Jlieuwe £ciïtsd)e (fonrant
Strijd om Nw-Guinea
begint in de V.N.
Commentaar
Indonesië voert een
vertragende actie
Massale vlucht uit O.-Berlijn
Ouders zagen kind
de grens passeren
Ruimtevaartuig
van Russen
verdwenen
Britse tanker
in cle lucht
gevlogen
Zuidslavisch verzetsman
voor Duitse rechter
D
Directie weigert ontslag
van geronselde arbeiders
MAANDAG 6 NOVEMBER 1961
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12321
Directeur; f. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTEL1JK-ISATIONAAL DAGBLAD
„Stantoastlcft is ghfblttteti
mgn hert io legljeospotT
KEKKONEN: I
„We worden
niet bedreigd"
Zie pagina 5
Het gezicht van Jawaharlal
|>hroe staat wat zorgelijk. De
utnemende spanning tassen
ost en West brengt grote pro-
emen voor hem mee, want
j is premier van een der be-
ngrijkste niet-verbonden lan-
hi: India. Zaterdag bracht hij
(n kort bezoek aan Londen, al-
jrens in New York met presi-
jnt Kennedy te gaan praten
Londen sprak hij met pre-
ier Macmillan. Op het vlieg-
lld werd hij gefotografeerd.
TAE strijd om Nieuw-Guinea is vandaag een nieuwe fase ingegaan. Van-
middag begon n.l. in de V.N.-Assemblée te New York het debat over
„dekolonisatie", waarin ongetwijfeld het vraagstuk van Nieuw-Guinea ter
sprake zou komen. Nederland en Indonesië zijn bijzonder actief. De Ne
derlandse delegatie zou het offensief openen ter ondersteuning van de re
solutie, waarin wordt voorgesteld, Nieuw-Guinea onder beheer van de
V.N. te plaatsen, totdat het gebruik kan maken van het zelfbeschikkings
recht.
De Indonesiërs beperkten zich tot
dusver tot het afleggen van verkla
ringen waarmee getracht wordt, het
Nederlandse voorstel bij voorbaat
fieuws in
één oogopslag
De strijd om Nieuw-
i Guinea is vandaag een
nieuwe fase ingegaan. In
iNew York begon het debat
'over de dekolonisatie en
de Nederlandse delegatie
ibij de V. N. kwam onmid-
idellijk in actie om vol
doende steun, te krijgen
Voor de resolutie, waarin
wordt voorgesteld, het be
twiste gebied onder V. N.-
beheer te plaatsen, totdat
het gebruik kan maken
van het zelfbeschikkings-
:ht Ook Indonesië heeft
rioh niet onbetuigd gela
ten.
Chroesjtsjef heeft een
lieuwe manier gevonden
»n de Rusische proeven
net kernwapens te rechit-
raardigen en de Verenigde
itaten in een dwangpositie
te brengen, waarin het
noeilijk zal zijn, eveneens
ot hervatting van de bo
vengrondse kernproeven
>ver te gaam Hoe hij dit
leeft gedaan kan men in
lit nummer lezen.
I De Finse president, Ur-
io Kekkonen, ziet in de
tussische nota inzake de
emeenschappelijke verde
lging van de Finse grens
egen èen mogelijke Duit-
e aanval geen bedreiging
an de Finse onafhanke-
jkheid. Ook gelooft hij
iet, dat het de Russen er
m te doen is, opnieuw
ïilitaire bases in Finland
krijgen.
I Vijf Oostduiitsers en vier
ideren zijn er zaterdag
a geslaagd over de zwaar-
ewaakte grens naar West-
jerlyn te vluchten,
pij maakten deel uit van
grote groep van on
weer 30 personen. Over
t lot van de anderen is
jiets bekend.
Het nationaal jongeren,
'lemenit heeft zaterdag
het Tweede-Kamer.ge-
de oudere politici
'ast met een motie,
m uitspraak werd
laan ten gunste van te-
'isie-reclame, verzorgd
>r de NTS. Dit ontlokte
Tweede-Kamerlid F. H.
de Wetering (c. h.) de
itroep: „Deze oplossing is
rimitief en onuitvoer-
aar".
