ïiiettuie frUtórije Gtimrant
Finland door Sowjets
onder druk gezet
Commentaar
President Kekkonen kwam
ijlings uit Hawaii terug
Albanië roept
reservisten op
Mist remt verkeer en
veroorzaakt schade
Kongolezen pakken
Katanga aan
DINSDAG 31 OKTOBER 1961
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u.
ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieoenchten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12316
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
„Stantvasttcti Is nhfbltutn
mgn bert ia UgfyeaspotT
Vieuws in
één oogopslag
Vandaag is het Her
vormingsdag, een rustpunt
in de woelige wereld van
onze dagen. Het is ook
400 jaar geleden, dat de
Nederlandse Geloofsbe
lijdenis gestalte kreeg, een
feit dat deze week plech
tig wordt herdacht. Onze
kerkredacteur wijdt hier
aan enige artikelen.
Finland staat opnieuw
onder zware Russische
druk. In een duidelijke
poging om op zijn minst
weer militaire bases in dat
land te krijgen, hebben de
Russen voorgesteld, dat
de Sowjetunie en Finland
overleg zullen plegen over
„de beveiliging van hun
grenzen tegen een aanval
van West-Duitsland en
zyn bondgenoten". Het
Finse kabinet zou de zaak
vandaag behandelen. Ook
Zweden neemt de zaak
hoog op. In V.N.-kringen
heerst grote bezorgdheid.
Met charme, eenvoud
en ongekunsteldheid heeft
prinses Margriet in Mont-
pellier haar eerste pers
conferentie gegeven. Onze
speciale verslaggever was
aanwezig in de meer dan
drie-en-een-halve eeuw
oude Botanische tuin van
de universiteit van het
Franse Montpellier. Zijn
„verhaal" vindt men in dit
Chroesjtsjef zou graag
willen, dat alle verschrik
kelijke kernwapens zouden
worden vernietigd. Maar
de Westelijke mogend
heden willen dat niet, be
weert hij in een brief aan
Britse socialistische parle
mentsleden, waarin hij
tevens Iaat weten, dat
Engeland een van de eer
ste landen zal zijn, die in
een geval van oorlog de
vernietigende kracht van
kernwapens zal gevoelen.
Vele landen hebben
hun afschuw uitgesproken
over de jongste (zinloze)
Russische kernproef, die
gisteren doorgegaan is
ondanks protesten uit alle
delen van de wereld en
een verzoek van de over
grote meerderheid van de
V.N.-Assemblée, de proef
neming af te gelasten.
„Vriend en vijand" in
Bonn was gisteren getrof
fen door het besluit van
de Westduitse minister van
buitenlandse zaken, dr.
Heinrich von Brentano,
ontslag te nemen. Men ziet
het als een gewetenszaak
van deze 57-jarige notaris
uit Darmstadt, die in de
afgelopen jarendoorzijnte-
genstanders als de „loop
jongen" van Adenauer
werd beschouwd.
1 De centrale regering
j in Kongo (Leopoldstad)
heeft een zg. politiële ac-
tie ingezet tegen de pro-
vincie Katanga, die zich'
j onder leiding van premier
1 Tsjombe van de rest van
Kongo heeft afgescheiden
en nog steeds weigert,
zich aan het gezag van
i Leopoldstad te onderwer-
FINLAND STAAT sinds gisteren onder zware Rus
sische druk. In een klaarblijkelijke poging, op zijn
minst weer militaire bases in dat land te krijgen, heb
ben de Russen voorgesteld, dat „de Sowjetunie en
Finland overleg zullen plegen over de beveiliging van
hun grenzen tegen een aanval van West-Duitsland en
zijn bondgenoten". De Sowjetunie beroept zich hierbij
op het in 1948 gesloten verdrag inzake militaire bij
stand. Het Finse kabinet zou de zaak vandaag behan
delen. President Kekkonen en minister van buiten
landse zaken Karjalainen, die op Hawaiï vertoefden,
zijn ijlings naar hun land teruggekeerd. Ook de
Zweedse regering zou de kwestie vandaag in een bui
tengewone kabinetvergadering bespreken. In kringen
van de Verenigde Naties heeft het Russische optreden
ernstige bezorgdheid gewekt. Het is duidelijk, dat
Chroesjtsjef het Westen geen gelegenheid wil geven,
op adem te komen na de spanningen van de afgelopen
maanden. Nu de Russische serie kernproeven voltooid
lijkt te zijn, heeft de Russische premier voor een geheel
nieuwe dreigende situatie gezorgd.
lopen tegen hun >vil rechtstreeks me-
Radio-Zweden heeft gisteravond in een extra uitzending de Russische j deplichtlg^te^worden aan de uitvoering
nota „het ernstigste nieuws" van de dag genoemd. Premier Tage Erlander
wenste geen verklaring af te leggen. Hij zeide: „De toestand is zo ernstig
dat ik niets wil zeggen voor ik de volledige tekst van de nota heb gelezen
en er met leden van mijn regering overleg over gepleegd heb".
