|liettuie £dhsrl)c QTmtrant Rusland liet gisteren kernbom ontploffen 7 Ook Walter Ulbricht omhelst Titof oorbereidingen waren al aan de gang Dubbele moord in Sprang Afrika neutraal en zonder kernwapens Goulart zal maandag president worden ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1961 KANTOREN: Steenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. POSTREKENING: 54836. KLACHTEND LENSTbezorging 1819 U. ABONNEMENTEN7,50 per kwartaal; f 2,56 per maand; ƒ0.59 per week. ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieberichten f 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting) Tweeënveertigste jaargang no. 12267 CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD .Stantfa«tt(l| i< thebltfcn tngn hert io Ir^taspott" Bewaakster van Taptoe-schatten Zie pagina 7 DE SOWJETUNIE beeft gisteren in de loop van de dag een kernwapen in de atmosfeer tot ontploffing gebracht in het gebied van Centraal- Azië. Dat heeft het Witte Huis gisteravond negen uur Nederlandse tijd bekendgemaakt. De perssecretaris van president Kennedy las op het Witte j Huis een verklaring voor waarin stond dat voorzover bekend, de laatste i Russische kernproeven op 1 en 3 november 1958 zijn genomen, enige dagen na het begin van de conferentie over het staken van dergelijke proeven in Genève. De explosie moet hebben plaatsgevonden in Semipa- latinsk, ongeveer 725 kilometer ten zuidoosten van Omsk. In de Ameri kaanse verklaring werd gezegd, dat het wapen groter was dan de atoom- bom die indertijd op Hirosjima werd geworpen, doch niet van de megaton- klasse was. De woordvoerder van het Witte Huis kon niet meedelen op welke hoogte de ontploffing heeft plaats gevonden. Eerst na geruime tijd werd president Kennedy van het nieuwe op de hoogte gebracht, omdat het zeer lang duurde voor de waarne ming bevestigd kon worden. Op de vraag of naar aanleiding van de Russische proef de politiek van de Verenigde Staten ten opzichte van kernproeven onmiddellijk zou worden herzien, kon de woordvoerder geen antwoord geven. Het Franse persagentschap A.F.P. meldde hedenochtend vroeg dat ondanks de opwinding die de explosie in de Ver enigde Staten heeft veroorzaakt presi dent Kennedy het weekeinde op zUn buitenverblijf hoopt door te brengen, Twee kinderen wilden gis- prins Bernhard bij zijn teren op eigen initiatief bezoek aan de onderoffi- ciersschool te Weert bloe men aanbieden. Een in specteur-generaal die zijn rondgang langs de troepen maakt, kan echter moei lijk met een boeketje bloe men lopen. De adjudant van de Prins, kolonel Geertsema, vertelde dat aan de kinderen, Jackie Stijn (12) en Pietje Liever- niet (5) en de Prins gaf xe vriendelijk een hand Soedanese presiden t in Belgrado: Nieuws in één oogopslag Inderdaad heeft de Sowjetunie gisteren haar kernproeven hervat. In Midden-Azië is in de at mosfeer een kernwapen van de ..middenklasse" tot ontploffing gebracht, zo heeft het Witte Huis gis teravond meegedeeld. Met diepe teleurstelling heeft de wereld hiervan kennis moeten nemen. Tito, Nasser en Bour- guiba hebben op de con- lerentie der „neutralen" in Belgrado het Russische besluit tot hervatting van de kernproeven fel ver oordeeld. Alle acties van o.a. het Braziliaanse leger ten spijt, heeft het Congres zijn wil doorgezet en vice- president Goulart tot pre sident uitgeroepen. Maan dag wordt hij geïnstal leerd, de grondwet wordt niet veranderd en Gou lart krijgt dezelfde be voegdheden als ex-presi dent Quad ros. Van de Nederlandse regering is inzake Nieuw- Guinea geen voorstel aan Ver. Naties te ver wachten. Soekamo eiste In Belgrado een „spoedig •inde" van het conflict met Nederland. De sergeant F., een vroegere medewerker van de hoofdambtenaar van het ministerie van defen sie F. H. v. d. Putten, heeft bekend, de „aanran dingsscène" van Oudewa ter, waarvan de heer v d. Putten het slachtoffer moest worden, te hebben geënsceneerd. De sergeant heeft een reprimande ge kregen. De bekende zangeres Greet Koeman is van nacht, 54 jaar oud, na een langdurige ziekte