Uw probleem is het onze
Geref. oecumenische synode
was bijzonder onbevredigend
KRONIEK
Een dichter snapt niet I
altijd zn eigen verzen
MOEDER WORDEN...
ZWITSAL
Zorgen om levensstijl
van vele studenten
IIISBR
Bezorgdheid over gevolgen
van de kwestie-Smits
BOEKENHOEK
Een tvoord voor vandaag
„Zending van morgen zal
meer lekenzending zijn"
2
Gabriël Smit op Jeugdfestival Velp
Exegese" onder
de eiken
]\fEN moet zich het toneel voor
stellen: een bos met een hoog-
zomerkleur, op een midweekse dag
van het Jeugdf estival in Velp; een
stuk edel Gelders landschap, waar
in de automobilist te voet zijns
weegs moet gaan; in de schaduw
van de eiken vijftig tot zestig
scholieren, jongens en meisjes,
protestant en katholiek, vooraan
een rector van een christelijk ly
ceum, naast hem een roomse gees
telijke. Iedereen zit op de grond,
op de bladeren en op de eikels,
ook de burgemeester, die er ex
professo steeds bij is.
Op een stoel, tegen een boom, zit
de roomse dichter Gabriël Smit.
De scholieren, voornamelijk meis
jes, zitten met een toeneiging tot
bewonderen aan des dichters voe
ten, die bijna verborgen zijn in het
rulle stof. Alleen de jongens, min
derheidsfiguren in deze omgeving,
bewaren enige afstand. Af en toe
stellen zij een nuchter-kritische
vraag.
Men heeft de dichter op een verho
ging gezet. vanwaar hij zich het best
kan laten bewonderen (kis er toch be
wonderd moet worden). Maar deze Ga
briel Smit mengt zich tassen de
jeugd. Het doel van het festival is lm
halve eeuw geleden nog ferm
preutsheid zouden hebben geraakt. Hij
spreekt daarbij in franjeioze handels- en
kantoortaal. HU spreekt over literatuur
en daarin ls niet te beluisteren, wat een
zwijmelende lyceiste van de hoge Par
nassus zou verwachten....
EXEGEET
Gabriël Smit is hier niet als de poë
tische hogepriester (zoals de r.k. school
boeken voorstellen), niet als de scherp
rechter over de kunst en evenmin als
de auteur savant" achter een katheder,
hooguit als exegeet. Hij verklaart het
dichtwerk van zijn protestantse collega
Guiliaume van der Graft (ds. W. Bar
nard). ,,een van mijn beste vrienden".
Eén van Smits formules over de poë
zie vat hij in een gouden lijst van Van
der Graft: „Je dicht (soms) om de
mensen zo gelukkig te maken („als de
vogcLs die lachen in het bos")."
Eén van de meisjes vraagt hoe
dichter schrijft. „Wel", zegt de dichter,
„dat geef jc niet zomaar in een paar
woorden weer. Dat is heel moeilijk te
zeggen. Als je schrijft, zit er iets heel
dieps in Je, dat komt van heel
Daarmee weten de meisjes evenveel
als met dit antwoord „Vraag een dich
ter nooit naar zijn clgcn verzen, want
bij begrijpt zc niet altijd". Hij licht dat
toe: als Iemand een kwade brief schrijft
dan zeg Je de volgende dag: was lk
dat, die dat kon schrijven? Volla. (Pss
later komen de protesten: „WIJ moeten
de gedichten verklaren, terwijl de dich
ters c zelf niet begrijpen").
Dichters lijden anders vaak onderjie
uitleg van anderen van de leraar
derlanda onder anderen.
DE KOMMA
Dc dochter van de dichter, ook
lyceiste komt thuis (geeft hij als
beeld» met een vraag uit het litera
tuurboek: „Wat bedoelt Smit met de
komma in deze zin?" Tussen de adel
lijke bomen van Velp zegt hij: „Smit
mag barsten als hij het wist". Waarop
iedereen hard lacht, ook de burgemees-
Gabriël Smit spreekt ook over moder
ne poëzie, waarover hij noch de staf
breekt, noch juicht, maar ziln onder
werp is eigenlijk: de christelijke poëzie.
Het geloof is een ademen in de wer
kelijkheid", vindt hij. Hij stelt voorop,
als een onwrikbare algemeenheid, dat
,.jc schrijft omdat Je het niet kunt la-
Voor Gabriël Smit ls de religieuze
poëzie ook een zoeken naar het religi
euze. En wat voornamer is: „door het
religieuze gedicht word ik mij bewuster
"in het religieuze".
