wwm
dokter regan
is de lekkerste
ken!"
Prof. Gerbrandy: actief
strijder voor goede zaak
Bij Gerbrandy's
heengaan
«Prof. De Quav
naar België
ÏJiBUWE LE1DJCHE COURANT
\RIJDAG 8 SEPTEMBER 1961
HET IS ONS VREEMD te moede
geworden bij het bericht van prof.
Perbrandy's heengaan. Hoe helder
»tond en staat hij ons nog voor
Je geest met zijn sprekende persoon-
jkheid. Hij, de hoogleraar. Hij on-
ir minister-president uit de oorlogs
jaren. De oorlogsjaren zijn het ge
weest. die ons gehele volk hem heb
ben doen kennen zoals hij was Tevo
ren toch was zijn kring e enonver-
mijdelijk beperkte geweest. Voor ver-
icheidenen binnen die kring was het-
jeen Gerbrandy tijdens die oorlogsja
ren aan standvastigheid liet zien min
der een verrassing dan een bevesti-
ting. Gerbrandy bleek te zijn een na-
onale figuur.
I Want in die oorlogsjaren openbaar-
I |e hij zich voor wat hij was. Tevoren
kwam het velen voor als had hij eigen-
(happen die men als lastig pleegt te
etitelen. Hij voegde zich niet licht
»aar de gebruikelijke lijn. Liever bleef
|iij zichzelf. Met het partijgareel had
hij moeite en zijn partij had het ook
wel eens moeilijk met hem. Reeds
echter kon men vermoeden dat hij te
lllen tijde gedreven werd door liefde
roor al datgene waaraan hij zich naar
pijn beginsel verbonden wist.
jPERBRANDY durfde alleen te staan
en durfde ook beslissingen nemen,
waarvan hij moest verwachten, dat
lij hem door geestverwanten niet in
Jank zouden worden afgenomen. Wie
herinnert zich niet het onbehagen,
fcrenzend aan wrevel, waarmede in
Set donkere jaar 1939 zijn toetreden
Jot de regering werd begroet. Achter-
f is wel duidelijk geworden, hoezeer
ij voor zijn besluit dankbaar hadden
t zijn.
Zo immers kon Gerbrandy onze mi-
lister-president worden in de stellig
lonkerste jaren van onze landsgeschie-
Jenis. Zo kon hij tot een wezenlijke
teun worden voor onze geëerbiedigde
Vorstin in haar ballingschap. Zo kon
lij zich betonen een medestander,
Churchill waardig. En zo kon hij ons
leiden en bezielen, troosten en bemoe-
iigen, oproepen tot doorzetten en tot
volharding. Nog horen wij zijn stem.
toals deze door het wondere middel
ran de radio in duistere uren tot ons
loordrong. In die jaren is het ons ook
ils volk duidelijk geworden hoe hij
eefde uit geloof en hoe hij gedragen
werd door geloofsovertuiging. Niet
minder dan Churchill peilde en door-
ag hij de helse machten, die het in
die jaren hadden voorzien op mens er
menselijkheid. Hij doorschouwde ach
tergronden en de strijd die gestreden
verd was voor hem in de volste zir
es woords een strijd van geesten.
Hier betoonde hij zich volop wat hij
ras: de stoere en overtuigde calvinist,
i geroepene tot zware taak en plicht,
naar die wist dat hij die hem deze
ast had opgelegd ook de krachten
:ou geven haar te dragen.
HERBRANDY was de strijder vooi
recht en gerechtigheid. Hij was
iet reeds in zijn jonge jaren, toen hij
liep ontroerd geraakte over sociale
lood en hij de strijd aanbond om nieu-
ve maatschappijvormen, die inmiddels
iok voor een belangrijk deel zijn ver
wezenlijkt. Hij is het gebleven in de
aren na de oorlog. Niemand zou he'
klem toen ten kwade hebben geduid, in
dien hij zich had teruggetrokken in
de bezinning, maar het schouwen van
onrecht in de politiek riep zijn bewo
genheid op en wederom heeft hij di
-.strijd gestreden, ditmaal in het bijzon
der voor het benarde volk van Amboi
w Een man als Gerbrandy moest zir
ldbet recht voorbehouden om, wannee
15 zulks in 's lands belang noodzakel:
was. apart te gaan staan. Hij behoef-
j de de ruimte en ruimte is tegelijk ruim
i^ieid. Een man als Gerbrandy beteken
jjgle een kostelijk bezit. Maar geen be-
lit dat zich binnen enge muren liet op
sluiten. Welnu, dan mag met voldoe
ning worden vastgesteld, dat de ruimte
en ruimheid, welke hij behoefde, hem
Jn de na-oorlogse jaren ook veelszins
werden geschonden.
