Verlangen naarcontact
met het Westen
1
ZENDELINGE VAN
Alles hangf van 'i gezin af
Middeleeuws handwerk
r denk™ii- s'."h«r «rEïkwuïw
4
mil SN JAN
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1961
Het licht trekt
r*rwyi de leden van de generale synode van de
Gereformeerde Kerken in Apeldoorn och in de ver-
i bet kerkgebouw hebben tenigge-
■chülende zalen i
i vingen
hun schrijfmachine speelt zich boven hun hoofden een
■reL*-* la het verlichte vertrek binnen komen
vliegen en roekt nu angstig naar een uitweg. De grote
ballonlampen trekken hem aan en steeds weer botst
hi) met xijn vleugels tegen het glas van de grote ballon.
Het gebeurt waarschijnlijk dagelijks. Overal ter wereld
waar de lampen branden. En toch slaagt deze stervende
mot er in ons even van ons werk ai te houden. We
kijken nu weer op de toetsen van onze schrijfmachines,
maar zelfs die zQn in het zwart verdwenen. Ook ons
heeft het licht verblind.
Jezus Christus is het Licht van de wereld. Dat wil niet
zeggen dat Hij ook ons leven verlicht Hoeveel mensen
zijn niet net als die mot ZU worden door het Licht
aangetrokken, maar het geneest niet
Christus is het Licht, omdat HU tevens de Heilige is. it voornaamst* val weergeven Wan iir ni*t mp
Maar Zijn heiligheid werkt niet altijd genezend. Daar 'K v»«"»aatTiste zal weergeven, kan ik niet me
waren bijvoorbeeld Korach. Da than en Abiram, samen dedelen. De naam van de leidende figuur van het
köntai Protestantisme in Roemenie, met wie ik sprak, kan
ik met noemen, noch een beschrqving geven van
Het roept ons. jjjn persoon en omgeving. Omdat mqn gespreks-
ligheld^verbrandt partner een opstand preekte tegen het regiem? Om-
GESPREK MET EEN ROEMEENS PROTESTANTS KERKLEIDER
In zijn derde verhaal beschrijft de journalist Tymen
Knecht een gesprek met een van de protestants®
geestelijke leiders van Roemenië.
Dit land was kort geleden in het kerkelijke nieuws,
omdat de Roemeense Orthodoxe Kerk het voorbeeld
van haar Russische zuster volgde en toelating tot de
Wereldraad van Kerken aanvroeg.
De geestelijke leiders van dit land zoeken contact
met het westen, dat is wel duidelijk.
door Tymen Knecht
WAAR, wanneer en onder welke omstandig
heden ik dit vraaggesprek voerde, waarvan
brengen. Voor God waren immer» alle mensen gelijk
Het Licht van Gods heiligheid wenkt Het
Het trekt ons. Maar het kan teven» i
voor ons, want het vuur van God» heilig]
•lies wat niet heilig is.
dat hij zulke slechte dingen vertelde over het com
munisme? Oordeelt u zelf. Hoe het zij, ik werd van
alle kanten gewaarschuwd geen namen te noemen.
Niet ik, maar de betrokkenen zouden er maar last
mee kunnen krijgen. Contact met buitenlanders is
niet verboden, maar een ellenlang verhoor kan las
tig genoeg zijn. Ik zal nu fragmenten van het ge
sprek zo letterlijk mogelijk weergeven.
Het vuur komt neer
Maar op de pinksterdag daalde het vuur van Gods hemel
neer en verbrandde de aanwezigen ln de opperzaal
niet Het vuur zette zich als tongen op hun hoofden.
Maar God rekende niet met de heiligheid van deze man
nen. maar met de heiligheid van zijn eigen Zoon. In
Hem zijn wij heilig. Daarom kan net vuur van de
hemel neerdalen op Zijn discipelen die straks de we
reld zullen intrekken. Daarom kan het vuur nog altijd
uit de hemel neerdalen op ieder die zich aan Hem wil
geven.
Dan zijn wl) niet langer de mot die tegelijk getrokken en
verbrand worden door Gods vuur en Gods licht Dan
kan dat licht ons de weg wijzen van stap tot stap
naar de eeuwigheid.
Kunt u my iets vertellen over de invloed van de politieke en maatschap
pelijke omwenteling die hier heeft plaatsgevonden op kerk en christendom? houden we catechisaties die ook
zij is tevree, als men. zoals ik.
van eenvoudige afkomst is
Welke invloed heeft de gods
dienst-politiek van de regering?