Eerlijkheid ls een voorwaardelijk be
grip. want een dichter schrijft zoals hij
TERUGNEMEN
de vorige dag van het Jeugdfes-
tival had men al iets moeten terugne
men van het festival-thema „Kunst
siert de mens", dat Guiliaume van der
Graft had verzonnen en dat hij op de
openingsdag met enige reserve zelf
verdedigde. Achteraf bleek hij daarvan
lichtelijk te zijn geschrokken en het was
sterk aan twijfel onderhevig, of het the
ma ongeschonden het einde van de
week zou halen.
De sprekers bleken allerminst van
plan zich te laten vangen onder het
hoedje van deze wat vage slagzin. De
leider van de toneelgroep „Arena" (rei
zende troupe met een repertoire dat ge
schikt is voor elke gevorderde scholier),
Erik Vos. sleep de zaken nogal scherp.
Hij hakte met een fervente armzwaai
het voetstuk onder de Kunst weg: veel
meer dan sierend is de kunst bedrog,
vond hij.
GEEN SIER
Ook de Inleider, die elders zich met
■n van de groepen bezig hield, de
Haagse schilder Aat Verhoog (een ver
tegenwoordiger van de hier exposeren
de Atol-groep) ging de onbewimpelde
aanval niet uit de weg. Ook in zijn hel
dere en Intelligente beschouwingswijze
wat hij zei te verstaan onder
kunst, klonk de boodschap door, dat het
ln deze tijd bezwaarlijk ls vol te hou
den, dat de kunst uitsluitend sierend
>or een mens Is.
Het was de beide inleiders er klaar
blijkelijk om te doen op een eerlijke
sn, men zou kunnen zeggen, hardhandi
ge wijze af te reken met de voorstel
ling van de sier, de sierlijkheid en het
sierlijke, die een helder begrip over
,hun kunst" besmet.
Er werd deze middag tijdens de
groepsbesprekingen tussen scholieren en
inleiders diverse keren gezegd, dat „ze
er niet omheen kletsen". Toen al kon
worden gezegd, dat er vorm was te
zien in de dagen van het jeugdfestival.
De jongelui hielden zich niet op een af
stand. ze boden zich aan om te worden
ingewijd, soms om te worden
keerd".
een bezoek aan het atelier vai
(onbekende) Arnhemse beeldhouwer
August Manche en een rondleiding door
het Rijksmuseum KröUer Müller. waar
conservator R. W. D. Oxenaar gastheer
dat de Nederlandse première gaf
De kleren van de keizer", een werk
an de Hongaarse componist Syörky
Ranki. Het orkest stond onder leiding
van de jeugdige dirigent Charles dc
Wolf. De volgende avond speelde de
Nederlandse Comedie yoor het Jeugd
festival het Hollandfestival-stuk Dona
Diana.
Advertentie
Dit is de titel van het nieuwe boek van
Dr. W. de Kok. Alles over zwangerschap,
geboorte, babyverzorging en kleuter
opvoeding. Dit waardevolle boek (184
pagina's In fraaie omslag) krijgt U ten
geschenke bij aanschaffing van een
BABYSET DE LUXE M
Kritiek van Apeldoornse synode:
Over de in 1958 te Potchef-
stroam gehouden gereformeerde
oecumenische synode is op de
generale synode van de Gerefor
meerde Kerken te Apeldoorn een
rapport uitgebracht. Er zijn in
dertijd te Potchef stroom drie
vraagstukken behandeld: inspira
tie der heilige schrift, huwelijks
problemen en moderne oorlog
voering.
Blijkens een rapport van prof. dr. H.
N. Ridderbos te Kampen zou men zijn
instemming kunnen betuigen met de al
gemene strekking van wat te Potchef-
stroom uitgesproken is ten opzichte van
de drie genoemde onderwerpen.
Maar veel meer valt hier niet te
doen, althans niet ten aanzien van wat
de inspiratie der schrift is gezegd,
op gaf prof. Ridderbos vrij ernsti-
•itiek. Te meer omdat volgens som
migen deze uitspraken bindend zijn voor
de bij de gereformeerde oecumenische
synode aangesloten kerken.
Niet bindend
Wat het laatste betreft meende prof.
ra. C. van der Woude te Kampen,
de gedane uitspraken wel in
niet bindend zijn, tenzij eerst
alle synodes der deelnemende kerken
deze uitspraken bindend hebben ver
klaard voor de eigen kerkgemeenschap.
Ds. J. Plomp te Utrecht-Noord kwali
ficeerde de uitspraken over de inspira
tie als „niet meer dan een inventarisa-
Van Niftrik en
Zijlstra spreken
over AR-CH-
samenwerking
Prof. dr. G. C. van Niftrik en prof.
dr. J. Zijlstra, minister van financiën,
zullen op zaterdag 9 september in Hellen-
doorn spreken over: „Nieuwe aspecten
betreffende samenwerking AR-CH".
