Mr.
Helb teruggeroepen
uitgewezen?
en niet
Vijfduizend soldaten
maand geheel onder
een
zeil
:rl<
Verstedelijking
dorpen in het
Tot 1980 nog 100.000
bedreigt
Westen
„Wij zijn teruggekomen
met iets kostbaars"
Baas Peet en
Compagnon
MAANDAG 16 OKTOBER 1961
Dit werd een week-end zonder liefde
(Van een onzer redacteuren)
BERGEN-HOHNE, zaterdag
T\E SOEP was als bij moeders thuis, goed van smaak en goed van kleur,
en ze kwamen er op terug. Een paar slimmerds schoven voor de
tweede maal in de rij, in de hoop, dat het niet zou worden ontdekt. De
avond was gevallen en in het bos, waar ze hun bivak hadden opgeslagen.
I was het zo donker, dat je haast geen hand voor ogen kon zien, en hun
1 gezicht was nog zwart van de oefening. Heel onschuldig vroegen ze aan
een vriendje, dat vqor hen stond: „Wat voor soep is het vandaag?", en toen
die argeloos het antwoord gaf, riepen ze geestdriftig tegen elkaar: „Hé,
hoor je dat? Weer van die fijne tomatensoep. Nou, jongens, dat zal smaken.
Ze schreeuwden tot hun voorgangers: „Hé' schiet 's op, we rammelen van
de honger!"
Maar zo donker kon het niet zijn
of de kok had hen in de gaten. Hij
[had slechts een paar woorden te zeg
gen of weg waren ze; gillend van
plezier schoten ze tussen de bomen
door naar hun tentj
j ;,Met deze knapen moet je als kok
altijd op je qui vive zijn," zei de kok
ernstig, maar aan de intonatie van
zijn stem was te horen, dat hij met
x>rval bijzonder in zijn nopjes
st üoorlwas. „Mijn soep zei hij is goed
tussen en dat komt' omdat ik er aandacht
besteed. Trouwens aan al het eten
ïsteed ik aandacht. Ik zal uit
Horst) [compagnieskist bestek voor u laten
lanmkken. dan kunt u zich overtui-
We eten vandaag: tomatensoep.
vlees en aardappelen, en
zei de kok docerend is bij een oefe-
Cllllg n ng als het halve werk. Aan de
irestaties van de soldaten kan ik zien
Schaak-vraag 158
Enige malen zal men mistasten bij
leemsty het oplossen van dit zeer eenvoudige
loor tij# driezetje van F. Storov en Paparella,
reeds vj dat dit jaar in L'Italia Scacohistica
werd gepubliceerd. Dan zal men ech
ter glimlachend op het idee komen,
idat nodig is om dit grappige probleem
te kunnen oplossen.
Wit: Ka7, Lf6, Pc5, pi c7, d6, e5.
Zwart: Kc8, Pf8, pi f7.
Opgave: wit speelt en geeft mat in
drie zetten.
Dam-vraag 157
*D De stand in het probleem van zater-
o 3-Tir jjag was ajs voigt:
Zwart: 7, 8. 13, 14, 18. 19. 24. 29. 40.
V Wit: 22. 27, 28, 32, 33. 35, 38, 44.
Wit wint in de volgende zetten:
22—17, 40x49; 17—12, 8x17; 27—22,
l3x27; 32x1. 49x23; 35—30, 24x35;
33 x24, 19x3°: 1x18
4g Bijzonder aardig in de oplossing is
M de uiterste grens van de mogelijkheid
om tempo te produceren.
lis
Bridge
Nadat Oost met 1 ruiten heeft ge
opend, komen Noord-Zuid tot een con
tract van 4 harten (10 slagen), te spe-
7 len door Zuid.
j U zit West en u heeft het volgende
ipel in handen. Sch. H B 3, Ha. 7 5,
Ru. V 8 6 5, KI. 10 8 4 2.
Waarmee zou u uitkomen?
Jack Diamond.
Drie erbij
wat worden zij?
Bij elk der onderstaande woorden
drie letters bijvoegen en zodanig plaat-
D sen> dat er nieuwe woorden uit ont-
Leid staan. Als men de eerste letters der
gi| n'euwe woorden van boven naar bene-
beslistj den leest, krijgt men een zegswijze.
Sel» >lt wordt dodelijk,
openl »os bewoner van Groenland.
werktuig om een zeis
aan te zetten,
kruisnet.
Arabische witte wollen
overmantel met kap.
groen in de wapenkunde,
trillen op één noot (mu
ziek).
poes
op *4 «oer
I
tenslof
erd drf OPLOSSING VORIGE PUZZEL
1
en u4 Hor.: Bremen alk, 2. oom eer-
e recM der, 3. reden kade, 4. sterrit An,
en sok 5 ton keep Mn, 6. Epe ra
gespew r.o. Aa, 7. Let arm tra, 8.
was i dr ea no. ein, 9. largo er
njr moe, 7. adat
«4 X»r:a. i kr f
Vert.: 1. borstel dl., 2. roet
pera, 3. Emden eter, 4. meei
Arno. 6. nr kier
Vertrouwen
- „In deze divisie had mij de gene
raal mij eerder op de dag gezegd stel
ik het grootste vertrouwen,
ze tot op heden heeft gedaan heb ik
grote bewondering."