jt Als bewijs daarvan mocht ook gel
den dat erelidmaatschap, dat zijn par-
Ji.i hem deed geworden. De partij w aar
mee hij het in het verleden wel eens
-inoeilijk had gehad, doch die het me'
Jiem ook wel eens moeilijk had ge-
iftiad. De partij die hij de roede van
■ijn kritiek niet had gespaard, maar
■ie hij tegelijk had vastgehouden.
Boals zijn partij hem. en die door dr
Jnekenning van dit ere-lidmaatschap
Howel hem als zilchzelve eerde.
51^LLENGS echter was ook om pro
fessor Gerbrandy de stilte ge
tallen. Wie hem ontmoetten, wisten
^Jlat hij gebleven was wie hij was:
2l)c man met de intense belangstel
ling. uiterlijk zonder veel beweging,
de blauwe ogen starend in de verte,
de handen vrijwel steeds gevouwen
de markante snor. de rimpeltjes om
de ogen, maar tggelijk de man van
een grote innerlijke bewogenheid
Veel liet hij niet meer van zich ho-
^en. maar was niet reeds bemoedigen'"
""de wetenschap, dat hij er nog was?
Dok aan dit mensenleven is nu or
lirde een einde gekomen. Dat is he'
Ti<m ons vreemd te moede maakt. H'
Irrals wordt een periode afgesloter
Maar zouden wij de dankbaarheid
5 hiet verre laten overheersen?
Dankbaarheid ook als volk, aan
K\'ie deze man geschonken is geweest
-l)cze man met zijn grote gaven var
hoofd en niet minder van hart.
Op deze aarde zullen wij zijn stem
biet meer horen. Maar wij mogen hem
tekenen bij wie tot ons spreken ook
nadat zij gestorven zijn. Zijn nage
dachtenis zal ons dierbaar zijn.
Dc minister-president, prof. dr. J. E.
Jc Quay, zal op 21 september een tegen-
lezoek brengen aan zijn Belgische ambt
genoot, dr. Th. Lefèvre. die op 22 juli
■1 een bezoek aan de Nederlandse mi-
lister-president bracht. De Nederlandse
j^imster-president en de Belgische eer-
bc minister zullen gezamenlijk de lunch
E Brussel gebruiken. Prof. De Quay zal
orden vergezeld door de seceretaris-
■leneraal van het ministerie van alge
mene zaken. mr. C. L. W. Fock. De Ne
derlandse minister-president zal in de
namiddag van 21 september naar Ne-
ftrland terugkeren.
ié#9
shag ii
platte doos 95 cent
die lekkere
de handige
bevestigt CAPTAIN GRANT
De geurige halfzware shag „Captain Grant" wordt
op een heel bijzondere wijze gemêleerd. U proeft
het direct. U ruikt het direct. Een pracht-shag!
U herkent Captain Grant, waar U ook bent, aan het
milde aroma van 's werelds fijnste tabakken.
Spaar de plaatjes voor het interessante Schepenalbum „Van Stoom tot Atoom"
Zijn onversettelijkheid hielp ons
land door donkere rijdt
en
(Van onze parlementsredactie)
„Gij zijt voor heel ons volk een nationale figuur", heeft Drees in 1955
tot Gerbrandy gezegd, toen hij de markante staatsman meedeelde, dat de
Koningin hem had benoemd tot minister van staat. Het was de dag, waar
op prof. mr. P. S. Gerbrandy zeventig jaar werd, de dag waarop aan de
huldiging en woorden van waardering geen einde scheen te komen. Deze
veertiende april viel in hetzelfde jaar waarin binnen de antirevolutionaire
partij harde woorden vielen over de strijdvraag, of deze uitzonderlijke
man opnieuw moest voorkomen op de kandidatenlijst voor het Tweede-
Kamerlidmaatschap
katies, als in dc t(jd van zün hoogleraar
schap, verschijnen er niet. Opnieuw heeft
hij de gelegenheid gehad, zicb te wijden
Zo is het eigenlijk altijd geweest in het
leven van hem, die gisteren is overleden.
