Jlicuuic jCeifcsriic GTouranl rsjombe wil tot de laatste man blijven vechten L Commentaar V.N.-troepen staan met de rug tegen de muur Westduitse vliegers over Oost-Duitsland Hotelgasten kregen op Vlieland t.b.c. Doodvonnissen voor Bajar en Menderes vmjn AG 15 SEPTEMBER 1961 I KANTOREN: Steenstraat 37. i TELEFOON: alle afdelingen 31441. POSTREKENING: 58930 I KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u. ADVERTENTIES: ƒ0.20 per millimeter Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting) Tweeënveertigste jaargang no. 12278 Directie: T. DIEMEB Hoofdredacteur: Dl. E. DIEMEB CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD .SlEotfdtticb li fMltten mgn bert io Ic^ljcaspoel" DISCUS HONDENBROOD met meer vlee« en vitaminen VLIELAND NIEUWE RIJN 50 euws m én oogopslag Twee Westduitse straal- hebben gisteren 150 .ometer over Oostduits •ndgebied gevlogen zon- te zijn lastig gevallen, fcij landden in West-Ber- jn. Twee Amerikaanse legervliegtuigen zijn in Ie luchtcorridor gehinderd Dor Russische straaljagers, linister Gromyko heeft ijn Amerikaanse collega ;usk medegedeeld bereid zijn tot een gesprek over Berlijnse kwestie. De Sowjetunie is begon- n met een nieuwe serie anceringen van meer- rapsraketten. De eerste aket is op een afstand van uim 11000 kilometer in de Itille Oceaan terechtgeko- len, precies in het voor- f gestelde doelgebied. In Elisabethstad zijn gevechten geleverd Katangaanse en VN- toepen. Tsjombe heeft e bevolking opgeroepen vechten tot de laatste n. Hij is niet gevlucht n verblijft nog altijd in ijn eigen villa, die zwaar rordt bewaakt door zijn endarmerie. I President De Gaulle is plan zijn werkbe- oeken aan Franse provin- af te gelasten. In Pa- ijs maakt men zich ern- Lig ongerust over moge- jke nieuwe plannen van Ie rechtse extremisten om president te ver moor - len. I In Rotterdam en ook in 'laardingen zal een uitge reid medisch onderzoek 'orden ingesteld naar de ivloed van de verontrei- iging van de lucht op de ezondheid van de bevol ing. Dit geschiedt in sa- lenwerking met de afde- g gezondheidstechniek n het T.N.O. Op de studieconferentie 'an het C.N.V. heeft prof. lessen verklaard, dat economie zich in de ichting van een overbe- teding ontwikkelt. De iroduktiviteit in het be- lrijfsleven stijgt nog ileehts met gemiddeld wee procent In de Staatscourant is pen aantal nieuwe devie- penregelmgen gepubli ceerd, die onder meer de aegelin» voor emigranten Nnvoudiger zullen maken. De generale synode van |öe Geref. kerken heeft be sloten de contacten met «e Ned. Hervormde kerk [voort te zetten en in prin cipe de verantwoordelijk heid te aanvaarden voor pendingswerk op vier nieu we terreinen. ÜREMIER TSJOMBE van de Kongolese provincie Katanga is niet gc- vlucht en denkt er ook niet aan, er vandoor te gaan. Hij bevindt zich in zijn eigen villa in Elizabethstad, die door honderden Katangaanse gen darmes en militairen bewaakt wordt. In een boodschap, die door een ge heim radiostation werd uitgezonden, deed hij een beroep op de bevolking, tot de laatste man te vechten en verklaarde hij zonodig vechtend in zijn eigen villa te zullen sterven. Zover is het echter nog niet. want de Katanganen hebben nog drie kwart van de hoofdstad Elizabethstad stevig in handen en zijn begonnen met een aanval op de enorme luchtbasis Ka rn ina in het noorden van de provincie. Blanken hebben de leiding van de ope raties der Katanganen. Vele winkels in het centrum van Eliza bethstad liggen in puin. De V.N.