Jlieutue Ccitertic (üoumnl Neutralen dringen aan op Knokke-verzen en huishoud-praktijk Sleepboot Noordholland ligt nog aan ketting Sukarno: geen steun van de neutrale landen /és DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1961 KANTOREN: Steenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. POSTREKENING: 58936. KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u. ADVERTENTIES: ƒ0,20 per millimeter. Familieberichten f 0,18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting) Tweeënveertigste jaargang no. 12271 Dl. E. DIEMEB CBRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD .SltntvttUcli is ahrfcleztn Bfo hert in tefljeospotr Forumgesprek over: Zondagssport naar de zaterdag Zie pagina 9 Na vierde. Russische proef r Nehroe van India is in oskou aangekomen om bespre ngen te voeren met Chroesj- 'ef over wereldproblemen. Op f vliegveld werd de premier 5r de Russische leider ontvan- i, waarbij hem een bloemen- ngcr werd aangeboden. De ee leiders reden onmiddellijk naar het Kremlin. fieuws in één oogopslag Opnieuw heeft Chroesj- tsjef de Westelijke lamden uitgenodigd tot het bij wonen van een internatio nale conferentie over het sluiten van een vredesver drag met Duitsland. Ken nedy heeft Adenauer laten weten bereid te zijn tot onderhandelingen met Moskou. Gisteren is de vierde Russische kernbom in de huidige serie tot ontplof fing gebracht De Sowjet- unie heeft op het Ameri kaanse besluit de kern proeven in laboratoria en ondergronds te hervatten gereageerd met de verkla ring dat Amerika al lang van plan is geweest hier toe over te gaan. Volgens Djakarta is de gezagvoerder van de sleep boot Noordholland, die op het ogenblik in Poeloe Samboe aan de ketting ligt gewaarschuwd, dat verblijf in de Indonesische wateren aanhouding van het schip tot gevolg zou hebben. De gezagvoerder heeft echter verklaard een dergelijke waarschuwing niet te hebben ontvangen. President Sukarno is er op de conferentie der neu trale landen in Belgrado niet in geslaagd de steun te verkrijgen voor zijn aan spraken op Nederlands Nieuw-Guinea. In de slot verklaring van de confe rentie wordt over deze zaak niet gerept. De meeste Italianen heb ben het werk in de textiel industrie in Almelo hervat. Tot heden hebben de Spanjaarden echter gewei gerd aam het werk te gaan. De 25-jarige boekhou der uit Sprang heeft na een verhoor, dat praktisch de gehele dag heeft ge duurd, bekend de moord te hebben gepleegd op de twee bejaarde landbou wers Van Zeüst. Hij had enkele honderden guldens geleend, die hij moest te rugbetalen. Voor het eerst zal op de Jaarbeurs in Utrecht een grote expositie van baby- en kleuterartikelen te zien zijn, bijeengebracht door een groep deelnemers uit Duitsland, Canada en Ne derland. Bij het begin van een nieuw sportseizoen publi ceren wij vandaag een forumgesprek, waarin be kende autoriteiten uit de sportwereld verschillende actuele vraagstukken aan snijden. Misverstand met Indonesië TNE Nederlandse sleepboot Noordholland ligt in Indonesië aan de ketting. Gelijk reeds in een deel onzer vorige editie gemeld was, is zij door de Indonesische zeemacht opgebracht. De directie van N.V. Bureau Wijs muller te IJmuiden heeft meegedeeld, dat de zeesleepboot, die onder bevel staat van kapitein O. Edelenbosch uit IJmuiden, bezig was aan een zeer lange reis, waarop al eerder een berging voor de Indonesische kust was verricht Het schip is reeds twee jaar van huis. De bemanning, die thans boord is, verliet Nederland in maart van dit jaar. Zij vormt de derde be manning van de sleepboot en werd per vliegtuig overgevlogen naar Japan de tweede bemanning af te lossen. De