Men zegt van generaal-majoor F. v
d. Veen (53), dat hij een Franse gene
raai zou kunnen zijn. Hij is bijzonder
charmant, voorkomend en vriendelijk.
Maar hij is ook een door en door Ne
derlandse generaal met een echte vader
lijke inslag, een man. die bijna altijd
op pad is. of bij de troepen zit of op weg
is naar de troepen. „Wilt u de generaal
spreken?", zei zijn adjudant waarschu
wend. „pak 'm dan nu terwijl hij net
even op zijn bureau is, straks gaat hij
het veld in, en dan zie je 'm voor de
rest van de dag niet meer."
„De divisie" vertelde de generaal
heeft voor ze in Hohne aankwam al
knappe prestaties geleverd." En dit ver
haal willen we u niet onthouden, opdat
met meer trots tot de buren kunt zeg
gen: „Die zoon Piet van me? O, die zit
„In verband met de korte tijd van
voorbereiding het bericht van ons
vertrek naar Hohne kwam vrij plotse
ling was er geen tijd om te oefenen
in het colonne-rijden. Een tweede punt
was, dat de 'divisie kort te voren ver
sterkt was met fillers, jonge chauffeurs,
die net hun opleiding in het depot had
den beëindigd. En daar ging die colonne
dan op onze D-day, een afstand van 500
kilometer voor de boeg, een grotere af
stand dan we dagelijks rijden als we in
La Courtine gaan oefenen. Ze was sa
mengesteld uit voertuigen van allerlei
soort. Grote zware trucks waren er bij,
jeeps, en drietonners. Er werd ge
reden over de Autobahn met een'enorm
druk verkeer en nog gedeeltelijk in het
donker, 's Avonds, lang na het invallen
de duisternis kwamen ze ter bestem
der plaatse. Goed, de troep vond het
bedje gedeeltelijk gespreid. Maar de tent
jes moesten nog worden opgezet. Toen
ik de bivakken langs ging om te kijken
hoe de zaak er voor stond, zaten die
soldaten-van-me al opgewekt met elkaar
te praten en ze waren aan het zingea
tfhfet eeri'lieve lust was.'Zo'n divisie-v
Geen kamperen
Op de vaste kampstaf na, die om
organisatorische redenen in gebou
wen is ondergebracht, slaapt de hele
brigade in tentjes. Niet alleen de solda
ten en de korporaals, ook de onderoffi
cieren, de kapitein, de majoor en de
kolonel. En dat slapen in tentjes is geen
genoeglijk kamperen, als u dat soms
mocht denken. Het is een hard bestaan,
ook al is het weer nog buitengewoon
goed voor de tijd van het jaar. Er is
beslist geen overdaad aan comfort.
„Maar de troep neemt het sportief op.
ze let niet op de ongemakken. Een deel
van de vaste kampstaf kwam twee da
gen nadat we hier waren gearriveerd
naar me toe om te vragen of ze ook niet
in tentjes mocht."
Nee. kamperen is het slapen in een
tweemanstentje niet. Behalve dan voor
de „Stoters". Want die slapen zo maar
in de open lucht in een slaapzak. „En
als het soms mocht gaan regenen," ver
telde me een sergeant-majoor, „dan dek
ken we ons hoofd af met wat blaren.
Kijk zei hij wij. „Stoters", liggen
altijd een kilometer of wat voor de
voorste lijn. Wij ziin van de verken-
ningscompagnie. Onze plicht is een ge-
vechtswaardig verkeneer te zijn, ons
recht ontberingen te lijden."
Met die ontberingen loopt het overi
gens nog al los. De welzijnszorg pro
beert de vrije uren op te vullen met
ontspanning. Er worden een paar avon
den per week films gedraaid en er is
een bibliotheek. En verder is de divisie
een aantal dorpen in de omgeving aan
gewezen, waar zij een biertje kan drin-
"DLOEMEN voor de T(echni-
sche) D(ienst). Ze waren
in hun werkplaats bezig met
het repareren van een jeep, toen
er een dame passeerde, die
moeizaam een brommer voort
duwde. Daar hielden ze even
voor op. Iets aan de hand?,
vroeg een van de monteurs in
zijn beste Duits. De dame knik
te. Stuk. zei ze, helemaal stuk.
Ze zei: Ik ben verloskundige en
ik moet naar een patiënte, dio
elk ogenblik moeder kan wor
den.
De T.D. sprak er niet lang
over. De verloskundige werd in
een jeep gezet en op het adres
van de aanstaande moeder af
geleverd. En terwijl zij een
Duitsertje ter wereld hielp
brengen, keek de T.D. haai
brommer na. Ze hadden het zo
in de gaten. Een paar onderde
len moesten worden vernieuwd.
