Jlicume £cihsrl)e lüimrnn I Spaak plan gaat met een nieuw naar Chroesjtsjef Commentaar Machine leert van eigen fouten Ulaydicam rs Bedoeling: vermindering spanning tussen blokken Amerika's robot na één omwenteling opgevist Verovering ruim 40 Katanga: doden Nederlander in O.-Berlijn gearresteerd Valse dollars in omloop '^DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1961 l9«DO! POSTREKENING: 5803®. KLACHTENDIEN ST: bezorging 18—19 U. j ABONNEMENTEN730 per kwartaal; 2,56 per maand; ƒ0,59 per week. i ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting) «ofdredacteur: m. B DIEMEB CHRISTELIJKE AT IOJS AAL DAGBLAD „Sttntvaititli It ahrbltvrn min bert io Irgijeospotr Tweeënveertigste janrgang no. 12277 leuws m één oogopslag 0 In de westelijke landen heeft het optreden van de Ver. Naties in Katanga (waar de volkerenorgani satie de macht heeft over- I genomen) felle kritiek uit- gelokt. Over de feitelijke situatie in Elisabethstad j weinig bekend, de ver- I bindingen zijn praktisch verbroken. De Belgische minister buitenlandse zaken Spaak, gaat dinsdag naar Hoskou- Hij heeft een >lan gelanceerd voor „be- lerkte experimenten" bij le ontwapening. In te vor- zouden experi menten moeten bewijzen, dat controle geen afbreuk aan de soevereiniteit de betrokken staten. De proef met een Ame rikaanse robot, een kunst na tige „astronaut", is vol- 1: de capsule omwenteling pm de aarde uit zee wor- len opgevist. Waarschijn- jjk over twee maanden 1 de lancering volgen n Amerika's eerste ech- astronaut, Opnieuw heeft de Sow- efunie twee kernwapen» ot ontploffing gebracht. de achtste en legende in de serie. In ons and is wat meer radioacti viteit geconstateerd, maar er is nog geen zekerheid lat deze het gevolg is van le Russische kernproeven. Janos Kadar, eerste se- retaris van de Hongaarse ommunistisohe partij, is ook minister-president «worden. Dr. Munnich is deze functie ontheven. )ok de Hongaarse minis- buitenlandse za an onderwijs zijn loor anderen vervangen. Door het indienen van aanvraag om een nieuw de executie van 15-jairige Amerikaanse ojfeegerjongen Preston Cobb ndpr. uitgesteld. In Neder- a and is inmiddels een •1 landtekeningenactie onder schooljuegd begonnen ot het redden van het le de jongen. %De Generale synode van e Geref. kerken heeft na itvoerige discussies be kken de nieuwe psalm- ke berijming (of „proeve van een nieuwe psaLmberij- ing" vrij te geven voor gebruik in de ere dienst. ^rof. Parkinson aan „derde wet" bezig 52-jarige Britse historicus I Northcote Parkinson, die Jgleraar aan vele univer- gedoceerd heeft en ten wereldvermaardheid door i 18 boeken (Parkin- The law and the gistermiddag met BEA-lijntoestel uit Londen Schiphol aangekomen. Hij zal Jde komende drie dagen in schillende plaatsen in ons lezingen houden, o.a. voor - fhuizer papierfabriek in Wa- "eld. die haar 250-jarig be- viert. ït a an Nederland ook ont- rs der belastingen?" infor- rie prof. Parkinson met gro- ►clangstelling toen hem voor •v enkele vragen werden ge- „Zo, dat is interessant", zijn twee zo beroemd ge ilen boeken tegen ambtenarij over belastingen staat thans derde „Wet van Parkinson" I tapel. ■naai, zo onthulde de au- zal hjj de zakenwereld en name handel en industrie sr de loep nemen. Sprekende I* wetten stippelde hij uit, hij beslist geen ontwerper I wetten is, doch ontdekker, fens de Wet van Parkinson Jdt het werk zich uit naar- k er wegens gebrek aan werk *7 tijd gevuld moet worden, ■een inhoudt dat er steeds bt werknemers komen ook J* er minder werk. Russische flater in Indonesië De Sowjotambassadeur in Indonesië, Nikolai A. Michailof, heett een grote ver- gissoing begaan toen hij