt ten aanzien van zelfbeschikking is bekend en 'het ziet geen geldige reden om de be woners van westelijk Nieuw-Guinea een behoorlijke uiting van de volkswil te ontzeggen. Overigens erkent het Neder landse voorstel niet de hevige Indonesi sche belangstelling voor het gebied. Men moet de Vergadering noch ver zoeken de Nederlandse aanspraak op de soevereiniteit te aanvaarden, noch de In donesische aanspraak. Wat de Vergade ring ook doet. zij moet handelen zonder vooroordeel. De juiste handelwijze is, in overeenstemming met het handvest, de bevolking te zijner tijd gelegenheid te geven zelf haar politieke toekomst te kiezen onder toezicht der V.N., aldus Volgens Bingham is er een resolutie nodig, die volkomen duidelijk maakt dat de Nederlanders op een bepaalde dag het bestuur aan de V.N. overdra gen. De voorwaarden van die over dracht moeten worden vastgesteld door de 17de zitting der Vergadering in 1962. Deze zou daartoe advies moeten ont vangen van een kleine commissie, be staande uit staten, die geen belang bij het geschil hebben. Dit zou Indonesië een redelijke kans bieden zijn doel te verwezenlijken. In die tussentijd zou het Nederlands bestuur ten einde zijn en zou een onpartijdig V.N.-bestuur re geren, terwijl Indonesië toegang tot het gebied krijgt. Een woordvoerder van de Neder landse delegatie verklaarde dat de Verenigde Staten zich voor de eerste maal sinds het vraagstuk van Nieuw- Guinea aan de orde was, duidelijk heb ben uitgesproken. Er bestaat geen en kele twijfel dat de V.S. het door Ne derland aanvaarde beginsel van zelf beschikking ten volle aanvaarden, evenals het beginsel van internationaal bestuur, en de door Nederland ge wenste V.N.-commissie. De Neder landse afvaardiging heeft met voldoe ning kennis genomen van deze zeer duidelijke stellingneming der Ameri kaanse regering, zeide de woordvoer- Van diplomatieke zijde is vernomen dat er een resolutie ontworpen wordt over eenkomstig de door Bingham getrokken lijnen. De afgevaardigde van Nieuw-Zeeland, Corner, noemde het Nederlandse voor stel edelmoedig, getuigend van verbeel dingskracht en opbouwend. Het sluit niet de mogelijkheid uit dat de bevolking voor Indonesië kiest en bevat waarborgen voor een vrije wilsuiting der Papoea's Nieuw-Zeeland is verrast en teleurgesteld over Indonesiës houding, doch het hoopt nog op wijziging. (Voor vervolg zie pagina 13) Als het niet zo gevaarlijk was, zouden de Friezen graag over één nacht ijs gaan. Wanneer het dan ook twee nachten achter elkaar vier graden gevroren heeft, is er geen houden meer aan. Dan staan de eersten op de schaats. Zo kon het gebeuren, dat gisteren enkele enthousiaste schaatsers bij Leeuwarden al voorzichtigaan het proberen waren. (Van onze sociaal-economische redactie) MINISTER Veldkamp (sociale zaken) heeft de Sociaal-economische raad om advies gevraagd over het voornemen van de regering de AOW- uitkcringcn per 1 juli 1962 incidenteel te verhogen met 15 procent. Ook is de raad verzocht zijn eerder gedane suggestie om die uitkering verder op te trekken tot een sociaal minimum, nader uit te werken. Een derge lijke optrekking komt neer op een verhoging van de pensioenen met 50 procent. De raad dient hierbij in overweging te nemen dat de pensioenen te zijner tijd reeds geleidelijk met f 300 zullen worden verhoogd in verband met het wegvallen van het ouderdomspensioen in de Invaliditeitswet „Gezien de huidige positie van vele bejaarden, met name van hen, die naast hun algemeen ouderdomspen sioen nagenoeg geen andere pensioen uitkeringen genieten, acht ik het wen selijk om de pensioenbedragen krach tens de AOW op korte termijn inciden teel te verhogen," aldus schrijft de be