9
a
§s
IS]
Uitspreken van cijfers
kan veel duidelijker
Woningtekort over vier
jaar verdwenen
Suriname wil meepraten
in buitenlands beleid
Gelijke lonen
voor vrouwen
Exquis concert opende
Barok-werk
Baas Peet en
Compagnon
7
MA AM) AG 18 SEPTEMBER 1961
Schnak-vraag 147
Wat in de praktische partij nooit of
bijna nooit lukt, is vaak een prachtig
11 motief voor schaakprobleem of eind
spelstudie. De studie ontleent er een
geheel eigen waarde aan, die niet af
hankelijk is van de waarschijnlijkheid
dat iets dergelijks voorkomt. Voor de
schaker heeft zo'n studie bovendien
ao toch ook praktische betekenis, omdat
ft hjj zijn spelinzicht er in hoge mate
"4 mee verdiept en er in meestal \^el
eenvoudiger stellingen zijn voor
deel mee kan doen.
Deze overwegingen komen al gauw
boven als men onderstaand eindspel
bekijkt. Wit speelt en houdt remise,
luidt de opgave en dat lijkt heel moei
lijk, aangezien zwart aanstonds op hl
dreigt te promoveren, waarna er geen
houden meer aan is. Zoeken we het
om te beginnen in een aantal schaak-
jes?
De studie is van W. en M. Platow,
u gepubliceerd in 1907.
4
X
m
I
W
4
4
fw
z- A
A
W MP
m
WW
Dum-vrauy 14 6
De stand in het probleem van A. A.
Polman was als volgt:
Zwart: 8, 9. 14, 15, 18, 20, 23, 24, 40.
Wit: 25, 29, 31. 33, 41, 42. 43, 49. 50.
Wit wint in de volgende zetten:
43—38, 23x34; 49—44, 40x49; 50—44,
49x47; 44—39, 47x29; 39x10. 15x4;
25x34.
Hoogtepunt uit dit probleem is de
zet 5044 gevolgd door 44—39.
Bridge
2
A H V 3
O B 10 8 6 5 3
H10
1095
O AV
f H V B 9 7
Zuid speelt een contract van 5 rui
len (11 slagen).
West komt uit met klaverheer,
I welke Zuid met het aas neemt.
Zoals u ziet, dreigen er 3 verlies-
I slagen: 1 in klaveren en 2 in troef.
I Niettemin beschikt Zuid over een
[geestige speelwijze, om het spel te
winnen.
Hoe moet Zuid spelen?
JACK DIAMOND
si Kruiswoord-puzzel
29 30 H M3T 32
„Twee acht april één negen zes nul"
van getallen in het zakelijk ver
keer, zoals bij telefoneren, dicteren
en het doen van draadloze mede
delingen, veel misverstanden teweeg
kan brengen, heeft het Normalisatie-
Instituut in Den Haag een ontwerp
opgesteld, dat het gebruik van alge
meen aanvaarde regels bij het uit
spreken van getallen wil bevorderen,
zonder daarbij uiteraard het gewone
spraakgebruik aan te tasten.
Het is dus zaak bij een bepaald
cijferbeeld een passende mondelinge
weergave te geven die gemakkelijk
in het gehoor ligt en die zich nie'
moeilijk laat onthouden.
Een middel om vooral bij gemeng
de getallen de bedoeling te verdui
delijken is het gebruik maken van
het woord „spatie" voor het scheiden
van cijfergroepen.
Bij een indeling in groepen van drie
cijfers kan men in plaats van ..spatie"
ook van machten van duizend gebruik
maken. Het getal 13 502 843 wordt dus
gelezen als: cén drie miljoen vijf nul
twee duizend acht vier drie en 28 346
als twee acht duizend drie vier zes.
Tekens moeten eveneens worden uit
gesproken <973 456; 810) wordt: haakje,
negen zeuven <en niét zeven, om ver
warring met negen te voorkomen», drie
duizend vier vijf zes. puntkomma, acht
één nul, sluithaakje.
Spreek bij breuken eerst de teller
uit, aldus het ontwerp, gevolgd door
het woord .door" en daarna de noe
mer: 145 één door vier vijf. Bij
gemengde getallen is het noodzakelijk
het woord ..breuk" in te voegen. Bijv
8 23 37 wordt acht breuk twee drie
door drie zeuven. Nog enkele andere
voorbeelden waarbij telwoorden ge
bruikt worden: 548e is vier vijf vier
achtste, maar 395e is drie negen vijf
de. 28 april 1960 wordt twee acht april
één negen zes nul.
Het Normalisatie-Instituut heeft de
regeling van de P.T.T. voor het noe
men van telefoonnummers ook in het
ontwerp opgenomen. De regeling komt
met de algemene strekking van dit ont
werp vrUwel overeen. Nummers van
twee cliffts worden uitgesproken vol
gens spraakgebruik: 59 wordt negen-en -
rijftig (Let wel: 80 tachentlg).