Voor zover waarneembaar de vol
gende: er komen steeds minder
in de kerk. Vóór de dienst
Het panorama tan de stad Cluj wordt beheerst door kerktorens, hoewel ook hier het kerk
bezoek sinds de machtsovername door het communisme sterk is gedaald. Toch is in deze
stad 25 procent van de bevolking nog protestants.
a li, i l jvrnseei, nun Kerken irouw geoLeven ueze Kernen waren gedoopte kinderen nooit op de ca- dat het leven i
steeds volkskerken; zij die deel uitmaken van de nationale minderheden (Hon- techisaties zien. Dat is hetgeen geworden De
aaren 1.500.000; Duitsers 400.000) zijn per definitie niet-orthodox, maar rooms- voor ogen Is. Toch geloof ik dat hard, maken v
katholiek of protestants. God de mensen niet loslaat; als alleriei vrijwil
- -o— -listisch-atheïsme leidt tot maat- bij feiten die niet meer ongei
heid ziin althans formeel hun kerken tróuw aehlnien Deze "kerken maren aaL we"}eerderhe?d van de spelen. Belangrijk is onder meer regelen die ethisch onaanvaard- gemaakt kunnen worden. De
?Srln gedoopte kinderen nooit op de ca- dat het leven zoveel zwaarder ia baar zijn. De maatschappelijke ge generatie heeft niets an
"e mannen werken afkomst wordt tot beslissend en- gekend. Het communistisch
veel overuren, doen terium gemaakt. Bij Hitler was i
- vrijwillige" arbeid, moe- het ras net criterium voor discri-
de kerk afhing...Als ik ten verschijnen op allerlei cursus- minatie, bij de communisten de
Wij sen en bij demonstraties. De M --•••- -»•
SB. maar vrouwen hebben het vaak nog
voet gekregen; hun ledental is wat waren wij eigenlijk godde- zwaarder. Op het platteland
na de oorlog met tienduizenden loos. Ik geloof, dat de jeugd al- werkten ze vroeger ook wel mee
toegenomen. En dan groepen als tijd goddeloos is. Later, veel la- in het bedrijf, maar in de stad
J~ w"' J~ ~J merken we pas dat het kenden wij haast geen buitens-
i::J de pinkstergemeenten en de ad- ter vaak.
If] moaerne TllCI ventisten; hele orthodoxe platte- zaad dat
lands-gemeenten zijn naar hen ren. toch
toch bewaard
die
telijk.
de mensen uit de vroegere top
laag zo moeilijk? Mijns inziens
moet een ieder die bekwaam is
en die als persoon innerlijke
waardigheid toont, een kans heb
ben in de maatschappij.
giem vertegenwoordigt hier eei
minderheid, die ook al in 1920 be
stond. Aan wat bij ons democra
tie heette tussen de beide wereld
oorlogen, hebben de ouderen eei
slechte herinnering. Toch
Arnhem heeft
In feite pas dit
jaar afgerekend
met de tweede
wereldoorlog,
door voltooiing
van bet herstel
werk aan de Gro
te Ensebluskerk,
die In het laatste
Jaar van de oor
log door een
brand tot aan de
fondamenten toe,
selfs tot ln de
grafkelders, la ge
schonden. De kerk
Is op de toren-
restauratie na
nn klaar, schoon
maaksters hebben
er de laatste stof
uitgebesemd en
de meeste bou
wers die dese
dood verklaarde
kerk overeind
hebben geset.iljn
al naar buis. Maar officieel klaar
Is de „Eusebius" nog niet. Pas
ln oktober, halverwege de
maand, wordt bij ln gebruik ge
nomen. De Inwoners van Arn
hem zien de restauratie van de
;r- grote geestelijke invloed. Ja.
kan, werkt buitenshuis. De
zondag moeten zij dan vaak be-
- - steden aan het bijhouden van de
werd er m de Orthodoxe Kerk situatie alles van het gezin al- eigen huishouding De mansen
zeer weinig gepreekt en ak dat hangt. zijn moe. De lonen zijn zó laag.
dat men alles doet om wat meer
handen te krijgen. Dat
lukt ook wel. De mensen gaan
Maar wat doet de kerk, wat steeds beter gekleed,
Vroeger en nu eJ
maakt aan het archief van onze
cultuur-geschiedenis.