trachtte de her vatting van de kernproeven door de Russen goed te praiten, aldus meldit Ass. Op een persconferentie in de Russische ambassade zeide hij met hooggeplaatste Indonesiërs te hebben gesproken en tot de slotsom te zijn gekomen, da.t velen huner het besluit van de Sowjetregenng ten volle steunen. Tevergeefs trachtten de journalisten te weten te komen, wie die personen waren. Het Indonesische ministerie van bui tenlandse zaken weigerde in afwezig heid van president Sukarno en minister Subandrio zich uit te laten. De volgende dag keerden de Indonesische kranten zich tegen de Russische kernproeven. Alleen het comunistische blad Harian Rakjat gaf zijn steun en schreef dat de hervatting nodig was om koud water te gieten op de hoofden van verhitte oor logsstokers. BOEKHOUDER ONTKENT VERDUISTERING VAN ZESTIEN MILLE In Amsterdam is gearresteerd de 43- jarige boekhouder J. L. R.j die op het politiebureau kwam om te praten over moeilijkheden op zijn kantoor. De N.V. waar hij werkt had aangifte gedaan van een geval van verduistering van zestien De man. die ontkent het geld te heb ben verduisterd, verklaarde tegenover de recherche dat het hem op 15 juli ent- stolen is. T^OLGENDE WEEK dinsdag zal Paul Henri Spaak, de Belgische minister van buitenlandse zaken, de gast van Chroesjtsjef zijn. Deze reis wordt in verband gebracht met de redevoering, die deze vroegere secretaris generaal van de NAVO onlangs heeft gehouden en waarin hij denkbeelden opperde over „beperkte experimenten" bij de ontwapening. Daarbij zouden zones moeten worden gevormd om met experimenten te kunnen bewijzen, dat controle geen afbreuk doet aan de soevereiniteit van de betrokken staten. PAUL-HENRI SPAAK bufferzone Van Voormalig Verzet Sowjclambassadeur krijgt open brief Het hoofdbestuur van de Nationale federatieve raad van het Voormalig Verzet Nederland heeft een open briïf gericht ?an de Sowjet-ambassadeur in ons land waarin onder meer word! be toogd, dat naar de mening van het Voor malig Verzat Nederland het gevaar niet denkbeeldig is dat bij intimidatiepoli- tiek die van de zijde van de Sowje'.unie momenteel wordt gevoerd mede gespe culeerd wordt op anti-Duitse gevoeleru die leven bij de mensen die de verschrik kingen van de nazitirannie aan den lijve hebben ondervonden. De kwestiie-Berlijn is voor ons echter geen Duits probleem, zo schrijft Voor malig Verzet Nederiand aan de ambassa deur, en zelfs geen Europees probleem Men kan de gehele activiteit van d* Sowjetunie met ocbrelcking tot West- Berlijn niet anders zien dan als een fase i het s het de wereldheerschappij. Spaak verklaarde niet aan oorlog te geloven en er van overtuigd te zijn, dat de wil tot collectieve zelfmoord in geen van beide kampen bestaat. Hij zeide voorts dat wij naar een grote diplomatieke ramp gaan. als het Wes ten zich niet onmiddellijk grote in spanning getroost om overeenstem ming te bereiken over de bepaling een positieve politiek. Naar zijn ning moet het Westen voor 10 oktober (datum van de bijeenkomst van de Russische communistische partij) met eigen plan voor de dag komen om i.»en opnieuw voor Russisch initiatief wordt gesteld. Dit plan moet precies aange ven. wat het Westen wil, aldus Spaak Het Belgische blad Le Peuple meent, dat Spaak een nieuw soort „buffer- Midden-Europa op het oog heeft Deze zou zich kunnen uitstrek ken van de Rijn tot de Weichsel in Polen en tot aan Tsjechoslowakije en Hongarije. De spanningen tussen de twee blokken zouden daardoor zo meent men kunnen worden ver minderd. Intussen hebben Kennedy en Chroesj- Grijze kist imiteert Gagarin tsjef opnieuw laten weten, dat zij bereid zijn. over de Duitse kwestie