Jlieuun» £eiiisrl)c (üimrnnl
Oostduits antwoord:
isolering Berlijn
Commentaar
Nina Chroesjtsjef prijst kunstnier
NIEUWS in één oogopslag
Berlij
n in
punten
Amerikanen lanceerden
„windmolens-kunstmaan
D
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1961
POSTREKENING: 58936.
KLACHTENDIEN ST: bezorging 18—19 u.
ABONNEMENTEN7,50 per kwartaal;
2.55 per maand: f 0.59 per week
ADVERTENTIES: ƒ0.20 per millimeter
Familieberichten ƒ0.18 per millimeter.
(By contract belangrijke korting)
Tweeënveertigste jaargang no.
Directie: T. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dl. B. DIEMEB
CHRISTELIJK.NATIOISAAL DAGBLAD
.Stantoastici) is ahtblrotn
mgn berl ia legbenspotl''
CUM LAUDE
eeslaaed
Wanneer West-Duitsland het handelsverdrag met Oost-Duitsland
opczegt, zullen de Oostduitse autoriteiten het vervoer van goede
ren voor West-Berlijn over Oostduits grondgebied verbieden.
De drie westelijke militaire commandanten m Berlijn hebben
hun Russische collega een brief gezonden waarin ernstig wordt
geprotesteerd begen de onwettige maatregelen, die het Oostduitse
communistische regime inzake Berlijn heeft genomen.
In Zuid-Afrika hebben de Verenigde Partij (die dertien jaar
heeft gevochten tegen de apartheidspolitiek) en de Nationale
uniepartij besloten samen te gaan voor de komende verkiezingen.
De partijen zijn voorstanders van een rassenfederatie.
Vanmorgen vroeg is van de basis Cape Canaveral een kunstmaan
gelanceerd, die lijkt op een molen met draaiende wieken. De
kunstmaan, die werkt op zonne-energie, moet gegevens ver
zamelen over de wisselwerking van de straling in de ruimte en
de magnetische velden.
Cum laude is Wim Kan geslaagd voor zijn „Herexamen", een
programma waarmee hij zichzelf heeft overtroffen. Vooral zijn
sprankelende conférence was weer van topklasse.
DE OOSTDUITSE regering heeft laten weten, dat, indien de regering
van de bondsrepubliek eenzijdig het handelsverdrag met Oost-Duits
land opzegt, een verbod zal worden uitgevaardigd tot het vervoeren van
goederen voor West-Berlijn over Oostduits grondgebied. Gisteren hebben
de drie westelijke commandanten in Berlijn in een brief aan de Russische
commandant, kolonel Solofjef, ernstig geprotesteerd tegen de onwettige
maatregelen, die het communistische regime van Oost-Duitsland in Berlijn
heeft genomen.
Rolf
Net mis,
net raak
rZIET het
Ericsson, een der
voorhoedespelers van de
Zweedse club Malmö FF
rasvoetballer. Een
„doordouwer" wat je
noemt! In de wedstrijd
tegen Degersfors kreeg hij
een kans, een heel moei
lijke kans weliswaar,
want in een felle sprint
moest hij een enorme duik
maken om de bal nog met
zijn hoofd te kunnen be
reiken. Hij miste net, maar
het net miste hij niet: het
nylon achter het doel
stuitte zijn vaart. De kee
per hoefde niet te vissen
had toch iemand in zijn
net! Gelukkig liep alles
goed af, de medespelers
eigenlijk meer ge
schrokken dan Ericsson
zelf.
Voetballers met dit soort
enthousiasme zijn de ware
spelers, zijn in staat om
voor hun club de wedstrijd
Mensen met dit
enthousiasme zijn trouwens
op iedere plaats veel waard.
Voetballen is maar spel en
natuurhjk moet je je inzet-
de winst, maar
het moet spel blijven. „Deel-
belangrijker dan
de olympische
leuze, moet ook op de voet
balvelden blyven gelden.