De 75-jarige Amsterdamse res
tauratie-architect B. T. Boeying»
(bouwer van vele gereformeerde
kerken) en de Veenendaalse
hoofdopzichter A. Schellevis heb
ben hun stempel op deze kerk ge-
ze op zijn medewerken overge. Verdedl,in, v„n de n.tlonel,
dragen die vreemd is voor deze
bi?; ïiJlViS 5"? 1? 'dÏS ook vertegenwoordigd. nlT door auet w,t we.
baar gemaakt dat zij geblakerde dj» oriesters die vandaag doen of We moeten grondig preken,
geschiedenis tot leven moesten het evangelie niet veel fnder« U ter dan ooit aan bijbelstudie
Vreemd geworden
al gebeurde, werd er niet of nau
welijks een Schriftverklaring ge
geven. De kerk was een instru
ment van het nationalisme.
?lenv," ,.ra™d; tij no, doen? -
Wij. moeten .11e konten benut-
verdediging van de nationale po- wu moeten alle kanten benut-
Utiek. Enerzijds It deze tendentie Vroeger deden we wellicht
nu ook vertceenwoordled nl. door ?iet -'les wat we konden doen....
•n wij
opinie komt op dit punt
met die in het Westen.
De communisten eisen echter
eenheid van kiasse en geloof in
de toplaag. Hoe ziet u in dit
verband de toekomst van de bei
de stelsels?
De toekomst? Het kapitalisme
zal te gronde gaan. Wij hadden
geen democratische traditie als
in uw land. De volken die geen
ontwikkeling in vrijheid hebben
Wen nTerStjjd
een groot verschil met vroeger,
eigen gemaakt, zij hebben de communistische svstcem miar begrafenissen vooral ber.
f.m?n™dVvo'?J,^,""k.t:v«-h't *nd*rtiids blijkt hier en'deer in JSSfff!?" S""'*
Ook déze kerk heeft nu.
anderzijds blijkt «i uum ui -
de Orthodoxe Kerk een begeerte 5? 1. JEtS
om de Schrift te bestuderen en **"1 .d,e een predikant r«"
ook op hel
platteland. Maar het leven is zeer
zwaar. Soms ontmoet ik vrouwen
die mij huilend vertellen dat ze
zo graag naar de kerk zouden ko
men. Maar ze kunnen
wacht er meer werk en ze zijn
zo moe.
Verbeterd
socialistische stelsel. Dat ziet u
«een
merk ven middeleeuws-gedegen T„de leiding v^ïrltweleUek"'- hierop geen uitzon.
"ÏÏTtiwer, worden streks "^P.'ffiSn^risS'ef"Sï ger vee! verbeterd. Ik kan t
ïï?.tnodiid b'i °aici«« Ie protestants, kerken - sis bis- tJSSÏÏf'KiSSlrttaf'S vmlt.S'nb.?
militaire acties meer tegen,
heid is mooi, maar het arme on-
wetende volk moet geleid worden.
-— Wat is uw ethisch oordeel De gemeenschap moet een be-
het huidige systeem?
Er is in vergelijking met i
veel verbeterd. Ik kan
paald perspectief hebben. Ik ge- Wij moeten ook
bruik nemen
mers niet buiten kunnen laten uit de - -
staan. Misschien zullen zij zijde- kozen. Zij hadden veel Invloed
bezoek is o"ók heel belangrijk; we vroeger niet veel verwaarloosd,
„—tl .rtgsTnip Ïatrpn Runnen onze zieken thuis maar Weinig kwam er aan het volk ten
k™ „..i Inving n P0* 1» de ziekenhuizen op zoeken, goede. Wat ging er niet eerst
loof dat het Westen aan zijn
deeldheid ten onder zal gaan.
Tenzij men tot grotere
komt. De vele partijen
gaapte een kloof tussen ..hoog'
en ,,laag". Hier was dat minder
men kende meer het gesprek oj
voet van gelijkheid. Dat is eei
aanknopingspunt voor de toe
komst. Nu wordt het volk één be
paalde leer ingestampt. Wij han
gen die leer wel niet aan, maa
toch krijgt men door eenzijdig
beïnvloeding, misschien haast on
merkbaar, er iets van ingeprent
Daarom is ook contact zo brood
nodig, contact met het buitenlani
en uitwisseling van personen ei
ideeën.
