Uw probleem is het onze
Ceref. zending ontdekt
van overmorgen
wereld
UGA
Een kanttekening
terug uit
KRONIEK
mm
Een ivoord voor vandaag
Minister Cals beantwoordt
vragen over mammoetwet
Happy Food
2
ONZERZIJDS
WOLKEN AAN CONJUNCTUURHEMEL
IJET IS ONZE stellige Indruk, (LU de conjunctuur zich bi de ogen van ée
overheid in een veel te stormachtig tempo blUft ontwikkelen. De re
valuatie van de gulden In maart heeft weliswaar nadien de uitvoer tot op
het peil van vorig jaar teruggeschroefd, maar de xo begeerde afkoeling op een
breed economisch terrein is uitgebleven.
Er veranderde dus weinig of niets. Integendeel eigenlijk, want de werk
loosheid werd steeds geringer en het tekort aan arbeidskrachten dus groter.
Daarom lag het voor de hand, dat een belastingverlaging op 1 Juli jl. geen
schjjn van kans sou maken. Dat de minister van financiën in de komende
begroting op deae affaire sal terug komen, lijkt ons overigens wel seker.
De laatste maand sijn de eonjunctuurbevriesende maatregelen elkaar in
snel tempo opgevolgd. In Juli nl. werd de bouw in de vrije sector afgeremd,
uit vrees dat er In dese sector te veel woningen souden worden gebouwd.
Dit sou de markt kunnen verstoren en tot prijsopdrijving kunnen leiden.
Nog geen maand later werd de druk op de afbetaling versterkt door het
percentage van de aanbetaling hoger te stellen. Merkwaardigerwijie liet de
overheid hierbij de kredietverlening aan consumenten buiten schot, hoewel
ook langs dese weg de koopkracht wordt gestimuleerd.
De kredietbeperking aan het bedrijfsleven wordt evenwel wel beperkt, en
dat door een maatregel van de Nederlandsche Bank. De banken sullen maar
tot een bepaald voor leder overigens afsonderlijk vast te stellen bedrag
krediet mogen geven. Komen sij daar boven uit, dan is de betrokken bank
verplicht een renteloos deposito bij de Nederlandsche Bank aan te houden.
De buitenstaander vraagt sich natuurlijk wel eens af, of wij nu inderdaad
so gevaarlijk bergopwaarts gaan. Hij merkt namelijk zo weinig van de don
kere wolken, die ingewijden aan de conjunctuurhemel zien. Sterker, de ge
middelde Nederlander merkt van de hoogconjunctuur alleen, dat er volop werk
is en dat de lonen, al sou de werkgever dit willen, door hem niet eigener
beweging mogen worden verhoogd. Menigeen steekt dan ook niet onder
stoelen of banken, dat die hooggeroemde hoogconjunctuur hem tot nu toe
niet veel wijzer heeft gemaakt.
De overheid kijkt niet naar het Inkomen en de welvaart van de enkeling.
Niet uit gebrek aan belangstelling en medeleven, maar louter omdat sij dan
door al die bomen het bos niet meer sou kunnen sien. Daarom houdt zij
alleen de grote conjunctuurlijnen in het oog: de werkloosheid, de indus
triële produktie, de in- en uitvoer, de goud- en deviezenvoorraad, de rente
stand, de coMumptie, de kosten van levensonderhoud, de besparingen. De
ontwikkeling van dese economische grootheden is voor haar het kompas
waarop sij vaart, de maatstaf voor de richting die onze economie inslaat
Van de werkloosheid Is algemeen bekend, dat zij uiterst gering is. Eind
Juni waren er slechts 21.500 mannen werkloos, welk aantal eind Juli iets was
opgelopen tot 24.800, en dat door het aanbod van jongelui die van school
kwamen.
Het aantal van 24 800 moge In menig oog nog behoorlijk gToot lijken, het
ls akelig laag als wij ons realiseren, dat de helft hiervan lichamelijk of gees
telijk minder geschikt Ls voor werk en dat het aantal aanvragen van werk
gevers bij de gewestelijke arbeidsbureaus bijna 100.000 bedraagt; het ls dus
bijna vier maal zo groot.
Deze enorme spanning op de arbeidsmarkt heeft er ongetwijfeld sterk aan
meegewerkt, dat de vrije saterdag op miraculeus snelle wijze ons land heeft
kunnen veroveren. Hoewel de werkgevers zaten te springen om werknemers
en een grotere produktie, gingen sij toch vrijwillig de arbeidstijd verkorten
om maar meer mensen te kunnen aanzuigen of hen althans te kunnen vast
houden. Op sich zelf een wonderlijke geschiedenis.
De naweeën blijven niet uit De produktie van de Industrie stijgt niet meer.
