L
Uw probleem is het onze
Een kanttekening
Een woord roor vandaag
Dr. De Ridder maakt studie
verhouding Rome-reformatie
Lof en begrip voor de
a.r.-Kamerfractie
Chr. grafici vergaderen
Bevrijding van plicht
tot werkclassificatie
16
K?.!ï!?Dampo
t
KUW1
ONZERZIJDS
HET RECHT TOT STAKEN
T\E VRAAG, of voor de werkstaking: In Nederland een wettelijke regeling
ontworpen dient te worden, heeft de laatste jaren al veel stof gegeven
tot discussie. Zowel in de kring van de werkgevers- en werknemersorgani-
■atiee als ln de kring van vooraanstaande juristen in het arbeidsrecht ls
hierover ernstig gestudeerd. Zo kwam onder de destijds fuagerende minis
ter van justitie, prof dr. L Samkalden, een voorontwerp van wet gereed
inzake de werkstaking.
F.en werkgroep, bestaande uit vier hoogleraren in het arbeidsrecht (prof. mr.
N. E. H. van Esveld, prof. mr. W. F. de Gaay Fortman, prof. mr. G. Leven-
haoh en prof. dr. F. J. H. M. van der Ven), bracht over dit voorontwerp ad
vies uit aan de regering. De drie werknemersvakcentralen zonden aan de
ministerraad een adres, waarin de noodzaak van een wettelijke regeling van
de werkstaking werd bepleit.
De oommissie stakingsrecht van de drie werkgeversbonden liet een rap
port verschijnen over: De wenselijkheid van een wettelijke regeling van de
werkstaking tn Nederland. Het (r.k.) Centrum voor Staatkundige Vorming
publiceerde een brochure over dit zelfde onderwerp. Prof. mr. P. Borst
wijdde er een artikel aan ln Evangelie en Maatschappij, bet kaderblad van
Ambtsaanvaarding in Domkerk
(Van een onzer verslaggevers)
In de Utrechtse Domkerk, waar
«roor eeuwen dagelijks de mis
werd bediend en die daardoor in
zichzelven reeds een teken vormt
van de vraagstukken rondom de
verhouding tussen Rome en de
het C.N.V., en mr. H. J. Hommes gaf er zijn visie op in het september- j reformatie, heeft gisteren een ge-
nummer van A. R. staatkunde. beurtenis plaats gevonden, die van
Belangrijke aanleidingen tot al deze publicaties zijn geweest verschillende I groot belang kan worden voor de
rechterlijke uitspraken in kort geding tegen individuele arbeiders die in
•taking waren gegaan en tegen vakorganisaties die deze stakingen organi-
Het belangrijkst was het arrest van dc Hoge Raad inzake de Panhonlibco-
■rhepen. De werkstaking in de Rotterdamse en Amsterdamse havens werd
aangemerkt als een wanprestatie van de individuele arbeider tegenover zijn
werkgever en het verlenen van medewerking hieraan door de vakbonden
werd in principe aangeduid ate een onrechtmatige daad. Dit arrest heeft vele
pennen ln beweging gebracht. Weliswaar werd in het arrest hieraan nog iets
toegevoegd, maar met name voor de werknemersvakbeweging was dit on
voldoende om zich bij de bestaande toestand neer te leggen. Er volgde een
adres aan de regering met het verzoek om een wettelijke regeling van de
werkstaking in Nederland.
De passage waarin door de Hoge Raad in beperkte mate het recht van
werkstaking werd erkend, maar welke passage door de vakbeweging onvol
doende werd geacht, laidde ongeveer als volgt:
De omstandigheden, waaronder een werkweigering plaats vindt, kunnen van
dien aard rijn, dat naar dr hermende reehtsovertulelnt In redelijkheid vanJhSdS tureen"Roai« dVrehTrmTui
de werknemers niet kan worden gevergd de arbeid voort te zetten of be- staat en het licht van het Woord Gods
paalde werkzaamheden te verrichten. In zodanig geval zal niet van wan- daarover wil laten schijnen.
»e«UII. .n anreehtmaUee daad teaproken kunnen worden. nen.Jl du.de'luk eÏÏder.
Mr. Hommes geeft ln zijn artikel in A. R. Staatkunde nog als verklaring, verhouding aan de gang. Voor de refor-
dat door het aanspannen van verschillende kort gedingen na de tweede we-1 matorische vroomheid krijgt men in
reldoorlog de volle consequenties lijn getrokken uit het juridisch karakter r k k"ng steeds meer aandacht. Daar
worden ook de leken steeds meer be-
van de werkstaking als wanprestatie. trokken bij het werk van de kerk. Van
Een zekere erkenning van het recht tot werkstaking was hiervan het nood- bijzonder groot belang achtte ds. Van
sakelHk Juridisch gevolg. Dese beperkte erkenning kreeg haar gestalte in den.H°off de hernieuwde aandacht
genoemd arrest van de Hoge Raad. Deze ontwikkeling, samen met het
verder strekkend adres van de werknemersvakcentralen aan de regering,
bracht daarna de discussie volledig op gang.
ontmoeting tussen Rome en de
reformatie in ons land. Daar werd
namelijk door de praeses van de
synode der N.H. Kerk, ds. P. G.
van den Hooff, dr. C. A. de Ridder,
als predikant voor buitengewone
werkzaamheden bevestigd. Dr. De
Ridder wordt studiesecretaris van
het Nederlandse Protestanten Con
vent en zal zich intensief met de
vraagstukken rondom Rome en de
reformatie gaan bezighouden.