Wat ziet u als voornaamst
taak van uw kerk hier en nu? -
Wij hebben geen invloed op he
grote gebeuren, geen macht. Wi
moeten het geloof in de klein
kring, in de gezinnen, levendi
houden. Wij moeten elkaar trom
blijven en troosten. Wij moete:
geduld hebben en vrede onder
kaar en met alle mensen houder
de vred
«e^ïïS door de "ll ielï. "«to d'^' *T™d^
mennend,, to op het preek,e- mw, Ut ze Inhim.mb. d. ker- .SJtTd^ïev^," UzerS^"bSrt. P«
teren. De toenmalige overheid tuiede
52: Siï„.mvS,rd b^t^rX d«
het ambt van ou
derling door de overheid i
Het aantal öyer- politiek die nu gevolgd fên
atheïsten is .garing. Uit er- wordt, komt aan het volk ten goe-
velen mee- de; arbeiders- en boerenkinderen
kunnen studeren. We hebben veel
De controle daarop Is scherp; meer en betere scholen. De
vorstenhuis. maar men moet discipline ken-
nen, weten dat men maar niet al-
wat daarop ies doen kan. De liberale demo
een donkere tijd. De cratie begrijp ik daarom niet. Ve-
tussen de volken opkomen.
evolk is bang voor oorlog; late
tot grotere eenheid we de zaken liever houden zoal
ze zijn. dat is veel beter dan ooi
log. God leidt vaak langs onb<
Frankrijk. Vrijheid Is goed, grepen wegen. Het contact me
andere kerken, ook uit het Wei
ten, is bijzonder waardevol voo
ons. De Vredeskonferentie i
Praag, is voor -ona aan deze zij
■h het gordijn
Is het toch vreemd
in"!?;
ben die vroejer tot de edel of de meer «eor,.nf»eezd. AUerlei
te spreken; de kerken kui
daar samen een eigen booc
dische verzorging is sterk uitge- wjj hebben ons hier neergelegd schap doen uitgaan.
de gesel
ate vijftien Jaren.
gezeten burgers behoorden niet Vvl5n vo
De nieuwe Euzeb.ii.JteH, w.U- fc
.1 ^o'nde^no^onze^uk1 be*a>fde- Plotsehng overleden dise'daad^Het^i'a^diMLa deltt" cent van de kerkelilke Jeugd op kantie. De ge
(onder nog ongeluk- beeldhouwer Van Kuilenburs. zul. Jt'pltat» <un d"klaMe wa»ruit de catechisaties; op het platte- kans in de li
men stamt.
Het comité „Herstel Grote
Kerk" heeft jnmiddel» laten we- laatste steigers ln.
"J de ope- heeft gehouden, zal
aal spreken. Dat is op zich- opend op
beeldhouwer Van Kuilenburg, zul-
wiarin ar crotrumwijx van ar fe,
aavrrvrermdb.ar voor-
!- wordt in staat gesteld te genieten
de jeugd b.v., die van kunst en cultuur. Er zijn
kerk en catechl- prachtige cultuur-tehuizen, inter-
"e stad komt naten, kindertehuizen. De arbei-
dan 10 pro- ders hebben een doorbetaalde va-
jd op kantie. De gewone man heeft de
op het platte- kans in de leiding te komen: in
de bedrijven, in de
ten, dat de Koningin bij de ope- heeft gehouden,
ning sal «preken. Dat Is op zich- opend op een hi
zelf een gunst van de geschiede- zal dan 500 jaar geleden
n. zaï woraen ner- l4,_
historische dag. Het
onvervreemdbaar voor
recht: als zij over jaren nog eens
terugkomen, getuigen nog de zui
len en de muren in deze kerk van
het werk hunner handen.
Y,a'' C4 °°k vroeger al veel feite- kerk. Met de heerschappij
de gezindheid tegen- iij)ce onkerkelijkheid. Velen gin- een dunne bovenlaag is het ge-
em- gen alleen op de hoogtijdagen daan. Wij zouden met al deze
naar de kerk. Ook nu zijn de dingen tevreden kunnen zijn als
christen tegenstanders van het kerken op feestdagen als pasen niet alles aan het atheïsme werd
materialisme en atheïsme zijn, en kerstfeest vol. Het is moeilijk dienstbaar .gemaakt. Dat materia-
- Niet
r het regiem
De overheid weet, dat wij als
i stad die nog altijd de kerk voor het eerst in gebruik
voor de hoogste deftigheid
het land (omdat slJ zien kM
«clegenheden e<
sme gevoed
heldsgevoel op de
provincla-
erwaardig-
pauwehals
Op dit moment wordt gepro
beerd door een actie onder de
burgerij zoveel geld bijeen te dat er
brengen, dat men de opening ln
werd de kerk ook genoemd
naar de heilige Eusebius, die
na de hervorming, na de dag
waarop de kerk mee-reformeerde,
de schutsman van een andere
kerk in Arnhem werd.
