llicutue tTdhsrlje UTouranl
Adenauer vandaag
in West-Berlijn
Commentaar
Roken is een vorm van duimzuigen
NIEUWS in één oogopslag
Drs. Gijzeis gevraagd
als staatssecretaris
Per dag ontploffen tien
bommen in Frankrijk
DESSDAG 22 AUGUSTUS 1961
KANTORENSteenstraat 37.
TELEFOON: a}le afdelingen 31441.
POSTREKENING: 58936.
KLACHTENDIENSTbezorging 18—19 u.
ABONNEMENTEN: ƒ7,50 per kwartaal;
2,56 per maand; f 0.59 per week.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter
Familieberichten f 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting)
Tweeënveertigste jaargang no. 12257
Directie: F. DIEMEB
Dl. E. DIEMEB
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
.Staatfattlcl) U ahfblmn
tngn bert ia UgljenspatT
Bonn puzzelt
(Zie pagina 5)
Vandaag brengt de Westduitse bondskanselier Adenauer een
bezoek aan West-Berlijn. Hij arriveerde omstreeks half elf per
vliegtuig en moest een heel programma afwerken, voordat
hij vanavond om ongeveer half zeven naar Bonn zou kunnen
terugkeren.
In Tokio waarschuwde de Russische vice-premier Mikoyan aan
het einde van een rondreis van negen dagen door Japan, dat
de westelijke mogendheden geen toegang tot Berlijn zullen
krijgen na het sluiten van een Russisch-Oostduits vredesver
drag, tenzij zij eveneens een dergelijk stuk ondertekenen.
Minister De Pous heeft drs. F. W. Gijzeis uit Eindhoven ge
vraagd. staatssecretaris van economische zaken te worden. De
heer Gijzeis heeft het aanbod nog in beraad. Het is niet onwaar
schijnlijk, dat hij het zal aanvaarden.
Amerika zal volgende week maandag een laatste poging doep.
de vastgelopen besprekingen over het verbieden van kernproe
ven weer op gang te brengen. Het is waarschijnlijk, dat het pro
bleem der kernwapens aan de Verenigde Naties zal worden
voorgelegd, als het overleg maandag definitief mislukt.
De algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft de
kwestie-Bizerta behandeld buiten aanwezigheid van de Franse
delegatie, omdat generaal De Gaulle „ontstemd is over de in
menging door de Ver. Naties".
In Frankrijk en Algerije neemt de terreur de laatste dagen weer
toe. Niemand is zijn leven zeker, want zowel Algerijnen als
Europese extremisten gaan door met hun aanslagen, waarvan
meestal onschuldige voorbijgangers het slachtoffer zijn.
Op Sumatra heeft de gewezen kolonel van het Indonesische leger,
Loebis, zich overgegeven aan het leger van generaal Nasoetion
Loebis was zoals men weet vroeger stafchef van het Indo
nesische leger. Hij werd beschouwd als de grote man van de
rebellie tegen het regime van Soekarno.
TTET TOESTEL op deze
foto mag dan 's we
relds slankste deltavlieg
tuig genoemd worden. Het
5 de Handley Page HP 115,
en Engels produkt, en het
dankt zijn slankheid aan
het feit dat de vleugels een
scherpere hoek maken dan
bij welk ander vliegtuig
Vorige week heeft squa
dron leader J. Henderson
de R.A.F. de machine
op haar bruikbaarheid ge
toetst Meer dan een half
is hij ermee in de lucht
geweest en alle stuntjes
die je met een vliegtuig kunt
uithalen heeft hij ermee
uitgehaald. Met uitstekend
resultaat
Zodat de kans groot is
dat 's werelds slankste (15
meter lang, 7 meter breed
de straalmotor bovenop
de romp in de staart ge
monteerd) binnen afzien
bare tijd haar intrede zal
doen in de luchtmacht. En
wel zal uitblinken door bij
zondere grote wendbaar
heid, want men zoekt niet
slanke vliegtuigen om
dat dat zo aardig staat
Toen piloot Henderson op
het militaire vliegveld te
Bedford de eerste maal dit
toestel startte, moet er toch
wel iets in hem zijn om
gegaan. De technici hadden
hem in alle geheimen en
alle snufjes van hun nieuwe
geesteskind ingewijd na
tuurlijk. Maar de praktijk
moet altijd uitmaken of
alle constructies die op een
tekentafel zo mooi kloppen,
of alle tests die het in een
windtunnel zo goed doen
- of alle theorie ook in de
lucht blijkt te kloppen. Want
dat immers is de taak van
testpiloot: de theorie
in praktijk te brengen.