In de door het Russische persbureau
gepubliceerde tekst van de nota wordt
gezegd, dat de Russische en Finse vei
ligheid direct betrokken is bij de „pe
netratie van de Westduitse militairis-
ten en revanchisten in het noorden
van Europa en het gebied van de
Oostzee en him streven om dit gebied
te gebruiken als een van hun spring
planken voor nieuwe militaire avon-
Volgens de nota is het Westduitse leger
de voornaamste N AV O-strij dm acht in
Europa. „Het is numeriek sterker dan
dat van een van de Westduitse bondge
noten in Europa. De generaals en of
ficieren van (het Westduitse leger be
zetten een sterke positie in de staven
van de NAVO en onder dekking van
de NAVO trachten de Westduitse ge
neraals de meest vernietigende wapens
(tfhermonucleaire wapens) in handen te
krijgen, waarbij zij worden gesteund
door de Westduitse regering".
De nota zegt verder dat deze ontwik
kelingen alleen mogelijk zijn geworden
,,door de politiek van aanmoediging
van het Duitse militairisme, die spoe
dig na het einde van de tweede wereld
oorlog door de Verenigde Staten, Enge
land en Frankrijk werd gevolgd. Noord-
Europa en de Oostzee, die lange tijd
een betrekkelijk kakn en vreedzaam ge
bied zijn gebleven, zijn thans binnen de
sfeer van gevaarlijke voorbereidingen
van het Westduitse militairisme ge
raakt cm als gievolg daarvan zou dit ge
bied het brandpunt van een gewapend
conflict kunnen worden."
In de nota wordt ook nog gezegd, dat
behalve Noorwegen en Denemarken, ook
leidende kringen in het neutrale Zwe
den het gevaar van de Westduitse mili
taire voorbereidingen in Noord-Europa
ondersohatten.
Hoorn wil uitverkopen
op donderdag beginnen
De kamer van koophandel en fabrie
ken voor West-Friesland, gevestigd te
Hoorn, heeft besloten het hoofdbedrijf
schap detailhandel te verzoeken met
ingang van 1962 de beide seizoenoprui
mingen te laten beginnen op de twee
de donderdag in januari en in juli. Va
le bezwaren, die vastzitten aan een be
paalde datum zullen hierdoor onder
vangen worden, zo meent de kamer.
Door deze maatregel zullen publiek
en winkeliers zich beter kunnen instel
len op het begin van de uitverkoop, die
tot dusver ieder jaar op een andere
werkdag viel.
De nota wordt besloten rset: „Ge
leld door het belang van het bewaren
van de vrede In noordelijk Europa
acht de Sowjetunie het noodzakelijk
nogmaals te waarschuwen dat deze lan
den door het aanknopen van banden
met de Westduitse militairlsten gevaar
Prinses Margriet heeft gisteren
in de botanische tuin van de uni
versiteit van Montpellier de pers
te woord gestaan. Zij zal een
jaar lang colleges in de Franse
taal en cultuurgeschiedenis vol-
zie pag. 7)
KEKKONEN
terug uit Hawaii
Albanië heeft 120.000 reservisten op
geroepen. Deze gedeeltelijke mobilisa
tie omvat reservisten die geboren zijn
tussen 1935 en 1942. De mannen hebben
zich reeds verzameld in de verzamel-
centra Elbasan, Drac, Valona en Tirana.
Tezelfdertijd maakt het Zuidslavisch
partijblad „Borha" melding van massa
vergaderingen waarin premier Chroesj
tsjef aan de kaak gesteld werd als een
„anti-marxist en een gewone samen
zweerder". „Borha" schreef, het Alba-
persagentschap „Ata" citerend, dat
op de vergaderingen Chroesjtsjef
vergeleek met John Foster Dulles, wij
len de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken. De rede van Chroesj
tsjef, aldus „Borha" werd beschreven
als een „rede vol laster en duistere be
doelingen".