-troepen concentreerden het vuur gisteren op het bevoorradingsdepot van de Katangaanse troepen. Het gebouw kreeg enkele vol treffers en veel voorraden vlogen in brand. De Katanganen lieten het depot in de steek. Zij moesten zelfs hun eigen veldgeschut en gevechtswagens achterla ten. In de straten lagen na de gevechten van gisteren vele gewonden. Sommigen van hen weigerden zich te laten opnemen door ambulances, omdat reeds op twee ambulances door V.N.-troepen was ge schoten (voor een uitvoerig ooggetuige- verslag zie men elders in dit nummer). Prins Bernhard luisterde naar prof. Parkinson Prins Bernhard heeft gistermiddag on der het gehoor vertoefd van prof. Par kinson, de bekende in ons land vertoe vende Engelse schrijver, die ter gele genheid van het 250-jarig bestaan van de N.V. Berghuizer Papierfabriek voor heen B. Cramer te Wapenveld het woord heeft gevoerd over: het gebruik en het misbruik van papier. In zijn geestige toespraak, merkte prof. Parkinson op dat de familie Cra mer bij het oprichten van haar papier industrie een belangrijk aandeel heeft gehad in een technische revolutie die een hervorming van de wereld beteken de. Immers op de dag van heden wor den wij allemaal overladen met papier, met circulaires, brieven, rekeningen, belastingbiljetten enz. Prof. Parkinson zei zich wel te realiseren dat papier van vitale betekenis is voor de beschaving. Echter, zoals vele andere goede zaken, kan men papier gebruiken maar het ook misbruiken. In Jadotstad ongeveer 100 km ten noordwesten van Elizabethstad, staan de 150 man omsingelde Ierse V.N.-troepen onder zware druk. Hulptroepen, die de Ieren moeten bevrijden, zouden zijn te ruggeslagen. Voorts zouden drie colonnes Katangaanse troepen van Jadotstad op rukken naar Elizabethstad, terwijl ge ruchten de ronde doen, dat men van plan e Ieren van de lucht uit te bombar deren. De Verenigde Staten hebben laten we ten. dat zij het verlies aan mensenlevens Katanga betreuren, maar dat zij ach ter het optreden van de Verenigde Naties staan. Engeland heeft daarentegen zijn bezorgdheid over de actie uitgesproken. tanga) volkomen achter het besluit van Hammarskjöld staat. De V.N.-secretaris- generaal heeft België intussen laten we ten. dat de V.N. gedwongen waren, in actie te komen tegen de buitenlandse ele menten in Katanga en dat de V.N. alles zullen doen om de veiligheid van perso nen en goederen in de Kongolese provin cie te verzekeren. Vermelden we nog, dat de hoge com missaris van de centrale regering in Leopoldstad wel in Elizabethstad is aangekomen om de provincie Katanga „over te nemen", maar dat de goede man tengevolge van de hevige gevech ten en het terugtrekken van de V.N.- manschappen de stad niet kon betre den en in een leunstoel op het vlieg veld van Leopoldstad moest blijver; slapen Daggeld verhoogd Heden is het tarief voor daggeld met *4 procent tot 1 pet. verhoogd. Geld- marktkringen brengen dit in verband met een opgetreden krapte nadat de ban ken reeds dinsdag grote betalingen had den moeten verrichten. Op de weekstaat der Nederlandsche Bank was het saldo der banken f 545 min., en beneden hot verplichte gemiddelde. Het tarief is gewoon lang ongewijzigd gebleven, melijk sinds 1 februari. Aan vooravond van overleg Russen hinderen Pan American M /an het overleg West over de Duitse kwestie en in het bijzonder dc Berlijnse crisis, hebben twee Westduitse straaljagers gisteren een vlucht over Oostduits grondgebied gemaakt, die in Wcst-Berlijn eindig de. De piloten maakten geen gebruik van de luchtcorridors, maar vlogen 150 km lang over voor alle luchtver keer van en naar het westen ver boden gebied, zonder door de Rus sische of Oostduitsc luchtafweer te Izijn opgemerkt. Voordat zij (listeravond in Amsterdam de Nederlandse première van dc door Otto Preminger verfilmde