Jlicumc piitsrije GTtmroiit
blTGAVEN BOVEN 10 MILJARD
Explosie in het toestel
van Hammarskjoeld
Laag tekort van 275 miljoen
gulden
twin!
li
1?
X"burg
F
it
F
Loon- en inkomstenbelasting in juli 1962 omlaag
jExtra lasten van defensie voor
rekening van bedrijfsleven
z°'H m /m
je ware halve ZHtire!
Vorstelijke
toiletten
ii
Si
H
h
11
10
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1961
POSTREKENING: 5893®.
KLACHTENDIENSTbezorging 18—19 t
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Tweeënveertigste jaargang no. 12281
Directie: F.
Ol. E DIEMEB
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
„Stanioatiitli it ahfblmn
mijn htrl io trghfnspotl
in deze tijden van
spanning en zeer bijzondere
verantwoordelijkheid
HM. de KOMISCHS
in de TROONREDE
Pagin
irVE MILJOENENNOTA, die de minister van finan-
f ciën, prof. dr. J. Zijlstra, vanmiddag lieeft in-
gediend, heeft een historisch aspect: voor het
IJerst in de geschiedenis overschrijdt de raming van
Je rijksuitgaven de tien miljard gulden. Deze over-
ichrijding was, gezien de groei van de uitgaven in de
;jkatste jaren, te verwachten, maar de ontwikkeling
toch wel opmerkelijk, als men weet, dat binnen
ijjen eeuw de uitgaven van liet rijk tot het honderd-
voudige zijn gestegen. De begroting voor het komende
jaar heeft een tekort van 275 miljoen gulden en dat
is laag tegenover het verwachte werkelijke tekort
over dit jaar, dat 1550 miljoen gulden bedraagt. Deze
ontwikkeling is te danken aan de sterke stijging van
de belastingen, die weer het gevolg is van een krach
tige toeneming van de inkomens en de bestedingen.
De conclusie kan dus zijn, dat deze Miljoenennota een
typische „hoogconjunctuur-begroting1' is.
De voornaamste punten uit de Miljoenennota,
jie dit jaar vergezeld gaat van een aantal belas-
ingontwerpen en voor de eerste maal van
door het Centraal Planbureau samengesteld
leknopt centraal economisch plan, kunnen als volgt
orden samengevat:
Als gevolg van het aflopen van de Ameri
kaanse hulp voor onze defensie zal een extra
last van 135 miljoen moeten worden gedra
gen. De dekking van dit bedrag wil minister
Zijlstra vinden in een bijzondere belasting op
minerale oliën (stook-, gas- en dieselolie e.d.),
waarbij de particulieren (huisbrandolie) wor
den vrijgesteld en die 65 miljoen moet op
brengen. De rest moet worden gevonden in
de opbrengst van de vennootschapsbelasting,
waarvan de tijdelijke tariefverhoging pas per
1 januari 1963 en dan nog slechts gedeeltelijk
ongedaan zal worden gemaakt. De helft van
deze meeropbrengst zal in 1962 voor „defensie"
worden gebruikt.
2. De verlaging van de loon- en inkomstenbelas
ting (die oorspronkelijk reeds op 1 juli j.l. had
moeten ingaan) zal mits de Staten-Generaal
daarmee instemmen nu ingaan op 1 juli '62.
3. Vooruitlopende op een duurzame regeling in
de algemene belastingherziening wordt voor
de werkende gehuwde vrouw als voorlopige
oplossing een belastingverlichting per 1 jan.
1962 voorgesteld.
4. Op de rijksbegroting voor 1962 is een stelpost
van 200 miljoen gulden geplaatst voor salaris
herziening van de ambtenaren. Dit bedrag
geeft geen enkele indicatie wat betreft de
hoogte van een eventuele salarisverhoging.
3. Het bouwprogramma is opgezet op de bouw
van 90.000 huizen, als volgt verdeeld: 35.000
woningwetwoningen, 30.000 premiewoningen
en 25.000 woningen in de vrije seetor.
zegt de minister, dat op toenemende
spanningen moet worden gerekend: de
sch'aarste aan arbeidskrachten vormt
een knelpunt, dat een verdere stij
ging van de produktie beperkt. De
spanning geldt vooral de bouwsector,
het tekort aan mankracht en ma
terialen zich openbaart in een stij
ging van de prijzen en een langere
bouwtijd. Ook in de metaalnijverheid
het tekort aan arbeidskrachten groot.
(Zie voor uittreksel uit de Mil
joenennota en voor de Troon
rede elders in dit nummer).