Indonesië dreigt
nu officieel
Indonesië heeft volgens Reuter
maandag bij de Verenigde Naties een
document laten rondgaan met het
dreigement van de minister van bui
tenlandse zaken Subandrio, dat Indo
nesië wellicht geweld zal gebruiken
wanneer Nederland zou proberen In
donesië te „treffen" door het beheer
over westelijk Nieuw-Guinea aan de
V.N. over te dragen.
Tekort aan suiker
in Indonesië
De Indonesische minister van land
bouw, Azis Saleh, heeft verklaard dat
Indonesië begin volgend jaar waar
schijnlijk een suikerinvoerend land zal
worden daar de fabrieken niet voldoende
grond kunnen krijgen voor aanplant van
suikerriet.
Amerikaanse houtaankoop
in Nieuw-Guinea
De Amerikaanse maatschappij ij Jones
and Guerrezo Inc. op Guam heeft een
concessie ontvangen voor houtaankap op
het eiland Adi in Nederlands Nieuw-
Guinea in plaats van een geruisloos ver
dwenen Australische onderneming. Dit
jaar wil men nog 3600 kubieke meter
rondhout kappen en het doel is een jaar
lijkse produktie van 14.400. Vier Aus
traliërs, 12 Filippino's en 27 Papoea's zijn
met veel materiaal aan het werk gegaan
en later moet het personeel tachtig tot
honderd man groot zijn, waarvan 70 pro
cent Papoea's.
WITTE KRUIS
y de echte
PIJNSTILLER
tegen hoofdpijn, kiespijn,
griep, reumatische pijnen etc.
HET centrale Kongolese leger is
gisteravond in opdracht van
Adoela begonnen met een politionele
actie in Katanga om een einde te
maken aan de afscheiding en orde en
rust te herstellen. In een radiobood
schap zei de premier, dat de Kongo
lese troepen hun plicht zullen doen
tot het bittere einde. Adoela beschul
digde de Katangaanse autoriteiten
er van verscheidene invallen in het
grensgebied van do provincie Kasai
te hebben laten uitvoeren.
De verklaring van Adoela kwam op
het moment dat de VN. bekend maakte
dat twee officiële waarnemers getuige
waren geweest van bombardementen
door Katangaanse vliegtuigen op Kon
golees gebied. Functionarissen van de
V.N. hadden gezien dat twee dorpen
na de luchtaanvallen in brand ston-
Met betrekking tot de actie die gister
avond werd ondernomen, zei Adoela
dat deze in hoofdzaak bestaat in het
herstellen van orde en rust in een gebied
dat opgeschrikt wordt door buiten de wet
gestelden en struikrovers die beschikken
over moderne wapens.
De Verenigde Naties zijn van mening
dat de bom incidenten „ernstige schen
dingen" betekenen van de kort geleden
gesloten wapenstilstandsovereenkomst
met Tsjombe. maar dat er nog geen be
slissing genomen is welke actie de V.N.
zullen ondernemen tegen de Katangaan
se autoriteiten.
De Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties heeft gisteren een
noodplan goedgekeurd, waarbij het
secretariaat gemachtigd wordt twintig
miljoen dollar te besteden voor het
handhaven van de V.N.-strijdkrachten
in Kongo voor de rest van 1961. Do
resolutie werd met 69 tegen tien stem
men en tien onthoudingen aangeno
men. De Sowjetunie heeft voor de
stemming verklaard, zich niet legaal
gebonden te achten door de beslissing
van de vergadering.
Vrouw van frauderende
bankbediende weer vrij
De 46-jarige echtgenote van de in Ba-
den-Baden gearresteerde beambte van
de Amsterdamsche bank, die deze instel
ling voor ongeveer f 800.000 heeft bena
deeld, is op vrije voeten gesteld.
Mevrouw M. J. E.-K. werd vrijdag
avond in haar woning in Amsterdam-
Zuid aangehouden onder verdenking
van medeplichtigheid of heling. Uit het
nadere onderzoek van de politie is ge
bleken dat het aandeel van mevrouw E.
in deze fraudezaak niet groot is ge
weest. Zij heeft slechts een paar keer
handtekeningen geplaatst onder schrif
turen die J. E. li.aar v. .r!:,;dc.
Wrak van verongelukte
helikopter terecht
Het Britse bergingsvaartuig Reclaim
heeft gisteren bij Helmsdale aan de
oostkust van Schotland, het wrak ge
borgen van de Nederlandse helikopter
die daar woensdag in zee is gestort.
Zoals bekend werd na dit ongeluk adju
dant J. F. van Maas vermist. Het stof
felijk overschot van de adjudant is niet
in het wrak aangetroffen.
