ACH, ONZE BERT
HET ROZENMANNETJE
PUZZEL VAN DE WEEN
KORT VERHAAL - KORT VERHAAL - KORT VERHAAL - KORT VERH
ZATERDAG 4 NOVEMBER 196
VOOR DE JEUGD - VOOR DE JEUGD - VOOR DE JEUGD - VOOR DE J
Met een glimlach om aijn lippen open
de Herman de brief van de familie Van
der Slee. Hij vond het steed* prettig
iets van hen te horen. Per slot van re
kening was hij er vier Jaar in de kost
geweest. Van meet aan was hij in hun
geiin opgenomen en hij bewaarde vele
goede herinneringen aan deie tijd. Voor
al Bert, de middelste van de drie kinde
ren. was «ijn grote vriend geworden.
Nog steeds ontving hij regelmatig brie
ven van hem. waarin hij Herman eer
lijk alles vertelde wat hij meemaakte
en wat er in hem omging. Telkens deed
het hem goed te vernemen, dat het Bert
naar de zin ging. Hoe anders was dat
geweest toen hij hem voor het eerst ont
moette! Het had de fijngevoelige Her
man pijnlijk getroffen toen hij bemerk
te dat Bert in de hoek aat waar de
slagen vielen.
"MOOIT VERGEET HIJ het ogenblik.
J waarop hij kennis maakte met
Bert, een Jongen van veertien jaar.
verlegen en in z.chzelf gekeerd ..En ait is
onze Bert", had mevrouw Van der Slee
gezegd, toen de jongen ietwat schuw de ka
mer binnenkwam, steel» blikken werpend
op de nieuwe kostganger Omdat hij bleef
dralen, voegde zijn moeder hem licht ge
prikkeld toe. ..Kun je niks zeggen? Geef
mijnheer eens een hand." ..Hum", grom
de Bert die zich geen houding wist te ge
ven. Met neergeslagen ogen gehoorzaamde
hij zijn moeder die zich ergerde aan zijn
schuchterheid. Ze stak dit met onder stoe
len of banken, want ontstemd bromde ze:
..Doe toch gewoon joh en sta daar niet zo
houterig." Bert mompelde iet* onverstaan
baars en liet zich in ccn stoel zakken Zijn
moeder meende zich te moeten verontschul
digen voor de houding van haar zoon en
deed dat op een manier die voor Bert toch
wel erg grievend was. ..Ja. onze Bert moet
rog heel wat leren. Hij heeft ontzettend
veel praatjes in zijn gewone doen ten
minste maar met de eenvoudigste din
gen weet hij zich dikwijls geen raad. Dan
is het of hij nog geen vijf kan tellen Een
zacht rood kleurde Berts wangen bij die
vernederende woorden. Zijn ogen vlogen nu
eens gejaagd naar zijn moeder dan weer
naar Herman. Zenuwachtig schoof hij in
aijn stoel heen en weer. Herman kreeg
diep medelijden met hem en nam zich voor
hem in bescherming te nemen. Hij erger
de zich gruwelijk aan de woorden van de
vrouw die haar eigen zoon zo voor schut
zette in het bijzijn van een vreemde. Dat
•en moeder dit kon doen! Ze scheen het
echter niet aan te voelen, want ze vervolg
de, terwijl ze zich tot Bert wendde: ..Hoe
heb je het er vandaag op school afge
bracht?" Haar toon liet duidelijk uitko
men dat ze er geen hoge dunk van had.
Bert gromde iets diep in zijn keel en haal-
de misnoegd de schouders op, alsof hij wil
de zeggen: ..Laat me alsjeblieft met rust."
,,'t Zal wel weer met veel fraais geweest
Zijn", reageerde zijn moeder op bitse toon
en zich tot lierman richtend: ..Dat school
gaan is ook al iets hopeloos bij hem. Je
moet hem voortdurend achterna zitten en
nog komt er niets van terecht. Steeds zit
hij te zeuren dat hij boer wil worden.
Maar het is toch veel beter dat hij eerst
de ULO. doorloopt Hij zit„Is het
dan niet mogelijk dat hii naar de landbouw
school gaat?" onderbrak Herman de woor
denstroom die als een waterval op hem
neerkwam U stamt uit een boerenfamilie,
zei U zoéven, is er dan geen mogelijkheid
volgen, als hil zich maar wilde inspannen,
maar dat is het nu juist, het interesseert
hem niet in het minjt. Hij jaagt liever op
ouwe brommers of rookt sigaretjes."
Bert kwam zijn zusje
lichtje. Vertederd keek mevrouw Van der
Slee toe toen Carla direct naar Herman
toestapte. hem de hand gaf en met een
lief stemmetje zei: ..Dag mijnheer. Ik heet
Carla Herman blikte in een paar hel
derblauwe ogen die hem onbevangen aan
keken. „Wat een mooie naam heb je. zeg!