te onder handelen. Kennedy vertelde dit gisteren aan Soekarno en Keita (van Mali) die de oproep van de conferentie van Bel grado in Washington kwamen overhan digen. De Amerikaanse president wees beide mannen op het feit. dat niemand zijn toevlucht tot geweld behoeft te ne- |men. wanneer iedereen naar middelen zoekt om een eervolle vrede te bewaren. Hij zei voorts het van het grootste be lang te achten dat geen eenzijdige han delingen worden ondernomen, die een vreedzame oplossing van de problemen onmogelijk zouden maken. Als volgende week de ministers van buitenlandse zaken van de Verenigde Staten en de Sowjetunie in New York zijn ter bijwoning van de Algemene Vergadering van de V N., zal er ge legenheid zijn over de Duitse kwestie te spreken. Voorts staan de diploma tieke kanalen voor overleg open, aldus Kennedy, die blijkbaar nog niets voor een gesprek met Chroesjtsjef voelt Keita bleek daar begrip voor te heb ben. Hij zeide na afloop van het be zoek, dat een dergelijk gesprek inder daad goed voorbereid zou moeten wor den, wil men het gevaar van een m.s- lukking voorkomen. DE Verenigde Staten hebben giste ren een belangrijke stap gezet op de weg, die naar een bemande ruimtevlucht rond de aarde moet lei den. Een Mercury-ruimtecapsule, waarin zich een kunstmatige „astro naut" bevond, is met succes gelan ceerd en in het daarvoor bestemde doelgebied neergekomen, nadat de capsule één omwenteling rond do aarde had gemaakt. Bij deze vlucht zijn alle omstandig heden nagebootst, waaronder over en kele maanden Amerika's eerste astro naut een reis rond de aarde zal maken. Met dit verschil, dat de mens ver gen was door een soort robot, boordevol met bedrading, leidingen en transistors, die alle gedragingen van de mens heeft nagevolgd, zoals het ademhalingsstelsel, met inbegrip van zuurstofverwerking en stikstofafscheiding. Dit succes betekent het begin ran een vastbesloten poging van de V S. om snel een bemande capsule in de ruimte te brengen en naar de aarde te doen terugkeren. Het is zeer goed mogelijk, dat de geplande ruimtevaart van de chimpansee, die over enige weken zal plaaits vinden, zal worden overgeslagen Dan zal naar alle waarschijnlijkheid over twee maanden Amerika's eerste astronaut zijn ruimtereis kunnen begin nen. De twee ton wegende capsule werd om ongeveer 18-15 iets meer dan drie uur na de lancering in Cape Canaveral door een Atlasraket door een Ameri kaanse jager uit zee opgevist. Het op vissen uit zee gebeurde één uur en 24 minuten, nadat de oapsulé. zwevend aan twee parachutes, op zee was geland. Niet nauv .vkeurig De landing was niet helemaal nauw keurig berekend, want de capsule Is on geveer 40 myi verder geland dan aanvan kelijk was aangenomen. De omstandig heden en de capsule waren geheel gelijk die, waarmee de eerste astronaut z|jn ruimtereis zal maken. Nog tijdens de vlucht werd bekend gemaakt, dat zich aan bord enige elektronische moei lijkheden vordeden, maar dat de diverse systemen goed functioneerden. Later bleek, dat de robot iets meer zuurstof had verbruikt dan waarvoor hij was af gesteld. De baan, die de capsule besahreef, bereikte haar hoogste punt boven Aus tralië (230 km) en haar laagste pre- dies boven Bermuda (144 km). Behalve de landing verliep de operatie vlekke loos. Ook op zee waren alle omstandig heden nagebootst, óie zich bij een be mande vlucht zullen voordoen. Sohepen bevonden zich in een lange rij vanaf Cape Canaveral tot aan de Kanarische landen en tal van helikopters en vlieg tuigen zochten het doelgebied af Ook tijdens de reis werd de capsule door de controlestations gevolgd De signalen van de robot werden opgevan gen en doorgegeven