Het wrak van de helikopter is aan
boord van het vliegdekschip Karei Door
man gebracht, waarna het voor een na
der onderzoek naar Nederland zal wor
den vervoerd.
Een dichte, vette mist is gisteren,
vooral in het west van het land, de
oorzaak geweest van grote vertra
gingen in het verkeer en van on
gelukken, waarbij veel materiële
schade ontstond. Een vrouw kwam
om het leven.
Het slachtoffer viel gisteravond bij
een ongeluk te Den Hulst, waar ln de
mist een auto met vier inzittenden In
de Dcdemsvaart reed. De bestuurder
lieeft het water aangezien voor het weg-
oppervlak. Hjj kwam uit een uitrit, stak
de weg over en reed pardoes het ka
naal in.
Van de inzittenden, twee echtparen,
wisten de mannen zich dadelijk in vei
ligheid te stellen. Een der dames kon
met behulp van omwonenden bewuste
loos op de wal worden gebracht. De 53-
jarige mevrouw Nijboer uit Staphorst,
moeder van zes kinderen, kon pas na
het lichten van de auto uit de wagen
worden bevrijd. Zij bleek toen reeds te
Zijn verdronken.
Ongelukken gebeurden gisteren ook
op de rijksweg tussen Muiden en Die-
men, waar een kettingbotsing ontstond
op en bij de Merwedebrug. Nadat twee
personenauto's op elkaar in waren ge
reden, volgden nog een tiental andere
auto's die bij de kettingbotsing werden
betrokken. Zeven wagens moesten later
worden weggesleept. Er ontstond veel
schade, maar weinig persoonlijk letsel.
Ook het trein verkeer ondervond van
d edichte mist veel vertaging. Nadat
's morgens de lijn Haarlem-Leiden reeds
was geblokkeerd tengevolge van een
botsing tussen een personentrein en een
goederentrein nabij Haarlem, ontstond
gisteravond een botsing op de lijn langs
de Botlekweg nabij Hoogvliet. Nabij de
brug over de Oude Maas reed een diesel
locomotief met wagons in op een aldaar
opgestelde tractor. De Schade werd la
ter op een 25000 gulden gesohat.
Het verkeer te water had eveneens
last van de mist. Zo kwamen bij Ter-
neuzen het Noorse vrachtschip Havlon
en de Amerikaanse vrachtvaarder Gol
den States met elkaar in aanvaring i.p
de Westerschelde. Beide schepen lie
pen daarbij averij op. De Nederlandse
lichter Anna Cornelia werd
geramd en kreeg water binnen. Het
schip liep vrij ernstig beschadigd de
iven van Terneuzen binnen.
Het luchtverkeer tenslotte, kwam
zonder materiele schade af, maar on
dervond zowel hier als elders ernstige
vertraging. De vliegvelden Schiphol
Zestiennoven waren geruime tijd geslo-
voor het binnenkomende verkeer,
zodat de toestellen naar andere lucht
havens moesten uitwijken of op hun
vertretobases moesten wachten op beter
zicht- Ook het vertrekkende verkeer
dervond vertraging, zij het iets minder
ernstig
Shell-tanker van
65.000 ton
Shell-tankers heeft het 65.000 dwt grote
tankschip Sepia overgenomen vai
werf Cammell Laird and Co. Ltd. i
genomen. Het schip is een kwart kilo
meter lang en 34 meter breed. De dienst-
snelheid wordt 16,5 mijl.
De krijgsraad in Madrid heeft
ven nationalistische Basken veroordeeld
tot gevangenisstraffen tot twintig jaar
wegens het laten ontsporen van
De naam van Stalin staat nog
boven de ingang van het m
soleum, dat echter sinds kort
het „Lenin-mausoleum" heet.
Het stoffelijk overschot van
Stalin zal verwijderd worden;
het is nog niet bekend tva
het begraven zal worden.
(zie pag. 5)
"ly/TORGEN IS HET DAN ZOVER, dat In
ons land de nieuwe verkeersregeling
gaat werken. We hebben met z'n allen
even tijd gehad om aan de gedachte te
wennen. Met z'n allen, want het verkeer
het woord zegt het reeds is verkeren
met de ander, is als zodanig een gemeen
schappelijke zaak.