Maar hoe kwamen ze daar nou
zo gauw aan? Ook daar werd
niet lang over gepraat. Ze leg
den een paar Marken bij elkaar
en één van hen reed naar een
fietsenhandelaar. Toen hij te
rugkwam was de zaak in een
ommezien geklaard. Op hetzelf
de ogenblik, dat de brommer
rijklaar was, stond de verlos
kundige voor hun neus. Asje
blieft mevrouw, zeiden ze be
leefd, u kunt weer rijden. Toen
gingen ze verder met het repa
reren van de jeep.
Dat dit wel eens tot moeilijkheden
aanleiding kan geven bleek dezer da
gen uit een bericht in de Vierpost, de
dagelijkse krant van de divisie. Een
puppes was gaan passagieren en had
n een restaurant een biertje genomen.
Het nare is, dat het Duitse bier meer
alcohol bevat dan het Nederlandse
Om een lang verhaal kort te maken.
Over de weg terug naar het bivak,
weet Puppes zich niet veel meer te
herinneren. Wel, dat hij de volgende
morgen tto de ontdekking kwam, dat
hij zijn gebit in de feestvreugde hat
•erloren.
Anders
„De oefeningen in Hohne vertel
de de geheraal zijn van ontzaglijk
belang voor de geoefendheid van de
divisie. Ik vond het beslist spijtig
toen ik hoorde, dat La Courtine voor
van de baan was. Een bataljon,
in zijn geheel heeft geoefend is
anders dan voor die tijd. Het is een
beter geheel geworden. Het is eet)
meer op elkaar ingespeeld team. Bij
Oefeningen- in groot Verband ièef 'ff
samenwerking."
En dat is allemaal waar. U
>on of die verloofde van u op dat
stuk Luneburgerheide, dat aan de divi-
is toegewezen, moeten zien optrek-
U zou de sfeer, die er rond die
oefeningen hangt eens moeten kunnen
proeven. Die ernst en de verbetenheid,
nee wordt gewerkt. gadeslaan.Want
daar, op slechts vijftig kilometer van
het IJzeren Gordijn, op dat Navo-oefen-
terrein Hohne, is er geen knaap, die er
de kantjes afloopt. En af kan lopen. Hij
moet mee, al zou hij niet willen. Met
zijn zwart gemaakt gezicht en zijn ca
mouflage sjouwt hij door het terrein,
bijkans uren achtereen, gespannen luis
terend naar optrekkende tanks en scherp
uitziend naar de vijand.
En als hij straks weer thuis mag zyn,
laat hem dan maar opscheppen en zeg
gen dat het phoe allemaal pet was en
dat hij lekker achter een bosje heeft ge
zeten. Knik dan maar ja en schenk hem
nog maar eens een kop koffie in. Doch
weet. dat hij aan grootspraak doet. Er
zijn bijv. bij deze oefening in Hohne zo
goed als geen soldaten op het zieken
rapport. En wie er bij de dokter komt
heeft inderdaad ernstige klachten. Zoals
die knaap, die een hele nacht had lig
gen krimperen van de buikpijn. Blinde
darm. constateerde de dokter voor
lopig naar bed en ik zal in Hannover
een plaats voor je bespreken in een
ziekenhuis, dan kun je geopereerd wor
den. Een dag later stond die knaap
naast zijn bed Wet nu?, vroeg de dok
ter. Helemaal beter, luidde het ant
woord. Ik hoef niet naar een ziekenhuis,
ik ga naar m'n tentje. Als ik weer buik
pijn krijg, ziet u me wel terug.
Die jongens van ons zijn bovenstebes-
Geen vliegdienst
op Schouwen-
Duiveland
(Van onze correspondent)
Aan de Rotterdamse vliegtuigmaat
schappij Sinbergh N.V. is per 1 januari
a.s. ontzegging verleend voor het openen
van een regelmatige passagiersdienst tus
sen Haamstede op Schouwen-Duiveland
en luchthaven RotterdamZestienhoven.
Het gaat hier om een aantal vluchten
per week met een klein type passagiers
vliegtuig. Het vliegveld van Haamstede
dat alleen de laatste jaren s zomers werd
gebruikt voor sport-zweefvliegerij is op
het ogenblik niet voor personenvluchten
vrijgegeven. Zowel het gemeentebestuur
van Wester-Schouwen. waaronder Haam
stede thans ressorteert, als destijds het
gemeentebestuur van Haamstede heeft
al eerder onderhandelingen gevoerd met
de maatschappij Sinbergh. Geruime tijd
geleden werd een concessie aangevraagd.
Oliebesprekingen in
Indonesië verwacht
De Indonesische regering zal volgens
Ass. Press begin november de onderhan
delingen met de drie buitenlands olie
maatschappijen heropenen over de voor
waarden Voor hun toekomstige werk
zaamheden. Indonesië wil 60 procent van
de winst in plaats van 50. Het heeft alle
olievelden en maatschappijen onder
staatstoezicht geplaatst en de maatschap
pijen kunnen nog slechts optreden als
onderaannemers van de staat. Indonesië
heeft behoefte aan de buitenlandse valuta
uit het oliebedrijf.
te soldaten. Eisenhower heeft dat ge
zegd, en Montgomery. En de jaren '40
'45 en later Indië en nog later Korea
hebben dat al bewezen. Als het moet
verduren ze de zwaarste ongemakken
dragen ze alle lasten. Met lolletjes en
met grapjes. Ze kunnen tegen elke ont
bering en als ze een dreun op het hoofd
krijgen zyn ze nog niet van de kaart.