Een der sprekers op de
ndelijke demonstratieve
srgadering door de Partij
de Arbeid in de Ahoy-
georganiseerd, heeft
terdagmiddag verklaard,
at „elke pacifistische
tie de vrede juist in ge-
ir brengt, omdat het de
iliteit van het Russische
>litieke offensief mis-
•nt".
Kapitein Edelenbosch
1 stuurman Meijer van
'ijsmullers sleepboot de
oordholland, die door In-
uiesië in beslag is geno-
zijn zaterdag he
mden in ons land terug-
ikeerd. Twee maanden
hg hebben zij gevangen
«eten. „Wij hébben ner-
!ns over te klagen ge-
ad", vertelden zij.
TN TOTAAL zeventien OÓstduitsers
zijn er zaterdag in geslaagd
over de zwaar bewaakte grens naar
West-Berlijn te vluchten. Zij maak
ten deel uit van een grote groep
vluchtelingen, ongeveer 20 tot 30
personen. Over het lot van de ande
ren is niets bekend.
De groep had een gat gemaakt in
de prikkeldraad versperring aan de
Franse sector. Toen de politie hen
merkte openden zij het Vuur op de
vluchtelingen. De groep bestond
een gedeelte uit vrouwen en kinderen,
van wie een deel de ontsnappings
poging opgaf, toen zij onder vuur ge
nomen werden. De leeftijd van de
kinderen varieerde van negen maan
den tot veertien jaar.
Van zeventien mensen weet men me
zekerheid, dat zij behouden in West-
Berlijn zijn. Een van de kinderen moest
echter zijn ouders en een 32-jarige
vader met drie kinderen moest zijn vi
in Oost-Berlijn achterlaten. Men i
niet achter gekomen of de achtergeble
venen aan de politie zijn ontsnapt
Ontsnappingen doen zich nog elke dag
voor, ondanks de uitgebreide voorzorgs
maatregelen van de vopo's.. Zo slaagde
Volgens het blad New York World
Telegram zouden de Amerikaanse auto
riteiten geheime inlichtingen hebben ont
vangen over het lanceren opl4 oktober
door de Sowjetunie van een ruimtevaar
tuig met drie kosmonauten aan boord,
onder wie mogelijk een vrouw. De lan
cering zou hebben plaats gehad vanal
een basis In Krasny Yar, nabij Stalin
grad.
Na de lancering werden op zeer hoge
frequentie uitgezonden signalen van het
ruimteschip opgevangen door observa
toria in Tokio, Dakar, Sydney en
Bochum. Het Japanse instituut voor het
onderzoek van radiogolven zou geduren
de veertig minuten duidelijke en krach
tige signalen hebben gehoord, vervol
gens gedurende twee uren en twintig
minuten zwakkere signalen, en daarna
niets meer. De in code gestelde bood
schappen der ruimtevaarders werden
door electronisohe apparaten van ver
scheidene observatoria geregistreerd en
later aan de Amerikaanse inlichtingen
dienst doorgegeven om te worden ont-
Het blad. dat verklaart zijn inlichtin
gen van goed ingelichte zijde in Washing
ton te hebben ontvangen, vermeldde
verder, dat naar de mening van het
Japanse instituut het ruimtevaartuig op
een hoogte van tussen 400 en 480 kilo
meter in een baan om de aarde was ge
bracht, doch dat deze baan te hoog was
geweest en dat het ruimteschip na
een omwenteling om de aarde in de
ruimte is verdwenen.
Volgens een radiobericht van het En
gelse ms. Durham Trader zou het even
eens Engelse s.s. Clan Keith (7129 ton)
gisteren voor de Tunesische kust in dc
lucht zjjn gevlogen. De Durham Tradei
zou een reddingboot met vyf man aan
boord hebben opgepikt. De bemanning
bestond 'oornamelyk uit Indiërs en bad
Britse officieren. Er waren G8 man aan
een Westberlijner er gisteren in, zijn
achttienjarige Oostduitse verloofde in de
bagageruimte van zijn auto over de sec
torgrens te smokkelen. De grenswachten
doorzochten zijn auto, waarin zijn ver
loofde onder een reisdeken verborgen
zat
HU gaf echter vol gas en voordat de
Oostduitsers van hun verbazing bekomen
waren, was hU de eerste versperring
voorbü-'De politie opende onmiddellük
het vuur. De auto werd zesmaal getrof
fen, maar de twee vluchtelingen bleven
ongedeerd.