roman over de lijdensgeschiedenis van het Joodse volk ..Exodus" bijwoonde, heeft prinses Beatrix eerder op de dag in Leeuwarden de buitenschool van de vereniging Parkhcrstel- lingsoord geopend. Dat bezoek werd een groot succes. De Prinses, die kennelijk veel plezier had in alles wat er gebeurde, won ieders hart door haar ongedwongen en charmante optreden, dat als officiële hoogte punten had het luiden van de schoolbel en het opendraaien van een dak boven een der leslokalen. Minder officieel maar zeker niet minder aardig was de overhandiging van dahlia's door Grietje de Vries en Roeit Fabriek wat schuchtere zevenjarige meisjes die misschien teel de belevenis van hun leven hadden. De Prinses stelde hen vlot op hun gemak, waarna ze enthousiast weghuppelden, naar hun vriendinnetjes die de bloemen tot een smaakvol boeket hadden samengevoegd. Men begrijpt niet hoe dit laatste moge lijk is geweest. In elk geval kan er wc uit blijken, dat in Oost-Duitsland bepaald geen voorbereidingen voor eventuele mi litaire acties worden ondernomen, ander zouden de straaljagers al vrij spoedig naar beneden zijn gehaald. Anderzijds is het duidelijk dat dit incident door de Oostduitse communistische leiders za] worden aangegrepen om een ni< campagne tegen het geallieerde luchtver keer van en naar Berlijn te gaan voi De verontschuldiging, dat de toestellen door slecht vliegweer uit de koers waren geraakt en wegens brandstofgebrek een noodlanding In Berlijn moesten maken, wordt in Oost-Duitsland een „onbe schaamde leugen" genoemd. In geallieer de kringen is ongerustheid ontstaan, om dat het incident een ernstige terugslag kan hebben op het normale luchtverkeer van en naar Berlijn. Dat hebben de Ame rikanen gisteren reeds kunnen ^nerken toen een Mig-straaljager van de Russi sche luchtmacht een passagiersvliegtuig van de Pan American Airways onder schepte en een aantal minuten „begeleid de" Later werd een ander toestel van deze maatschappij .gehinderd". De Ame rikaanse regering heeft bij het luchtvel- ligheidscentrum in Berlijn geprotesteerd tegen het in gevaar brengen van deze vliegtuigen. Bij het eerste incident de Mig het lijnvliegtuig tot op zeven ter genaderd De vleugeltippen raakten elkaar bijna. Activiteit Het nieuws heeft in Bonn koortsach tige activiteit doen ontstaan. De staats secretaris van defensie is persoonlijk naar de Russische ambassade gegaan om de verontschuldigingen van de Westduitse regering over te brengen De regering te Bonn heeft dit laatste ook tegenover de vier bezettende mogendheden gedaan. Er wordt spijt betuigd over de vlucht van de beide straaljagers naar Berlijn. Niet temin noemde het Oostduitse communis tische regime het incident een monster lijke provocatie, die moet verbergen, dat een spionagevlucht werd gemaakt. Ge vreesd wordt dan ook. dat beide inciden ten de spanning aanzienlijk hebben ver groot Intussen hebben de westelijke mogend heden hun overleg over de Duitse kwes tie in Washington geopend. In de loop van de dag werd gisteren bekend, dat do Russische minister van buitenlandse za ken, Andrei Gromyko, bereid is, een ge- dachtenwisseling met zijn Amerikaanse collega Dean Rusk te houden over de kri tieke toestand in Berlijn en het Duitse probleem Vernomen wordt, dat het Wes ten van plan is. spoedig Moskou voor te stellen een conferentie over Berlijn en Duitsland te houden. Dat zou evenwel voor november kunnen gebeuren. Un, dat er achter de schermen Russisch- Chinees overleg gaande is van politieke cn militaire aard. Voorts zal de Sowjet unie alle In 1942 geboren dienstplichtigen, wter „uitstel van dienstplicht is verstre- voor actieve militaire