Horizontaal: 1. hoofdstad van Peru,
5. korf, 9. lied, 10. gebod, 11. koor van
'^zangers. 12. gemeente in Zeeland, 14.
vlek, 15. vesting, 1£. vat met een
'lengsel, 21. geweldig, 22. pluim van
een vogel, 23. voorschrift, 26. slanke
'toren bij een moskee, 29. kist van lat
werk, 31. ongaarne, 33. kever. 34.
:heepsvloer, 35. uitroep, 36. voedsel,
17. vlug.
Verticaal: 1. plaats in de schouw
burg, 2. wereldtaal, 3. vogel, 4. hevige
(wind, 6. behoeftig persoon, 7. ontken
ning (spreektaal), 8. hetzelfde. 13.
(rally, 14. aaien, 16. gemeente in Dren-
ite, 17. tor, 18. nauw, 20. meertje, 24.
(uithangteken van een drogist, 25. be
drijf van een toneelstuk, 26. tijding,
27. klank. 28. keukengerei, 30. bedor-
jven, 32. rivier in Engeland.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. postuur Ir, 2. am
pel nona, 3. rein Sinaï, 4. kg
N.T. tegel, 5. ia deels re, 6.
Ede Lr alge, 7. traan dier, 8.
dal toon nd, 9. esp el pose.
Verticaal: 1. parkiet de, 2. omega
- dras, 3. spin de alp, 4. tent
1 Atc, 5. ulster nol, 6. unie la
I - dop, 7. rong s.L Ino, 8. Ina
1 ergens, 9. rail Eerde.
VIJFTIEN DODEN BIJ
3 SPOORWEGONGELUK
IN SPANJE
J Zaterdagavond zijn nabij Viliafrarca
r i* los Barros, in de Spaanse provincie
J Bajadoz, twee van een goederentrein
jJ losgeraakte wagons tegen een personen-
m '--ein gebotst
y Vijftien mensen zijn gedood en 21 ge-
wond. Van enkelen der gewonden is de
toestand ernetig.
Sukarno naar Tokio
Sukarno is gisteren met twee kinderen
en een gevolg van 39 personen met eén
vliegtuig uit New York naar Tokio ver
trokken.
De Indonesische minister van buiten
landse zaken. Subandrio. is zaterdag in
Moskou aangekomen en heeft met
Chroesjtsjef gesproken over de interna
tionale toestand.
Boerder\jbrand Met vuur
kinderen hebben gistermorgen een felle
bramd veroorzaakt op de boerderij van
de heer J. Breed ijk te Renswoude. Twee
hooibergen en een deel van het hoofd
gebouw zijn door het vuur vernield. De
sohade bedraagt ongeveer 100.000.
Nummers van meer dan twee cijfers
worden gesplitst in groepjes van twee
cijfers van achteren naar voren, dus
23567 wordt 2 35 67. Bij het uitspreken
hiervan gebruikt men bij voorkeur
echter niet het woord „spatie", maar be
klemton® het laatst® cijfer van de
groep. Het getal 8 37 wordt dus uit
gesproken acht acht. driezeuven en 26
99 als tweezès. negennégen.
Om verwarring te voorkomen wordt
het netnummer tussen haakjes geschre
ven. Bijv. 01850-4564 wordt <0 18 50»
éenacht, vijfnul, sluithaakje, viervijf,
zesvièr.
Kritiek op dit ontwerp wordt gaarne
ingewacht voor 1 maart 1962 bij het
Nederlands Normalisatie-Instituut post
bus 70, Den Haag.
Oud-strijders ontstemd
over acties in Kongo
De Federatie van Nederlandse oud-
strijders organisaties heeft in een brief
aan de voorzitters van de vijf grootste
fraoties in de Tweede Kamer een schrij
ven gestuurd, waarin de federatie haar
verontwaardiging uitspreekt over de ac
ties van de V.N.-'.roepen in Kongo. „Het
toch al niet grc-te vertrouwen in de on
partijdigheid van de V.N. in Kongo is
daardoor geheel verdwenen", zo meent
de federatie. Men heeft dan ook met
ontstemming kennis genomen van het
voorstel ran de regering om de bijdrage
voor de V.N. in verband met hun taak
in Kongo te verhogen met f 1.643 000.
Corso als slot van
Goese fruit eek
Begunstigd door fraai, zonnig weer
zaterdag voor de zevende maal n su<
cessie het Zeeuwse fruïteonso door de
straten van Goes getrokken. Het is
in alle opzichten geklaagd corso
worden. Meer dan 30.000 bezoekers
roomden he parcours, waarlangs de fleu.
rige en kleurige stoet met twaalf praal
wagen® trok Het charmant® m;ddelpuni
van de stoet was de fruitfee met haar
beide hofdames, gezeten op een hoge
troon van fruit. Het corso was het slot
van de fruitweek in Goes.
De gemeente Weeterschouwen heeft,
evenals vorige jaar de dorpsprljs in de
wacht gesleept. Deze prijs bestaat uit
een bedrag van duizend gulden, waat
een dorpsfeest georganiseer moet
den. Bovendien behaalde WesterschouwiJ
met praalwagens. voorstellende een
beeld u t Egypte, de zilveren wisselappel,
die werd aangeboden door de oud-pre
sident directeur van de Nederlandse
Spoorwegen, ir. R. Q. den Hollander,
ereburger van Goes.