Architectonisch-historisch is de
Eusebiuskerk zeer belangrijk, om-
vijf goede voorbeel-
haar Westfaalse Rijngo-
oktober kan bekendmaken, dat de thische bouworde zijn. De kerk is
herstelde kerk ook gebrandschil- onveranderd gebleven dank zil de
derde ramen (naar het Delftse rust waarin de reformatie zich in
Vandaag mal
de Slootkerk
vertrokken
voorbeeld) zal krijgen. Het Is
twijfel onderhevig of dit op
korte termijn zal lukken.
voor vijf jaar naar Japan
Arnhem voltrok (pestoor
meente gingen en bloc over naar
-Men de reform.tori.ch* leer). D.aruit
kan er moeilijk in eleven, dat ti de «eeOieid te verklaren «aar- .trenen bllikt te «aan Sommlee
V.» nkMna.batKnii.v* rita.i van H. mee de kerk tot de jongste oorlog Dl*uwe sirepen oujat ie ssaan. sommige
onder de slijtage der eeuwen is gedeelten tijn blauw gekleurd,
uitgekomen: het stuivertje wisse
len ln de jaren van de hervor
ming die Gelderland, in alles
eerst na lang beraad tot daden tussengevoegde
komend, pas tien Jaar na Witten- getuigen van
het rooms-katholleke deel van de
Arnhemmers (een derde deel van
125.000 mensem de actie con
amore zal steunen. Ingewijden
koesteren nog de hoop. dat de
plaatselijke industrie de ramen,
althans enkele, cadeau zal doen.
maar het lijkt zeker, dat de in
dustrie geen gangmaker wil zijn.
eerder navolger.
Romen ontbreken
De kerk Ia. ln haar hedendaag
se figuur, een wonder
stelkunst, maar men t--
een zekere koelte een grootsheid
groen; alles volgens een bepaald systeem.
Langs kantlijnen staan aantekeningen en de
dichtbeschreven velletjes
bijsonder grondige studie.
D« eigenares van de bUbel. zendelinge Van
la er echter niet bljater van onder de
„O, dat is nog niets", segt se,
je mijn Duitse bijbel maar eens
Ze is nog Jong, daarvan getuigt haar
regenboog-bijbel, maar ze weet wat ze wil.
pas tiei
berg bereikte
hier zonder veel
Bovendien is deze stad aan de
Rijn nooit met zoveel kwaad ver
stand belast, dat de generaties
die het bestier over de kerk heb
ben gevoerd, hebben meegedaan
ontsporing van de histo-
r van her- no; de restauratie in valse stij- want vandaag Is ze met de Serooekerk naar
gevoelt er |en. Japan vertrokken voor vijf Jaar.
ze in de eerste twee jaar de bij
zonder moeilijke Japanse taal zal
leren spreken en schrijven.
Wanneer de twee jaar voorbij
zijn, zal ze er opuit trekken om
zich volgens de werkwijze van
haar zending te vestigen in een
dorp. waar nog geen enkele chris'-
ten te vinden is. Eerst zal ze zich
eigen maken met de dorpsbewo
ners en na enige tijd met trakta
ten langs de deuren gaan. Mis-
In.deze periode is ieder bijbel- schien zal ze de mensen ergens
- kunnen helpen, ze is niet
Ze heeft er gestudeerd met tim
merlieden, metselaars en kantoor
meisjes, mensen uit alle kringen zich^ volgens
van de maatschappij, die net
ala zij de zending ln wilden.
Studie
doorgewerkt. De ge
schiedenis
zen Om dendrie*maanden gingen iondagsschopltje op te richten
I de Beatenberg hta.l vnnrhtar.ntm a «1
loorgewerkt. De ge- mee Kunnen neipen,
kerk en zending is v?°r ^ets onderwijze;
er is veel gezon- Plee.gster geweest. Ze hoopt
Sen Ona de i
e leerlingen vuc uca,ciiw»5
voor drie maanden de praktijk wellicht
in. Er werd gewerkt in ziekenhui- Êaan hou<
zen en gevangenissen, In kinder- k"»""»»
tehuizen en in inrichtingen
heel veel voorbereiding zal ze
enluchtbijeenkom-
;n. Wanneer alles
buitengewoon goed verloopt zullen
jaren moeizaam werk der-
«ku ««.v Toen ln 1944 de oorlogsbrand de
zonder warmte. Men ondergaat er kerkmuren verteerde en voor
de sfeer van een groot huis dat de na-oorlogse stad een verkoold bUz»a verlegen uit toen was het er God wil dat ik de hele lange
wacht op zijni bewoners. Er staat geraamte overliet had daar haar grote ogen onder het ga en daarom durf ik ook te ver- 's avonds of
Zendelinge Bep van Epen ongehuwde moeders. Daar heeft tig of misschien wel veertig chris
tenen in het dorp te vinden zijn.