Noord'holland versleepte in die twee jaar o.m. een aantal vliegdekschepen havens in de Verenigde Staten naar sloop- werven in Japan en Honkong en bracht drie tankers van Singapore naar Hong kong. Juist toen de» zeesleper in augustus van het vorig jaar voor vertrek gereed lag met een van deze tankers, deed zich een berging voor, zoals zich thans bij Singapore afspeelt Toen namelijk kwam het bericht bin nen, dat het Panamese vrachtschip Me tropolitan voor de kust van Sumatra de grond was gelopen. Onmiddellijk werd aan de Indonesische consul-gene raal te Singapore toestemming gevraagd om de berging te mogen uitvoeren. Deze vergunning werd toen zonder verwijl ver leend en de Noordholland slaagde erin de Metropolitan (5.117 ton) in enkele da gen vlot te krijgen en behouden in Sin gapore af te leveren. De Noordholland begon 16 augustus van dit jaar in Onomichi (Japan) aan de thuisreis zonder sleep naar IJmuiden. Zij zette koers door de Zuidchinese zee om vervolgens via de Indonesische oceaan en het Suezkanaal naar Nederland te varen. Op 29 augustus voer de sleepboot in de straat van Singapore, toen zij het 5.654 ton metende Griekse vrachtschip Georgios Tsavlirs passeerde, dat bij Poe loe Nipas ongeveer tien mijl ten zui den van Singapore aan de grond zat. De kapitein van de Noordholland meld de. zoals gebruikelijk, dit feit aan het hoofdkantoor te IJmuiden, en bood ge lijktijdig zijn diensten aan om het Griek se schip te bergen op basis van Lloyds- open-form (geen resultaat betaling). Juist toen dit telegram te IJmuiden werd ont vangen is de directie van Bureau Wijs muller telefonisch uit Londen benaderd door vertegenwoordigers van de eige naar van Georgios Tsavlirs met de vraag of zij een sleepboot in de buurt van Sin gapore beschikbaar had. Het antwoord kon ditmaal luiden: „Onze sleepboot is reeds ter plaatse en in contact getreden met de kapitein". De directie van Wijsmuller werd verzocht haar sleepboot „standby" te houden en haar werd méegedeeld, dat de kapitein van de Georgios Tsavlirs zou worden ge ïnstrueerd om de hulp van de Noordhol land op genoemde basis te accepteren. Zo nodig hulp Aangezien het op dat moment nog niet geheel duidelijk was of Poeloe Nipas bin nen de Indonesische of buiten de Indone sische territoriale wateren gelegen was en bovendien van IJmuiden uit niet kon worden vastgesteld of de bemanning van het gestrande schip zich al of niet in le vensgevaar bevond werd aan de kapitein van de Noordholland opdracht gegeven om in dd buurt te blijven en zo nodig hulp te bieden. Toen op 1 september bleek, dat de be wuste positie inderdaad binnen de terri toriale wateren van Indonesië lag, werd door Wijsmuller onmiddellijk de voor do berging benodigde vergunning aange vraagd. Hierop is tot nu toe geen ant woord ontvangen. Zondag bereikte Wijs muller in IJmuiden onofficieel het be richt. dat de Noordholland door een In donesisch patrouillevaartuig naar Poeloe Samboe was opgebracht. De officieren (7) waren aldaar in een hotel gehuisvest, ter wijl de bemanning (19 man) aan boord mocht blijven. Inmiddels is een van de bergingsinspecteurs van Wijsmuller te Singapore gearriveerd en heeft van daar uit telefonisch contact gehad met kapi tein Edelenbosch. die heeft verzekerd, dat de gehele bemanning zich in goede welstand bevindt. Uiteraard worden door Bureau Wijs muller alle pogingen in het werk ge steld om de Noordholland en haar be-. manning vrtf te krijgen en om vergunning tot het bergen van de Georgios Tsavliris te verkrijgen. De directie heeft goede hoop, dat zjj in haar pogingen zal slagen, aangezien het gehele gebeuren haars inziens in fel- te berust op een ongelukkig