Zijn dynamiek kreeg hij mee uit Fries
land. In een boerderij, midden in het
wijde Friese land, tussen Sneek en het
Snekermeer. in Wijmbritseradeel, stond
zijn wieg. Fries is hij gebleven en van
de meest uitnemende eigenschappen van
de Friezen, de drang naar vrijheid, was
hij het levend zinnebeeld. In zijn latere
leven zou dit blijken.
De boerenzoor» bezocht na de lagere
school'de normaal school te Sneek. Aan
het Gereformeerd Gymnasium te Zetten
ontving hij de klassieke vorming, die de
toegang tot de rechtenstudie voor hem
zou openen. In 1904 liet hij zich inschrij
ven als student aan de Vrije Universi
teit. Zeven jaar later, in 1911, promoveer-
de hij in de rechtswetenschappen op een
proefschrift over „Het Heimstattenrecht".
Een advocatuur te Leiden en, vanaf 1914,
in Sneek volgde. Het was in zijn geboor
testreek, dat de politiek vat op hem
kreeg.
Tien jaar lang, van 1920 tot 1930, heeft
Gerbrandy deel uitgemaakt van het Frie
se college van Gedeputeerde Staten. Reeds
in deze functie was hij het middelpunt
van veel rumoer. „Ik heb altijd op plaat
sen gestaan waar het rookte", heeft hij
later eens gezegd. In Friesland was het
nog maar eon kwestie over de elektrici
teitsvoorziening. Veel meer strijd zou nog
komen.
Het was immers slechts tijdelijk, dat de
wetenschap, die slechts in bezonkenheid
kan gedijen, beslag op hem legde. In 1930
werd hij benoemd tot hoogleraar in
handelsrecht, burgerlijk procesrecht ei
ternationaal privaatrecht aan de Vrije
Universiteit. Negen jaar later, in 1939,
kwam hij actief in de politiek terug, en
nu voor goed. Hij werd minister van
justitie in het tweede kabinet-De Geer.
Velen hebben hem kwalijk genomen,
dat hij tot dit kabinet toetrad. Was het
onbegrijpelijk0 Kort voordien was
mers het vijfde kabinet-Colijn. vijf
gen, nadat het zich aan dc Tweede-Kamer
had gepresenteerd, door de motie-Deckers
ten val gebracht. En nu Gerbrandy als
enige antirevolutionair in het kabinet,
dat né alle kabinetten-Col'ijn het roer
van staat in handen nam. Colijn, zelf
door het antirevolutionaire volk op han
den gedragen, was een van de velen die
uitdrukkelijk van zijn ontstemming blijk
gaf.
Londen
Het is in deze tijd geweest, dat ons volk
de zwaarste slag te incasseren heeft ge
kregen sinds het rampjaar 1672. Het ge
voel van weerloosheid bereikte zijn hoog
tepunt. toen én Koningin Wilhelmina én
het kabinet-De Geer op 13 mei 1940 uit
weken naar Engeland, vluchtend onder de
dreiging van de nationaal-socialistische
terreur. Ons volk bleef als lamgeslagen
achter.
Tot overmaat van ramp bleek het
kabinet-De Geer aan de overzijde van de
Noordzee niet die eenheid te bezitten, die
in een tijd als deze nodig was. Het bleek,
dat Dc Geer een soort .vrede van
Amiëns" met Hitier voorstond. De me
ningsverschillen. die als reactie hierop in
de boezem van het kabinet ontstonden
hadden tot gevolg, dat De Geer in sep
tember 1940 aftrad. Gerbrandy werd mi
nister-president.
Wie de rapporten van de parlementaire
enquêtecommissie over het regeringsbe
leid in de periode 1940—1945 leest, komt
onder de indruk van de enorme proble
matiek waarmee het kabinet onder Ger
brandy's leiding te worstelen heeft ge
had. Niet alleen stond men voor het pro
bleem van het bezette moederland.
Daarnaast waren het telkens weer in
terne moeilijkheden in het kabinet zelf.
die de samenwerking vertroebelden. Niet
steeds ging Gerbrandy vrijuit. Boven alles
uit echter steekt zijn moed. zijn leeuwe-
moed. waarmee hij het Nederlandse volk
wist te inspireren in de donkere tijden
van de verdrukking. Hij zag de worste
ling tegen het nationaal-socialisme als
een rechtvaardige worsteling en daarom
was hij ondanks alles zeker van de uit
eindelijke overwinning.