Als het zover is, zal Bep van
Epen haar spullen weer in de kis-
he schat vertegenwoordigt, dat soonlijke signatuur
n getuigenis is van bouwkunsti- deleeuwse bouwvakroem InUct raakt ze in vuur. en dan gel
adel. de nalatenschap van het aanwezig was gew-
tuur-historische betekenij hebben herbouwers de stad teruggege- d«rbaarhjk
opgericht, maar het is niet af. ven. Deze restauratie-technisch zal
Er zouden warmta-verspreidende ongelofelijke daad is verricht 13 zo
Bep van Epen met de meisj
asserij gewerkt, net
- -- -- onder het werk, ten pakken en vertrekken
wachten dat Hij zal zorgen dat kwam het tot een gesprek en dat het volgende dorp, om daar
vergoedde alle moeite. Na het voren af
eindexamen kreeg ze toester
mrng van de Central Japan Mi
sion, om zich bij deze zending den geleid door Japanners. Daar-
x aan t* sluiten. Dit betekende, dat
heeft wel^eel inde deze 8el°°'szending voortaan voor
neen wei neei ande-
raat, het kan.
Alles anders
BHBB i te beginnen. Het is
toestem- de bedoeling van de geloofszen-
ding dat de jonge gemeenten
Bep van Epen ls niet altijd
geweest; ze heeft wel
t idealen gehad, vóór
daarna
dat ook da herbouwers erkennen.
brutaal smoeltje'
ze en kijkt afkeurend naa
de paaiae xerx uitgezonden, ze gaat t£° ^Ü'^ondeusd'^D voel
Jae am- de geloofszending „Central «f,.t H_. w.. a-,- hh j.» het middelpunt is", zegt ze
i mannen Japan Pioneer Mission", 'bat be- daar zelf van-
is er aan het hoofdkwartier
van de zending een speciale oplei
ding waar Japanners in drie jaar
tot prediker kunnen worden opge-
In deze zending werken leid. Er zijn nu al meer dan veer
mensen van de meest verschillen- tig gemeenten, die samen
elf*" -
«SlJ* ic «ju. loprlmtrvprnWff«t/?r Ti»n h.H ïw mensen van de meest verschi
goed. dat zendelln- nog brutaal smoeltie" zetrt de kerkcllJke richtingen. Bep van zelfstandige Jonge chr
nog een orutaai smoeltie zegt Epen lg niet biJ een bepaald vormen, die alleen w<
kerkgenootschap aangesloten; „ik steund door
overal thuis,
Chris-
nalatenschap van het aanwezig was geweest. Diezelfde haar handen druk. „Ik zeg altijd
onbekende leger der middeleeuw- kerk van !4«0 of daaromtrent m«r. God heeft nog nooit een
die met hun handen het nauwkeurige bouwjaar wordt van kinderen laten doodhon-
u nogal eenf betwist hebben de f""1 T°L nu toe heeft won'
herbouwers de stad teruggege- deFbaar'ljk v<»rw I«*orgd en
ven. Deze restsurstie-technisch zal Hij ook blijven doen. Het
ongelofelijke daad ls verricht 13 juift w» heerlijk om volkomen
ramen ln de muren moeten wor- door om en nabij vijftien wer- van God afhankelijk te rijn."
gevoegd en het ia gelukkig kers die gewerkt hebben ainds Het is maar goed, dat zend
rond ,Q geest van de ge Van Epen er zo over denkt,
middeleeuwen", zoals een van want ze wordt niet door een be-
hen zelf toelichtte: met dezelfde paalde kerk uitgezonden. Ze gaat
overtuiging, met hetzelfde am- met de geloofszending „Central
bachtelijke geloof van de mannen Japan Pioneer Mission". Dat be-
die in oe vijftiende eeuw de kerk tekent, dat ze zal moeten leven t AV,n.