De wagen met het grootet* aanta!
ten (448» was die met een voorste
naar het sprookje van Assepoester
een frultteeltbedrijf uit 's-Heer Arends-
De fruitfee heeft na afloop de prijzen
uitgereikt, 's Avonds trok het fruitcorso
met een sfeervolle verlichting opnieu'
door de straten van Goes. Het fruit-
feest werd besloten met een groot v
Een groep nozems heeft gisterochtend
de N.S.-blokwachter A. J. Frensch van
de halte Wilgenpias nabij het station Ro.
denrijs ernstig mishandeld. De jongelui
bevonden zich zaterdagmiddag op de
spoorbaan en werden door de heer
Frensch wegestuurd. Toen zij weerstand
boden greep de blokwachter een van hen
bij de kraag en leverde hem aan de poli
tie over. Gisterochtend wilden de knapen
revanche nemen en mishandelden de
blokwachter. Hierna sloegen zij op de
vlucht De politie heeft inmiddels
hunner gearresteerd.
Vele goedkope oude huizen
komen dan beschikbaar
TJET afgelopen jaar heeft, ondanks
vele moeilijkheden goede resul-
vele moeilijkheden goede resul
taten voor de volkshuisvesting opge
leverd. Dit zegt de directeur-generaal
van de volkshuisvesting en de bouw
nijverheid in zijn jaarverslag over
1960.
Er kwamen 83.815 woningen gereed
en er werd begonnen met de bouw
van 86.025 woningen, een aantal dat
tot de hoogste van de na-oorlogse tijd
behoort.
De belangstelling voor de nieuwe
subsidieregeling voor de particuliere
woningbouw was zo groot, dat veel meer
aanvragen werden ingediend dan kon
den worden ingewilligd. De toepassing
van die regeling kon daardoor hoofd
zakelijk worden gericht op de zogenaam
de a-categorie, zijnde de huurwoningen
met de laagste huurgrenzen. Het par
ticuliere initiatief heeft hiermede het
terrein van de volkswoning betreden.
Door invoering van een extra subsidie
voor een beperkt aantal woningwetwo-
T)REMIER mr. S. D. Emanuels van Suriname heeft volgens Ass. Press te
1- New York verklaard dat zijn regering wat het buitenlands beleid
betreft gemenebestbetrekkingen met Nederland nastreeft en vragen zal
dat Den Haag een Surinaams lid vast in de delegatie naar de Verenigde
Naties opneemt. De Surinamers wensen ..een meer positievg stem in
buitenlandse aangelegenheden"
Suriname hoopt spoedig, misschien te
gen het einde van het jaar lid te worden
van de Euromarkt. De Surinamers zijn
zeer gekant tegen communisme op het
westelijk halfrond en zij wensen vurig
dat het Amerikaanse halfrond buiten het
communistische blok zal blijven. Suri
name moet een billijk aandeel hebben in
de meer dan 70 miljard dollar van het
economische program van Punta del Este.
Het heeft geld nodig voor sociale ver
beteringen, huizen, scholen en volksge
zondheid. Het treft voorbereidingen om
nieuwe industrieën te lokken.
Hij zou gaarne zien dat Suriname zijn
eigen rondreizende ambassadeurs kan
uitzenden. ..Laten wij zeggen: Eén naar
Europa, één naar Azië, één naar Afrika
en één die ons zowel bij de Verenigde
Staten als de V.N. zou vertegenwoordi
gen, één naar Brazilië, één naar Vene
zuela en misschien nog anderen. Wij wil
len niet los van Nederland, maar ver
langen een rechtstreeks aandeel in ons
buitenlands beleid", zeide hij.
Mr. Emanuels verwacht te New York
ontvangen te worden door de Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken, Dean
Rusk en wil spreken met adviseurs van
diens departement en vrienden van de
Wereldbank.
Naar aanleiding van het communiqué
der Nederlandse regering over de samen
stelling van de Nederlandse delegatie
naar de Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties schrijft het dagblad Suri
name dat Surinaamse regeringskringen er
niets voor voelen genoegen te nemen met
de aanwijzing van een plaatsvervangend
lid voor Suriname. Het blad vraagt zich
af waar de gelijkwaardigheid blijft. „Wie
niet inziet dat het meer dan tijd is dat
wij zelfstandig onze buitenlandse betrek
kingen behartigen, moet wel blind zijn",
aldus het blad. Het noemt het voorts
merkwaardig, dat het communiqué
spreekt van een Nederlandse delegatie
en niet van een koninkrijksdelegatic. De
Surinaamse premier, mr. S. D. Emanuels.
zal deze zaak te New York bespreken
met minister mr. J. M. A. H. Luns.
ningen kon ook het aantal woningen
met lagere huren enige uitbreiding on
dergaan
Zodra de stagnatie van de woning
markt zal zjjn opgeheven zullen uit het
oude woningbezit, naar het zich laat aan
zien, vele goedkope woningen ter be-
schikking komen- De behoefte aan
nieuwbouw zal zich dan meer toespit
sen op een categorie woningen, waar.
van de woonkwaliteit en daardoor ook
de huren iets hoger liggen. Met het oog
daarop zal van de gelegenheid om extra
subsidie voor goedkope woningen te krij
gen met voorzichtigheid gebruik moe
ten worden gemaakt, aldus het verslag.