In het najaar van 1960 kon de overheid nog met voldoening vaststellen, dat
de Industriële produktie ongeveer 10 pet. boven het peil van 1959 lag. In het
voorjaar liep die voorsprong reeds terug tot 6 pet. Maar dan gaat mei ineens
uitspringen met een daling van bijna 4 pet. ten opzichte van met 1960. In
Juni is er weliswaar to.v. juni 1960 geen daling meer te bespeuren
maar van een stijging was evenmin sprake.
Deze ontwikkeling is een teken aan de wand. Als de produktie niet op
nieuw gaat stijgen, dan zal, gezien de stijgende vraag naar kapitaal- en
consumptiegoederen, de Invoer verder moeten oplopen. En dit is nu juist
iets, dat in verband met de stabiel blijvende uitvoer allesbehalve aantrek
kelijk is voor onze economie. Het tekort op onze handelsbalans wordt daar
door namelijk nog groter, en ao ook de druk op de goud- en deviezen
voorraad.
Dit sijn zo enkele donkere wolken aan de conjunctuurhemel. Het is de re
gering niet euvel te dulden, dat die wolken haar met zorg vervullen.
Onbeperkt aantal zendelingen nodig
t-\ t-% -j v soort fusie kunnen aangaan met de
I Iri Kill Imrrnn Presbyteriaanse Kerken en de Neder-
I/O, 1X.LL Lil ILLLI LI L landse kerken in die kerk een soort
Ds. J. A. C. Rullmann is uit
Zuid-Amerika teruggekeerd. Hij
komt net op tijd om de gerefor
meerde generale synode van Apel
doorn voor te lichten over de rw a i
mogelijkheden voor zendings- /y ltl (lm/l flitTl/ltl
arbeid in Argentinië en Brazilië.
Bijna twee jaar heeft deze zen- (Van onze kerkredacteur)
dingsman in die landen doorge
bracht om met de Gereformeerde
plaats kunnen innemen als de Waal:
gemeenten in het geheel van de Her
vormde Kerk in ons land.
Hoewel ds. Rullmann voor voortge
zette waarneming naar deze landen
trok is het zendingswerk in principe
eigenlijk al bezig op gang te komen.
Ds. F. Schalkwijk die een jaar lang
de ..interkerkelijke" gemeente van
Sao Paulo heeft gediend (die inmid-
Kerken daar besprekingen te
voeren over een mogelijke zelf
standigheid en over de kansen
voor zendingswerk. Dit zendings
werk zou dan gedaan moeten
worden op een basis van samen
werking tussen de zending van de
Gereformeerde Kerken in Neder
land en de zelfstandige kerken in
Brazilië en Argentinië.
Bijna twee uur lang hebben we giste
ren met ds. Rullmann op het Zendings
centrum te Baarn zitten praten. Het en
thousiasme voor de geweldige mogelijk
heden in Zuid-Amerika straalt van zijn
gezicht. Het is nu reeds duidelijk dat
dit continent, dat wel ,.de wereld var
overmorgen" is genoemd een goede ad
vocaal gevonden heeft als straks het
rapport van de zending ter sprake komt
in de synode en zij haar fiat moet geven
over de voorstellen die op tafel zullen
Samen met zijn vrouw heeft hij de
verschillende plaatselijke gemeenten be
zocht en contacten gelegd met andere
kerken die reeds in Zuid-Amerika be
staan of er zending drijven. Ds. Rull
mann is van mening dat in de eerste
plaats de Gereformeerde Kerken in de
beide landen zelfstandig moeten worden.
Zij vormen nu nog de classis Buenos
Aires. Zij maken geen deel uit van een
particuliere synode en het is duidelijk
dat het moeilijk is voor deze kerken om
deel uit te maken van de Nederlandse
Kerken, waar zij enige duizenden kilo
meters van verwijderd wonen.
Argentinië
Het moeilijkste hebben de kerken
van Argentinië het. Samen hebben de
ze kerken slechts 1500 leden, maar zij
zijn vol goede moed. Deze kerken zijn
onderling geheel verschillend. De eer
ste emigranten trokken reeds in het
allereerste begin van deze eeuw naar
Argentinië, waar zij zich konden ves
tigen als landbouwers op veraf gele
gen stukken slechte grond. Velen van
HOGE LEEFTIJD
De benoeming van kardinaal Amleto Ci-
eogoani, apoatoliadi delegaat te Washington
lot alaataaeereuria van het Valiraan (we
reldlijk beatuurder), beeft het rooma-kath»-
lieke dagblad De Tijd bewogen lot bet
volgende Vrijmoedig Commentaar:
Jh Heilige Veder heeft ne het overlijden
ven kardinaal Tardini kennelijk niet lang
willen wachten met de benoeming van een
nieuwe ataatoeecretaria. Nog geen twee
weken nadat deae poet wat opengevallen,
werd reeda in de vacature voortien. De
epoed waarmee de Pani in dese raak ia
te werk gegaan, sou men wellicht tekenend
kannen noemen voor het grote belang «lot
door da Heilige Stoel aan deae functie
wordt gehecht.