windsman de SER. Hij vraagt de raad het advies hierover zo mogelijk voor 15 januari uit te brengen. Gesprek met Sowjetunie DE besprekingen tussen president Kennedy en bondskanselier Adenauer, die drie dagen hebben geduurd, zijn gisteren beëindigd. In een gezamenlijk communiqué zeggen de beide staatslieden, dat zij het eens zijn geworden over de maatre gelen die genomen moeten worden om te komen tot een vreedzame op lossing van de Berlijnse crisis en wel door onderhandelingen. Van beide zijden werd verklaard, dat de besprekingen zeer goed zijn verlopen, zelfs beter dan werd ver wacht President Kennedy en bondskanse lier Adenauer zijn het ook eens ge worden over de noodzaak van hand having en vergroting van het ver mogen van de NAVO om het hoofd te bieden aan elke militaire ontwik keling. De Russische beschuldigdngen aan hot adres van Bonn (in verband met vermeende agressie in Finland) worden van de hand gewezen. De na druk wordt gelegd od het defensieve karakter van de NAVO De president en de kanselier garan deren het voortbestaan van een vrU cn krachtig BerlUn, maar het uiteindelijke (Voor vervolg zie pagina 13) Heistelling doodt twee kinderen Twee Dordtse meisjes, de tienjarige Willy Hofman en de achtjarige Neeltje Gerritsen, zijn gistermiddag door een omvallende heistelling dodelijk getroffen. Aan dc Brouwersdijk was men met twee heistellingen begonnen te heien voor de fundamenten van flatwoningen. Toen men een der benen van een stalen hei stelling wilde verlengen, brak vermoe delijk een der tuien waarmee men he: gevaarte in evenwicht hield De stelling viel rakelings langs de wo ningen aan de overkant op een schuurtje De twee kinderen die achter hun wonin gen (Nic. Beatsstraat 32 en 26) aan he spelen waren, bevonden zich juist vooi dit schuurtje. Het kon de val van d< stelling niet breken, zodat de kinderen eronder raakten. Ze waren op slag dood. De andere heistelling, een houten, viel ook, maar richtte geen onheil aan. De verbetering met 15 procent zou betekenen dat de ongehuwde pen sioentrekkers er jaarlijks 168 bijkrij- gpn en de gehuwde pensioentrekkers f 264. De jaarlijkse pensioenbedragen zouden daardoor op respectievelijk 1302 en 2058 komen. In deze bedra gen is niet begrepen de automatische verhoging, die op 1 december van kracht wordt als gevolg van de opge treden loonstijgingen. Die verhoging bedraagt minimaal 42 voor ongehuw- den en 66 voor gehuwden. Een ander zal eerst in" 1963 zeer gering merkbaar zijn in de hoogte van premie. Sociaal minimum De bewindsman heeft de SER voorts medegedeeld dat hij nog geen besluit heeft kunnen nemen over het op langere termijn te voeren beleid met betrekking tot de hoogte van de AOW-uitkeringen. Hij wil daarover eerst nog nader het oordeel van de raad horen. Naar bekend adviseerde de raad deze zomer om een verhoging van het uitkeringsniveau na der te bestuderen als middel om de oudedagsvoorzieningen als geheel wat waardevaster te maken. Dc SER deed die suggestie in zijn ad vies over het waardevast maken van de bedrijfspensioenen en bleek in meerder heid geporteerd voor de gedachte om van de AOW een volksverzekering te maken, die voorziet in de uitkering van een zo genaamd sociaal minimum. Een zodanige optrekking van het niveau zou een pen sioenverhoging van circa 50 procent be tekenen. Een minderheid in de raad wilde bij die gelegenheid de AOW hand haven als bodemvoorziening, teneinde ruimte te laten voor de ontwikkeling van de particuliere pensioenvoorzieningen. De SER is thans gevraagd zijn toen ge dane suggesties nog wat nader uit te werken cn er daarbij rekening mee te houden dat de AOW-pensioenen tc zijner tijd geleidelijk met 300 zullen worden