overle den. PRESIDENT Ibrahim Abboed van Soedan heeft gisteren op dc topconferentie van de tot geen blok behorende landen in Belgrado voor gesteld om het gehele Afrikaanse continent tot een neutrale zone te maken, waarin noch kernwapens opgeslagen zullen worden, noch kernproeven zullen worden gehou den. De militaire bases in Afrika moesten eveneens worden opgehe ven. President Abboed was van mening, dat de V.N. de kwestie van de ont wapening zelf ter hand moesten ne men. Verder zou het Handvest van de V.N. zodanig gewijzigd moeten worden, da t bewapening verboden wordt. De volgende spreker, premier Oe Noe van Birma, sprak in zeer gematigde be woordingen. die een scherpe tegenstel ling vormden met de aanvallen op Wes telijk kolonialisme van Soekarno en Abboed. Omtrent het kolonialisme ver klaarde Oe Noe, dat men alles in het werk moet stellen om hiervan bevrijd te worden, maar men moet niet in de fout vervallen, die vroeger koloniserend geweest zijn. Oe Noe uitte z(jn bezorgdheid over de houding, die de V.S., Frankrijk en de Sowjetunie tegenover de V.N. aan nemen. Hjj was ervan overtuigd, dat beide blokken bereid zijn om een oorlog over Berlijn te riskeren. Daarom be toonde hU zich een fel voorstander van onderhandelingen en hU was er zeker van. dat bepaalde landen een bemidde lende rol bü deze onderhandelingen konden spelen. Alle sprekers ter conferentie tonen zich geschokt over de hervatting van de kernproeven door Rusland. Frankrijk is eveneens het doelwit van hun toorn in verband met de Sahara en het nemen van proeven aldaar. Men meent alge meen, dat het Westen, zolang het zelf de kernwapenproeven niet hervat, in een moreel sterke positie komt te staan. Men is verontrust over het feit, dat de jongste Russische explosie genomen is op het moment, dat de conferentie bij een is. Het wordt voor de delegaties nu moeilijk in hun gematigde houding te volharden. Bourguiba verklaarde in zijn rede, dat Tunesië vastbesloten is zijn grond gebied te zuiveren van het laaste spoor van vreemde overheersing. Het zal ook ..de bevrijding van het Algerijnse broe dervolk helpen verhaasten." Chroesjtsjef heeft de conferentie een ooodschap gezonden, waarin hij stelt, dat de alarmerende toestand van het ogenblik geschapen is door de steeds grotere activiteit van de op wraak en aanval uitzijnde krachten. Deze bedrijvigheid verschilt slechts weinig van hetgeen zich twintig jaar geleden, aan de vooravond van de tweede wereldoorlog heeft afge speeld. Hij sprak zich uit voor een blijvende vrede, waarin „de landen, die de ketens van het kolonialisme van zich hebben afgeschud, een be langrijke internationale rol kunnen spelen." Een hooggeplaatste Zuidslavische zegs man heeft gisteren meegedeeld, dat Gi- zenga. de linkse vice-premier van Kon go, per vliegtuig naar de topconferentie in Belgrado onderweg is. Oorspronkelijk was de verwachting, dat Gizenga de conferentie zou bijwonen samen met mier Adoela. maar zij werden nooit of ficieel uitgenodigd. Het het vliegtuig, dat naar Kongo is gestuurd, zou ook Adoela mee moeten gaan, maar ist niet of hij inderdaad was ingestapt Leden van de Zuidslavische veilig heidspolitie hebben de perskaarten in beslag genomen van een vUfUl Israëli sche journalisten. Enkele delegatielei ders zouden er bezwaar tegen gemaakt hebben, dat Israëlische journalisten hen konden benaderen. Negen uur later den de kaarten terug gegeven onder het aanbieden van verontschuldigingen vooi het „misverstand". De conferentie is geschorst tot van middag. De eerste spreker zal zijn kei- :r Haile Selassie van Ethiopië. Wat de inwoners van Belgrado z< graag gewild hebben. Is nu gebeurd. De Zuidslavische regering heeft miljoenen dollars uit een speciaal reservefonds beschikking gesteld voor de opluistering de stad. Winkelzaken hebben kre diet gekregen voor aantrekkeiyke eta lages en de gemeente heeft de stad op gefleurd. De straatverlichting is verbe terd en er zijn zelfs fonteinen gebouwd. De bekroning van dit alles vormt een 33 meter hoge obelisk van witte steen, waarop