misverstand. Volgens het perscommuniqué, uitgegeven door de Indonesische autoriteitci Djakarta, zou de Noordholland namelijk door het Indonesische consulaat te Sin gapore erop geattendeerd zijn, dat Poe loe Nipas Indonesisch gebied is. terwijl het kantoor te IJmuiden niets dergelijke waarschuwing heeft en ook de gezagvoerder van de Noord holland een dergelijke waarschuwing niet heeft ontvangen. De directie is van mening dat, neer de kapitein van de Noordholland een dergelijke waarschuwing had kregen, hij dan zeker indien voor geen direct gevaar voor de opvarenden van de Georgios Tsavliris 'gevreesd hoef de te worden, zijn bergingswerk tijde lijk onderbroken zou hebben. Bovendien wil het de directie voor komen, dat men het de gezagvoerder van de Noordholland moeilijk ten kwade kan duiden, dat hij aan zijn internationale verplichtingen tot hulpverlening nood verkerende schepen en hun opva renden heeft willen voldoen, te meer daar zijn schip de enige zeesleepboot was, die op dat moment in de wijde omtrek Singapore beschikbaar was om het ber gingswerk onmiddellijk en met redelijke kans van slagen te beginnen. De Nederlandse zeesleper Noord holland van de firma Wijsmuller, die door de Indonesische marine is aangehouden wegens het binnen varen van de Indonesische wate ren ter hoogte van Singapore. DE INDISCHE premier Nehroe en de Ghanese. president Nkroemah hebben de Russische minister-president Chroesjtsjef gisteren het beroep van de neutrale landen overhandigd, waarin wordt aangedrongen op onderhandelingen met het Amerikaanse staatshoofd Kennedy. Aan een diner dat ter ere van de hoge gasten werd gegeven, zei Chroesjtsjef dat het ontketenen van een oorlog „de uiterste krankzinnigheid zou zijn". Toen was juist bekend geworden, dat de Sowjetunie haar vierde kernproef binnen vijf dagen had genomen. In dezelfde rede nodigde Chroesjtsjef de westelijke geallieerden opnieuw uit „een internationale conferentie over het sluiten van een vredesverdrag met Duitsland bij te wonen". Hij ver zekerde: „Onze voorstellen schaden de belangen van de westerse landen geen enkel opzicht". De Amerikaanse president heeft bonds kanselier Adenauer van West-Duitsland in een brief medegedeeld, dat hij tot onderhandelen met Chroesjtsjef bereid is. Een ander mogelijk bewijs van enige toenadering is de hervatting van de voorbereidende besprekingen voor een ontwapeningsgesprek van McCloy, Ken nedy's adviseur in ontwapeningsaangele genheden en de Russische anderminister van buitenlandse zaken Zorin. Volgens Zorin zijn de „westelijke bewapenings wedloop" en de vorming van groeperin gen als de N.A.V.O. de voornaamste be lemmeringen voor het bereiken van over eenstemming over ontwapening Premier Nehroe zei in zijn tafelrede tot Chroesjtsjef: „Thans, nu elk land zo veel werkgelegenheid heeft en nog niet bestudeerde mogelijkheden kent voor ontwikkeling, zou het onlogisch, onrede lijk, ongerechtvaardigd en ronduit dwaas zijn een oorlog te beginnen". In de brief die Nehroe en Nkroemah overhandigden en die via president Tito Goulart vanavond geïnstalleerd De beide kamers van het Braziliaanse parlement zullen vanavond in de hoofd stad Brasilia bijeenkomen voor de af legging van de presidentiele eed door vice-president Joao Goulart. De nieuwe president zou gisteravond op zijn bui tenverblijf in tegenwoordigheid van de waarnemende president, Mazzili, volle dige overeenstemming '-ebben bereikt met de minister van oorlog, maarschalk Denys, aanvankelijk een grote tegen stander van Goulart. Van welingelichte zijde wordt verno men dat Goulart gisteravond meteen een minister-president heeft benoemd, het parlementslid