De synode-praeses noemde het in zijn
prediking bij de bevestiging zeer nodig
dat er een functionaris komt, die mid-
de problematiek
PLAATS VAN VAKORGANISATIE
DE Hoge Raad heeft in zijn arrest van 15 januari 1960 een beperkt recht
tot werkstaking erkend. Hierop Is echter zeer verschillend gereageerd.
De studiecommissie van het Centrum voor Staatkundige Vorming heeft er,
onder voorzitterschap van prof. dr. F. van der Ven, haar twijfel over uitge
sproken, of de jurisprudentie voldoende rekening houdt met bet collectieve
karakter van de staking. Gezien de secondaire verantwoordelijkheid van de
individuele werknemer dient in geval van georganiseerde staking de werk
gever zich primair te richten tegen de vakorganisatie. Een meerderheid in de
rommlffiie was van mening, dat geen enkele rechtsmaatregel mogelijk behoort
te sijn in de periods dat ln de procedure tegen de vakorganisaties de staking
nog niet veroordeeld is.
De werknemersvakbeweging en met haar ook anderen zijn van mening, dat
primair de bonafide vakbond, welke de staking organiseert, aansprakelijk
gesteld dient te worden en niet de Individuele werknemers. Pas wanneer de
rechter het optreden van de vakbeweging als onrechtmatig zou veroordelen,
pas dan souden de werknemers individueel verantwoordelijk worden voor
hun optreden.
Hiermee hebben we de kern van het vraagstuk aangesneden, waarop alle
discussies zich toespitsen.
Naar de mening van de meeste deskundigen gaat het hier om een zeer moei
lijk vraagstuk.
In hun advies aan de regering ontwikkelen de hoogleraren De Gaay Fortman.
de bijbel bij de rooms-katholieken. Hij
herinnerde in dit verband aan de vasten
brief van de bisschoppen I
jaar waarin zij hun gelovigen aanspoor
den trouw de bijbel te lezen. Het bepaalt
ons, aldus de synode-praese6, bij onze
eigen reformatorische positie: het willen
leven uit het Woord Gods.
Dr. C. A. de Ridder die, evenals
ds. Van den Hooff, oorspronkelijk uit
de kleine groep van de Geref. Kerken
in Hersteld Verband, afkomstig is
aanvaardde zijn bijzonder ambt met een
korte predikatie over 1 Petrus 315
..Maar heiligt Christus in uw harten als
Heere, altijd bereid tot verantwoording
logische bezwaren tegen het toekennen
aan de bonafide vakbonden inzake bet stakingsrecht. Dese hoogleraren zouden
daarom willen volstaan met de volgende toevoeging aan artikel 1639 A van
het Burgerlijk Wetboek: „De verplichting van de arbeider om de bedongen
arbeid te verrichten is geschorst. Indien hij deelneemt aan een werkstaking".
Wie deze werkstaking organiseert wordt bulten beschouwing gelaten. Boven
dien wil prof. De Gaay Fortman de politieke itaking hiervan nog uitsluiten.
Mr. Hommes voert belangrijke juridische bezwaren aan tegen een bevoor
rechte positie van de bonafide vakbonden. Hij voert aan, dat dit discri
minatoir zou werken, wat zich niet verdraagt met de aard van het burgerlijk
recht.
Anderzijds zal niet over het hoofd gezien moeten worden, dat de Hoge Raad
ook bereid is rekening te houden met het collectief karakter van de werk
staking. In de motivering van het arrest worden termen gebruikt als „collec
tieve actte tot werkweigering" en „werkweigering in collectief verband". Ook
minister Samkalden heeft indertijd in zijn voorontwerp gesteld, dat de ver
plichting van de arbeider om bedongen arbeid te verrichten, Is geschorst.
Indien hij deelneemt aan een werkstaking, waarvan de leiding berust bij een
vakvereniging van arbeiders. Blijkbaar heeft prof. Samkalden deze figuur
juridisch toch wel voor mogelijk gehouden, en is hij daarbij over maat
schappelijke en sociaal-psychologische bezwaren heengestapt.
Bij de grote verdeeldheid van meningen Is het echter in dit stadium nog
niet mogelijk, zich een duidelijk afgerond beeld van de situatie te vormen en
een naar alle zijden verantwoord standpunt in te nemen. Het kennis nemen
van de meningen der vakjuristen en der verschillende maatschappelijke
groeperingen is overigens van betekenis voor de toekomstige oordeels
vorming.
WAAR WIL MEN HEEN?
TOTAT willen op het ogenblik concreet de verschillende groeperingen ten
W aanaien van een wettelijke regeling van de werkstaking?