aan de controleka mer in Florida. Vooral de gedragingen van de robot werden nauwkeurig nage gaan. Deze robot was een grijze kist. 90 cm lang, 00 cm breed en 30 cm hoog. Uit één der patrijspoorten stak een kleuren filmcamera en een tweede ca mera kon via een telescoop opnamen De generale repetitie Is geslaagd. Het wachten is nu op de eerste bemande ruimtevlucht van dc Amerikanen. Prinses Beatrix, in amazonezit op haar Ierse schimmel Corina, heeft gisteren in Utrecht een parade af genomen van de deelnemers aan de nationale kampioenschappen van de Koninklijke federatie van landelijke rijverenigingen. Zij zat op een meer dan honderd jaar oud zadel, een geschenk van haar grootmoeder, prinses Wilhelmina. Secretaris-generaal Hammarskjöld van de V.N. is gistermiddag op het vliegveld van Lcopoldstad aangeko men. Hij werd welkom geheten door dc Kongolese premier Adocla en vice-premier Gizenga. Hammarskjöld weigerde een verklaring af te leggen en reed onmiddellijk naar Lcopold stad. Spoedig na zijn aankomst had Hammarskjöld een onderhoud met de Kongolese premier. Verwacht wordt dat hij zaterdag naar New York zal terugkeren. Volgens militaire bron zijn onge veer veertig Katangaanse soldaten bii de gevechten in Elizabethstad gedood of gewond. Premier Adoela van Kongo verklaar de op een persconferentie, dat het Ka tangaanse leger zal worden opgenomen in het leger van de centrale regering. Over Tsjombe zei Adoela dat deze vei lig is en onder bescherming van de V.N. staat. Volgens andere berichten zou de president naar Noord-Rhodesië zijn gevlucht, of in het zuiden van Ka- tanga zijn ondergedoken. Bij dc gevechten tussen V.N.-troepen en het Katangaanse leger is een Zweeds officier gedood door vuur uit het Bel gische consulaat in Elisabethstad. Het is nog niet zeker of eenheden van het Kon golese leger naar Katanga zullen worden gedirigeerd, hoewel er, naar verluidt. voorbereidingen getroffen worden om naar Katanga op te rukken Intussen heeft de Belgische rege ring gisteravond „de meest stellige ver zekering gegeven, dat de van V N.- zijde in Katanga geuite beschuldigingen over beschietingen door Belg»sche mili tairen en burgers van eenheden van de Verenigde Naties ..van alle grond ont bloot zijn". In het communiqué wordt verwezen naar een verklaring van de V.N.-vertegenwoordiger in Elizabeth stad. O'Brien, dat een twintigtal Bel gische officieren het vuur zouden heb ben geopend met automatische wapens vanuit het Belgische consulaat aldaar en dat de Indiase commandant van een V.N.-compagnie door schoten uit het Belgische consulaat werd gedood. ..De nog bestaande verbindingen met de consul-generaal hebben de Bel gische regering in staat gesteld de in houd van deze verklaring onmiddellijk te controleren en tegen te spreken. (Adve Het Oostdur.se ministerie van binnen landse zaken heeft gisteren meegedeeld dat een Nederlander, een Brit en tweo Amerikanen vastgehouden worden we gens pogingen om Oostberlijners over de grens naar West-Berlijn te smokkelen Gesproken wordt van drie afzonder lijke pogingen in de laatste paar dagen om vrouwelijke personen" via de door laatpost Friedrichstrasse naar West-Ber- te brengen. >e naam van de.55-jarige Nederlander Henri Johannes Marie Pierrot uit Heemstede De heer Pierrot zou met be hulp van net paspoort van zijn vrouw geprobeerd hebben een vrouw uit Oost- Berlijn te halen. Volgens het communiqué had hij de vrouw naar West-Berlijn ge lokt De Amerikanen zouden geprobeerd hebben een Oostduitse vrouw achter de achterbank van een auto naar West-Ber lijn te brengen. De Engelsman zou met behulp van een Westduitse vrouw gepro beerd hebben een vrouwspersoon uit Oost-Berlijn