de nationale emblemen zUn aan gebracht van de landen, die de confe rentie bijwonen. Prins roemt succes onderof f iciersschool De resultaten van de school in de af gelopen jaren rechtvaardigen volkomen ieuwe naam en deze resultaten de reden, waarom ik hier aa zig heb willen zijn om mijn gelukwe te bieden. Aldus gisteren prins Bern hard, die in Weert een bezoek heeft ge bracht aan de onderofficiersschool. Dit opleidingsinstituut heet sinds gis- ïren, de tiende verjaardag var school, „de Koninklijke mlitaire school". de toespraak van de prins werd hem de „Vijfschaar" (het leerlingenbe- stuur van de school) voorgesteld. Hier bij informeerde hij belangstellend r de samenstelling van dit bestuur, w op korporaal 1ste klas H. Boek hem vertelde, dat deze vijfschaar door de leerlingen van de school is gekozen aar hjj nieuwe besprekingen met zUn specialisten over kernvraagstukken hoopt De Indiër Chandra Dja. die als voor zitter optreedt van de groep Afrikaanse en Aziatische landen in de Verenigde Naties, heeft gisteravond verklaard er dankbaar voor te zfjn dat er geen reus achtige bom tot ontploffing is gebracht. Wel achtte hij het internationale kli maat nog somberder geworden. Amerikaanse en Britse deskundigen die in Genève met de Russen hebben on derhandeld gaven als hun mening dat de Russische kernexplosie geruime tijd moet zijn voorbereid. Een westers woord voerder legde er zelfs de nadruk op dat Tsarapkin herhaalde malen heeft betoogd dat de voorbereiding van een kernwapenproeg een jaar vergt. Vanmorgen heeft men in een boerde rijtje aan bet Oostelnd te Sprang-Capelle (NU.) de levenloze lichamen aangetroL fen van de gebroeders A. en H. van Zeist, die resp. 74 en 72 Jaar oud zijn. De rUkspolitie die de zaak in onderzoek heeft, vermoedt dat er sprake is van een roofmoord. Slager RUke vond het vreemd dat de vensters van de boerderU vanmorgen zolang gesloten bleven, omdat de be jaarde landbouwers altijd reeds vroeg met de arbeid beginnen- HU waarschuw de een familielid en deze trof in de gang het lUk van een van de broers aan en in een kamer bet andere. Enorme scheepsschroef gaat over de weg Vandaag begint bü de scheepsschroe- venfabriek Lips N.V. te Drunen het ver voer van een 34 ton wegende scheeps schroef voor de 73.000 ton tanker, welke Verolme te IJsselmonde bouwt Het trans port geschiedt op een truck met oplegger onder politiebegeleiding. In 1959 goot Lips een schroef van 40 ton. Het 460 ton grote motorbootje Beta heeft een kwartier lang ge weten wat zeewater is voor het otnsloeg. Dat gebeurde deze week in Mandal in Zuid-Noor- wegem Het schip voer met 27 personen aan boord richting Kristiansand, waar het aan de eigenaars zou worden overge dragen. Twee Duitse marine schepen die in de fjord rond voeren, pikten dc 27 Noren en Denen op. De dramatische foto toont de schipbreukelingen op het omgeslagen bootje, in rub berboten en zwemmend in de golven. Gewonde matroos naar hospitaal De 17-jarige matroos L. van Geest uit Naaldwijk, die op 26 augustus werd ge wond bij een ongeluk aan boord van de onderzeebootjager Groningen is op genomen in een hospitaal te Montreal. Hij werd aanvankelijk verpleegd aan boord van de Karei Doorman, maai toen zijn toestand ernstiger werd, acht te men het wenselijk hem in een zieken huis aan de wal op te nemen, waarheen hij per helicopter is vervoerd. Zijn toe stand is inmiddels iets verbeterd. Tweede Kamer op 20 september weer r bij een De Tweede Kamer hervat zijn verga deringen op woensdag 20 september om één uur des middags. Aan het begin van deze vergadering zal de minister van so ciale zaken en volksgezondheid, dr. Veld kamp, een verklaring afleggen met be trekking tot het wetsontwerp Algemene kinderbij slagverzekering. Verhuur van KLIM- STEIGER MATERIAAL Het best gesorteerd in: schildersverven, ladders en schildersgereedschappen Leidse verfhandel „de Valk" n.v. LAMMERMARKT 3 Verkoop ultaluitend engros LEIDEN. Tel. DE Braziliaanse vice-president Goulart is vanochtend vroeg in Porto Alegre (hoofdstad van de zuidelijke