De werknemersvakcentralen vragen niet een wettelijk stakingsrecht als zo
danig te creëren en te omschrijven, maar zij vragen slechts in overeenstem
ming met haar visie, het verschijnsel van de werkstaking als feitelijk gegeven
een plaats te verschaffen.
Ook het Centrum voor Staatkundige Vorming acht het nu nog te vroeg om
een wettelijke regeling te treffen met betrekking tot de voorwaarden waar
onder gestaakt mag worden. Dit zou namelijk gepaard moeten gaan met
gedetailleerde voorschriften en bepalingen, waarover de ideeën nog niet vol
doende zijn uitgekristalliseerd. Wel is men in deze kring van mening, dat het
jongste arrest van de Hoge Raad in de toekomst de mogelijkheid biedt van
een bevredigende oplossing.
Het werkgeversrapport noemt het arrest van de Hoge Raad volkomen juist.
Het past in onze gehele maatschappelijke ontwikkeling en bevestigt als het
ware het bewustzijn, dat staking thans in onze verhoudingen als een inbreuk
op de normale gang van saken, derhalve als iets abnormaals, moet worden
besrhouwd.
Zij bet met een Iets genuanceerde motivering komt mr. II. J. Hommes in
A-R. Staatkunde ongeveer tot dezelfde conclusie. Ook hij noemt een wet
telijke of grondwettelijke erkenning van het recht tot werkstaking, welke de
nadere omgrenzing daarvan geheel aan de rechter overlaat, onnodig.
meningen lopen dus ook wat de praktische voorstellen betreft nogal
Courante Kroniek
NIEUW-GUINEA
Elsevier* Weekblad noemt het
bevreemdend, dat de a.r.fracüevoor««er
in de Tweede Kamer, dr. Bruins Slot, blqft
aandringen op een gesprek met Indonesië.
„Hjj heeft", aldus hei blad. „daarmee on*
land. nationaal en internationaal, geen
goede dienst beweaen. Men mag dan ook
hopen en verwachten dal de door de beer
Bruins Slot verkondigde mening op «eer
ren apartr bevoorrechte positie kort, termijn ere rrondi„ diicoui. in
anti-revolutionaire kringen zal lelden. Dia
discusaie ia hoogst noodzakelijk, ook wan
neer men liet betreurt dat hierdoor ten
tweede male onrust in deze partij zal
ontslaan. Er ia erhtcr ook reden voor
vertrouwen, omdat zich in deie partij enige
wjjze mannen bevinden die borg ataan
voor een waardige en duidelijke diseuaaie.
Voora] het laatate, duidelijkheid, is ge
wenst. Wjj hebben er namelijk recht op te
weten of dn mening van de heer Bruin*
Slot wel representatief is voor de anti
revolutionaire partij. Wjj kunnen on« dat
nauwelijks voorstellen. Maar ook het
kabinet mag een duidelijke uitspraak ver
langen. Er is nu immers een pijnlijke
contradictie ontstaan lussen het regerinas-
hcleid. waarvoor de a.r. partij mede
verantwoordelijkheid draagt, en de uit
latingen van één van de voormennen van
die partij. Trouwens, het kabinet «al ook
wol willen weten of do heer Bruins Slot
inderdaad namens dc gehele a.r. partij
aprak toen hij tot een „de facto" erkenning
van Oost-Duitsland adviseerde. Waarbij
men aich mag afvragen wat een „de facto"
erkenning toch wel mag belekenan-"
In Vrij Nederland schrijft een
Indonesische medewerker o.m.: „Beschou
wen wij de Nederlandse voorstellen in de
Algemene Vergadering der V.N. nader en
vergelijken wij deie met de artikelen 1 en
2 van het Charter voor soevereiniteits
overdracht, dan moet worden vastgesteld
dat het Nederlandse uitgangspunt weinig
afwijkt van hetgeen in 1949 werd inge-
uotnen. Men sou ten hoogst# kunnen
seggen dat Nederland mot het thana inge- ze schadelijk?
diende voorstel heeft gepreciseerd op welkeAntwoord: De door
voorwaarden het bereid ia afstand van de
soevereiniteit over Nienw-Guinee te doen.
Men mag dan ook veronderstellen dat
Indonesië op zjjn beurt een suggestie sal
doen welke weinig van liet in 1949 inge
nomen standpunt sal afwijken. Zo sal dan
een situatie worden verkregen dat beide
landen op hnn oorspronkelijke uitgangs
punten zijn terugeekeerd, met dien ver-lnoemf 4
nde, dat voor de te verwachten onder-1 ^amers.
aan al wie U rekenschap vraagt van ds
hoop die in U is, doch met zachtmoedig
heidheid en vreze", de tekst die nu
vierhonderd jaar geleden op het schut
blad van de eerste exemplaren van de
Nederlandse Geloofsbelijdenis afgedrukt
Evenals de opsteller van de geloofs
belijdenis, Guido de Bres. zullen ook wij.
aldus dr. De Ridder, in de andere situa
tie van 1961. bereid moeten zijn reken
schap al te leggen over de hoop die in
ons is. Ons bestaan naast de Rooms
Katholieke Kerk vraagt op zichzelf al
om de bereidheid van ons gescheiden
zijn deze rekenschap af te leggen. Wat
r van deze vreugdevolle bereidheid
georiënteerd aan de Heilige Schrift,
deze rekenschap tegenover Rome af te
leggen, kunnen wij als protestanten,
aldus dr. De Ridder, best gebruiken.