Maar voor één ding zijn ze zeer ge
voelig. Voor brieven van thuis. Een
mars van veertig kilometer maakt hen
niet beroerd, wel een paar dagen post.
ZU schrUven trouw en verwachten die
trouw ln het sohrjjven ook van thuis.
Een „tankboer" stond op het punt weg
te r(fden. Maar hij greep nog even een
stukje papier en schreef er een paar re
gels op. Voor mijn meisje, zei hij. Hier
heeft u een postzegel en een envelop.
Doe me een plezier en stuur 'm voor
me weg. Kijk. voor die „tankboer" hoop
Ik van harte, dat dit meisje nog voor
het week-end heeft teruggeschreven.
Want die jongen zit zondag In z'n tentje,
zonder moeder, die "ra kan verwennen
n zonder meisje, dat 'm knuffelt. En
onder brief zou voor hem een week
end zonder liefde zijn.
Sowjetnota werd geweigerd
huiskat, de in Rusland geboren
Siamese poes Choc, is zaterdagavond
de Nederlandse ambassadeur in Mos
kou, mr. H. A. Helb, op Schiphol
aangekomen, waar hij een spervuur
vanv ragen kreeg te beantwoorden.
Handig en opgewekt legde mr. Helb
zijn verklaringen af. Hij zeide onder
meer zich af tc vragen „of het
nodig was deze zaak zo op te blazen.
Wel zijn er dingen gebeurd, die vol
strekt ontoelaatbaar zijn, maar er
zijn belangrijker zaken, zoals de in
ternationale situatie."
Hij voegde er lachend aan toe:
„Ik moet er natuurlijk tegen zijn,
dat ambassadeurs op de neus worden
geslagen en ik ben erg blij, dat ik
mét mijn originele neus hier zit".
Mr. Helb vertelde voorts de uitge
wezen Russische ambassadeur Pono-
marenko te kennen uit de tijd toen
zjj beiden hun land in New Delhi
vertegenwoordigden. In die tijd had
zijn Russische collega hem eens ver
teld, dat hij uit Koeban stamde, waar
de eigenlijke Kozakken vandaan ko
men. Wij Koeban-kozakken zijn echte
rovers, had Pon omarenk o verklaard,
„Al Is hü dan nu op wat oudere leeftijd
gekomen, ik geloof, dat hij nog altijd
met grote dadendrang cn energie bezield
is. HU vindt het prettig om aan het hoofd
van de troepen de steppe te berUden.
maar Schiphol Is geen Russische steppe"
Mr. Helb vervolgde: „De Russische rege
ring bestaat echter niet alleen uit kozak
ken en dus verwacht ik, dat men zich
daar wel zal gaan realiseren, dat de
zaak op een andere wUze had kunnen
worden behandeld."
De heer Helb vertelde ook teruggeko
men te zijn in opdracht van de Neder
landse regering. De Russische nota. die
op de Nederlandse ambassade in Moskou
was gedeponeerd, had hij na overleg met
de regering teruggezonden, omdat zij ge
baseerd was op conclusies en gesteld was
in een taal, die de regering onaanvaard
baar achtte.
Met andere woorden: mr. Helb werd
persona non grata verklaard in een nota
die hij wel officieus maar niet officieel
heeft gelezen. Dat hij niettemin uit Mos
kou vertrok, kwam doordat Den Haag
hem terugriep. Aan de andere kant
werd de Russische ambassadeur Pono-
agrariërs te veel
(Van onze parlementsredactie)
NIEUWE ruimtelijke gevaren be
dreigen West-Nederland. Welis
waar is de bevolkingsgroei in de
grote steden van de Randstad Hol
land tot staan gekomen en geven
enkele grote steden zelfs een ach
teruitgang van het inwonertal t(
zien, maar daartegenover staat, dat
de plattelandsdorpen in het westen
van het land betrekkelijk snel
groeien en soms zelfs een enigszins
stedelijk karakter krijgen.
Op de nadelen van deze ontwikkeling
wordt gewezen in het jaarverslag van
de Rijksdienst voor het Nationale Plan
over 1960, dat thans is verschenen. Het
nadeel bestaat hierin, dat langzamerhand
hele plattelandsgebieden een „voorstad"-
karakter gaan krijgen. De wijken, die bij
de tot voor kort nog geheel agrarische
dorpen verrijzen dragen een halfstedelijk
karakter, soms zelfs met etagebouw. Niets
rekt zozeer de indruk, dat het land
vol" is. zo schrijft het jaarverslag, als
en wijdverspreide half-stedelijke bebou
wing.
De Rijksdienst voor het Nationale Plan
indt het daarom nodig, door middel
an streek- en uitbreidingsplannen de
ontwikkeling in goede banen te leiden en
te grote verspreiding van de bebouwing
voorkomen. Anderzijds is de zorg voor
goede en aantrekkelijke stedelijke woon
vormen een dringende zaak van groot
belang. Aandacht dient te worden ge
schonken aan het handhaven van lande
lijke ..bufferstroken" tussen de stedelijke
agglomeraties. Een meer samenhangend
beleid is op dit gebied geboden, aldus
de Rijksdienst.