met hun handen („als een teken van het geld. dat de ongeveer
voor deze moderne tijd") hebben driehonderd mensen, die hebben l'J™
gebouwd. beloofd voor haar te zullen zor- - >J« tlr -r-
Zij zijn Inmiddels naar huls ge- «en- haar zullen zenden. Het zijn „om miin.riWlHV evangelisatie
gaan. ongenoemd, zonder bloe- mensen uit Duitsland. Zwitser- f, -estorvï ALa le^a^ hebTb£ drie maanden oe verP'e
men of applaus van de bouwhis- land «n Nederland, uit de meest L'tn dan" wü li het ook doo^- In #Pr11 is met haar a
torlci. alsof er werk was gedaan uiteenlopende kerkgenootschappen. 1 bijeenkomsten begonnen. SISHI
waarmee ze alleen maar hun d« Rottardammera van de »n Nederland. Duitsland en Zwlt- Het ls ln dit land traditie dat de
brood moesten verdienen. Het Youth for Christ-groep hebben Na deie bijeenkomst U se gaan seriand. waar men haar vroeg te hele familie een beslissing neemt
leek alsof ze gewone bouwvakar- Bep van Epen geadopteerd als nraten met de sendellnr die on bomen, heeft ze met lichtbeelden en wanneer iemand christen
beider» waren geweest, die een „hun" zendelinge. „Dat is toch
serie hulzen hadden afgebouwd en zo'n heerlijk stel enthousiastelin-
waren vertrokken naar een gen", verzucht ze. Vlak voor ik
«kw weg^ing^ ^kwamen ze me nog
d..r u •UM Kee«
christenkerk
wordt ge-
geloofszending,
dat nodig is.
Het is moeilijk om in Japan te
- werken. Niet omdat de regering
Na haar terugkeer In Nederland tegenwerkt, die staat integendeel
seft ze van_alles gedaan op ker- zeer DOsitief tegenover de zen-
ar haar g.worten i2* 8eMpS? "^1. Ook d. vtrsch.lloada
Ik het opeens ervaren, a.'JL,?"-?; dlnssgenootsrheppen werken
geadopteerd ^als praten met de sendellng die op
de bijeenkomst
Hij werkte bij de sending waar-
erpleglng in.
tar afschelds-
Overal
ding bijzonder moeilijk maken.
verteld over het werk dat heer worat, bestaat er daarom
eeaproaen. wachtle Ze heeft aesnroken voor gtote kans dat hiJ door de (ami.
lie wordt uitgestoten. Het is tradi-
gulden brengen,
uit, want ik bad juls
dat mijn drie pakkisten
weest sommigen enige tijd kor-
ter. en ope-ns waren ze verdwe
nen. Het publiek ontging hun ver- ten. Toen heb'lk gebeden, want
trek de wereld legde Juist een ik had het geld er echt niet voor.
krans aan de voeten van een Rus- De volgende ochtend kwam
«Ische ruimteheld.
Het vreemde aan deze kerkbou
wers was, dat zij geen bouwvsk-
wachtte. Ze heeft gesproken
kerken en kringen en op deze
nier „ik heb er zelf nooit w.
gevraagd" heeft ze de vierdui-
ulden voor haar overtocht
:aar gekragen «n da drie-
kwam Juist uit Japan. „Daar wil ®end
ik ook heen", heeft sa gesegd. bij elka
dan 250 gulden zouden ïcos- ..Maak eerst Je opleiding af",
waa het antwoord en dat heeft ze
toen gedaan. Na haar verpleeg-
er in', stersopleiding la se naar de Zwlt- met 'dri'e Teïi'sachtij
heb lk ge- serse bijbelschool „Beatenberg" potten.^ pannen,
gegaan, waar se een grondige
vooHom tie dat een meisje trouwt; het is
een grote schande ongetrouwd te
zijn. Als een christen-meisje geen
christen als man kan krijgen.
Vandaag is Bep
al te gauw terugvalt in
vijf jaar naar Japan vertrokken, haar vroegere levenswijze. Er zijn
ren; alles voor
opdracht Zli heb- Avonds kwam
vijf
Ml
Ze gaat maken het de zending i
Het valt je so maar toe....
ontmoeting met de opzichter niets wist van wat zich in de
volkswijk had afgespeeld ten portale van de weduwe Slaker,
en dat Sarie met haar aanhang evenmin iets wist, van wat
op 't kantoor van de hoofdpersoon in dit huizenprobleem t
ik zat net opgetogen aan Therma te vertellen hoe mooi alles
in kannen en kruiken was gekomen, of opnieuw schreden
Sarie en haar moeder binnen. En daarmee ontstond een ver
ward spreekkoor, want we gingen allemaal tegelijk aan ons
nieuws beginnen.