Dit gebeurt op initiatief van de CH
Jongerenorganisatie in Overijssel. Na de
rede. die prof. Van Niftrik op 7 juli jl.
gehouden neeft op de Zomerconferentie
der CHU. achten de Overijsselse CH-
jongeren het wenselijk, dat het gesprek
over samenwerking met de AR in plaat
selijke en provinciale organisaties wordt
voortgezet Beide sprekers zullen een
half uur het woord voeren, waarna het
gesprokene in discussie zal worden ge
geven.
Ook de Arjos in Overijssel is betrokken
bij de organisatie van deze dag. 's Mor
gens is cr een voetbalwedstrijd tussen
de provinciale elftallen van Arjos
CHJG, Om 14 uur begint dan de
gadering in hotel „De Elf Provinciën" op
de Hellendoomse berg.
tie van wat daar in het verleden
gezegd is zonder de moderne vragen te
hebben aangeroerd".
Prof. dr. G. E. Meuleman te Amster
dam zelf deputaat voor de ger.
synode gebruikte nog krassere
woordingen. Daargelaten dat hij de be
handeling van een vraagstuk als de
inspiratie der heilige schrift niet urgent
achtte in deze tijd. Bovendien kon hij
in de uitspraken de opvatting der refor
matie en zeker die van Calvijn niet te
rugvinden.
Teleurstellend
Wurth te
van Ai
adjunct-scriba der synode, die zelf
Potchefstroom geweest waren, gaven
uitdrukking aan hun teleurstelling over
de wijze waarop men op die synode te
werk ging. De organisatie was slecht
(men kan zich niet op de stukken voor
bereiden) en de werkmethode gebrekkig.
De synode heeft kapitalen gekost,
duurde slechts zeven dagen, waarvan
maximaal vier dagen serieus gewerkt
is.
Prof. Wurth die in termen als ,,hy-
fier onbevredigend" en „meer dan
reurig" sprak, achtte de arbeid
ger. oec. synodes zonder zin wan
men niet zou overgaan tot het instel
len van een permanent secretariaat.
Dat kost veel geld, maar dan kan de
synode tenminste goed voorbereid wor
den. „Stel je voor", riep hij uit, „ovei
heel dat probleem van het schriftge
zag is in de plenaire zitting te Pot
chefstroom maar een kwartier gespro
ken."
Tot een besluit over deze zaak kon
men donderdag niet komen. Want
's middags werd de synode door het ge
meentebestuur van Apeldoorn ontvan
gen, waarna men in autobussen eer
rondrit door deze uitgestrekte gemeen
te maakte.
Dit jaar opnieuw zullen aan de Rijks
universiteit te Groningen voor aanko
mende studenten oriënteringsdagen wor
den gehouden en wel op 6. 7 en 8 sep
tember.
Het programma vermeldt toespraken
an de rector-magnificus, prof. dr.
Ph. H. Kuenen, van prof. mr. H. J.
Scheltema, van de voorzitter van de
Groninger Studentenraad, de heer J. W.
van Leeuwen en van de rector en prae-
sides der vier gezelligheidsverenigingen.
OLIEWINNING
De Telegraaf wijdt een kort
mrntair tan het plaal«rn van de olieboor-
installatie Triton in dc Noordzee ter hoog
te vJn Kijkduin „Alsof het min of meer
een routinebericht wat, publiceerden de
nieuw.organen het feit, dal de Nederlandse
Aardoliemaatachappij een boorinstallatie
vnnr de Nederlond'e kust heeft geplaatst.
Het is nog niet ao lang geleden, minder
dun twintig jaar, dat petroleum voor ons
uitsluitend een produkt was. afkomstig
int verre landen. Na de oorlog beleefden
wij eer«t de sensatie, dat olie ook in de
Nederlandse bodem vrerd gevonden, tervrijl
thans tespeurd wrordt naar deae waardevol
le delfstof in de aeebodem voor onze kuat.
De*e verbluffende resultaten tijn te d
ken aan een reeks van factoren. Er ia
fenomenale ontwikkeling van de research
van de techniek, waardoor èn met grote
mate van waarschijnlijkheid de plaat!
kunnen worden aangeweien, waar «icb olie
ron kunnen bevinden, èn met meer kans op
«nrrrs onder moeilijke omstandigheden kan
Worden gehoord Fr ia ook de grote veria-
meling san kapitaal en kennis in de pe-
troleumroneerns, waardoor deie kostbare
onderioekingen verricht kunnen worden. Er
I. i, tl slotta ook da politieke ontwikkel!
waardoor het op een tijdstip dat er
overvloed van olie ia. lijn nut kan hebbel
etploraiiewerkaaamheden te verrichten.