te „ontvoeren" De arrestanten zullen zodra het voor onderzoek voltooid is ter beschikking ge steld worden van de Oostduitse justitie. i. F. Gijzeis, die benoemd is tot staatssecretaris van economische zaken, heeft gisteren in een buitengewone zit- ng van de gemeenteraad afscheid geno- len van Eindhoven. Dra. Gijzeis, die wethouder van finan ciën en de bedrijven van de gemeente Eindhoven was, is benoemd tot erebur- an Eindhoven. Hij ontving de gou den legpenning van de gemeente waarin gegraveerd staat „Uit waardering voor zijn grote verdiensten voor stad en be volking als stuwende cn bindende per- soonlijkheid". Halve gebr. kip t 1.95 Alléén: PETER LEENEN Gangetje 14 OOK OM MEE TE NEMEN De centrale recherche van dc Amster damse politie is in samenwerking met politiekorpsen van andere gemeen.en en Interpol op zoek naar twee mannen, die lot girieren een aantal valse 20-dol- larbiljettcn in omloop hebben gebracht. De falsificatcn zijn gesignaleerd onder meer in Edam. Zandvoort cn Amster dam Het zijn groenachtige en zwart bedrukte 20-dollarbiljetiten met op de voorkant hot portret van Jackfon en op de achterzijde een afbeelding van he» Kapiteel Ze zijn om herkenb <r aan een grof lijnernwerk op die plaatsen waar op de echte biljetten een fijne ar cering te /.:en is. Een van de mannen die de dollarbiljetten in circulatie heeft gebracht, is vermoedelijk een Fransman, de ander een Frans sprekende Ncd?r- lander Het tweetal rijdt rond in een Renault of een Peugeot. TTET OPTREDEN VAN DE troepen der V.N. in beter gezegd: tegen Katanga heeft wrevel gewekt. Het is be grijpelijk. dit is meer dan het voorkomen van strijd, het draagt de kenmerken van een rechtstreekse beïnvloeding van het regeringsbestel. En dit is iets. waartoe de V.N. zich niet mogen lenen, om namelijk zich tot een soort regeringsinstrument te ontwikkelen. Tussen Katanga en overig Kongo ging het tot dusver duidelijk om de keus uit twee regeersystemen. Moest Kongo een unita- ristische dan wel een federalistische staat worden? Moest de eenheid het accent krij gen dan wel dat de staat zou zijn opge bouwd uit gebieden met min of meer grote zelfstandigheid? Men zal zich herinneren, dat aanvankelijk ook Indonesië federalistisch van opzet was. Het was aan de Verenigde Staten van Indonesië, dat Nederland de soeve reiniteit had overgedragen. Maar Sockar- no's eerste daad was, alle zelfstandig* gebieden op te rollen. Indonesië werd met ruwe hand unitaristisch. Van de zelfstan digheid der deelstaten bleef weinig oves Merkwaardig is het, dat ook in Kongo met het zelfbeschikkingsrecht zo gemak kelijk wordt omgespronken. Nu weer wordt Katanga met geweld ingelijfd en Kongo wordt tot eenheid geforceerd. Daar toe leent zich dan het apparaat van de V.N. Is dit reeds een kwalijke zaak. zij wordt te kwalijker omdat het een nieuwe ver sterking van het communisme in Kongo inluidt: Een eerste daad van de centralis tische regering toch was om een overwe gend links georiënteerd man als commis saris naar het neergeslagen Katanga te zenden. Dat Katanga voor de centralistische re gering een begeerlijke zaak moest heten, was duidelijk. Rijk aan grondstoffen als het is. werd het voor de economie van heel Kongo ais onmisbaar beschouwd. Echter was niet aan te nemen, dat het profijt hiervan bij een federale regeringsvorm voor Kongo verloren zou zijn gegaan. Verwacht moet worden dat deze met ge weld bereikte oplossing geen feitelijke heten mag. Zeker in het innerlijk zo ver scheiden gebied van Kongo, bovendien schier onmetelijk groot, laat zirh door wat V.N.