Een van de oorzaken, die bovenge
noemde ontwikkeling In de hand werkt
is de toenemende motorisering van
de Nederlandse bevolking. Het is
autobezitters nauwelijks een bezwaar, op
enige afstand te wonen van de steden,
waarin zU werken. Ook bU het treffen
van verkeersvoorzlenlngen zal met deze
ontwikkeling rekening moeten worden
gehouden.
De loop van de bevolking, vergeleken
met de raming, die omstreeks 1950 is op
gesteld, geeft een indruk van de
schuivingen. De bevolkingsgroei i
Westen van het land bleef in genoemde
periode met 48.000 personen beneden
raming. Die in overig Nederland ov
trof de schatting met ongeveer 274.000
Vooral het Zuiden en Oosten liepen uit.
De groei in het Noorden en Zuidwesten
bleef iets beneden de raming.
De lage uitkomsten in het Westen zijn
geheel te wijten aan de cijfers uit de
grote steden. De bevolkingsgroei in her
niet-stedelijke Westen heeft namelijk dt
raming weer overtroffen. Het is duide
lijk. dat de groei in de landelykc ge
meenten niets heeft uit te staan met het
eigen landelijk karakter van deze ge
meenten. Dit valt onder meer ook t«
concluderen uit de cijfers van hen, die
in de agrarische sector werkzaam zijn.
Het jaarverslag meldt dat sinds 1947
ongeveer een kwart van de mannelijke
agrarische beroepsbevolking de land
bouw heeft verlaten. Het betreft hier
ongeveer 135.000 personen. Voor eer
evenwichtige ontwikkeling van de land
bouw zal de afvloeiing tot 1980 nog ter
minste honderdduizend man moeten om-
Ponomarenko de
roverhoofdman
marenko door Den Haag persona non
grata verklaard maar eveneons onge
veer tegelijk door zijn regering terug
geroepen. Daardoor lijkt het erop dat
zowel in Moskou als in Den Haag de
scherpe kantjes er wat afgeslepen zijn,
Wat ook onduidelijk is, het is in alle
geval zo dat de betrekkingen tussen
beide landen voorlopig wel door zaak
gelastigden zullen worden onderhouden.
Red.).
De minister van buitenlandse zaken,
mr. J. M. A. H. Luns, heeft op een pers-
nog niet besloten is of een nieuwe am
bassadeur naar Moskou zal worden gezon
den. „Het ls moeilijk te verklaren waar
om incidenten waarbij duidelijk Neder
landse wetten zijn geschonden, moeten
leiden tot het persona non grata verklaren
van een Nederlandse ambassadeur. Het
is een treurige toestand", aldus de minis
ter.
In Rusland
In Rusland heeft men het overigens nog
druk met de affaire. Toeristen die deze
maand naar Nederland zouden komen,
hebben „uit protest tegen de provoceren
de handelingen van de Nederlandse
politie bij het vertrek van mevrouw
Goloeb" hun bezoek afgezegd, aldus het
persbureau Tass. dat ook mededeelde da!
de Russische bond van sportorganisaties
het bezoek van het voetbalelftal uit
Leningrad heeft afgelast.
Vier leden van de groep waarmee het
echtpaar Goloeb naar Nederland was
gereisd, hebben in een ingezonden stuk
in dc Izwestia hun lezing van het incident
gegeven. „Het hoofd van de immigratie-
politie op het vliegveld Feitman (bedoeld
is adjudant Veltman van de rUkspolitie)
trachtte de vrouw van de groep tc schei
den en naar een kamer tc leiden. Er
werd een commando gegeven en de
politie besprong Alexejwa (mevrouw Go
loeb). Een grote magere man deed een
uitval naar de ambassadeur en greep hem
bij de keel. Alexejwa liep naar de ene
kant en ging het kantoor van Aeroflot
binnen. Dc gendarmes zetten het kantoor
af, maar gingen niet naar binnen. In
woede ontstoken door zijn misrekening,
zei Feitman op hysterische toon tegen de
employés van de Sowjctambassade
dat Alexejwa niet zou mogen ver
trekken". Verder beweren dc toe
risten, dat het toestel enkele uren
werd opgehouden, maar dat na een
krachtig protest Van de ambassadeur bij
premier De Quay prompt opdracht werd
gegeven de vrouw vrij te laten. „Wij spre
ken onze verontwaardiging uit over het
banditisme, waarvan de toeristen het
slachtoffer zijn geworden, hoewel hun
enige wens was naar Nederland te gaan
om het beter te leren kennen en om
goede betrekkingen tussen het Sowjet-
volk en het Nederlandse volk te verge
makkelijken".
In het hele verhaal ontbreekt elke
aanwijzing over de oorzaak van het
incident: het vragen van asiel door
Goloeb. De ondertekenaars van
het stuk zijn de onderwijzer Tsjitspeil-
mof, de journalist Makofkin. de to
neelspeelster Elena Zakharowa en de
architect Gerasimof.