Hü zag het als zijn taak de gemeenten
te helpen om het juiste inzicht in de
moderne verhouding tussen Rome en de
reformatie te verkrijgen. Dat kan niet
zonder ingewikkelde studie en niet zon
der de eenvoud van het geloof. Weten
schappelijke omzichtigheid hoopte hij
Bü zfjn werk zal hfj door een advies
commissie van theologen uit tal van
kerken worden bijgestaan. Voor deze
vorm van officieuze Interkerkelijke sa
menwerking (waaraan ook de gerefor
meerden door middel van prof. dr. G. E.
Meuleman uit Amsterdam meewerken)
toonde de nieuwe studie-secretaris zich
zeer erkentelijk.
Er is een andere weg
Negerleiders tegen
„freedom riders"
De Amerikaanse negers ^ijn het onder
Ielkaar niet eens over de integratie tus
sen de rassen in de Verenigde Staten.
In de afgelopen week hebben twee voor
zitters van kerkgenootschappen zich vrij
fel uitgelaten over de actie van dc zo
genaamde ..freedom ridera." Groepen
van blanke en bruine jongeren huren sa
men een bus en rijden door staten waar
dit verboden is en waar blank en bruin
van verschillende bussen gebruik moe
ten maken. Het doel is zó de aandacht
van het publiek te trekken door gearres
teerd te worden.
De voorzitters van de twee grootste
negerkehkgenootschappen hebben zich
echter tegen dit „weerloze verzet" ver-
klaard. Zo zei dr. J. H. Jackson, presi
dent van het moderamen van de Natio
nale Baptisten Unie, een bond van plaat
selijke gemeenten met meer dan 5000.000
leden: ,.Wij willen onze rechten, maar
wij moeten ook nog onze verantwoorde
lijkheid kennen. De negers moeten gaan
beseffen dat er in ons land nog wel iets
meer te doen is dan te strijden voor on
ze burgerrechten." HU beschuldigde de
freedom-riders er van dat zij niet zelf
hun problemen willen oplossen, maar
de regering vragen dat de regering
i doet door
veranderde
wetgeving. -
In San Francisco wees C D. Petta
way. voorzitter van de Nationale Bap
tisten Unie van Amerika, de bijna ge
lijknamige bond van kerken die maar
groot is (2.500.000 leden)
half
betere weg is naar integra-
Natuurlijk verlang ik naar de vrij-
heid waar een burger recht op heeft en
dat sluit ook in de vrijheid om gebruik
te maken van een openbaar vervoer
middel als ik het geld heb. Maar ik wil
niet de gevangenis in enkel en alleen
om een dergelijke tocht." Deze 75-jarige
kertcelijke negerleider zei dat zijn motto
was voor integratie: „Wees een goed
staatsburger en een eersteklas
(Van onze parlcmcntsredactie)
Op zijn minst bestond begrip
voor het standpunt van de antire
volutionaire Tweede-Kamerfrac
tie over de Nieuw-Guineapolitiek
bij het forum, dat zaterdag op de
laatste dag van de Arjos-studie-
conferentie in Driebergen zijn
licht liet schijnen over allerlei po
litieke actualiteiten. „Begrip" is
eigenlijk nog een zachte uitdruk
king, want een van de forumleden,
dr. J. G. Stapelkamp deelde zelfs
mee, de uiteenzetting van fractie
leider dr. Bruins Slot met enthou
siasme ontvangen te hebben.
„Er is hier beslist geen sprake var
politieke ommekeer", meende dr. Stapel
kamp. „Het begrip zelfbeschikkingsrecht
te door ons, antirevolutionairen, al te juri
disch verklaard. Dr. Bruins Slot bewees,
ln de partij ontwikkelingen aan de
zijn, aie ons hoopvol kunnen stem-
voor de toekomst. Het volk. dat men
tot zelfbeschikking wil brengen",
klaarde dr. Stapelkamp, „moet met
schone lel kunnen beginnen. Je belast de
kinderen toch ook niet met de ruzies van
ouders."
„Stapelkamp voelt nauwkeurig aan. wat
de fractie leefde", zo reageerde hierop
een ander forumlid, het a.r.-Tweede-Ka-
merlid de heer G. A. Kieft. Hij lichtte toe.
dat het voorstel van dr. Bruins Slot om
de gespreksmogelijkheden met Indonesië
te onderzoeken niet tot doel heeft om per
sé over de zelfbeschikking te praten. Men
moet een open gesprek beginnen zonder
bepaalde vooropgezette bedoelingen. Zo is
in ons land ook het gesprek tussen pro
testanten en rooms-katholieken begonnen.
En precies zo is het bij het gesprek tussen
Kennedy en Gromyko."