Steeds meer blijkt dat de toekomst een
geheel andere ontwikkeling toont dan op ba
sis van de bestaande feiten kan worde»
v noraien Plannen op lange termijn go
maakt, aijn nuttig, maar nimmer alleen sa-
ligmakend; «ij moeten voortdurend soepel
en snel aan nieuwe ontwikkelingen worden
aangepast."
Breuk in S.S.R.
Delft aan de
orde op congres
(Van een onzer verslaggevers)
£)E levensstijl van vele studenten
uit de Gereformeerde gezindte
heeft gisteren stof tot ernstige dis
cussie gegeven aan de leden van
de reünistenorganisatie van de
Societas Studiosorum reformato-
rum, die voor hun jaarlijkse con
gres op de Witte Hei bijeen zijn.
Concreet aanknopingspunt vormde
de breuk in de S.S.R. Delft, waar
enige tijd geleden ruim 50 S.S.R.-
leden de afdeling verlieten, omdat
zij zich niet konden neerleggen bij
het besluit het dansen binnen de
afdeling toe te laten.
n van dc uitgetredenen. ir. J. G.
Bok uit Delft, sprekend over „Christen
student zijn vandaag", meende, dat S.S.R.
voor de leden een zo grote betekenis
heeft, omdat men elkaar als broeders
herkent Op grond hiervan is het lid
maatschap van de organisatie van groot
belang. Toch meende hij neen te moeten
zeggen tegen enkele zaken, die ook in
deze Gereformeerde studentenorganisatie
de S.S.R. met elkaar, zo zei hij, enerzUd»
de schriftuurlijke en anderzijd* die van
de vriie studentensfeer. Niets zeggen
tegen dit laatste is een geloofskwestie.
Het gaat om concrete levensheiliging.
Juist de academici hebben op dit punt
een grotere opdracht.
Dirpere zaken
De oud-praescs van de afdeling Delft,
de heer J. van Eljken, zette vervolgens
uiteen hoe de breuk tussen de meerder
heid van de afdeling en de oprichters
van de nieuwe vereniging Clvitas Stu
diosorum Reformatorum. een feit was
geworden.
MAÏZENA
DURYEA
maakt Uw groenten zo lekker.
Protest Duitse prot.
bisschoppen tegen
Oostduits verbod
De conferentie van Duitse protestant
se bisschoppen heeft geprotesteerd
tegen het verbod, dat de Oostduitse
autoriteiten de Oostduitse bisschoppen
hebben opgelegd om in West-Berijn
een ontmoeting met hun westelijke
collega's te hebben. De conferentie
noemt dit besluit „een ernstige inbreuk
op de godsdienstvrijheid".
Daar staat tegenover dat dr. Kurt
Scharff, de voorzitter van de Raad
van de Protestantse Kerk, voor de eer
ste maal sinds 13 augustus toestemming
heeft gekregen zich van Oost-Berlijn
waar hij woont naar het weste
lijk stadsdeel te begeven. De praeses
van de Mariakerk in Oost-Berlijn,
tieinrich Grueber, werd echter niet
toegelaten toen hij van zijn woning
in West-Berlijn naar zijn kerk wilde
gaan.
Dr. R. H.V.Apeldoorn
Dr. R. H. van Apeldoorn, die sinds sep
tember 1946 verbonden is aan de Neder
landse Hervormde Gemeente te Londen,
zal op 1 oktober zijn ambt neerleggen.
Hij zal zich in Nederland vestigen en de
leiding en verzorging op zich nemen van
het personeel van een groot bedrijf.
In het zojuist verschenen gemeente
blad van de Nederlandse Hervormde Ge
meente te Londen deelt dr. Van Apel
doorn mee, dat hij zijn besluit het ambt
r te leggen genomen heeft om rede-
die deels zijn gezin, deels zijn eigen
geestelijke instelling betreffen.
Verklaring van hervormde predikanten
aan te kunnen. Ook prof. Van der Maas
wees vooral op het ontgroenen en
sociëteitsleven. Hij meende overigens,
dat „het willen meedoen" een verschijn
sel is, dat hedentendage binnen de gehele
Gereformeerde gezindte voorkomt.
Bij de gedachten wissel in* waarschuw
de de Utrechtse hoogleraar, prof. mr.