Na de victorie
En t
de c
inning was gekomen?
Na de bevrijding van Zuid-Nederland
vormde hij een nicbw kabinet met over
wegend rooms-katholieke bewindslieden
Toen echter de Duitse bezetter uit heel
ons land was verdreven en Gerbrandy
zelf maak'e de bevrijding van Nederland
voor de radio bekend trad hij. zoals
hij beloofd had. af. Het kabmet-Scher-
irerhorn-Drees nam in juni 1945 de open
gevallen plaats in.
In de eerste jaren na de bevrijding is
het vr(j stil geweest rondom Gerbrandy's
figuur. Als voorzitter van de Raad voor
het Rechtsherstel treedt hij niet bijzonder
reel op de voorgrond. Belangrijke publi- had."
aan de wetenschap. Na de bevrijding
werd hem een leerstoel In het adminis
tratieve recht aangeboden aan Leldens
vermaarde universiteit. Hü zag zün taak
echter elders.
Rijkseenheid
Meermalen heeft hij zich ook na de
oorlog door de radio tot het Nederlandse
volk gericht. Nu gold het echter een
dere zaak: hij was het volslagen on<
met het beleid van de Nederlandse
geringen in de Indonesische kwestie. Als
voorzitter van het Comité voor de Hand
having van de Rijkseenheid verzette hij
zich tegen het beleid van luitenant-gou
verneur-generaal Van Mook en van de
Nederlandse regering.
Ook nu weer rumoer om zün persoon
Toen hij van zijn hart geen moordkuil
maakte en met ongekende scherpte zijn
woorden uitsprak, werd de man. die in
oorlogstijd miljoenen bemoedigde, door
de regeringscommissaris voor het Radio-
wezen een spreekverbod van drie maan
den opgelegd. Dat was in september 1947.
Was het ook niet om dc Indonesië-po-
Iitiek, dat prof. Gerbrandy in 1948
de Antirevolutionaire Partij in de Tweede
Kamer zitting nam? Groot bleek zijn te
leurstelling over de gang van zaken. Hij
en zijn medestanders wisten echter het
getij niet te keren
Hij bleef strijden. Fel was zijn optre
den tegen dr. Drees. Een van de hoogte
punten was zijn interpellatie in maart
1955 over het vervoer van Indonesische
troepen voor de Indonesische regering
naar de Zuid-Molukken met schepen van
de Koninklijke Paketvaart Maatschappij.
Hij ontpopte zich als een warm pleitbe
zorger voor de zaak der Ambonezen en
hun Republiek der Zuid-Molukken.
Het antwoord van dr. Drees bevredigde
hem allerminst. „De minister-president
heeft in feite tegen Ambon gekozen en
voor Soekarno. de Oosterse Hitier!" re
pliceerde hij. Het tekent zijn felheid. Zijn
uitspraak moest hij echter op verzoek
van voorzitter Kortenhorst weer intrek
ken, omdat men een bevriend staatshoofd
niet mag beledigen. „Dan trek ik het in
met de mond", aldus prof. Gerbrandy.
waarna de voorzitter: „Over uw hart heb
ik niets te zeggen!"
Hulde
Het was dezelfde dr. Drees, ook toen
nog als minister-president, die Gerbrandy
een maand later huldigde in verband met
zijn benoeming tot minister van staat.
Uitvoerig sprak Drees over Gerbrandy's
Londense tijd. hoe hij in korte tijd de re
putatie van de Nederlandse regering bu
de geallieerden in betekenis had doen
winnen. Maar aan het eind van de hul
diging. ten besluite van zün dankwoord,
klonk uit Gerbrandy's mond met een
felheid, waarmee de Romeinse senator
Cato aan het eind van al zün redevoe
ringen dc vernietiging van Carthago
eiste: .Ambon moet vrü
Prof. Gerbrandy bleef nog enkele
jaren Kamerlid. Opnieuw werd hü
tussentijds geroepen tot een zeer be
langrijke taak. Toen in 1956 in enkele
buitenlandse bladen artikelen waren
IEen groot man. zoals onze foto
graaf hem vorig jaar in de huise
lijke kring aantrof.
verschenen over het Koninklijk Huis.
namen op verzoek van H.M. de Ko
ningin prof. Gcrbanrdy. prof. Beet en
jhr. Tjarda van Starkenborgh St9chou-
wer zitting in een commissie, die ten
gevolge hiervan een onderzoek in
stelde. Prof. Gerbrandy bedankte voor
al zijn politieke functies, maar keerde
nadat de commissie haar taak had vol
bracht, weer in de Kamer terug.