Een derde forumlid. de heer R. Gosker.
betwijfelde aanvankelijk, of het standpunt
van de a.r.-Tweede-Kamerfractie juist en
zinvol is. Na het aanhoren van dr. Stapel
kamp verklaarde hij echter dat diens be
toog hem in zeer sterke mate had aange-
eigenlijk het vierde forumlid.
drs. A. Hoogerwerf, die het forum de
meeste gesprekstof leverde. In zijn bro
chure over de ontwikkeling van de poli
tieke partijen in ons land, waarover wij
vrijdag reeds berichtten, stelde hij een
groot aantal discussiepunten aan de orde,
waarover de deelnemers aan de conferen
tie en de forumleden met graagte van ge
dachten wisselden. Zo werd veel tijd be
steed aan de voor- en nadelen van het
bedrijven van polietieke activiteiten dpor
belangengroepen en aan de samenwerking
tussen de grote christen-democratische
partijen.
Een kritische noot ontbrak met name
niet in de discussie over het antirevo
lutionaire beginselprogram. In navol
ging van wat onder meer onze bladen
over het nieuwe program hebben ge
schreven. stelde drs. Hoogerwerf in zijn
brochure, dat het program een duidelijk
toekomstbeeld mist. De overige forum
leden sloten zich hierbij in grote lijnen
Wat de heer Gosker met name was op
gevallen. was. dat in het nieuwe program
de organische maatschappij-opvatting,
waarin ook plaats is voor een politieke
vertegenwoordiging van de beroepsbeoe
fenaren, feitelijk over boord is gezet.
Over het vraagstuk van de atoombewape
ning wordt met geen woord gerept. In het
artikel over de defensie wordt niet eens
vermeld, dat de A.R.-Partij de vrede na
streeft. Overigens vond de heer Gosker
program beter dan het oude.
„Ik ben zo maar een doorsnee-christen", zeggen de meeste
mensen. En inderdaad is het waar. Er is waarschijnlijk meer
middelmatigheid in de kerk dan waar ook in deze wereld.
In de vakbeweging kan men geen middelmatigen gebruiken.
Daar heeft men topmensen nodig om uit de onderhandelingen
te kunnen halen wat erin zit. In de bedrijven kan men geen
middelmatige directeuren gebruiken. Daar heeft men eerste
rangskrachten nodig die kunnen concurreren tegen andere
bedrijven.
Maar in de kexk regeert zo vaak de middelmatigheid. Vorige
zaterdag schreven we over het loon van de christen. Laten
we echter goed beseffen, dat dat loon wel uitbetaald wordt,
maar dat we er geen recht op kunnen laten gelden. Het
loon is niet voor de middelmatigen. Paulus noemt dit loon
de prijs van een wedloop. Alleen de beste, de snelste krijgt
deze pr\js. De prijs is voor hen die een topprestatie hebben
afgelegd.
Zijn wij er op uit om geestelijke topprestaties af te leggen?
Dat vraagt God van ons en dat is mogelijk. Als wij het in
eigen kracht zouden moeten doen, zouden we moedeloos
bij de pakken neerzitten. Maar God zegt: Wees krachtig in
de Here en in de sterkte Zijner macht. De kracht van de
hemel staat u ter beschikking.
Voordeel vrijere
lijksmu
|pf. dr.^I
loonvorming
(Van onze soc.-econ. redactie)
Een van de belangrijkste winst
punten van de gedifferentieerde
loonvorming is, dat voor loonsver
hogingen werkclassificatie niet
langer dwingend wordt voorge
schreven. De hantering hiervan is
nu overgelaten aan de vrijheid
van de bedrijfstakken.
Bij de vaststelling van lonen
werden voorheen werkclassifica-
tierapporten verlangd. Voor grote
delen van de werknemende be
volking was dit echter onmogelijk.
In het verleden is men aan de
rechtsgrond van deze eis rustig
voorbijgegaan. Er is namelijk geen
enkele rechtsgrond aan te duiden
voor het verplicht overleggen van
werkclassificatierapporten bij ver
hoging van de lonen. En dat heeft
men dan toch maar geprobeerd.
Deze duidelijke verklaring legde van-
_aag de voorzitter van de Nederlandse
Christelijke Grafische Bedrijfsbond, de
heer G. Jeus, af op de algemene v—
gadering van de bond die vandaag
Beroepingswerk
kamp te Eng wierum.
GEREFORMEERDE KERKEN
Drs. Hoogerwerf meende, dat het pro
gram te weinig nadruk legt op de gelijk
heid in de samenleving, bijvoorbeeld wat
betreft de inkomensverdeling, de gelijke
kansen voor iedereen en het rassenvraag
stuk.
De heer Kieft vond, dat meer dan tot
nu toe de nadruk moet worden gelegd op
de christelijke barmhartigheid en liefde
die 'hieraan °«Un' verbonden, "moete'n^Mdj Rotterdam-C. (vooreen te
aanvaarden. Ook pleitte de heer Kieft Hilversum).
voor het toekennen van werkelijk gezag DOOPSG. BROEDERSCH.
aan organisaties als wijkraden. Bovenal,
zo meende hij. moeten de noden van del Beroepbaarstelling. Aan de Doopsg.
kleine man de aandacht krijgen. „Wij kweekschool is geslaagd en nu beroep-
n aan deze nog vrij grote groep baar verklaard: mej. H. A. van Winter
leefbaarheid geven." Ite Groningen.
lethel.