L. W. G. Scholten, dat men niet alle stu
denten over één kam mag scheren. Het
Een aantal hervormde predi
kanten heeft een verklaring uit
gegeven, waarin de kwestie-Smits
aan de orde wordt gesteld. In deze
verklaring wordt gesteld, dat het
besluit van het breed moderamen
der generale synode betreffende
prof. dr. P. Smits in en buiten de
kerk beroering heeft gewekt. De
ondertekenaars van de verklaring
zeggen niet te kunnen nalaten hun
bezorgdheid uit te spreken over
de gevolgen welke dit besluit
voor het geheel van de kerk kan
hebben.
andere mentaliteit heerst. Een suggestie,
dat een commissie van jonge Deiftse
reünisten zou trachten de problemen ln
Delft op te lossen ondervond veel bijval
en zou vandaag worden uitgewerkt ln
het huishoudelijk deel van de bUeen-
komst. Vanmiddag hebben de congres
deelnemers een puzzelrit gehouden.
Beroepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te Groningen-N., vac. J. G.
Marseille: J. Bijleveld te Rijnsburg en
R. Siertsema te Aalten.
Beroepen te Siddeburen, voor de
tweede maal: M. N. de Wolf te Klazie-
naveen, die dit beroep heeft aangenomen.
Bedankt voor Koudekerk a. d. Rjjn
cn voor Tiel: G. M. W. Steen te Mark-
Het adres van ds. J. A. C. Rullmann,
die kortgeleden uit Zuid-Amerika is
teruggekeerd, is: Pr. Bernhardlaan 5,
Baarn.
Leraren Rijks h.b.s.-en
bijeen in Oosterbeek
De Rijkslerarenvereniging heeft op
de Pietersberg in Oosterbeek haar al
gemene vergadering gehouden.
De voorzitter, de heer A. F. J. Jacobs
uit Leeuwarden heeft in zijn openings
toespraak zijn bezorgdheid geuit over di
verse problemen. Over het wetsontwerp
tot regeling van het voortgezet onder
wijs zij hij: „Duidelijk gaan de gedach
ten van minister Cals uit naar het schep
pen van een tehuis voor minder be
gaafde hbs-ers en voor meer begaafde
ulo-leerlingen. Bedrijfsleven en onder
wijs zullen echter geen genoegen ne
men met het mindere. De hbs als oplei-
Zowel uit ziin uiteenzetting als later dingsinstituut mag men niet afbreken,
uit die van het voormalige ere-lid, prof. daar dit schade aan de maatschappij zou
dr ir. H. J. van der Maas. bleek, dat toebrengen.
in wezen veel diepere zaken dan het Verder maakte hij zich reeds Jaren
dansen alleen in het geding zijn. zorgen over de bezoldiging van de lera-
Er leeft hier en daar binnen S.S.R. het ren lichamelijke opvoeding. Het wordt
grote gevaar, aldus de hoogleraar, dat hoog tijd. zo meende hij, dat hun bezol-
föngens uit eenvoudige Gereformeerde diging gelijk wordt aan die van de an-
geztnnen worden meegezogen ln een dere leraren.
richting die zijns inzien* onaanvaardbaar De vrije zaterdag tenslotte, meende de
Is Veel studenten blijken de grotere I spreker in het belang van het onderwijs
vrijheid die hun wordt toevertrouwd niet1 en de leerlingen te moeten afwijzen.
Wankele roem, roman van een dok
ter. door Heinz Günther-Konsalik. Ver
taling Hans van Haaren. Uitgave De
Boekerij N.V., Baarn.
Vraagstukken van samenwerking tus
sen Afrika en Europa, door mr. P. J.
Idenburg. Overdruk Maatschappij-Be-
langen. Uitgave Afrika-Studiecentrum,
Leiden.
Handschrift, spiegel van ons innerlijk,
door Bert Bur inga. Uitgave Van Goor
Zonen, Den Haag.
Driekoningenavond, handleiding tot het
vieren van het Driekoningenfeest in de
familie- of vriendenkring door Guido Al-
brecht. Van Schoonhovenstraat 58 I,
Antwerpen. Vierde bijgewerkte druk.
De ondertekenaars zeggen in hun
verklaring onder meer, van oordeel te
zijn, dat het moment gekomen is, een
beroep te doen op alle leden van de
kerk, om zich met elkaar resoluut en
volledig in te zetten voor de voortgang
van een zodanige vernieuwing van het
kerkelijk leven in al zijn geledingen, „dat
het eenparig getuigenis der kerk in deze
tijd helder en krachtig zal klinken".
In de verklaring wordt verder gezegd
dat de ondertekenaars het voornemen
hebben in oktober een ontmoeting te
arrangeren ter bespreking van de situatie
n van de te volgen weg.
De verklaring is getekend door: prof.
dr. W. Banning te Driebergen, prof. dr
- ~70f. dr. H.