Een krant is géén spel.
Niet omdat de aard van de
berichten in verreweg de
meeste gevallen ernstig is,
schokkend ernstig dikwijls.
En niet omdat de invloed
de krant een ernstige
zaak is. De christelijke pers
tracht die invloed te ge
bruiken als hulpmiddel in
de stryd tegen de ontker
stening. Voor zover dat in
haar vermogen ligt tracht
volk in bijbelse zin
te beïnvloeden. Een mooi
ideaal niet gemakkelijk
te verwezenlijken!
Ook daarvoor zijn mensen
nodig die zich willen inzet-
de volle honderd
procent. U kunt dat zijn,
als lezer. Door waar dat
pas geeft een goed woord
te spreken voor onze krant.
Door niet altyd die dage-
lykse bon hieronder onge
bruikt te laten. Want één
nieuwe abonnee aanbrengen
kunt u in ieder geval. Als
i het maar probeert. Goed,
i zult dan ook ervaren dat
het
net
daardoor uw
enthousiasme niet verliest
u een andere keer ze-
•en „voltreffer" op uw
i kunnen schrijven!
BON
(straat)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing te).
(straat)
(woningplaats)
De sluiting van de sectorgrens
wordt de meest flagrante schending
van de viermogendhedenovereenkomst
inzake Berlijn sedert de Russische
blokkade van elf jaar geleden ge
noemd.
„Het is duidelijk", aldus de pro
testbrief, „dat de Oostduitse autori
teiten deze onderdrukkingsmaatrege
len' genomen hebben omdat het onder
hun bewind staande volk in groten
getale naar het westen vlucht, omdat
het ernstig verstoord is door de drei
gementen. die onlangs door de com
munistische leiders tegen Berlijn zijn
uitgesproken. Wij stellen u veranl-'
woordelijk voor de uitvoering van de
overeenkomsten en voor het opwer
pen van een willekeurige barrière, die
het reizen van Duitse burgers in Ber
lijn belemmert."
Geprotesteerd wordt ook tegen het
opbreken van straten, het aanbrengen
van wegversperringen en de onwet
tige aanwezigheid van Duitse mili
taire strijdkrachten in Oost-Berlijn.
Dit protest kwain bijna drie dagen
nadat de grens in Berlijn was afge
sloten en op een moment, dat in Bonn,
De Oostberlynse grenswacht heeft
gisteravond zoeklichten opgesteld, die
de versperringen op verscheidene
plaatsen langs de grens verlichten.
De Westberlijnse politie heeft twin
tig jongelui verhinderd een prikkel
draadversperring in het district Neu-
kölln te verwijderen.
Een jeep met vier Britse officieren
reed Oost-Berlijn binnen zonder ge
controleerd te worden. De Oostduit
se politie salueerde.
De Nederlandse journalist Sjoerd
Rodermond, die onlangs in Kongo
gevangen werd genomen, heeft zich
in Oost-Berlijn laten arresteren. Hy
maakte foto's van tanks. Inmiddels is
hij weer vry gelaten. Ook een ver
slaggever van radio-Luxemburg zou
zijn vastgehouden.
Twee echtparen zijn gisteren het Tel-
towkanaal op de sectorgrens tussen
Oost- en West-Berlijn overgezwom
men terwijl Oostduitse soldaten druk
bezig waren met het oprichten van
een prikkeldraad-versperring. Een
uur later zwommen een jongeman en
een meisje hetzelfde kanaal over.
Een lid van een Oostduitse fabrieks-
wacht, die dienst deed aan de sector
grens in Beriyn, is gistermiddag naar
West-Berlyn gevlucht.
Het stadsbestuur het parlement en
de vakverenigingen hebben gisteren
de West-Berlijners opgeroepen voor
een vandaag te houden protestdemon
stratie voor het stadhuis.
Achtduizend arbeiders van de A.E.G.-
fabriek hebben besloten geen goede
ren te vervaardigen die voor Oost-
Duitsland zyn bestemd.