Gelukkig noemde de heer Jens clef
omstandigheid, dat het aandeel uanr™
de werknemers in het nationaal inko-l Hart
men naar verhouding de laatste ia-S
ren is gestegen. Deze kentering noem-l
de hij ook een belangrijk winstpvntJ^^j
In tijden van hoogconjunctuur fleegt ókay!
over het algemeen het aandeel oanr J
de ondernemers in het nationaal watj
komen te stijgen ten koste van Tzctf'
aandeel van de werknemers. Ed jóa
Meer vooroverleg
infant»
Aandacht vroeg de heer Lens
jor, dat er thans aan de top van
bedrijfsleven druk overleg plaats vindt
het te voeren loonbeleid in de toe
komst. Zowel in werkgevers- als in
werknemerskring wil men graag ko
men tot een sluitend systeem van voor
bespreking. Niemand heeft namelijk'
belang bij teleurstellingen achteraf.
Het overleg vooraf en intern mag ech
ter niet inhouden een beperking van
de vrijheid van de afzonderlijke orga
nisaties. Overigens merkte de heer
Jens op dat een artikel als loonvor-
ming niet geschikt is voor zelfbedie
ning. (Deze discussie doet zich than:
voor mede met het oog op de in ti
stellen loonraad in het kader van dt
arbeidsvoorwaardenwet, een raad waar
de vakbeweging mede te beslissen
krijgt over de loonvoorstellen, die
door de bonden in de afzonderlijke be
drijfstakken zijn overeengekomen.
Red.)
De bevoegdheid die de overheid in j
het ontwerp ArbeidsvoorwaardenwctH,.
aan zich houdt vond de heer Jens wolior Ped
ruim. Hij vond dat een dergelijke c
vergaande, zeer ingrijpende bevoegd
heid moeilijk aangeduid kan worden ,r To
met het woordje „slechts", zoals in[0
het ontwerp geschiedt. „Dit is *üet def
grotere vrijheid, welke de christelijke
urelrHrenraainre ,rnrkr naen heeft crestnnn. i0"
ingrijpen op alle onderdelen."
Bedrijfschappen m
J 11 irung
De aanvragen van de organisaties ln*art-
het grafisch bedrijf tot instelling van«°i"gvli<
een bedrijfschap voor het boek- eniur: Oi
diepdrukbedrijf en voor het lithogra-.uthers
fisch bedrijf blijken bij de organlsatic-r: Org
commissie van de S.E.R. nog moeilijk
heden te ondervinden. In geding is dc
werkingssfeer van de bedrijfschappen, feouck
De heer Jens merkte hierover inzijn'jf
openingswoord op, dat indien de wer-l,
kingssfeer van de schappen anders zou ,imMc
gaan worden dan door de indienende ®s-
organisaties is voorgesteld, de vraag «aasge
rijst, of de huidige privaatrechtelijke I lage
•erking niet is te ver-) den
kiezen boven een publiekrechtelijke leaden
door de S.E.R. gekortwiekte bevoegd-Itie pi
heid.
De heer Jens sprak tot slot zijn te-1.
vredenheld uit over de interne ontwik-1
keling van de eigen organisatie. Sinds® Burc
1959 is het ledental met 469 werkende'en 1
leden toegenomen tot 6530 leden, eentrkgroi
toeneming met ruim 8 procent. Inoreit
febouv
bt: Jo
Vraag: De laatste tijd vind ik gere-
geld op alle mogelijke plaatsen deze kende de schuldige te zijn
kevertjes, waarvan ik een exemplaar rijding. Kan de vader
opzend. Dit zijn geen houtwormkever- gg|jgg
zij'hebben meer weg van
motorfiets zat. De automobilist be- ge positie, had eigen diplomaten
an de aan- Beieren hebben ook
ee
vergoeding eisen voor ziekenhuis- denke
begrafeniskosten? Kan hij de vorde-
zoek genoeg voor de bestuiving? In-'
geschiede- secten zullen de bessen niet nuttigen, «sino
Wat zijn dat voor kevertjes en zijn de-
0ring bij de chauffeur indienen of moet Elisabeth
deze bruin, bij afwachten wat de rechter beslist? keizerin Elisabeth
belangrijke rol gespeeld. Men
an het Beierse huis en vooral hommels de bloerr\en vernielen
Jacoba van Beieren. Koningin de honing te komen (het zg.
i Beierse, u moet daarop
wèl bestaat de mogelijkheid, datpgte
bijflldo (I
n). jaar)
Ifudi
Antwoord: Was het meisje blijvi
leven, dan had zij vergoeding van al
Vraag: Onder een betonnen stoep l de
achter mijn woning schijnt zich een uxor
mierennest te bevinden. De hele zo- naci
opgezonden schade kunnen eisen, niet alleen van ♦eJ'^arvarT ik u een bloem toezend' mer zi® ik daar een ma,ig aantal von fümor
K,re,ndV"t„',PPd. »d
groep fruitkevertjes. In streken
syrlacus-althaea, zo genoemd omdat
de bloemen zo veel gelijken op die van
een stokroos (althaea). Het is een
vsguswa'se aif.n Ï&SÏÏS» tamVre";«re ^JriS'isrwb,,ss5s,M
d. overledene. Hij k.» verBoedinS
wordt dan ex (2
de stoep
normaal, zie ik er meer. die het wel-
licht benauwd krijgen. Maar kortgele- l(j j
rij. Bespuiting met DDT lijkt
juiste bestrijdingsmiddel.