De woningbouw in de niet door het
rijk gesubsidieerde sector, die in voor
gaande jaren slechts 3 o procent van
de totale woningoouw uitmaakte, nam
ln het verslagjaar sterk toe. Voor 18.600
woningen in deze sector werd een ge-
meentelijike bouwvergunning verleen 1.
dat is ruim 20 procent van het totaal
aantal woningen, met de bouw waarvan
is begonnen.
De woningvoorraad vermeerderde in
1960 met rond 73.500 woningen. Tegen
over hei totaal aantal gereedgekomen
woningen van 83.815 staat namelijk een
vermindering van ongeveer 10.000 wo-
ningen, die aan de bewoning werden
onttrokken.
Tekort
De inloop van het statistisch woning
tekort kan voor I960 worden gesteld op
rond 20.000 woningen, waardoor hel te
kort op 1 januari 1961 kan worden be
paald op 86.000 woningen.
De grote stedelijke gemeenten met
meer dan 100.000 inwoners zijn geduren
de het verslagjaar relatief het meest
op hun woningtekort Ingelopen
Het aantal gemeenten zonder woning
tekort (ongewenste samenwoningen)
nam met 48 tot van 324 tot 372.
Over vier jaar kan dus het statistisch
tekort weggewerkt zijn. Theoretisch ts
er dan een evenwicht tussen vraag ia
aanbod. Dat is ook hard nodig, want
omstreeks 19651966 zal het aantal
hnishoudingen als gevolg van de geboor
tegolf ln de eerste jaren na de oorlog
sterk gaan toenemen.
Ook za' geleidelijk binnen enkele ja
ren een substantiële krotvervanging en
«anering moeten worden bereikt.
Van de bestaande zijn er 1.000.090
vóór de eerste wereldoorlog gebouwd.
Een vervanging van 20.000 woningen
per jaar, te bereiken na 5 jaar, is hier
bij een gematigd programma.
In 1960 zijn voor 35.184 woningen, in
clusief bejaarden woningen en wonin
gen voor alleenstaanden, bijdragen uit
's rijks kas op voet van de woningwet
toegezegd van in totaal bijna 9 miljoen
gulden per jaar gemiddeld rond 256
per woning.
Bij liet Rijk
(Van onze soc.-econ. redactie)
In het kader van de doorvoering vai
de Euromarkt heeft ook Nederland de
verplichting op zich genomen op korte J
termijn tot een gelijke beloning
gelijke arbeid voor mannen en vrou'
te komen. Onlangs bracht de Stichting
van de Arbeid advies over deze materie I
uit aan de regering.
Thans heeft de regering besloten zelf J
het goede voorbeeld te geven door de
gelijke beloning reeds met terugwerken-
de kracht tot 1 april 1960 in te voe
voor de „werklieden" in rijksdienst. Het
gaat hier met name om de groep we
sters. De functies zullen door middel
werkclassificatie worden gewaardeerd j
en daarna ingepast in de schalen
de mannelijke werklieden bij het rijk.
Geestelijke verzorgers 1
voor Spanjaarden en
Italianen in Twente
(Van onze correspondent)
De Italiaanse en Spaanse arbeiders in
Twente en de Gelderse Achterhoek zul
len eigen geestelijke verzorgers krijgen.
Voor de Spanjaarden wordt met dit werk
belast pater Frans Gielen, O.A.S., die
jarenlang op Cuba heeft gewerkt. In
mei werd hij door het regime van Castro
gedwongen het eiland te verlaten. Hij
heeft enige tijd rust genoten bij zijn
moeder in Zuid-Limburg; thans woont
hij in Hengelo (O.).
Wie de geestelijke zorg voor de Ita
lianen op zich moet nemen, is nog niet
definitief bekend. Naar men ons mee
deelde, is dit vermoedelijk een Italiaan
se pater: deze zou naast Italiaans slechts
gebrekkig Engels spreken. Wanneer deze
pater naar Twent® zou komen, wist men
nog niet.
Naast het feit, dat nu vrij plotseling
geestelijke verzorgers worden aangesteld
(de eerste Italianen waren vorige week
een jaar in Twente), wil men nu ook
meer gaan doen op het gebied van de
vijetijdsbesteding. Zaterdag was er een
ontspanningsavond voor Italianen en
Spanjaarden die bij Van Heek en Co.
werken, waarop zij zelf enige zang- en
muzieknummers ten beste hebben gege
ven. Een commissie, die zich voorheen
slechts bezighield met de huisvesting
wil nu de ontspanning door eigen krach
ten stimuleren en uitbreiden tot de an
dere bedrijven in Twente. Dat dit nogal
late initiatief wel werd geapprecieerd
bewijst het feit dat vrijwel alle buiten
landers die bij Van Heek en Co. werken
aanwezig waren.
