ïiiettuie frUtórije Gtimrant Finland door Sowjets onder druk gezet Commentaar President Kekkonen kwam ijlings uit Hawaii terug Albanië roept reservisten op Mist remt verkeer en veroorzaakt schade Kongolezen pakken Katanga aan DINSDAG 31 OKTOBER 1961 KANTOREN: Steenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u. ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal; 2,55 per maand; 0,59 per week. ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieoenchten 0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). POSTREKENING: 58936. Tweeënveertigste jaargang no. 12316 CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD „Stantvasttcti Is nhfbltutn mgn bert ia UgfyeaspotT Vieuws in één oogopslag Vandaag is het Her vormingsdag, een rustpunt in de woelige wereld van onze dagen. Het is ook 400 jaar geleden, dat de Nederlandse Geloofsbe lijdenis gestalte kreeg, een feit dat deze week plech tig wordt herdacht. Onze kerkredacteur wijdt hier aan enige artikelen. Finland staat opnieuw onder zware Russische druk. In een duidelijke poging om op zijn minst weer militaire bases in dat land te krijgen, hebben de Russen voorgesteld, dat de Sowjetunie en Finland overleg zullen plegen over „de beveiliging van hun grenzen tegen een aanval van West-Duitsland en zyn bondgenoten". Het Finse kabinet zou de zaak vandaag behandelen. Ook Zweden neemt de zaak hoog op. In V.N.-kringen heerst grote bezorgdheid. Met charme, eenvoud en ongekunsteldheid heeft prinses Margriet in Mont- pellier haar eerste pers conferentie gegeven. Onze speciale verslaggever was aanwezig in de meer dan drie-en-een-halve eeuw oude Botanische tuin van de universiteit van het Franse Montpellier. Zijn „verhaal" vindt men in dit Chroesjtsjef zou graag willen, dat alle verschrik kelijke kernwapens zouden worden vernietigd. Maar de Westelijke mogend heden willen dat niet, be weert hij in een brief aan Britse socialistische parle mentsleden, waarin hij tevens Iaat weten, dat Engeland een van de eer ste landen zal zijn, die in een geval van oorlog de vernietigende kracht van kernwapens zal gevoelen. Vele landen hebben hun afschuw uitgesproken over de jongste (zinloze) Russische kernproef, die gisteren doorgegaan is ondanks protesten uit alle delen van de wereld en een verzoek van de over grote meerderheid van de V.N.-Assemblée, de proef neming af te gelasten. „Vriend en vijand" in Bonn was gisteren getrof fen door het besluit van de Westduitse minister van buitenlandse zaken, dr. Heinrich von Brentano, ontslag te nemen. Men ziet het als een gewetenszaak van deze 57-jarige notaris uit Darmstadt, die in de afgelopen jarendoorzijnte- genstanders als de „loop jongen" van Adenauer werd beschouwd. 1 De centrale regering j in Kongo (Leopoldstad) heeft een zg. politiële ac- tie ingezet tegen de pro- vincie Katanga, die zich' j onder leiding van premier 1 Tsjombe van de rest van Kongo heeft afgescheiden en nog steeds weigert, zich aan het gezag van i Leopoldstad te onderwer- FINLAND STAAT sinds gisteren onder zware Rus sische druk. In een klaarblijkelijke poging, op zijn minst weer militaire bases in dat land te krijgen, heb ben de Russen voorgesteld, dat „de Sowjetunie en Finland overleg zullen plegen over de beveiliging van hun grenzen tegen een aanval van West-Duitsland en zijn bondgenoten". De Sowjetunie beroept zich hierbij op het in 1948 gesloten verdrag inzake militaire bij stand. Het Finse kabinet zou de zaak vandaag behan delen. President Kekkonen en minister van buiten landse zaken Karjalainen, die op Hawaiï vertoefden, zijn ijlings naar hun land teruggekeerd. Ook de Zweedse regering zou de kwestie vandaag in een bui tengewone kabinetvergadering bespreken. In kringen van de Verenigde Naties heeft het Russische optreden ernstige bezorgdheid gewekt. Het is duidelijk, dat Chroesjtsjef