-troepen een eenheid toch niet forceren. Te vrezen is. dat dit optreden aan het reeds omstreden gezag van de V.N. niet ten goede zal komen. Secretaris-generaal Hammarskjöld gaat op zijn niet benij denswaardige post opnieuw moeilijke da gen tegemoet. Ditmaal schijnt er enige aanleiding toe. jyE DIEPE DEPRESSIE bif IJsland ruit nu geleidelijk op. Het koufront ervan passeerde gisteravond ons land. In dit front is boven een tweetal storingen ontstaa 1 oostelijke hiervan bereikte omstreeks middernacht de ingang van het Engelse Kanaal en trok vervolgens over Zuid oost-Engeland naar de Noordzee. Aan ome kust wakkerde de wind daarbij tot hard aan. Achter de storing ontwikkelt zich een zwakke rug van hoge druk, waarin opklaringen voorkomen. Tendenslangzaam dalend. ZON EN MAAN Vrijdag; zon op 8 13. onder 18 58 uur; maan op 11.44, onder 21.12 uur). 17 september eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Een volgende storing bevond zich van morgen op het midden van de Oceaan. Morgenochtend zal ze waarschijnlijk Ierland bereiken. De fronten ervan kun nen in de loop van de dag tot dicht bij ons land naderen, waarna de kans op regen weer groter wordt. Het wissel vallige weer duurt dus voort. Omdat de wind overwegend zuidwestelijk blijft, Rapporten hedenmorgen zeven uur zijn in het temperatuurverloop geen grote veranderingen te verwachten. De Bilt verwacht tot vrUdagavond: Koudere nacht met opklaringen. Mor gen weer toenemende bewolking volgd door enige regen. Aanvank door de Raytheon Company Het Cybertron is geen re- nische rekenmachines in Lexington, Massaschu- kenmachine: het is dan ook den opgesteld. het snel Het Cybertrt niet bedoeld J7EN MACHINE voor bij zondere doeleinden die in sommige opzichten zo Cybertron, zoals Ray- uitvoeren van ingewikkelde problemen menselijk is dat ze kan leren, theon de machine heeft ge- berekeningen cn andere ta- niemand en, van noemd, gaat evenals de „a-logisch" te werk: leert door tasten ren, brengt nieuw In verband met bekende, ken waarmee we zelf geen maakt het geleerde tot r< raad weten, is ontwikkeld tin*. beslissingen eigen fouten wijzer wordt, en ons kan vertellen hoe we problemen moeten aanpak- nog ken die tegenwoordig door kent. Het werkt zelf een het computers worden verricht, probe- Het werkt niet logisch zo situaties als computers dat doen op kHÉBBB graad structies grammeurs voor de elektro- thode uit, vindt een oplos- H sing, en kan daarna laten liet gevolgddaarv zien hoe het aan die oplos- elementaire In- sing is gekomen, die door de pro- Precies zoals mensen le- ene handeling volgt straf, op de andere een beloning ikt juist zo krijgt ook het Cybertron vaarvoor een opleiding, methode Zodra de maehine bij het „leren" een fout maakt, drukt de leraar op de „strafknop". rai is, dat de machine de genomen be slissing herziet en de inhoud an haar geheugen daarmee ren door ervaring op de in overeenstemming brengt - gesteldh «si ftltfif D. Helder Eclde De Bilt Twente Eindh. Zd.-Llmb. Helsinki Stockh. regen regen zw! bew. zw. bew regen zw! bew! zw. bew. wzw 8 ZT-W 6 zw 6 Z7W 8 0 1 zo 3 17 18 3 18 15 18 10 IS 4 18 15 5 10 14 4 21 15 5 22 15 J 22 14 4 13 7 0.1 17 8 0 Kopenh. Londen Adam Brussel regen zzw 7 windstil z 7 13 15 11 17 4 0 20 13 31 13 18 22 14 0.1 Bordeaux Grenoble Nice Berlijn bew. h bew zw bew windstil n 3 28 1» 4 28 13 0 28 13 0 25 18 0 Erankfurt MUncheD ZO neb GenCve Wenen Innsbruck Belgrado regen zw. bew zw. bew zw. bew zw bew zw bew onbew zw 4 z-zw 4 windstil zw 5 windstil z 2 24 18 3 25 14 1 24 18 3 M 0 24 :i 0 24 U 0 28 :n 0 12 0 0 V-bene Rome Ajaccto Madrid l.nsaboo onbew onbew onbew L bew gh bew windstil n 3 windstil windstil windstil 10 0 11 33 13 0 -.0 0 27 18 0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1