Later werd bekend gemaakt, dat de
Westberlijner zijn verloofde ongeveer
32 kilometer buiten Berlijn op de auto
weg had opgepikt.
Het kan wonderlijk lopen in Kon
go. Door de straten van Elizabeth-
stad trekken nu gemengde pa
trouilles, bestaande uit militairen
van de V.N.-detachementen èn le
den van het Katangaanse leger,
dat nog niet zo lang geleden te
gen de V.N. vocht.
krachteloos te maken. Minister Su-
bandrio verklaarde gisteren in Rome
(vóór zijn vertrek naar New York),]
niet te verwachten, dat zijn land iets
zal bereiken. En generaal Nasution
vertelde in Djakarta, een nieuwe
binnenlandse opstand (van de zijde
der communisten) te verwachten,
terwijl wij ons aaneensluiten om
„West-Irian van de Nederlanders
terug te krijgen".
Woensdag aan de orde
Op het ministerie van buitenlandse za
ken venvacht men dat het Nederlandse
voorstel woensdag in behandeling komt;
de behandeling kan nog wel de gehele
volgende week duren. Minister Luns v
trekt morgenmiddag van Schiphol
wordt woensdagochtend in New York
venvacht. In Den Haag acht men
niet uitgesloten, dat er wellicht eei
solutie zal worden voorgesteld inzake de
samenstelling van de commissie der Ver
enigde Naties voor Nieuw-Guinea.
Volgens berichten uit New York zou
het nog mogelijk zijn, dat de behande
ling vertraagd wordt doordat India tracht
voorrang te krijgen voor een ander punt.
De delegatie van Nigeria heeft verlangd,
dat wanneer de dekolonisatie aan de
orde komt voorrang wordt gegeven
aan de reeds ingediende resolutie der
Afrikaans-Aziatische landen.
Goede kans
In de wandelgangen van dc V.N,. was
men In westelijke kringen vandaag
mening dat het Nederlandse voorstel
goede kans op een meerderheid heeft.
Ook de Nederlandse delegatie bleek deze
mening te delen. De stemmenverhouding
valt nog onmogelyk te voorspellen, doch
het is bijna zeker dat bet communistische
blok met Cuba en misschien Mali tegen
zullen stemmen, doch het Afrikaans-Azia
tische blok zal zeker niet in zijn geheel
het Nederlandse plan verwerpen.
Amendementen zijn zeker geen theore
tische mogelijkheid en dit zou de stem
menverhouding kunnen wijzigen maar ir
V.N.-kringen verwacht men niet dat dit
de vereiste meerderheid van twee derden
in gevaar zal brengen.
Het is zeker niet uitgesloten, dat de
Vergadering een ander agendapunt de
voorrang geeft zodat het misschien
ken kan duren eer de resolutie in stem
ming komt. In Indonesische kringen toon
de men zich bewust dat zich een n
derheid voor het Nederlandse voorstel af-
Vertraging mogelijk
In dit verband is het van belang dat
Den Haag een vertragende actie van
donesië niet uitgesloten acht. Men
kent erop dat Indonesië zal trachten het
voorstel buiten de orde te doen verklaren.
Minister Subandrio heeft gisteren
een onderhoud gehad met president Su
karno te Rome om hem in te lichten
over de laatste bijzonderheden met be
trekking tot Nederlands Nieuw-Guinea.