het Westen geen gelegenheid wil geven, op adem te komen na de spanningen van de afgelopen maanden. Nu de Russische serie kernproeven voltooid lijkt te zijn, heeft de Russische premier voor een geheel nieuwe dreigende situatie gezorgd. lopen tegen hun >vil rechtstreeks me- Radio-Zweden heeft gisteravond in een extra uitzending de Russische j deplichtlg^te^worden aan de uitvoering nota „het ernstigste nieuws" van de dag genoemd. Premier Tage Erlander wenste geen verklaring af te leggen. Hij zeide: „De toestand is zo ernstig dat ik niets wil zeggen voor ik de volledige tekst van de nota heb gelezen en er met leden van mijn regering overleg over gepleegd heb". In de door het Russische persbureau gepubliceerde tekst van de nota wordt gezegd, dat de Russische en Finse vei ligheid direct betrokken is bij de „pe netratie van de Westduitse militairis- ten en revanchisten in het noorden van Europa en het gebied van de Oostzee en him streven om dit gebied te gebruiken als een van hun spring planken voor nieuwe militaire avon- Volgens de nota is het Westduitse leger de voornaamste N AV O-strij dm acht in Europa. „Het is numeriek sterker dan dat van een van de Westduitse bondge noten in Europa. De generaals en of ficieren van (het Westduitse leger be zetten een sterke positie in de staven van de NAVO en onder dekking van de NAVO trachten de Westduitse ge neraals de meest vernietigende wapens (tfhermonucleaire wapens) in handen te krijgen, waarbij zij worden gesteund door de Westduitse regering". De nota zegt verder dat deze ontwik kelingen alleen mogelijk zijn geworden ,,door de politiek van aanmoediging van het Duitse militairisme, die spoe dig na het einde van de tweede wereld oorlog door de Verenigde Staten, Enge land en Frankrijk werd gevolgd. Noord- Europa en de Oostzee, die lange tijd een betrekkelijk kakn en vreedzaam ge bied zijn gebleven, zijn thans binnen de sfeer van gevaarlijke voorbereidingen van het Westduitse militairisme ge raakt cm als gievolg daarvan zou dit ge bied het brandpunt van een gewapend conflict kunnen worden." In de nota wordt ook nog gezegd, dat behalve Noorwegen en Denemarken, ook leidende kringen in het neutrale Zwe den het gevaar van de Westduitse mili taire voorbereidingen in Noord-Europa ondersohatten. Hoorn wil uitverkopen op donderdag beginnen De kamer van koophandel en fabrie ken voor West-Friesland, gevestigd te Hoorn, heeft besloten het hoofdbedrijf schap detailhandel te verzoeken met ingang van 1962 de beide seizoenoprui mingen te laten beginnen op de twee de donderdag in januari en in juli. Va le bezwaren, die vastzitten aan een be paalde datum zullen hierdoor onder vangen worden, zo meent de kamer. Door deze maatregel zullen publiek en winkeliers zich beter kunnen instel len op het begin van de uitverkoop, die tot dusver ieder jaar op een andere werkdag viel. De nota wordt besloten rset: „Ge leld door het belang van het bewaren van de vrede In noordelijk Europa acht de Sowjetunie het noodzakelijk nogmaals te waarschuwen dat deze lan den door het aanknopen van banden met de Westduitse militairlsten gevaar Prinses Margriet heeft gisteren in de botanische tuin van de uni versiteit van Montpellier de pers te woord gestaan. Zij zal een jaar lang colleges in de Franse taal en cultuurgeschiedenis vol- zie pag. 7) KEKKONEN terug uit Hawaii Albanië heeft 120.000 reservisten op geroepen. Deze gedeeltelijke mobilisa tie omvat reservisten die geboren zijn tussen 1935 en 1942. De mannen hebben zich reeds verzameld in de verzamel- centra Elbasan, Drac, Valona en Tirana. Tezelfdertijd maakt het Zuidslavisch partijblad „Borha" melding van massa vergaderingen waarin premier Chroesj tsjef aan de kaak gesteld werd als een „anti-marxist en een gewone samen zweerder". „Borha" schreef, het Alba- persagentschap „Ata" citerend, dat