Nederlandse Preston Cobb-missie
niet voor niets naar Georgia
(Van onze speciale verslaggever)
J^ANKBAAR en tevreden over de be-
28
Baas Peet vond dit een onaangenaam onder
werp en plotseling verzamelde hij de moed om op
het eigenlijke doel van zijn komst af te stevenen.
Maar nauwelijks had hij de naam Pilsner genoemd
of juffrouw Murphy, die bijna vriendelijk was ge
worden, ontstak opnieuw in toorn.
„Ga maar weer gerust "aar je Pilsners terug,"
zei ze. „En zeg tegen ze. dat ik een bezemstok zal
breken op het eerste Pilsners hoofd, dat zich op
de belt vertoont."
Dit was ontmoedigend, maar Baas Peet had de
ondervinding opgedaan, dat omkopen hielp, waar
aandringen niets verrichtte.
„Als ik een mooie nieuwe jurk voor Feemie
koop," begon hij. „Zou Murphy dan niet.,.."
„Neen. dan zou hij niks," viel juffrouw Murphy
hem in de rede. „En Feemie gaat nooit uit en
heeft geen nieuwe jurk nodig. Als er iemand iets
nodig heeft, ben ik het. Ik heb al een jaar lang geen
hoed en Bummie heeft geen behoorlijke schoenen
om aan te trekken."
De naam Bummie bracht Baas Peet op een nieu
we gedachte.
„En als ik nou een baantje vond voor Bum?"
Het lokaas verdween met haak en al naar bin
nen. Als juffrouw Murphy al enige moederlijke
genegenheid bezat, dan gaf ze die geheel en al aan
haar oudste zoon en sinds Milt Beman achter slot
en grendel zat. had ze een vaag voorgevoel, dat
haar Bummie voor dezelfde weinig roemrijke car
rière bestemd was.
Toen dus de mogelijkheid van een baantje voor
Bummie geopend werd. leek zelfs een goede ver
standhouding met de Pilsners niet zo onmogeliik
meer.
Juist toen ze het tot een soort overeenkomst ge
bracht hadden, hoorde men buiten boze stemmen
en een jongen met verwarde haren en een bloed
neus werd in de kamer geduwd door een formida
bele éénarmige geweldenaar, wiens uitstekende
wenkbrauwen en buldogachtige onderkaak angst
wekkend in beweging waren.
..Wat heb jij met hem gedaan?" riep juffrouw
Murphy, die onmiddellijk een verdedigende hou-
ALICE HEGAN RICE
VERTALING VAN DIET KRAMER
ding aannam toen ze haar zoon in deze toestand
zag.
„Ik heb niets gedaan," blies de verontwaardigde
Murphy. „Het was Jake Kurtz die hem op zijn ge
zicht gaf, omdat hij een opmerking maakte over
een meisje. Hij moest zich schamen. Jake is een
jaar jonger."
Baas Peet kreeg een angstig vermoeden wat be
treft de identiteit van het meisje.
,.Hoe kan dat? Toen ik uit huis giQg, was Jake
bij mij in de winkel. Hij werkte aan d^draaibank."
„Een minuut geleden zat hij boveiAop Bum en
daar zou hij nog gezeten hebben, als niet de een
of andere jonge vent, die in zijn two-seater voorbij
reed. vlak voor hun neus een golfstok had laten
vallen, Zc vlogen er allebei op af en Bummie had
hem het eerst, maar Jake zag dat de auto stopte en
hij wrong het ding uit Bum's handen en ging er
mee aan de haal. Het laatste wat ik van hem zag
was. dat hij over de rand van de auto h'ing."
„Met Bummie's stok!" schreeuwde juffrouw Mur
phy verontwaardigd. „Die smerige kleine dief!"
Bij deze onrechtvaardige beschuldiging van zijn
protégé voelde Baas Peet een zo grote verontwaar
diging in zich opkomen, dat hij stroef zijn vertrek
aankondigde, waarop Murphy weinig gastvrij
vroeg, wat hij hier ook eigenlijk uitvoerde.
„Wat heb jij daarmee te maken?" raasde juf
frouw Murphy haar boosheid tegen haar man uit.
,,Er kan geen heer bij mij op visite komen of jij
gromt als een hond."
„Uw vrouw zal u wel vertellen wat het doel
mijn komst was," zei Baas Peet met een zekere
waardigheid.
Toen herinnerde hy zich wat er op het spel stond
en hij voegde er aan toe: „Ik hoop, dat u er net zo
over zult denken als zy."
„Dat zal hij," beweerde juffrouw Murphy, die
weer in een goed humeur was gekomen door de
jalouzie van haar echtgenoot. „Ik kan goed met
hem omspringen, is het niet, Murph?"
En tot Baas Peet's grote ontzetting sloeg ze haar
arm rond de stierenek. De woesteling keek met
een hulpeloos lachje omlaag in haar gezicht.
Toen Baas Peet bij de buitendeur kwam, vond
hij daar tot zijn grote verrassing Feemie op hem
wachten. Met een vlugge en bijna angstige bewe
ging duwde ze hem iets in de hand. Het bleek een
blauw glazen kruk te zijn die klaarblijkelijk op
een paraplu gezeten had.