Rouwbeklag van
koninklijk paar
HM. de Koningin en Z.K.H. Prins
Bernhard hebben telegrafisch rouwbeklag
betoond aan de Koning van Zweden in
verhand met het overlijden van Ham-
marskjoeld.
Steek
hem in
zo'n
katoenen
Hazewim
Parka!
Dan is hij
iedere bui
de baas.
In
menioriani
TELDEN zal zozeer als bij Ham-
marskjoeld het geval is de dood
in het publieke leven een lege plaats
hebben veroorzaakt. Indien iemand
in het onrustig beweeg der volken
stond dan hij. Wereldburger tras
hij maar dan in een wereld die
in verwarring op zoek is naar nieu
we vormen. Hammarskjoeld was
overal daar, waar de vrede werd
bedreigd. Waar spanningen waren,
daar trof men hem in een geduldig
en volhardend pogen om geschillen
bij te leggen, om vrede te stichten.
Hij deed het met alle eigenschappen
die de briljante diplomaat sieren: be
kwaam en koel, objectief en nauw
gezet. Dat hij, nu van deze. dan van
gene zijde, kritiek ondervond, mag
een bewijs heten van de onpartijdig
heid waarmede hij handelde. Hij was
een omstreden figuur met een on
dankbare taak. Maar van hoe grote
waarde hij was is de wereld zich
temeer bewust, nu hij haar zo plot
seling is ontvallen. Waarlijk, in het
internationale vlak der dingen wor
den ons in deze dagen de beproevin
gen niet bespaard.
Smartelijk is dit gebeuren, ernstig
zullen z\jn de gevolgen. Hammars
kjoeld was bij uitstek de drager
van het gezag der Verenigde Naties.
In een volkerenwereld waarin de
scheuren diep worden getrokken
staat dit gezag op het spel, terwijl
het minder dan ooit schijnt te kun
nen worden ontbeerd. Is het dan
wonder, dat verslagenheid zich van
miljoenen heeft meester gemaakt?
Of zou het kunnen zijn dat dit is
geschied om ons te doen afzien van
een mens? Ook van deze mens die
onmisbaar leek? Hammarskjoeld
heeft zich onvermoeibaar beijverd
voor de bestendiging van de vrede,
waar deze ook maar werd bedreigd.
Nu ook h\j is weggenomen, gaan onze
onrustige gedachten uit naar Hem,
die eens vredemakers heeft zalig ge
sproken en die ons een vrede in het
uitzicht heeft gesteld als deze we
reld nooit kan schenken.
Geen dieper grond is er om, in het
voetspoor ook uan een Hammers-
kjoeld, ook op deze aarde naar vrede
te blijven streven.
•linten uit de
IROONREDE
ke koningin Juliana he
denmiddag in de Ridder
zaal heeft uitgesproken,
zijn:
Een gesprek met Indo
nesië over Nieuw-Gumea
is niet mogelijk gebleken.
De conclusies der bespre
kingen met vele landen
over de mogelijkheid de
V.N. te betrekken bij dit
gebiedsdeel zullen zo spoe
dig mogelijk worden be
kendgemaakt
Engelands bereidheid
om toe te treden tot de
E.E.G- acht de regering
van het grootste belang.
Hetgeen in Beneluxver-
band werd bereikt geeft
reden tot verheugenis.
Meer dan ooit zal het
beleid erop gericht moeten
zijn, in samenwerking met
het bedrijfsleven, de loon
ontwikkeling binnen de
grenzen te houden, die
door de groei van de pro-
duktiviteit zijn gesteld.
Het prijsbeleid zal worden
voortgezet.
Een in verhouding tot
de andere sectoren van de
bouwnijverheid hoge acti
viteit op het gebied van de
woningbouw acht de rege
ring, gezien de woning
nood van velen, ook voor
1962 gewenst
De omzetting van woes
te gronden in landbouw
gronden zal tot het uiterste
worden beperkt, mede ter
wille van natuurbescher
ming en openluchtrecrea
tie.
Na ampele wijziging zal
de regering door wijziging
van het wetsontwerp alge
mene kinderbijslagverze
kering tegemoetkomen aan
een aantal bezwaren, die
voor de schorsing van de
beraadslagingen naar vo
ren zijn gebracht.
Gehoopt wordt, dat het
ontwerp mammoetwet in
het komende zittingsjaar
de instemming van de
Tweede Kamer zal ver
werven.
De goede verstandhou
ding tussen de landen van
het Koninkrijk wettigt het
vertrouwen, dat bij het
overleg over het Statuut
een alle partijen bevredi
gende oplossing zal wor
den gevonden voor de Su
rinaamse wensen.