Byna schril steeks deze hoge waarde
ring van de kwaliteiten van Gerbrandy
af tegen de discussie die kort daarvoor
in de A.R. Partij had plaatsgehad over
de vraag, of men de staatsman voor dc
Kamerverkiezingen van 1956 weer op de
kandidatenlijst zou plaatsen. Het Cen
traal Comité dat hem in 1959 als ere
lid van de A.R Partij zou voordragen
had eind 1955 besloten, hem wegens zün
vergevorderde leeftijd niet meer op de
kandidatenlijst te plaatsen. Overal iu het
land rees verzet: er werd zelfs een „Co
mité PSG", naar de initialen va:i de
hoogleraar, opgericht. Toen in 195C de
Kamerverkiezingen plaats hadden, stond
prof. Gerbrandy op een hoge, zeer kans
hebbende plaats
Onderscheidingen
In 1959 is voorgoed een einde gekomen
aan de parlementaire activiteiten van
prof. Gerbrandy. Niettemin zag men zün
markante verschüning nog herhaaldelijk
bü belangrijke gebeurtenissen. onder
meer bü de antirevolutionaire bijeenkom
sten kort na de dramatische kabinets
crisis van december van het vorig jaar.
Zo bleef deze dynamische persoonlijk
heid tot het laatste jaar van zün leven
actief. Veel eer is hem ten deel gevallen.
Talrijke onderscheidingen zijn hem toe
gekend. Hij was onder meer Grootkruis
van de Nederlandse Leeuw. Grootkruis
van het Legioen van Eer. Grocutkru s van
de Moet excellent Order of the British
Empire. Daarnaast voorzitterschappen:
van de Radioraai, van de Bakkenist ch-
ting. van de Raad voor het Rechtsherstel,
tweede plaatsvervangend voorzitter van
de Tweede Kamer, president van dc raad
van commissarissen bij de Scheepsbouw
maatschappij Verolme
Aan een veelzijdig leven is nu een
eind gekomen. Weinig Nederlandse
staatslieden kende© een zo bewogen
loopbaan. Dit leven, dat thans ge
schiedenis is geworden, zal steeds
blijven een voorbeeld van geest
kracht en onverzettelijkheid ten
dienste van een zaak, deze inspan
ning ten volle waard.
KRO en VARA
Programmabladen
gemoderniseerd
Meer cn meer wordt in Hilver
sum begrepen, dat de programma
bladen van de omroepverenigingen
modernisatie nodig hebben, willen
zij het kunnen opnemen tegen an
dere binnen- en buitenlandse week
bladen, die zich bezighouden met
het verspreiden van omroepnieuws.
Deze modernisatie betreft zowel
kleur als inhoud. Nu hebben KRO
en VARA weer nieuwigheden in
toepassing gebracht, waardoor hun
J uitgaven verbeterd worden.
Deze week is het programmablad
van de KRO definitief gesierd met
l acht pagina's koperdiepdruk, met toe-
passing van kleuren, zodat het omslag
althans het saaie zwart-wit heeft ver-
J koren en ook van beter papier is. Voor
ue eerste gekleurde voorpagina is een
fragment van een der fraaie gebrand
schilderde studio-ramen gereprodu
ceerd.
De KRO deelt ons mede, dat dit
moet worden gezien als een begin:
binr.en niet al te lange tijd zullen de
verfraaiingen van de gids worden uit
gebreid.
De VARA heeft werk gemaakt van
dc indeling van het programmablad.
Met ingang van zaterdag 9 september
a.s. zal het blad volgens het onlangs
toegepaste EngeLse systeem worden
geredigeerd en wel met dien verstande,
dat de programma-aankondigingen per
nummer niet meer van zondag tot cn
met zaterdag, maar van zaterdag tot
en met vrijdag zullen lopen.
Men doet dit, opdat de lezers de pro
gramme's voor het gehele weekeinde
bij elkaar kunnen vinden, hetgeen en
vorm van aanpassing bü de vrije za
terdag betekent.
De aankondigingen sluiten echter nog
met een overzicht van de programma'»
van de komende zaterdag.