J. Buskes
te Amsterdam,"ds. A. Faber te Emmen,
Prof. dr. J. de Graaf te De Bilt. dr. J. M.
de Jong te Driebergen, ds. H. J. Kater
te Amsterdam, prof. dr. H- Kraemer te
Driebergen, mr- B. van Marwijk Kooy
te Rotterdam, prof. dr. G. C. van Niftrik
te Amsterdam, ds. F. J. Pop te Drie
bergen, mr. dr. A. A. van Rhijn te Den
Haag. prof. dr. P. J- Roscam Abbing te
Groningen, dr. H. Schroten te Rotter
dam, dr. J. M. van Veen te Driebergen,
ds. J. T. Wiersma te Wassenaar, dr. A.
de Wilde te Zaandijk, prof. dr. A. J.
Zuithoff te Delft
Bouwvallige kerk in
Brummen gesloten
De rooms-katholieke kerk in Brum
men, waarvan in de afgelopen zondag
een deel van het prjesterkoor instortte,
is op last van de kerkelijke en burger-
Buitenstaanders, de mensen uit „de wereld" zoals we dat zo
graag noemen, vragen zich dikwijls af wat die christenen
toch bezielt. Waarom toch niet alles gezet op de geneugten
van dit aardse bestaan niemand immers kan met zekerheid
iets zeggen van het hiernamaals!
Als Johannes het over „de wereld" heeft, draait hij het pre
cies andersom: „En de wereld gaat voorbij en haar begeren,
maar wie de wil van God doet blijft tot in eeuwigheid!"
Ook voor deze apostel is die eeuwigheid iets waarvan hij
zich geen voorstelling kan maken maar hij gelooft onvoor
waardelijk het woord van God, de almachtige en de eeuwige.
En nu moet de mens kiezenGedachteloos, alleen maar met
de mond, te zingen: „Want beter dan dit tijd'lijk leven, is
Uwe goedertierenheidis niet voldoende. Die woorden
moeten ook uit het hart komen en dat kan niet als in dat
hart die kenmerken van de wereld, de begeer.te en de ho
vaardij, leven. Dat kan wèl als in dat hart dagelijks het
vaste voornemen is om ons leven te besteden in Gods dienst.
Dagelijks dat is iedere dag. Iedere dag bidden om Gods
hulp. Iedere dag God danken voor Zijn hulp. Dan brengt
iedere dag u dichter bij God!
Prof. J. H. Bavinck op C.S.B.-congres
(Van een onzer verslaggevers)
„Zending, gisteren, heden en
morgen. Heeft zij nog een toe
komst", vormde het onderwerp
waarover de V.U.-hoogleraar
prof. dr. J. H. Bavinck gisteren
op het congres van de C.S.B. met
de Calvinistische studenten van
gedachten gewisseld heeft. Vanuit
het geloof, aldus prof. Bavinck,
zal er voor de zending, evenals
er een gisteren was en
een heden is, ook een morgen
zijn. Deze wereld zal pas een
einde vinden als het zendings
bevel voltooid zal zijn. De
vraag van vandaag is echter: hoe
zal de zending morgen zijn, en in
dat licht is de vraag naar de toe
komst van de zending geheel le
gitiem.
Uitvoerig schetste prof. Bavinck de
situatie waarin de zending vroeger
keerd heeft. Tegelijk met en in het kiel
zog van de koloniale expansie en
economische penetratie van het Westen
in Afrika en Azië is de zending binnen
de wereldgeschiedenis verschenen. Soms
werd zij gebruikt voor de koloniale ex
pansie, soms ook kwam zij er duidelijk
mee in conflict. Prof. Bavinck herin
nerde er in dit verband aan, hoe pas
onder Gouverneur Generaal Idenburg
het begin dezer eeuw Soerakarta op
Java voor de zending werd opengesteld,
hoe op Bali en Atjeh de zending
door de Nederlandse overheid de zen-
steeds belemmerd is geweest.
geheel functioneerde de zending
toch binnen de westerse expansie
men gevoelde voor zijn koloniale ge
bieden ook een specifieke zendingsver
antwoordelijkheid. Prof. Bavinck ver
haalde hoe, toen hij als zendeling naar
Japan wilde gaan, dr. Colijn hem dit
sterk afried: als Nederlander hoorde
hij zending te drijven in Ned. Indië.
Deze verbinding had zijn bezwaren:
(Advertentie)
voor de opkomende nationalistisch*
groeperingen had de zending altijd iet*
verdachts.
Abrupt einde
Daarnaast was er een belangrijke
piëtistische stroming in de zending, die,
meer eschatologisch georiënteerd in
hun wens zielen te winnen voor het
Lam, nauwelijks aandacht schonken
aan de vragen van het christelijk le
ven in een heidense wereld.