Onmiddellijk na kardinaal Tardini't dood
werd druk gespeculeerd over rijn opvol
ging. George* Honrdin, de hoofdredacteur
van bet invloedrijke Franee tijdaehrift „In
formations Catholiqnea Internationale»",
merkte op, dat de overleden staatssecreta
ris slechts geleefd bod „in de seminaries,
da congregaties en de bnrcana van dc
oude Eeuwige Stad", hetgeen tot gevolg
had, dat hij sich de wereld dacht sla „de
kleine Romeinse en kerkelijke gemeen
schap, dia hij goed kende". Honrdin sprak
het vertrouwen nil, dat da nieuwe «taata-
aeeretari» een priester ion rijn „met een
nertoonlijka ervaring van de moderne we
JM". In dit vertrouwen werd deae Franse
Journalist niet geheel teleurgesteld. De
nieuwe staatssecretaris, kardinai
ANDERZIJDS
MIDDENSTANDSVOORLICHTING
ze in tegendeel alle medewerking
In het kader van een algehele
reorganisatie van de midden
standsvoorlichting is besloten het
Produktiviteitscentrum voor het
midden- en kleinbedrijf op te hef
fen. De voorlichting aan de de
tailhandel komt te ressorteren on
der een commissie van het hoofd
bedrijfsschap en de voorlichting
aan de ambachtelijke bedrijven
zal door een gereorganiseerd Am
bachtscentrum ter hand worden
genomen. Naar aanleiding van de
ze besluiten schrijven enkele cen
traal geredigeerde middenstands
bladen, zoals De Chr. Kruidenier,
de Chr. Bakkerspatroon en de
Fruit- en Groentehandel, het vol-
VfTAT verwachten we nu van de
>V middenstandsvoorlichhng in de
toekomst? Gezien de vroegere si
tuatie vinden we het een grote ver
betering, dat de beide sector-insti
tuten voor de detailhandel en voor
het ambacht nu onder de hoofdbe
drijfsschappen zullen resorteren.
Om verbrokkeling te voorkomen
en om de financiering op een juis
te leest te schoeien, moet de voor
lichting aan de publiekrechtelijke
bedrijfsorganen worden verbonden.
We verwachten echter, dat men
vast zal houden aan het standpunt,
dat de voorlichting in principe een
zaak is van de vrije organisaties
en dat men dit standpunt via het
benoemingsrecht tot zijn recht zal
laten komen.
Tf'E hopen dat men de sector-in -
W stituten niet zal laten uitgroei
en tot topzware apparaten, doch
dat men deze zo beperkt zal hou
den als mogelijk is met behoud
van de doelstelling: onderzoek naar
over de branches heen reikende al
gemene vraagstukken, het verrich
ten van gespecialiseerde vraagstuk-
zal verlenen en dat initiatieven t
deze staat of valt met de persoon
van de adviseur, die men de mid
denstander ..op zijn dak stuurt".
De keuze en de opleiding van goe
de adviseurs gaat dan ook in bete
kenis ver uit boven de institutio
nele kwesties, die thans rond de
voorlichting aan de orde zijn. We
hebben hiervoor mensen nodig, die
Mensen, die zo'n bedrijf kunnen
doorlichten en de fouten en gebre
ken opsporen, die een goede ont
wikkeling ln de weg staan. Mensen
met een brede kijk op de vele fa
cetten van het midden- en kleinbe
drijf, maar zonder administratieve
eenzijdigheid, waardoor de onder
nemer wordt verleid tot een per
fectionisme dat in een groot be
drijf zin heeft, doch voor een klein
bedrijf op den duur funest is. Ad
viseurs, die in zeer speciale geval
len zullen moeten terugvallen op de
specialisten van het sector-instituut,
maar die dat niet te snel behoeven
te doen. Aan hulsartsen, die slechts
verwijzingsbriefjes schrijven voor
de specialist, hebben we geen be
hoefte. Mensen ook. die wel specia
le kennis hebben van één branche
of een aroep van verwante branches
maar die ook daarbuiten rond we
ten te kijken om ..branche-blind-
TT*E wijzen hier op de praktijk
bij de „Beratungsstelle" in
Duitsland. Naar men ons vertelde
moeten de ..Fachberater" daar 20
jjrocent van hun bedrijfsonderzoe-
de branches
ren als branche-centrum
kleine branches, die geen eigen
centrum in het leven kunnen roe-
het terrein van de branche-centra
aan reeds bestaande en goed
werkende instellingen geen stro
breed in de weg zal leggen, maar
riifs«
verrichten buiten de branche,
waarin ze gespecialiseerd zijn om
hun frisheid van geest te bewaren.