Daarvoor zijn stalen zenu-
vereist maar belang
rijker nog is het dat de in-
vlieger vertrouwen heeft
i het produkt dat hij gaat
testen. Vertrouwen ook in
de kennis en kunde van de
mensen die dit nieuwe pro
dukt ontwikkeld hebben.
Krantenlezer-zijn is heel
wat minder gevaarlijk. Lijkt
althans heel wat minder
gevaarlijk, want het is
niet zo dat het uu on
verschillig kan laten welke
krant in uw gezin op tafel
komt. De dagelijkse krant
heeft invloed op de ge-
dachtenwereld van elk van
zijn lezers. Daarom zal de
relatie lezer-krant dezelfde
moeten zijn als de relatie
testpiloot-technici: vertrou-
i is noodzakelijk. En
dan geeft de christen het
liefst zijn vertrouwen aan
de krant die het „christe
lijk nationaal" als devies
voert en die ook inderdaad
tracht dat hooggegrepen
devies waar te maken.
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing is).
„Hartjesdag" had
rustig verloop
De baldadigheid in Amsterdam op
„Hartjesdag" is gisteren nogal meege
vallen. Wel werden 's avonds overal in
de stad door de jeugd de traditionele
straatfikkies" ontstoken,
brandweer ongeveer veertig maal moest
uitrukken. De politie kreeg geen meldin
gen van ernjtiger vormen van baldadig,
heiil zoals dat vroeger het geval was. In
de Dapperbuurt, waar het eertijds nogal
heet toeging werden een wielerwedstrijd
en een taptoe gehouden, die duizenden
belangstellenden trokken. In West, waar
een groep jongens met planken met spij
kers op het pad was, kreeg een surveil
lerende politieauto een lekke band.
TVE WESTDUITSE bondskanselier Adenauer is vanochtend in West-
Berlijn gearriveerd om op zijn beurt de bevolking van dit onder
zware communistische druk levende stadsdeel moed in te spreken. Om
streeks half elf arriveerde hij op het vliegveld Tegel in de Franse sector
van de stad. Hij bekeek muren en prikkeldraadversperringen aan de oos
telijke zijde van de sectorgrens en bracht een bezoek aan het vluchtelin
genkamp Marienfelde. Vanmiddag zou hij een zitting van het stadsparle-
ment bijwonen en confereren met zijn verkiezingstegenstander, „Ober-
biirgemeister" Willy Brandt. Na een persconferentie zou de kanselier om
streeks half zeven vanavond van het Amerikaanse vliegveld Tempelhof
naar Bonn terugkeren.
DE NIE
DEMONSTREERT
222324 en 25 augustus van
uur In de grote zaal van
„DEN BURCHT".