Commentaar
Jeugddienst
Het Convent n
zondagmiddag vt
de uitzendinp
dienst van de Gereformeerde kerk
Heemstede. Uit een gesprek dut hier
aan voorafging vernamen wij een en
ander van de bedoeling van deze dienst,
ter opening van de overal in den lande
te houden speciale Jeugdweek.
zondag kwamen ook in vele andere
gereformeerde kerken jongeren samen
om zich te bezinnen.
Voor de uitgezonden dienst was
enigszins afgeweken van de gewone
lithurgie: o.m. hield een kindergroep
een intocht in de kerk. zingende de
door Guillaume van der Graft bewerk
te Bijbelteksten, die beginnen met „Hot
zullen wij ons houden in het huis van
de levende God?"
Ds. G. N. Lammens preekte over een
tekst uit 2 Koningen 6, Het
mooie dienst
Radioreportages
van hondsdagen
Kerken verzorgde De NCRV zal op woensdag as. «20
de televisiekijkers september) 's avonds om 8 uur een
de Jeugdzondag- radioreportage uitzenden, gemaakt op
de bondsdag van de Ned. Herv. Jonec-
lings- en Meisjesbonden op de G.G„ ge
houden in Utrecht.
Op donderdag 21 september kun» u
's midags om 2 uur luisteren naar een
radio-uitzending van de bondsdag van
urze
Olympiade 1964
op Eurovisie
Dat Japan er toch nog niet helemaal
zeker vah is, da*, in 1964 de Wereldvi
sie via kunstmanen of hoe dan ook, lot
stand zal zijn gekomen, blijkt wel uit
de overeenkomst, welke in beginsel
zeer afwtsselende werd gesloten tussen het Japans Olym-
- pisch comité en de Eurovisielanden.
HlerbU wordt bepaald, dat de Euro
visie 20 uren televisie op film of band
ter uitzending mag opnemen. Komt
echter vóór die t(jd de Wereldvisie
tot stand, zal het aantal rechtstreekse
mogen i|jn.
Lilian Harvey gaat
tv.-films maken
De nu 65-jarige Lilian Harvey, lang®
jaren gel«ïden de blonde schoonheid
van liet filmdoek, wil een comc-back
maken als t.v.-actrice. Zij leefde na
de tweed® wereldoorlog in vrij bekom-
Out,-panning
ln het ontspanningsprogramma dat-
de VARA zaterdagavond uitzond, werd uitzenduren
al een begin gemaakt met iets van de
winteruitzendingen. We zagen de eerst
aflevering van de quiz ..Willens en
wetens", opnieuw hobbyvragen, ge
steld door Theo Eerdmans, zij het nu
aan twee deelnemers tegelijk en vol
gens wat andere opzet. Erg verrassend
was het allemaal niet, daarvoor her
innerde teveel aan spelletjes uit voor
gaande jaren. De uitzending liep nog mezde o^t^heden. maar hoopte
u-at stroef en een beetje zaai, maar na- nQg altyd Qp een uiring van de Hon-
ingespeeld gBarse regering, die een kasteel in Hon-
>nnr n tnnr garjje dat jiaar toebehoorde en waarin
tuurlijk moet
worden en dus zullen we maar afwach
i". m'"e'ld' k""ïflta-loud
fcif rint lirt errxtr nnnr er ntet tieel t-nn
- r,n /.icuaai. uc nunsuiK
worien aan het «U«* te- hMj, Me, dra llev,
veel zijdelingse vragen, die het eigen
lijke onderwerp niet raakten. Zo werd
een van de deelnemers inplaats van
over de figuur van Maria Tesselschade
in feite ondervraagd over Nederlandse
literatuur en dat maakte het antwoor
den veel te moeilijk.
Het amusementsprogramma „Hu-
moresk" van de Vlaamse televisie viel
voor ons Nederlandse kijkers zwaar te
verteren, omdat er nogal wat binnen
landse toestanden gehekeld werden.
Ook de opzet: dit tc doen aan de hand
van gewrongen afleidingen van de ti
tels van klassieke muziekwerken die
dan ondertussen werden uitgevoerd
kwam ons niet zo bar aantrekkelijk
voor, temeer, omdat het luisteren naar
die muziek door een groot aantal niet-
geestige kluchtvoor stellinkjcs danig
werd afgeleid.
Wel konden we weer met genoegen
delen in het traditionele ..afscheid" van
de Proms" in Londen: een stuk onver
valst en hartverwarmend chauvinisme
dat weer werd besloten met een gees
tige toespraak van de zeer beminde di-
rigent Sir Malcolm Sargent, die door de
enthousiaste toejuichingen van 8000
hoorders (voornameliik jongelui) zich,
zoals gebruikelijk bij deze gelegenheid,
nauwelijks verstaanbaar kon maken.
in handen wil de bejaarde,
nog altijd slanke en kunstig haar leeftijd
camouflerende Lilian nu zelf televisie
films gaan financieren.