Tancredo de Almeida Neves. Doutel de Andrade, een afgevaar digde die in nauwe verbinding staat met Goulart als lid van Goularts arbeiders partij, zei, dat Neves de benoeming heeft aanvaard. Neves wordt beschouwd al*- een van de machtigste politici van Bra zilië. De minister van luchtvaart, GabrieJ Grun Moss, de voornaamste tegenstander van Goulart, is gisteren afgetreden. Her meeste verzet gedurende de elf dagen die de crisis heeft geduurd, kwam van do zijde van de luchtmacht. Moss verklaar de dat al zijn daden erop gericht zijn ge weest de nationale veiligheid te hand- Steun van parlement voor Tsjombe De leden van de Katangaanse Kamer van Afgevaardigden hebben gisteren met algemene stemmen hun vertrouwen uit gesproken in de regering van president Tsjombe door zich uit te spreken tegen wijziging van het eerste artikei van de grondwet, waarin wordt bepaald dat Ka- tanga een onafhankelijke en souvereine staat is. Zuid-Slavië aan Kennedy is gezon den (president Soekarno van Indonesië en president Keita van Mali zullen deze dinsdag 12 september aan hun Ameri kaanse ambtgenoot officieel aanbieden), wordt ongeveer hetzelfde gezegd. De neutrale landen zeggen in de brief er met het oog op de ernst van de crisis op aan te dringen dat de grote mogend heden de onderhandelingen hervatten en voortzetten om het oorlogsgevaar uit de wereld weg te nemen en de mensheid in staat te stellen verder te gaan langs de weg van vrede. „Wij verzoeken in het bijzonder dat er directe onderhande lingen beginnen tussen uwe excellentie en de president van de Verenigde Staten van Amerika, als vertegenwoordigers van de twee sterkste mogendheden van dit ogenblik, in wier handen de sleutel ligt van vrede of oorlog", aldus de brief die aan Chroesjtsjef werd aangeboden. ONTSTEMMING Dat de brief aan Kennedy zoveel later wordt aangeboden, vindt waarschijnlijk zijn oorzaak in de ontstemming van Washington over de weinig scherpe ver oordeling van de Sowjetunie wegens haar hervatting van kernproeven. Men is er van overtuigd dat de Verenigde Staten in Belgrado veel scherper zouden zijn aangevallen als zij het eerst weer bom men hadden beproefd. Bovendien wenst Kennedy zich niet onder druk te laten zetten. In zijn brief aan Adenauer zei hij daarom weliswaar tot onderhandelen bereid te zijn. maar dat Chroesjtsjef „niet het slachtoffer moet worden van de illusie dat dit een teken van zwakte is" Over een eventueel nieuw gesprek zei Adenauer gisteravond in een radiorede dat dit niet kan beginnen met aanvaar ding door het Westen van de rechtsschen- ding in Berlijn en Oost-Duitsland. Wel erkende hij. dat een vermindering van de spanning door onderhandelingen be reikt moet worden Inmiddels heeft West-Duitsland de niet- gebonden landen gewaarschuwd dat er kenning van Oost-Duitsland tot gevolg kan hebben dal de economische hulpver lening wordt stopgezet, omdat erkenning wordt beschouwd als een onvriendschap pelijke daad Alle vijfentwintig landen die aan de Belgradose conferentie hebben deelgenomen (behalve Zuid-Slavië) ont vangen Westdultse ontwikkelingshulp. De betrekkingen met het regime van Tito werden In 1957 verbroken toen deze met de Oostduitse volksrepubliek am bassadeurs ging uitwisselen. Advertentie Halve gebr. kip f 1.95 Alléén: PETER LEENEN Gangetje 14 OOK OM MEE TE NEMEN Eis Nederlands Nieuw-Guinea geëindigde conferentie van de 25 neutrale landen in Belgrado heb ben verklaard, dat president Sukar no van Indonesië er niet in geslaagd steun te verkrijgen voor zijn aan spraken op westelijk Nieuw-Guinea In de veertien bladzijden tellende slotverklaring wordt het kolonia lisme veroordeeld in Algerije, An gola, Tunesië, Kongo, Zuid-Afrika, Israël en zelfs op de Amerikaanse basis Guantanamo op Cuba. Er wordt echter niet gerept over Nw.