Het lijkt ons een regeling, die d»
overweging waard is. Tot zover ons
veeleisende verlanglijstje. We heb-
at er bil
ben de indruk dat ér "binnen niet
al te lange tijd aanleiding genoeg
zal zijn om uitvoerig op de kwestie
van dc voorlichting terug te ko-
dels ook reeds heeft uitgesproken
hen hebben het (oen niet kunnen bol-
werken en moesten of terug keren
naar Nederland, of vestigden zich in
de havenstad Buenos Aires, waar zij
veelal eenvoudige havenarbeiders zijn
gebleven. Deze mensen spreken
Spaans.
Maar tevens bestaat de gemeente van
Buenos Aires uit Nederlanders die bij
grote bedrijven werken, die dus vaak
tot een ander sociaal klimaat behoren
en vaak geen Spaans spreken
In het zuiden van Argentinië hebben
zich enige jaren na de eerste Nederland
se emigranten Zuidafnkaanse boeren ge
vestigd. die er ook hun eigen kerk heb
ben gesticht. Zij hebben vaak goed ge-
Veel later emigreerden weer eer
groot aantal boeren, die onder veel be
tere omstandigheden een nieuw leven
konden beginnen en nu welvarende boe
ren zijn geworden maar tamelijk
servatief bleven. Zij hebben de Neder
landse kerkelijke activiteiten meegeno
men en doen alles nog zoals dertig jaar
geleden in Holland.
Bovendien vestigde zich enkele jaren
geleden een groep Urker vissers in Mar
dei Plata. Ook dere emigratie werd
mislukking, maar enkele vissers
daar toch gebleven en vormen een hele
kleine gemeente in die stad.
de toekomst tot deze nieuwe zelfstan
dige kerk te willen toetreden) is reeds
actief in het werk betrokken. Een
student van de Presbyteriaanse oplei
ding Luiz Pierre doet reeds zendings
werk en met veel zegen, als evange
list in samenwerking met de Neder
landse kolonie van Arapotie.
In Brazilië bevindt zich een vrij
gemaakte kolonie, waar ds. D. Lo^
als predikant staat. Dat is in Monte
Allegro. Het ziet er echter niet naar
uit dat deze plaatselijke gemeente
zich bij de nieuwe zelfstandige kerk
zal aansluiten. Ds. Los wenst geen
gemeenschap als de nieuwe kerk in
haar zendingswerk gaat samenwer
ken met de Gereformeerde Kerken
Mogelijkheden voor zendingswerk in
Brazilië zijn er alom. De invloed
Federatie
Toch is er sprake van een eenheid.
Deze mensen willen meer zijn dan al
leen maar Nederlandse kerk. zij willen
verantwoordelijkheid dragen
dingswerk.
In Argentinië zijn eigenlijk geen kerken
bij wie zij zich kunnen aansluiten. Er
zijn methodisten, baptisten, pinksterge
meenten en verschillende geloofszendin-
gen werken in dit land. Bovendien zijn
er nog een aantal lutheranen, maar ook
met hen is samengaan erg moeilijk,
omdat zij eigenlijk participatie weige-
Er ls echter wel een Federatie van
Kerken, met wie samenwerking moge
lijk Is. Krijgen de kerken van de syno
de zelfstandigheid dan stellen zij zich
voor zich als kerkgemeenschap bij deze
federatie aan te sluiten om met de an
dere kerken te komen tot een bepaalde
terreinverdeling voor het zendingswerk.
In Argentinië is ook een theologische
opleiding, die uitgaat van verschillende
kerken en die gaarne hulp van Neder
landse gereformeerden wil hebben.
De nieuwe zelfstandige kerk zou hier
een eigen hoogleraar kunnen benoemen,
die gewoon college geeft in zijn vakken
in het kader van de opleiding,
bijzonder veel belangstelling voor
calvinistische theologie en de deuren
staan open voor Nederlandse theologen.
Er is ook bijzondere behoefte aan
lectuur, speciaal bijvoorbeeld op het ge
bied van theologie en vormende lectuur
voor jonge mensen. Er is al een kleine
lectuur-commissie benoemd die zal moe
ten uitgroeien tot een lectuur-dienst.
Door verschillende giften kon in Neder
land de kinderbijbel van Anne de Vries
in het Spaans worden uitgegeven
deze commissie zal de verspreiding van
deze kinderbijbel als eerste taak op zich
In Brazilië ligt de situatie geheel an
ders. Men spreekt daar Portugees en
geen Spaans, maar ook dc toestanden
zijn er anders. In de eerste plaats wel
omdat de Gereformeerde Kerken er van
veel Jongere datum zijn en nor vrijwel
geheel Nederlands. Maar de situatie is
er ook anders omdat er een Braziliaan
se Presbyteriaanse Kerk Is, die reeds
geheel zelfstandig is en met wie samen
werking zeer goed mogelijk ls voor de
Gereformeerde Kerken.