In welke klas zit je'" „In de tweede mijn
heer." Even zweeg ze. toen voegde ze er
spontaan aan toe: „Bij een meester, da's
veel leuker dan bij een juf." „Zo", glim
lachte Herman, „en waarom dan?" „Nou,
de meester kan zo mooi vertellen en je
mag een heleboel voor hem doen." Ze
babbelden nog even door, terwijl mevrouw
Van der Slee straalde van trots. Af en toe
vulde ze haar dochter aan om uit te laten
komen welke goede eigenschappen ze we!
had. Ofschoon Carla een lief en prettig kind
was je merkte dit terstond ergerde
Herman zich toch aan dit ophemelen. Want
terwijl mevrouw Van der Slee haar doch
ter een krans om het hoofd vlocht, keek
Herman tersluiks naar Bert die als een
schuwe mus in zijn stoel zat weggedo
ken. „Geen -vonder dat die jongen er niet
meer tegen op kan", dacht hij, want hoe
wel hij nog geen uur in hun midden ver
toefde. had hij de situatie direct door. Jo-
han. de oudste, was de erote studiebol,
waar men trots op kon zijn. Carla. de Jong
ste. een lief en aardig meLsje dat wegens
haar aanvalligheid door iedereen werd ver
troeteld. En Bert, de gewone Bert. viel bij
deze grote lichten in de schaduw. „Zien
ant-
In die
wil hem straks wel graag op de boerde*
r4 hebben, maar mijn man en ik vinden
zijn U.L.C
ifaar WA
hij zit nu al voor de tweede keer in klas
twee en geen wonder, niet leren en maar
schelden op die school en die snertonder-
wijrtrs. Nee. dan onze Johan, die doet
het beter. Die zit al in de vierde van het
fym zonder een keer te doubleren Daar
moest hij maar eens een voorbeeld aan
nemen Dankbaar keek Bert Herman aan
toen hfj deze hoorde zeggen: „De ene meng
is de andere niet. Uw oudste zoon is blijk
baar een studiebol en studeert voor zijn
plezier, maar het is toch niet eerlijk het
zelfde van Bert te verwachten en hem in
een bepaalde richting te duwen." „We eiseo
ook niet hetzelfde van hem. we stuurden
hem dan ook naar de U.L.O. en dat on
derwijs kan hij wat zijn aanleg betreft
merkt zo doen optreden. Zijn
druk werd dagelijks bevestigd. Telkens
weer was het Bert waar iets aan mankeer
de. Bert studeerde niet. Bert was onver
schillig. Bert wist niet waar hij moest
staan. Bert was kieskeurig, want dit lustte
hij niet en dat vond hij niet lekker. En
steeds keerde het refrein: „Ach, onze Bert"
terug. Elke klaagzang was voor Bert als
een hamerslag die hem wondde. Zijn ge
zicht liet dan duidelijk zien dat men hem
pijn deed. Soms verzette hij zich tegen
deze onheuse behandeling, dan reageerde
hij fel, met het gevolg dat er nieuwe klap
pen kwamen. Wat verbeeldde hij zich wel,
snotneus van veertien jaar! Wat een bruta
liteit! Ongehoord! „Ach, onze Bert." Ja.
ach arme Bert!
op hun verkeerde manier van optreden
wijzen. Verbaasd keken ze hem aan, toen
hij hun vertelde dat ze de fout niet bij
Bert maar bij zichzelf moesten zoeken.
„Maar mijnheer Timmer", riep mevrouw
Van der Slee licht geraakt uit. „ik had U
verstandiger gedacht. U berit toch lang ge
noeg hier om een andere conclusie te trek
ken dan deze. Of is het soms onze schuld
dat hij de kantjes er afloopt? Ik meende
dat we er genoeg achteraan zaten en ligt
het soms aan ons. dat hij„Wacht nu
eens even", onderbrak Herman haar rus
tig. ..laat me U eerst eens duidelijk ma-
ik dit beweer. Als U het niet
na bent, dan zegt U het maar.
Johan heeft een goed stel her-
op het gym volkomen op zijn
plaats. Daar bent U trots op en dat zal
niemand U kwalijk nemen. Carla is de
jongste en bovendien het enige meisje. Ze
wordt daardoor verwend, staat althans in
het middelpunt van Uw belangstelling. Dit
is allemaal te begrijpen. Tussen deze twee
moet Bert leven, Bert die een fijn karak
ter heeft, maar neem me niet kwalijk
dat door U verkeerd gevormd wordt. Hij
krijgt de minste aandacht en nooit deugt
er iets van wat hij doet. Daar komt nog bij
dat U hem in een richting duwt. waar hij
Kijk i
SCHAAKRU0'
Gemiste kansen
Onder de titel „Heiteres Schwarz Weiss:
Verpaszte und verpatste Gelegenheiten in
den Partien groszer Meister'' heeft Salo
Flohr een aardig boekje samengesteld, waar
in hjj door bekende en beroemde schaak
spelers gemiste kansen laat zien. Uit dit
boekje, dat te Homburg (Verlag Dr Wild-
hagen, Nonnenstieg 1) is uitgegeven, nemen
wij ditmaal enkele voorbeelden over
Een enkele aantekening bij de stellingen.
In no. 1 speelde wit Ki2 en het werd na 58
zetten remise! In no. 2 verloor zwart na
1. Th8?; 2. b7 Tb8; 3 Ka4. In stelling 3
speelde wit heel kalmpjes aan Tfl en de
partij werd remise. No 4 is heel bekend;
wit had op de schaakzetten moeten reageren
door zich zig-zag-gewijze naar de schaak-
biedende toren te begeven. Maar wat hij in
werkelijkheid deed was regelrechte zelf
moord:
De vooAeelden. welke Flohr geeft, be
vatten een bemoedigende troost voor de
zgn. huis-, tuin- en keukenschakers. Laten
we echter nooit vergeten, dat dc „grote"
schaakmeesters zulke fouten maar heel zel
den maken.
1. Uit een partij Kan—Simagin
(Moskou 1952
zet kan elegant winnen. Hoe?