Vraag: Wij en onze buren hebben
veel last van zwarte
van ,11e «chade' d" U.ewïn' Onk jl. «reik iedere plan.
ijksmi
wel betontorren. Vooral
Men Hij kan zich in het strafproces beledig-
voldoet vooral goed op zandgrond.
visa*vloerbedekking gerUjk proces beginnen. Het beste
stellen, hij kan ook t
handelingen de Ver. Naties ala medium 1 ligt. komen ze veel
worden ingeschakeld. Dc vraag
onmiddellijk of de In de delen 1
van het Charter van soevereiniteit
daaruit afgeleide Nederlandse en Indone-| kunnen"verrichten "met sten regeerden
Op welke
ijstl wijze kan men deze radicaal uitroeien'
2 Wil zenden u hierbij
jJ Antwoord: Het door
diertje is
die de zaak
een dag, waarop een zeer F
bijna SrooX aantal beestjes te voorschijn I
impn kwam Nu waren het er echter twee j
soorten: de een van groot formaat en ,'en
grote en jange vleugels. L°
i 01 op oen heester ot ?ÏEml
langs de tuindeuren omhoog. Zijn ze s)*smi
op een bepaalde hoogte gekomen, dan Uurwe
laten ze zich vallen, en halverwege de ^van
val gaan
tot vliegen, waarbij
in exemplaar. Vraag: In mijn postzegelalbum zie 25 pet. of met 200 g DDT 50 pet. per het opvalt, dat zij rechtstreeks zonder eeszaj
iet uuui u opgezonden ik een bladzijde Beieren. Wanneer ioo 1. water. Voor dit jaar is het te enige weifeling naar het zuidwesten |at 27.
snuitkever. De bes4rij- werd deze staat gesticht en welke -
volgend jaar moet
spuiten zodra men de aantasting v
neemt. In een liguster kan
-itrhe atandponten met elkaar te ▼ermigsal Nourrcid. Dit is bij de drogist
«jjn. Men ontkomt dan alellia niet aan dekrugbaar.
uileen. Maar juist daarom souden wfj tenslotte nog aandacht willen vragen indruk, dat de than* door Nederland met Vraag: Wij hebben enkele uren per Bondsrepubliek. Het land grenst aan de hagen goed en geregeld te sn
voor bet praktische voorstel vin prof. mr. P. Borst dat in het werkgevers- nadruk vasteriegde bereidheid onmiddellük da« huishoudelijke hulp nodig en zou- Tsjecnoslowakije. Oostenrijk, Zwit- of te knippen en het snoeisel te
rapport .prdt oodrratepi*. namelijk de lostelliaf van een aervice inatituot. ,l„,nd Ie doen re. de reevereinitek - !>en 5S55, «ïSTS ?"land "ndere Dult" d«lM,tEn f™!4"- De bestr.jdingsm.ddelen
hoewel niet on Indonesië hol umtmlül|i| fa Voor het bewonen van een ka
element ia flat thans een rompromt» mer huishoudelijke hulp kan vragen, frankische rijk onder Lodewijk de Duit-
mogelijk maakt. Aan deze berridhoid tot Dit zou ons goed te pas komen
aoeverginiteitaoverdracht wordt door Ne- zou hek mogelijk zijn, in geval
derland in het geheel geen voorwaarde nood. de kamer op te zeggen?
..k.p„ld, m» dire „waad, d„ d... Het te.l. Jan
nv.,Jroai,i i I en pension te nemen, die
overdracht uit.«luitend aan de eigen bej ppiri is ,pr fferfeeiteliike be
verdwijnen. Er blijft slechts een enke- 6.30 e
le over. Ik vermoed, dat er aan deze K 5.30
ook dieren iets mankeerde. Zij werden dan tot
wordt ondersteund, namelijk de instelling van een service-instituut. afstand
Er «ou geen wettelijke regeling van de werkstaking nodig zijn, maar er aou hoewel niet i
een manier gevonden moeten worden om arbeidsgeschillen te voorkomen i
op te lossen. Het initiatief hiervoor «ou moeten uitgaan van het gezamenlijke
Nederlandse bedrijfsleven en niet van de wetgever.
In het kader van het privaatrechtelijk samenwerkingsorgaan van het bedrijfs
leven, de Stichting van de Arbeid, zou een soort service-instituut opgericht
moeten worden, waarop partijen in geval van een arbeidsgeschil een beroep w«lking van Nieuw-Cuin
kunnen doen voor bemiddeling of arbitrage. De instelling van een dergelijk nUatmndon. In aanm
In 1180 kreeg de Paltsgraaf Otto
van Wittelsbach het hertogdom in leen.