De kerken in Brazilië wachten dan
ook ongeduldig op het fiat van de sy
node om zelfstandig te worden. Veel van
het zendingswerk kan dan reeds samen
gedaan worden en besloten is dat de j
vruchten in de plaatsen waar een Pres-1
byteriaanse Kerk is, door die kerk zul- j
len worden opgevangen. Hier zijn zelfs
mogelijkheden maar dat is dan een
blik op de toekomst dat de kerken,
als zij eenmaal zelfstandig worden een 1
Ongeveer 120 kolom kleine letters
had minister Cals nodig om de 169
vragen die gerezen zijn in het monde-
de Rooms Katholieke Kerk is slechts
gering. De r.k. kerkgang bestaat vrij
wel alleen uit een aantal oude vrou
wen. Er is een kennelijk verlangen
naar het evangelie. Een van de leiden
de figuren uit de Braziliaanse Kerken
zei zelfs: Wij behoeven slechts een
stekje ergens te planten en de vruch
ten komen vanzelf.
Specialisatie
Het aantal zendelingen dat uitgezon
den kan worden in de komende jarer
mits de financiën het mogelijk ma
ken is enorm. „Onbeperkt", zei ds.
B. Richters nog in ons gesprek. Dat wil
echter niet zeggen dat iedereen ge
bruikt kan worden. Dit zendingswerk is
geen werk dat in de eerste plaats werkt
via hospitalen en onderwijs. Voor doc
toren ztjn er vrijwel geen mogelijkhe
den, omdat zij eerst de gehele medi
sche studie opnieuw zullen moeten
dernemen.
Het werk zal ln de eerste plaats r
ten geschieden vla een Iectuurdienst. Er
Is In beide landen grote behoefte
gedegen geschriften. In de tweede
plaats zal de taak van de Nederlandse
zendelingen worden om te zorgen
kadertraining. Het uiteindelijke evange
lisatiewerk zal gedaan moeten worden
door de mensen uit het land zelf. Zo
studeren aan de Theologische School
van Kampen reeds twee jonge Argen
tijnen, die ln hun eigen land gaan wer
ken, terwijl op de Jelburg een meisje
wordt opgeleid om straks voéral in het
maatschappelijk werk de kerken
ding te gaan dienen. Ook hier zal het
dus ln de eerste plaats gaan
ciallstlschc hulpverlening.
Europa heeft grote mogelijkheden
ln Zuid-Amerika. Er is een duidelijke
te kansen, vertelde ds. Rullmann nog.
Maar er is ook grote belangstelling
voor onze theologische Inzichten. Men
wil meer dan een evangelisatieboek.
men vraagt naar boeken waarin het
christendom geconfronteerd wordt met
de wereld waarin deze mensen leven.
Er komt van God antwoord op de duizend waaroms waarmee
Job en zijn vrienden worstelen maar heel anders dan zij
hadden verwacht! In zijn derde antwoord aan Elifaz heeft
Job gezegd: „O, dat ik Hem wist te vinden, dat ik tot Zijn
woning mocht komen. Dan zou ik Hem mijn rechtzaak uiteen
zetten en mijn mond met bewijzen vullenGod kwam
tot Job en Zijn vraag is: „Wil de bediller twisten met de
Almachtige? De aanklager van God antwoorde daarop!" En
dan Job: „Zie, ik ben te gering, hoe zal ik U bescheid geven.
Ik leg de hand op mijn mond!"
Er is van de bewijzen van Job, de rechtvaardige Job, niets
overgebleven dan een beschaamd gestamel. Wat zou de mens
ook antwoorden aan de Almachtige Die van Zichzelf zegt:
„Wat onder de ganse hemel ig, dat behoort Mij toe!" En
denk daarbij aan de woorden van Jezus hoe zorgvol de
Hemelse Vader is voor zelfs de kleinste dieren. Niets op deze
wereld gebeurt zonder dat God het weet en het toelaat. De
mens begrijpt dat niet en zal het nooit begrijpen. Altijd zal
hij blijven menen, dat God het anders had moeten doen en
altijd zal hij blijven vrezen, dat er niets van terecht komt
zoals God het doet!
Job is krachtdadig van die waanvoorstelling genezen. Wees
toch als Job. Want heus: wat God doet is welgedaan!
geweekt of gemengd
met vruchtesap, fruit
of groente.
Krachtige Kost voor het Kind!
De Nederlandse christenen, die
in het verre of jonge verleden ge-
emigreerd zijn naar deze landen
willen geestelijke verantwoorde
lijkheid dragen voor deze landen.