Zowel in Wenen als in Den Haag
is ontkend, dat de Nederlandse am
bassadeur te Wenen een onderhoud
zou hebben gehad met Sukarno. Zegs
lieden van de ambassade zelden: „WU
Woedend protest
uit Belgrado
|E Zuidslavische verzetsstrijder
gearresteerd op beschuldiging van
moord op Duitse militairen te Za
greb in de tweede wereldoorlog. Be
halve tegen Vracaric, die nu 44 jaar
is, zijn ook arrestatiebevelen uitge
vaardigd tegen twee andere Zuidsla-
Dit is het eerst bekende geval,
West-Duitsland een buitenlan-
aangehouden wegens misdrijf
tegen de Duitse troepen in de jong
ste wereldoorlog.
De officier van justitie in Konstanz,
die deze zaak in behandeling heeft
stelt zich op het standpunt, dat Vra
caric destijds burger was en moorden
heeft gepleegd. Deze laatste beroept
rich er echter op, dat hij toen han
delde als verzetsstrijder.
De regering in Belgrado heeft een fel
protest ingediend tegen de arrestatie.
In de protestnota wordt onmiddellijke
invrijheidstelling verlangd cn tevens
wordt schadevergoeding geëist voor de
tijd dat Vracaric gevangen heeft geze
ten. Bij de indiening van het protest
werd bemiddeling verleend door de
Zweedse ambassade in Bonn. Zoals men
weet erkent de Zuidslavische regering
de Duitse democratische republiek (Oost-
Duitsland) en heeft bijgevolg geen di
plomatieke betrekkingen met West-
Duitsland.
De arrestatie heeft reeds protestbeto
gingen in Zuidslavië uitgelokt cn het
laat zich aanzien, dat ook reacties zul
len volgen uit landen waar ondergrondse
strydkrachten zich tegen de nazi-bezet
ting hebben gekeerd.
Generaal Nasution heeft zijn ver
klaring herhaald, dat een nieuwe op
stand niet uitgesloten is en voegde
eraan toe: „Indonesië kan worden
geschokt door een nieuwe binnen
landse opstand, terwijl wij ons aan
eensluiten om West-Irian van de
Nederlanders terug te krijgen".
De Indonesische communistische par
tij telt meer dan een mijoen leden en
heeft zich de laatste maanden steeds
roeriger getoond. Zij heeft al eerder ge
tracht zich van de macht meester te
maken, nl. in 1948. De arbeidsonrust,
aangestookt door de onder communis
tische invloed staande vakbonden, kost
de militairen veel hoofdbrekens. Van
daar dat de gewestelijke bevelhebbers
strenge maatregelen gevraagd hebben
Voorzichtig met geweld
Overste Djuhartono, voorzitter van de
„revolutionaire generatie van 1945". zei-
de, dat Indonesië aan het einde van dit
jaar driemaal zo sterk zal zijn als Ne
derland. In dat opzioht kent Indonesië
geen vrees, doch het zal elke stap zorg
vuldig en tot in bijawnderheden dienen
Voor vervolg zie pagina 6
Een beeld van de laatste voorbe
reidingen in Moskou voor de vie
ring van de 44ste verjaardag van
de Oktoberrevolutie. Op het his
torisch museum op het Rode Plein
wordt een groot schilderij aan
gebracht ter ere van de Russische
arbeider. Op de voorgrond school
kinderen, die met hun onderwij
zeressen op weg zijn naar het Mau
soleum voor een bezoek aan de
tombe van Lenin.
Metaalbonden contra „koppelbazen"
(Van onze soc.-econ. redactie)
1~\E drie werknemersmetaalbonden hebben de strijd aangebonden tegen
de zogenaamde „koppelbazen". Met „koppelbazen" worden personen
bedoeld die er hun beroep van maken werkkrachten uit te lenen aan be
drijven tegen hoge vergoedingen. De arbeiders ontvangen zelf ook f 20
tot f 30 per week extra in vele gevallen, maar deze „koppelbazen" zouden
wel jaarinkomens bereiken van f 20.000 tot f 30.000.De extra belonin
gen en de hoge inkomens zouden voor een belangrijk deel bereikt worden,
omdat deze koppelaars in vele gevallen zich van de lasten uit hoofde van
de sociale wetgeving niet veel aantrekken.