dienst op- Presidenten en-profil: John F. Kennedy van de Verenigde Staten (midden) kreeg deze week bezoek van Sukarno van Indonesië on der) en Keita van Mali (boven). Toezicht gevraagd op bruidsschepen Een Australische kolonisten-organisa tie heeft een verzoek ontvangen om sdheepvaartondernemingen te vragen speciale „bruidsschepen onder kerkelijk toezicht" te laten varen om te voorko men dat verloofde Europese meisjes tijdens de overtocht naar hun aan staande door andere mannen worden ingepalmd. Het verzoek kwam van groep van zeventien Griekse immi granten die de overtooht van Griekse meisjes naar Austialië hadden betaald op de afspraak dat deze met hen zou den trouwen. Toen de Grieken echter in Sydney hun bruidjes van het schin ..Patris" kwamen afhalen moesten zij ervaren dat de meesten van hen reeds in Melbourne met andere mannen vari boord waren gegaai*. Vaccin ontdekt Er zijn geslaagde proeven genomen met een vaccin tegen mazelen op 605 kin deren in het gebied van Philadelphia. Het kinderziekenhuis daar deelde gis teren mee, dat research verricht op het vaccin „het doet lijken dat de periode van research van 200 jaar om kinderen immuun te maken tegen mazelen voor bij is." Het vaccin moet nog goedgekeurd worden door de Amerikaanse regering. Als dit geschiedt dan komt het mogelijk volgend jaar op de markt. Koningin en Prins naar president De Gaulle President De Gaulle heeft bU het be kend worden van hun voorgenomen be- aan Nederlandse legeronderdelen In La Courtine koningin Juliana en prins Bernhard uitgenodigd om dan bü hem i maaltijd te gebruiken. De Koningin de Prins zijn voornemens, ook nu hun bezoek aan La Courtine geen doorgang kan vinden, aan deze uitnodiging gevolg Daartoe zullen zij op 20 september Der regeringsvlie-gtuig op en neer naar Pa rijs vliegen om daar bij de president de lunch te gebruiken. De legeronderdelen, die Koningin en Prins oorspronkelijk in La Courtine had den willen bezoeken, zullen nu door hen binnenkort in Nederland worden bezocht. Eis van f 500 na ongeluk niet vier doden Voor de rechtbank in Den Bosch heeft vandaag de chauffeur K. W. uit Bottrop (Duitsland) terecht gestaan. Hem werd ten laste gelegd, dat hij door roekeloos en onverantwoordelijk rijden op 6 de cember 1960 te Someren een autobotsing heeft veroorzaakt, waarbij vier personen om het leven zijn gekomen. De officier van justitie heeft een te geëist van f 500, subsidiair 50 dagen hechtenis. Hij zag in deze aanrijding een typisch voorbeeld van het ongeluk in het kleine hoekje. Hij zag geen roekeloosheid onverantwoordelijk rijden. De fout verdachte was slechts dat hij, terwijl hij deze weg kende, zijn wagen op de berm heeft gereden, toen hij dacht twee genliggers te zien. De raadsman, mr. Verhoeven uit Den Bosch schetste zijn cliënt als een be trouwbaar chauffeur met grote ervaring. Hij heeft niet zozeer een fout gemaakt dan wel in een enkel moment verkeerd gereageerd. Pleiter vroeg vriispraak. (Advertentie) MAAK UW KAMER RUIMER MET VAST TAPIJT Heugafclt 20.75 p. m2 Verzet Bouclé 17.90 p. m2 Wol Frlsé tapijt, uit één stuk ge weven (geen storende naden) tot 5.50 meter breed, prijs per vierk. meter 29.75 Gratis prijsopgaaf met monsters. Lage legkosten. Voor iets beter in uw woning BULTHUIS BOTERMARKT 23 gaat met zijn kernproeven de damp kring te verontreinigen, is er in de poli tieke atmosfeer toch een begin van ont spanning. De Amerikaanse en Russische ministers van buitenlandse «aken zullen met elkaar gaan praten. De komende ver gadering van de Verenigde Naties biedt een geschikte mogelijkheid tot ontmoeting. En deze ontmoeting Ls dan bedoeld aLs een voorbereiding beter