Zij wil een serie maken die zich aan
de Rivièra afspeelt en waarin zij dan zelf
de hoofdrol speelt dc moederrol
welteverstaan. Of bet haar allemaal zal
gelukken, dient tc worden afgewacht.
f&lèw'èïi
vanavond
i Televisie krijgen wc vanavond van
de NCRV. Na het journaal begint om
8 20 een gevarieerd programma met
de rubriek Memo, con film in de se
rie „Vader weet het beter" een do
cumentaire over het Engelse kies
stelsel <9 uur), een jazzconcert uit
Baden Baden <9.20 uur) en flitsen
uit de Evangeliesaticsamenkomsten
van protestantse kerken, vrijdag in
Amsterdam gehouden.
cenfrum ..Eduard van Beinum" had
r de opening van de ..Barok-week",
die het momenteel in Bentveld houdt, een
welhaast ideale omgeving gekozen, n.l
het Frans Halsmuseum in Haarlem. Daar
in de Renaissance-zaal, waar de strenge
regenten-portretten aan de wand han
gen. waar dc vloer nog in sierlijke
steentjes gelegd is en de brandende
kaarsen in de hoge koperen kronen een
zacht licht verspreiden, klonken zater-
dabavond klavecimbel, blokfluit en viola
da gembe
Men mag het gerust een romantisch
verlangen naar vroeger tijden noe
Maar zo'n cultuurrijke. wei-levende om
geving, deze oude muziek betekent een
are verademing in de onrust en vooral
het lawaai van nu.
Maar men mag deze rust nooit ver
.jn met saaiheid. Saai en vervelend
deze avond allerminst. Drie kunstenaars
groot lormaat speelden, Frans Brug
gen. blokfluit. Nikolaus Harnoncourt,
viola dn gamba en Gustav Leonhardt,
klavecimbel en zij bezielden de noten,
schonken hen een verrukkelijk leven,
edel en hoofs in ernst en in vreugde. De
kleur van elk van deze drie instrumen-
pasten ook wonderwel bij elkaar, de
4.
„Je hebt in ieder geval herrie genoeg gemaakt
om je komst aan te kondigen. Wat was er in
vredesnaam aan de hand?"
Ed trachtte het uur der wrake uit te stellen
door naar zijn ontbijt te vragen. Dc stemming
bleef gedurende het maal stroef en onaangenaam,
hoewel de gastheer alle pogingen in het werk stel
de om de koelheid van de gastvrouw door luid-
ruahtige hartelijkheid te vergoelijken. Ben en
Iréne knipoogden tegen elkander en giechelden,
terwijl Mimi in de garage nog steeds aan de ge
hele wereld vertelde, dat ze haar gewicht in por
seleinen konijntjes aan kon.
„Wiens hond is dat?" vroeg Clara.
„Ze is van mij." zei Baas Peet trots. „Ik heb
haar helemaal vanuit Coochaw hierheen gebracht.
Clara."
„Ik wou dat je haar daar maar gelaten lvad.
zei Clara vinnig. Ik wil geen honden in ons huis
hebben. Ik wil niet dat ze mijn grasveld vernielen."
Ed Petree. zichtbaar verlangend zijn broer zo
snel mogelijk van de frontlinie weg te krijgen,
nodigde hem in de studeerkamer en begon onmid
dellijk te spreken over 't testament van hun vader.
„Daar is geen haast mee. Ed!" zei Baas Peet,
terwijl hij zijn pijp stopte en het zich makkelijk
maakte.
„Ik wil in de eerste plaats weten hoe het met
jullie allemaal is. Je hebt een paar aardige kin
deren en alles ziet er zo mooi en nieuw uit. Kan je
je voorstellen hoe blij ik ben weer thuis te zijn?"
„Dat is niet meer dan behoorlijk na a! die jaren
dat je rondgezworven hebt," zei Ed en met een
blik naar de gesloten deur voegde hij er aan toe:
„Ik hoop dat je jc oude gewoonte hebt afgeleerd."
Baas Peet trilde als bij een elektrische schok.
Het oude. bijna vergeten schuldgevoel kwam in al
zijn hevigheid terug, maar hij dwong zich zelf
zijn halfbroer recht in de ogen te zien.
,.Edzei hij. „Ik heb geen dnippcl sterke
drank gedronken in de laatste dertien jaren en
ALigE HEGAN RICE
-B-
VERTALING VAN DIET KRAMER
ook geen, eh.niet dat andere! Ik ben bijna in
alles een mislukkeling, maar wat dat betreft ben ik
de baas gebleven. Ik wou dat je dat aan Clara
vertelde."
„Daar ben ik blij om!" zei Ed. „Vader heeft ge
noeg zorg over je gehad aan 't einde van zijn leven.
Ik vind het buitengewoon loyaal van hem om je
nog zo goed in zijn testament te bedenken. Je
krijgt honderd dollar per maand en het oude huis
aan de rivier."
Baas Peet was geheel en al overrompeld door
zijn vaders grootmoedigheid.
