Onbemand vliegtuig op
hol boven drukke stad
Verhoogde radioactiviteit
al of niet een gevaar?
Heden begon Westduitse
„invasie" in Engeland
Nagels als geneesmiddel
*1 OSRAM!
5
ZINKEN VAN HA 10
Het lid van de Tweede Kamer, de heer Vondeling (soc.) heeft de
ministers van justitie, van verkeer en waterstaat en van landbouw en
visserij schriftelijke vragen gesteld over het zinken van de Harlingen
10. De heer Vondeling vraagt of de bewindslieden kennis genomen heb
ben van de omstandigheden waaronder het schip gezonken is en of het
de regering bekend is dat het niet het enige ongeluk van die aard is,
dat de laatste jaren aan vracht- en vissersschepen is overkomen op de
Zeeuwse wateren, het IJsselmeer en de Waddenzee.
De heer Vondeling vraagt verder of deze ongelukken niet de indruk
wekken dat de wettelijke voorschriften betreffende de veilige navigatie
in genoemde wateren en in het algemeen bij de kustvaart, veel te wen
sen overlaten en voorts, wat de regering go zij reeds tot een overeen
komstige mening gekomen mocht zijn denkt te doen en op welke
termijn.
LUCHTMACHTKAPEL
Het Tweede-Kamerlid de heer Kranenburg (soc.) heeft aan de minis
ter van defensie schriftelijk gevraagd of het comité van de verenigde
chefs van staven zich heeft ingelaten met het repertoire van de lucht
machtkapel en zo ja, of deze bemoeiing betekent, dat bedoeld comité
zich begeeft in rechtstreekse gezagsuitoefening over onderdelen der
krijgsmacht.
Voorts heeft de heer Kranenburg gevraagd of de minister zulke be
moeiingen wel in overeenstemming acht met taak en wa-rdigheid van
zijn hoogste militaire adviesorgaan en voorts of de minister zich zelf of
enig militair orgaan competent acht om langs hiërarchieke weg leiding
te geven aan de ontwikkeling van een muzikaal repertoire, in het bijzon
der waar het betreft de hedendaagse muziek.
VERLAGING TABAKSACCIJNS
De regering heeft de Tweede Kamer voorgesteld de tabaksaccijns te
verlagen ter compensatie van de verhoging van het invoerrecht op ruwe
tabak, welke verhoging een gevolg is van de voorgenomen aanpassing
aan het gemeenschappelijk douanetarief van de E.E.G. In de toelichting
op het betrokken wetsvoorstel schrijft staatssecretaris Van den Berge
t (financiën) dat de accijnsverlaging zo moet worden vastgesteld, dat ze
bij benadering gelijk is aan het bedrag, dat voor de verwerkte ruwe ta-
bak aan invoerrechten en omzetbelasting meer verschuldigd zal worden
r als gevolg van de aanpassing van het invoerrecht. Voorgesteld wordt
de accijnsverlaging bij Koninklijk besluit te doen ingaan.
BUITENLANDSE ARBEIDERS
I Mej. Knol (kath. v.), lid van de Tweede Kamer, heeft aan de minister
van sociale zaken en volksgezondheid schriftelijke vragen gesteld over
de gebeurtenissen rond de Spaanse en Italiaanse arbeiders in ons land.
Mej. Knol vraagt of de minister overweegt een onderzoek in te stellen
naar oorzaak en aanleiding van de „betreurenswaardige ontwikkelingen
in de verhouding tussen buitenlandse arbeidskrachten van Italiaanse of
Spaanse nationaliteit in Twente en een deel der Twentse bevolking".
Voorts vraagt mej. Knol, of er van de zijde van het ministerie stappen
worden overwogen om onverwijld een meer bevredigende coördinatie van
werkzaamheden te bevorderen bij de instanties, die direct of indirect bij
de immigratie van arbeidskrachten in Twente zijn betrokken, dan wel
om tot voorlopige stopzetting van bedoelde immigratie te geraken.