op de vergaderingen Chroesjtsjef vergeleek met John Foster Dulles, wij len de Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken. De rede van Chroesj tsjef, aldus „Borha" werd beschreven als een „rede vol laster en duistere be doelingen". Indonesië dreigt nu officieel Indonesië heeft volgens Reuter maandag bij de Verenigde Naties een document laten rondgaan met het dreigement van de minister van bui tenlandse zaken Subandrio, dat Indo nesië wellicht geweld zal gebruiken wanneer Nederland zou proberen In donesië te „treffen" door het beheer over westelijk Nieuw-Guinea aan de V.N. over te dragen. Tekort aan suiker in Indonesië De Indonesische minister van land bouw, Azis Saleh, heeft verklaard dat Indonesië begin volgend jaar waar schijnlijk een suikerinvoerend land zal worden daar de fabrieken niet voldoende grond kunnen krijgen voor aanplant van suikerriet. Amerikaanse houtaankoop in Nieuw-Guinea De Amerikaanse maatschappij ij Jones and Guerrezo Inc. op Guam heeft een concessie ontvangen voor houtaankap op het eiland Adi in Nederlands Nieuw- Guinea in plaats van een geruisloos ver dwenen Australische onderneming. Dit jaar wil men nog 3600 kubieke meter rondhout kappen en het doel is een jaar lijkse produktie van 14.400. Vier Aus traliërs, 12 Filippino's en 27 Papoea's zijn met veel materiaal aan het werk gegaan en later moet het personeel tachtig tot honderd man groot zijn, waarvan 70 pro cent Papoea's. WITTE KRUIS y de echte PIJNSTILLER tegen hoofdpijn, kiespijn, griep, reumatische pijnen etc. HET centrale Kongolese leger is gisteravond in opdracht van Adoela begonnen met een politionele actie in Katanga om een einde te maken aan de afscheiding en orde en rust te herstellen. In een radiobood schap zei de premier, dat de Kongo lese troepen hun plicht zullen doen tot het bittere einde. Adoela beschul digde de Katangaanse autoriteiten er van verscheidene invallen in het grensgebied van do provincie Kasai te hebben laten uitvoeren. De verklaring van Adoela kwam op het moment dat de VN. bekend maakte dat twee officiële waarnemers getuige waren geweest van bombardementen door Katangaanse vliegtuigen op Kon golees gebied. Functionarissen van de V.N. hadden gezien dat twee dorpen na de luchtaanvallen in brand ston- Met betrekking tot de actie die gister avond werd ondernomen, zei Adoela dat deze in hoofdzaak bestaat in het herstellen van orde en rust in een gebied dat opgeschrikt wordt door buiten de wet gestelden en struikrovers die beschikken over moderne wapens. De Verenigde Naties zijn van mening dat de bom incidenten „ernstige schen dingen" betekenen van de kort geleden gesloten wapenstilstandsovereenkomst met Tsjombe. maar dat er nog geen be slissing genomen is welke actie de V.N. zullen ondernemen tegen de Katangaan se autoriteiten. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft gisteren een noodplan goedgekeurd, waarbij het secretariaat gemachtigd wordt twintig miljoen dollar te besteden voor het handhaven van de V.N.-strijdkrachten in Kongo voor de rest van 1961. Do resolutie werd met 69 tegen tien stem men en tien onthoudingen aangeno men. De Sowjetunie heeft voor de stemming verklaard, zich niet legaal gebonden te achten door de beslissing van de vergadering. Vrouw van frauderende bankbediende weer vrij De 46-jarige echtgenote van de in Ba- den-Baden gearresteerde beambte van de Amsterdamsche bank, die deze instel ling voor ongeveer f 800.000 heeft bena deeld, is op vrije voeten gesteld. Mevrouw M. J. E.