Abrupt ls aan dit koloniale „Va«co
da Gama-tijdperk" een einde gekomen.
Op het thuisfront heeft men te laat de
overgang naar de nieuwe tijd gezien.
Wel staat vast dat veel belangrijk en
mooi werk in deze periode is verricht.
Aan beide kanten, in de Jonge landen
als in het westen, leeft men vandaag
aan de dag in een post-koloniale kramp-
houdig. Het wegvallen van de koloni
ale verhoudingen heeft de zending in
een geheel andere situatie gebracht:
ook zij moet samenwerken met de be
staande kerken op het zendingsterrein,
en in een gemeenschappelijke verkondi
ging van het Evangelie de niet-christe-
lijke wereld bereiken.
Tegelijkertijd ziet men momenteel
een grote herleving van de wereldgods
diensten. De Islam is niet versteend,
maar gaat, zich politiek bewust, zich
als een godsdienst van het zelfvertrou
wen naar buiten richten. Zelfde opmer
kingen kan men maken voor het Hin
doeïsme. Daarnaast vervreemdde echter
ook in het verre oosten en in Afrika
een groot deel van de massa van de
oude, traditionele waarden.
Spontaniteit
De zending van morgen zal veel
meer een zending van leken zijn,
die, werkend in de gebieden in ver
snelde ontwikkeling, hun getuigenis
zullen moeten doen horen. Wij gaan,
aldus prof. Bavinck, terug naar de
tijd van de „spontane verbreiding"
van het christelijk geloof.
Het probleem van de verhouding tus
sen woord en daad wordt, gezien de bo
vengenoemde post-koloniale kramp en
de herleving der andere wereldgods
diensten, acuut. Het kan zijn, aldus
spr., dat wij aanvankelijk hier en daar
als noodoplossing louter het christen
dom met de daad kunnen tonen, door
prof. Hoekendijk omschreven als „de
pantomime van het Heil". Dat is een
noodoplossing, en geen ideaal voor de
zending uiteindelijk gaat het om de
verkondiging.
Steeds meer zal de zending in de toe
komst een oecumenisch karakter gaan
dragen: niet meer de nationale kerken
met nationale zendingsterreinen, maar
samenwerkende kerken uit oude en jon
ge landen, samen het Evangelie verkon
digend in de niet-christelijke wereld.
Daarbij kan het zijn, zo besloot prof.
Bavinck, dat de zending van de toe
komst moed zal vereisen, gevaarlijk
zal kunnen worden: er kunnen van de
zending in de toekomst weer mensenle
vens gevraagd worden.
Studiedagen van het
Centrum Zielszorg
De Stichting Centrum voor Zielszorg
op gereformeerde grondslag zal dit jaar
weer studiedagen organiseren op
maandag 11 er dinsdag 12 september in
het Eijkmanhuis te Driebergen.
Deze dagen zijn in hoofdzaak bedoeld
voor predikanten. Het thema zal zijn:
dienstverlening door de pastor f~
Vraag: Op het ogenblik bewonen wij Private virtue public good, Fantas- maanden.
Vraag: Wij hebben
morals and mistakes between
Verdere inlichtingen zijn te krijgen munt of penning. Op de ene kant staat
State of Israels Bonds, Raai
Versailles and Pearl Harbour. Camp- gracht 4, Amsterdam, telefoon 020—
ning te kopen. Tevoren zouden wij dit bell, J. and H. M. Robinson, A skele-
laatste huis huren en hadden met toe-
Finnigans wake. Perfect
ITA RELINQUENDA UT ACCEPTA,
aan de andere zijde: MONEOV AR
GENT ORDIN ZEELAND 17.0. Door
vroeger een broche van ge-
de eigenaar de inwoners Round. Great Snow. Cardinal Enchan- en krijg dan A.O.W. Kan ik nu voor maakt was, is het Jaartal niet geheel
halve dagen blijven doorwer- duidelijk. Wat betekenen de Latijnse
plicht n
pen de
gen of zij
wij het huis kunnen ko- Text by H. M Robinson. Water of
i medegaan?
Antwoord: Het is niet verplicht de tal jongens-
Vraag: Is het mogelijk mij
gaat verhuizen, te 1
reeds een maal geweigerd hebben. In
te
ken? Wij hebben een meerderjarige uitdrukkingen? Ter gelegenheid
zoon in huis. Hoe gaat het nu mei- - --
de belasting? Mijn zoon betaalt loon
belasting en ik zelf ook. Rekent de be-
lastinginspecteur »>«dr.g „sstuiverstiik
bij elkaar of moeten wij alleen
A.O.W. belasting betalen?