Tenslotte vraagt het Tweede-Kamerlid: „Wordt voor die buitenlandse
arbeidskrachten, die zich door bedoelde gebeurtenissen genoodzaakt ach
ten hun arbeidscontract voortijdig te doen eindigen, bij gebleken urgen
tie, een regeling overwogen, waarbij de bijzondere omstandigheden in
aanmerking worden genomen?"
VERDWENEN BEZITTINGEN
1 Het lid van de Tweede-Kamer de heer Corver (lib.) heeft aan de
minister van sociale zaken en volksgezondheid schriftelijk gevraagd, of
1 het waar is, dat er 45 pakjes, inhoudende sieraden en andere bezittingen
van Nederlanders, die tijdens de oorlog in Duitse concentratiekampen
zijn geweest, na de oorlog naar Nederland zijn gebracht, doch niet aan
de eigenaren of hun nabestaanden zijn teruggegeven. De heer CorVer
1 informeert voorts of het juist is dat genoemde bezittingen reeds vele
jaren geleden door bemiddeling van „La mission Néerlandaise de re-
cherches" in Parijs werden overgedragen aan het ministerie van sociale
Kan de minister meedelen, aldus vraagt de heer Corver verder, waar
genoemde bezittingen zich thans bevinden en welke pogingen in het werk
i zijn gesteld om de rechtmatige eigenaars of hun nabestaanden op te
I sporen?
Hij wil tenslotte weten indien niet naar de eigenaren of nabestaanden
is gezocht, wie voor een dergelijke gang van zaken verantwoordelijk is
en wat de minister verder meent te kunnen doen om deze zaak tot een
i bevredigende oplossing te brengen.
NEDERLANDERS IN AUSTRALIË
Slechts weinig Nederlandse emigranten in Australië ondervinden moeilijkheden
door de lichte terugslag die zich in de Australische economie voordoet. Als
1 voorzorgsmaatregel wordt aan adspirant-emigranten die ongeschoold of in hun
vak op het ogenblik moeilijk plaatsbaar zijn (vooral indien ze grote gezinnen
hebben en hun kennis van de Engelse taal gering is) aangeraden het vertrek
aan te passen „aan de ontwikkeling der omstandigheden". Dit heeft minister
Veldkamp mede namens minister Zijlstra meegedeeld in antwoord op schrif
telijke vragen van het Tweede-Kamerlid Borst (comm.). De minister ontkent
I dat van propaganda voor emigratie sprake is geweest. Verder ontkent hij,
i dat het thans de morele plicht van de Nederlandse regering zou zijn om die
i personen die moeilijkheden ondervinden, financieel in staat te stellen naar
i Nederland terug te keren.
SPECIALE KENTEKENS
Minister Korthals (verkeer en waterstaat) heeft in een wetsontwerp aan de
Tweede Kamer voorgesteld de geldigheidsduur van de speciale kentekens voor
motorrijtuigen van niet-Nederlanders en van fabrikanten en handelaren te
De^kentekens voor motorrijtuigen van niet-ingezetenen (GN «n fN} z<Mlen
voortaan een looptijd van een jaar of. indien afgegeven m lhet laatste kwar
taal een looptijd van hoogstens vijftien maanden kunnen hebben. Zoals oe-
kend genieten houders van GN- en BN-tekens vrijstelling van verschalende
op motorrijtuigen drukkende belastingen. Reeds uitgegeven GN- en BN-ken-
tekens zullen hun geldigheid vijftien maanden na de inwerkingtreding van het
thans ingediende wetsvoorstel verliezen.
Ook stelt de minister voor de looptijd van de sinds 1951 uitgegeven ifjnHpn
zend FH-kentekens en van de nieuwe FH-tekens aan een
Bestaande, meer dan vijf jaar oude FH-borden^zouden hun^geldi^ieid een jaar
na de inwerkingtreding jfi St' "",X1
bewijzen zouden vijfjaar
De minister
het wetsvoorstel moeten verliezen. Nieuwere FH-
c.. ..a hun afgifte ongeldig moeten worden.
lawri iS met het voorstel gekomen omdat misbruik is gemaakt van GN-
FH-kentekens. Een groot aantal FH-tekens wordt bijv. niet meer
gebruikt door hen aan wie ze destijds zijn afgegeven.