-K. werd vrijdag avond in haar woning in Amsterdam- Zuid aangehouden onder verdenking van medeplichtigheid of heling. Uit het nadere onderzoek van de politie is ge bleken dat het aandeel van mevrouw E. in deze fraudezaak niet groot is ge weest. Zij heeft slechts een paar keer handtekeningen geplaatst onder schrif turen die J. E. li.aar v. .r!:,;dc. Wrak van verongelukte helikopter terecht Het Britse bergingsvaartuig Reclaim heeft gisteren bij Helmsdale aan de oostkust van Schotland, het wrak ge borgen van de Nederlandse helikopter die daar woensdag in zee is gestort. Zoals bekend werd na dit ongeluk adju dant J. F. van Maas vermist. Het stof felijk overschot van de adjudant is niet in het wrak aangetroffen. Het wrak van de helikopter is aan boord van het vliegdekschip Karei Door man gebracht, waarna het voor een na der onderzoek naar Nederland zal wor den vervoerd. Een dichte, vette mist is gisteren, vooral in het west van het land, de oorzaak geweest van grote vertra gingen in het verkeer en van on gelukken, waarbij veel materiële schade ontstond. Een vrouw kwam om het leven. Het slachtoffer viel gisteravond bij een ongeluk te Den Hulst, waar ln de mist een auto met vier inzittenden In de Dcdemsvaart reed. De bestuurder lieeft het water aangezien voor het weg- oppervlak. Hjj kwam uit een uitrit, stak de weg over en reed pardoes het ka naal in. Van de inzittenden, twee echtparen, wisten de mannen zich dadelijk in vei ligheid te stellen. Een der dames kon met behulp van omwonenden bewuste loos op de wal worden gebracht. De 53- jarige mevrouw Nijboer uit Staphorst, moeder van zes kinderen, kon pas na het lichten van de auto uit de wagen worden bevrijd. Zij bleek toen reeds te Zijn verdronken. Ongelukken gebeurden gisteren ook op de rijksweg tussen Muiden en Die- men, waar een kettingbotsing ontstond op en bij de Merwedebrug. Nadat twee personenauto's op elkaar in waren ge reden, volgden nog een tiental andere auto's die bij de kettingbotsing werden betrokken. Zeven wagens moesten later worden weggesleept. Er ontstond veel schade, maar weinig persoonlijk letsel. Ook het trein verkeer ondervond van d edichte mist veel vertaging. Nadat 's morgens de lijn Haarlem-Leiden reeds was geblokkeerd tengevolge van een botsing tussen een personentrein en een goederentrein nabij Haarlem, ontstond gisteravond een botsing op de lijn langs de Botlekweg nabij Hoogvliet. Nabij de brug over de Oude Maas reed een diesel locomotief met wagons in op een aldaar opgestelde tractor. De Schade werd la ter op een 25000 gulden gesohat. Het verkeer te water had eveneens last van de mist. Zo kwamen bij Ter- neuzen het Noorse vrachtschip Havlon en de Amerikaanse vrachtvaarder Gol den States met elkaar in aanvaring i.p de Westerschelde. Beide schepen lie pen daarbij averij op. De Nederlandse lichter Anna Cornelia werd geramd en kreeg water binnen. Het schip liep vrij ernstig beschadigd de iven van Terneuzen binnen. Het luchtverkeer tenslotte, kwam zonder materiele schade af, maar on dervond zowel hier als elders ernstige vertraging. De vliegvelden Schiphol Zestiennoven waren geruime tijd geslo- voor het binnenkomende verkeer, zodat de toestellen naar andere lucht havens moesten uitwijken of op hun vertretobases moesten wachten op beter zicht- Ook het vertrekkende verkeer dervond vertraging, zij het iets minder ernstig Shell-tanker van 65.000 ton Shell-tankers heeft het 65.000 dwt grote tankschip Sepia overgenomen vai werf Cammell Laird and Co. Ltd. i genomen. Het schip is een kwart kilo meter lang en 34 meter breed. De dienst- snelheid wordt 16,5 mijl. De krijgsraad in Madrid heeft ven nationalistische Basken veroordeeld tot gevangenisstraffen tot twintig jaar wegens het laten ontsporen van De naam van Stalin staat nog boven de ingang van het m soleum, dat echter sinds kort het „Lenin-mausoleum" heet. Het stoffelijk overschot van Stalin zal verwijderd worden; het is nog niet bekend tva het begraven zal worden. (zie pag. 5) "ly/TORGEN IS HET DAN ZOVER, dat In ons land de nieuwe verkeersregeling gaat werken. We hebben met z'n allen even tijd gehad om aan de gedachte te wennen. Met z'n allen, want