4 Uit een simultaanpartij Lasker—N N'.
8 r
X
AAA
A
V
8 S AS 1
B
tra u
.-s S
-« b c d e f
Wit aan zet kan snel w;nr
g h
en. Hoe*
2 Uit een partij Simagin—Taraaov
(Sverdlovsk 1958»
8
'D BI
X
»B b b_
B BI
*B VB
«i D B 1
U *3
Oplossingen
Hieronder volgen de oplossingen der op-
niet heen wil, met het gevolg dat hij zich
gaat verzetten. U neemt dat niet, immers
hij heeft te gehoorzamen. Maar als je een
bal tegen een muur gooit, komt die terug!
Actie van Uw kant, wekt reactie bij hem
en daarop reageert U dan weer. Zo wordt
de kring, de duivelskring, gesloten. Van
zelfsprekend delft Bert het onderspit. Door
heel deze manier van doen geef'. U hem
niet slechts een gevoelige tik. maar een
enorme dreun die hij altijd blijft voelen en
die zijn houding tegenover het leven zal
beïnvloeden, in negatieve zin wel te ver
staan. U weet toch dat karakters gevormd,
maar ook misvormd kunnen worden?
Denkt U zich eens in elke dag te moeten
horen jij kunt niets, jij deugt niet, jij
brengt er niets van terecht en vult U zelf
maar aan. Steeds maar weer die regelma
tige klap van niets waard zijn. Heus dan
Sa je er onder en krijg je een minderwaar-
igheidsgevoel met al de nare gevolgen
en ellende van dien."
Even zweeg hij. toen pleitte hij zacht:
„Zijn wens is toch niet onbillijk, vindt U
wel? Verdeel Uw aandacht en liefde over
al Uw kinderen, haal Bert van de U.L.O.
en stuur hem naar een landbouwschool. U
zult zien dat hij zich langzamerhand zo gaat
ontplooien als U het graag ziet. Laat mer
ken dat U achter hem staat en dat U wat
van hem verwacht, schenk hem Uw ver
trouwen." Herman hield op, enigszins onze
ker zag hij van de een naar de ander. Hij
was er zich van bewust het kind bij de
naam te hebben genoemd.
De overtuiging dat hij voor een goede
zaak streed, had hem fel en met aan
drang doen spreken. Toen ze bleven zwij
gen. zei hij: „Ik hoop, dat U mij niet kwa
lijk neemt dat ik me met Uw zaken be
moei, maar ik vond het mijn plicht U hier
op te wijzen en... het gaat toch om Uw
Vragend zag hij ze aan. maar nog ga
ven ze geen antwoord. Met nietsziende
ogen staarden ze voor zich uit, elk bezig
met zijn eigen gedachten, die Bert tot mid
delpunt hadden. Eindelijk verbrak mijn
heer Van der Slee de stilte en zei lang
zaam ,.U hebt gelijk. We hebben het nooit
zo gezien noch gewild, het is vanzelf ge
groeid." Zijn vrouw, onder de indruk van
Hermans woorden, knikte en zei: „Ik ben
blij dat U ons de ogen opende en we zul
len Uw raad opvolgen. Ik heb wel eens ge
lachen als ik hoorde zeggen: „opvoeden is
moeilijk", maar ik zie nu toch
u~' onge-
het „ach,
■erdwenen.
was niet langer het „zwarte schaap",
maar werd behandeld op een manier
waarop hij recht had. Je had zijn verbaas
de en blijde ogen moeten zien, toen zijn va
der en moeder hem eerlijk vertelden dat
ze hem onrecht hadden aangedaan. Ongelo
vig keek hij zijn ouders aan. Hij kon het
haast niet geloven. Zijn gezicht straalde
van blijdschap, toen hij hoorde dat hij
naar de landbouwschool mocht. En langza
merhand was hij een andere jongen gewor
den. Hij voelde dat men vertrouwen in hem
had, hij hoorde er bij en nu kon hij laten
zien wat hij waard was. En hij wès wat
waard, dat bleek al spoedig, want met een
bruisend enthousiasme wierp hij zich op de
studie.
„Vier en twintig karaats", drcht Her
man menigmaal die zich verheugde in de
ontwikkeling van zijn beschermeling. Dat
hij deze verrassende ommekeer aan Her
man te danken had. begreep Bert heel
goed en dikwijls wipte hij bij Herman de
kamer op om een babbeltje te maken. En
het duurde niet lang of ze werden grote
vrienden. Een vriendschap die Herman
waardeerde en die hartverwarmend voor
hem was. Het deed hem dan ook goed te
vernemen dat Bert voor zijn zoveelste exa
men geslaagd was. want het was niet bij de
landbouwschool gebleven. Met een blij ge
voel vouwde hij de brief samen en dacht:
„Ik zal hem een leuke verrassing sturen."
Meteen sprong hij op uit zijn stoel om op
staande voet de daad bij de gedachte t
„Wedden
(Vervolg!
Op een dag bracht de
dokter een oud boek mee
met allerlei verhalen er in.
Daaruit moest ik mijn zus-
Je voorlezen om haar een
beetje afleiding te geven. Er
stond een verhaal in over
een prinses, die ook aan
een geheimzinnige ziekte
leed en die alleen kon wor
den genezen door dauwdrup
pels die van jonge rozen
blaadjes waren geschud. Er
groeiden geen rozen in dat
land. evenmin als bij ons
in Berkendorp. Maar er
kwam een prins die beloof
de rozendauw voor de prin
ses te halen in een ver en
gevaarlijk land. Hij beleef
de vele spannende avontu
ren, maar hij kwam terug
met een kruik vol rozen-
dauw. Daarvan dronk de
prinses en toen werd
ter. Ze trouwde natuurlijk
met de prins.
haal, zei het Rozenmanne-
tje.