Het Engelse ministerie van oorlog
heeft bekendgemaakt dat de aflossing
van Britse troepen in Duitsland on
danks de toestand in Berlijn normaal
doorgang vindt.
Van de vluchtelingen die reeds voor
de grenssluiting in West-Berlijn wa
ren hebben zich gisteren 2760 in Ma-
riënfelde laten registreren.
Tweeduizend arbeiders van een eter-
nietfabriek in West-Berlijn hebben
het ontslag geëist van alle communis
tische arbeiders.
Waarschijnlijk zal de Russische am
bassadeur in West-Duitsland, Andrei
Smirnov, een bespreking hebben met
Adenauer na afloop van de vandaag
te houden kabinetszitting.
De Westberlijnse federatie van vak
verenigingen heeft aan de geallieer
den gevraagd zich niet te beperken
tot formele protesten, maar econo
mische sancties te nemen tegen de
communistische landen. Ook vragen
zij alle culturele en sportieve betrek
kingen met Oost-Duitsland te ver-
Twee Oost-Duitsers wisten over de
grens te komen terwijl West-Berlijnse
politieagenten een Vopo afleidden
door hem een sigaret aan te bieden.
Ge moet nu niet denken, dat ik ze
niet zag, zei de Vopo, ik mag ze niet
doorlaten en daarom doe ik maar nel
alsof ik ze niet gezien heb.
de Westduitse regeringszetel, werd
gesproken over de noodzaak van
.meer dan papieren protesten" tegen
de Oostduitse maatregelen. Een West
duitse regeringswoordvoerder, die op
deze maatregelen zinspeelde
kabinetszitting van twee ut
gerde mede te delen wat de inhoud
en strekking van de maatregelen zou
zijn. Wel verklaarde hij, dat ze naast
ran Amerika, Engeland en Frank
rijk zouden komen.
Handelsembargo
En ook liet hij weten, dat op een kabi
netszitting van vandaag een eventueel
handelsembargo tegen Oost-Duitsland zal
worden besproken. „Maar", zo zei
„wy zullen beslist niets doen, dat
kant onberekenbare gevolgen zal
kunnen hebben".
Doelend op een mogelijk handelsem
bargo liet de Oostduitse regering in eer
officiële verklaring weten, dat de rege
ring in Bonn vergeet, dat door een der-
gelyke maatregel ook West-Berlijn wel
bewust een ernstige slag zal worden toe
gebracht. Bonn wil, zo heette het, door
verbreking van de handelsbetrekkingen
de Oostduitse economie ondermijnen en
het normale bestaan van de bevolking be
moeilijken. Overigens zou Oost-Duits
land een eventueel handelsembargo niet
ernstig vinden, omdat de goederen, die
thans door West-Duitsland worden gele
verd zo noHjf* elders kunnen worden be
trokken. Slechts tien procent van dl
Oostduitse buitenlandse handel bestaat
uit handel met de Bondsrepubliek. Bo
vendien zou opzegging van het verdrag
invloed zijn op de zakelijke vooruit
zichten van talrijke Westduitse onder
nemingen.
Uit de krachtige bewoordingen, waarin
de verklaring was gesteld, zou men kun
nen opmaken, dat andere communisti
sche landen Oost-Duitsland concrete hulp
hebben aangeboden. Verschillende takken
van industrie in de oostzone zijn in grot*
mate aangewezen op bevoorrading
uit West-Duitsland. Dit geldt
voor de staal- en chemische indus
trie. De export naar West-Duitsland
vat grotendeels bruinkool en motorbrand
stof, waarvoor in de communistische lan
den geen plaats is.