„Dat is voor u." fluisterde ze verlegen, terwijl
ze naar hem opkeek met een gezichtje, dat nog nat
was van de tranen.
Het bericht van het gevecht tussen Jake en Bum
en de opmerking, die dat gevecht veroorzaakt had,
maakte dat Baas Peet zich haastte om naar huis
te komen. Hij voelde zich verontrust Opnieuw
realiseerde h'ij zich, dat de kinderen snel opgroei
den. Hij moest bekenrten, dat Marlène geen bloem
was om in de schemer te bloeien en dat Jake de
laatste maanden rusteloos en neerslachtig was.
„En hij is toch niet lui," dacht hij terwijl hij een
verklaring trachtte te vinden voor het gedrag van
de jongen. En op school komt hij toch flink mee,
maar hij is zo anders als Jasper. Hij is geboren om
met zyn handen te werken. Hij is te jong om met
Milts oude vrienden om te gaan en boven de kin
deren voelt hij zich verheven. Ik denk, dat Mar-
lène's gedrag hem dwars zit Vroeger speelde ze
altijd met hem en nu gaat ze met oudere jongens
om. Jake is een beetje eenzaam."
(Wordt vervolgd).
reikte resultaten zijn
F. T. DlemerLindeboom en mr. B. W.
I Houten vanmorgen op Schiphol te
ruggekeerd na een vcrblUf van 15 dagen
ln de Verenigde Staten. Zoals bekend
hebben belde experts op het gebied van
kinderrecht cn kinderbescherming in do
staat Georgia pogingen aangewend do
15-jarlge negerjongen Preston Cobb van
de elektrische stoel te redden. ZU kre-
opdracht van een zuiver
ticulier comité, dat onder de energieke
leiding van de Haarlemse hoofdonderwU-
J. van der Molen de benodigde gel
den bUecn verzamelde^
„We hebben het gcvqcl met .iets zijcr
kostbaars te zijn teruggekomen.* ver
klaarde mevrouw Diemer bij aankomst
op dc Amsterdamse luchthaven. „Laten
we zeggen dat het een tros druiven ls,
waarop de dauw van de morgen nog
rust. Laten we er niet te veel met de
handen aan komen. De prachtige
zou dan helemaal verloren gaan."
Wat mevrouw Diemer hier, mede na
mens de heer Van Houten, mee bedoel
de, was duidelijk. Het onderwerp
hun missie was in de diepste menselijke
kern te fragiel en te teer om alle detaüs
aan de openbaarheid prijs te geven. Vast
staat echter, deze indruk wekken dc
beide afgezanten tenminste, dat de oriën
tatiereis niet voor niets ls gemaakt. Men
hoopt op verandering van de straf
anders op gratie van de Pardon and
Parole Board van de staat Georgia.
„Het zou een ontzaglijke eigenwijsheid
en onbeschaamheid zijn", zei mevrouw
Diemer, ,/ils we zouden stellen dat dank
zij ons werk iets zou zijn bereikt. Er
werken allerlei factoren tegelijk, niet
in de laatste plaats de integratie en de
voorgenomen wetsveranderingen. Waar
wel prijs op stellen is te verklaren dat
wij ons net zo onafhankelijk en zelfstan
dig hebben trachten te houden als bij
ons de rechterlijke macht i».**
Vele gesprekken
De Nederlandse missie ter redding
het kind Preston Cobb heeft een groot
aantal-contacten kunnen leggen, die stuk
stuk van het grootste belang zijn.
Zo heeft men een onderhoud gehad met
de gouverneur van de staat Georgia,
de leden van de Pardon and Parole Board
het lichaam, dat gratie kan verlenen
met de familie van de man die door
de negerjongen werd vermoord, met de
moeder van de laatste, de officier
justitie, de advocaat euz.
Ook Preston Cobb hebben
Diemer en de heer Van Houten
kerker bezocht. Dc vraag of de indruk
verkregen was dat de negerjongen nog
echt een kind was, beantwoordde mr.
Van Houten bevestigend. „Theoretisch
was het mogelijk", aldus de Arnhemse
kinderrechter, „dat Preston Cobb dus
danig op zijn ontwikkeling vooruit
dat hy een jonge man zou kunnen
worden genoemd. Uit het gesprek dat
we met hem voerden, moesten wt
conclusie trekken dat we nog met
kind hadden te doen. Een kind dat
overigens begreep wat cr gebeurd was,
cn wat er met hem stond te gebeuren
Volgens verklaringen van zijn moe
der is hü alle dingen in een nieuw
licht gaan zien. God zou alles anders
Mevrouw Diemer en de heer Van Hou-
n waren dc enige buitenlandse afgc-
inten voor deze zaak. In dc Verenigde
Staten zelf was men ook met een actie
bezig onder leiding van mevrouw Roo
sevelt doch cr was geen contact gc-
Muren vielen om
In Atlanta, dat een zeer liberale stad
is, lag ende verhoudingen anders dan
in het landelUke zuiden Was men tn de
hoofdstad van Georgia getroffen door de
komst van de Nederlandse missie, op
het platteland was men verbaasd, ter-
r aanvankelijk nogal wat wantrou
wen ta overwinnen wa* Na diverse
gesprekken zUn echter veel muren op
wonderbaarlijke wUze omgevallen.