Voorts wordt dan ook de publikatla
van televisieprogramma's uitgebreid.
De ruimte, hieraan gespendeerd, wordt
verdubbeld, want op twee naast elkaar
gelegen pagina's worden per dag de
programma's van Nederland. Duitsland,
Belgic cn Frankrijk, ruim geïllu
streerd. afgedrukt.
Bij jubileum IS.T.S.
Opera van Gluck in
gala-opvoering
Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van de NTS zal op dinsdag
3 oktober a.s. uit de Amsterdamse
Schouwburg op het Leidseplein een
galavoorstelling van Gluck's opera
„Ephigeneia in Aulis" naar de Griek
se tragedie van Euripides, worden
uitgezonden.
Als solisten voor deze opvoering wor
den o.m genoemd Hanli van Niekerk.
Johan van der Zalm cn Harold van
Mill. Het instrumentale gedeelte wordt
verzorgd door het Kunstmaandorkest
onder leiding van Leo Driehuys cn de
choreografie is van Sonia Gaskcll. De
regie is in handen van Johan de Mees
ter en voor de produktie zorgt David
Koning.
Tips uil liet buitenland
Van het Holland Festival zendt
Brussel Nederlands op 324 m. tus
sen 8 en 9.30 uur een concert uit,
dat gegeven werd door he*. Radio
Filharmoniach orkest (van de
NRUi cn Nederlandse solisten, on
der leiding van Henk Spruit. Er
worden werken van Debussy, Hon-
neger cn Gluck uitgevoerd.
0 Om 9 40 uur kunt u bij dc BBC
op 464 m. luisteren naar een piano
recital door Tamas Vasary. die
werken van Mozart, Beethoven cn
Lisz'. ten gehore brengt.
Commentaar
HOPELIJK hebt u nicf te zwaar ge
tild aan de problemen, de grieze
lige sfeer en de radicale ontknoping van
de thriller „Het Chinese landhuis", die
in KRO-voorstelling gisteravond op de
beeldbuis kwam Wii waarschuwden u
al dat dit niet de bedoeling was. Het
spannende stuk hing van onwaarschijn-
vindt m
zulk
•vult?
elkaar taant
t byroorbeeld een poes. dia
lugubere missie zo /cilloos
Maar in een thriller mag dat allemaal.
Hoe het zij. de voorstelling op zich
zelf was meesterlijk, afgezien van het
feit dat een der acteurs in het begin
zijn toneelspanning zich meende te moe*
ten ontladen in gevloek.
Onder speelse regie van Frits Butze-
laar vertoonde Ton ran Duinhoven een
prachtig-sintstere Sing. Het was 'n lust
om te horen hoe vlot h\j ..Chinees"
sprak en de truc met het Chinese schrift
kwam goed uit. Zijn ondoorgrondelijk
gezicht en zjjn onverwachte verschij
ningen achter sluierende gordijnen zet
ten de puntige dialogen de nodige
kracht bij en aan het vergroten van de
beklemming werkte zeker het optreden
van de drie echte Chinese figuranten,
die vooral judo-grepen lieten zien,
duchtig mee. Frits But zeiaar hield hen
juist schimmig genoeg ter zijde van het
beeld om de emoties van de Engelsen
nog reèlcr tc maken. Maria de Boog
speelde dc doodsbange, wat domme Sa-
die voortreffelijk en Ina van Faassen
was de juiste tegenpartij voor de over
heersend Chinees.
André van den Heuvel als
Richard vond zijn grootste kracht in dt
angstscène aan het slot. (Dat hü niet
temin een ogenblik in verwarring raak
te leek heel plausibel). Decors en aan
kleding waren zeer verzorgd en maak
ten een rijke indruk.
vanavond
NTS cn AVRO zorgen vanavond
voor de televisie-uitzending. Om 8
uur begint de NTS met het week
overzicht van hei*, journaal cn om
8,30 uur de AVRO met dc rubriek
Flits, die gevolgd wordt door een
tweede programma met de tclevi-
siemuis Mickey cn (9.50 uur) de
eerste aflevering van de filmserie
..De andere". De NTS komt om
10.25 uur terug met een Eurovisie-
ui'zcnding: reportage van de we
reldkampioenschappen cycle ball
in Sankt Gallen.
vanavond
102
Op zekere dag ontmoette hij Claude en nu gin
gen zij beiden op zoek.