Piloot had het
nakijken
Een onbemand vliegtuig van de
Amerikaanse luchtvaartdienst met
Voldoende benzine voor drie uur aan
boord heeft gisteren twee uur boven
Burlington in de Amerikaanse staat
Iowa rondjes gevlogen.
Het toestel stond met volle tanks op
bet vliegveld van Burlington, toen de
piloot buiten het vliegtuig voorbereidin-
5en trof voor de start. Plotseling sloeg
e motor aan. Het toestel liet de piloot
het nakijken. Het reed steeds sneller
over het vliegveld en verhief zich van
de grond. Nadat het op een hoogte van
ongeveer 350 meter was gekomen, be
gon het onbemande vliegtuig aan zijn
rondjes boven de stad, die een diame
ter van ongeveer dertien kilometer had
den.
In de stad waarschuwden politie er
brandweer de bevolking, dat het toestel
in de stad zou kunnen neerstorten. Een
school zond haar 450 leerlingen naar
huis. Burlington telt ruim 30.000 inwo-
ners.
Na verloop van enige tijd slaakte men
In Burlington een zucht van verlichting.
De wind dreef het toestel weg, zodat
het niet meer boven de stad kwam.
Het hoofdkwartier van de Nationale
Garde te Des Moines deelde mede. dat
het vliegtuig voor drie uur brandstof
aan boord had. Verder werd meege
deeld, dat er geen plannen bestonden
het toestel neer te schieten.
De piloot, die het toestel probeerde
tegen te houden moest met wonden
-;t rechterbeen in het ziekenhuis
:n opgenomen.
Later werd gemeld, dat het toestel
na twee uur In de lucht te zijn ge
weest, bij Aledo in Illinois is neerge
vallen zonder schade aan te richten.
De Amerikaanse minister van handel
Orville Freeman, heeft gisteren bij zijn
terugkeer van een bezoek
dat hij naar zijn mening deze landen
ervan overtuigd had dat zij het toe
licht op de invoer van Amerikaanse
landbouwprodukten niet moesten ver
scherpen Freeman zei: „Wij hebben ge
tracht hen ervan te overtuigen, dat de
Verenigde Staten West-Europa veel
goedkoper kunnen voorzien van tarwe,
voedergranen en vele andere land-
kan^geschi e den op*de kleme,binder ef-1 lawaai, stof en
flciiDt* boerderijen in West-Europa", ke gassen t« voorkomen.
Chroesjtsjef verklaart:
Powers komt nog
niet vrij
New Vork Times verklaard dat de
Amerikaan Francis Gary Powers even
tueel vrijgelaten zou kunnen worden
voor zijn straftijd van tien jaar is ver
streken, maar dat de huidige interna
tionale spanning het onmogelijk maakt
om de piloot van de U-2 thans vrij te
Powers werd 1 mei 1960 boven Rus
land neergeschoten en daarna veroor
deeld als spion. Deze zaak droeg bij
tot de ineenstorting van de Parijse
conferentie toen Chroesjtsjef eiste
president Eisenhower zijn excuses voor
de vlucht zou aanbieden.
Chroesjtsjef herinnerde er aan
de Sowjetunie na de verkiezing
president Kennedy twee bemanningsle
den van een Amerikaans verkennings
vliegtuig dat op 1 juli 1960 boven de
Barendszee was neergeschoten. had
vrijgelaten. Wij hadden gehoopt, aldus
de premier, dat dit bewijs van goede
wil /goed begrepen zou zijn en dat onze
betrekkingen zouden verbeteren. Dan
zou Powers ook vrijgelaten zijn. Maar
tot onze spijt zijn onze betrekkingen
thans zodanig dat er geen mogelijkheid
is Powers vrij te laten, aldus Chroesj
Advertentie
Wilt U leraar worden?
Er Ic sen schromelijk tekort aan lararan.
Wij raden U aan z.s.m. ta gaan studeren
voor Engels, Duits, Frans ol Nad. M.O.A.