Ja,wel, dat vond mijn
zusje ook. Sedert
verhaal heeft gehoord, wil
ze óók rozendauw drinken.
Ze. gelooft vast dat ze al
leen daarvan beter kan
worden. De dokter zegt, dat
ze niet zo dom moet zijn.
Maar ik heb mijn zusje be
loofd de rozendauw vooi
haar te gaan zoeken.
Aha, nu begrijp ik al
les. Je hebt gelopen en ge
zocht, dagen lang en ner
gens vond je rozen, tot je
in dit bos verdwaalde en
bij toeval mijn huisje ont
dekte.
Ja mijnheer, zo
gegaan. Hier zijn
dertigduizend rozen,
geen druppeltje dauw.
In mijn kelder staan
een paar kruiken
dauw, zei het Rozenmanne-
tje.
Jammer genoeg kan ik
je die niet geven.
Ik wil ze wel kopen,
riep Joost.
Heb je dan geld?
Ik ik zal het er
gens gaan verdienen.
Dat heeft geen nut.
Joost. Rozendauw kan al
leen de zieken genezen, als
zc is verzameld door
iemand, die veel
ke houdt en die niet tegen
een beetje moeite opziet.
Begrijp je? Rozendauw is
alleen goede medicijn, als
ze met liefde en een hart
vol toewijding wordt
meld.
En helpt het dan?
Ja.
Wat doet u
dauw. die u heeft
meld en bewaard?
Ik ken in de omliggen
de dorpen een paar zieken
oude, arme mensen.
Die breng ik van tijd tot
tijd een kruik. Voor li
heb ik gewerkt, zie je, n
een hart vol liefde.
Juist. En mijn zusje
kent u niet en u itunt dus
niets voor haar doen?
Jij kunt iets voor haar
doen, Joost. Jij kunt -oor
haar de dauw verzamelen
Blijf vandaag maar hier.
vannacht kun je bij mij sla
pen. Morgenochtend heel
roeg zal ik je een kruik
geven en je leren hoe je de
dauw van de rozenblaadjes
de kruik kunt laten val
len. En zo gauw je een
kruik vol hebt. kun je naar
huis gaan en je zusje geue-
t# jongen. We zullen jouw
kruik in de koele kelder zet-
en morgen kun je ver
der gaan met hem te vul
lenelke morgen weer,
tot hij vol is. Daarna kun
je met je eigen verzamel-
O. heerlijk,
Joost. Dank
rozendauw
gaan om je zusje ei
laten drinken. Ze
binnen drie dagen
zo gebeurde het. De
was de volgende och
tend nauwelijks op, of het
Rozenmannetje en Joost
kwamen elk met een kruik
het huisje uit. Het manne
tje deed de jongen voor,
hoe hij de dauwdruppels
met een zacht tikje in de
kruik moest laten vallen.
Het was vermoeiend werk,
dat merkte de jongen al
spoedig, want je moest er
voortdurend bij bukken en
het duurde lang voor er
maar een bodempje van de
kruik met vocht bedekt
was. Ruim anderhalf uur
werkten ze door, zonder
spreken, zonder rusten, tot
Joost het gevoel had dat
zijn rug kraakte. Alle spie
ren deden hem pijn en de
nog bijna lege kruik woog
als lood in zijn handen. In
tussen was de zon boven de
boomtoppen uitgeklommen
en zond warme stralen over
de rozen. De dauwdruppels
verdwenen. Nu strekte het
Rozenmannetje eindelijk
zijn rug en keek lachend
We moeten er maar
mee ophouden, zei hij moe.
Heb je véél dauw in je
kruik?
Mismoedig toonde Joost
hem het beetje vocht, dat
hij in anderhalf uur had
weten te verzamelen. Het
Rozenmannetje scheen heel
tevreden.
Je leert het wel, bes-
ge-
Joost zuchtte er van.
Ik zal wéken nodig
hebben om die kruik vol te
krijgen, zei hij zacht. Het
Rozenmannetje antwoordde
niet. Hij bracht de kruiken
naar de kelder en ging
voor het ontbijt zorgen.
door
Thea Beekman
druppel verschijnt en fon
kelt in het maanlicht. Je
hebt niets anders te doen
dan ze in je kruik te laten
vallen, tot in de morgen de
zon weer verschijnt en de
dauw doet opdrogen. Vroe
ger werkte ik dikwijls zo
hele nachten door, maar
daarvoor ben rk nu te oud
geworden. Maar jij bent
jong en sterk, jij zult onder
het werk niet in slaap val
len.
Joost vond het geen
prettig vooruitzicht. Zijn
rug deed nog pijn van het
ongewone karwei, het ging
er echter om zijn zusje te
helpen. Hij dacht aan het
mooie verhaal in het oude
boek en hoe de prins daar
in vele gevaren en ver
moeienissen had moeten
£i,de r°-
de hoop bij zonsopgang zij»
kruik vol te hebben hieldea
hem op de been.