„Het is in orde, hoor!"
zei ik jubelend.
„Het is helemaal in de
soep!" zong de andere
parlij.
„De opzichter heeft opdracht om alles in orde te maken!"
juichte ik door, zonder precies op hun jobstijding te letten.
„We hebben de opzichter z'n vuile gezicht opengelegd!" be
kende de tegenstem.
„Je kunt er meteen Intrekken als die Thomassens eruit
zijn!" galmde ik door.
„Hij vermoordt ons liever dan dat ie ons erinlaat!" la
menteerde de moeder. Maar Sarie begon opmerkzaam te wor
den op mijn woorden, zoals trouwens een zo gekoesterde vrij
willigster in het clubwerk ten aanzien van haar wijkpredlkant
betaamt, en zei: „Watte?" met ogen als theeschoteltjes, vol
hoop tegen alle hoop in. Waarop de moeder ook iets van de
kortsluiting bemerkte en bijviel: „Wa-seg-u-nou?", en waar
op ik uiteindelijk ook tot enige nadere ordening van het ge
sprek trachtte over te gaan en informeerde: „Waar hebben
we het eigenlijk allemaal over?" En dat is voor een geschoold
maatschappelijk werkster de kans van haar leven om ge
sprekstechniek te beoefenen en dus zei Therma dat we naar
haar mening 'n beetje langs mekaar heenspraken en dat het
misschien beter was als Sarie en haar moeder eerst eens pre
cies vertelden wat er aao de hand was.
TT ET VERHAAL kwam onmiddellijk en het duurde lang. want
-fJ als twee Blikstaarten goed op dreef komen, worden ze ly
risch als nachtegalen. Het was het u reeds bekende verhaal
over aanbellende en al te opdringerige opzichters, die ten
overstaan van vele getuigen 'n bijzondere schoonheidsbehan
deling ondergaan waar ze helaas niet mooier van worden. Het
was 'n relaas waarbij moeder en dochter elkaar ln beurtzan
gen afwisselden, zo fris, zo kernachtig, zo levend, dat het me
nog altijd spijt dat ik 't niet op de bandrecorder heb vastge
legd, want geloof me, elke omroep zou er schatten voor neer
tellen om dat te mogen uitzenden. Wat is ons Nederlands toch
sappig, dacht ik bewonderend, wat kun je er véél mee zeg-
gen! Maar toen ik de ontknoping gehoord had, barstte ik uit
in een luide schaterlach, waarmee Therma verstandelijk-ge-
remd en waarmee Sarie die de zaak door begon te krijgen
snikkend van emotie en tenslotte haar moeder wat ver
ward en verbaasd instemden.
„Nou snap ik waarom die man er zo vreemd uitzag!"
kon ik eindelijk opmerken. Iets wat Sarie's moeder deed zeg
gen: „Ken-u-m-dan?" waardoor Sarie zelf gelegenheid kreeg
om haar moeder van zijpaden af te trekken en haar zacht
te vermanen mij vooral nu niet in de rede te vallen. Wel, ik
kreeg de gelegenheid om mijn rede af te steken. Ik ging me
niet aan details te buiten: Therma's verontruste blikken tij
dens m'n lachbui hadden me al doen verstaan, dat er zelfs
voor verheugde wijkpredikanten grenzen zijn. Ik zei alleen
maar hoezeer alles ondanks alles 'in orde was gekomen.
..Nou. dan wor-u-wel-bedankt!" zei Saric's moeder aan het
slot. En Sarie zelf zei peinzend: „Wat 'n toeval, hè?"
waarmee ze aantoonde dat ze de zaak iets beter en op een
iets hoger plan bekeek.
Het maakte me weer helemaal dominee. „Ja", zei ik, „Toe
val. Het valt je zo maar toe. hè? Je krijgt het helemaal toe-
Seworpen, terwijl Je zelf eigenlijk alles verkeerd deed. Onthoud
at maar goed: dat is nu 't evangelie, weet Je. De dingen
vallen ons toe En daar had ik toen graag nog een uur
over doorgepraat, maar 't gehoor scheen dat toch te veel
van 't goede te vindenl
WIJKPREDIKANT j