Dit ondanks het feit dat er grote angst
1 onzekerheid bestond naar aanleiding
m de plotselinge moord door een ogen
schijnlijk aardig lijkende jongen bedre
ven. Een en onder moest ook gezien
worden in heg geheel van de spanningen,
waarmee het zuiden van dc Verenigde
Staten in de afgelopen jaren te kampen
heeft. In de sfeer van hoffelijke reser
ve. waarin men dc Nederlanders tege
moet -trad. speelde de leeftijd van het
kind Preston Cobb dan ook een minder
grote rol dan de uitvoering van de juist
geachte wetten. Over de motieven van
de negerjongen, toen hij de man, met wie
hij altijd zo vriendelijk omging, ver
moordde, hadden berde Nederlanders een
eigen mening. De jongen, die thuis moei
lijk was, heeft geen vader. Zijn moeder
die hem niet aankon, dreigde herhaalde
lijk met een opvoedingsgesticht. De re
denering van dc jongen zal waarschUn-
lijk zUn geweest dat zU hiervoor de
hulp van „de baas", op wier plantage
hij -werkte, nodig had. Uit angst, ruim
de hij deze daarom uit de weg.
Over de zaak-Preston Cobb wördt
thans in tweede instantie beslist. Er
wordt nieuw bewijsmateriaal verzameld,
teneinde tc trachten tot een nieuwe ge
rechtelijke behandeling te komen. Lukt
het niet het doodvonnins veranderd te
krijgen .dan is nog altijd e«n beroep op
de Pardon and Parole Board mogelijk.
De directeur van het Rotterdamse
hotel Atlanta, de heer D. Reese, zal mor
genmiddag zUn restaurant beschikbaar
stellen voor het Preston Cobb-comité.
Zowel mevrouw dr. Diemer-Llndeboom
als mr. Van Routen en de heer Van der
Molen, zullen daar aanwezig zUn.
Vonnis officieren:
Noord-Holland
twee maanden
(Vervolg van pagina 1)
We beschikten over een zwembad en
waren beslist geen gevangenen, hoogstens
gedwongen gasten. We kregen het lekker
ste eten cn konden bestellen wat we
■•ilden. Ook mochten we gaan en staan
,-aar we wensten."
Geregeld was het gezelschap dan
ook naar Buitenzorg geweest. Op die
tochtjes werden zij begeleid door een
marinier, niet ter bewaking maar ter
bescherming, „Men kan nooit weten
°f cr misschien Indonesiërs zouden
zijn, die ons als Nederlanders zon
den willen lastig vallen." Overigens
had hij daar nooit iets van gemerkt.
Integendeel, hU verklaarde zelfs met
nadruk: „Van hoog tot laag is de be
volking pro-Nederlands. Die zou ge
lukkig zijn als de Nederlanders weer
zouden terugkomen. Ze zien toch hoe
slecht het nu gaat. Wij hebben cr in
die zestien dagen ontzaglijk veel
vrienden gemaakt, niet alleen In dc
kampong, maar ook onder dc intel
lectuelen".
Op 26 september werden kapitein
Edelenbosch en stuurman Mcycr uit het
bungalowkamp gehaaid en per auto door
Indonesische marine-officieren naar Dja
karta overgebracht. Dc overigen werden
drie dagen lalre op een Indonesisch schip
in drie dagen tljds naar Singapore ge
bracht, waar men hen vrij liet.
De heer Roos was dc enige die van
het bureau Wijsmuller gelegenheid kreeg
naar Nederland terug tc keren, daar zijn
n Scheveningen wonende moeder ernstig
ziek is. De overigen moeten enige tijd in
Singapore blijven om de boot naar Ne
derland terug tc brengen, voor het ge
val Indonesië deze zou vrijlaten.
vertelde nog dat de verzegeld#
NAVO-orders niet waren vernietigd. De
in de kluis blijven liggen cn
konden dus nu ln handen van de Indo
nesiërs zUn gekomen. De kapitein mag
deze voorschriften pas lezen in geval
van oorlog.
Wie betaalt
De directie van Bureau Welsmuller ver
klaart dat de 548 ton grote Noord-Holland,
die een sterkte van 2600 Ipk bezit, tegen
molest verzekerd Is. Het Is echter nog
niet precies bekend of dit ook voor ver
beurdverklaring van het schip geldt.
Dc waarde van de boot ia twee en half
tot drie miljoen gulden. De boot is het
vlaggeachip van Weismuller, werd in 1943
in de Verenigde Staten gebouwd en in
1947 aangekocht. Het schip heeft lange
reizen volbracht en was In geen twee
jaar in IJmuiden geweest. Het versleepte
toen vijf vliegdekschepen van Amerika
naar sloopwerven in Japan en Hongkong,
drie tankboten van Singapore naar Hong
kong en bracht een gestrand schip vlot
op d# kust van Sumatra.