Claude maakte zich nu meer zorgen over hem
dan over Ellen. „De arme kerel raakt totaal uit
geput." zei Claude tegen een luitenant, „begrijpt
u hoe een vrouw die aan een belangrijke organi
satie was verbonden, zó spoorloos verdwijnen kan,
zonder het minste spoor achter te laten?"
„Er zijn er zoveel spoorloos verdwenen tijdens
deze oorlog," zei de officier.
Adam en Claude bestudeerden de lange lijsten
vah groepen die naar andere punten van het strijd
toneel waren overgebracht. „Dank u," zei Adam,
bijna onhoorbaar, telkens als hij teleurgesteld heen
moest gaan.
Op een mistige herfstdag kwam het hele verlof
kampement waar Adam verbleef in opschudding.
Er was post! Ook Adam stond in hevige spanning
in de rij, met een wanhopige vraag in zijn ogen. Hij
bad zelfs. Zoals hij trouwens, de laatste jaren,
zo dikwijls onbewust gebeden had. Zijn lippen
bewogen zich in een stil gebed.
Niemand lette er op. Zovel en van de mannen
die hier stonden te wachten baden net als hij
Er was een brief. Een verkreukelde en vuile
brief. Hij rukte hem bijna de man die ze uitdeelde
uit de hand. Maar zijn hart zonk hem in de schoe
nen toen hij het poststempel zag en het kinderlijke
handschrift. Van Ruby! Ze was vol van haar eigen
leed. Ze zat zelfs boordevol verwijten. Shirley was
in het voorjaar gestorven en Shirley zou niet heb
ben hoeven sterven als Mac of Adam er maar wa
ren geweest!
„Ik heb één brief van Mac gehad." schreef Ruby
met potlood op gelijnd papier. ..Als jij weet waar
ze is, vertel het haar dan van Shirley Zeg haar
maar dat het net zo was als de vorige keer. maar
Seaton was niet thuis, en vóórdat ik de dokter kon
halen was het te laat. Ik begrijp niet waarom Mac
vegging. terwijl iedereen hier haar toch zo nodig
door
Helen Topping Miller
Adam liet de brief aan Claude zien. „Het kind
was idioot. Het is een zegen dat ze sterven mocht.
Maar Ruby zal dat nooit inzien," zei hij.
Ze hadden nog maar één dag verlof toen Claude
de jongen met het slepende been ontmoette. De
jongen stond op een mistige avond op een bus te
wachten. Hij had een band van het Rode Kruiskorps
om de arm. Claude sprak hem aan, maar net op dat
moment reed de bus voor en werkte de jongen
zich er in. Claude sprong hem achterna, stootte
hem aan toen hij zich op een bank liet vallen
„Het spijt me. u te moeten lastig vallen." hoe
dikwijls had Claude die formule de laatste dagen
al niet gebezigd! „maar ik zoek een vrouw die
hier. vorige winter, bij het Rode Kruis heeft ge
werkt. Ik heb het al aan iedereen van jullie orga
nisatie gevraagd."
De jongen keek op en fronste de wenkbrauwen
Hij zag er afgetobd uit. Maar wie zag er in deze
tijd. in Londen niet afgetobd uit?
..Een vrouw?" vroeg hij- „Die bij het Rode Kruis
was? Ik heb er honderden zien komen en gaan. Hoe
heette ze?"
„Ellen Regan. Het laatste bericht dat we van
haar hadden, was een brief van de tiende februari.
Haar man is hier, met verlof uit Afrika. En hij
probeert er achter te komen waar ze is. Maar nie
mand weet iets van haar."
„Ellen Regan." De jongeman verschoof zijn ver
lamde been een beetje. De uitdrukking op zijn ge
zicht werd nóg bezorgder. „Was ze verpleegster?
Niet zo jong meer?"
„Ja. verpleegster. Niet zo jong meer. Over de
dertig."
„Beroerd dat u mij naar haar moest vragen,"
zei de jongen. „Ze kwam mot ons groepje vorige
winter hierheen."
„Dus u weet waar zij is?"
De jongeman scheen zich schrap te zetten, kracht
binnen in zichzelf te zoeken. „Het spijt me. Het is
niet gemakkelijk om het u te vertellen."