verhoogd in verband met het wegvallen van de ouderdomsverzeke ring in de Invaliditeitswet. Die wet moet verdwijnen nu er een algemene arbeids ongeschiktheidsverzekering op komst is. De aangekondigde verhoging van de AOW-pensioenen als compensatie voor dit wegvallen is indertijd dopr de SER aanbevolen. De SER zal in zijn advies over het be leid op langere termijn ook de repercus sies moeten betrekken, die uitgaan van een verhoging van de AOW-pensioenen op de hoogte van de uitkeringen inge volge de Alg. Weduwen- en Wezenwet Ook zal de raad dc overige consequenties moeten bezien van deze verhoging voor andere sociale verzekeringswetten. Bedrijfspensioenen Minister Veldkamp heeft de SER voorts medegedeeld dat hij de Contact Com missie van Bedrijfspensioenfondsen zal vragen hoe zij denkt over de door de SER geadviseerde mogelijkheden ter waardevastmakeing van de bcdrijfspen sioenen. Naar bekend, heeft de raad deze zomer ook aanbevolen een alle fondsen overkoepelend vereveningsfonds te vor men, waaruit /op basis van een omslag stelsel aanvullende waardevaste uitke ringen kunnen worden gedaan. De minister schrijft de SER de Con tact Commissie ook te willen vragen of het niet mogelijk is de bedrijfspensioe nen op een wat hoger niveau te brengen door een klein deel van de ruimte, be schikbaar voor loonsverhogingen, te be stemmen voo^ verbetering van die pen sioenen. De igepensioneerden zouden op deze wijze kunnen profiteren var welvaart in' de bedrijfstak, waarir hebben gewerkt „Een dergelijke handelwijze zou mij in overeenstemming lijken met de be drijf staksge wij ze solidariteit tussen de actief werkenden en zij, die de pen sioengerechtigde leeftijd hebben be reikt, welke gedachte ten grondslag ligt aan het instituut der bedrijfspen sioenfondsen, zoals zich dit te onzent heeft ontwikkeld," aldus dr. Veldkamp in zijn brief. Hebt U „Dat zit zo" al? Zie bon op de advertentiepagina's DINNEN DE ALGEMENE Vergadering der Verenigde Naties naderen de dis cussies over Nieuw-Guinea het eindpunt, dat tevens het hoogtepunt moet zijn. Nog is de uitslag onzeker. Intussen heeft het Nederlandse standpunt de belangrijke steun gekregen van Amerika. Hoewel Nederland sinds lang tot Ame rika in een verhouding van een bond genoot staat, heeft Amerika tot dusver steeds geweigerd, zich inzake Nieuw-Gui nea aan Nederlandse kant tc scharen. Dit moest teleurstellend heten. Soekarno wierf gelijkelijk om de gunst van Ame rika cn van Rusland en ook in de om standigheid dat Rusland voor Soekarno koos zag Amerika geen reden, op zijn beurt voor zijn bondgenoot Nederland te kiezen. Thans echter, vrijwel bij het schei den van de markt, is de Amerikaanse steun alsnog verkregen. Intussen wordt binnen de Verenigde Na ties nog ijverig aan resoluties gewerkt. De reeds ingediende resolutie van India heeft het grote bezwaar, dat zij Nieuw- Guinea niet onderkent als een zelfstandige zaak, doch uitsluitend als een reden tot twist tussen Indonesië en Nederland. Dit is zelfs zozeer het geval, dat in deze reso lutie van de eigen bevolking van Nieuw- Guinea met geen woord gerept wordt. Terwijl wij dit schrijven wordt nog ge werkt aan een andere resolutie, namelijk die van de Brazzaville-landen. Dit zijn dc Franstalige Afrikaanse landen, twaalf in getal. Het zijn jonge landen, die nog niet lang geleden hun zelfbeschikking hebben verworven. Zij zijn van gelijke huidskleur als dc bevolking van Nieuw-Guinea. Dat zij in hun resolutie anders dan India deed we! de zelfbeschikking van de Nieuw-Guinese bevolking opnemen, behoeft niet te verbazen. Zij achten wel iswaar een gesprek tussen Nederland en Indonesië wenselijk, maar willen daaraan een termijn verbinden. Het komt hierop neer: levert dit gesprek tussen Nederland en Indonesië binnen een bepaalde termijn geen resultaat op waarmede aan dc zelf beschikking recht wordt gedaan, dan gaat er een V.N.