Nauwelijks brak de nleo-
we dag aan of het Rozen,
mannetje kwam naar buij-
ten en begon eveneenj
dauwdruppels te verzame
len. Hij zag er fris en uit
gerust uit. Joost was nu zc
dat de hele wereld
zendauw bij de
de
Mijnheer, zei Joost,
toen ze later zaten uit te
rusten op de bank voor het
huisje. Mijnheer Rozenman
netje, is het niet mogelijk
dat ik mijn kruik sneller
vol krijg? Ik durf niet zo
lang van huis weg te blij-
Zeker, zei het Rozen
mannetje kalm. Er is een
manier om je kruik snel
vol te krijgen. Maar het is
geen pretje.
Nu, bij zonsopgang uit
bed komen en dan ander
half uur bukken is óók zulk
frappig werk niet, meende
oost. Zegt u mij maar.
wat ik moet doen.
Heel eenvoudig. Je
gaat vanavond helemaal
niet naar bed, maar je
wacht tot de maan opkomt.
Dan zul je zien, dat de
dauw neerdaalt op de ro
zenblaadjes. Druppel voor
hield in de ene hand
kruik, met de andere tik
te hij telkens tegen een ro
zenblaadje. waar dan een
glinsterende dauwdruppel
afgleed, precies in de kruik.
Drup, drup, drup... o, wa
ging het toch langzaam'
Je zag niet, dat de kruik
voller werd. Zijn rug deed
pijn van het vele bukken.
Hij probeerde er bij op de
hurken te gaan zitten, maar
ook dat werd na enige tijd
vermoeiend. Bovendien had
den al die rozen scherpe
doornen, waaraan hij zijn
handen en polsen openhaal-
de.
Langzaam ding de nacht
voorbij. Joost werkte. Hij
bukte, knielde, hurkte
soms kreunde hij van
moeidheid. Hij kreeg hon
ger en slaap en overal
spierpijn. Nooit in zijn le
ven had hij zó naar bed
verlangd. Maar de gedach
te aan zijn zieke zusje
helemaal vol. Zou hij
even. héél even kunneji
zitten? Het zou zeker no||
een uur duren eer de zor
boven de bomen kwam e:.
het werk moest ophouden"1
Vijf minuten rusten koimoi
hij zich dan wel gunnen.
het pad. Hè heerlijk
even, heel even maar langGer
uit te liggen. De gronde
was wel hard, zijn handet y
Drandden door de velgloo
schaafwonden, maar o. wak^
genoot hij van dit momenlf
mir
jf tellen later sliep h:Jffeu
De zon klom en klom et*
keek na een tijdje nieuwsalS
gierig boven de boomtopper
uit. Het werd warm, d«
laatste dauwdruppels
dwenen. Het Rozenma:
tje hield op met werker
rekte zich uit en keek re
Waar was de jongen
Opeens zag hij hem ligge;
slapen en hij glimlachte.
Hij keek even in Joost
kruik en zag, dat deze
driekwart was gevuld.
Nu hij heeft beslist d
hele nacht doorgewerkt
mompelde hij tevreden
Eerf" klein beetje mag iJ
hem wel helpen. Bij he
verzamelen van déze dau\
heb ik steeds aan hem
zijn zusje gedacht...
Bij deze woorden goot hi|
zijn eigen dauw ove
grote kruik van Joost, dif
tot 't randje toe vol
Hij zette de deksel er i
op en lachte nog eens.
(Volgende week verder) I
ONZE BRIEVENBUS
Hallo nichten i
KJitg
Zijn we allemaal heerlijk uitgerust va
gegaan? We gaan nu weer hard blokken - n
we dubbel energie nodig, want we moeten ook nog proberen te dichten. Het wordkerp
echt weer een gezellige maand met de voorbereidselen voor het sinterklaasfeestteu
Meisjes en jongens deze week kreeg ik ook nog veel kaarten toegestuurd. Allemaalen
hartelijk bedankt hoor!
De puzzel was verleden week helemaal niet moeilijk. De oplossing Is: 1. Hanne£nd
loopt op klompen; 2. 'k Zag twee beren broodjes smeren: 3. In een *">«1, groet.,,,
knolleland; 4. Schuitje varen, theetje drinken; 5Onder moeders P»r»P'u' J'
kleine kleutertjes zaten op een hek. De hoofdprys krijgen Ada en Arievan Me lieren.^
De troostprijzen krijgen thuisgestuurd Ineke van Klaveren en Klemcnt Notenboom., ar
Kruiswoord-puzzel
Horizontaai: 1. krijgt men soms bij contante betaling, 7. geschil,
13 aansporing: vooruit dan toch, 14. meisjesnaam. 16. profeet, 17.
scheikundig element (afk), 18. soort onderwijs (afk>, 20. jongens
naam. 21. de oudste (afk), 22. vreemde munt (afk), 23. ten aan
zien van, 26. gevaar, 28. niet dezelfde, 30. afval van vlas, 31.
maanstand. 33. strekking, 35. pers. voornaamw., 36. slobkous
(Vlaams). 38. rechten inbegrepen (afk), 39. atmosfeer (afk), 40.
bedekking van een gebouw, 41. eerste boek van Mozes (afk), 42.
muzikaal toneelspel. 43. optelling. 44. boom, 45 de oudste (afk). 46.
rijksgrens 'afk). 48. klap, 50. telwoord (Fr). 51. buurtschap onder
de Gelderse gemeente Ermelo. 55. lidwoord (fr). 56. oogziekte. 57.
bloem, 59. bestuurslichaam bij de Romeinen. 62. vierde boek van
Mozes. 64. voorzetsel. 65. telwoord. 66. duw, 68. lengtemaat (afk),
69. maanstand. 70. zijtak Fulda. 72. stad in Duitsland aan de Roer
ten O. van Aken, 74. einde. 76. overschot, 77. vis.