Antwoord: U is geheel vrij aan het
die met „sjoe" beginnen,
als deze voorbeeld Sjoerd of Sjoebiela e.d.?
bben. In Antwoord: Ons zijn alleen de na
elk geval moet men echter zorgen, dat Sjoeke en Sjoerd bekend. Sjoebiela werk te blijven wanneer u A.O.W. ont-
"!J!- de huur opzegt komt in de officiële namengids niet vangt. Alleen is het dan waarschijn-
voor. Natuurlijk kan u als „troetel-j Hf
naam" enz. allerlei niet-officiële na
men bedenken.
Vraag: Ik heb gelezen dat de staat
ijdig de hu
en er voor zorgen, dat zij
woning tijdig verlaten, daar de hoofd
huurder verantwoordelijk is voor zijn
onderhuurders, en moet zorgen, dat
de woning tijdig ontruimd wordt. Mis-
(sraël i
schien echter is de verhuurder geneigd .geeft. Wat
de inwoners als hoofdhuurders
vaarden, wanneer u het huis verlaat
Vraag: Wanneer is de schrijver Her
ry Morton Robinson overleden? Welkp
boeken heeft hij nog meer geschreven
behalve „De Kardinaal"?
Antwoord: Henry Morton Robinson
is 13 januari 1961 overleden. In Ne-
wat het correspondentie-adres?
Antwoord: Er zijn twee soorten obli
gaties in omloop gebracht:
1. Spaarobligaties van 100 tot
10.000 tdus van ongeveer
f 36.000); af te lossen 10 jaar
'ekening tegen 150 pet.
Cnuponoblieaties van $500
lijk, dat u onder de inkomstenbelas
ting valt, voor de A.O.W., het loon en
mogelijke andere inkomsten van u en
uw vrouw. Het inkomen van uw zoon
ïwe geteld,
boekje krij
gen met een tekening en een beschrij
ving van een volière?
Antwoord: Bij elke boekhandel, o.a
Kamer- en Volièrevogels door J
Antwoord: Het ls een schelling of
Zeeland uit bet
laatst van de 18de eeuw. Het Jaartal
zal dus 1780 of 1790 moeten zijn. Het
opschrift op de voorzijde luidt: MON
(eta) NOV(a) ARGENT(ea) ORDIN
(um) ZEELAND(iae) of wel nieuwe
zilveren munt van de Staten van Zee
land. Aan de keerzijde staat:
derland is voor zover ons bekend alleen $100.000 (van ƒ1800 tot ƒ360.000). De
..De Kardinaal" uitgegeven. In Ame
rika verschenen:
Children of morningside, John Er
skine: modern Actaeon; together
with mr. Erskine's radio speech of sep
13. 1927: a short biography and a bi
bliography Buck Fever. Stout Cor-
bioarsphy of the Soanish Con- derlandse inschrijving van 5 miljoen
ongeveer ƒ360 tot Noordzij, uitgegeven door de uitge-
gg_i.<yg~._j^|gB versmij .Kosmos, Keizersgracht
Amsterdam De boekhandel k:
hierin goede raad geven.
Vraag: Mijn leren jas heeft
geven 4 pet. rente per jaar, uit te plekken. Is het mogelijk deze
-i i -ptember en 1 maart. De zwart te maken zonder dat de kleur
afgeeft?
Antwoord: Bij de verkopers van der
gelijke leren iassen is een middel te
krijgen om dergeliike plekken weer
min of meer onzichtbaar te maken,
het algemeen valt
betalen 1
aflossing begint 14 jaar na dagtekening.
Op 13 juni meldde A.N.P. dat Israël
ten tweede dergelijke
:paar- en couponobligatii
chreven. Men beoogde 1
mag
de munt niet snoeien, dat is een stuk
ervan afknippen voordat de munt weer
wordt uitgegeven. Dat laatste gebeur
de nogal eens. toen de munten hun vol
le waarde aan zilver bevatten. De
munt is niet bij een of andere gele
genheid gemaakt maar is een gewone
te munt. De verzamelwaarde hangt af
>n u van de staat waarin de munt zich be
vindt. De stempelnieuwe exemplaren
kale zijn zeer veel zeldzamer dan de afge-
weer sleten stukken. Het feit, dat de munt
femonteerd ls geweest, drukt de waar-
e zeer Om de gedachten te bepalen,
kan men zeggen, dat de waarde wel
een gulden zal zijn. Onbeschadigde
exemplaren ziin enige guldens waard.
Overigens blijft het bij dergelijke
quest. Science catches the criminal, (echter zonder limiet) binnen drie versleten plek weinig meer te doen.
wat