-commissie ter onderzoek naar Nieuw-Guinea. Deze Brazzaville-resolutie doet het Neder landse voorstel geen geweld aan. Zij er kent het recht van de bevolking op zelf beschikking. Zij betekent een aandrang op zowel Nederland als niet minder op Indonesië om op dit essentiële punt tot overeenstemming te komen. Zo men wil: zij legt een brug tussen de Indiase reso lutie en het Nederlandse plan, waarbij dit laatste de erkenning krijgt die het verdient. Dat deze resolutie bovendien bevorderlijk kan zijn voor een gesprek tussen Neder land cn Indonesië, zal verseheidenen on zer op goede gronden welkom zijn. (RITA) ,Jk wilde ook wel eens weten, wat voor een gevoel het is om een vrouw te zijn. JJET weer krijgt een onbestendig karak- ter nu Oceaandepressies hun invloed naar hdt Europese vasteland uitbreiden. Het voornaamste storingsgebied bevindt zich tujfsen IJsland en Noorwegen. Het kou/ronjf van de storing is in een ver sneld tempo naar Engeland getrokken en het bevond zich vanmorgen bij Londen. Dit fror\t zal vanavond ons land pazse- ren wat met enige regen gepaard gaat. Voor het front uit is zachtere lucht binnengestroomd en de vorst verdreven. Na de frontpassage draait de wind naar westelijke richting en stroomt enigszins onstabiele maritieme lucht binnen met opklaringen, maar ook met buien. De temperaturen zijn hierbü ongeveer normaal voor de tijd van het jaar. De windkracht neemt toe, aan de kust voor korte tijd wellicht tot 7 Beaufort. De Bilt verwacht tot vrijdagavond: Wisselend bewolkt met enkele verspreid voorkomende buien. Matige, aan de kust later krachtige, mogelijk harde wind tus sen west en zuidwest. Minder koude nacht, morgen ongeveer dezelfde middag- temperaturen. (Opgemaakt 11.15 uur). Teudens: langzaam dalend. ZON EN MAAN Vrijdag: zon op 8.14, onder 16.39 uur; maan op 18.43, onder 9.57 uur. Laaitste Kwartier 30 november. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen zeven uur Temper Staties iz SE It Halve gebr. kip f 1.95 Alléén. PETER LEENEN Gangetje 14 OOK OM MEE TE NEMEN TAE OLYMPISCHE fakkel panse zee te brengen, Is af- acht wegens de enorme tech- al in Afghanistan. Wil men naar Singapore voor de zal voor de spelen van gestuit op onoverkomelijke nische en fin. problemen. toch de landroute aanhouden steek naar Japan 1964 waarschijnlijk van Grie- bezwaren. Een commissie van De weersomstandigheden dan zal de toorts in Calcutta kcnland naar Tokio worden zes leden van het Japanse in het te bereizen gebied zijn aan boord van een s gevlogen. Het oorspronkelijke organisatie comité, die zojuist vaak slecht, de moeilijkheden moeten worden gebracht, plan om de fakkel over de ls teruggekeerd van een reis van het terrein bijzonder dat de route door het oer- antieke zijdeweg dwars door door deze landen is tot de groot. De wegen van Grie- de onherbergzame gebieden conclusie gekomen, dat deze kenland naar Calcutta ver van Perzië, Noord-India, Pa- manier van vervoer welhaast keren voor een deel in een land kunnen worden ver- in* deze "kwestie het laatste kistan en Birma naar de Ja- onmogelijk moet worden ge- erbarmelijke toestand, voor- voerd, dwars door Malakka woord hebben. De commissie liet er echter schip weinig twijfel over bestaan, dat zij verre de voorkeur geeft aan een vervoer per vlieg- woud tc riskant is. Hij zou tuig vanuit Griekenland. Het anaf Burma weer over Japanse organisatiecomité zal windstil tzo 2 windstil -3 .4 0.3 15 10 0.1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1