Dat kan alleen als de synode hen
daartoe in staat stelt. Daarom
wachten de gelovigen van Argen
tinië en Brazilië met misschien
veel meer spanning af dan de
Nederlanders, wat Apeldoorn zal
Het kleine kerkje in Mar del Plata
dat geholpen wordt door de zen
dingspredikant uitgezonden door de
Christian Reformed Church van
Noord-Amerika, ds. Agnus MacLeod.
ling overleg van de minister met de
bijzondere commissie voor regeling van
het voortgezet onderwijs uit de Tweede
Kamer te beantwoorden. Enige directe
randeringen in bet ontwerp van de
wet op dit voortgezet onderwijs, die
reeds lang mammoetwet heet, zijn niet
het gevolg van deze samenspreking.
Wel blijft de minister zich een voor
stander noemen van het Duits voor het
zogenaamde brugjaar, voor vijf jaar
latijn op het gymnasium en voor eind
examens.
Op het gymnasium b zal het onderwijs
de axacte vakken slechts op hetzelfde
niveau als bij het atheneum b (zesjarige
h.b.s.) kunnen worden gegeven als het
aantal lessen ln de klassieke talen wat
wordt ingekrompen. Volgens de minister
tast dit echter het karakter van het gym-
tsium niet aan.
Wel laat de minister de mogelijkheid
jor Latijn in het zogenaamde brugjaar
open. Dit brugjaar is het eerste jaar van
het voortgezet wetenschappelijk onder
wijs (v.w.o.), waarna leerlingen nog naar
een ander schooltype kunnen overstap
pen. Door Latijn mogelijk te maken
wordt meer vrijheid gegeven aan de
schoolbesturen om dit jaar naar eigen
inzichten te vullen.
De minister had voor het brugjaar als
vreemde taal het Duits gekozen. Niet
ledereen was het hiermee een». Velen
zagen liever Frans, omdat dat een betere
selectieve en determinerende waarde zon
hebben. ZU hebben de minister evenwel
niet kunnen overtuigen. HU meent selfs
dat Duits beter geschikt is als voorbe
reiding op bijvoorbeeld LatUn dan Frans.
Over het eventuele uitvallen van het
Grieks op gymnasium b zegt de minis
ter dat het de vraag is wat men met
het leerprogramma wil bereiken. Daar
over zal nog uitvoerig moeten worden
gesproken. Het „kennisnemen van de
invloed van de Griekse letterkunde en
cultuur op de westerse beschaving" be
hoeft. aldus de minister, niet louter
cultuurgeschiedenis te zijn waarbij van
het Grieks geheel wordt afgezien.
Examens
Over het afleggen van eindexamens
merkt minister Cals nog op dat de eind
examens in de eerste plaats de bedoeling
hebben het niveau van het onderwijs en
de gelijkwaardigheid van de afgegeven
getuigschriften te waarborgen. Dit zal in
het algemeen een toezicht van overheids
wege op de eindexamens noodzakelijk
maken. Tot op zekere hoogte de ge
noemde bezwaren erkennende, achtte de
minister aan de ovengenoemde vereisten
nog het best voldaan indien aan het einde
van de cursus de leerlingen ten over
staan van gecommitteerden-buitenstaan
ders eenmaal een proeve moeten afleggen
van de met het onderwijs bereikte resul
taten. Indien het eindexamen geheel zou
vervallen, acht de minister de kans te
groot, dat subjectieve inzichten alleen
over het bereikte resultaat zullen beslis
sen en de nodige waarborg voor niveau
en gelijkwaardigheid zal ontbreken. De
minister meende dan ook te moeten be
twijfelen. of andere in de vakpers
genoemde systemen enige garantie op de
bedoelde selectie geven.
De minister zei voorts niet te kunnen
inzien waarom het gebrek aan gecommit
teerden bij de mavo-examens tegen het
huidige stelsel van gecommitteerden zou
pleiten. Hij drong erop aan, niet uit het
oog te verliezen, dat bij het systeem van
de huidige mulo-examens de daarbij
betrokken ulo-leraren in feite allen op
treden als gecommitteerden. Dit zou
geheel anders worden, wanneer de ulo
examens aan de eigen scholen door eigen
leraren zouden worden afgenomen onder
toezicht van gecommitteerden-buitenstaan
ders. Dat zou bij de huidige omvang van
de mulo-examens grote organisatorische
moeilijkheden meebrengen.
tig jaar apoatoliaefi drlecaat
geweest. Ia de Verenigde Staten heeft hij
iet* ran de moderne wereld kannen er**
ren, si ul hij er geen bijionder iniirht
hebben rerworren in Ie problematiek Tin
de Jonge listen. Men ion knnnen opmer
ken, dat het toch maar weer een Italiaan
la, die met een der hoogste fnnetiei in het
kerkelijk beatnnr wordt bekleed, maar deir
Italiaan beeft althana meer geiien dan Ita
lië en de jode Eeuwige Stad
i wij op
tgeateld, H_
e paaaelijke benoeming baart om eni
ge aorg. Kardinaal Cieognani ia met een
nienwe aware taak belast. terwijl hij een
leeftijd bereikt beeft, waarop anderen reed»
lang ran een welverdiende roet genieten.