Maatregelen
Nadat gisteren op het ministerie van
buitenlandse zaken In Washington twee
maal byeenkomsten waren gehouden van
Franse, Britse en Westduitse diplomaten
met Amerikaanse functionarissen, ver
klaarde de Westduitse ambassadeur
Grewe: „Er zullen maatregelen worden
genomen. Ik zou niet willen zeggen: te
genmaatregelen, maar maatregelen, en
niet alleen in theorie". Het stadsbestuur
West-Beriyn heeft zelf een maat
regel genomen stedelijke ambtenaren
zullen zich voor stedelüke aangelegen
heden niet meer naar communistische
gebieden mogen begeven. Reeds afgege
ven vergunningen zyn ingetrokken.
Meestal worden dit soort dienstreizen ge
maakt In verband met handelsbespre-
Het stadsbestuur heeft voorts een ge
allieerd-Duitse commissie ingesteld om te
beslissen over de toekomst van de bo
vengrondse in West-Berlijn, die nog
steeds geëxploiteerd wordt door de Oost-
berlijnse autoriteiten. Verder heeft het
stadsbestuur toestemming gevraagd om te
stoppen met het omzetten van de lonen
van 13.000 Wes'-berlijners. die nog in
Oost-Berlijn werken, in „harde" west
marken.
Paraatheid
In West-Berlijn is gisteren vernomen,
dat de in Oost-Berlijn gelegerde Russi
sche troepen zich zondagmorgen vroeg
uit dit stadsdeel hebben teruggetrokken,
toen Oost-Duitsland overging tol slui
ting van de grens in Berlijn. De Russen
hebben twee gemotoriseerde divisies te
Potsdam ten westen van Berlijn in staai
van paraatheid gebracht. Delen van dezi-
divisies werden naar punten ten noorden
en zuiden van de stad gezonden, maar
aangenomen wordt, dat zij weer op hun
plaats van uitgang zijn teruggekeerd. In
de omgeving van de meeste grote Oost-
duitse steden liggen Russische garnizoe
nen. Meestal blijven zij buiten deze ste
den. maar de laatste dagen zijn in di*
steden troepenbewegingen waargenomen
Temidden van al deze problemen in
en om Beriyn is een twist ontstaan tus
sen de Westberlijnse burgemeester en
socialistisch kandidaat voor het ambt
van bondskanselier, Willy Brandt, en
bondskanselier Adenauer. Laatstgenoem-
id od een verkiezingsbyeenkomst
in Regensburg o.m. gezegd, dat de ver
klaring van Brandt, volgens welke de
CDU en de bondsregering onvoldoende
Htiatief hebben getoond om Berlijn uit
zijn isolement te verlossen, grof is.
Adenauer sprak over „meneer Brandt
alias Frahm", hetgeen zoals bekend slaal
op het feit, dat hy een onwettig kind is
Zijn moeder heet Frahm, later nam hij
de naam Brandt aan.
Volgens Adenauer hadden Berlijn en
West-Duitsland al lang in de Russische
invloedssfeer gelegen, als de CDU de
politiek van aansluiting bij het westen
niet had gevolgd, „en dan zou er ook
geen burgemeester Brandt zijn geweest"
Toen Brandt tüdcns een vergadering
van het WestberlUnse stadsbestuur van
het gebeurde op de hoogte werd gesteld
liep hij boos weg. Later op de dag ver
klaarde minister Erhard op een verkie
zingsbijeenkomst in Karlsruhe, dat bel
de partijen zich moeten onthouden van
vyandschap en dat zU eenheid dienen te
betrachten tegenover de vUand.
Een Oostduits waterkanon komt in actie om Westberlijnse fotografen I
terug te drijven over het prikkeldraad dat de grens tussen oost en west I
aangeeft. Ook arresteerden de Oostduitsers enkele Franse journalisten
die trachtten in Oost-Berlijn door te dringen.
Amerikanen hebben gisteren
ien „windmolen"-kunstmaan
van Cape Canaveral gelanceerd. Alle
drie de trappen van de Thor-Delta-
raket hebben naar behoren gewerkt
en de satelliet is met een snelheid
van meer dan 38.000 kilometer per
uur de ruimte ingezonden.