- Guinea. In het slotcommuniqué wordt ook geen melding gemaakt van het verzoek dat Sukarno in zijn rede tot de confe rentie heeft gedaan, om de noodzake lijkheid in gedachten te houden van een spoedig te beleggen tweede Afro- Aziatische conferentie in de stijl van die van Bandoeng. Anderzijds, zo zeggen de waarnemers, Is dit gecompenseerd door president Sukarno, samen met president Keita van Mali. de verantwoordelijke rol toe tc vertrouwen, naar Washington te gaan. Naar de mening van Sukarno was het ideologisch conflict tussen Oost en West niet het voornaamste hedendaag se vraagstuk. Volgens hem is dit het kolonialisme. Premier Nehroe van India was echter van mening dat het oor logsgevaar verreweg het belangrijkste probleem vormt, „omdat bij een oorlog met kernwapens de gehele wereld op geblazen kan worden en er dan geen vraagstukken zoals kolonialisme meer zullen bestaan." Op de conferentie, die vijf dagen heeft geduurd, is duidelijk gebleken dat premier Nehroe van India, presi dent Tito van Zuid-Slavië, president Sukarno van Indonesië cn president Nasser van de Verenigde Arabische Republiek nog steeds de leiders van de neutrale landen zijn. Vooral de invloed van Nehroe was in het slot- communique duidelijk waar te ne men. Anti-Russische klanken zijn op de con ferentie weinig of niet gehoord. Over de bekendmaking dat dc Russische kern proeven hervat werden hebben verschei dene afgevaardigden hun „geschoktheid' uitgesproken, maar in het slotcommuni qué wordt het Russische besluit niet met name genoemd. Er wordt slechts gezegd dat het moratorium op de proe ven met kernwapens weer van kracht moet worden en door alle landen in acht genomen moet worden. T7R ZIJN moeilijkheden ontstaan met betrekking tot de tewerkstelling van een groot aantal Italianen cn Spanjaar den. tezamen omstreeks twaalfhonderd in getal, in Twente. Het schijnt, dat de moei lijkheden niet het te verrichten werk be treffen. Het gaat om spanningen, gerezen tussen de bevolking aan de ene kant en de buitenlanders aan de andere. In het bijzonder het Twentse manne lijke jongvolk heeft hel op de gasten voorzien. Doch vermoedelijk eerst, nadat dc buitenlanders het oog hadden laten vallen op de vrouwelijke jeugd. De vreem deling pleegt nu eenmaal zijn eigen aan trekkingskracht te hebben. Fr ontstond jaloersheid, bij ouders ontstond wellicht ook enige ongerustheid en weldra waret» de poppen aan het dansen. Voor de vreemdelingen zelf was het dansen gedaan. Hier en daar verschenen op dansgelegenheden bordjes, dat de gas ten er niet welkom waren. Al met al een pijnlijke situatie, ook omdat deze erva ringen voor tal van de uit den vreemde aangetrokken arbeiders aanleiding waren het werk neer te leggen. Er rijzen hier vragen. Niets Is erop tegen elders arbeidskraehtcn te zoeken tot het gaande houden van onze industrie. Maar dit dient toch met enige wijsheid en zorg te geschieden. Is dit ook In Twente he» geval geweest? Een mens Is nu eenmaal meer dan een verplaatsbare machinerie. Wie zich elder* vestigt, doet het meer dan alleen als ar beidskracht. Hij komt met zijn geaard heid en met zijn landsaard. Hij wil zijn ontspanning na het werk. hij wil gene genheid en hartelijkheid. Wat er nu In Twente gebeurt, wekt de indruk, dat er vooraf onvoldoende voorzieningen in dit opzicht zijn getroffen. Hetgeen merkwaardig moet heten te genover de talrijke sociale voorzieningen, waardoor ons maatschappelijk bestel zich pleegt te onderscheiden. Wij zijn het geheel eens met wie van oordeel zijn, dat