Ter dekking van het te
kort op de begroting voor
1962 zal geen beroep op de
open kapitaalmarkt behoe
ven te worden gedaan.
Tal van nieuwe wets
ontwerpen zuilen aan de
volksvertegenwoordiging
worden voorgelegd, o.a.
«en ontwerp algemene bij
standswet.
HOE DE STAAT 1 GULDEN ONTVANGT
Minister Zijlstra zegt o.m., dat, als
gevolg van het feit, dat de overheid
een grotere plaats in onze volkshuis
houding is gaan innemen, ook de in
vloed, die zij via de overheidsfinanciën
op. het economisch bestel kan uitoefe-
is gegroeid. Maar men moet deze
mogelijkheden ook weer niet over
schatten. Het totaal van vraag onder
scheidenlijk aanbod in onze economie
beweegt zich in de buurt van de 70
miljard en in dat kader staat de rijks
begroting met een totaal van 11 mil
jard.
11 een prognose voor 1962 gevend
HOE DE STAAT 1 GULDEN UITGEEFT
N.V.Tabsk»fabriok J.Gruno-Nijkirk
H.M. de Koningin was gekleed in
■n robe van donkerbruin taf, waarin
■er gedekte herfsttinten verwerkt.
Daarbij droeg zij een fluwelen hoed
met goudkleurige tule, bruine schoe-
en handschoenen. De vorstin droeg
het Grootkruis der Orde van de Ne
derlandse Leeuw.
Z.K.H. de Prins droeg het ceremo
nieel tenue van generaal van het gar
deregiment Grenadiers en eveneens hei
Grootkruis der Orde van de Neder
landse Leeuw.
Prinses Beatrix was gekleed in een
robe van zeegroene kant. Een fluwe
len turban, satijnen schoenen en glacé
handschoenen in de kleur der robe
completeerden haar toilet.
Prinses Irene droeg een robe van
cerisekleurige satin bewerkt met flu
welen bloemen en een hoed van crème
organdie. Ook haar glacé hand
schoenen waren crème en zij droeg
satijnen schoenen in de kleur van haar
toilet.
Het toilet van Prinses Margriet be
stond uit een tafzijden robe met gele
bloemen en groene bladeren op wit
fond, een kapje van goudkleurige tule,
zwart fluweel, schoenen van de
zelfde stof als de robe en bijpassende
handschoenen.
De drie prinsessen droegen evenals
haar ouders het Grootkruis der Orde
van de Nederlandse Leeuw.
De calèche, waarin de prinsessen
naar de Ridderzaal reden, was de zo
genaamde met vier paarden bespannen
crème calèche, die een geschenk was
van H.M. Koningin Emma bij de hul
diging van H.M. Koningin Wilhelmlna
in 1898.
Russische kernproef
en lancering van
getrapte raket
De Russen hebben gisteren opnieuw
aen kernexplosie teweeg gebracht Het
was de dertiende sedert de hervatting
van de proeven.
De explosie had een kracht van onge
veer een megaton en vond plaats in de
buurt van Nova Zembla.
Volgens een bericht van het Russische
persbureau Tass heeft de Sowjet-unie ook
een tweede raket afgevuurd naar het
doelgebied in de Stille Zuidzee.
De raket werd beschreven als eer. ge
trapte raket voor tranaportdoeleindon, cn
volgens Tass is de proef in alle opzichten
geslaagd.
GISTERMIDDAG werd het vreselijke vermoeden, dat de secretaris
generaal van de Verenigde Naties, Dag Hammarskjöld, bij een vlieg
tuigongeluk om het leven is gekomen, bewaarheid. Op enkele kilometers
van het Noordrhodesische plaatsje Ndola werden de wrakstukken van
Hammarskjölds toestel gevonden.
De enige overlevende van het on-, Het toestel werd bestuurd door een
uelnk de Amerikaanse sereeant Ha- Zweedse bemannin«- Het vliegtuig was
geluk, de Amerikaanse sergeant na enkele dagen geleden Eiisabeth-
stad door machinegeweren beschoten,
waarbij een der vier motoren werd be
schadigd. Naar in Brazzaville .(voormalig
Frans' Kongo) verluidt, werd deze motor
in Leopoldstad „haastig" gerepareerd.
De Verenigde Naties zullen een onder
zoek instellen naar de omstandigheden
waaronder deze reparatie is uitgevoerd,
aldus heeft Jacques Poujoullat, persoon
lijk assistent van dr. Sture Linner, de
hoogste V.N.-autoriteit in Kongo, mede
gedeeld. De directeur van Transair, de
Zweedse luchtvaartmaatschappij waar
van de D.C.-6 was, heeft echter verklaard
dat het toestel „in uitstekende staat"
verkeerde. Hij zei van mening te zijn
dat het was neergeschoten.