De Paos beeft blijkbaar onder de jongere
prelaten niemand knnnen vinden, die - hij
meer geaebikt achtte voor bet ambt van
staatssecretaris. Het komt boogat aelden
voor, dat iemand van 76 jaar nog over een
grote arbeid»kmd>t beschikt. Uit deae be
noeming moflco «rij afleiden, dat de Pau»
kardinaal Cieognani al» so'n nitaooderlijk
vitale figuur riet Het la, gerien de *ei-r
hoge leeftijd van de nienwe »taal»»erreta
ris, niet waarachijnlijk dat hij aijn taak
lang kan vervullen.
Kardinaal Tardini, die bij sijn overlijden
aen reeda hoge leeftijd had bereikt, ia nu
ala ataataaeeretarie opgevolgd door een kar
dinaal die nog vijf jaar ouder ia. De Pan.: wenlangin da Joodse we raid "vermaard-
heeft de geboden gelegenheid niet willen kunnen aWJit» hopen, dat kardinaal Cteog hejd genoot lg nog nauwelijks .,prake
aangrijpen om een verjonging van het ker- aam. die de leeftijd der aterkrn reeda langjNog maar een synagoge ls in georuik,
kelijk beatnnr te bevorderen (benoemingen bereikt heeft, de krarht gegeven gal wor- scholen om de Joodse jeugd te onder-
van bejaarde prejaten op hoge Vatic*an«e| den rijn aware, wereldomvattende «aak tot I wijzen bestaan niet. De meeste huwbare
fastaa vamen geen oitsonderingen). Wij voldoening van da Paua te vervallen." I Joden gaan gemengde huwelijken
KINDERCAKES
pak voldoende voor 14 dagen 78 ct
Happy Food b een product van
MOLENAAR'!
Beroepingswerk
te Avercest; te Dedemsvaart: J. Plasman
te Gieterveen; te Boven-Hardinxveld: A
Gooyer te Sommelsdijk.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Abcoude: J. J. Kuiper
kand. te Sassenheun.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Genemuiden: A. Hofman
te Zeist.
Joodse gemeenschap
De eens zo Invloedrijke Joodse ge
meenschap van Wilna in Litouwen waar
tal van Impulsen van uitgingen
gehele Joodse wereld telt thans
stig te zijn getroffen door de Duitse
Jqdenmaatregelen nog slechts tussen
twaalf- en vijftienduizend zielen. Van
Joods laven waarvoor Wilna
Vraag: In een groentewinkel maak
te eon dame de opmerking dat ze een
groene krop sla wilde hebben „omdat
die groene bladen meer vitamine bevat
ten dan de gele blaadjes". Heeft de
ze dame gelijk?
Antwoord: Inderdaad is het juist
dat de groene bladeren van de sla,
dank zij de inwerking van de zon, meer
vitaminen bevatten dan de binnenste
gele bladeren.
Vraag: Ik heb bessensap gemaakt in
flessen. Hoe hoyd ik die tot in de win
ter goed? Ik deed wel eens bruispoe
der of saliciel erop. maar men zegt,
dat dit niet bevorderlijk is voor de
gezondheid.
Antwoord: Om bessensap tegen be
derf te bewaren kan men de Cessen
voor het vullen zwavelen. Hiertoe
koopt men bij de drogist een zwavel-
lint en knipt hiervan een stukje af,
steekt dat in brand en hangt het aan
een haaknaald in de fles. Aangezien
zwaveldamp zwaarder is dan lucht
zakt de damp in de fles. terwijl de
lucht met de bacteriën uit de fles weg
trekt In zwaveldamp kunnen bacte
riën niet leven. Het kan zijn. dat de
kleur van de bessensap bij het bewa
ren hierdoor verbleekt, maar de fris
se rode kleur komt terug als men bes
sensap vóór het gebruik kookt. Onmid
dellijk na het vullen moet de fles ge
sloten worden met een nieuwe, uitge
kookte kurk, welke men er flink ln
drukt. De kurk moet men op gelijke
hoogte met de hals van de fles afsnij-
lekken.
scherming te volgen? Is een tweejari
ge cursus huishoudschool. gevolgd
door een schriftelijke cursus algemene
ontwikkeling, voldoende voor toela
ting? Wat zijn de adressen, lesuren,
cursusduur en kosten?
Antwoord: De minimum-toelatings
eisen tot de cursus kinderbescher
ming zijn m.u.l.o. of een goed toela
tingsexamen. De cursus algemene ont
wikkeling geeft een goede kans. Men
kan een dergelijke cursus o.a. volgen
in Rotterdam. Dordrecht en Utrecht.