Verticaal: 1. naam van verschillende peuldragende planten (Ind.),
2. vette vloeistof. 3. Royal Licence (afk), 4. aanleg. 5. maanstand,
6. kookt men op, 7. jongensnaam. 8. water in Friesland, 9. groenge
le specerij, 10. telwoord. 11. meisjesnaam, 12. de aarde met alles
wat er op of er in is, 15. knaagdier, 19. beneden, 21. als 30 hor.,
24. gebod. 25. recht van erfopvolging door de oudste, 26. verbaste
ren, 27. atmosfeer (afk). 29. eerwaarde heer (afk. Lat), 30. schei
kundig element (afk), 32. gemeente in N. Brabant. 34. nobele. 35.
gesneden ram. 37. voorzetsel, 40. traag van begrip. 44. donker.
45. monster. 47. fortuin. 49. avontuur, 51. heeft een dier, 52. dag
der week (afk). 53. als 3 vert. 54. bijwoord. 56. als 30 vert.. 58. be
houdens vergissingen (afk. Lat). 60. plaats in Zeeland. 61. schraal.
63. verstand. 66. in de grond gemaakte diepte. 67. deel van een au
to. 71. boom. 72. afkorting van dyne. 73. voorzetsel. 75. scheikundig
element (afk).
Lxc2 (of dxc2> pat.
2. Pantxke— Ullrich: 1 Tc2*: 2. Kgl Tf2:
3. Dc3 i begrijpelijk, maar 3. Tg2*ü
en wit gaf het op
3. KahnelMessmann. Bijna elke zet ver
liest. maar 1. h4'! maakt remise. Na 1
gxh4; 2. g5 halen beide spelers een dame.
waarbij de zwarte pluspion geen betekenis
heeft En na 1 Kxg4: V. hxg5 Kxg5:
3. Kc5 is de zaak nóg duidelijker.
Ma bh»Alexander: 1 Td5" cxd5. 2.
Phó' ?6. 3 Phf8' LxW: 4 Pxf8' Kg7; 5 De6!
Kh8; 6 Lh6 Pc«: 7 Lg7"! Kxg7: 8 Pe8*
Khfl; 9 DM' g5. Df6 Kh5; 11. Pg7' Kh4; 12.
Df2 mat
4* heer
Horizontaal: 1. sander. 4. Nas
ser, 7. opera. 9. tule, 10. moos.
12. Avon. 13. slede. 14. Peru.
15. einde. 18. neg. 20 plage. 23
tonen. 25 sonoor. 26 Eersel. 27
meest. 29. André. 31. net, 32.
dolik, 37. Nede, 39. largo. 40
item. 41. Oslo. 42. stro. 43. Om
men. 44. dadels. 45 aanval.
Verticaal: 1. sonate. 2. deun.
J. roest, 4. Namen, 5. slop, 6
resumé. 8. eieren. 9. Toon. 11.
sela, 16. Ibsen, 17. dinar, 18. no
ren, 19. geest, 21 lasso. 22. ge
lei. 23. Tom. 24. net, 28. Een-
n, 29. aanbod. 30. dodo. 33.
Leto, 34 kameel, 35. Kloos, 36.
Bosna, 38. Lste. 40. Iran.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór don
derdag a s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden: .Puzzel
oplossing". Er zijn drie prijzen:
een van 5.— en twee van 2.50.
Er zijn er weer jarig, hoe
ra. hoera! Anneke Domburg,
Miep de Groot, Danle Ka
cheland, Johanna Schilling,
Dinie Scboneveld, Herman
Stolk, Rla Verdoes en A-
gaath de Vries van harte
gefeliciteerd met jullie
jaardag J"
de nichten
Nu gaan v
antwoorden.
Morgen
de brieven be-
o_„ het groot feest.
Tineke" Jeeninga. Heb je een
mooie ketting geregen? Wat
een feest, dat jullie gaan
verhuizen! Wat grappig, dat
jij zo'n lief hondje voor je
verjaardag hebt gekregen.
Liesje Ippel. Bobbie is een
leuke naam hoor! Luistert
hij al naar die naam? Mag
hij weieens naast je slapen?
Komt hij je 's morgens al
tegemoet springen? Hoe is
het met de witte halsband?
Nog niet kapot? Wat hebben
jullie grootse plannen Janne-
ke Janse. Zou het over tien
jaar nog zo zijn? Hebben
jullie al veel geld verza
meld? Wat doen jullie alle
maal op zo'n voorstelling?
Ben je al met de nieuwe
veerboot overgevaren? Ik
wel hoor! Wat een grote,
vind je niet? Ja dat is nu
een raadseltje hoe tante Jos
wist dat Gijsje jarig was,
Rla de Jong. Heeft hij nog
een leuke verjaardag gehad?
Fijn dat hij toch nog veel
kaarten heeft gekregen.
Speelt de nieuwe radio mooi?
Is de tas mooi geworden?
Grappig zo'n klein poesje.