Voorlopig is het ook nog een gemeen
schappelijk probleem. Het is een kwestie
van passen en meten om de beste of, zo
men wil, de minst slechte, oplossing ie
vinden. De mensenmassa, zoals zij van de
verkeerswegen gebruik maakt, is een ge
varieerde massa en valt in onderscheidene
groepen uiteen. Het komt erop aan, het
verkeer vlot en aangenaam te laten ver
lopen. Het komt er ook op aan, dat ieder
in de gelegenheid wordt gesteld, op re
delijke wijze van de verkeerswegen, die
immers van allen zijn, gebruik te maken.
De regeling van morgen is bedoeld als
een verbetering van die van vandaag, in
het bijzonder doordat zij een groep, die
wat in de verdrukking was geraakt, aan
haar recht wil laten komen. Dat zijn de
voetgangers. Zij zijn het die thans meer
naar voren worden gehaald. Van discri
minatie van de voetganger is straks geen
sprake meer. Hij krijgt zijn eigen paden,
dwars door het drukste verkeer, zijn
zebrapaden.
Treedt er dus binnen de verkeersgroepen
een zekere verschuiving op en wordt een
verwaarloosde groep wat naar voren ge
haald, niettemin blijft het verkeer volop
een kwestie van samenspel. Inschikkelijk
heid en welwillendheid zullen er welkome
deugden in blijven, zullen zelfs wellicht
nog aan waarde winnen.
We zijn er in het verkeer niet om de an
deren te hinderen of te plagen. Het is een
gemeenschappelijke zaak. waarvan we
ook samen iets moeten zien ie maken. Het
is bovendien een volop menselijke aan-
gelgenheid, die ons in elke situatie de
kans geeft tot een menselijk gedrag. Een
juist gebruik van het verkeer is in feite
een uiting van eerbiediging van de me
demens.
Willen wij hopen, dat, waar het verkeer
een menselijke aangelegenheid is, wij
allen tonen hierin een bevredigende mate
van menselijko volwassenheid te hebben
bereikt
Hebt U
„Dat zit zo" al?
Zie bon op de advertentiepagina'®
„O ja, ik vergat u nog te vertellen, dat
ik Tommy's vader en moeder voor van
avond had uitgenodigd"-.
JN DE nacht van maandag op dinsdag
nam de wind in ons land toe door
dat een depressie over Schotland
Zuid-N oorwegen trok. De mist verdween
en er dreef frontale bewolking binnen.
Het front zet zich van onze omge
ving voort naar Ierland waar een vol
gende in activiteit toenemende depressie
wordt aangetroffen, die vermoedelijk
langs ongeveer dezelfde baan als haar
voorgangster naar het oosten zal koer
sen. Op de nadering van de depressie
neemt de wind die in het Waddengebied
tijdelijk de grens van harde wind over
schreed eerst wat af, maar daarna weer
Een en ander gaat met wat regen ge
paard, vooral in de noordelijke provin
cies. In de temperaturen komt weinig
verandering.
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Half tot zwaar bewolkt, met tijdelijk,
voornamelijk in de noordelijke provin
cies wat regen, matige tot zwakke, zuid
westelijke wind en weinig verandering
in temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 u.).
Tendens: Langzaam stugena
ZON EN MAAN
Woensdag 1 november: zon op 7.34 uur,
onder: 17.13 uur. Maan op onder
14.49 uur. Op 8 november nieuwe maan.
'IET WFFF FN FIHOPA
'fapporten hedenmorgen zeven uur
ill-:
li
D. Heider
Ypcnburg
Eelde
zw. bew.
gh. bew.
w 12
zzw 8
zw 8
13 11 0
12 8 0
12 8 0
9 5 0
Twen le
Elrwih
Zd._L.lmb
"j: jp:
wzw 5
zw 6
zw 5
zw 5
10 6 0
12 6 0
Helsinki
Stockb
Osto
Kopenh
Hi: S:
zzw 2
Z 4
11 3 9
10 3 0
10 4 4
tonden
h hc W
ah. bew.
wnw 8
12 6 0
Brussel
onbewi
w W 2
11 7 0
Parits
Bordeaux
ml*
windstil
3
113 0
17 6 0
Nice"
B*rlHn
Frankfort
Mllnchen
Züricb
1. bew
zw bew
gh. b£t
gh. bew
7
w 4
vzw 2
wzw 1
1« 11 0
13 7 0
10 5 0
4 03
Innsbruck
Belgrado
ah. bew.
L béw
O 1
windstil
wnw 4
wzw 3
14 1 ~0
10 7 7
10 1 0
1ÉL
h. bew
windstil
o 3
windstil
21 13 0
20 8 0
13 3 O
uLabSS
n 4
17 10 0