Ook da studie voor Wiskunde L.O. of
M.O.A. Is momenteel zeer lucratief. Vraagt
p.o. een prospectus met proefles een bij:
RESA-HILVERSUM
(Nederlands Talencentrum) - Tel. 45432
Geelboek over vlucht
uit Oost-Duitsland
Het Westduitse ministerie voor zaken
geheel Duitsland betreffende heeft gis
teren een geelboek van 1§0 pagina's
over de vluchtelingenstroom uit Oost-
Duitsland en de daartegen genomen
Oostduitse maatregelen uitgegeven.
Het is een verzameling van medede
lingen van vluchtelingen, weergaven
van ambtelijke teksten, propaganda
materiaal van de „socialistische een
heidspartij" en knipsels uit de Oost
duitse pers.
De betrokken minister. Lemmer,
verklaarde voor de pers dat dit geel
boek een onopgesmukt beeld geeft van
geestelijke en materiële terreur in
Oost-Duitsland. Ter illustratie zei hij
dat in de afgelopen dagen alleen
reeds in het Oostberlijnse district Lich
tenberg een dertigtal mensen zelfmoord
had gepleegd.
Het geelboek wordt in verschillende
talen uitgegeven en aan alle buiten
landse vertegenwoordigingen in Bonn
-toegezonden. Het zal nog gevolgd
worden door een boekwerk met voorna
melijk foto-materiaal over de toestand
in Berlijn.
Volgens het geelboek zijn sedert 1945
minstens een drie-en-een-half miljoen
mensen uit Oost-Duitsland en Oost-Ber-
lijn uitgeweken.
Hervatte kernproeven
Prins Albert van Luik en prin
ses Paola hebben in Venetië de
gala-opening bijgewoond van het
twintigste toneelfestival. De
Britse „Old Vic" gaf daar een
opvoering van Shakespeare's
„Romeo en Julia". Op de foto:
het prinselijk paar in de eréloge.
Troepen gaan in
Wales oefenen
(Van onze correspondent in Bonn)
begon dan de „invasie"
van Westduitse troepen in
Engeland. Tot 30 september a.s.,
drie weken dus, zullen 20 officie
ren, 80 onderofficieren en 280 man
schappen met 40 tanks van het
(Amerikaanse) type M48aII, 46
vrachtauto's en 8 motorrijwielen
oefenen op het Britse manoeuvre-
terrein Castlemartin in Wales. De
troepen behoren tot het 84e tank
bataljon, dat in Lüneberg in Ne-
dersaksen is gestationeerd. De offi
cieren en manschappen werden
met (Franse) transportvliegtuigen
van de Luftwaffe overgevlogen.
Het materieel is met het West
duitse vrachtschip „Treuenfels"
overgebracht en in Pennbroke gef
lost. LSM's van de Britse marine
hebben het materieel aan land ge
bracht.
Het Westduitse contingent staat onder
bevel van kolonel Karl Wilhelm
Kleist, die tot eind 1960 Westduits
litair attaché in Canada is geweest
de Britse mentaliteit goed kent.
Het is te begrijpen, dat zowel
Westduitse ministerie van defensie als
de Britse militaire autoriteiten dit
periment met zeer gemengde gevoelens
tegemoet zien. Het is de eerste maal in
de geschiedenis van Engeland, dat Duit
se troepen er voet aan wal zetten. Hitier
heeft 21 jaren geleden zün plannen op
gegeven een landing op Britse bodem
te forceren. De militaire historici zijn
het er nog nooit over eens geworden,
of hem dat destijds al dan niet z
gelukt.
Alles gedaan
m Westduitse zijde is alles gedaan
de rond 400 man pantsertroepen zo
goed mogelijk op hun drieweeks verblijf
in Wales een socialistisch en com
munistisch centrum voor te bereiden.
Alle soldaten hebben een spoedcursus in
de Engelse taal gevolgd, waarbij niet is
vergeten de mannen ook een paar
woordjes „Welsh" te leren. Allen hebben
Uverig moeten studeren in een bro
chure, waarin het een en ander wordt
verteld over de gewoonten en eigen
aardigheden van de Engelsen.