Bedankt voor het mooie por
tretje, Ria! Wat ben jij ver
wend met je nieuwe kamer,
N'ella de Jong. Is het nu al
lemaal klaar? Heb jij veel
boeken? Lees jij veel? Wie
wil er graag corresponderen
met Nella? Haar adres is
Kerkweg 32, Ouderkerk aan
de IJssel. Ze is 12 jaar. Wis
ten jullie niets te schrijven
Lida Kardol en Lenle de
Keiser? Is de uitvoering
mooi geweest. Ineke van
Klaveren? Ben jij nog steeds
aan het logeren* Wanneer
moet jij naar school? Arie
wordt maar erg knap. vind
O. iuat een
domme politie
agenten om al
deze dieren, die
uit het land zijn
weggelopen, op
zo'n klein stukje
grond bij elkaar
te brengen.
Ze liggen op
en doorelkaar en
kunnen niet meer
heen of weer.
Hoeveel zou
den het er wel
zijnJullie moe
ten maar goed
kijken en dan de
oplossing inzen
den vóór dinsdag
7 nopember.
je niet Maurits van Kleef?
Moet Jan Kees boer wor
den? Hoe gaat het op
school? Ben jij ook naar de
boer geweest in de vakan
tie? Wat heb jij een mooi
gedichtje van de oplossing
gemaakt Jeanette de Klerk.
Hartelijk bedankt hoor! Ik
heb nu geen brief van je ge
zien, klopt dat? Schrijf je
nog eens gauw? Doe jij er
ook de volgende keer een
briefje bij, Marry Kleywegt?
Is het woensdag groot feest,
Marijke Koen? Waren de ge
dichtjes goed geleerd? Wat
grappig zo'n beertje. Wordt
het leuk? Bokspringen is
toch wel erg leuk. vind je
niet Inge Koole? Tante Jos
deed het vroeger wat graag!
De snoeksprong bijvoorbeeld,
heerlijk hoor! Zijn je zusjes
weer beter? Heb jij geen
waterpokken gekregen? Wat
jammer dat ik van jou geen
briefje kreeg. Jan de Korte.
Wist jij niets te schrijven?
Wat heb je in de herfstva
kantie gedaan? Geweldig, dat
jouw oom zo onverwachts
uit Duitsland overgekomen is.
Jan Kraak. Wat was oma
wel blij! Ze hebben jou
maar verschrikkelijk ver
wend hoor! Heb je al veel
auto's? Oma hartelijk ge
groet! Schrijf Jij de volgen
de keer een lange brief.
Klarie Kraal? Hebben jullie
veel plezier gehad op de ver
jaardag van je broertje, Wim
Lakerveld? Geweldig hoor,
zo'n wereldatlas. Ja, elektri
sche treinen zijn erg duur
hoor! Jij geeft maar moei
lijke raadseltjes op. hoor
Nellie Lambinon. Schrijf je
me de volgende keer de
oplossing? Jouw Engelse zin
netjes heb ik vertaald hoor!
Hebben jullie een prettige
dag gehad op mamma's ver
jaardag? Was ze blij met
haar ruiker bloemen? Ga jij
vaak naar de t.v. kijken.
Adriaan van Langevelde?
Terneuzen is een leuk plaats
je vind je niet? Jij bent
maar verschrikkelijk ver
wend hoor! Heb je al veel
met het dominospel ge
speeld? Wat heb je van de
meccanodoos gemaakt? Lees
jij veel? Fijn dat jullie zo
heerlijk hebben kunnen bui
ten spelen. Ad en Leo van
Leeuwen. Is Tim al weer
weggegaan? Moeten jullie
maandag naar school? Schrijf
jij de volgende keer een lan- lekkers wat
ge brief. Margriet Mak? Jij
ook Jannle van der Meer?
Krijg jij zoveel huiswerk,
Plonic Mastenbroek? Wat
maken jullie allemaal al op
school? Heb je lekkers ge
kookt? Lekker gesmuld? Jij
krijgt dus een meester met
Heb
Johanna Melsen.
Is opa al een klein beetje
beter? Fijn dat jullie man-
ma toch nog verwend heb
ben. Was mamma's stoel
ook versierd? Wat grappig
zo'n klein kalfje. Jammer dat
jij er geen briefje bij deed,
Lukas Mennega. Wat heb jij
mooie tekeningen gemaakt
Ada van Meijeren. Harte
lijk bedankt hoor! Knap hoor
dat jij een paar wantjes
voor Petra hebt gebreid.
Heerlijk dat jullie naar
boerderij zijn geweest. K
je fijn gespeeld? Heb
..jonge Saar" en „oude
Saar" nog kunnen melken?
Waren ze wel lief? Jij hebt
er ook al zo'n mooie teke
ning bij gedaan. Arie van
Meijeren. Hartelijk bedankt
hoor! Wat jammer dat jullie
helemaal niets hebben ge
vangen. Van wie kreeg je
die vissen? Geweldig dat jij
al zoveel versjes op de blok
fluit kan spelen. Van jou
kreeg ik ook al zo'n mooie
tekening Atie Molenaar. Har
telijk, bedankt hoor! Wat ben
jij verwend door je grote
zus! Heb je je nieuwe jurk
al aangehad? Heb jij twee
diploma's gekregen voor de
schooltuin? Leuk. dat je op
bezoek mocht bij je grote
zus. Nou en of ik een fijne
verjaardag heb gehad. Mar-
rle Molenaar. Wat ben jij
een boffer dat je de juf
frouw mocht helpen. Wat
een stoute kinderen om zo
veel papier op de grond te
gooien. Veel plezier op opa's
verjaardag hoor! Wisten jul
lie niets te schrijven, Vasthi
de Mooy en Coble Musegaas?