„Het oude huis is nog niet zo'n kwaad eigendom,"
ging Ed voort op bijna verdedigende toon. Natuur
lijk brengt het niet zo veel op als in de tijd toen
het nog een café was. Maar sinds vader schotten
heeft laten maken in de grote bovenkamers, kun
je er achttien huurders bergen. Het brengt aar
dig wat op als je hard bent en hen er uit zet als
zij de huur niet betalen. Je zult heel wat keertjes
moeten dreigen en soms zul je er een politieagent
bij moeten roepen, maar als je ruggegraat genoeg
toont, kun je er aardig aan verdienen."
Baas Peet had absoluut geen vertrouwen in zijn
ruggegraat. Het hele geval kwam hem plotseling
beangstigend voor.
„Kan je het niet van mij overnemen, Ed? Als
je mij er iedere maand een klein bedrag voor
taalt?" vroeg hij.
„Neen. dat gaat niet," zei zijn broer nadrukke
lijk. „De fabriek legt beslag op iedere minuut van
mijn tijd. Ik had er nu al lang moeten zijn. Waar
om zal jc niet voor je eigen boeltje kunnen zorgen?
Je mag blij zijn, dat jc iets te doen hebt."
„In zeker opzicht ben ik dat ook en je moet niet
denken dat ik niet dankbaar ben. Ik zou het niet
prettig hebben gevonden als het oude huis niet
in ons familiebezit was gebleven. De gelukkigste
dagen die ik mij kan herinneren, heb ik in het
oude huis doorgebracht, als ik er bij grootmoeder
logeerde. Ik zie mij daar nog spelen bij de wilgen
aan de waterkant, terwijl de grote boten voorbij
schoven. En de gepofte mais die ik 's winters at,
voor het open haardvuur!"
„Dat was vóór mijn tijd," zei Ed onverschillig
„Zo lang als ik mij kan herinneren is het een gro
te vuilnisbelt. Bijna alle kamers zijn nu verhuurd,
behalve die van de laagste verdieping. Daar staan
je kisten in en alle rommel die je de laatste jaren
naar huis hebt gezonden. Hier is de sleutel voor
het huis. ga er maar eens heen en neus er eens een
beetje rond."
„In orde en zal ik ook naar de fabriek gaan en
eens kijken wat er allemaal veranderd is?"
„Neen, ik heb vandaag geen ogenblik te missen.
Wij zijn juist deze week met volle kracht aan het
werk."
Baas Peet kuchte verlegen.
„Ik denk dat ik het best doe maar eens op te
stappen en te kijken of ik hier of daar kamers
vind voor me zelf en voor Mimi."
„O. je kan hier best een paar dagen logeren."
zei Ed. enigszins overrompeld. „Als je die hond
maar weg wilt doen. Honden maken Clara zenuw
achtig."
(Wordt vervolgd)
ruisende clavecimbelklank. dc zachte,
tere blokfluittoon en de milde, donkere
toon van de knievedel Het was alsof
men de brocaten en zijden klederdracht,
de zware allonge pruiken, het statige
hofleven met de strenge etiquette uit
de tijd van Lodewijk XIV voor ogen zag
in deze rijke, gouden kleuren. Aan enige
technische problemen behoofde men niet
te denken, zo volkomen beheerste elke
kunstenaar zijn instrument. Maar de gam-
bist, de jonge Oostenrijker Nikolaus Har
noncourt. stak misschien toch iets boven
zijn metgezellen uit, omdat hij zulk een
superieure streek, zo'
fijnde zegging bezat.
Men hoorde al dadelijk bij het begin
van deze avond, dat men iets bijzonders
zou meemaken. In een Triosonate van
Telemann werd levendig en sprankelend
gemusiceerd, los van alle zwaarte, los
van alle „interpreteerderlj". Zuiver en
alleen de muziek was dit. Ook in dc d-
moll Fluitsonate van Handel werd de stijl
in de kern getroffen een vurige drift
trok door de snelle delen, de langzame
kregen de puntigheid, eigen aan Handel.
En was het niet. of men dezelfde lichte
melancholie in dc muziekjes uit Marin
Marais' „Second Livre de Piccs de Viole
(1701» waarnam als in menig werk van
Watteau. dezelfde tedere, transparante
tinten, dezelfde speciale elegance van
houding? Voor ons werd het spel van Ni
kolaus Harnoncourt een ware openbaring
door de ongelooflijke rijkdom aan kleine
en kleinste schakeringen in de warme,
altijd zingende toon. Zo iets haddon wij
niet voor mogelijk gehouden. Ernstig en
waardig speelde Gustav Leonhardt 8
Préludes uit Couperin's ,.L' Art de tou
cher le clavecin met C. Ph. Em. Bach's
werk het klassieke handboek voor elke
klavenist. Elke Prélude kreeg haar juis
te karakterisering en zeldzaam duidelijk
merkte men hier de band tussen Coupe-
rin le Grand en de grote J. S. Bach.
Bach's Sonate in D-dur voor viola da
gamba en obligaat klavecimbel werd het
magnifieke slot van een magnifiek con
cert. Leonhardt en Harnoncourt vulden
elkaar prachtig aan. vingen elkaar op In
spel en antwoord, vuurden elkaar aan,
en er sloegen vonken uit dit weergaloos
musiceren. Op en top Bach was dit. een
mens van vlees en bloed, een mens met
temperement èn met diepe bezonkenheid.