ware het nog te spreken van een voorbespreking tot de topconferentie van de meesters self. Een voorbereiding xal het zijn. Voorhoede- gevechten zullen het niet mogen worden. Alleen een oriënterende terreinverken ning is bedoeld. En terrein dan mogelijk genomen in de dubbele zin figuurlijk en letterlijk. De gezindheden zullen wor den gepeild, maar de gezindheden hebben betrekking op gebieden, cn vooral op gren zen tussen de gebieden. Geen voorhoedegevechten. Bij dc voor bespreking zal moeten bliiken, of een top ontmoeting zin heeft. Blijkt een redelijke mogelijkheid er niet in te zitten, dan wordt ze twijfelachtig. Maar zit de mogelijkheid erin, dan is de kans op haar welslagen ook te groter. Zo is deze inleidende ontmoe ting tussen de beide ministers toch w«l van wezenlijk belang. Aan te nemen valt, dat Inmiddels achter de schermen ijverig gezocht wordt naar mogelijkheden. Zeker is, dat In deie da gen tal van diplomaten over de kaart van centraal Europa gebogen zitten. De Bel gische minister Spaak heeft het ook ge daan en uit zijn brein is de gedachte ont sproten, heel centraal Europa tot een ge bied van ontspanning te maken. Het wes ten maar ook het oosten zouden daaraan hun deel moeten leveren. Heeft Spaak aan dit plan zijn uitnodiging voor Moskou to danken? Of moet er een nieuwe poging van Chroesjtsief in worden gezien, landen bul ten Amerika onder druk te zetten? Voor dit laatste land zou 't niet 't eerste streven zijn. Houden wij het echter op de eerstgenoem de mogelijkheid. Te Washington wordt In tussen door de ministers van de grotere mogendheden in het Westen eveneens met ijver naar oplossingen gespeurd. Ietwat wonderlijk is het, dat dit overleg zich in het geheel niet tot de andere westerse sta ten schijnt uit te strekken. Toch horen zij erbij en toch zouden zij ook hun portie hebben te leveren als het op bescherming van de vrede aankomt. In welke richting zoekt men? Een veron derstelling is, dat het Duitsland zal moe ten zijn dat het wezenlijke offer brengen gaat. Een offer namelijk in de erkenning op enigerlei wijze van Oost-Duitsland en van de Oder-Neisse-grens met Polen. Dat Duitsland offers brengt, is op zichzelf niet onredelijk. Het is destijds de oorlog be gonnen. waarvan de huidige moeilijke si tuatie een nasleep is. Daartegenover zou den dan afdoende garanties moeten staan voor een te allen tijde en onder alle om standigheden open toegang naar de on gerepte stad West-Berlijn. Het is een mogelijkheid die men als op lossing schijnt te overwegen. De komende de tijd zal opheldering moeten brengen. Voorlopig is er nog slechts zekerheid van enige ontspanning. Maar dat is op zichzelf reeds belangrijk. T^E KLEINE STORING, die gisteren *-* met regen en wind ons land pas seerde. lag vanmorgen at in de Finse Golf in dc buurt van Helsinki. Een vol gende storing, die zich gisterochtend mid den op ae Oceaan bevond, is belangrijk uitgediept en met grote snelheid het zeegebied ten westen van Schotland getrokken. Ze heeft over het Engelse Kanaal en de Britse eilanden een sterke zuidwestelijke stroming in het leven ge roepen, waarmee uit de subtropen af komstige lucht wordt aangevoerd. Deze lucht zal ook tot Nederland doordringen, zodat morgen warm weer is te verwach- Onderzoek strekt zich uit tot over de grens tus in het Strandhotel op Vlie land hebben gelogeerd, moeten wor den opgespoord. Deze actie is ont ketend door een geval van t.b.c. dat op 8 augustus bij een van de werk- e voormalige Turkse president Djelal Bajar cn oud-premier Adnan Menderes zijn door het Turkse hoog gerechtshof in het proces, dat op het nabij de Turkse kust gelegen eiland Jassi is