Tot 1918 bleven de Wittelbachs rege-
nog veel insecten vernietigen door geregeld door de kleine mieren „aan- fct-an,
gesDroken". Kan het een soort trc-k Hi
zijn of zijn het wijfjes, die ccn nieuwer'
bestrijdingsmiddelen zijn kolonie gaan stichten? ensdai
Antwoord: De levensloop of cyclus fcugdb
lijkt wel wat op die van ek p
°P èdag
i rcid is ter gedeeltelijke betaling enige Maximiliaan (die
instituut zou naar de mening van de werkgeverscommissie. een duidelijke
stap vooruit aijn op de weg van samenwerking tussen werkgevers en werk
nemers in Nederland. Een samenwerking op basis van redelijkheid en over
leg. wat van een wettelijke regeling van dc werkstaking niet gezegd zou
kunnen worden.
Zeer beslist lijkt ons dese suggestie het overwegen waard, vooral omdat er
lich op de weg naar een wettelijke regeling van de werkstaking vele maat-
arhappriljke voetangels en Juridische klemmen blijken te bevinden. Ni
Indonesië krarhlens da !nd<
huishoudelijke hulp te verlenen. ring kwam) werd in 1805 tot koning
e cconmrn dal! Vraag: Heeft mijn stiefbroer, die verheven onder de naam Maximiliaan
•he grond-door mijn vader bij zijn tweede huwe- Joseph I. Hij bleef tot 1825
lijk geëcht is, bij mijn overlijden
spraak op mijn nalatenschap? Ik ben tot 1848, Maximiliaan II
de kunstlievende Lodewijk II
an d* Stichting van de Arbeid ook een commissie raat formeren om ratk ~a ^U^ard«1i|Ve a^.aialnlteC- ï^dt'.
aich te verdiepen In bet stakingsrecht, lijkt ons dit in dit college Mn goer ow.rdr*rht kan Djakarta weinig bezwaarlhet leven gekomen7 toen zij achterop
toepasselijk discussiepunt. inbrengen." I bij haar verloofde op de duozit
'ft de bevolking van Nienw-Guinea rekent
al» Ie behoren tol de Indone«i»rlie nalie,
kan met enige goede wil tot het bereiken
van een aanvaardbaar eompromi» een
onvoorwaardelijke overdracht van de soe
vereiniteit aan de Papoea'» door Djakarta
als aoevereinileitaoverdraehl aan het Indo- - - -- --- -
-rehrk. reik .ardre l-reh.q-d T«,re m'k«2. ande" >»t 1,1J voorlaat»
- aetroaen wordt.
Vraag: Een 21-jarig
Vraag: Mijn calycarpa bloeit goed,
iaar als zich na de bloei besjes vor-
rn ca ™„..,oavaa rw- ik"™» "ifS
1. vaal aOa alla vori». ^«"ia^dare ^'lar'halTaatï!;
Wat kan de oorzaak zijn? De heester ui
wordt al vóór de bloei met een net
mmaan afgeschermd, zodat een vogel er moei-
het be- Uik bii kan komen,
n 1825 Antwoord: Het w
1848 tot jaren niet meegewerkt
en
vrijd
ind Lodewijk I regeerde
het Duitse keizerrijk. Lode-
te vormen. U schrijft echter
de stand, zodat het best m
zijn dat de plant niet veel
- wijk I werd in 1886 door de regent Zij ïioudt juist veel -1
spraak maken op uw nalatenschap. In- prins Luitpold vervangen, die zijn taak ben nooit gehoord, dat deze pli
dien nodig kan u echter een testament onder diens opvolger Otto I van 1886 bestuiving nodig zou hebben
werd dus meerdere exemplaren bij elka.
(moeren)
in het voorjaar weer ecu uucienueai iet.
stichten. Als het warm is, krijgen deFa,v;
bat nest en ko- Pden
buiten In het najaar ont- nten
staan zg. vliegende mieren, die u ook
hebt waargenomen. Deze zijn bestemd «iflp
om elders weer nieuwe kolonies te
heeft de laatste stichten Daar er zowel mannelijke als Ie 79-j
veel bessen vrouwelijke vliegende exemplaren jjend
voorkomen, zorgen deze voor de in-
standhouding en uitbreiding van de
krijgt, soort Dat de mieren elkaar aanraken.'len
Wij heb- geschiedt met het doel mededelingen 0lIK>b
int kruis- omtrent voedselbronnen enz. door te ter zo
dat er geven. Na het najaar sterven de ko- I gev
lonies. met uitzondering
om werd de manarchie afgeschaft. Beie- bessen te krijgen. U zoudt
ren behield in het keizerrijk en later nen probi
onder de republiek een zeer zelfstandi- poten. Is
kun- lijk verschil met de bijen, bij wit
exemplaar bij te kern van de zwerm in leven blijft
el insecten en bijenbe- die een wintervoorraad vormen.