Tot een botsing is het nu gekomen
tussen de metaalbonden en de Amers-
foortse Machine- en Apparatenfabriek
(A.M.A.F.). De directeur van deze fa
briek, de heer Langelaan, tevens voor
zitter van de kring Utrecht van de
werkgeversorganisatie in de metaal
industrie. heeft het verzoek van zijn
ondernemingsraad afgewezen om de
arbeiders die voor koppelbazen wer
ken uit het bedrijf te zetten. Hij was
het er wel mee eens, dat de tewerk
stelling van deze mensen in het be
drijf bepaalde spanningen heeft opge
roepen en dat de praktijken van de
malafide uitleenbedrijven te veroor
delen zijn, maar de heer Langelaan
wenste zyn bedrijfsbelang voor te la
ten gaan. Alleen indien de onderne
mingsraad voor andere arbiedskrach-
ten zou kunnen zorgen, was hij bereid
de „koppelarbeiders" te ontslaan.
Daarna is een gesprek gevolgd tussen
de directie en vertegenwoordigers van
de vakbonden, dat echter geen positief
resultaat heeft opgeleverd. De bestuur
ders van de vakbeweging in het district
Utrecht beraden zich nu over het onder
nemen van verdere stappen om te ko
men tot een uitbanning van het kwaad
der ronselpraktijken. Er zijn in de pro
vincie Utrecht namelijk nog een aantal
bedrijven, waar dezelfde praktijken wor
den toegepast. Genoemd worden Werk
spoor, Frans Smulders en Pannevis. Ver
ondersteld wordt dat er ook in Am
sterdam en Rotterdam en omgeving nog
vele bedrijven zijn waar deze praktijk
gevolgd wordt. Het signaleren van de
toestanden is nog niet zo eenvoudig,
omdat er ook bonafide uitleenbedrijven
zijn, die hun verplichtingen uit hoofde
van de sociale wetgeving wel nakomen.
Indien de koppelarbeiders waarvoor
geen sociale lasten worden betaald, op
straat komen te staan geldt voor hen
geen opzeggingstermijn, geen vergoeding
voor verloren vakantiedagen, geen va
kantiegeld en geen werkloosheidsgeld.
Er geldt reeds een bepaling dat iedere
ondernemer die arbeiders van koppelaars
in dienst heeft, dit moet melden bij de
bedrijfsvereniging, op straffe van finan
cieel aansprakelijk te worden gesteld
voor de ontdoken premies. Deze maat
regel blijkt echter in de praktijk nog
onvoldoende effect te sorteren, zodat nu
ook de vakbonden hebben gemeend tot
actie te moeten overgaan.
TTET IS ALLERMINST toevallig dat
juist vandaag nieuws wereldkundig
is gemaakt over de binnenlandse situatie
van Indonesië. Vandaag immers begint in
dc Assemblee der Verenigde Naties in
New York het debat over de dekolonisa
tie en van dit debat zal Nieuw-Guinea
en zal met name de door Nederland in
gediende resolutie een belangrijk onder
deel vormen. In deze week zal duidelijk
moeten worden welke de resultaten zijn
van de Nederlandse en van de Indonesi
sche pogingen om niet slechts de sympa
thie maar vooral ook stemmen voor zich
te winnen.
Als „klap op de vuurpijl" komt dan nu
de mededeling van generaal Nasoetion dat
er in Indonesië binnenlandse onlusten
dreigen en dat vooral dc communistische
partij steeds roeriger wordt. En komt het
relaas van een Indonesische overste dat
de strijdkrachten aan het eind van het
jaar sterk genoeg (volgens zijn verklaring
wil dat zeggen: driemaal zo sterk als do
Nederlandse) zullen zijn om N'euw-Gui-
nea met geweld in de macht van Djakarta
te brengen.
Van deze laatste uitlating is de bedoeling
duidelijk. Als het ware wordt tegen dc
Verenigde Naties gezegd: „Weet wat ge
doet, want de tijd is niet ver meer dat
we geweld kunnen gebruiken." En dan
dient de verklaring van Nasoetion om uit
te leggen dat men wel tot geweld zijn
toevlucht zal moeten nemen, wil men
een communistische staatsgreep kunnen
voorkomen.
ft laatste is het gevaarlijkste. Misschien
dat een Nederlander nu zal zeggen: „Zie
je wel, ze zijn nog niet eens in staat in
eigen huis orde op zaken te houden
wat wil men dan met Nieuw-Guinea?"