Heb jij een fijne herfstvakan
tie gehad, Sarie Nederveen?
Heb je veel gelezen? Die
nieuwe hoofdonderwijzer kent
tante Jos wel hoor! Harte
lijk welkom bij de nichten
en neven Antje Nell. Hoe
heet jouw kleine broer? Mag
je weieens met hem rijden?
Wordt het speldenkussen
mooi? Heb jij ook poppen?
Natuurlijk mag jij ook een
nichtje worden. Marianne
Nell. Hartelijk welkom hoor!
Bedankt voor je mooie teke
ningen. Is het poppejurkje
mooi geworden? Geweldig
dat jij al op de naaimachine
kan naaien. Van jou krijg ik
de volgende keer een lange
brief. Hans Nickolscn? Is
mamma weer beter. Janny
Notenboom? Wat hebben jul
lie veel bezoek gekregen.
Is de pyama al bijna klaar?
Moet je dat kistje helemaal
bekleden? Moet jij kinder
verzorgster worden? Wat fijn
dat ik van jou weer een
brief kreeg Klemcnt Noten
boom. Je hebt je zeker wel
dik en rond gegeten van al
die peren en appels. Vind
je het leuk om op de trac
tor te rijden? Wanneer moet
je weer naar school? Jam
mer dat jij niets schreef.
Marja van Ogtrop. Is jouw
kleine zus nog bang van de
beer, Ada Oldenhof? Heb jij
al lang blokfluitles? Welke
naam heeft de poes? Schrijf
jij de volgende keer een lan
ge brief Annet Oosterloo.
Heerlijk dat jij in de herfst
vakantie mag logeren. Ma
rianne van Opstal. Wat zal
jij dik worden van al dat
gebakkeiVha-
wordt. Hoe heet jullie clubtg^
Wanneer moet jij diploma^
zwemmen? Handwerken ig, g
toch een prachtig vak? Heb-nd
ben jullie al veel gemaakt^^
Hoe hebben jullie het dins
dag gehad, Leo van Oudt^
heusden? Waar zijn jullie al
lemaal geweest? Lees jij zc
graag? Geweldig hoor. zor Tj
diploma! Fijn dat jullie dit
fruitbakjes mochten rond
brengen. Nou en of ik een
fijne verjaardag heb gehad,
Thea Oudijk. Waar ga jij aljIn
tijd zwemmen? Jullie zijihitg
dus een hele dag uitgeweest^ i
Fijn dat het blokfluitspelei-e
zo goed gaat. Natuurlijk ma£WJ
jij een nichtje worden, Ne^zi
leke Ouwehand. Hartelijl^ur
welkom! Ga jij nog weieen»Da
een mooie strandwandeling
maken? Heb jij veel boeken?^"
Ook jij bent hartelijk welkom^
bij de nichten en neven Loe«j-an
Overgaauw. Wat hebbenaaj
jullie verleden week groo^n
feest gehad! Heb je mammaoot;
erg verwend? Wist jij niets ya
te schrijven, Ellen Paans?,e]
Bedankt voor je mooie teke-as](
ning en wens, Marion Pols11st
Is het vandaag groot feest?,an
Van harte gefeliciteerd hoorlj,,
Heb je in de vakantie nog$[e"
platen geknipt? Wat is le-vn
vend kwartet, Teuny Post? j^a
Zijn je vriendinnen nog opj)e,
je verjaardag geweest?£ar
Schrijf jij altijd zoveel briefot(
ven? Naar welke school gapm,
je nu volgend jaar? Wa^ie,
heb je allemaal in de herfst-jn
vakantie gedaan? Wat ben^g
jij een verschrikkelijke bof-ya
fert met zo'n prachtige nieu^ee
we fiets, Henrietta Pruim.,
Ik zou er ook erg zuinig op,n
zijn hoor! Welke kleur heefte
je nieuwe mantel? Leuk dathey
jullie precies dezelfde man-ng(
tel hebben. Wat hebben jul4er
lie genoten op de school-jn
avond! Hoe was het op de-aa]
bazar? Veel plezier gehad?|nt
Ja hoor ik vind het leuk"a
postpapier. Gerda Pijl. Grap-jje
pig zo'n eigen tuin. Je hebt,
het keurig getekend, met die
mooie bloemen. Wat is het
voor een steen? Heerlijk zo'nïL'
mand vol. Nou en of ik jouw
borduurkaart mooi vond. Eri
ca de Raad. Is Martien
een klein beetje beter? Mag
jij op school ook al bordu
ren op de handwerkles? Wat
heb jij al een grote verza- n
meling van medaljes, Ris
Rietveld. Waarom staat het r
standbeeld van Oldenbarne-
Wat heerlijk dat
weer thuis is. Margriet Riet
veld. Jij bent een kraan
hoor, met het lopen
die marsen. Heb je mamma
goed geholpen in de herfst
vakantie? Morgen is h-.
groot feest Nico Romeijn.
Heb je een lange verlang
lijst? Heel veel plezier hoor!
Was jij tante Jos een beetje
vergeten, Riki Rosenbrand.
Hebben jullie heerlijk ge- i
winkeld in Breda? Er zijn
daar mooie winkels hoor!
Deze week heb ik gezelli
ge lange brieven van jullie
ontvangen. Krijg lk ze nu
ook? Dc letters S t.m. Z zijn
aan de beurt. Veel sterkte Is
nichten en neven op school L
en tot de volgende week,