De kunstmaan, die uitgerust is met
vier schepraderen van schaakbord
formaat en een soort koker die uit
steekt uit de top, lijkt op een molen
met draaiende wieken.
In de schepraderen zitten cellen, die
de hitte van de zon omzetten in ener
gie ten behoeve van de batterijen. Op
de kop van de 80 cm lange koker be
vindt zich een magnetometer voor de
meting van de magnetische velden.
De vier armen van de kunstmaan zul
len door de oceanen van zonnewinden
aan het draaien gebracht worden. Deze
oceanen zyn enorme wolken van gassen,
die aan de zon ontsnappen en door de
ruimte trekken, waar zij kosmische stra
ling, elektronen, protonen en andere met
energie geladen deeltjes verspreiden.
Een studie van de wisselwerking tus
sen de zonnewinden en het magnetische
veld van de aarde cn andere magnetische
velden in de ruimte is het voornaamste
doel van deze kunstmaan.
Zeven Tsjechen door
het ijzeren gordijn
Zeven Tsjechen zyn er gisteren In ge
slaagd in een zware vrachtwagen dwars
door het IJzeren Gordyn te dringen
De vluchtelingen onder wie ziah twee
kinderen bevinden, kwamen om drie uur
in de ochtend bij de Tsjechische grens-
oontrolepost Ceska Velenioe. Voordat de
verraste grensbewakers de wagen kon
den tegenhouden, was de auto dwars
door alle barricaden en prikkoldraadver
sperringen heengereden.
In hoog tempo zette de wagen de tocht
door niemandsland voort Kennelijk niet
precies wetend waar ze aioh bevonden,
reden de vluchtelingen steeds maar door
totdat ze ten Slotte door de politie in
Wenen werden opgevangen en naar een
kamp voor Vluchtelingen werden ge
bracht
De namen van de refuged werden uit
veiligheidsoverwegingen niet bekendge
maakt.
De vroegere Franse Kongo heeft gis
teren de eerste verjaardag van zijn on-
ofhankelykheid gevierd, met als hoogte
punt een grote militaire parade.
pOLITIEK IS EEN IIARD bedrijf; men
pleegt er zijn tegenstander niet te
sparen. Vooral geldt dit de verkiezings
tijd. Dan lijkt het een deugd, de opponent
zo zwart af te schilderen als mogelijk is.
De geschiedenis van de politiek is er
om het te bewijzen. In meer dan een pe
riode is zij gekenmerkt door gebrek aan
kieskeurigheid en door een nauwelijks
verholen begeerte om de man aan de
andere zijde te kwetsen.
Zo behoeft het natuurlijk niet te gaan.
Het gaat in de politiek om ernstige zaken,
die rechtstreeks verband houden met
iemands levensbeschouwing. Grove per
soonlijke beledigingen leggen veelal een
tekort aan principiële bezinning bloot bij
wie ze uit. Overtuigingskracht kan men
ze kwalijk toekennen, al zullen ze wel
eens succes hebben. Door de begeerte naar
dit laatste zullen ze trouwens worden in
gegeven.
Het is te betreuren, dat ook een man
als Adenauer aan dit gebruik van per
soonlijke beledigingen aan het adres van
zijn tegenstander niet geheel is kunnen
ontkomen. Hij heeft in Het openbaar zijn
opponent Brandt een grief gemaakt over
diens afkomst. Een kwalijk middel om
een stembusstrijd te winnen. En minder
dan ooit van pas in een Duitsland, dat,
zelf nog een democratie in ontwikkeling
zijnde, moeilijke uren om zijn eenheid
beleeft.
Adenauer had dit niet behoren te doen.
Reeds in het algemeen had dit behoren
te zijn nagelaten. In het bijzonder was dit
hier het geval, waar degene die de bele
diging uitte de woordvoerder was van
een politieke partij die zich met de naam
van christen siert. Dit is een aanduiding
die bijzondere verplichtingen oplegt, doch
die aan de andere kant kracht moet geven
om uitingen als deze te voorkomen.