Verwacht werd, dat een hoge Russi
sche functionaris vandaag in Oost-Ber-
lijn zal arriveren om een tegenwicht te
leveren voor het bezoek, dat de Ameri
kaanse vice-president Lyndon B. John
son in het afgelopen weekeinde aan
West-Berlijn heeft gebracht. Die Russi
sche autoriteit zal in geen geval Anastas
Mikoyan zijn, want die vertoeft in Ja
pan. Op een persconferentie in Tokyo
waarschuwde hij $at de westelijke mo
gendheden geen toegang tot Berlijn zul
len krijgen na het sluiten van een Rus
sisch-Oostduits vredesverdrag, tenzij ze
ook een dergelijk verdrag tekenen. Ver
volgens trachtte Mikoyan de Berlijnse
kwestie te bagatelliseren. Hij zei, dat de
Ver. Staten de crisis kunstmatig in hel
leven hebben geroepen. En hij noemde
het probleem van de toegang tot Berlijn
een punt van ondergeschikt belang. „Zo
nodig kan het hele probleem BerlUn en
Duitsland worden uitgevochten voor de
algemene vergadering van de Ver. Na
tie#", aluus de Russische vice-premier
Wethouder (KVP)
in Eindhoven
(Van onze parlementsredactie)
MINISTER De Pous heeft drs. F.
W. Gijzeis uit Eindhoven ge
vraagd, staatssecretaris van econo
mische zaken te worden. De heer
Gijzeis heeft het aanbod nog in be
raad. Het is niet onwaarschijnlijk,
dat hij het zal aanvaarden.
Hiermede zou opnieuw een gemeente
bestuurder uit Eindhoven zijn intrede
doen in de landspolitiek. Drs. Gijzeis, 49
econoom, is namelijk wethouder van fi
nanciën en bedrijven en tevens loco-bur
gemeester in de lichtstad. Reeds sinds
1945 vervult hij deze functie. Hij be
hoort tot de Katholieke Volkspartij. De
functie, waarvoor hij Chans is aange
zocht. is vacant, sinds de vroegere staats
secretaris van economische zaken, dr.
G. J. M. Veldkamp, de voormalige bur
gemeester van Eindhoven mr. dr. Van
Rooy opvolgde als minister van sociale
zaken en volksgezondheid. Nadat dr. Van
Rooy in 1959 minister was geworden,
werd drs. Gijzeis genoemd als zijn op
volger in Eindhoven. Het burgemeester
schap viel echter ten deel aan de voor
malige minister van volkshuisvesting en
bouwnijverheid Witte.
Geen onzekerheid bestaat over de
capaciteiten van de aangezoohte. In
zicht in de middenstandsvraagstukken
verkreeg hij door zijn functie in het
Eindhovense gemeentebestuur, maar
ook dank zij de omstandigheid, dat hij
secretaris is van de Kamer van Koop
handel in Oostelijk Noord-Brabant en
voorzitter van de sectie ondernemers-
vorming van de r.k. middenstands-
Drie gewonden bij
ontploffing
BU herstelwerkzaamheden is vanmor
gen in de fabrieken der N.V. Spanjaard
te Borne een grote ammoniakketel met
een reuze knal ontploft Er waren drie
zwaar gewonden: de 60-jarige heer Vol
mer en de 55-jarige heer Lansink uit
Soesveld en de 27-jarige heer Koesters
uit Vroomshoop. De muur en een gedeel
te van het dak werden zwaar beschadigd.
Talrijke ruiten in de fabriek cn de naas
te omgeving sneuvelden.
3 Nieuwe Waterweg
18.000ste schip
Op de Nieuwe Waterweg is 20 augustus
het 18.000ste schip binnengekomen, het
Duitse s.s. Klosterfrau uit ..issabon In
1960 kwam het 18.000ste schip 26 augus
tus binnen.
or
Een vraag Is echter nog zijn houding
ten opzichte van de commerciële tele
visie. Dr. Veldkamp, die met zijn vroe
gere collega staatssecretaris Scholten de
Nota rcclametelevisie ondertekende, was
een fervent voorstander. Zal zijn opvol
ger dit ook zijn?
De benoeming van drs. Gijzeis zal in
KVP-kringcn met instemming worden
begroet. Echter wordt door zijn aanwij
zing geen recht gedaan aan het antirevo.
lutionaire verlangen, door de benoeming
van een a.r. staatssecretaris meer poli
tiek evenwicht te brengen in het thans
zitende kabinet.