gevoerd, ter dood veroor deeld. Het hooggerechtshof heeft in totaal tien doodvonnissen uitgesproken. Vijftien be klaagden zijn tot levenslange dwangar beid veroordeeld, vijfendertig kregen ge vangenisstraffen, vijf werden vrijgespro ken. Ter dood veroordeeld werden: oud- president Bajar, oud-premier Menderes, ex-minister van buitenlandse zaken Zorlu. de gewezen minister van financiën Polatkan, dc voormalige voorzitter van de Nationale Vergadering Koraltan, de vroegere vice-voorzitter» van het parle ment Kirazoglu «1 Erozan, voorts Santar en Kiriscioglu, die lid zijn geweest van de commissie van onderzoek, die de af gezette regerlng-Menderes aan de voor avond van de militaire staatsgreep, waar door zij ten val werd gebracht, had in gesteld en de vroegere afgevaardigde Dulgor. nemers van het hotel werd geconsta teerd. Thans moet worden nagegaan of de gasten, die o.m. uit Duitsland en Zwitserland kwamen, besmet zjjn. Inmiddels ls bij twee meisjes, het ene afkomstig uit Hogczand en liet andere uit Eindhoven, die de vakantie op Vlie land hebben doorgebracht, besmetting ontdekt. Deze besmetting bleek, na onder zoek van de volksgezondheidsdienst In Friesland, inderdaad van Vlieland af komstig te zijn. De besmette werknemer van het hotel was een werkstudent uit Leeuwarden, die aan de Haagse academie voor lichame lijke opvoeding studeert Vorig jaar sep tember was hij voor het laatst doorge licht cn geheel in orde bevonden. Nadat bij hem t.b.c. geconstateerd was, werd hij in een sanatorium opgenomen. Alle bewoners van Vlieland zullen 20 oktober worden doorgelicht. Het perso neel van het Strandhotel is onmiddellijk onderzocht, maar er werden geen afwij kingen geconstateerd. De opsporingsactie naar de gasten zal spoedig voltooid zün. Dan zal vast komen t« staan In hoeverre de besmetting zich heeft voortgeplant. Wapens neer, zegt Sjafruddin SJafruddin Prawiranegara, de leider van de Indonesische tegenregering op Sumatra, die zich onlangs heeft over gegeven, heeft thans aan al zijn volga- tingen gelast de vijandelijkheden tegen de Indonesische regering te staken. Tendens: langzaam siygena Een andere storing, die oorspronkelijk het karakter van een tropische cycloon had, bereikte vanmorgen dc Azoren. Ze gaat nu snel naar het noordoosten in de richting van Ierland. Wellicht krimpt daardoor in onze omgeving de wind naar het zuiden, in welk geval er kans op zonnige perioden is. De Bilt verwacht tot zaterdagavond Veel bewolking en plaatselijk wat mot regen, maar morgen In de loop van dn dag kans op opklaringen. Matige tot krachtige zuidwestelijke wind. Vrfj warm. (Opgemaakt 11J5 uur). ZON EN MAAN Zaterdag: zon op 6.15, onder 18 54 uur; maan op 12.51, onder 22.07 uur. Eerste kwartier 17 september. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen zeven uur - gesteld!) IS E Is|li ll D. Heider Ypenburg Vli&s zw bcw. "w u 0 8 17 12 17 14 18 14 30 2 n.3 De BUt Twente rw bcw. tzw 5 2 18 10 3 18 11 4 17 11 3 Zd -Limb Helsinki iw bew gh. bew. zrw 3 6 20 11 1 20 lil 0 Stockb Oslo KoDenn Aberdeen gh. bew. onbew. regen w 8 windstil w 6 i U 14 11 18 18 7 1 18 11 2 18 9 1 Luxemb Psnj» rw bew. ifh bew. wz* 4 2 s 18 13 6 10 11 0 10 10 13 2.1 13 10 Bordeaux Grenoble Nice zw bew h bew rw bew windstil windstil 27 14 0 20 17 0 35 19 0 Frankfurt MUncheo ZO neb zw b?w windstil 10 9 10 11 3 Geneve Innsbruck Belgrado h bew zw bew regen nf° 2 0 1 wnw 2 windstil rw 2 27 18 l4 14 0 28 17 0 37 .3 8 Athene Rome Ajaccio visdnd onbew 1. bew L bew n 2 windstil no 3 windstil Z' IR 0 ar* 14 0 38 14 0 33 15 0 Mallorca xtsbon 1. bew onbew 3 33 18 0 28 17 0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1