Een voorrecht op deze wijze Bach te ho
ren spelen!
Wij geloven, dat men voor dc interna
tionale barok-week geen betere leiders
had kunnen kiezen dan deze drie'
Dra. ff. E. Kokee-van den Berge.
Japan zal dc invoer uit verscheidene
Europese landen cn Zuid-Afnka beper
ken als antwoord op de door deze landen
tegen Japanse voortbrengselen genomen
maatregelen. Het besluit zal 29 septem
ber in het kabinet vallen en de maat
regelen zullen 1 oktober ingaan. Ook
Nederland zal hierdoor getroffen wor
den.
vanavond
l „Pionier van het leven" is de titel
van het hoorspel over dr. Seminclwcis.
in bewerking van Jan de Vries, dat
dc NCRV om 8.10 uur uitzendt
(eerste deel). Met een recital, waar
in dc vier grote pianisten Rudolf Fir-
kusny, Arthur Rubinstein, Eduardo
del Pueyo en Nikita Magaloff zich
laten horen, wordt dc serie „De grote
vier van het klavier" om 9.25 uur
besloten. Om 10.40 uur begint de
avondoverdenking.
Over Hilversum I zendt de VARA
uit. Om 8.05 uur speelt het orkest
Jan Corduwener, om vijf voor 9 be
gint een gesprek over bromfietspro-
blemen en om '9.40 uur is er een
concert op de plaat, waarin u uit
voeringen hoort, gedirigeerd door
Willem van Otterloo. Op het program
ma staan werken van Handel. Schu
bert. Andriessen, Haydn cn Stra-
winski.
Een concert met werken van Schu
bert, Tsjaikowski cn Strawinskl. te
geven door het Keulse omroepsym-
fonieorkest geleid door William Stein
berg. kunt u tussen half acht en half
tien beluisteren bij de NDR op 309 m.
Programma voor morgen
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1941
Hilversum I. «02 m. 7«« kc/». AVRO:
7.00 Nw» 7 10 Gym 7.90 Gram. VPRO: 7.3®
Dagopening. AVRO: 8 00 Nw® 8.13 Gram
9 00 Gym v d vrouw 9.10 Dc groenteman
9 15 Gram 9 33 Watcrst 9.40 Morgenwijding
9.55 Bockbcspr 10.00 Gram 10.30 V d kleu
ter* 11.00 Radlovolkaunlverslielri Klassiek®
Kunst, I. door mevr. dr
V" d zieken 12 00 Zang
gerlngiultz: V d landb. f
GRAMMA 12.30 Nwi en meded 13.43 Gram
12.35 Rep
H Es'Jacob 11.30
en plano 12 90 Re-
landb. NATIONAAL PRO-
il 13.15 Troonred!
„lam
AVRO
Juliana ln i
t« "Of j venha a®
13 45 Gram 13.55 Beuraber 14 00
,4.30 Gram 14.40 Schoolradio
5 23 Nwa 13.30 Voordracht
3ram 16.30 V d
gelapel.
6.15 Pianospel 18.30 Radlo-
voikauruvcraiieit: De ontwikkeling van d®
kernenergie voor de elektrlcltelta-produk-
tie I. door prof dr J J Went 19,00 Paris
vous parle 19.05 Lichte mut 19.30 Gram
10.00 Nw* 20.05 Her'
30.30 Lichte muz 21
lezing 21 40 Cram 22 00 Ka.
Nws. beuraber van New York ci
22.45 Act 23.00 Gram 23.55—94.00
HUvei
7.00 Nw
'eging 8.00 Nw
Kebed en
8.30 V d
MM. Schoolradio 10 00 V d kind
10.15 Lichtbaken lezing 10.25 Gram 11.00
V d vrouw 1130 Gram 11.50 Volaan
vooruit, lezing 12.00 Middagklok-noodklok
12.04 Ben Je zestig? NATIONAAL PROGR.:
12 30 Opening drr Staten Generaal. KROi
13.45 Gram >4.00 Gram 14 05 Scho</.radlo
14.35 V d pitttcland*vrouwen 14.45 Zaak-
r*. hoorspel 15.20 Gram
r
Beauraber
ring. een zaak vi
van der Grient.
D. Gevangen
18 00 Lichte mux 18.20 Refer)ngaulta.:
Reisindrukken over het onderwij* ln d®
Nieuwe rtaten van Waat-Afrika door
mr H G Quik. directeur van de StichUng
voor International® Samenwerking der
Nederlandse Univeraltelten en Hogeacholan
(NUFFIC l 18JO V d Jeugd 18.OO Nw* 19 10
Act .9 25 Gram 30.30 Radlnfllfcarm ork.
koor en aoj 21 40 Dr Staatstheater® van
Engeland, lezing 22 00 Gram 2223 Boek-
hespr 22 30 Nw* 22 40 Grain 23X10 Gram
23.55—24.00 Nw*.