Intussen wordt uit Bonn gemeld, dat
In Oost-Dultsland Russische troepenver
plaatsingen over de weg en per trein
zün waargenomen. Dit was zowel rond
om West-Berlijn als langs de grenzen
tussen Oost en West-Dultsland. Hierbij
zou echter geen sprake zijn van ver
sterking van de Sowjettroepen In Oost-
Dultsland. Men meent In Bonn, dat deze
bewegingen verband houden met een
hergroepering der strijdkrachten met het
oog op mogelijke binnenlandse onlusten
en niet met het afslaan van een militaire
aanval van buiten af.
Ongeveer 3000 man Britse troepen
nebben vanmorgen vroeg stellingen in
genomen bij een alarmoefening, die om
vier uur begon. Tanks en pantserwa
gens reden door de uitgestorven straten
en namen bij het aanbreken van de dag
hun stellingen in. De gehele ïfanterie-
brigade, die het Britse garnizoen van
Berlijn vormt, was bij de oefening be
trokken. Iedere man weet nu, waar zijn
plaats is in noodgeval. Een compagnie
deed niet mee. Zij was gisteren gecom
mandeerd de sectorgrens te bewaken
waar communistische militairen met
pantserwagens als dekking gaten in de
versperringen aan het repareren waren
De luchttram in Berlijn, die door de
Oostberlijners wordt geexploiteerd
wordt door de Westberlijners geboycot
De Westberlijnse autoriteiten hebben
nieuwe buslijnen geopend, die parallel
lopen met de tramlijnen.
(Zie vervolg pagina 7)
De repetities van de taptoe in
Delft, die gisteren op de Delftse
markt zijn begonnen, zijn een
natte bezigheid geworden. Nu
en dan was er zelfs sprake i
„watertrappen". Het is te hopen
dat de echte taptoe, die van 25
augustus tot 2 september ge
houden wordt beter weer zal
treffen
EEN zakenman in de Franse stad
Mulhouse zag toen hij van de
lunch terugkwam een metalen voor
werp tussen het trottoir en het sta
len luik voor zijn winkel, dat was
neergelaten. Hij meende dat het een
bom was en alarmeerde onmiddellijk
de politie die zich een weg moest
banen door een grote menigte
nieuwsgierigen die zich op veilige
afstand hield. De politie identifi
ceerde het voorwerp als een onder
deel van de motor van een vracht
auto, dat daar door een grappenma
ker was weggestopt.
Eldqrs in Frankrijk en -Algerije
bleek echter het alarm niet op een
grapje te berusten. De laatste 48 uur
zijn 14 personen om het leven geko
men door handgranaten, schoten uit
revolvers en machinepistolen en door
dolksteken. Er wordt een persoon ver
mist en er zijn 19 gewonden.
Alle aanvallen worden geweten aan
activiteiten van het Algerijnse nationale
bevrijdingsfront, dat volgens de politie
zijn terreurcampagne versterkt als reper
cussie voor de plastic-bomaanslagen van
de Europese rechtse ondergrondse.
Bij Tizl-Ouzou vond een explosie plaats
j» een spoorbaan even nadat een mijnen-
veegtrein was gepasseerd. Voor dc nor
male treinen rijdt daar een aantal spoor
wagons die door een lokomotief worden
geduwd om mijnen zonder gevaar voor
mensenlevens te laten ontploffen.
Personeel van de trein vond langs de
baan het lijk van een moslim. Men neemt
aan dat hij een bom voor de normale
trein had willen plaatsen, maar dat de
bom per ongeluk is afgegaan.
plasticbommen van de rechtsen
ontploffen nog in een tempo van onge
ler tien per dag. Zes ontploften giste-
n in Algiers en twee in Oran.
In de Franse stad Bayonne ontplofte
:n plasticbom onder een hoogspannings
mast van een krachtstation in de Py-
D« Fransen hebben meegedeeld dat
•n leider van de FLN, die verantwoor
delijk was voor terreurdaden in het ge
bied van Sidi bel Abbes, in het week
einde is gedood bU een massaal onder
zoek naar wapens. 7,ij hebben verklaard
dat h|j tijdens het onderzoek trachtte te
vluchten.