provincie Rio Grande do Sul) aangekomen. Het ligt in de bedoeling, dat hij maandagmiddag om 4 uur als pre sident wordt geïnstalleerd. Voordat Goulart weer voet op Bra ziliaanse bodem zette had het Congres de voorgesteld eamendementen op de grondwet van de hand gewezen, die beoogden de macht van de nieuwe president te beknotten. De voorzitter van het Congres verklaarde, dat Goulart met of zonder aanvaarding door het parlement van een parlemen tair bewind de macht op zich zal ne men, die hem volgens de (bestaande) grondwet toekomt. Zonodig zou hij zelf naar Porto Alegre gaan om Goulart naar de hoofdstad Brasilia te begeleiden. Intussen schijnt Goulart te willen in stemmen met bepaalde beperkingen van de macht van de president. De amende menten werden dan ook niet in de eer ste plaats verworpen, omdat Goulart er niets voor voelde, maar wel omdat de congresleden van oordeel waren, dat zij zich op een verkeerde weg zouden be geven, als zij voor de druk van enkele militaire leiders zouden zwichten. Deze leiders hebben nog getracht, Goulart te bewegen tot het aanvaarden van hun voorwaarden, waarop hij zijn functie als president zou kunnen uitoefenen. Een officieel gesprek vond in Montevideo plaats, de laatste pleisterplaats in Gou- lart's terugreis naar Brazilië. Goulart heeft echter geweigerd een zgn. parle mentair systeem, dat hem, vergeleken bij zUn voorganger, aanzienlijk in zijn bevoegdheden zou beknotten, te aan vaarden. Kort daarop vertrok hij naar Porto Alegre. De militaire leiders hadden op dracht gegeven, de Caravelle, waarmee Goulart reisde, aan de grens te onder scheppen. Dit is niet gebeurd. Er is trouwens in heel Brazilië nog geen schot gelost. De bevelen van de militaire lei ders. die hun zetel van de hoofdstad Brasilia naar Rio de Janeiro hebben verplaatst, worden blijkbaar niet uitge- Het voorstel, Goulart maandag te installeren, is afkomstig van oud-pre sident Kubitschek, die een telefoonge sprek met hem had gevoerd. Kubit schek zou hem hebben gevraagd, zich naar Brasilia te begeven. Goulart zou zich hiermee akkoord hebben ver klaard, op voorwaarde dat een datum oor zijn investituur zou worden vast gesteld. QP DITZELFDE PLEKJE in de krant. waar wij elke dag de vinger plegen te leggen bij belangrijke gebeurtenissen In eigen land of in de wereld, vragen wij vandaag voor een ogenblik helangstellinc voor de krant zelf. En wij doen het met vrijmoedigheid. Het is ook na een natte zomer weer september geworden, het se'zoen van ac tiviteit en van aanpakken. Het is dc tijd van actie en van werving. Ook voor de krant is dat het geval. En waarom ook niet? Een krant is een belangrijk ding. En naarmate wij leven in ernstiger tijd, neemt ook de krant in belangrijkheid toe. Zij toch dient zich dagelijks bij ons aan om verslag te doen van haar bevindingen. Meer dan dat zij wil ons behulpzaam zijn, over al datgene wat ons bezighoudt, ons een verantwoorde mening, een ver antwoord oordeel, te vormen. Zij wil ons helpen, datgene wat aan de oppervlakte geschiedt te doorzien. Zij wil ons inzicht zowel als uitzicht bieden. Zo wil het als het goed is iedere krant. Maar het inag rustig worden vast gesteld, dat een krant, die vanuit een zekere levensbeschouwing wenst te wer ken, hierbij bijzondere mogelijkheden heeft. Het maakt enig verschil, of men als lezer met al het vaak harde en bit tere nieuws in de kou komt te staan, dan wel of de gedachten van het horizontale vlak van deze wereld worden geleid naar hoger verten. Wat de mens van vandaag behoeft, is troost en bemoediging, cn waarom hem die te onthouden, nu zij im mers gegeven zijn? Een christelijke krant behoort ook als krant een goede krant te zijn. En wij. die aan zulk een krant onze dagtaak vinden, menen in alle bescheidenheid, dat wij de mogelijkheid daarvan plegen te bewijzen. Een christelijke krant behoeft niet een achtergebleven gebied te zijn, dat men nog wel steunen wil om het hoge doel. Neen, wie een christelijke krant leest, behoeft niet het gevoel te hebben, dat liij zich iets