Politiek is een hard bedrijf, maar als
het goed is, wordt ook zij gedragen door
eerbied voor en liefde jegens de mede
mens, of deze nu een mee- dan een
tegenstander is. Dat kan moeilijk zijn, Ngt
is nochtans niet onmogelijk. Hel geheim
daarvan zal met name de christen niet
onbekend zijn. Dan wordt politieke werk
zaamheid meer nog dan anders aantrek
kelijk. Dan krijgt zij diepte en wordt zij
beoefend met de ernst die zij verdient.
En dat zij belangrijk is men behoeft
slechts een blik te slaan op de wereld
situatie van het heden om het pijnlijk
scherp te beseffen.
J?en randstoring van een depressie bo-
*-* ven het zuiden uan Zweden
zaaktc in de afgelopen nacht in ofis land
een tijdelijke toeneming van de wind
de buiigheid. Na het wegtrekken
trad vanochtend een weersverbetering in.
Deze zal echter van korte duur zijn in
verband met een nieuwe depressie, die
via IJsland tamelijk snel in de richting
van Schotland trok. Morgen zal deze
depressie het weer in Nederland al weer
kunnen verstoren. Het blijft daarbij koud
voor de tijd van het jaar
De Bilt verwaaht tot donderdagavond:
Veel bewolking met tydeiyke regen.
Overwegend matige wind In hoofdzaak
uit westelijke richtingen. Koel weer.
(Opgemaakt 11.15 uur)
Strand vertvach ting
tot vrij krachtige westen wind. Koel
strandweer, temperatuur overdag onge
veer 17 graden, zeewater 17 graden.
Vooruitzicht: hogedrukgebicd ten z.w.
van Ierland blijft te ver verwijderd om
depressies op veilige afstand te houden.
Tendens: langzaam dalend.
Happorten hedenmorgen zeven uur
D. Helder
Ypenhurg
Belde
Je Bilt
£d.-Limb
Helsinki
jyTEVROUW Nina Chroesj- machines zou kunnen kopen. Sergei. Zij vertrouwde Mme artikelen en kwaliteitspro
tsjef, de vrouw van de Dit sloeg ook op de veerboot Dejeans toe: „U heeft eer- dukten boven de Amerikaan
Sowjetpremier heeft giste- Napoleon die tussen Corsica bied
ren op de openingsdag een en Nice vaart en waarvan bliek. De Amerikanen had
rondgang van ruim twee een model tentoongesteld den dit (op hun tentoonstel
milieledcn moeilijkheden met
t de nieren had. Mogelijk be-
het Russische pu- se tentoonstelling die in de doelde zij haar man, die drie
eerste plaats bedoeld was de jaar geleden
Rassen een beeld te geven kaansc Senator
geleden) hoe de gemiddelde Ameri
kaan leeft.
- - - - -- o -r Mevrouw Chroesjtsjef toon
over de^tentoongestelde stof- Franse^ ambassadeur maak- maar vermoedelijk bedoel- de veel belangstelling voor
v,~ - j| a beroemde Fransekunst-
Zij toonde zich enthousiast Oejeans, de i
Aan de arm van Mme niet".
Zij gaf geen toelich-
commentaar
fen en kleren en vroeg her- te zij de rondgang in gezel- de zy dat zij de voorkeur
haaldelijk of de Sowjetunie schap van haar dochters Ga- gaf aan deze volledige ten- nier. Zij maakte de opmer
i de tentoongestelde lina en Elena en haar
toonstelling van Franse luxe king dal
de Ameri-
Humphrev
toevertrouwd heeft dat hij
met zijn nieren sukkelt.
Bij de modeshow schudde
iÜ alle mannequins de hand.
Op 3 september zal een
soortgelijke tentoonstelling
van haar fa- in Parijs geopend worden.
ur>
Ulï:
li
18 11 0.3