Claude's hart bonsde in zün keel. zün borst
kromp ineen. „Als u het hebt over die Ellen Regan
die ik ken ze werd in maart gedood, toen de Sinl-
Anselmuskerk werd getroffen. Ons hele groepje
kwam er bij om. Toevallig was ik juist op inkopen
uit. anders zat ik hier nu niet. Ze zaten in de schuil
kelder onder de kerktoren, en de muren waren nie»
al te best meer. De hele boel stortte boven hen in
elkaar."
Claude probeerde zich tc herinneren. Hij had El
len maar één keer gezien, dat was bij de begrafe
nis van tante Liza geweest. Misschien was het een
andere Ellen Regan die was omgekomen? „Was zü
nogal klein en donker?" vroeg hij. Hü hoopte op
een ontkennend antwoord. „Ze sprak nogal vlug,"
voegde hij er aan toe.
..Ja." zei de jongen. „Ze was klein en donker, di»
Ellen Regan die ik gekend heb. Maar," hü haal
de diep adem „ze had pit. Ze was een van de
dapperste vrouwen die ik ooit heb ontmoet. All*
anderen kankerden dikwijls, maar zü nooit. Zij
dacht altijd aan de anderen, die ergens in de kou
en in de modder lagen. Je zei toch dat haar man
hier is? In Londen? Arme kerel!"
(Wordt vervolgd.)
Tussen 7.55 en 9.35 uur neemt de
NCRV een gedeelte van het Pro
menadeconcert, dat in de Royal
Albert Hall te Londen wordt gege
ven. U hoort dan het Londcns
Filharmonisch orkes*, de pianiste
Myra Hess en de organist Malcolm
Williamson. Onder directie van Sir
Adrian Boult worden uitgevoerd
he: 4c pianovoncert van Beetho
ven. het 3e Brandenburgse concert
van Bach rn een orgelconcert van
Malcolm Williamson in wereldpre
mière. Aansluitend een program
ma van zomeravondzang onder lei
ding van Kees Deenik, om 10 uur
de rubriek Wijd als dc Wereld
me', o.m. een bijdrage uit Jeruza
lem en om 10.40 uur gaat dan da
Muzeval weer open.
Een gevarieerd programma over
honderd jaar moderne kunst (mu
ziek, toneel en liedje»), samenge
steld door Alexander Pola, valt
tussen 8 05 en 8 50 uur te beluis
teren bü de VPRO.
Dc VARA begint om 9 uur weer
met Flamenco-kunst en ze*, om 9 25
uur het dorp Vreeswijk „op atel-
Programma voor morgtn
8 18 Gram 9.00 Gym v d vrouw 9.10 Gram
(9 15—0 40 Waters!). VPRO: 10.00 Samen
thuis, praatje 10 05 Morgenwijding. VARA:
10.JU Gevar progr 12 OU Amu» mux 13 30
Varia 13 20 Tijd voor teenager» 14.li
Jeugd 14 45 Van de wieg tot het graf.
praatje 1500 Gram 16.40 Boekbeapr 17.00
Jazzmuz 17 30 Wcekjournaal
18.00 Nws en comm 18.20 Het apannlnp-
vela Angola, lezing 18.» Lichte mux SO 00
Artistieke staaalkaarl VPRO 10.30 On.
derwijs als basis, lezing 10.43 Gram 10 53
Deze weck. praatje VARA 20.00 Nwa
10 05 Marl nierskapel 20 40 Lichte mug 21.13
sne comm 2130 Lichte mux 22 00 Sport-
23 00 Gram 23 55—24 00 Nw
7 45 Morgenge!
'8 Gra
i 8 50 V d hul
10.11
Grar
10 00 V d
MkH.i gk lok-noodklok
:2 04 Gram j2.30 Land. en tuinbouwmeded
12 33 Gram 12 50 Act 13 00 Nws 13 15 Zon-
newljzer 13 20 Lichte mui 13 SO V <1 Jeugd
14 00 Idem 15 00 Pol bijeenkomst 17 00
ateursprogr 17.20 Soortperlscoop 17 30
Grar
800 Kunatkrr
00 I
Hen
21.00
"3 25 Boekbespr 22 30
de zondag In 23 00 F
omm 23 55—24 00 Nws
>enade-©r*
10.50 Licht.
1050 Gram
Televl
Vliegfee
17 30 V
eprori
NTS 15 00 Kurovta!.!
rnborough. NCRV 17 00-
:TS 2(i "O Journ en weer-
i2o Progr-ovars B-lg-N.-