De vlucht van Leopoldstad naar Ndola
1800 kilometer over een sterk wisse
lend gebied stelde overigens de vlie
gers voor een zware opgave, daar het
luchtverkeer in Kongo het zonder radio
bakens moet stellen.
Het toestel was zondagmiddag uit
Leopoldstad vertrokken en nam kort na
middernacht radiocontact op met de
verkeerstoren van Ndola. Daarna werd
niets meer vernomen, tot een vliegtuig
van de Noordrhodesische luchtmacht het
wrak van de D.C-6 in de rimboe ont
dekte, nadat een Afrikaanse houtskool
brander op de aanwezigheid had geat
tendeerd. Toen een reddingsploeg gister
middag om kwart over drie het wrak
aantrof, smeulde het nog. De lijken van
de inzittenden werden in het toestel en
in de nabijheid ervan gevonden.
rold Julian, lid van de politiemacht
van de V.N., heeft verklaard dat zich
aan boord van het vliegtuig verschei
dene explosies hebben voorgedaan.
Hoewel dat van Katangaanse zijde
stellig wordt ontkend, is het niet uit
gesloten dat straaljagers van de Ka
tangaanse luchtmacht het toestel van
Hammarskjöld hebben neergescho
ten. Ook premier Nehroe van India
heeft er op gezinspeeld dat sabotage
de oorzaak van het ongeluk is.
De Veiligheidsraad heeft zich gister
avond op een informele bijeenkomst
van anderhalf uur beraden over de
situatie die door de dood van Ham
marskjöld is ontstaan. Na afloop gaf
de voorzitter, dr. Barnes, een commu
niqué uit waarin hij zei dat de Sow-
jetdelegatie „de waardering voor de
politieke activiteit niet deelt".
Prinses Beatrix heeft gistermid
dag in Rotterdam het zieken
huis Dijkzicht geopend. Bij de
onthulling van een gedenkplaat
deed zich een klein incident
voor. Het gordijnkoord was ken
nelijk niet al te stevig aange
bracht, zodat de Prinses een ge
deelte in haar hand hield. Scha
terlachend wendde zij zich tot
de totaaal verblufte burgemees
ter, mr. G. E van Walsum.
Aanvankelijk vond men er zes, i
later trof men ook de acht anderen
Behalve de uit zes Zweden bestaande
bemanning, waren aan boord: Hammar
skjöld, diens medewerker William Ra-
nallo (een Amerikaan), Heinrich Wiesch-
hoff (eveneens Amerikaan), adviseur
Afrikaanse kwesties. Wladimir
Fabry (Amerikaan), juridisch adviseur
de V.N.-operaties in Kongo, Alice
Lalanda (Canadese), secretaresse va:
Linner en drie bewakers, Serge Barrau
(van Haïti), Francis Ivers (uit Ierland)
en de reeds genoemde sergeant Julian.
(Zie vervolg pag. 10)
danig nooit gemakkelijk. Het staatsstuk
wordt gewoonlijk met argusogen bekeken
en men pleegt er wel eens hoger eisen
aan te stellen dan waaraan het naar zijn
aard kan voldoen. Voor een regering ove
rigens een reden te meer om het steeds
zo goed mogelijk te doen.
Geen gemakkelijke taak. óók omdat, ver
geleken ook met de Troonrede, de Miljar
dennota. waarvan de kennisneming voor
ons volk immers gelijktijdig geschiedt,
nog altijd aan waarde blijkt te winnen.
Het kan moeilijk anders bij het steeds
stijgende cijfermateriaal. Ditmaal zullen
de uitgaven zelfs de 10 miljard gaan over
schrijden.
Ook deze Troonrede lijdt aan de beperkte
mogelijkheden, die zij als staatsstuk heeft.
Zij mag niet maar een opsomming zijn
van voornemens. Omgekeerd moet zij
meer feitelijks bieden dan alleen een
schets van de situatie. Deze moeilijkhe
den erkennende, mag men zich niettemin
afvragen, of de Troonrede van vandaag
niet beter had kunnen zijn.
Bij lezing blijkt, dat twee complexen van
problemen op het stuk een stempel druk
ken. fn de eerste plaats is daar de Inter
nationale situatie, waaraan Nederland
niet langs heen gaat en die ook van ons
volk een vergrote defensieve krachtsin
spanning vergt. De Troonrede noemt in
dit verband de grotere financiële offers:
daarnaast ware stellig te denken aan de
ditmaal ongenoemde offers in de persoon
lijke sfeer.