De cursus te Dordrecht gaat uit van
de kinderbescherming in Haarlem. In
lichtingen zijn te krijgen bij het ge
westelijk arbeidsbureau t.a.v. de heer
Van Dijk. Beverwijckstraat 3. Dor
drecht. Te Rotterdam worden cursus
sen gegeven door Stichting De Koe
pel. De administratie is gevestigd
Beukelsdijk 30, Rotterdam. Deze stich
ting organiseert ook d«» cursus te
Utrecht. Inlichtingen zijn te krijgen
bij mr. J. G. Milius. Burg. Reiger-
straat 86. Utrecht. In Den Haag begint
in september een cursus aan de soc
le academie in de Sweelinckstraat.
Vraag: In welke plaatsen van Z
land. Zuid-Holland en Noord-Brabant
zijn beetwortelsuikerfabriekcn geves
tigd? Tot welke maatschappij of
eniging behoren zij?
Antwoord: In Zeeland zijn twee fa
brieken te Sas van Gent, een aange
sloten bij de Centrale Suikermij. (CSM)
en voorts de Eerste Nederl. Coöperatie
ve Suikerfabriek. In Zuid-Holland is te
Puttershoek gevestigd de Coöp. Sui-
Vraag: Waar ia de curaua kinderbe-i kerfabriek Puilershoek, te Oud-Beijer-
land een fabriek, aangesloten bij de
CSM. In Noord-Brabant staan de Ver
enigde Coöp. Suikerfabrieken te Dintel-
oord, Roosendaal en Zevenbergen en
voorts twee fabrieken aangesloten bij
de CSM te Breda en Steenbergen.
Vraag: Op hoeveel vakantiedagen
per jaar heeft een in een winkel wer
kend meisje van 15 jaar recht? Hoe
veel vakantiedagen komen het meisje
toe, wanneer zij sinds 1 januari werk
zaam ls en eind Juli weg wil gaan?
Antwoord: Als het winkelmeisje een
jaar in dierst is, heeft zij recht op 15
dagen vakantie, waarvan 9 aangeslo
ten plus 4 pet. van het jaarsalaris va
kantietoeslag. Is zij minder dan een
jaar in dienst, dan heeft zij recht op
één betaalde vakantiedag per maand,
in dit geval dus op 7 betaalde vakan
tiedagen plus een toeslag van 4 pet
van het m het jaar genoten salaris.
Deze regeling geldt voor personeel in
een kruideniersdetailwinkel.
Vraag: Wat moet men doen. wan-
neer men op gevoelige wijze ln aan
raking komt met een kwal?
Antwoord: Men kan de prikkelende
werking, ontstaan door aanraking met
een kwal, tegengaan door het betrok
ken lichaamsdeel te deppen met am
moniak. Ook kan men kamferspiritus
gebruiken, maar ammoniak heeft meer
uitwerking.
Vraag: Jongens in onze buurt heb
ben de buitenmuur van ons huis be
smeurd met een soort witte kalk of
verf. Op alle mogelijke manieren heb
ben wij geprobeerd deze te verwijde
ren, blaar we boekten geen resultaat.
De muur ls nog steeds onogelijk. Is
er een oplossing?
Antwoord: Indien de muur geverfd
is, kunnen wij geen oplossing geven
voor de verwijdering van witte verf.
Het beste lijkt ons dan de muur over
te schilderen. Indien de daders bekend
zijn, zoudt u met hun ouders overleg
kunnen plegen. Is het een bakstenen
muur, dan zoudt u het eens kunnen
proberen met een oplossing van am-
moniak-soda en heet water. Als een ge
verfde muur of deur pas met verf be
smeurd is, dan ls het verstandig de
nog natte verf terstond met terpentijn
weg te nemen. Als de verf eenmaal
opgedroogd is, dan lukt het niet meer
want dan moet men te hard wrijven en
verwijdert tevens de onderlaag.
Vraag: Een vrouw was gehuwd met
een weduwnaar, die uit het eerste hu
welijk een zoon had. De vrouw had bij
testament bepaald, dat na haar over
lijden alles aan de man zou komen.
Thans is de man overleden en de
vrouw alleen overgebleven. Is het in
dertijd gemaakte testament nu automa
tisch vervallen of treedt de zoon uit
het eerste huwelijk in de rechten van
de vader? Moet de vrouw haar testa
ment niet herroepen en een ander ma
ken ten behoeve van de familieleden?
Antwoord: Het testament is niet ver
vallen, maar het zal geen gevolgen
meer hebben, aangezien de man niet
meer in leven ls. De zoon van de man
uit het eerste huwelijk heeft geen
rechten, tenzij dit in het testament be-
Saald zou zijn. Het is altijd veiliger
et testament nog eens te bespreken
met een notaris.