Maar deze schijnbaar logische redenering
snijdt geen hout in New York. Daar moet
men wel degelijk rekening houden met
de communistische dreiging in Indonesië
en dit deel van de wereld in liet algemeen
en daar zal men alles doen om die drei
ging te voorkomen. Nieuw-Guinea is dan
niet meer dan een onderdeeltje van do
machtsstrijd en als het nodig zou zijn om
in die strijd het zelfbeschikkingsrecht der
Papoea's op te offeren dan zal men dat
offeren zij het dat men dan zal zoeken
naar een elegante manier.
Nu is het zeer de vraag of de verklaring
van Nasoetion veel gewicht in de schaal
zal leggen. Het Westen weet vrij goed hoe
de politieke papieren in Indonesië liggen.
Ongetwijfeld zijn de communisten er ac
tief het moet gezegd worden dat Soe-
karno hen ook alle kansen heeft gegeven.
Maar ze zouden ook actief geweest zijn
als er nooit een kwestie Nieuw-Guinea
zou hebben bestaan. Het aaneen koppelen
van deze twee factoren mag dan op dit
ogenblik spectaculair zijn en in het voor
deel van Sockarno, het is desalniettemin
onjuist. Er zijn in Indonesië communisten
en er zijn goedwillende elementen die
graag met Nederland tot een vergelijk
zouden komen. Beide groepen spelen hun
rol maar Sockarno is het die de dienst
uitmaakt. En daarom is het in het geding
brengen van een van die groepen een niet
helemaal reële zaak.
De Franse Brequet Vliegtuig
fabrieken hebben een toestel
ontworpen, de Brequet 94101.
Dat om te landen en op te stij
gen een landingsbaan van nau
welijks 70 meter nodig heeft De
mogelijkheden van dit vliegtuig
zitten in de verstelbare vleugel-
delen, welke de vleugels een
half-ronde vorm kunnen geven, j
De luchtstroom onder de vleu
gels wordt hierdoor afgebogen,
waardoor een grote opwaartse
druk ontstaat. Op de foto is deze
bijzondere constructie van de
vleugels duidelijk zichtbaar.
Jn de afgelopen 24 uur is een hogedruk-
gebied boven de Golf van Biscaje
snel in betekenis afgenomentervjijl bo
ven Duitsland een hogedrukgebied tot
ontwikkeling kwamTengevolge hier
van kon zachtere oceaanlucht, die
geheel Engeland was uitgestroomd, niet
tot ons land doordringen. Ook de bij
behorende bewolking kwam voor onze
kust tot stilstand. Bij heldere hemel
kwam in de afgelopen nacht dan ook op
meeste plaatsen in ons land de eerste
vorst van dit seizoen voor. Alleen in
Zeeland bleef de temperatuur boven
nul. In de vroege ochtend ontstond op
vele plaatsen mist. Boven Frankrijk
bleef de luchtdruk nog dalen. De wind
zal daardoor ook morgen nog in de
zuid-oosthoek blijven, zodat ook enkele
volgende over de Oceaan naar West-
Europa bewegende fronten niet gemak
kelijk tot ons land zullen kunnen door
dringen. Het is daarom onwaarschijnlijk
dat er regen van enige betekenis zal
vallen. Ook in de komende nacht kan
weer plaatselijk mist ontstaan bij tem
peraturen om het vriespunt.
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Op vele plaatsen mist of laaghangende
bewolking. Overwegend droog weer.
Zwakke tot matige zuidoostelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur met
vannacht weer plaatselyk lichte vorst.
(Opgemaakt 11.15 uur).
Tendens stationair
ZON EN MAAN
Dinsdag: zon op 7.45, onder 17.02 uur;
maan op 6.14, onder 17.08 uur.
Nieuwe maan 8 november.
HET WEER rN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
Hebt U
„Dot zit zo" ol?
Zie bon op de advertentiepagina's