Zij weten nu b.v., dat het in Engeland
niet tot de goede toon behoort alsmaar
handjes te geven, hetgeen bij de Duit
sers bijzonder intensief gebeurt En ver
der weten de Westduitse soldaten nu
dat zij tegen een Engels meisje niet di-
dat liet
„I like you!" toefluisteren.
De jongemannen, die naar Engeland
gaan, zijn allen tussen de 19 en 22 jaar,
die de oorlog dus alleen maar van horen
zegen kennen, maar die er ook genoeg
over hebben gehoord, gelezen en (via
televisie en film) gezien om hem gron
dig te verafschuwen. Vrijwel allen ver
heugen zij zich over hun reisje naai
Engeland. Er zijn zelfs soldaten, dit
eigenlijk vóór de vertrekdatum hadden
moeten afzwaaien, maar die om verlen
ging van diensttijd hebben gevraagd,
alleen maar om de pantseroefening
Castlemartin te kunnen meemaken.
Niet goedkoop
Voor de Westduitse minister vaiT"_.
fensie, Franz-Joseph Strauss, kost de
operatie-Castlemartin naar schatting
twee miljoen mark. In West-Duitslana
zijn geen oefenterreinen genoeg. Die ei
zijn worden ook gebruikt door de bond
genootschappelijke troepen in Navo-
verband. Vandaar, dat minister Strauss
reeds moest uitwijken naar Frankrijk
en zelfs een ogenblik op zoek is geweest
naar terrein in Spanje.
Bovendien: West-Duitsland en Enge
land z(jn de belangrijkste Europese part
ners in de Navo. Britse troepen staan
in West-Duitsland. Dat gaat goed, enkele
zuiver individuele en meestal „alco
holische" knokpartijen buiten be
schouwing gelaten. Waarom zou het met
die Jonge Westduitsers in Wales niet
zo goed gaan? Het is in ieder geval
waard om het experiment te wagen, al
ware het alleen maar om te zien hoe
veel er in Engeland van de ressentimen
ten nog is overgebleven.
Dit is de plaats, waar een Amerikaanse proefneming met een atoom
bom verwacht wordt. Het is de basis in het woeste gebied van
Rainier Mesa in de staat Nevada. Hier zullen de Amerikanen een
ondergrondse atoom-explosie veroorzaken, in antwoord op de expe
rimenten, die door de Russen op dit hachelijke terrein zijn hervat.
Jn ccft Oontc Kij,
De algemene raad van
het Britse vakverbond
(T.U-C.) heeft voor de
derde maal een vrouw
tot voorzitter gekozen,
namelijk de 64-jarige
Anne Godwin, algemeen
secretaresse van de vak
vereniging van kantoor
bedienden.
De minister van socia
le zaken van Noordrijn-
land-Westfalen heeft een
wetsontwerp ingediend
dat de industrieën ver
plicht het toebrengen
van schade aan hun om
geving door trillingen,
Het zal echter nog tien
jaar duren voor dc lucht
boven het Ruhrgebied
weer zuiver is.
I De Duitse toeristen
bond zal er bij de auto
industrie op aandringen
een gelijke bumperhoog
te voor alle typen auto's
in te voeren om onnodig
zware beschadigingen bij
lichte botsingen te ver
mijden.
I Iemand, die beweert in
het bezit te zijn van het
schilderij van Goya, dat
uit de „National Galery"
in Londen is gestolen,
heeft medegedeeld, dat
hij de limiettijd voor het
losgeld 1.000.000 te be
steden voor de ontwape
ning) heeft verschoven
tot hedenmiddag.
I De driejarige Caroline
Kennedy zal straks de
kleuterschool, die inge
richt is op de derde ver
dieping van het Witte
Huis, gaan bezoeken. Of
het schooltje ook door
negerkinderen zal wor
den bezocht, wilde Ken
nedy's perschef Salinger
niet gaan vragen.
Negen Italiaanse ge
leerden die met vier
schapen, twee kalveren
en «nige kippen een
maand geïsoleerd heb
ben geleefd in de Alpen,
zijn van mening dat een
gemeenschap die zich
met nuttig werk bezig
houdt, gedurende enige
tijd abnormale omstan
digheden kan doorstaan.