K> personen werden gefouilleerd, elf
personen werden gearresteerd en een
machinepistool en enkele handgranaten
werden ln beslag genomen.
TAE CRISIS om Berlijn wordt ln Duits-
land doorkruist door de voorbereidin
gen voor de verkiezingen, die daar op
17 september als in zo vele landen bul
ten Nederland op een zondag zullen ge
houden worden.
Het is een merkwaardig feit, dat het
bij die verkiezingen gaat om een keus
tussen de beide mannen die wegens de
crisis het meest „In het nieuws" komen,
tussen Adenauer en Brandt. Op het front
tegen het communisme mogen zij hand
in hand staan, in de politieke strijd zijn
zij elkanders felle tegenstanders.
Want als zo menige politieke strijd Is
ook deze metterdaad fel. Wij willen niet
zover gaan. te beweren dat de beide kan
didaten voor zichzelf uit de crisis voor
deel trachten te halen. Aan de andere
kant is het wel zeker, dat zij ook in deze
spannende weken dc ander geen ogenblik
uit het gezicht verliezen.
De crisis zelf beweegt aller gemoederen-
Dat dit zijn weerslag heeft op de politieke
keuze is duidelijk. Metingen en peilingen
doen zien, dat de verwachtingen met be
trekking tot de uitslag soms met de dag
verschillen. Dit verraadt een nervositeit
onder het kiezersvolk en aangezien, ais
bij zovele verkiezingen, de uitslag wel af
hankelijk zal zijn niet van constante kie
zers, doch van de wisselende massa, is het
begrijpelijk, dat beide kandidaten zich
beijveren, geen ogenblik hun vat op het
kiezersvolk te verliezen. Nervositeit onder
het volk, gespannenheid onder de leiders.
Zo zal wel te verklaren, nochtans niet
goed te keuren zijn, dc laakbare uiting
van Adenauer jegens Brandt, waarbij wij
dezer dagen de vinger legden. Omgekeerd
wordt het Brandt kwalijk genomen, dat
hij zich over de crisis in een brief tot de
Amerikaanse president heeft gewend. Iets
wat tot de bevoegdheid van de Duitse
regering behoort.
Adenauer schijnt het te betreuren dat
hij niet met de Amerikaanse vice-presi
dent naar Berlijn mocht, weshalve zijn
danktelegram aan Kennedy voor het hoge
bezoek aan zijn land als lichtelijk koel
wordt uitgelegd. Zelf echter gaat hij van
daag echter weer naar sommiger oor
deel tamelijk aan de late kant. Hij zou
tezeer door verkiezingsbesognes in beslag
genomen zijn.
Aanwijzing van het streven om uit de
verkiezingsstrijd alles te halen mocht ook
het propagandaprentje zijn, waarop Ade
nauer stond samen met de Engelse konin
gin, deze laatste als het ware als een pleit
bezorgster van Adenauers politiek. Het
prentje is terecht uit de propaganda ge-
Zo gaat onder de crisis de politieke me
ningsvorming voort. Ook op dit front kun
nen, zij het van andere aard, nog span
ningen verwacht worden.
Één arbeidsrecht
in Nieuw-Guinea
In Holland la is het voorontwerp bekend ge
maakt van oen ordonnantie tot vaststelling van
eenzelfde arbeidsrecht (privaatrechtelijk) voor
alle bevolkingsgroepen in Nederlands Nieuw-
Guinea. Dit geschiedt door aanvulling van de
zevende titel A book III van het oude Neder
lands-Indische Burgelijk Wetboek, hetwelk
slechts voor Europeanen geldt, en Intrekking
van regeling voor niet-Europeanen zoals de
regeling voor huur van dienstboden en Werk
lieden en het ontslagrecht voor bepaalde niet-
Europese arbeiders.