tegenover onze gasten in generlei opzicht discriminerend mag worden opgetreden. Zulks strookt nu weer niet met onze aard. Zij mogen aanspraak maken op gastvrije bejegening. Omge keerd mag van de gasten worden ver langd. dat zij zich pogen in te voegen In ons volk met zijn eigen gebruiken en ge woonten. Is er iets aan gedaan om deze mannen daaromtrent vooraf enigszins In te lichten? Het lijkt dat in Twente al te weinig de problematiek Is doordacht, die met de werving van vreemde arbeidskrachten verband houdt. De problemen zelf zijn prompt gekomen (ritat) „In de straat, waar tante Emmy woont, wonen nu eenmaal heel akelige kin deren. T^EN DEPRESSIE, die vanmorgen bjj hel Skagerrak was gelegen, trekt langzaam verder naar zuid Zweden. Randsloringen van de depressie veroor zaakten vannacht cn vanmorgen in ons land flinke buien, die hier en daar met onweer gepaard gingen. Van gistermor gen 7 uur tot vanmorgen 7 uur viel langs de kust van Noord Holland 40 tot 50 mm regen. Met het wegtrekken van de depressie naar het oosten wordt de buiigheid iets minder. Het blijft echter onbestendig en koud weer. De Bilt verwacht tot vrijdagavond: Tendena stationair kele buien. Weinig verandering in tem- kwa,rtieT 10 september peratuur. Krachtige tot matige noord westelijke wind. (Opgemaakt 11.15 uur.) Strandverwachting HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen zeven uur Ook morgen nog enkele buien en een te koude N W. luchtstroom. Temperatuur station overdag 15 16 graden, zeewater 17 graden. D. Helder Vooruitzichten: na morgen enige ver- Ypenburg betering maar te koel strandweer. Vlln. £)EZE ZOMER zijn de lied- feest jes-zangers en zangeres- hpl sen er ook ai geweest en nu het rijmwoord (van tracht bijzondi het gestamel der experimen- leien wellicht ook) en temid den van het verwende bad- zeggings- als een poëem in de eigen mer zult vinden. Dichtkunst, te leg- landstaal lijkt ons ondoenlijk, zoals die in Knokke te berde wordt gebracht, is niet ieders Nee, dan bent u als lezer spijs en drank, maar „Dat zit dit blad er heel wat ge- zo" zal iedere praktijkmens boven één van de kracht in hun gen en een jury krijgt al dit werk te beoordelen. Zij zul len niet alleen de moderne talen onder de ogen krijgen, makkelijker aan toe. U weet boeien kwamen vandaag ook de plaatsenpubliek zullen de n dichters voor hün festival bij- derne barden-met-hun-baar- H _„BI BBBB een: in de deftige, Belgische ma^ ook d? minder *an^ar^ het reeds: er Js (speciaaljroor hoofdstukken vonden we zelfs I 1^ Dus nieuw boek, dat tot titel toch nog n tikkeltje poëzie. kreeg „Dat Zit Zo". U kunt En de zeggingskracht van het Noordzee badplaats Knokke- ,P 2**™^ de "InteinJi .°- en jury mensen moet u) een vervolg op ..Tip-Para- nog deze dichtregels „f i t na'e Grote Pnjs der Poezie men bij hun werk zeker de deverschenen, een volko- facetten om op te letten" het Zoute. Driehonderd poe- (zijnde ongeveer zevendui- nodige sterkte toewensen. - - ten uit 33 verschillende lan- zend Nederlandse guldens) Want om als Fransman, Ame- o den gaan daar gezamenlijk te veroveren- Di« prijs wordt rikaan, Duitser. Braziliaan, dat bijzonder nuttige hun „Biennale der Poëzie" houden. Het wordt ia Knokke een op de laatste dag feest (maandag a.s.) winnaar uitgereikt. genaam leesbare boek de tionaliteiten der jury-leden) dienen door i vers in het Bantoe nieuwe meer nut, dan honderd Knok- De 300 dichters hebben ge- Juist naar waarde te schatten bon, die u elders in dit num- zo! abonnee op te geven, via de ke-gedichtcn. Zo zit dat, zie Nice Berlijn Frankfu Zurich Geneve windstil windstil it

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1