I Een broedende duif in
een boom in de Hollard-
straat in Johannesburg
is er de oorzaak van dat
de boom niet door bull
dozers is weggeschoven,
hetgeen voor de aanleg
van een plantsoen nood
zakelijk was. De boom
kreeg nu een prominente
plaats in het ontwerp,
dat f 700.000 gaat kosten.
Advertentie
(Van een onzer redacteuren)
ALVORENS men zal kunnen
begrijpen of er op verre af
stand, in ons geval de afstand
van de Russische explosieplaats
(en) tot Nederland, al of niet
sprake is van gevaar voor de
volksgezondheid, dient eerst dui
delijk te worden gemaakt wat er
gebeurt bij het ontploffen van
een atoombom.
Om te beginnen is er een licht
flits, vele malen sterker dan de zon,
die heel kort duurt en betrekkelijk
ongevaarlijk geacht mag worden.
Tegelijk hiermee ontstaat hitte-
straling, duur ongeveer een secon
de, die in een cirkel rondom het ex-
plosiepunt in Hiroshima was de
straal 2 tot 3 km; bij de huidige
zwaarste bommen komen daar nog
wel de nodige kilometers bij al
les verkoolt of doet ontbranden.
Hiermee gepaard gaat ook een
luchtdrukgolf, welke ongeveer in
hetzelfde gebied als waar de hitte
werkzaam is schade aanricht en re
latief de meeste mensenlevens eist.
Ten slotte is er de radio-actieve
straling. Te grote doses kunnen,
zoals men weet, dc dood ten gevol
ge hebben of ziekten veroorzaken,
dan wel hun invloed laten gelden op
het nageslacht. Deze radio-actieve
straling, veroorzaakt dus door een
kernexplosie, onderscheidt men in
directe en indirecte straling. De di
recte straling duurt ongeveer een
minuut, maar is evenals hittestra-
ling en luchtdruk gelokaliseerd, der
halve voor ons onderwerp niet van
betekenis 1). Echter wél de indirec
te straling.
Wat bedoel^ men met deze indi
recte straling? Het is, populair ge
zegd, de straling van radio-actieve
stofdeeltjes die als gevolg van de
kernexplosie zijn ontstaan. Ze wor
den door de vuurbol (paddestoelef
fect) mee omhoog gezogen en val
len daarna heel langzaam naar
de aarde terug, wat een gelukkige
omstandigheid is daar hun stra
lingsintensiteit dan door natuurlijk
verval al sterk zal zijn afgenomen.
E.E.G.-commissie
voor toetreding
de Europese commissie dat
geen bezwaar bestaat tegen het openen
van onderhandelingen met Engeland
over de toetreding van dit land tot de
Euromarkt.
De Europese commissie is woensdag
en donderdag in vergadering bijeen ge
weest. De Britse aanvraag om toetre
ding was een van de agendapunten.
De kwestie zal nu behandeld worden
door de ministerraad, die op 25 sep
tember in Brussel bijeenkomt en ook de
verzoeken om toetreding van Ierland en
Denemarken in ogenschouw zal nemen.
Waarschuwing van
V.S. aan Nat. China
De Verenigde Staten hebben Nationa
listisch China verzocht er voor te zor
gen. dat de nationalistische straaljagers
alleen boven de Straat van Formosa pa
trouilleren en zich zullen onthouden van
„provocerend" optreden, zoals het ach-
ternajagen van communistische straal
jagers boven het vasteland van China.
Indien aan dit verzoek geen gevolg
wordt gegeven, zal de levering van on
derdelen en brandstof worden gestaakt.
stukjes nagels met
verkoch- een bezemtwUgje.
de opgelopen tovertJ te zullen
terst eenvoudig, want de patiënt bekomen.
middel dus als bet ware op anderen neeskundige tradities uit lang ver-
overgedragen. Plinius, de bekende vlogen tfjden. Een dergelijk oordeel
Romeinse encyclo- kunnen
paedlst uit die tijd,
brandmerkte deze
middelen niet al
leen als volslagen
kwakzalverij, maar
hekelde bovendien
de Immoraliteit van
de gebruikers die I—
er niet tegenop za
gen anderen met
hun ziekten op te knappen.