De wijzigingen betreffen o.m. uitkering of
vaststelling van loon (alleen in geld), hande
lingsbekwaamheid der gehuwde vrouw, aan
gaan van een arbeidsovereenkomst met minder
jarigen, verbod van boetebeding, en vakantie
rechten.
Er zijn uitzonderingen voor bepaalde primi
tieve streken.
D« ree-ar beid sovoroenkomst ondergaat al echt»
kleine wijzigingen.
i het centrum van
gen trekt verder naar het Oostzeegebied
en wordt dan opgenomen ln het depressie
systeem boven noord-west Rusland.
De noordwestelijke wind neemt gelei
delijk ln kracht af. ln de aangevoerde
lucht komen aanvankelijk nog enkele
buien voor maar de buiigheid wordt
minder naarmate de rug van hogere
luchtdruk die van Engeland dichferbü
Bij IJsland is intussen een nieuwe de
pressie verschenen die na morgen het
weer in onze streken zal gaan beïn-
Tendens: langzaam dalend.
ZON EN MAAN
op 18.05,
Zon op 5.36, onder 19.48; maan
onder 1.59.
Volle maan: 26 augustus 4.14.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met aanval
kelfjk nog enkele buien. Weinig ve
het weer em europa
rlgens krachtige tot matige noord we*- Rapporten hedenmorgen seven uur
teltjke wind, morgen later op de dag
krimpend naar west tot zuidwest.
Strandvertcachting
Morgen een tijdelijke verbetering met
opklaringen maar nog koel strandweer D. Helder
bij een matig* n.w. wind. Temperatuur *R®£bur*
in de middag 17 4 18 graden, zeewater ee)<ie
17 graden. Dc bilt
Vooruitzichten: van de oceaan nadert Iw^?le
nieuwe depressie waardoor na morgen f'dn_Llinb
opnieuw minder goed strandweer --
t-EN DIEPE haal
sigaret is wellicht niets
anders dan een gesublimeer
de vorm van duimzuigen.
Dat is tenminste de me
ning van de Britse psycho-
Glasgow
voeding.
Dr. Kissen is
dat het standpunt dat de ro- sterk
ker Snakt i
uitwerking
andere bestanddelen
loog dr. David M. Kissen. Hij de sigaret, niet houdbaar is. waard I* geblev
verbonden aan de univer- Uit zijn studie van het pro- De roker is
hij bleem heeft hij nog enkele ook de
;t dit standpunt naar opmerkelijke conclusies ge- staat
in het tijdschrift Bet- trokken.
klassen, aldus Kissen. Dat goed." De niet-roker is meer niet-roker heeft een duidelij-
mening de middengroepen minder de man die kalm in een hoek ker maar ook minder veran-
»ar zijn bier zit te staren, derlijk wereldbeeld.
Dr. Kissen ziet geen reden Dr. Kissen heeft geconsta-
n aan te nemen dat de niet- teerd dat er kans om een
die groyenjiet sterkst be- roker intelligenter Is dan de roker te worden is als een
en- roker, zoals sommige deskun- van beide ouders roken. Nog
aarschijnlijk digen beweren. Maar de ro- groter is die kans ais beiden
in die aan de bar ker is meer het neurotische roken. Of dit een gevolg is
sterke verhalen type, die juist van de siga- van nabootsing of dat daar-
ertegenwoordigd,
dc chemische wijt hij aan het traditionele
de nicotine Engelse puritanisme, dat in
vertelt en af cn toe tegen dc gebruik maakt om de bij ook erfelijke factoren een
ter Health van de centrale Rokers worden in sterkere kastelein zegt „Meneer hier spanningen in zijn dagelijks rol spelen, durft hij niet te
raad voor hygiënisch* op- mate gevonden in de hogere heeft er een van me te- leven te verminderen. De zeggen.
Clndh
"d.-Lin
elsintt
stoclch
0*1 o
Lux-mb
Pa rij»
Bordeaux
Grenoble
Fr.inkfurt
WUnchen
Zurich
fansbruck
1. bew
Jllli li
14 11 0.3