het verkeer het woord zegt het reeds is verkeren met de ander, is als zodanig een gemeen schappelijke zaak. Voorlopig is het ook nog een gemeen schappelijk probleem. Het is een kwestie van passen en meten om de beste of, zo men wil, de minst slechte, oplossing ie vinden. De mensenmassa, zoals zij van de verkeerswegen gebruik maakt, is een ge varieerde massa en valt in onderscheidene groepen uiteen. Het komt erop aan, het verkeer vlot en aangenaam te laten ver lopen. Het komt er ook op aan, dat ieder in de gelegenheid wordt gesteld, op re delijke wijze van de verkeerswegen, die immers van allen zijn, gebruik te maken. De regeling van morgen is bedoeld als een verbetering van die van vandaag, in het bijzonder doordat zij een groep, die wat in de verdrukking was geraakt, aan haar recht wil laten komen. Dat zijn de voetgangers. Zij zijn het die thans meer naar voren worden gehaald. Van discri minatie van de voetganger is straks geen sprake meer. Hij krijgt zijn eigen paden, dwars door het drukste verkeer, zijn zebrapaden. Treedt er dus binnen de verkeersgroepen een zekere verschuiving op en wordt een verwaarloosde groep wat naar voren ge haald, niettemin blijft het verkeer volop een kwestie van samenspel. Inschikkelijk heid en welwillendheid zullen er welkome deugden in blijven, zullen zelfs wellicht nog aan waarde winnen. We zijn er in het verkeer niet om de an deren te hinderen of te plagen. Het is een gemeenschappelijke zaak. waarvan we ook samen iets moeten zien ie maken. Het is bovendien een volop menselijke aan- gelgenheid, die ons in elke situatie de kans geeft tot een menselijk gedrag. Een juist gebruik van het verkeer is in feite een uiting van eerbiediging van de me demens. Willen wij hopen, dat, waar het verkeer een menselijke aangelegenheid is, wij allen tonen hierin een bevredigende mate van menselijko volwassenheid te hebben bereikt Hebt U „Dat zit zo" al? Zie bon op de advertentiepagina'® „O ja, ik vergat u nog te vertellen, dat ik Tommy's vader en moeder voor van avond had uitgenodigd"-. JN DE nacht van maandag op dinsdag nam de wind in ons land toe door dat een depressie over Schotland Zuid-N oorwegen trok. De mist verdween en er dreef frontale bewolking binnen. Het front zet zich van onze omge ving voort naar Ierland waar een vol gende in activiteit toenemende depressie wordt aangetroffen, die vermoedelijk langs ongeveer dezelfde baan als haar voorgangster naar het oosten zal koer sen. Op de nadering van de depressie neemt de wind die in het Waddengebied tijdelijk de grens van harde wind over schreed eerst wat af, maar daarna weer Een en ander gaat met wat regen ge paard, vooral in de noordelijke provin cies. In de temperaturen komt weinig verandering. De Bilt verwacht tot woensdagavond: Half tot zwaar bewolkt, met tijdelijk, voornamelijk in de noordelijke provin cies wat regen, matige tot zwakke, zuid westelijke wind en weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 u.). Tendens: Langzaam stugena ZON EN MAAN Woensdag 1 november: zon op 7.34 uur, onder: 17.13 uur. Maan op onder 14.49 uur. Op 8 november nieuwe maan. 'IET WFFF FN FIHOPA 'fapporten hedenmorgen zeven uur ill-: li D. Heider Ypcnburg Eelde zw. bew. gh. bew. w 12 zzw 8 zw 8 13 11 0 12 8 0 12 8 0 9 5 0 Twen le Elrwih Zd._L.lmb "j: jp: wzw 5 zw 6 zw 5 zw 5 10 6 0 12 6 0 Helsinki Stockb Osto Kopenh Hi: S: zzw 2 Z 4 11 3 9 10 3 0 10 4 4 tonden h hc W ah. bew. wnw 8 12 6 0 Brussel onbewi w W 2 11 7 0 Parits Bordeaux ml* windstil 3 113 0 17 6 0 Nice" B*rlHn Frankfort Mllnchen Züricb 1. bew zw bew gh. b£t gh. bew 7 w 4 vzw 2 wzw 1 1« 11 0 13 7 0 10 5 0 4 03 Innsbruck Belgrado ah. bew. L béw O 1 windstil wnw 4 wzw 3 14 1 ~0 10 7 7 10 1 0 1ÉL h. bew windstil o 3 windstil 21 13 0 20 8 0 13 3 O uLabSS n 4 17 10 0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1