In de tweede plaats is er de problematiek
van financiën en economie cn in aanslui
ting daaraan de te voeren loon- cn prijs
politiek. De Troonrede mag gewagen van
een ongekende economische groei, zoals
deze zich de afgelopen jaren heeft voor
gedaan. Maar deze groei brengt zijn Span
ningen met zich, naar te vermoeden valt
in de komende tijd zelfs nog in toene
mende mate. Het is een gelukkige om
standigheid. dat het over de gehele linie
niet onverdeeld sterke kabinet juist in
de betrokken sectoren krachtige bewinds
lieden telt
Tegenover de accenten op de internatio
nale en economische situatie zijn de ge
deelten in de Troonrede die op de gees
telijke en culturele waarden betrekking
hebben, mager uitgevallen. Overigens mag
men zich bewust zijn, dat bijvoorbeeld bij
de defensie juist de bescherming van deze
waarden in het geding is.
In bepaalde opzichten draagt voorts deze
Troonrede het karakter van een crypto
gram. Dit is met name daar het geval,
waar zij ons nadere mededelingen niet
doet doch in het uitzicht stelt. Zulks geldt
de onvermijdelijk gebleken wijziging van
het ontwerp-kindcrbijslagwet, omtrent
welke wijziging wij nog In het onzekere
worden gelaten. Het geldt voorts het toe
komstige emigratiebeleid. Het geldt ver
der andere wetsontwerpen, die ongenoemd
worden aangekondigd.
Een deel van de onzekerheid is ten slotte
ook blijven hangen om het beleid met be
trekking tot Nieuw-Guinea. Dat er niet
met Soekarno gepraat gaat worden, is nu
wel duidelijk. Gebleken is, dat zulk een
gesprek alleen mogelijk zou kunnen zijn
met loslating van het recht van Nicuw-
Guinea op zelfbeschikking. In plaats van
het onmogelijke gesprek met Soekamo
streeft de regering nu naar een betrekken
van de Verenigde Naties bij dit vraag
stuk. Maar het is ook over de mogelijk
heid daarvan, dat wij eerst in de komende
tijd nader zullen horen. Is het te boud
verondersteld, dat hiervoor het wachten
is op de rede die onze minister van bui-
(Zie vervolg pagina 7)
TJET HOGEDRUKGEB1ED dat het
in West Europa beheerst, is vdn de
Noordzee naar het oosten getrokken en
het strekt zich nu uit van zuid Noor
wegen tot de Balkan. Aan zijn flank ver
plaatst zich een storing uit de Golf van
Biscaye naar Ierlandwaar deze veel
regen veroorzaakt. Geleidelijk draait de
wind in ons land naar zuid en mogelijk
door het zuiden heen. De aanvoer van
warme lucht geschiedt dus morgen weer
van Frankrijk uit. Nog steeds zijn er aan
de voet van de Pyreneeen storingen aan
wezig, waarvan het gedrag onzeker is.
Over het algemeen mag op het aan hou
den van het droge, warme en zonnige
nazomer weer gerekend worden, maar met
het voorbehoud dat dit verstoord zal
kunnen worden door een regen- of on-
weersgebied uit zuid Frankrijk.
Tendens
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de nacht en ochtend plaatselijk mist.
Overigens warm zonnig en droog weer
behoudens een kans op een bul. Zwakke
tot matige w ind tussen Zuidoost en Zuid-
ZON EN MAAN
Zon op 06.22, onder 18.45; maan op
16.42, onder 00.48.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen seven uur
-
Weers-
grstcldh
Ten
tper
D Helder
Eelde
De Bilt
onbew
onbew
mUt
onbew
7
6
2
i»
22
V
22
15
1«
13
13
0
0
0
0
Twente
Elndh
Zd .Dimt).
Helsinki
Stockh.
3
W 7
24
77
27
17
14
17
10
9
0
0
0
Kopcnh.
Aberdeen
Londen
Adam
Brussel
onbew
w*'3
2
dstll
6
i
20
34
22
7
10
10
10
0
0
0
0
Luxemb.
Parits
Bordeaux
Grenoble
onbew
no 2
zo 2
oeo 1
28
:«2
11
31
10
13
Nice
Berlijn
Krun<furt
onbew
onbew
7
8
2
SB
2S
m
13
0
MUnchen
Zurich
Gentve
Locarno
onbew
mUt
wlndstU
windstil
windstil
28
78
77
28
13
14
17
Wenen
Inabruck
Belgrado
onbew
'1st 11
71
70
20
10
10
0
0
Rome
onbew
windstil
33
13
Madrid
Mallorca
Lissabon
zw b^W
windstil
windstil
32
20
14
r.
7