Dat was dus In de eerste eeuw na
Chr. en in de tijd die sindsdien is
verstreken mogen we dan ook ver
wachten dat het geloof aan de won
derlijke en genezende eigenschappen
TOCH IS
HET ZO!
oorloven, maar we
dienen dan toch
wel te bedenken dat
deze opvattingen In
verschillende delen
van ons land even
eens nog springlc-
vend zj|n. De arts
C. Bakker, die een
uitvoerige studie
maakte van de volksgeneeskunde,
verhaalde b.v. 25 Jaar geleden dat In
verschillende delen van Noordholland
en Utrecht nog steeds de mening
heerste dat afgeknipte nagels die In
een fles met water of brandewijn
eerden gedaan, onder de bedstee
nagels volslagen is verdwenen, moesten staan als voorbehoedrald-
Want, Indien de Romeinen zich cUat- del tegen reumatiek. En
In de
van bijna 2000 jaar later zich dan wel
kanten tegen dergelijke opvattingen?
We zullen zien!
tegen deze ziekte be
lloc het tot
wellicht nóg toegaat!
nangkabauers. zal velen »i
glimlach ontlokken. Want
daar te lande iemand door een an
der „betoverd" Is, en hü leidt dien
tengevolge aan zware hoofdpijnen en
hevige koortsen, snijdt de doekoen
Trouwens, hoeveel duizenden Jon
kort toeging (en ge Nederlandse moeders *Un nog
riMf' Me- steeds van oordeel dat f et hoogst on
een gewenst is de eerste nageltjes van
hun baby te knippen? »k aan deze
onschuldige opvatting ligt oorspron
kelijk hetzelfde bijgeloof ten grond
slag ala wij hierboven de Chinezen
Menangkabauwera In de schoenen
de nagels van de handen en voeten hebben geschoven!
de patiënt, knipt hem boven- Daarover
volgende keer.
PROF. ATEN GAF
COMMENTAAR
Nu Chroesjtsjef als onderdeel
van zijn opgevoerde koude oor
log lot hervatting van proeven
met kernwapens is overgegaan
en er (al weer in het kader van
die koude oorlog) geen gras
over heeft laten groeien door
kort achtereen vier kernexplo-
siea te doen plaatsvinden, is de
vraag gewettigd: Wat voor ge
volgen kan de daardoor ont
stane verhoogde radio-activiteit
hebben voor de volksgezondheid
met name in ons land? Is
hier sprake van een gevaar voor
die volksgezondheid Wat te
denken als deze proeven met
de regelmaat van een klok
zullen worden voortgezet?
Met deze vragen hebben wij
ons gericht tot prof. dr. A. H.
W. Aten, wetenschappelijk direc
teur chemische afdeling van het
Instituut voor Kernfysisch on
derzoek te Amsterdam en hy-
zonder hoogleraar in de radio,
chemie aan de Gemeentelijke
Universiteit in de hoofdstad. Hjj
was zo vriendelijk ons san
antwoord te dienen. In het bij
gaande artikel vindt men t|jn
mening over deze en nog andere
vragen die in het gesprek naar
voren kwamen, geboekstaafd.
Advertentie
W lampen 4
Bovendien worden zij als gevolg
van hun langdurige valtijd zeer
verspreid, zodat ze uiteindelijk in
zeer kleine hoeveelheden per op
pervlakte-eenheid, vaak tegelijk
met regen, op aarde neerkomen.
Wat dus in ons land door de Rus
sische proeven aan radioactiviteit
binnenkomt of bij voortgezette
proeven zal binnenkomen, is be
paald niet verontrustend.
Daar komt nog wat bij. Nooit
mag vergeten worden dat de Rus
sen in tegenstelling met de Ame
rikanen kernexplosieproeven in
eigen land verrichten, zij het dan
in niet- of ijlbewoonde gebieden.