wezenlijks ontzegt. Maar behalve dat hij zich niets ontzegt, ontvangt hij ook een plus, het plus na melijk van de benadering van het we reldnieuws vanuit de eigen levenskijk. Die benadering is niet altijd gemakkelijk. Maar zij is de moeite waard die daartoe ondernomen wordt. Wij, die aan de krant werken, willen daarnaar ook in de komende maanden streven, zo het kan nog in toenemende mate. Wij hebben het gevoel, dat de lezer, die zich aan onze informatie toever trouwt, daarop recht heeft. Zijn vertrou wen en dat van zijn gezin is ons een nim mer aflatende stimulans. Echter, wanneer dat v> is, menen wij op onze beurt een beroep op onze lezerskring te mogen doen. Hiertoe namelijk, dat men ons helpt om aan de lezerskring de altijd wenselijke uitbreiding te geven. Hoe inecr lezers, des te beter dc krant. Wie ons helpt dient dus tevens zichzelf. Bovend'en be wijst hij een dienst aan wie zich zo bij onze lezerskring voegen. De mogelijkheden daartoe? Voor wie even oplet, zijn ze legio. Er is trouwens, naar de ervaring leert, zo we'nig voor nodig. Het meeste immers doet de krant zelf. Vestig op haar eens de aandacht, betrek haar eens in het gesprek. En stel maar rustig, dat men zich zonder haar, die ook in een tijd van wereldwijde problemen een waardevolle bron van inlichting, van toelichting èn van voorlichting wil zijn. nodeloos en tot eigen schade tekort doet. J?R WORDT dit weekeinde een strijd gestreden tussen de mist en de zon. W(j bl(jt? enwel in een groot hogedrvk- gebied liggen met rustig weer en een 2wakke noordoostenwind met aU enip nadeel dat deze lucht zeer vochtig is, waardoor er in de nacht en ochtend mizt en lapc wolkenvelden ontstaan. Gisteren won de zon het op de meeste plaatsen, waardoor Zutd-Limburp 30 graden Celsius noteerde, maa rhier in het Westen was de bewolking hardnek kig. Ook dit weekeinde wordt de tempera tuur bepaald door het tijdstip waarop de zon doorbreekt. Is dit in de voormid- dap het geval, dan zal het in de namid- dag zomers zijn met maximum van 22 tot 23 graden. Maar op enkele plaatsen is het ook mogelijk dat de mirt het de pehete dap t>an de zon blijft winnen. De Bilt verwacht tot zondagavond: In de nacht en ochtend plaaUelUk mist. Morgen later op de dag op de meeste plaatsen zonnig cn warm weer. Matige tot zwakke veranderiyke wind. (Opge maakt 11.15 uur). ^74/èjp4S78\ 73 f£, li 5 f\ sj Tendens: langzaam stugcoa ZON EN MAAN Zondag: Zon op 5 54; onaer 19.24 uur; Maan op onder 15.34 uur Maandag: Zon op 5.55; onder 19.22 uur; Maan op 0.22; onder 16.23 uur. Nieuwe maan 10 september. HET WEEK IN EUROPA Rapporten hedenmorgen zeven uur Stockh. Oslo Kopenh. MAJOOR TITOF, de Rus sische ruimtereiziger Is gistermiddag op het Oost- berlijnse vliegveld Schöne- feld aangekomen. De kosmo naut zal op uitnodiging van president Ulbricht een rond reis door Oost-Duitsland maken. Volgens het Oostduitse persbureau A.D.N. waren er 6000 a 7000 mensen op het vliegveld Schönefeld om Titof en zijn aantrekkelijke vrouw Tamara te begroeten. Titof werd omhelsd door het staatshoofd Walter Ul bricht. Tijdens het spelen van de volksliederen stonden zij arm in arm naast elkaar. De Titofs gingen daarna geheel verloren in de en thousiaste massa's en pas na enige minuten konden de Lv.-camera's hen weer vol- Een blauwe halsdoek van dc communistische jeugdbe weging werd Titof rond de hals gedaan. Kinderen duw den hem boeketten bloemen in de hand en mensen die niet dicht genoeg bij hem konden komen gooiden hun bloemen naar hem toe. Ulbricht zei dat 't ongeëven aarde ruimtevaartsueces van Titof het communisme de zekerheid gaf dat het ook de historische strijd met het ka pitalisme op de andere ter reinen zou winnen. Titof gaf daarna een korte samenvatting van zijn bele venissen in de ruimte, welke hij besloot in het Duits met de woorden: „lang leve de vrede in de gehele wereld-' Staande io een auto reden Titof en Ulbricht naar Oost- Berlijn. MUnchen ZQrich Genève Locarno Wenen Innsbruck Belgrado E GS ÊI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1