Dit betekent dat zij, wat het ge
vaar betreft, het eerst in eigen
vlees snijden! Met andere woorden:
bij elke proef lopen zijzèlf het mees
te gevaar. De Russen zullen er zich
derhalve wel voor wachten het met
hun kernexplosies TE bont te ma
ken. Ook dit aspect van de zaak
wijst er derhalve op dat niemand
enige angst behoeft te koesteren
voor ernstig gevaar.
Anderzijds: wat de Russen thans
doen kan toch ook niet bepaald een
bijdrage voor de volksgezondheid
in de wereld worden genoemd. Het
feit blijft, dat door hun zogenaam
de onbeheerste kernexplosies in
tegenstelling met de beheerste kern
splitsing voor vredesdoeleinden wel
ke in reactoren geschiedt een
verhoogde radioactiviteit ontstaat, al
is het dan zo dat de mensheid op
de wereld die gemakkelijk verdra
gen kan.
Ter vergelijking: de natuurlijke
radio-activiteit, afkomstig voorname
lijk uit gesteenten, is veel groter
dan de hier in het geding zijnde,
kunstmatig opgewekte. En deze na
tuurlijke radioactiviteit kan het li
chaam, dat heeft de mensheid sinds
de schepping bewezen, doorstaan.
Ons land is bovendien nog met
zijn natuurlijke radio-activiteit in
een bijzonder gunstige positie, om
dat ons (fijn verdeelde) gesteente
in zand en klei door de zee is uit
geloogd, „gewassen", waardoor de
straling belangrijk is gereduceerd.
Voorts bouwen wij hier met bak
steen en weinig met natuursteen,
wat óók al gunstig werkt en tenslot
te is er nog onze lage ligging, die
de kosmische straling weinig kans
geeft, in tegenstelling met hoog ge
legen landen zoals Bolivia, Mexico
en Peru. Conclusie: onze marge tot
de gevaarlijke radio-actieve grens
is belangrijk groter dan die van
menig ander land.
Neen, al deze genoemde radioac
tieve stralingen behoeven geen angst
in te boezemen. Eerder zou dat het
geval dienen te zijn met de stra
lingen waarvan men zich medisch
bedient, de bekende röntgenstralen.
Dit gevaar voor de mens moet veel
reëler geacht worden. Want hoewel
niemand zal willen ontkennen dat
röntgenbehandeling niet vaak nodig,
ja heilzaam kan zijn, is er toch
ook een tendens merkbaar dat er in
dit opzicht onnodige stralingsdoses
worden toegediend: er wordt vaak
ten onrechte van de röntgenappara
tuur gebruik gemaakt. Als er dus
èrgens iets ten goede gekeerd zou
moeten vorden, dan zou dat pri
mair deze sector gelden.
Zuiver wetenschappelijk gezien
hebben de proefexplosies wél verve
lende gevolgen. Een belangrijke
vraag voor kernfysici is namelijk
op welke wijze en in welk tempo
verhoogde radioactiviteit verdwijnt.
Een object van diepgaande studio
vormde dc research van deze mate
rie na de laatst Russische en Ame
rikaanse kernproeven vóór dc kern
stop van 1958, waarbij van Russi
sche zijde van een bijzonder „vuile"
bom (een bom, waarvan de explo
sie gepaard gaat met veel radio-ac
tiviteit) sprake was. Nog steeds
was hierover het onderzoek aan de
gang. Er werden overal op de we
reld metingen hiernaar verricht. De
kernstop had dus ook wetenschappe
lijke betekenis!
Helaas moest dit onderzoek door
het optreden van de Russen onbe-
eindigd worden afgesloten. Immers:
de nieuwe explosies hebben ,.h' ra
dio-actieve patroon" volkomen ver
anderd.
I) Binnenkort hopen we nader
in te gaan op bet gevaar van
kernwapen» in oorlogstijd. Op
goede gronden kan nl. wor
den aangenomen dat onze mi
nister van Binncnlandae Zaken
zeer binnenkort uitvoering zal
geven aan zijn reeds ecraer aan
de Kamer» aangekondigde voor
nemen de bevolking uitvoerig#
voorl rhtlng over de individuele
zelfbescherming te veritrekken.
Red.
